Posts tonen met het label evenwaardigheid. Alle posts tonen
Posts tonen met het label evenwaardigheid. Alle posts tonen

Alles staat en valt met ethiek

Onze taal zegt het

Taal is een krachtig hulpmiddel waarmee we onze gedachten en gevoelens uitdrukken, maar vaak gebruiken we uitdrukkingen en zegswijzen zonder er diepgaand bij na te denken. Deze automatische manieren van uitdrukken zijn vaak diep geworteld in onze cultuur en sociale context, en we gebruiken ze om snel en efficiënt te communiceren. Het is fascinerend hoeveel impliciete betekenissen en culturele nuances er in taal verscholen kunnen liggen. In dit artikeltje aandacht voor het gevoel verontwaardiging. We bemerken het gevoel bij onszelf en herkennen het bij anderen, maar waardoor wordt het eigenlijk opgeroepen? Heeft dat te maken met “waarde”?

De grote Arabische wiskundige Al-Juarismi werd gevraagd naar de waarde van de mens en zo antwoordde hij: "Als het ethiek heeft, dan is de waarde 1; Als je ook intelligent bent, voeg er een 0 toe en je waarde wordt 10; Als je ook rijk bent, voeg er nog een 0 toe en het wordt 100; Als bovenal dat hij ook een mooi uitziend persoon is, voeg er dan nog een 0 toe en zijn waarde zal 1000 zijn. De wiskundige verduidelijkt echter: “Maar als het de 1 verliest, wat overeenkomt met ethiek, zal het al zijn waarde verliezen, aangezien alleen de nullen overblijven”. Simpel. "Zonder ethische waarden of stevige principes zijn er alleen mensen die waardeloos zijn".
Tot zover Al-Juarismi. 

De meest basale ethische waarde die we kennen is “doe niet een ander aan wat je ook niet wilt worden aangedaan door een ander”. Doet een ander dat toch, dan roept dat het gevoel op van verontwaardiging.
Laten we de connecties verkennen.

Ethiek en waarde

Al-Juarismi benadrukt dat ethiek de basiswaarde van een persoon is, aangeduid als "1" in zijn analogie. Dit suggereert dat ethiek de kern vormt van iemands waarde.

Verontwaardiging en ethiek

Als ethiek de kernwaarde vertegenwoordigt, kan het schenden van ethische principes leiden tot gevoelens van verontwaardiging. Mensen voelen zich vaak verontwaardigd wanneer ze onrechtvaardigheid, immoraliteit of het overtreden van ethische normen waarnemen.

Verlies van waarde

Al-Juarismi stelt dat als een persoon ethiek verliest (de "1" in de waarde), de rest van de cijfers (die staan voor intelligentie, rijkdom en uiterlijk) niet langer relevant is, en de waarde van de persoon wordt als het ware nul.

Verontwaardiging als reactie op schending van ethiek

In dit verband zou het verlies van ethiek dus leiden tot een gevoel van verontwaardiging. Mensen kunnen zich verontwaardigd voelen wanneer ze getuige zijn van of geconfronteerd worden met gedrag dat in strijd is met ethische normen, omdat dit als moreel verwerpelijk wordt beschouwd.

Wat hebben dieren met waarde?

Deze gedachte speelt ook in onze omgang met dieren. Dieren kunnen ons niet echt duidelijk maken wanneer ze verontwaardigd zijn door ons gedrag. Het enige wat ze kunnen doen is agressie tonen, ons negeren of weggaan. Mensen die het belang van dieren onder de aandacht willen brengen van anderen zeggen vaak dat we met dieren rekening moeten houden omdat dieren een intrinsieke waarde hebben. Alles heeft een intrinsieke waarde, ook mensen, maar geen mens waardeert het wanneer je zegt dat je zijn belangen respecteert omdat hij een intrinsieke waarde heeft.
Ook ten aanzien van dieren kunnen we beter niet stellen dat we de rechten van dieren zouden moeten respecteren vanwege hun intrinsieke waarde. Het probleem zit in het associëren van rechten met waarde. Het gevaar is dat we elkaar (mens en dier) gaan beoordelen op waarde.

Beter geformuleerd

Het werkt op den duur beter wanneer we ons ervan bewust zijn dat we ons realiseren dat mens en dier intrinsiek evenwaardig zijn in hun recht op vrijheid. Dat recht op vrijheid is het gevolg van het ethische principe “doe niet een ander aan wat je ook niet wilt worden aangedaan door een ander”. Mijn vrijheid houdt op waar die van een ander begint. En dat is een inschatting die we telkens opnieuw moeten maken. Gelukkig hoeft dat geen moeite te kosten.


Wederkerigheid en het advies van de Gouden Regel

De Gouden Regel slijt nooit

Het idee van de Gouden Regel, "Behandel anderen zoals je zelf behandeld wilt worden", is een fundamenteel principe dat in verschillende culturen en religies wordt gevonden als basis voor ethiek. Het draait om wederkerigheid en empathie, en het erkent de (even)waardigheid van anderen op een manier die consistent is met hoe we zelf behandeld willen worden.

Wederkerigheid

De tien geboden kunnen ook worden gezien als richtlijnen voor moreel gedrag, maar veel mensen interpreteren ze (ten onrechte) als verboden. Terwijl ze worden gepresenteerd als geboden, moeten ze worden begrepen als advies voor het bereiken van een rechtvaardige en harmonieuze samenleving. Zouden ze gepresenteerd worden als verboden, dan gaan mensen in de weerstand. Immers vrijheid is het hoogste goed.

Een mystieke relatie

Het idee van synchroniciteit, voorgesteld door Carl Jung en die je ook kunt lezen in “wie goed doet, goed ontmoet”, suggereert dat er een verbinding is tussen gebeurtenissen die niet causaal verklaard kunnen worden. Deze concepten, samen met de Gouden Regel en de tien geboden, wijzen allemaal op een dieper begrip van menselijke relaties en morele verantwoordelijkheid. Ze wijzen ook op een mystieke werkelijkheid, waarop je kan vertrouwen wanneer je je eigen belangen weet te relativeren.

Respect uitbreiden

Het vermijden van strikte regels en het in plaats daarvan benadrukken van principes van wederkerigheid en empathie is een effectieve manier zijn om een ethische samenleving te bevorderen, waarin individuen vrij zijn om te handelen met respect voor anderen (mens en dier) in de wereld om hen heen.

Het zou de kernboodschap van de opvoeding van en aan kinderen moeten zijn.

Zonder vrijheid geen liefde en zonder liefde geen vrijheid.

Ontspannen lachen

Waarom lachen we?

In de menselijke ervaring is lachen een krachtig en veelzijdig fenomeen. Het heeft het vermogen om ontspanning te brengen, de geest te verlichten en sociale banden te versterken. Toch kan de bron van onze lach een schaduw werpen op de ware aard van onze interacties. Terwijl gezamenlijk gelach verbinding kan verdiepen, kan het ook dienen als een instrument van superioriteit en onderdrukking.
Historisch gezien is lachen een taal geweest die niet alleen emoties uitdrukt, maar ook machtsdynamiek onthult. In oude hoven en koninklijke paleizen was lachen een voorrecht van de elite, terwijl het gewone volk zelden de kans kreeg om hun vreugde vrijelijk te uiten. Koningen en heersers, die zichzelf vaak omringden met hovelingen en narren, gebruikten lachen als een manier om hun macht te handhaven en te versterken.
Voor degenen die traditioneel aan de top van de sociale hiërarchie zitten, was lachen zelden een alledaags verschijnsel. Het werd eerder gereserveerd voor speciale gelegenheden, waar het diende als een teken van genoegen en goedkeuring. De aanwezigheid van narren aan het hof was cruciaal, omdat zij de enigen waren die zich de vrijheid konden veroorloven om openlijk spot te drijven met de heersende klasse.

De grens tussen humor en belediging

Voor deze narren was het echter een delicate balans. Hoewel ze de vrijheid hadden om te lachen en te spotten, hing hun lot af van de reactie van de heersers. Als de koning zich niet vermaakte, konden de consequenties ernstig zijn. De grens tussen humor en belediging was dun en kon gemakkelijk worden overschreden.
In moderne tijden zien we een vergelijkbare dynamiek, zij het in een andere vorm. Lachen blijft een krachtig middel voor sociale binding, maar het kan ook worden misbruikt als een instrument van onderdrukking. Denk bijvoorbeeld aan situaties waarin groepen mensen lachen om denigrerende grappen over minderheidsgroepen, waarbij superioriteit wordt benadrukt ten koste van anderen.
Het is belangrijk om ons bewust te zijn van de kracht van lachen en de impact ervan op anderen. Terwijl het delen van humor en vreugde kan bijdragen aan een gevoel van verbondenheid, moeten we ervoor zorgen dat dit niet ten koste gaat van anderen. Lachen mag nooit dienen als een excuus voor het uitoefenen van macht of het kwetsen van anderen.
Laten we in plaats daarvan streven naar een vorm van lachen die inclusief is, die anderen verheft in plaats van te vernederen. Laten we lachen als een middel tot verbinding en begrip, in plaats van een wapen van superioriteit. Op die manier kan lachen werkelijk dienen als een kracht voor positieve verandering in onze wereld.

Lachen heeft vele nuances heeft en het is belangrijk om bewust te zijn van de verschillende vormen en hun mogelijke impact op anderen.

Allerlei vormen van lachen

Er zijn talloze manieren om met of om iemand te lachen, elk met zijn eigen nuance en betekenis.
Bij een mop is de clou vaak een onverwachte wending aan eind van het verhaal.
Je kunt uit verlegenheid lachen of door onhandigheid van anderen.
Hoewel lachen ontspannend is, is het toch zaak om je bewust te zijn van wanneer je lacht en waarom.
Sommige situaties zijn soms zo onverwachts zijn dat een lachreflex moeilijk te onderdrukken is, zelfs als het niet de bedoeling is om de persoon die het overkomt te kwetsen.
Bedenk dat jouw onhandige en onbedoelde lach irritatie kan opwekken bij iemand die zich net bezeerd heeft.
Benoem zo nodig de reden van jouw lach.

Je kunt de manieren en redenen waarom mensen lachen op bijvoorbeeld 4 manieren indelen.

Emotionele uitdrukking

Lachen als uiting van vreugde en plezier: bijvoorbeeld schaterlachen, gul lachen.
Lachen als uiting van spot of minachting: bijvoorbeeld besmuikt lachen, cynisme.

Interactie met anderen

Lachen om anderen te verbinden: bijvoorbeeld samen lachen, lachen met.
Lachen om anderen te kleineren: bijvoorbeeld uitlachen, dissen.

Persoonlijke reactie

Spontane lachreacties: bijvoorbeeld meelachen, gniffelen.
Gecultiveerde lachuitingen: bijvoorbeeld sarcasme, ironie.

Intensiteit van de lach

Zachte en ingetogen lachvormen: bijvoorbeeld giechelen, grinniken.
Luidruchtige en uitbundige lachvormen: bijvoorbeeld schaterlachen, hikkend lachen.

Uitgewerkt en met alle aanduidingen

1.    Uitlachen

Openlijk lachen om iemand, meestal omdat je iets grappig of belachelijk vindt wat die persoon heeft gezegd of gedaan.

2.    Meelachen

Lachen omdat anderen lachen, zelfs als je de grap niet per se begrijpt of grappig vindt.

3.    Ironie

Lachen met een verborgen betekenis, vaak het tegenovergestelde van wat er letterlijk wordt gezegd.

4.    Cynisme

Lachen uit een gevoel van bitterheid of scepsis, meestal gericht op iets negatiefs.

5.    Sarcasme

Bijtende spot, waarbij je iets zegt dat eigenlijk een belediging of kritiek is, maar vermomd als een grap.

6.    Flauwheid

Lachen om iets dat eigenlijk niet zo grappig is, vaak om de sociale situatie te verlichten.

7.    Giechelen

Zachte, onderdrukte lachjes, vaak uit verlegenheid of nervositeit.

8.    Schaterlachen

Luid en hartelijk lachen, meestal omdat iets extreem grappig is.

9.    Besmuikt lachen

Stilletjes en giechelend lachen, vaak uit ondeugendheid of verlegenheid.

10.    Dissen

Lachen om iemand belachelijk te maken of te vernederen, vaak door kritiek of sarcasme.

11.    Lachen met

Samen lachen met iemand, genietend van elkaars gezelschap en gevoel voor humor.

12.    Gniffelen

Stilletjes lachen, vaak uit spot of minachting.

13.    Grinniken

Zacht en bescheiden lachen, vaak bij iets dat als grappig wordt ervaren maar niet hilarisch is.

14.    Glimlachen

Een subtiele, vriendelijke lach, die vaak wordt gebruikt als een teken van goedkeuring of sympathie.

15.    Schamper lachen

Lachen met minachting of spot, meestal bij iets dat als dom of onwaardig wordt beschouwd.

16.    Bespottend lachen

Lachen om iemand belachelijk te maken of te vernederen, vaak met een gevoel van superioriteit.

17.    Genadeloos lachen

Lachen zonder mededogen, vaak bij het zien van iemands mislukking of tegenspoed.

18.    Gul lachen

Lachen met overgave en vrijgevigheid, vaak bij iets dat buitengewoon grappig is.

19.    Grijnzen

Een brede, boosaardige lach, vaak bij het plannen van iets ondeugends of kwaadaardigs.

20.    Instemmend lachen

Lachen als een teken van overeenstemming of erkenning van een punt of grap.

21.    Besmuikt grijnzen

Stilletjes en triomfantelijk lachen, vaak bij het bedenken van een slimme zet of opmerking.

22.    Schaterlachen

Een uitbundige en onbeheerste lach, vaak bij iets dat zo grappig is dat het moeilijk is om te stoppen met lachen.

23.    Hikkend lachen

Lachen met tussenpozen en horten, vaak bij iets dat zo komisch is dat het moeilijk is om adem te halen.

24.    Vervelend lachen

Irritant lachen, vaak op een hoog en schril toon, wat anderen kan irriteren of boos maken.

25.    Ongecontroleerd lachen

Lachen dat moeilijk onder controle te houden is, wordt vaak bij iets opgeroepen dat onverwacht grappig is.

Gericht zijn op elkaar blij maken

Het is belangrijk om de emoties van anderen te respecteren en empathisch te reageren, zelfs in grappige of ongemakkelijke situaties. Door even te wachten voordat je reageert, geef je jezelf de kans om de situatie te evalueren en een passende reactie te geven die rekening houdt met de gevoelens van anderen en gezichtsverlies voorkomt.

Gelukkig hebben de meeste manieren om met of om iemand te lachen een positieve motivatie. Lachen is zoals uit de opsomming te concluderen vaak een uiting van vreugde, plezier, humor of empathie. Mensen lachen vaak om elkaar te verbinden, om te laten zien dat ze iets grappig vinden, of om anderen op hun gemak te stellen en te laten zien dat ze het goed bedoelen.

Wie een ander evenwaardig tegemoet treedt en overal de gemeenschappelijke humor van in kan zien, krijgt altijd een dankbaar publiek.

Balanceren tussen gelijkwaardigheid en uniciteit

Harmonieus samengaan van individu en samenleving

Het streven naar gelijkwaardigheid en het verlangen om positief af te steken, zijn geen tegenstrijdige doelen. Ze kunnen harmonieus samengaan in een samenleving die gebaseerd is op waardering voor diversiteit en respect voor ieders individuele bijdragen, ongeacht of dit menselijk of dierlijk is. Door deze balans aan te houden, kunnen we een wereld creëren waarin gelijkwaardigheid niet ten koste gaat van uniciteit en waarin iedereen de vrijheid heeft om zichzelf te zijn zonder angst voor oordeel of discriminatie.
In onze samenleving verlangen mensen naar erkenning en eisen gelijkwaardigheid. Het tweede is een basisrecht dat diepgeworteld is in onze overtuigingen over rechtvaardigheid. Echter, de menselijke natuur neigt ernaar om ook uniek te willen zijn, om op een positieve manier te verschillen van anderen. We willen het liefst met kop en schouders ergens boven uitsteken.

Uitzonderlijk of inclusief aanwezig willen zijn

Dit verlangen naar gelijkwaardigheid en uniciteit brengt ons op een subtiele en vaak glijdende schaal, waarbij individuen streven naar erkenning zonder volledig op te gaan in de massa. Gedurende heel onze jeugd zijn wij gericht op groei en verleggen van grenzen en de overgang naar gerichtheid op balans is subtiel en ligt voor iedereen verschillend in de tijd. Je bent nooit te oud om te leren, maar het is niet verstandig om ook als volwassene alsmaar gericht te zijn op meer en verder. Het betere is de vijand van het goede.
De drang naar gelijkwaardigheid is begrijpelijk. Niemand wil gediscrimineerd worden op basis van uiterlijke kenmerken, afkomst of andere oncontroleerbare factoren. Iedereen zoekt naar erkenning en behandeling op basis van hun waarden, vaardigheden en persoonlijkheid, in plaats van oppervlakkige criteria. Deze universele wens vormt de kern van onze sociale rechtvaardigheid en egalitaire overtuigingen.
Tegelijkertijd streven mensen naar individualiteit. We willen niet alleen gelijk zijn aan anderen, maar ook op een positieve manier afsteken. Dit verlangen komt voort uit het streven naar zelfexpressie en het creëren van een unieke identiteit. Het kan zich manifesteren in uiteenlopende aspecten van het leven, zoals persoonlijke stijl, prestaties, en zelfs materiële verworvenheden.
De glijdende schaal van gelijkwaardigheid en uniciteit roept echter vragen op over de criteria waarmee we onszelf en anderen beoordelen. Is iemand die langer is automatisch meer waard? Uit onderzoek blijkt dat managers gemiddeld langer zijn en meer verdienen. Opzien of aanzien? Telt knap zijn zwaarder dan andere eigenschappen? En hoe zit het met financieel succes? Het is essentieel om te erkennen dat deze criteria vaak oppervlakkig zijn en niet de ware waarde van een individu weerspiegelen. Vanaf dit punt spreek ik daarom liever over evenwaardigheid, om nog meer te benadrukken dat we niet gelijk zijn, ook niet beoordeeld willen worden op waarde, maar wel evenwaardig behandeld willen worden.

Laten we de dieren niet vergeten

En laten we deze visie op evenwaardigheid niet beperken tot menselijke relaties. Onze omgang met dieren is een ander cruciaal aspect waarin dit evenwicht van toepassing zou moeten zijn. Die omgang is cruciaal omdat we op globaal niveau te weinig rekening houden met het behoud van leefbaarheid van onze aarde. Dat kost dierenlevens, maar mogelijk ook onze gezondheid. Onze gezondheid is gebaat met een gezonde leefomgeving voor dieren.
We zouden dieren moeten betrekken in onze morele cirkel. Dieren hebben ook recht op vrijheid en respect, vergelijkbaar met onze wens voor gelijkwaardige behandeling. Net zoals wij streven dieren naar een leven dat in overeenstemming is met hun natuurlijke behoeften en instincten. In de praktijk betekent het dat we dieren voldoende leefruimte geven om natuurlijk te kunnen leven en dat we verbindingen tussen gebieden herstellen, vooral daar waar de landbouw en veeteelt overmatig gericht zijn op productie voor de export en geen ruimte gelaten hebben voor de natuur.
Ook dieren zijn onderling niet gelijk en veel diersoorten lijken nauwelijks op mensen. Maar mens en dier kunnen evenwaardig worden beschouwd in hun intrinsieke recht op vrijheid (op een natuurlijk leven).

(Bio)diversiteit is een goede balans

Het evenwicht tussen evenwaardigheid en uniciteit vereist een verschuiving in onze maatschappelijke normen en waarden. We zijn overmatig gericht op competitie met veel te veel ellenbogenwerk als gevolg. Het is niet voldoende om evenwaardigheid alleen te eisen; we moeten ook streven naar een inclusieve cultuur die diversiteit waardeert en individuen aanmoedigt om hun unieke bijdragen te leveren, ongeacht hun soort. Op deze manier kunnen we een samenleving creëren waarin iedereen gelijke kansen heeft en waarin verschillen worden gevierd in plaats van veroordeeld, inclusief de diversiteit aan levensvormen op onze planeet.

Nietzsche over zelfoverstijging en expressie van individualiteit

Zelfoverstijging

Friedrich Nietzsche was een Duitse filosoof die bekend stond om zijn kritiek op traditionele morele waarden en zijn nadruk op individualisme en zelfoverstijging. In zijn boek "Also sprach Zarathustra” benadrukt hij de waarde van vorm en proces boven vaststaande inhoud, waarbij hij het belang van persoonlijke ontwikkeling en het streven naar hogere doelen benadrukt. Vormkenmerken als eenheid (georganiseerde veelheid), spanningsvolle harmonie en flexibiliteit doen er meer toe dan inhoudelijke kenmerken als geluk of rijkdom, schoonheid of rechtvaardigheid. Voor Nietzsche was zelfoverstijging nauw verbonden met het concept van de "Übermensch", een ideaal van een individu dat zijn eigen waarden creëert en zichzelf overstijgt. Het impliceert het overwinnen van belemmeringen, het transcenderen van traditionele morele normen en het streven naar een hogere staat van individuele groei en creativiteit.
Het streven naar eenheid kan ook worden gezien als onderdeel van dit proces van zelfoverstijging. Het gaat niet alleen om het overstijgen van individuele beperkingen, maar ook om het begrijpen van de samenhang van alles in het grotere geheel. Het zien van eenheid kan voortkomen uit een dieper begrip van verbondenheid en interconnectiviteit, wat op zijn beurt kan bijdragen aan het streven naar hogere doelen en waarden.

Persoonlijk leiderschap en verantwoordelijkheid

Voor Nietzsche is het creëren van eigen waarden een uitdrukking van individuele kracht en creativiteit. Het gaat erom dat individuen bewust reflecteren op hun eigen ervaringen, verlangens en overtuigingen, en van daaruit nieuwe waarden ontwikkelen die authentiek en betekenisvol zijn voor hun eigen leven. Het impliceert een vorm van persoonlijk leiderschap en verantwoordelijkheid voor het vormgeven van de eigen moraal.
Nietzsche benadrukt dat deze zelfgeschapen waarden voortkomen uit een diep begrip van het zelf en een erkenning van de complexiteit en veelzijdigheid van het leven. Het is geen oproep tot impulsief handelen, maar eerder tot doordachte zelfreflectie en een bewuste keuze om een actieve rol te spelen in het bepalen van wat waardevol en zinvol is in het eigen leven.
In essentie gaat het erom dat individuen niet louter passief worden beïnvloed door externe normen, maar actief betrokken zijn bij het vormgeven van hun eigen morele kompas in overeenstemming met hun eigen unieke ervaringen en aspiraties. Het is een oproep tot zelfontplooiing en het streven naar een dieper begrip van wat echt waardevol is voor het individu.

Het ontwikkelen van een moreel kompas

Bij het vormgeven van een eigen moreel kompas gaat het niet noodzakelijkerwijs om het creëren van volledig nieuwe waarden, maar eerder om het interpreteren en aanpassen van bestaande waarden aan de unieke context van het individu. Het erkennen van het bestaande spectrum van waarden en ethische principes is een essentieel onderdeel van dit proces.
Het gaat om het ontwikkelen van het vermogen om ethisch te redeneren en te beoordelen wat in een gegeven situatie juist en passend is, rekening houdend met je eigen waarden, de context en de belangen van anderen. Het is een actief en voortdurend proces van zelfreflectie en groei, waarbij je steeds beter leert om je eigen morele oordeel te vormen en te handelen in overeenstemming met wat je als ethisch verantwoord beschouwt.
Om misbruik van zijn gedachtegoed en ideeën te voorkomen, is het belangrijk om Nietzsche's werk in de bredere context te begrijpen en niet selectief delen ervan te interpreteren om ideologische doeleinden te rechtvaardigen (zoals de Nazi's probeerden).
Het begrip "zelfoverstijging" impliceert geen inherent superioriteitsgevoel over anderen. Nietzsche's idee van de Übermensch betekent niet dat deze persoon boven anderen staat in de zin van hiërarchische superioriteit, maar eerder dat hij of zij boven zijn of haar eigen beperkingen en conditioneringen uitstijgt.
Wanneer het gaat om het streven naar eenheid zien, kan dit in lijn zijn met het idee van het beschouwen van anderen als evenwaardig. Het zien van eenheid kan duiden op een erkenning van de onderlinge verbondenheid van alle individuen en een begrip van gemeenschappelijke menselijke ervaringen. Het impliceert het doorbreken van kunstmatige grenzen en het erkennen van de fundamentele gelijkwaardigheid van mensen.
Nietzsche benadrukte ook het belang van individuele verscheidenheid en creativiteit. Het idee van zelfoverstijging betekent niet dat alle individuen op dezelfde manier moeten streven naar eenheid of dezelfde waarden moeten omarmen. Het erkent juist de unieke paden en expressies van individualiteit.

Vriendschap

Nietzsche zag vriendschap als een bron van ondersteuning en inspiratie bij het streven naar zelfoverstijging. Sterke vriendschappen kunnen individuen aanmoedigen om hun grenzen te verleggen, nieuwe perspectieven te omarmen en zichzelf te overstijgen in de richting van een meer verfijnde, krachtige versie van henzelf.

Hoe houden we de aarde bewoonbaar?

Niet bang zijn om bezieling te overdenken

Bruno Latour is een hedendaagse Franse filosoof en socioloog die bekend staat om zijn werk op het gebied van wetenschapsfilosofie, technologie en milieufilosofie. Hoewel Latour niet rechtstreeks spreekt over bezieling, biedt zijn werk een raamwerk voor het begrijpen van de complexiteit en onderlinge verbondenheid van menselijke en niet-menselijke actoren binnen de natuurlijke wereld, wat kan bijdragen aan een meer betekenisvolle relatie tussen mens en natuur.
Onze leefwereld en natuur dreigt "ontzield" te raken door kaalslag, teruggang in biodiversiteit, groene woestijnen en het 'sluipende cumulatieve cocktaileffect' van neergeslagen chemicaliën.

Een centraal concept in het werk van Latour is het idee van "actor-netwerk", wat inhoudt dat zowel menselijke als niet-menselijke actoren (zoals technologieën, dieren, planten, enzovoort) een rol spelen in het vormgeven van sociale en ecologische netwerken. In plaats van de natuur als een passieve achtergrond te beschouwen, benadrukt Latour dat de natuur actief betrokken is bij menselijke ervaringen en handelingen, en dat deze netwerken voortdurend in beweging zijn.
Latour stelt dat traditionele opvattingen van de natuur als iets externs ten opzichte van de menselijke samenleving niet langer houdbaar zijn in het licht van hedendaagse wetenschappelijke inzichten en technologische ontwikkelingen. Hij pleit voor een meer inclusieve benadering van de natuur, waarin zowel menselijke als niet-menselijke actoren als gelijkwaardig worden beschouwd binnen complexe netwerken van relaties en interacties.

Netwerken en verwevenheden

Een van zijn bekendste werken is "We Have Never Been Modern" (1991), waarin hij betoogt dat de moderne scheiding tussen natuur en cultuur een illusie is, en dat we moeten erkennen dat menselijke en niet-menselijke actoren voortdurend met elkaar verweven zijn in een gedeeld netwerk van relaties.
Door te pleiten voor een meer inclusieve benadering van de natuur, waarin alle actoren als gelijkwaardig worden beschouwd, draagt Latour bij aan een begrip van de wereld waarin menselijke ervaringen en handelingen worden ingebed in bredere ecologische en sociale contexten. Dit resulteert hopelijk in een dieper gevoel van verbondenheid en betrokkenheid bij de natuurlijke wereld, vergelijkbaar met wat sommigen zouden beschrijven als een gevoel van "bezieling".
Zijn boek is geschreven ongeveer in dezelfde tijd dat Geert Mak in Friesland werkte aan zijn boek "Hoe God verdween uit Jorwerd". De ziel van het dorpje werd als het ware verkocht aan Mammon met de modernisering en rationalisering in de landbouw, kortom door op jacht naar gewin.

Evenwaardigheid van actoren

Latour benadrukt dat traditionele opvattingen over de natuur vaak menselijke actoren (zoals individuen, gemeenschappen, instituties) als centraal stellen, terwijl niet-menselijke actoren (zoals dieren, planten, ecosystemen, technologieën) als secundair worden beschouwd. In zijn benadering worden alle actoren als gelijk/evenwaardig beschouwd binnen hun specifieke contexten en netwerken. Dit betekent dat niet-menselijke entiteiten net zoveel agency en invloed kunnen hebben als menselijke actoren in het vormgeven van sociale en ecologische processen.

Samenwerking en dialoog

De complexiteit van mens-natuur relaties benadrukt het belang van samenwerking en dialoog tussen verschillende belanghebbenden, waaronder wetenschappers, beleidsmakers, gemeenschappen en niet-gouvernementele organisaties. Door kennis en ervaringen te delen en gezamenlijk oplossingen te ontwikkelen, kunnen we een dieper begrip krijgen van de problemen waarmee we worden geconfronteerd en effectievere strategieën bedenken om ze aan te pakken.
Dit kan onder meer inhouden dat we nieuwe technologieën, wetenschappelijke methoden, beleidsmaatregelen en sociale praktijken ontwikkelen en implementeren die bijdragen aan een duurzamer en rechtvaardiger omgang met de natuur.

Complexiteit van relaties en interacties

Latour erkent dat de natuurlijke wereld en menselijke samenlevingen extreem complex zijn, met een veelheid aan onderling verbonden factoren en dynamieken. Hij benadrukt dat het begrijpen van deze complexiteit vereist dat we verder kijken dan de traditionele dualismen van natuur versus cultuur, subject versus object, en mens versus niet-mens. In plaats daarvan moeten we de onderlinge verwevenheid van alle actoren en entiteiten in ogenschouw nemen en begrijpen hoe ze samenwerken en elkaar beïnvloeden in complexe netwerken van relaties.

Inclusiviteit en rechtvaardigheid

Door alle actoren als gelijkwaardig te beschouwen, pleit Latour voor een meer inclusieve benadering van de natuur die recht doet aan de diversiteit en complexiteit van het leven op aarde. Deze inclusiviteit impliceert ook een ethische verantwoordelijkheid om de belangen van alle actoren te erkennen en te respecteren, inclusief niet-menselijke entiteiten. Dit leidt hopelijk tot een meer rechtvaardige en duurzame relatie tussen mens en natuur, waarbij zowel ecologische als sociale rechtvaardigheid centraal staan.

Latour's benadering van de complexiteit van relaties en interacties kan leiden tot gevoelens van overweldiging of machteloosheid bij mensen die proberen te begrijpen hoe ze kunnen bijdragen aan positieve verandering in de wereld.
Echter, het erkennen van de complexiteit is niet bedoeld om mensen te ontmoedigen, maar eerder om een realistisch begrip te bieden van de uitdagingen waarmee we worden geconfronteerd.

Persoonlijke verantwoordelijkheid

Hoewel de problemen complex zijn, betekent dit niet dat individuen geen rol kunnen spelen in het creëren van positieve verandering. Het is belangrijk om te erkennen dat zelfs kleine acties een verschil kunnen maken in de richting van een meer duurzame en rechtvaardige wereld.

De evenwaardige grondhouding die Latour voorstaat, is essentieel voor het creëren van een vruchtbare dialoog. Door alle relevante actoren, zowel menselijke als niet-menselijke, als gelijkwaardig te beschouwen, kunnen we een atmosfeer van respect, begrip en samenwerking bevorderen. Deze benadering opent hopelijk de deur naar een meer inclusieve en rechtvaardige uitwisseling van ideeën, waarbij diverse perspectieven worden gehoord en gewaardeerd.

Bruno Latour: Hoe houden we de aarde bewoonbaar? (bol.com)

Maatjes voor leven, een verhaal van verbondenheid en zin

Van mens tot mens bij Humanitas

Terwijl sommige mensen tot wel een jaar op de wachtlijst staan voor geestelijke gezondheidszorg (GGZ), biedt Humanitas een deel van hen op kortere termijn een bron van hoop en steun met het Maatjes voor leven project. Dit initiatief brengt vrijwilligers en deelnemers (die het leven niet meer zien zitten) bij elkaar in een samengaan van ontspannen verbondenheid en hopelijk hervinden van zin in het leven. Het idee is om wekelijks een dagdeel samen wat leuks te gaan doen: samen naar de bioscoop, een terrasje pakken, een wandeling maken, et cetera. Frequentie en duur samen in te vullen.

In dat kader heb ik als vrijwilliger met Herman, een deelnemer, een tijd opgetrokken. Dat was voor ons beiden een leuke ervaring. Soms is het zo simpel als mensen de juiste aandacht geven en aandacht hebben voor evenwaardigheid.

In het december '23 nummer van het ledenblad Van Mens Tot Mens een interview door Josephine Krikke met Herman en mij.

Hoop, zin in het leven en een te lange wachtlijst

Het Maatjes voor leven project van Humanitas toont de kracht van menselijke verbondenheid en de bijdrage van vrijwilligerswerk aan het verlichten van eenzaamheid van mensen die aankloppen bij de geestelijke gezondheidszorg. Door evenwaardig naast elkaar te staan, bieden de vrijwilligers van Humanitas, de deelnemers en vele anderen een baken van hoop voor degenen die het nodig hebben.
Hun verhaal illustreert dat, zelfs in de donkerste tijden, het simpelweg luisteren naar elkaar en er zijn, een wereld van verschil kan maken en misschien de wachtlijsten bij de GGZ wel korter of dragelijker maken.

Vrijwilligers zijn geen hulpverleners

Terwijl vrijwilligers in het Maatjes voor leven project wel een korte training hebben gehad om potentiële valkuilen te vermijden mag niet de lichtzinnige indruk worden gewekt dat alle geestelijke problematiek kan worden verholpen met simpel wat aandacht. 

In het contact tussen de vrijwilliger en de deelnemer wordt getracht de valkuilen van de dramadriehoek, een concept uit de transactionele analyse en de systeemtherapie, te vermijden. De dramadriehoek beschrijft de dynamiek van interpersoonlijke relaties, waarbij drie rollen betrokken zijn: de Redder (of hulpverlener), het Slachtoffer en de Aanklager. Deze driehoek illustreert hoe mensen onbewust van rol kunnen wisselen in interacties, wat kan leiden tot conflicten en verstoringen in de relaties. De vrijwilliger neemt niet de rol aan van hulpverlener, werkt niet mee aan het vellen van oordelen in het contact over elkaar en anderen en behandelt de deelnemer niet als slachtoffer, maar als evenwaardig medemens.

Op de site van Humanitas Groningen staat het volgende.

De vrijwilligers van Maatjes voor leven oordelen niet, maar geloven wel dat het leven de moeite waard is. Ze brengen ieder hun eigen levenservaring mee en hebben een training op maat gevolgd. Maatjes voor leven verbinden zich maximaal een jaar aan een deelnemer. Samen geven ze het contact vorm.

Wat biedt Maatjes voor leven?

Maatjes voor leven komt niet in plaats van professionele hulp. Maatjes voor leven biedt: tijd en aandacht, steun van mens tot mens, altijd op basis van gelijkwaardigheid. We streven naar zoveel mogelijk vrijheid om het maatje voor leven vorm te geven, maar wel altijd met een professioneel vangnet op de achtergrond.
Tot zover de site.

Vangnet in ruime zin

Er wordt bij Humanitas een intakegesprek gehouden om te bepalen of iemands problematiek niet te zwaar is om een vrijwilliger mee te belasten. Tot het professionele vangnet behoren niet alleen de huisartsen als verwijzer, de psychiaters en geestelijke hulpverleners uit de reguliere gezondheidszorg als reguliere hulpverlener, maar ook de complementaire hulpverleners. Elk van hen heeft min of meer hogere drempels bij het aanbieden van zorg en zijn er andere kostenplaatjes en dekking door de verzekering.
Mensen die in het vangnet zijn geraakt, zijn meer dan een verdienmodel.
Vooral wanneer er ook binnen dat vangnet wordt samengewerkt in evenwaardigheid kan de effectiviteit van de geestelijke gezondheidszorg worden vergroot.

Een grote rol voor huisartsen

De huisarts is een poortwachter en verwijzer. Veel mensen komen bij de huisarts met problemen waar de huisarts niet direct iets aan kan doen. Voor dat deel van hun clientèle die in het donker lijden onder het leven zou het een goed idee zijn om hun licht op te steken bij Humanitas.

Mensen in hun waarde laten

Eigen waarde

In een wereld waar gelijke rechten voor iedereen een juridisch uitgangspunt zijn (is), blijkt het inschatten van eigenwaarde en de eigen waarde een gevarieerd spectrum te omvatten. Mensen hebben het recht om zichzelf op verschillende manieren te zien, maar het is belangrijk om dit perspectief in sociaal verkeer niet tot een bron van verdeeldheid te maken.
Het is inherent aan de menselijke natuur om onderscheid te maken tussen elkaar op basis van eigenwaarde. Sommigen hebben een bescheiden zelfbeeld, terwijl anderen hun zelfvertrouwen graag tonen. Het wordt echter pas problematisch wanneer deze verschillen worden gebruikt om anderen te beoordelen of zelfs te kleineren.

Trots

In onze dagelijkse interacties is het onvermijdelijk dat we de nuances van zelfbeeld opmerken. Mensen kunnen hun trots tonen op prestaties of eigenschappen die ze hoogachten, soms zelfs zonder dat ze het beseffen. Hier komt het belang van subtiliteit naar voren. Het gaat erom de waardering voor ieders unieke eigenschappen te behouden, zonder toe te geven aan de verleiding om anderen te beoordelen op basis van ons eigen perspectief.
Wanneer we in staat zijn om subtiel het onderscheid te maken tussen het erkennen van verschillen en het vermijden van onnodige oordelen, creëren we een omgeving waarin diversiteit wordt gevierd in plaats van beoordeeld. Het betekent niet dat we blind moeten zijn voor de eigenwaarde van anderen, maar eerder dat we een ruimte creëren waarin respect voor diversiteit centraal staat.
Het uiten van superioriteit kan vaak worden vermeden door bewust te zijn van onze eigen vooroordelen en de impact van onze woorden op anderen. Het "ophalen van de neus" is een teken van arrogantie dat afbreuk doet aan het streven naar een samenleving waarin iedereen zich gerespecteerd voelt.

Relativerende humor

Vaak helpt humor om een ander wat tegenspel te geven.
Hier zijn enkele voorbeelden van humoristische reacties die lichtvoetig en vriendelijk zijn.

Gespeelde zelfspot

Wanneer iemand opschept over hun prestaties, kun je met een glimlach zeggen: "Wow, ik voel me nederig in de aanwezigheid van grootsheid zoals de jouwe. Misschien moet ik alvast een handtekening vragen voor het geval je wereldberoemd wordt!".

Ironische instemming

Als iemand hooghartig doet over zijn kennis, kun je met een vleugje ironie reageren: "Natuurlijk, natuurlijk, ik ben altijd op zoek naar de wijsheid van de uitverkorenen. Vertel me meer over jouw beeld van het universum!".

Bescheiden overdrijving

Wanneer iemand pronkt met zijn bezittingen, kun je luchtig zeggen: "Oh, jij hebt een eigen privé-eiland? Nou, ik heb een eigen planeet, maar ik wilde niet opscheppen!".

De grappige vergelijking

Bij arrogantie over uiterlijk of modieuze kleding kun je zeggen: "Je ziet er fantastisch uit! Ik voel me altijd alsof ik net uit een modderpoel ben gekropen in vergelijking met jou. Het is een talent, echt waar!".

De speelse oprechte vraag

Met een oprechte glimlach kun je vragen: "Ik ben altijd benieuwd, wat is het geheim van zo'n indrukwekkend zelfbeeld? Ik kan er altijd nog wat van leren!".

Belangrijk is om de humor luchtig en speels te houden, zodat het niet als aanval wordt opgevat. Het doel is niet om te kwetsen, maar om anderen op een vriendelijke manier te laten nadenken over hun gedrag.

Bedenk: humor is een kwestie van smaak en zwijgen is ook een optie.

Negeren, hautain gedrag en verlies van evenwaardigheid

Dieren worden over het hoofd gezien

Het genegeerd worden door anderen is een gedrag dat we allemaal wel eens hebben ervaren, en het kan een diepgaand effect hebben op menselijke relaties. Het fenomeen van negeren gaat vaak gepaard met gevoelens van ongemak, afwijzing en zelfs hautain gedrag. Waarom gaan mensen anderen soms negeren, welke gevolgen kan dit hebben en hoe kan het de evenwaardigheid in menselijke interacties ondermijnen. Het is belangrijk om bewust te zijn van de impact van dit gedrag en om stappen te ondernemen om de evenwaardigheid te herstellen door open communicatie, empathie en begrip. Het bevorderen van respect en wederzijds begrip zal uiteindelijk bijdragen aan gezondere en gelijkwaardige relaties tussen mensen.

Waarom negeren we elkaar?

Er zijn tal van redenen waarom mensen ervoor kunnen kiezen om anderen te negeren. Enkele van deze redenen zijn de volgende.

  1. Conflict of ruzie. Soms negeren mensen anderen als gevolg van een lopend conflict of een ruzie. Het vermijden van communicatie kan worden gezien als een (te gemakkelijke?) manier om verdere conflicten te voorkomen.
  2. Machtsverhoudingen. In sommige gevallen kan het negeren van anderen een uiting zijn van macht of superioriteit. Het kan worden gebruikt om iemand anders (mens of dier) te kleineren of te domineren.
  3. Persoonlijke stress. Individuele stress, zorgen of persoonlijke problemen kunnen leiden tot het tijdelijk negeren van anderen. In deze gevallen kan het negeren van anderen een manier zijn om met persoonlijke uitdagingen om te gaan. Mensen die het druk hebben zitten zo vol in hun hoofd dat zij anderen letterlijk over het hoofd zien.
  4. Onverschilligheid. Soms negeren mensen anderen simpelweg omdat ze onverschillig zijn, te lage verwachtingen van zichzelf of de ander hebben of weinig interesse tonen in de interactie. Elkaar groeten is een teken van een goede opvoeding genoten te hebben. Erkenning begint met herkenning.
  5. Verlegenheid of gebrek aan zelfvertrouwen. Wanneer anderen deze eigenschap niet aan jou kunnen aflezen, dan kunnen zij het tegenovergestelde concluderen, bijvoorbeeld dat je jouw neus ophaalt voor de ander. En dan leidt het tot een vicieuze cirkel.

De impact van negeren op evenwaardigheid

Het negeren van anderen heeft vaak aanzienlijke gevolgen voor de evenwaardigheid in menselijke relaties. Wie een ander negeert, stopt met communiceren en krijgt niet meer te horen of de projectie van het eigen gelijk klopt. Wat er in de ander omgaat, gedachten en gevoelens, komen niet meer terug. Stapje voor stapje wordt de afstand groter en de verhouding dreigt te kantelen.

  1. Gebrek aan empathie. Negeren vermindert vaak onze empathie voor anderen, omdat we hun gevoelens en perspectieven niet meer serieus nemen.
  2. Verlies van respect. Wanneer we anderen negeren, verliezen we vaak respect voor hun gevoelens en perspectieven. Dit kan leiden tot een gevoel van minachting, wat de evenwaardigheid (per definitie) ondermijnt.
  3. Misleidend oordeel. Het negeren van anderen kan leiden tot onnauwkeurige oordelen over hun karakter en intenties. Dit kan wederzijdse misverstanden en vooroordelen bevorderen.
  4. Sociale isolatie. Constant negeren kan leiden tot sociale isolatie en het gevoel van buitengesloten zijn. Dit kan ernstige gevolgen hebben voor iemands geestelijke welzijn.

Het herstellen van evenwaardigheid

Het herstellen van evenwaardigheid in menselijke relaties na het negeren van anderen is essentieel voor gezonde interacties. Hier zijn enkele begin- en vervolgstappen die kunnen helpen.

  1. Zelfreflectie. Onderzoek je eigen motieven voor het negeren van anderen en probeer te begrijpen waarom je dit gedrag hebt vertoond.
  2. Communiceer. Als je je realiseert dat je iemand hebt genegeerd, neem dan de tijd om het gesprek aan te gaan en je excuses aan te bieden indien nodig.
  • Luister actief. Luister naar de gevoelens en perspectieven van de persoon die je hebt genegeerd en probeer hun standpunt te begrijpen.
  • Bouw empathie op. Werk aan het heropbouwen van empathie voor anderen door open te staan voor hun ervaringen en gevoelens.

De rol van religieuze overtuigingen in het negeren van anderen

Religieuze overtuigingen spelen een significante rol in het leven van miljoenen mensen over de hele wereld. Ze kunnen een bron van inspiratie, troost en leiding zijn, maar ze kunnen ook, in sommige gevallen, leiden tot het negeren van anderen op basis van religieuze overtuigingen of erger: tot oorlog.
Een van de uitdagingen waarmee sommige gelovigen worden geconfronteerd en zouden moeten loslaten, is de overtuiging dat hun religie de enige ware is en dat buitenstaanders, degenen die niet tot hun religieuze gemeenschap behoren, op de een of andere manier minderwaardig zijn of zelfs straf verdienen in de ogen van hun godheid. Dit kan leiden tot een vorm van sociale isolatie waarin gelovigen anderen negeren omdat ze geloven dat dit wordt verwacht of zelfs geëist door hun religie.

Impact op evenwaardigheid en relaties

Het negeren van anderen op basis van religieuze overtuigingen kan aanzienlijke gevolgen hebben voor evenwaardigheid en relaties.

  1. Verlies van evenwaardigheid. Het behandelen van anderen als minderwaardig op basis van religieuze overtuigingen ondermijnt de evenwaardigheid in menselijke interacties. Dit kan leiden tot wederzijdse misverstanden en conflicten.
  2. Sociale scheiding. Religieus gemotiveerd negeren kan resulteren in sociale of kerkscheiding, waarbij gelovigen zichzelf isoleren van mensen met andere overtuigingen. Dit kan leiden tot een gebrek aan begrip en empathie voor anderen, mens en dier.
  3. Gemiste kansen voor dialoog. Het negeren van mensen met verschillende overtuigingen kan de kansen op constructieve dialoog en begrip verminderen. Het kan leiden tot een gebrek aan gemeenschappelijke grond en het delen van verschillende perspectieven.


Het vinden van een balans

Het is belangrijk op te merken dat religieuze overtuigingen sterk (eigen alleen) persoonlijk zijn en variëren tussen individuen en gemeenschappen. Terwijl sommigen ervoor kunnen kiezen om anderen te negeren op basis van religieuze overtuigingen, zijn velen ook toegewijd aan het bevorderen van respect, begrip en vreedzame co-existentie tussen verschillende geloofsgroepen.
Het vinden van een balans tussen diepgewortelde religieuze overtuigingen en het respecteren van de evenwaardigheid van anderen kan een uitdaging zijn, maar het is mogelijk. Het begint vaak met openheid voor interreligieuze dialoog en het verkennen van gemeenschappelijke waarden, terwijl men tegelijkertijd zijn eigen geloof handhaaft. Het doel is om een omgeving te creëren waarin religieuze diversiteit wordt gewaardeerd en waar mensen van verschillende overtuigingen in harmonie kunnen samenleven. Ieder mens gelooft op basis van overtuigingen. Het kan bevrijdend werken om je te realiseren dat je op de wereld bent gekomen vol overtuigingen van anderen zonder eigen overtuigingen. Een belangrijk deel van ons leven besteden we aan vinden van een balans hiertussen. Maar het is nog prettiger om je te bevrijden van zinloze overtuigingen, maar een balans gericht op evenwaardigheid aan te houden.
 

Waarom bezien mensen elkaar zo weinig als evenwaardig?

Is het zo moeilijk om elkaar als gelijke te behandelen?

Mensen proberen in onderling contact snel in te schatten in welke verhoudingen we staan tot elkaar, alsof we nog steeds op een soort apenrots wonen. Deze neiging is diepgeworteld in onze evolutionaire geschiedenis en heeft te maken met het feit dat onze voorouders in groepen leefden, waarin duidelijke sociale hiërarchieën belangrijk konden zijn voor overleving en voortplanting. 

Dedain is een gevoel van minachting of minachting dat iemand kan hebben ten opzichte van anderen op basis van bepaalde kenmerken, zoals sociale status, economische klasse, opleidingsniveau, geografische herkomst, etniciteit, geslacht, leeftijd, lengte, religie, seksuele geaardheid, politieke overtuigingen enzovoort. Er zijn talloze vormen van dedain die kunnen ontstaan op basis van verschillende sociale en persoonlijke kenmerken.

Hier zijn enkele redenen waarom mensen soms moeite hebben om elkaar als evenwaardig te behandelen.

  1. Evolutionaire erfenis. Mensen delen een evolutionaire geschiedenis met primaten, waarbij het vestigen van sociale hiërarchieën hielp bij het verdelen van middelen, het verkrijgen van bescherming en het bevorderen van voortplantingssucces (kinderen gezond groot brengen).
  2. Sociale status en beloning. In veel samenlevingen worden mensen beloond met en op basis van hun sociale status, prestaties en positie in de hiërarchie. Dit kan leiden tot een competitieve houding en het verlangen om hoger op de sociale ladder te klimmen.
  3. Onzekerheid en angst. Mensen kunnen zich onzeker voelen over hun eigen vaardigheden, status of positie in de maatschappij. Dit kan leiden tot gevoelens van minderwaardigheid en het verlangen om anderen als lager in de hiërarchie te zien, om zichzelf beter te voelen. Dit gedrag lijkt dan weer op een meerderwaardigheidscomplex.
  4. Culturele en sociale invloeden. Cultuur speelt een grote rol in de manier waarop mensen sociale hiërarchieën ervaren en waarderen. Sommige culturen benadrukken gelijkwaardigheid en samenwerking, terwijl andere meer competitief en hiërarchisch zijn.
  5. Psychologische mechanismen. Mensen hebben psychologische mechanismen ontwikkeld, zoals het vergelijken van zichzelf met anderen en het hebben van een positieve kijk op zichzelf (zelfwaardering), die kunnen bijdragen aan het verschil in de behandeling van anderen. Hier zijn enkele van de psychologische mechanismen die relevant zijn voor het vergelijken van zichzelf met anderen en zelfwaardering.
  • Sociale vergelijkingstheorie. Deze theorie, voorgesteld door Leon Festinger, stelt dat mensen een natuurlijke neiging hebben om zichzelf te evalueren door zich te vergelijken met anderen. Dit doen ze om hun eigen vaardigheden, opvattingen en eigenschappen te begrijpen en te beoordelen. Sociale vergelijking kan leiden tot positieve of negatieve zelfevaluaties, afhankelijk van wie we vergelijken en in welk domein.
  • Zelfwaardering (self-esteem). Zelfwaardering verwijst naar de mate waarin mensen een positieve kijk op zichzelf hebben. Het is een belangrijk psychologisch mechanisme dat invloed kan hebben op hoe we onszelf en anderen behandelen. Mensen met een hogere zelfwaardering hebben vaak de neiging om anderen positiever te behandelen, terwijl mensen met een lage zelfwaardering zichzelf en anderen mogelijk negatiever behandelen.
  • Zelfdienende cognitieve vertekening (self-serving bias). Dit is een cognitieve neiging waarbij mensen de neiging hebben om positieve gebeurtenissen aan zichzelf toe te schrijven (bijvoorbeeld succes), terwijl ze negatieve gebeurtenissen aan externe factoren toeschrijven (bijvoorbeeld falen). Dit kan leiden tot een overmatig positief beeld van zichzelf, wat van invloed kan zijn op hoe ze anderen behandelen.
  • Egocentrisme. Egocentrisme verwijst naar de neiging van mensen om hun eigen perspectief als centraal te beschouwen en moeite te hebben met het begrijpen van de standpunten en gevoelens van anderen. Dit kan leiden tot een gebrek aan empathie en begrip voor anderen, wat de gelijkwaardige behandeling kan beïnvloeden.
  • Stereotypering en vooroordelen. Mensen hebben de neiging om onbewuste stereotypen en vooroordelen te ontwikkelen op basis van verschillende kenmerken, zoals ras, geslacht, leeftijd en meer. Deze vooroordelen kunnen van invloed zijn op hoe mensen anderen met dedain behandelen en tot ongelijke behandeling.

Het is belangrijk op te merken dat deze mechanismen niet allemaal negatief zijn. Ze zijn inherent aan menselijk gedrag en kunnen zowel positieve als negatieve gevolgen hebben, afhankelijk van hoe ze worden toegepast. Het begrijpen van deze mechanismen kan echter nuttig zijn bij het bevorderen van meer gelijkwaardige behandeling door bewustwording te creëren en positieve gedragsverandering te stimuleren.
Het bevorderen van het idee dat mensen elkaar (en ook de belangen van dieren) meer als evenwaardig moeten behandelen, en het verminderen van ongelijke behandeling, is een belangrijk doel voor sociale vooruitgang. Hier zijn enkele stappen en benaderingen die kunnen helpen:

  1. Educatie en bewustwording. Onderwijs speelt een cruciale rol bij het bevorderen van gelijkheid. Scholen en educatieve instellingen kunnen curriculum ontwikkelen en bewaken dat de waarden van gelijkheid en respect voor diversiteit benadrukt. Het is nog steeds nodig dat instellingen bewustwordingsprogramma's organiseren om mensen bewust te maken en houden van vooroordelen, stereotypen en discriminatie.
  2. Media en communicatie. Media hebben een aanzienlijke invloed op hoe mensen denken en zich gedragen. Daarom is het belangrijk om media te bevorderen die positieve en inclusieve boodschappen verspreiden. Dit kan het beeld van gelijkheid en diversiteit versterken. Je ziet het al (gebeuren) aan de verhouding blank-zwart in acteur in de reclame.
  3. Wetten en beleid. Overheidsinstanties kunnen wetten en beleid aannemen en handhaven die gelijkheid en non-discriminatie bevorderen. Dit omvat antidiscriminatiewetten, gelijke beloning voor gelijk werk en quota om diversiteit te bevorderen.
  4. Training en diversiteitsprogramma's. Bedrijven en organisaties kunnen diversiteits- en inclusiviteitstrainingen aanbieden aan hun medewerkers, niet te vergeten hun recruiters. Dit kan helpen bij het verminderen van vooroordelen en het bevorderen van een meer gelijke behandeling in de werkomgeving.
  5. Positieve rolmodellen. Het tonen van positieve rolmodellen uit diverse achtergronden kan anderen inspireren om gelijkwaardigheid na te streven en te zien dat succes niet gebonden is aan bepaalde kenmerken.
  6. Open gesprekken en dialoog. Het aanmoedigen van open gesprekken over gelijkheid en discriminatie kan mensen helpen hun eigen vooroordelen en overtuigingen te begrijpen en uitdagen. Dit kan leiden tot meer begrip en empathie.
  7. Gemeenschapsbetrokkenheid. De betrokkenheid bij gemeenschapsprojecten en vrijwilligerswerk kan mensen in contact brengen met anderen uit diverse achtergronden en bijdragen aan het gevoel van gemeenschappelijkheid.
  8. Empowerment. Het aanmoedigen van mensen om voor zichzelf op te komen en hun rechten te kennen, kan bijdragen aan gelijkheid. Dit kan worden bereikt door middel van empowerment-programma's en organisaties die mensen in staat stellen om hun stem te laten horen.
  9. Onderzoek en gegevensverzameling. Het verzamelen van gegevens over ongelijkheid en discriminatie kan helpen om de omvang van het probleem vast te stellen en de effectiviteit van interventies te meten.
  10. Leiderschap en politieke betrokkenheid. Het aanmoedigen van leiders en politieke figuren om zich in te zetten voor gelijkheid en diversiteit kan een grote invloed hebben op de maatschappij als geheel.

Het bevorderen van gelijkheid en het verminderen van ongelijke behandeling is een langdurig proces dat de inspanningen van individuen, gemeenschappen, organisaties en overheden vereist. Het begint en begon met bewustwording en een toewijding aan verandering, gevolgd door concrete acties en beleidsmaatregelen om die veranderingen te realiseren. Mensen hoeven niet gelijk te worden, diversificatie is belangrijk, maar elkaar evenwaardig bezien en behandelen bevordert de onderlinge vrede en draagt bij aan het individuele welzijn.

Verbinding maken met vertrouwen en respect

Waar ligt de grens?

In een wereld waarin diversiteit en individuele vrijheid hoog in het vaandel staan, speelt respect als vanouds een cruciale rol in het opbouwen van gezonde relaties. Respect gaat verder dan beleefdheid; het omvat het kennen en (h)erkennen van iemands grenzen, het waarderen van iemands vrijheid en wederzijdse betrokkenheid, en het bewaken van het kostbare goed genaamd vertrouwen.

Twee zaken tegelijk in het oog houden


Wie respectvol met een ander wil omgaan moet tegelijk bewaken dat hij niet over andermans grenzen gaat terwijl hij uiting geeft aan zijn betrokkenheid. Oftewel benader de ander zonder diens vrijheid in te perken. Dat vraagt voortdurend minimale alertheid en dit kost steeds minder energie wanneer je het positieve effect in de praktijk ervaren hebt. Wie wil verbinden moet ook kunnen loslaten.

Respect als basis van relaties

Respect vormt het fundament van elke relatie, of het nu gaat om vriendschappen, familiebanden, of professionele samenwerkingen. Het draait niet alleen om oppervlakkige beleefdheid, maar om het diepgaand begrijpen van de ander als een uniek individu. Het omvat ook het besef hoe fnuikend een snobistische houding kan zijn. Dit begrip is de sleutel tot het creëren van een sfeer van evenwaardigheid.

Evenwaardigheid en respect

Evenwaardigheid benadrukt de erkenning van individuele verschillen terwijl we in het oog houden dat niemand meer is dan een ander. Het gaat erom dat we iemands vrijheid niet alleen erkennen, maar ook ondersteunen. Het betekent het accepteren van iemands recht om autonome keuzes te maken, hun eigen pad te volgen en zelfstandig te denken. In een respectvolle relatie wordt ruimte gegeven voor groei en zelfontplooiing, zonder dat de ander zich belemmerd voelt.

Betrokkenheid en grenzen

Betrokkenheid bij anderen vereist meer dan alleen oppervlakkige interesse. Het betekent het begrijpen van iemands diepere behoeften, verlangens en, belangrijk, het respecteren van hun grenzen. Grenzen zijn persoonlijk en kunnen variëren van emotionele tot fysieke aspecten. Het (h)erkennen van deze grenzen is een teken van respectvolle betrokkenheid. Vermijdt dat een ander zijn grens zelf moet trekken, dus het is zaak dat je alertheid ontwikkelt op de signalen die een ander aangeeft dat een grens dreigt bereikt te worden.

Respectvolle communicatie

Een essentieel onderdeel van respect is communicatie. Respectvolle communicatie omvat luisteren met empathie, af en toe parafraseren met eigen woorden, het vermijden van vooroordelen en het tonen van begrip voor de standpunten van anderen. Het draagt bij aan een sfeer van wederzijds begrip. Je bent niet bang om jouw mening te geven en je vermijdt onnodige oordelen.

Onderling verweven

Respect, evenwaardigheid, grenzen (h)erkennen en vertrouwen zijn met elkaar verweven in de (op)bouw en het onderhoud van gezonde relaties en zijn als het ware de pijlers van de brug die ons verbindt. Je hebt tijd nodig om vertrouwen op te bouwen en moet altijd aandacht houden of de balans tussen geven en nemen, tussen doen en laten wordt aangehouden.

De aantrekkelijkheid van de ander wegen

Wat wil de ander van mij?

Toen we in de oudheid nog gevaren van wilde dieren konden ondervinden, was onze inschatting bij ontmoetingen met onbekende dieren gebaseerd op drie vragen: is hij mij ongunstig gezind? Is hij sterk? Is hij snel? Zo niet, dan hadden we weinig te vrezen. Zouden bij partnerkeuzes niet ongeveer dezelfde vragen in ons hoofd omgaan?
Bij het evalueren van bedreigingen van wilde dieren, waren de criteria van 'ongunstig gezind zijn', 'sterkte' en 'snelheid' gericht op directe fysieke bedreigingen en de mogelijkheid om te overleven in geval van een confrontatie. Deze criteria waren primair gericht op de directe fysieke kenmerken en gedragingen van het dier. Men wilde overleven. Safety first.

Bij het kiezen van een partner zijn er meer factoren in het spel dan alleen fysieke kracht en snelheid. Mensen zijn complexe wezens met emotionele, sociale en intellectuele behoeften. Bij het evalueren van een potentiële partner kunnen mensen verschillende criteria hanteren, waaronder persoonlijkheid, gedeelde waarden, emotionele compatibiliteit, intellectuele stimulatie, enzovoort. Niet alleen fysieke kenmerken, maar ook emotionele en mentale eigenschappen spelen een rol bij het beoordelen van een partner. De ander mag spannend zijn maar men wil zich wel veilig voelen. Wederom: safety first.

Dat gezegd hebbende, kunnen er enkele overeenkomsten zijn tussen de twee scenario's.
Bijvoorbeeld, iemand kan zich afvragen of een potentiële partner hen vriendelijk gezind lijkt, wat kan wijzen op hun vermogen om empathie en zorgzaamheid te tonen. Sterkte kan ook relevant zijn, zij het niet op een puur fysieke manier - het kan bijvoorbeeld verwijzen naar emotionele veerkracht of vastberadenheid. Snelheid kan worden geïnterpreteerd als iemands bereidheid en vermogen om zich aan te passen aan veranderende omstandigheden of om problemen snel op te lossen.

Compatibel zijn

Partners zijn vaak vergelijkbaar op een aantal aspecten. Gelijksoortige aantrekkelijkheid tussen partners soms ook wordt verklaard door het concept van assortatieve paring, waarbij individuen de neiging hebben om partners te kiezen met vergelijkbare kenmerken als henzelf, zoals aantrekkelijkheid, sociaaleconomische status, enzovoort. Zouden ze te veel verschillen dan heeft een van beide meer te vrezen van concurrentie.

Zoeken naar balans

Over alle waarden en eigenschappen heen gewogen is de mentale weegschaal in het ideale geval in balans. Er zijn geen “zwaarwegende” aanleidingen om uit elkaar te gaan.
Evenwaardigheid is daarnaast een “evenwichtige” eigenschap om te zoeken in een partner. Het streven naar een relatie gebaseerd op gelijkwaardigheid legt een gezonde basis voor respect, wederzijds begrip en een gezonde dynamiek binnen de relatie.

Respect en waardering

Wanneer twee mensen elkaar als gelijken behandelen, betekent dit dat ze elkaars meningen, gevoelens en behoeften respecteren en waarderen. Het zorgt ervoor dat beslissingen en verantwoordelijkheden binnen de relatie eerlijk worden verdeeld en dat beide partners zich gehoord en gewaardeerd voelen.

Delen en verbinden

Evenwaardigheid gaat verder dan alleen gelijke rechten en kansen; het omvat ook het delen van macht (ook het niet spelen van een machtsstrijd), verantwoordelijkheden en emoties binnen de relatie. Het stelt beide partners in staat om zichzelf te zijn, hun eigen doelen na te streven en tegelijkertijd elkaar te ondersteunen in hun individuele groei en ontwikkeling. Het vermogen om conflicten op een respectvolle en constructieve manier op te lossen, is ook een belangrijk aspect van een relatie gebaseerd op gelijkwaardigheid. Dit draagt bij aan een gezonde communicatie en een positieve dynamiek binnen de relatie.
Het streven naar evenwaardigheid in een relatie kan leiden tot diepgaande verbondenheid, vertrouwen en tevredenheid. Het is een waardevolle eigenschap om te koesteren en te cultiveren in elke relatie, omdat het de basis vormt voor een gezonde en duurzame verbintenis.

Namasté, een verwijzing naar eenheid in verscheidenheid

Iedereen evenwaardig en verbonden

In onze drukke en vaak gefragmenteerde wereld vergeten we soms dat we allemaal met elkaar verbonden zijn. Het idee van eenheid in verscheidenheid is diep geworteld in de oude wijsheidstradities van de wereld, waarin het concept van een hogere macht wordt geassocieerd met zowel de eenheid van het bestaan als de verscheidenheid van levende wezens. Een van de manieren waarop dit idee tot uiting komt, is in de groet "Namasté", die ons eraan herinnert om elkaar met respect en evenwaardigheid te behandelen, ongeacht ons menselijke of dierlijke karakter.

God als zowel één als gemanifesteerd in alle levende wezens

In verschillende spirituele tradities wordt God vaak beschouwd als zowel de onverdeelde eenheid van het bestaan als de aanwezigheid die zich manifesteert in alle levende wezens. Dit concept erkent dat hoewel we allemaal unieke individuen zijn, we tegelijkertijd deel uitmaken van een groter geheel. Dit idee vindt zijn weerklank in het hindoeïsme, waarin het concept van "Brahman" verwijst naar de allesdoordringende, ondeelbare realiteit die in elk wezen aanwezig is.

Namasté: een groet van erkenning en respect

In de hindoeïstische cultuur en in andere delen van de wereld wordt de groet "Namasté" gebruikt als een manier om respect, erkenning en gelijkwaardigheid uit te drukken. Letterlijk vertaald betekent Namasté "Ik buig voor jou" of "Ik groet het goddelijke in jou". Wanneer mensen elkaar begroeten met Namasté, erkennen ze de aanwezigheid van het goddelijke in elkaar, ongeacht uiterlijke verschillen, sociale status of soort.

Eenheid in verscheidenheid; respect voor alle levensvormen

Het idee achter Namasté en het concept van eenheid in verscheidenheid strekt zich uit tot alle levende wezens. Het herinnert ons eraan dat geen enkel wezen intrinsiek meer waarde heeft dan een ander. Of het nu een mens, een dier of zelfs een plant is, we delen allemaal dezelfde essentie van het goddelijke. Dit besef zou ons moeten aansporen om elkaar en alle levensvormen met respect, zorg en mededogen te behandelen.

Het belang van respectvolle interacties

Het dagelijks gebruik van de groet Namasté kan een krachtige herinnering zijn aan het belang van respectvolle interacties. Het herinnert ons eraan dat we allemaal deel uitmaken van hetzelfde web van het leven en dat onze acties en keuzes invloed hebben op anderen en op de wereld om ons heen. Het erkennen van de goddelijke aanwezigheid in alle levende wezens, ongeacht hun verschillen, kan leiden tot een samenleving waarin iedereen met waardigheid en respect wordt behandeld.

Een universele benadering van gelijkheid en behandeling

In het eeuwenoude debat over het wel of niet bestaan van God, Allah en Jehova zijn er verschillende perspectieven en overtuigingen ontstaan.
In dit artikel wordt in gelijke mate naar alle drie verwezen onder de naam God. Voor God mag ook "het universum" worden gelezen.
Weinigen zullen geneigd zijn de grootsheid van God te zoeken in de dualiteit van Zijn aanwezigheid - zowel gekend als verborgen. Ongeacht iemands geloofsovertuiging, wordt gesteld dat God alle individuen gelijk behandelt. Bovendien wordt benadrukt dat wanneer men anderen op gelijkwaardige wijze behandelt, men positieve resultaten zal ervaren.

De dualiteit van Gods aanwezigheid

Het erkennen van de grootsheid van God of het universum in het vermogen om zowel gekend als ongekend te blijven, en het aanbieden van gelijke kansen op spirituele groei, nodigt mensen uit tot openheid, nieuwsgierigheid en respect voor de diversiteit van spirituele tradities en overtuigingen. Het moedigt aan tot het omarmen van een inclusieve benadering, waarbij de focus ligt op de persoonlijke reis van individuen en hun unieke verbinding met het goddelijke, eerder dan het opleggen van rigide dogma's of beperkende grenzen.
Voor degenen die in God geloven, kan Zijn aanwezigheid worden gevoeld in spirituele ervaringen (bijvoorbeeld synchroniciteit), religieuze rituelen en diepgaande verbindingen. Tegelijkertijd blijft God voor velen ongrijpbaar en mysterieus. Deze dualiteit stelt mensen in staat om hun eigen relatie met het goddelijke te definiëren en te interpreteren. Immers, ook voor wie of wel of niet in God gelooft, het is de ervaring dat niet alleen "slechte" mensen onheil overkomt en dat onrecht bestaat. De kans op onheil lijkt voor iedereen gelijk. Dat kan zowel duiden op het bestaan van een onvoorwaardelijk liefdevolle hogere macht als op het tegendeel, namelijk dat God niet bestaat en dat het ontstaan van leven of onheil op toeval berust. Hij blijft een kwestie van geloven.

Ongeacht geloof of overtuiging

Een interessante opvatting is dat het voor God niet uitmaakt of men in Hem gelooft of niet gelooft. Het idee dat God alle individuen gelijk behandelt, ongeacht hun geloofsovertuiging, suggereert dat de goddelijke genade niet exclusief is voor een specifieke groep mensen. Dit betekent dat iedereen, ongeacht hun religieuze achtergrond of atheïsme, de mogelijkheid heeft om op gelijke wijze te worden behandeld door het goddelijke.  Wel vereist het vaak geloof, overgave en openheid om de genade van God te ontvangen en te ervaren. Helpt bescheidenheid? Misschien vindt God dat grote ego's zich eerst maar zelf moeten kunnen bedruipen.

Onvoorwaardelijke liefde

De onvoorwaardelijke liefde van God wordt beschouwd als een voorbeeld en een inspiratie voor de mensheid. Het is een uitnodiging om deze liefde te weerspiegelen in de omgang met anderen. Het spoort aan om dialogen aan te gaan in een geest van evenwaardigheid en respect, waarbij men de ander waardeert en naar hen luistert zonder vooroordelen of superioriteit. Het is een oproep tot harmonieuze relaties, wederzijds begrip en het bevorderen van vreedzaam samenleven.

Door de onvoorwaardelijke liefde van God te erkennen en te ervaren, worden mensen aangemoedigd om deze liefde te delen met anderen. In alle bescheidenheid. Niemand heeft de waarheid over de aard van God in pacht. Gods onvoorwaardelijke liefde kun je zien als een genade die de mensheid niet verdient of kan verdienen op basis van eigen inspanningen. We kunnen immers de transcendente aard van God niet doorzien, bewijzen of ontkennen, hoogstens ervaren.

Gelijkwaardige behandeling van anderen

Een belangrijk aspect van dit agnostische perspectief is dat de manier waarop we anderen behandelen, een invloed heeft op onze eigen ervaringen. Wanneer we anderen op een gelijkwaardige manier behandelen, ongeacht hun religie, ras, geslacht of sociale status, is de kans groot dat we positieve uitkomsten zullen ervaren. Dit idee weerspiegelt het bekende principe van "oogsten wat je zaait" oftewel "wie goed doet, goed ontmoet". Door liefde, compassie en respect te tonen aan anderen, kunnen we harmonie, wederzijds begrip en positieve relaties bevorderen.
Het erkennen van de diversiteit aan religieuze opvattingen en het respecteren van de individuele zoektocht naar spirituele waarheid zijn belangrijke aspecten van een tolerante en pluralistische samenleving. Het bevorderen van dialoog, begrip en respect tussen verschillende religieuze tradities kan bijdragen aan een vreedzaam samenleven en een gezamenlijke zoektocht naar betekenis en spirituele groei.
Het is belangrijk om open te staan voor verschillende perspectieven en te erkennen dat spirituele waarheid een persoonlijke en subjectieve ervaring kan zijn. Door open te blijven staan voor dialoog en het delen van ideeën, kunnen we van elkaar leren en onze eigen spirituele reis verrijken, ongeacht welke religieuze traditie we volgen of zelfs als we geen specifieke religie aanhangen.

Vertrouwen in het universum

Alan Watts zegt in een van zijn voordrachten dat wanneer je één wilt worden met het universum dat je het universum moet vertrouwen.
Zijn uitspraak benadrukt het belang van vertrouwen en overgave aan het universum in plaats van het nastreven van controle en macht. Hieruit kan worden afgeleid dat het streven naar eenheid met het universum niet gaat om het uitoefenen van controle over de externe wereld, maar eerder om het cultiveren van een dieper begrip en verbinding met de essentie van het universum zelf.
Wanneer we proberen het universum te beheersen of te controleren, kan dit leiden tot frustratie, stress en een gevoel van verzet. Het universum is immers complex, dynamisch en vaak onvoorspelbaar. Het idee dat we alles onder controle kunnen hebben en kunnen manipuleren naar onze wil, kan ons uiteindelijk beperken en belemmeren in onze groei en ontwikkeling.
Door daarentegen het universum te vertrouwen en ons over te geven aan de natuurlijke stroom van het leven, kunnen we meer openstaan voor de mogelijkheden en kansen die zich voordoen. Het betekent het erkennen van de onderlinge verbondenheid van alles en het besef dat we deel uitmaken van een groter geheel. Het is het omarmen van de onzekerheden en veranderingen die het leven met zich meebrengt, en het vinden van harmonie in plaats van strijd.
Vertrouwen in het universum betekent niet dat we passief moeten zijn of geen actie moeten ondernemen in ons leven. Integendeel, het gaat om het nemen van actie vanuit een plaats van dieper begrip en intuïtie, in afstemming met de natuurlijke stroom van het universum. Het is het vinden van een balans tussen ons individuele streven en de grotere kosmische orde.
Het cultiveren van vertrouwen in het universum kan ons helpen om meer vrede, vreugde en vervulling in ons leven te ervaren. Het opent de deur naar synchroniciteit, waarbij gebeurtenissen en kansen zich op een wonderlijke en betekenisvolle manier ontvouwen. Het herinnert ons eraan dat we deel uitmaken van iets groters en dat we kunnen meebewegen met de natuurlijke ritmes en cycli van het leven.
Het is belangrijk op te merken dat het begrijpen en toepassen van deze ideeën een persoonlijk proces is en dat verschillende mensen verschillende perspectieven en benaderingen kunnen hebben. Wat voor de ene persoon werkt, hoeft niet per se voor een ander te gelden. Het is aan jou om je eigen waarheid en betekenis te ontdekken in relatie tot het universum.

Een gemeenschappelijke uitdaging

Het besef dat zowel gelovigen als niet-gelovigen geconfronteerd worden met uitdagingen in het leven, benadrukt de gedeelde menselijke ervaring die ons verbindt, ongeacht onze religieuze overtuigingen. Dit perspectief herinnert ons eraan dat tegenspoed en moeilijkheden een onvermijdelijk onderdeel zijn van het menselijk bestaan, ongeacht ons geloof of het ontbreken daarvan.
Het benadrukken van de gelijkheid van uitdagingen kan ons aansporen tot empathie en mededogen jegens anderen, ongeacht hun achtergrond of wereldbeeld. Het herinnert ons eraan dat we als menselijke gemeenschap elkaar kunnen ondersteunen tijdens moeilijke tijden, ongeacht onze verschillende overtuigingen.

Mondiale problemen samen oplossen

Wanneer we openstaan voor verschillende perspectieven en bereid zijn om van elkaar te leren, kan dit een positieve invloed hebben op onze persoonlijke groei en begrip. Door het bevorderen van dialoog en het cultiveren van een sfeer van respect en acceptatie, kunnen we streven naar een wereld waarin verschillende overtuigingen vreedzaam naast elkaar kunnen bestaan.
Het bevorderen van een ondersteunende samenleving waarin dialoog en voortdurende communicatie plaatsvinden, speelt een cruciale rol bij het aanpakken van mondiale problemen zoals klimaatverandering, bevolkingsgroei en milieuvervuiling.

Laten we het belang van dieren niet vergeten

Hoewel dieren niet dezelfde morele en ethische overwegingen hebben als mensen, groeit het bewustzijn over het belang van het behandelen van dieren met respect, compassie en zorg. Het idee dat mens en dier intrinsiek evenwaardig zijn in hun recht op een vrij en natuurlijk leven, benadrukt dat het onze verantwoordelijkheid is om ook hun welzijn en een leefgebied te waarborgen.
Een natuurlijke leefomgeving van dieren biedt hen de vrijheid om te leven volgens hun natuurlijke instincten en behoeften. Ze zijn in staat om hun eigen overlevingsvaardigheden te ontwikkelen en zich aan te passen aan hun omgeving en zo vrij te blijven.

Het observeren van dieren die in harmonie met de natuur leven en hun instinctieve gedragingen volgen, roept bewondering en verwondering op. Het leven in de natuur is vaak een voortdurende strijd om te overleven. Dit kan soms conflicteren met het idee van een perfecte harmonie. Het herinnert ons aan de complexiteit en schoonheid van de schepping en mogelijk aan de aanwezigheid van een hogere kracht, voor wie vrijheid zelf ook een waarde is.
Het waarnemen van de vrijheid en het streven naar gezondheid bij dieren als een uitdrukking van Gods liefde is een persoonlijke interpretatie die je helpt om verbondenheid en harmonie te vinden in de natuurlijke wereld. Het kan ons bewustzijn vergroten om verantwoordelijkheid te nemen voor het behoud van de natuur en het welzijn van alle levende wezens.

De uitdaging aanpakken

Hier zijn enkele manieren waarop een ondersteunende samenleving kan bijdragen aan het aanpakken van de volgende uitdagingen.

  1. Bewustwording en educatie. Door middel van dialoog en open communicatie kunnen we bewustwording vergroten en mensen informeren over de urgentie en complexiteit van mondiale problemen. Door educatie kunnen we de kennis en het begrip vergroten, waardoor mensen beter geïnformeerde beslissingen kunnen nemen en actief kunnen bijdragen aan oplossingen.
  2. Samenwerking en synergie. Een ondersteunende samenleving stimuleert samenwerking tussen verschillende belanghebbenden, zoals overheden, bedrijven, maatschappelijke organisaties en individuen. Door de krachten te bundelen en synergie te creëren, kunnen we effectievere oplossingen vinden en implementeren. Samenwerking stelt ons in staat om gezamenlijke doelen te bereiken en obstakels te overwinnen die te groot zijn om door één enkele entiteit te worden aangepakt.
  3. Innovatie en duurzame technologie. Een ondersteunende samenleving moedigt innovatie aan en creëert een omgeving waarin duurzame technologieën kunnen floreren. Door middel van dialoog kunnen we ideeën uitwisselen, best practices delen en gezamenlijk werken aan het ontwikkelen en implementeren van milieuvriendelijke oplossingen. Dit kan helpen om klimaatopwarming tegen te gaan, schaarste te verminderen en milieuvervuiling te verminderen.
  4. Collectieve verantwoordelijkheid. Een ondersteunende samenleving benadrukt het belang van collectieve verantwoordelijkheid voor onze planeet en toekomstige generaties. Het erkent dat ieder individu, ongeacht zijn of haar achtergrond, een rol te spelen heeft bij het aanpakken van mondiale problemen. Door middel van dialoog en betrokkenheid kunnen we mensen aanmoedigen om verantwoordelijkheid te nemen voor hun acties en keuzes, en om duurzame levensstijlen te bevorderen.
  5. Schaarse (leef)ruimte verdelen. Natuurlijke bossen worden gekapt om voedsel te verbouwen en aan vee gevoerd om mensen van vlees en zuivel te voorzien. Dit warmt de aarde op en bedreigt de biodiversiteit, terwijl miljarden dieren leven onder onnatuurlijke omstandigheden met als enig doel als voedsel te dienen. Hoe zorgen we ervoor dat we voor de natuur en voor zoveel mogelijk mensen en dieren eenheid in verscheidenheid blijven houden?

Vanuit een evenwaardige grondhouding naar alles wat leeft kunnen we werken aan een ondersteunende samenleving waarin dialoog en communicatie centraal staan. Door gezamenlijke inspanningen kunnen we de nodige stappen zetten om mondiale problemen aan te pakken. Deze problemen zijn inmiddels zo complex en overstijgen individuen, gemeenschappen, organisaties en regeringen over de hele wereld. Samen kunnen we streven naar een duurzamere en rechtvaardigere toekomst voor onze planeet en alle levende wezens die erop leven. In liefdevolle vrijheid.

Een oud Bijbelverhaal met actuele boodschap

Het Paradijsverhaal

Sommige verhalen werden duizenden jaren doorgegeven omdat er een kern van waarheid in zit die leerzaam kan zijn voor jong en oud. Een concept als ego was nog niet benoemd, maar de negatieve gevolgen van het hebben van te veel ego werd al wel aangevoeld. Denk aan de Toren van Babel of het verhaal van Icarus.
Dit essay gaat over het Paradijsverhaal, het verhaal uit Genesis van de slang die Adam en Eva verleidde tot het eten van de boom van goed en kwaad. En in dit ene zinnetje zitten al zo veel onwetenschappelijke, surrealistische elementen dat het logisch is dat er van de zeggingskracht weinig over is. Hoezo zou er een boom bestaan met vruchten waarvan je zou kunnen eten en vervolgens kennis kunnen hebben van wat goed is en wat slecht is? Hoezo kan een slang een mens verleiden? Wat moet ik denken van de volgorde dat eerst Eva werd verleid en dat vervolgens Adam door Eva werd verleid? Een kansloos verhaal voor onze tijd, zo lijkt het. Toch schrijven we heden ten dagen nog mensen af omdat we menen te weten wat goed en kwaad is.

In dit essay wil ik de boodschap van het paradijsverhaal actualiseren

Twijfels door de literaire vormgeving versluieren de inhoudelijke waarde van het verhaal. Duizenden jaren geleden veronderstelden mensen dat er een bovenwereld zou bestaan waarin alles wat in het ondermaanse niet zo aangenaam is, juist wel prettig is. Een paradijselijke bovenwereld waarin mensen en dieren vreedzaam samenleefden en waarin de dood niet bestond. Hoe mooi is dit beeld als vooruitzicht dat je zou kunnen verdienen door op de juiste manier te leven? Religieuze leiders vertelden deze verhalen om mensen een hoop te geven dat het aardse lijden niet voor niets zou zijn. Echter de scheidslijn tussen liefdevol hoop bieden en kwaadaardig manipuleren is dun.

De neiging om te oordelen

In de verhalen werd een paradijs geschetst waarin twee bomen een rol speelden als verklaring voor het bestaan van een eeuwig prettig leven. Die twee bomen heetten de Boom des levens en de Boom van goed en kwaad. Wanneer je de vruchten at van de boom des levens dan kon je niet dood gaan. In de christelijke theologie wordt de Boom des Levens soms gezien als een voorafbeelding van Jezus Christus, die de mogelijkheid biedt voor eeuwig leven door middel van zijn dood en opstanding. In het christendom wordt geloofd dat de mensheid eeuwig leven kan verkrijgen door geloof in Jezus Christus.

In het latijn hebben het Kwade en een appelboom dezelfde naam: “Malus”. God had de mens verboden om appels te eten van de boom van goed en kwaad. Eten daarvan zou de mens op gelijk niveau met God brengen. Alleen goden mochten absolute kennis hebben van wat goed is en wat niet. God kon en mocht daarover oordelen. Het is te verwachten dat mensen duizenden jaren geleden in de verleiding waren om te oordelen over een ander die zich niet aan de tien geboden hield. Net als nu hadden mensen vroeger de wens om zich omhoog te worstelen ten koste van anderen. Een hoge status verhoogde de kans op een aangenaam leven en op aantrekkelijke nakomelingen. Nog steeds gaan we in competitie om onze positie op de “apenrots” te verbeteren. 

De moderne psychologie heeft het over de sociale vergelijkingstheorie. We zijn relatief tevreden wanneer we het idee hebben dat we niet onderaan op de trap van de apenrots staan of dat ieder ander het beter lijkt te hebben. We willen ons onderscheiden en gezien worden zonder dat er op ons wordt neergekeken. Je mag een mening over mij hebben, maar schrijf mij niet af.
Met het paradijsverhaal wilden geestelijke voorgangers waarschuwen dat wanneer we onze neiging niet wilden inzien om te oordelen over anderen dat we dan niet meer zouden leven in het paradijs. We zouden van eenheid vervallen in tweeheid. De slang in het verhaal had wel verteld over de voordelen van de boom, maar niet over de nadelen. Adam en Eva werden zich na het eten van de appel onverwacht bewust alle dualiteit, waaronder van hun naaktheid (hun seksualiteit) en werden door God als straf verdreven uit het paradijs. Ze konden niet meer bij de boom des levens en waren gedoemd sterfelijk te zijn en konden als mensheid alleen nog overleven via hun kinderen. De term zondeval heeft hier haar oorsprong.

Zondeval en dualiteit

De mens erfde de gevolgen van het begaan van de eerste zonde en verviel tot lijden in een duale wereld buiten het paradijs.

In de christelijke traditie wordt de zondeval beschouwd als de oorsprong van de dualiteit tussen goed en kwaad, die de mensheid scheidt van God en van elkaar. Door te streven naar spirituele groei en verlossing kan de mensheid zich bevrijden van deze dualiteit en terugkeren naar eenheid met God.

In het boeddhisme wordt het idee van het ego of het individuele zelf beschouwd als een illusie die ons gevangen houdt in de cyclus van wedergeboorte en lijden. Door het ontwikkelen van wijsheid en mededogen, en door het overstijgen van het ego, kan men uiteindelijk de staat van verlichting bereiken, waarbij men zich bewust is van de onderlinge afhankelijkheid van alle dingen en de illusoire aard van het individuele zelf.

Politiek en onderdrukkende religie

Toen het christendom opkwam in de omgeving van Rome in de eeuwen na het begin van de jaartelling had de liefdevolle christelijke boodschap om je naaste(n) te behandelen zoals je zelf wilde te worden behandeld nog weinig politieke lading. De eerste christenen werden liefdeloos onderdrukt. De latere Romeinse machthebbers zagen steeds meer de potentie van religie als bindende factor om de volkeren binnen hun rijk te weerhouden om onderling slaags te raken. Religie kan grenzen overstijgen, niet alleen letterlijk, maar belooft ook het overstijgen van de grens tussen leven en dood. We vier(d)en het nog met Pasen. Volkeren vochten niet alleen om vrij te kunnen leven, ook uit de overtuiging dat een ander volk tot slaaf mocht worden gemaakt. Slaven maakten het leven van de overwinnaar gemakkelijker. Een vreedzaam samenleven tussen overwonnen volkeren onder leiding van Rome zou de machthebbers goed uitkomen.
Nadat de eerste christenen eerst decennia werden onderdrukt (ze leefden meestentijds letterlijk ondergronds in catacomben of werden in het Colosseum voor de leeuwen geworpen) werd het christendom na verloop van tijd de officiële staatsreligie met het Vaticaan zelfs als autonoom “hoofdkwartier” binnen de stadsgrenzen van Rome. In de 4e eeuw was het Romeinse Rijk in een staat van crisis, met interne problemen zoals politieke instabiliteit, economische problemen en militaire bedreigingen van buitenaf. Keizer Constantijn de Grote zag het potentieel van het christendom om het rijk te verenigen en stabiliseren. Door het christendom te omarmen, kreeg de keizer de steun van de christelijke kerk en haar volgelingen, wat bijdroeg aan het creëren van eenheid en het verminderen van religieuze verdeeldheid binnen het rijk.

Religie en economische macht

Een andere ontwikkeling in de laatste millennia, die van invloed is geweest op de politieke vertaling van oude Bijbelse boodschappen, is de opkomst van de landbouw. Door verschuiving van jagen en verzamelen naar de landbouw was er meer voedselzekerheid en minder migratie. Maar er was ook een groot gevolg voor de sociale verhoudingen. Was er onder jagers en verzamelaars grote gelijkheid in het verdelen van voedsel en daarmee sociale gelijkheid, door de opkomst van de landbouwcultuur kwam ook bezit op als sociale factor en daarmee als bron van ongelijkheid. Die ongelijkheid had allereerst tot doel om het bezit te beschermen. Immers welke boer wil een heel jaar werken om vervolgens de oogst te delen met onbekenden die daaraan niet hadden bijgedragen? En zo werd een geld- en rechtssysteem opgetuigd die het aantrekkelijk maakte om te investeren in bezit en landbouw. Eer naar werk. Het maakte ook dat in de samenleving uiteindelijk na machtsmisbruik door geestelijken een besluit moest worden genomen over de scheiding van kerk en staat. Er werd lang gedelibereerd over het verschil van inzicht over hoe dat nu moest worden geregeld. Immers geestelijken zouden kennis hebben van hoe God het bedoeld heeft en mensen met bezit hadden grote invloed op het welzijn van burgers. De kerk werd een onderdrukkende rol verweten door geloof te verweven met kapitaal. “Houd jij ze dom, dan houd ik ze arm”. In het Vaticaan werd besloten dat geestelijken een gelofte van armoede moesten afleggen en een celibatair leven moesten leiden zodat hun inzet niet gemotiveerd zou worden door zelfverrijking en afleiding met wereldse zaken als een gezin opvoeden. Ook was er bij de dood van geestelijken nauwelijks of geen erfenis meer te verdelen die tot scheve gezichten kon leiden.

Paradijselijk leven in evenwaardigheid

De voortdurende verwarring door de vermenging van politieke machtsbelangen en kerkelijke sociale motieven zorgen er mede voor dat hoe de samenleving georganiseerd werd nooit transparant wordt besproken. We zijn nog steeds niet in staat om elkaar als evenwaardig tegemoet te komen en samen te werken om de aarde voor mens en dier leefbaar te houden.
Met dankbaarheid en bescheidenheid komt een paradijselijk leven dichterbij. Heel langzaam daalt het non-duale bewustzijn in dat wanneer je alles en iedereen wilt beheersen dat dan dat wat je zoekt en wilt je juist ontglipt.

Niemand heeft de waarheid in pacht. Vrijheid van meningsuiting is een recht. We weten dat snel en ondoordacht oordelen onverstandig is. Over het algemeen zou het echter verstandig zijn voor mensen om zich bewust te zijn van hun eigen beperkingen en de mogelijkheid te overwegen dat hun oordeel over wat goed en slecht is, niet noodzakelijkerwijs absoluut of definitief is. Het kan daarom waardevol zijn om open te staan voor verschillende perspectieven en kennis te blijven vergaren om beter te begrijpen wat goed en slecht is in verschillende situaties.

Met technologische ontwikkelingen lijken we een paradijselijk leven dichterbij te kunnen brengen. We dromen soms over eeuwig jong blijven of over onsterfelijk zijn, letterlijk of figuurlijk. Wat we blijvend over het hoofd lijken te zien is dat we in het nu paradijselijk kunnen leven door ons bewust te zijn van onze neiging om te oordelen en mensen in de kou te laten staan door ze af te schrijven.

Verwarrende verhalen in het geloof

Mensen die -net als ik- een christelijke opvoeding hebben gehad, hebben verhalen te horen gekregen over de Bijbel en het Nieuwe Testament met nauwelijks toelichting over de joodse, Griekse en Romeinse context waarin die verhalen zijn ontstaan. De ene cultuur kende maar één God, de andere vele goden en de keizers hadden goddelijke status.
Verwarrend is vooral de triniteit, dat er één God bestaat in drie goddelijke entiteiten: de Vader, de Zoon (Jezus Christus) en de Heilige Geest. Verwarrend is ook waarom een onschuldige baby gedoopt moet worden voor onze erfzonde en Jezus aan het kruis stierf om ons van de erfzonde te verlossen? Of waarom begraven we dode mensen en ruimen we hun graf ruim voor het einde der tijden?
Ik snap dat het in de eerste eeuwen lastig moet zijn geweest om de christelijke volgelingen uit vele landen te verenigen en de vervolging van de volgelingen te overleven. Werelds en kerkelijk machtsmisbruik lag en ligt nog steeds op de loer. Vele goed bedoelende en vrij denkende ketters zijn op een bepaald niet christelijke manier op de brandstapel geraakt.

De joodse Jezus heeft nooit het plan gehad om een nieuwe religie te starten, anders had Hij wel notulen laten maken. Het verslag van zijn leven en zijn boodschap is ver na zijn dood vastgelegd in het Nieuwe Testament. Het bestaat uit 27 'boeken' (geschriften) die in de periode van de tweede helft van de eerste en het begin van de tweede eeuw na Christus zijn geschreven in het Koinè-Grieks. Deze canonieke (door de kerk geaccepteerde) boeken zijn geschreven door verschillende auteurs.
Evangelie betekent “goede boodschap”. 
De vier ("goede") door de kerkvaders voor het Nieuwe Testament geselecteerde evangelisten Mattheüs, Marcus, Lucas en Johannes waren niet de enige. Er zijn meer evangeliën, waaronder die van Maria Magdalena, de veronderstelde en soms als ex-prostituee verguisde echtgenote van Jezus.
De niet echt contemporaine evangelisten moeten niet worden verward met de twaalf apostelen (volgelingen tijdens het leven van Jezus): Simon, die Petrus genoemd wordt, zijn broer Andreas, Jakobus van Zebedeüs, zijn broer Johannes, Filippus en Bartolomeüs, Tomas, Matteüs, Jakobus van Alfeüs, Taddeüs, Simon Kananeüs en Judas Iskariot.
De niet helemaal overlappende verhalen van de evangelisten zijn rond het jaar 70 (toen ook Jeruzalem door de Romeinen werd verwoest) op schrift gesteld.
Welke versie vertegenwoordigt de "goede" boodschap?
Vanaf de tweede eeuw verschenen er alternatieve verhalen over het leven en de betekenis van Jezus. Deze werden bekend onder de naam gnostische geschriften.
Sommige bronnen zijn later (her)ontdekt. De Nag Hammadi geschriften, bijvoorbeeld, zijn een verzameling teksten uit de begintijd van het christendom die in 1945 gevonden werden in Midden-Egypte in het plaatsje Nag Hammadi. Een eerste integrale Nederlandse vertaling van alle teksten werd in 1994 gepubliceerd door Jacob Slavenburg en Willem Glaudemans. De geschriften bieden een alternatieve kijk op de verhalen over Jezus. Daar was de kerk niet per se blij mee. Het nam in de loop der eeuwen wel zeven concilies om de kerkelijke waarheid in dogma's vast te  leggen.

Citaat uit Wikipedia.
Tot aan de vondst van de Nag Hammadi-geschriften waren onderzoekers op het gebied van de gnostiek vrijwel uitsluitend aangewezen op overgeleverde teksten van kerkvaders die van opvatting waren dat de gnostiek een vorm van ketterij was die bestreden moest worden. Het ter beschikking krijgen van een aanzienlijk aantal authentiek gnostische geschriften maakte het mogelijk om gnostische opvattingen en waarden in de eerste eeuwen na Christus in een veel breder kader te bestuderen. Het heeft geleid tot onder meer het inzicht dat ook er ook binnen de gnostiek zelf een grote variatie aan opvattingen was. Raakvlakken met het platonisme kunnen veel beter onderbouwd worden. Het heeft ook het inzicht verbreed in de grote mate van pluriformiteit van het christendom in de eerste eeuwen. Daarin is gnostiek geen ketterse afwijking van een orthodoxe standaard, maar een illustratie van de veelvormigheid van interpretaties van een christelijke boodschap.
Tot zover Wikipedia.

In een ander boek schrijft Jacob Slavenburg met John van Schaik over westerse en oosterse wijsheid en de esoterische traditie door de eeuwen heen. Slavenburg behandelt ook het ontstaan van het christendom.
Er is door vele kerkelijke historici nagedacht over de vraag of Jezus letterlijk een zoon van God is. Een opvatting is dat het geval is via de onbevlekte ontvangenis van de Heilige Geest door zijn moeder, tevens maagd, Maria. Een andere opvatting is dat Jezus door het ontvangen van de Heilige Geest bij zijn doop in de Jordaan door Johannes, ongeveer drie jaren voor zijn dood, de goddelijke status (Christus als deel van God) heeft gekregen en vervolgens in plaats van Jezus van Nazareth (een naam verwijzend naar menselijke afkomst) Jezus Christus genoemd kon worden.
Jezus was net als zijn vader Josef het overgrote deel van zijn leven timmerman van beroep en wordt verondersteld getrouwd te zijn en kinderen te hebben gehad met Maria Magdalena. Zij wist soms tot frustratie van de mannelijke apostelen zijn boodschap het beste te kennen en te kunnen uitdragen.
Tot zover Slavenburg.

Bij zijn doop komt Jezus in een nieuwe verhouding tot God te staan en wordt hij Gods geestelijke (naast letterlijke) Zoon. In het Nieuwe Testament wordt dit verbeeld doordat Gods Heilige geest (in de vorm van een duif) over hem heen is gedaald. Op Pinksteren wordt de uitstorting van de Heilige Geest (deze keer in de vorm van vurige tongen) gevierd over allereerst een groep van 120 volgelingen van Jezus Christus. Zij doopten vervolgens 3000 gelovigen met hetzelfde resultaat.
Christenen in de latere eeuwen -en ook nu nog- worden direct bij hun geboorte gedoopt met wijwater om de baby’s “vervuld te laten zijn van de Heilige Geest”. Vlak voor hun puberteit worden jonge christenen geacht zelf de keuze te maken om volgeling van Jezus te zijn door de vernieuwing van de doopbelofte, die in eerste instantie door de ouders ba de geboorte was gedaan.
Elke belijdende katholiek "getuigt" voortdurend van z'n geloof door een kruis te slaan met de woorden "in de naam van de vader, de zoon en de Heilige Geest, amen". Het is natuurlijk meer een gewoonte of ritueel dan een geloofsbelijdenis. Anders gelovigen doen dat niet of in een andere volgorde.

Natuurlijk is van Jezus het belangrijkste wat zijn boodschap is en doen zijn huiselijke omstandigheden er niet echt toe. Voor mij is de kern van zijn boodschap dat wij allen (al dan niet gedoopt) evenwaardig zijn (in ons recht op vrijheid) en dat we onze naasten zo moeten behandelen als we zelf ook behandeld willen worden.

Liefdevol en vrij

Dat een God niet ingrijpt bij onrechtvaardigheid vind ik niet verwarrend. We zijn niet vrij wanneer er voortdurend van hogerhand wordt ingegrepen, zoals een ouder zijn kind corrigeert. We zijn zelf verantwoordelijk. Een onzichtbare God kan duiden op een niet bestaan of op een liefdevolle en vrijheid liefhebbende goddelijke aard. Liefde voor Zijn eigen vrijheid en voor die van anderen. Hele volksstammen hebben vroeger en nu geprobeerd God voor het eigen karretje te spannen via bidden, smeken en offerandes. Logisch dat God zich afzijdig lijkt te houden. Kwestie van geloof.
Het is zeker tegen de boodschap van Jezus in om te twisten op leven en dood over zijn al dan niet goddelijke of menselijke status. Misschien heeft het Vaticaan wel de koppeling tussen God en zijn zoon Jezus als een truc verzonnen om indirect een Godsbewijs te maken. En geldt niet hetzelfde voor de ziel, als deel van God in ons? We zijn vrij om een bewijs van het bestaan van God te zien in alles wat leeft en ook een bewijs voor het tegendeel, aangezien er in geen enkel levend wezen een aanwezigheid van God valt te aan te tonen.
Het respecteren van de vrijheid van mens en dier zie ik als een vorm van wellevendheid waarop een liefdevolle God het bedoelt. Zie ook Tullia d'Aragona (1510-1556) "de vrije wil is de grootste gave, die God ons ooit schonk".

Meer lezen? De boeken (artikelen) van Jacob Slavenburg (bol.com).
Lezing van het boek van Slavenburg over de duizenden pogingen die overal ter wereld in de loop der eeuwen zijn gedaan om een geloofwaardig verhaal over geloof en God de wereld in te slingeren, schept verwarring en maakt bescheiden. Je kunt je het beste verwonderen over de ongeloofwaardigheid van de veelvormige verhalen en er om glimlachen.
Lijken goden op mensen? Zo onder, zo boven? We zien nog steeds wat we willen zien. Ze zagen ook in de oudheid wat ze wilden zien. We projecteren wat er in ons leeft op anderen en zoeken bevestiging.

Een citaat van Jacob Slavenburg over Maria Magdalena die verwarrend kan zijn voor mysogene personen en christelijke feministen.
In een al langer bekend geschrift, het Evangelie van de Pistis Sophia, fungeert Maria Magdalena als ‘tolk’ voor de overige apostelen, die niet altijd direct de leringen van Jezus begrijpen. Als ze aan Jezus vraagt openlijk te mogen spreken, zegt deze het volgende.
‘Maria, jij begenadigde, die ik in alle hemelse mysteriën heb ingewijd spreek openlijk, want jouw bewustzijn is meer dan dat van al je broeders gericht op het Koninkrijk der hemelen'.

Als Maria dan uitleg aan de anderen geeft, prijst Jezus haar uitbundig.
‘Toen Jezus Maria Magdalena deze woorden hoorde spreken, zei hij: ‘Jij bent gelukzalig en vervuld, de gelukzalige omvatte volheid, die door alle geslachten zalig zal worden geprezen’. Toen Maria uitgesproken was, zei hij: ‘Goed gesproken, Maria. Jij bent begenadigd boven alle vrouwen op aarde omdat jij de volheid der volheid en de voleinding der voleinding zal zijn'.

Maar Maria ondervindt ook tegenstand. Haar bewustzijn is telkens in staat om de juiste interpretaties te geven’, maar ze aarzelt omdat ze bang wordt van Petrus: ‘want hij bedreigt me en haat onze sekse’. Petrus op zijn beurt roept uit: ‘Heer, deze vrouw is voor ons onverdraaglijk omdat zij ons de gelegenheid ontneemt om iets te zeggen, maar zelf herhaaldelijk aan het woord is'.

Populair in de laatste week

Alle labels van het blogspot

#metoo (2) aanbevolen (15) aandacht (9) aanraken (2) aanwezigheid (4) achterdocht (2) ADHD (2) afhankelijkheid (3) afstand nemen (6) agnost (4) agressie (2) alcoholisme (4) altruïsme (6) ambitie (2) ander (1) angst (22) apofatisch (9) authenticiteit (9) autisme (1) autonomie (5) balans en evenwicht (51) begeerte (1) behoefte (5) belangen (10) belemmerende overtuigingen (10) beoordelen (5) beslissen (2) betrokkenheid (5) betrouwbaarheid (2) bewustwording (12) bewustzijn (26) bezinning (1) bindingsangst (3) bioscoopfilm (7) biseksualiteit (1) blijdschap (3) bodhisattva (2) boeddhisme (9) boek (162) boosheid (2) brein (2) burn-out (2) communicatie (16) compassie (10) competentie (4) competitie (14) complottheorie (3) constructief gesprek (4) consumeren (2) coping (2) creativiteit (3) crisis (7) dans (6) daten (5) deflexie (1) demagogie (4) denken (12) denkfouten (5) deugd (9) deugdzaamheid (1) diagnose (4) dialoog (10) dieren (4) discipline (1) dooddoener (6) drama (3) drie-eenheid (6) drogredenen (7) drugsgebruik (5) DSM (4) dualisme (5) duurzaamheid (5) echt (4) eenheid (33) eenzaamheid (8) ego (45) eigenschappen (2) eigenwaarde (5) emancipatie (5) emergentie (2) emotie (13) empathie (5) en-en (23) endogene depressie (1) energie (13) erkenning (8) ethiek (9) etiquette (6) evenwaardigheid (51) evolutie (23) faalangst (1) fabel (1) feedback (2) filmpje (79) filosofie (18) fraude (9) Freud (2) functioneren (4) gebreken (1) gedragsverandering (5) geduld (2) geest (3) geheugen (3) gekwetstheid (6) geld (5) gelijk hebben of gelijk krijgen (7) gelijkmoedigheid (4) geloven (18) geluk (34) genade (5) genot (1) Gestalt (1) Getuige (5) gevoelens (35) gezag (1) gezichtsverlies (3) gezondheid (5) gezondheidszorg (1) GGz (2) go with the flow (2) God (41) goedgelovigheid (3) gokken (1) grenzen (9) hechting (1) heelheid (8) hersenen (4) hier en nu (8) holisme (2) hoofdzonde (3) humor (12) ideaalbeeld (2) identificatie (10) identiteit (13) ik-boodschap (1) illusie (12) imago (1) individualisme (5) innerlijke vrijheid (17) integriteit (3) Intelligent Design (1) Internet (3) intrinsieke waarde (1) intuïtie (8) InZicht (12) islam (2) jaloezie (4) jeugd (1) jezelf worden en zijn (12) jongeren (3) karakter (2) katafatisch (1) kenmerken (2) kiezen (10) kind (13) kosten (1) kracht (6) Krishnamurti (2) kuddegedrag (1) kunstmatige intelligentie (2) kwakzalverij (1) kwaliteit (16) kwetsbaarheid (5) l (1) leegte (15) leiderschap (4) leugens (9) levensfase (3) levenskunst (8) levensvragen (3) levensweg (3) licht (3) liefde (97) liefdesverdriet (3) lijden (1) loslaten (20) macht (23) machtsstrijd (9) magisch denken (7) man-vrouw verschillen (11) mannelijkheid (2) mannen (1) media (2) meditatie (14) metacommunicatie (8) metafoor (2) metafysica (5) milieu (1) mindfulness (4) misbruik (4) model (1) moraliseren (1) motto (1) mystiek (5) nabijheid (2) narcisme (4) natuur (5) negatie (16) neti neti (3) niet doen (22) NLP (1) non-duaal bewustzijn (6) non-dualiteit (41) omdenken (7) omgangsregels (3) onderwijs (3) onderzoek (8) ongelukkig zijn (4) onmacht (2) onrust (2) ontrouw (1) ontwikkeling (10) onverwerkt kindertrauma (3) oordeel (18) opvoeding (8) orgasme (2) Osho (6) ouderen (5) overgave (4) overheid (1) overvloed (6) panpsychisme (1) pantheïsme (1) paradox (27) Pareto principe (1) partnerkeuze (6) passie (2) pedagogie (2) perfectie (2) personeelsbeleid (2) persoonlijkheid (6) persoonlijkheidsstoornis (3) pesten (1) Peter principle (1) pijnlichaam (8) politiek (10) populair (11) positieve (11) privacy (1) processie (1) projectie (9) psychiatrie (4) psychofarmaca (1) psychotherapie (1) puberen (1) reïncarnatie (2) relatie (17) relatievaardigheid (5) respect (32) rijkdom (2) rol (4) romantiek (5) rust (5) ruzie (5) samensmelten (10) schaamte (2) scheiden (2) schizofrenie (1) schouwen (6) schrijfdrang (1) schuld (3) schuldgevoel (2) seks (14) selectie (3) sociale druk (4) somberheid (1) spel (3) spiegelogie (4) spijt (1) spiritualiteit (51) spreekwoorden (1) sprong (1) statistiek (1) status (1) sterven (5) stilte (15) straling (1) strategie (1) stress (5) synchroniciteit (14) taal (16) Taoïsme (18) tederheid (1) Tegenwoordigheid (2) The Secret (2) The Work (1) therapie (1) tijdgeest (5) toeval (5) Tolle (18) transcenderen (6) transformatie (5) transparantie (2) trend (2) tunnelvisie (1) twijfel (5) verandering (2) verantwoordelijkheid (12) verbinding (33) verdriet (2) vergeten (2) verlangen (5) verlatingsangst (1) verleiding (3) verlichting (14) verliefdheid (4) verlies (1) vermijding (1) vermoeidheid (1) verslaving (7) vertrouwen (18) verveling (2) verwondering (2) vicieuze cirkel (1) video (1) voeding (1) voelen (3) volgzaamheid (1) vragenlijst (2) vreugde (2) vrije wil (6) vrijen (3) vrijheid (90) waarheid (26) waarneming (7) ware (8) wederkerigheid (6) welzijn (7) wezen (2) wijsheden (10) wilskracht (2) woede (2) wu wei (23) yin en yang (4) zelfbeheersing (3) zelfbevestiging (3) zelfbewustzijn (8) zelfdoding (4) zelfkennis (12) zelfkritiek (1) zelfoverschatting (2) zelfrealisatie (12) zelfvertrouwen (5) zelfverwerkelijking (2) zelfwaardering (5) Zen (2) ziel (14) Zijn (11) zin van het leven (10)