Posts tonen met het label stilte. Alle posts tonen
Posts tonen met het label stilte. Alle posts tonen

Reflectie op het proces van denken

Wat komt er in je op?

Het is handig om eerst na te denken voordat je spreekt.
Maar komen zinnige gedachten wel in je op als taal?
Het linguïstisch determinisme, zoals voorgesteld door taalkundigen zoals Benjamin Lee Whorf, stelt dat de structuur en het vocabulaire van de taal die we spreken, de manier waarop we denken en onze perceptie van de wereld beïnvloeden. Met andere woorden, het idee is dat taal niet alleen een expressiemiddel is voor onze gedachten, maar ook de manier waarop we denken vormgeven.
Daarmee lijken we uit het oog te verliezen dat zinvol bezig te zijn met ons bewustzijn meer is dan bewust te zijn van taal en dat vormen niet autonoom zijn.
Er zijn twee hoofdvormen van het linguïstisch determinisme.

Sterk linguïstisch determinisme

Dit stelt dat taal niet alleen invloed heeft op, maar zelfs bepaalt hoe we denken. Met andere woorden, als een bepaald concept niet in de taal voorkomt, kunnen we er niet over nadenken. Deze opvatting wordt vaak als te absoluut beschouwd en heeft beperkte empirische ondersteuning.

Zwak linguïstisch determinisme (ook wel bekend als linguïstische relativiteit)

Dit is een meer gematigde opvatting en suggereert dat taal invloed heeft op onze gedachten en percepties, maar niet volledig bepaalt hoe we denken. Het stelt dat verschillen in taalstructuren bepaalde cognitieve verschillen kunnen veroorzaken tussen sprekers van verschillende talen.

Vormgeving van gedachten

Er zijn empirische studies die wijzen op enige invloed van taal op cognitieve processen. Bijvoorbeeld, studies hebben aangetoond dat sprekers van talen met verschillende grammaticale structuren bepaalde concepten op verschillende manieren benaderen. Echter, het idee van absolute determinatie door taal is controversieel en wordt door veel wetenschappers betwist.
Over het algemeen is de consensus in de hedendaagse taalkunde dat terwijl taal een invloed heeft op onze gedachten, het niet de enige factor is die ons denken bepaalt. Er zijn andere factoren zoals ervaring, cultuur en individuele verschillen die ook een rol spelen in de vorming van onze gedachten. 

Taal kan als een krachtig gereedschap dienen voor expressie en communicatie, maar het lijkt niet allesbepalend te zijn voor ons denken.
Meditatie is het meest effectief is wanneer je je oefent in het wel laten opkomen van gedachten, maar dat je jezelf traint in het niet aandacht geven daaraan. Wanneer je ook nog eens zonder een gericht doel mediteert geef je jezelf of jouw bewustzijn de kans om ook niet talige ingevingen de revue te laten presenteren. 

Mindfulnessmeditatie

Meditatie, vooral in de vorm van mindfulnessmeditatie, richt zich vaak op het cultiveren van een open en niet-oordelende aandacht voor het huidige moment, inclusief de gedachten die opkomen. In plaats van zich te identificeren met gedachten of erop te reageren, worden meditatiebeoefenaars aangemoedigd om een staat van bewustzijn te ontwikkelen waarin ze gedachten kunnen observeren zonder erin meegezogen te worden.
Mindfulnessmeditatie traint het vermogen om gedachten te laten opkomen en te gaan zonder er te veel aandacht aan te schenken. Het doel is niet om gedachten volledig te stoppen, maar eerder om een bewustzijn te ontwikkelen dat ruimte creëert tussen de gedachten en het bewustzijn zelf. Door deze praktijk kan men een dieper inzicht krijgen in de aard van de geest en een meer ontspannen relatie ontwikkelen met gedachten en emoties.
Het mediteren zonder een gericht doel, soms aangeduid als open meditatie of vrije meditatie, kan ook de ruimte creëren voor niet-talige ingevingen of ervaringen. Zonder een specifiek doel kan het bewustzijn zich openen voor wat zich van nature voordoet, inclusief niet-talige aspecten van ervaring zoals sensaties, emoties of intuïtieve inzichten.
Over het algemeen kan meditatie een krachtig hulpmiddel zijn om de relatie tussen gedachten en bewustzijn te verkennen en te veranderen. Het stelt mensen in staat om een dieper begrip van zichzelf te ontwikkelen en om met meer helderheid en kalmte op gedachten te reageren.
De grondhouding van mindfulness, met zijn nadruk op het cultiveren van een open en niet-oordelende aandacht voor het huidige moment, vindt zijn wortels in verschillende Oosterse filosofieën en contemplatieve tradities. Hier zijn enkele voorbeelden.

Boeddhisme

Mindfulnessmeditatie heeft sterke banden met het boeddhisme. Het Boeddhisme benadrukt het belang van aandachtig zijn voor het huidige moment om lijden te begrijpen en uiteindelijk te transcenderen. Mindfulness, zoals beoefend in de vipassana-traditie, is gericht op het ontwikkelen van inzicht in de aard van de geest en ervaring.

Zen

Zenboeddhisme, een stroming binnen het boeddhisme, benadrukt het directe ervaren van de werkelijkheid zonder intellectuele tussenkomst. Zazen, de zitmeditatie in het Zenboeddhisme, deelt veel principes met mindfulnessmeditatie, waaronder de focus op de ademhaling en het observeren van gedachten zonder eraan vast te houden.

Taoïsme

Het Taoïsme, met zijn nadruk op het volgen van de natuurlijke stroom van de Tao, heeft ook overeenkomsten met mindfulness. Het idee van Wu Wei (niet-doen) in het Taoïsme suggereert een actie die spontaan en moeiteloos is, wat vergelijkbaar kan zijn met het niet vastklampen aan gedachten in mindfulnesspraktijken.

Hindoeïsme

In de yogatraditie van het Hindoeïsme is er ook aandacht voor meditatieve praktijken die gericht zijn op het beheersen van de geest en het bereiken van een staat van bewustzijn die voorbijgaat aan identificatie met gedachten.
Over het algemeen delen veel Oosterse filosofieën de opvatting dat het cultiveren van bewustzijn, aandacht en inzicht in het huidige moment een essentieel onderdeel is van persoonlijke transformatie en spirituele groei. Mindfulness, zoals het tegenwoordig wordt beoefend, heeft elementen uit verschillende van deze tradities geïntegreerd in een toegankelijke en vaak seculiere vorm. Het is ontdaan van specifieke religieuze contexten en rituelen. Mindfulnessmeditatie kan worden onderwezen en beoefend zonder enige verbinding met een bepaalde godsdienst of spirituele traditie. Hierdoor is het toegankelijk voor mensen met diverse achtergronden en overtuigingen, en wordt het vaak geïntegreerd in contexten zoals gezondheidszorg, onderwijs en psychologie als een techniek voor het bevorderen van welzijn en stressvermindering.

Stilte en reflectie

Het is functioneel om stil zijn te oefenen omdat stilte het bewustzijn de kans geeft om te reflecteren. Reflectie is ruimer dan denken. Het is ook ruimer dan afwegen. Het is de mogelijkheid om al de bronnen die jou ter beschikking staan een kans te geven om gehoord te worden.

Zie ook: betaal niet te veel voor meditatie en mindfulness.


De paradox van de zwijgende wijze

Schrijven over zwijgen

Simone Bassie en Michel Dijkstra verwoorden in hun boek een paradox over zwijgen.

Over mystieke filosofie wordt vaak beweerd dat zij haar hoogtepunt vindt in het zwijgen. De mysticus is in de eerste plaats betoverd door het mysterie van de dingen om hem heen en heeft hier verder niet meer over te melden. Maar voor Zhang Zi gold dat niet. Deze grootmeester van het klassieke Taoïsme, die in de vierde eeuw voor Christus leefde, stelde dat de werkelijkheid onbenoembaar is, omdat zij steeds verandert. Met onze taal lopen als het ware altijd achter de feiten aan. Deze opvatting houdt echter niet in dat je niets meer kunt zeggen. Het komt erop aan taal zo te gebruiken dat zij zo vloeiend wordt, net zoals de werkelijkheid. Centraal in deze 'spraakkunst' staat het loslaten van alle concepten. 'Als je de betekenis te pakken hebt, kun je de woorden vergeten. Waar vind ik iemand die alle woorden vergeten is, zodat ik een woordje met hem kan spreken'?

Tot zover 25 januari 2021 op de Levenskunst Scheurkalender.

Uit een interview in Trouw.
Ze hadden al een scheurkalender gemaakt, maar de velletjes daarvan houden het maar één dag. Nu hebben ze iets stevigers geschreven, al blijft het luchtig. “Hier kun je wat langer bij stilstaan”, zeggen Simone Bassie en Michel Dijkstra uit Deventer.

Met ‘Wu Wei, Ubuntu, Buen Vivir’ willen ze ‘levenskunst’ voeden, een door Franse filosofen aan de Oudheid ontleende, wijsgerige houding die momenteel vrij populair is. Bassie en Dijkstra leveren er ‘inspirerende teksten’ voor, waarbij de onvermijdelijke oud-Griekse Epicurus niet ontbreekt. Maar hun zwaartepunt ligt elders. Bassie en Dijkstra, beiden eind dertig, sprokkelden wijsheden uit alle wind­streken bijeen, van Equador (buen vivir – goed leven) via Afrika (ubuntu – ik ben want wij zijn) tot aan het Verre Oosten (wu wei – niet ingrijpen).

Uw boek laat zich lezen als een apotheek vol ideeën bij allerhande kwalen en passages in het leven. Waar hebt u zelf het meest baat bij?

Bassie: “ik lijd al sinds mijn jeugd aan het milieu. U weet wel, de tijd van zure regen. Ik ben christelijk opgevoed met rentmeesterschap, dat drukt op me. Nu denk ik: is het wel zo erg? Dat leer ik door wu wei – niet-storend ingrijpen – en dat je daardoor spontaan voor alles gaat zorgen. Het helpt me bij mijn grote liefhebberij, tuinieren. Ik laat veel. Als je probeert méé te gaan met de natuur, dan komt alles tot bloei”.

Dijkstra: “voor mij werkt Indra’s net tegen eenzaamheid. Dat net is een zenboeddhistische metafoor voor de werkelijkheid. Elk knooppunt is een edelsteen, een spiegel waar alles en allen in te zien zijn. Dus hoe eenzaam ik me ook voel, alle anderen zijn er wel. Dat helpt me, het geeft vertrouwen ook als je het niet voelt".

Wu wei, Ubuntu, Buen Vivir (bol.com).

Net als op de scheurkalender staat op elke pagina een afzonderlijk onderwerp: overzichtelijk, herkenbaar en zeer leesbaar.

Drie hoofdgedachten staan centraal in hun overzicht: de netwerkgedachte, het zoeken zonder vooroordelen en grenzeloze nabijheid.

Er is kwaliteit in stilte en leegte en ruimte en rust in kwaliteit.

Andere wijzen

Albert Einstein: "ik denk 99 keer en vind niets. Ik stop met denken, zwem in stilte, en de waarheid komt naar me toe".

Gustaaf Rutgers stond oog in oog met een koe en kreeg een mystieke ervaring. Rutgers hierover: "het gekke is: als je ooit zo’n bijzondere ervaring hebt meegemaakt dan wil je het wel van de daken schreeuwen. Je wilt er graag over vertellen. Maar tegelijkertijd is het heel moeilijk onder woorden te brengen. De meest passende houding is daarom om te zwijgen. Maar dat wil je natuurlijk ook weer niet".

Jean Klein was een Franse spirituele leraar die bekend stond zijn focus op de directe weg naar verlichting en om zijn nadruk op stilte en meditatie. Hij geloofde dat stilte niet alleen de afwezigheid van geluid was, maar een innerlijke stilte die je kunt bereiken door je aandacht naar binnen te richten en je bewust te zijn van het moment.
Volgens Klein was deze innerlijke stilte een directe toegangspoort tot onze ware aard en tot de eenheid van alles. Door in stilte te zijn, kunnen we ons losmaken van onze gedachten en emoties en ons openstellen voor de diepere realiteit die onder al onze ervaringen ligt.
Klein benadrukte ook het belang van meditatie als een manier om onze aandacht te trainen en onze geest te kalmeren. Door te mediteren kunnen we ons bewustzijn vergroten en ons vermogen om in het moment te blijven verbeteren.

De tijd zal het in stilte leren

Grieks omdenken

In haar boek Stil de tijd beschrijft Joke Hermsen hoe de Grieken aankeken tegen tijd. Ze zouden de toekomst niet zien als iets dat voor ons ligt, maar juist als iets dat achter ons ligt. “De toekomst duwt of dringt van achteren, en het volume en gewicht waarmee ze dat doet, zijn de mogelijkheden die nog voor ons in het verschiet liggen”.

Plato beschreef al in zijn allegorie van "de grot" hoe de mensen vastgebonden gedwongen waren voor zich uit kijken naar de schaduwen van hunzelf die het vuur achter hun op de muur werpt en zich niet realiseren dat de werkelijkheid achter hen ligt. Ze denken dat ze naar de waarheid kijken en zien niet hoe zij die vertekenen in hun fantasie.

Op de Griekse tempels staat te lezen “Ken jezelf”. Wie goed heeft opgelet hoe zijn gedrag in het verleden tot stand is gekomen kan redelijk goed voorspellen hoe hij in de toekomst zal handelen. Het woord “projectie” slaat hier op. Letterlijk betekent het voor je uit werpen. We zien wat we willen zien of we interpreteren wat we menen te zien op basis van ervaringen uit het verleden.

Joke Hermsen schrijft verder over de laconieke houding van Grieken ten opzichte van de grote krachten, zoals de zon, de tijd, het lot, de weemoed. Daartegen heeft de Griek geen verweer, maar berust hij gelaten in de macht die ze op hem uitoefenen.

De Griekse beschaving heeft millennia voorbeeldig gefunctioneerd en heeft vele wijzen voortgebracht. Tegenwoordig lijkt de klad er in te zetten, althans in de economie. We associëren Griekenland vooral met een vakantiebestemming: daar waar je je vrije tijd wilt doorbrengen met een wijntje of biertje op het terras of op het strand kijkend naar wat er voorbij komt. A holiday is a holy day.

Aandacht

In haar boek verkent Joke Hermsen het belang van rust, verveling, aandacht en wachten; ervaringen die sinds de Oudheid als belangrijke voorwaarden voor het denken en de creativiteit werden beschouwd, maar in het huidige economische tijdsgewricht nog weinig waardering krijgen.
Ze schrijft in haar inleiding.
“We zijn al met al behoorlijk ver verwijderd geraakt van de klassieke filosofische gedachte dat rust en nietsdoen de grondslagen van een beschaving zijn. Niet voor niets stamt het woord ‘school’ af van het Griekse woord ‘scholè’, dat rust en vrije tijd betekent. Pas in rusttoestand, in het interval tussen twee handelingen, kunnen we tot bezinning en reflectie komen”.
En.
“De wereldwijde economische crisis en de dreigende klimaatcrisis geven juist nu aanleiding om de tijd te bevrijden van de economische dwangbuis waar we hem eigenhandig in hebben gestopt. Het is kortom tijd om ook rust, nietsdoen, verveling én bezinning weer op de politieke agenda te zetten, omdat zonder deze voorwaarden voor reflectie het democratische gehalte van een samenleving eigenlijk niet gewaarborgd kan worden”.

"Bewust zijn" gaat verder dan aandacht hebben, aandacht richten en is eerder aandachtig zijn.
Joke Hermsen. Stil de tijd, pleidooi voor een langzame toekomst (bol.com).

Betekenisvolle invallen

Het is levenskunst om stilte productief te maken zonder het resultaat te willen forceren. Het is tijd om ons te bezinnen op de bevrijding en de werking van zachte krachten en dat het bewustzijn zelf stil is.

Stilte kan een belangrijke rol spelen bij het ervaren van synchroniciteit omdat het ons helpt om onze geest te kalmeren en ons bewustzijn te verruimen. Als we onze geest voortdurend blootstellen aan externe prikkels, zoals geluiden, beelden en informatie, kan dit ons vermogen om betekenisvolle signalen en synchroniciteit te herkennen belemmeren. Stilte kan ons helpen om deze ruis te verminderen en ons te concentreren op de subtiele signalen die ons leven verrijken. Stilte kan ons ook helpen om ons te verbinden met ons innerlijke zelf en ons te openen voor nieuwe inzichten en ervaringen. 

Door tijd door te brengen in stilte, bijvoorbeeld door meditatie, yoga of wandelen in de natuur, kunnen we ons bewustzijn verruimen en ons verbinden met de diepere lagen van ons bestaan. Op deze manier kan stilte ons helpen om betekenisvolle toevalligheden en synchroniciteit in ons leven te ervaren en ons te verbinden met ons hogere zelf en de wereld om ons heen. 

Daarnaast kan stilte ons ook helpen om ons te concentreren op onze innerlijke stem en ons te leiden naar onze diepere verlangens en doelen. Door ons terug te trekken in stilte en ons te concentreren op onze innerlijke wereld, kunnen we ons bewust worden van onze ware roeping en ons leven meer in lijn brengen met onze diepere waarden en overtuigingen. 

Dit kan ons helpen om ons leven meer betekenis te geven en ons te openen voor nieuwe kansen en synchroniciteit.

Tot slot

Van "Dichter bij de stilte" Niek Zwakhals.

Stil


Ik heb gevraagd aan God
maar het bleef stil.

Ik heb gebeden tot God
maar het bleef stil.

Ik heb gesmeekt om God
maar het bleef stil.

Ik heb geschreeuwd om God
maar het bleef stil.

Toen werd ik stil
en daar was God.

Niek Zwakhals' stille bundel ‘dichter bij het hart’ is verkrijgbaar via:
de webwinkel van Niels Zwakhals.

In niet weten is Dat wat je bent vergeten

Deze dag herdenken we Sharlih, die op 1 oktober 2018 overleed.
Ze is schrijfster van het boek Onverborgen werkelijkheid en gaf satsang in haar huis in Kruisweg in noord-Groningen.
Uit haar boek.

Zo vrij

Het is zo vrij en ziet door jou,
maar wordt door jou niet gezien
je wordt gedragen zonder armen, er is geen grond,
geen houvast,
geen begin of eind
Het is daar waar je verdwijnt
Als jij afwezig schijnt
Wat er ook gebeurt, het blijft altijd puur
De Stilte zelf
Maar altijd in beweging
kent het tijd noch duur
Aanwezig in, voor, en na elk geluid
Voor het puntje van jouw neus, intiemer dan je huid
In niet weten is Dat wat je bent vergeten

Bewust van gevoel naar emotie

Van gevoel via containen naar emotie

De relatie tussen gevoel en emotie in dit artikel is als volgt. Een emotie is een gevoel die al dan niet bewust of gewild getoond wordt. Gevoelens ontstaan en verdwijnen in ons bewustzijn. In de evolutie zullen de levende wezens steeds beter in staat zijn geraakt om hun emoties binnen te houden en vooral voor de mens het vermogen hebben opgeleverd deze om te zetten in denken.

Primatenonderzoeker Frans de Waal stelt dat gevoelens alleen kenbaar zijn door degene die ze ervaart, maar maakt een onderscheid met emoties, die zeker wel waarneembaar zijn. Een opgetrokken lip, een blozende wang, een overslaande stem, het zijn gebaren en houdingen bij mens en dier die wijzen op emoties.

Een gevoel kan niet constant bestaan, zoals een vis het water niet bewust voelt. Een constant gevoel verdwijnt naar de achtergrond en wordt nauwelijks nog waargenomen.
Er bestaan geen verkeerde gevoelens en er is geen enkele noodzaak om alle gevoelens te delen.
Gevoelens kunnen met verstand en intuïtie de basis vormen voor de keuze voor bepaald gedrag waarbij je de emotie kunt zien als een vorm daarvan. Dat kun je doen en dat kun je laten. Net als bij alle keuzes kunnen daarbij foute beslissingen worden genomen.
Soms groeit een gevoel zo in aandacht dat je ermee naar buiten gaat of het niet langer binnenhoudt. Dat kan opluchten of schade toebrengen aan relaties met anderen. Een verstandig beheren van emoties is wat ons leven aangenaam houdt.
Wie probeert negatieve gevoelens kwijt te raken door ze te weg te drukken of te ontkennen raakt ook de mogelijkheid kwijt om er iets constructiefs mee te doen. In dit artikel een pleidooi voor het bewust kiezen in het tonen van emoties. Sommige mensen proberen alleen leuke of positieve gevoelens te hebben, maar dat is een illusie. Ze zijn bijvoorbeeld bang gemaakt dat alleen al het hebben van niet positieve gevoelens zichzelf of hun relatie zal schaden.

Moeten vervelende gevoelens naar buiten?

Vervelende of negatieve gevoelens willen door jou gezien worden, ze zullen proberen jouw aandacht te krijgen. En wanneer je ze negeert of onderdrukt zit je er langer mee dan wanneer je het direct opmerkt. Alles waar je aandacht aan geeft groeit, zeker, maar wanneer je je aandacht richt om te onderzoeken wat de alternatieven zijn voor het tonen van een emotie dan kan je dat veel spijt achteraf schelen.
Het is reëel om zoveel mogelijk alleen dat deel van jouw gevoelens te tonen dat prettig is. Het is simpelweg vaak ook prettig voor anderen, het kan hoogstens jaloezie opwekken.
Er is in principe niets mis mee om te communiceren over al jouw gevoelens. De kunst is te kunnen kiezen of je een gevoel toont in de vorm van een emotie of in een andere vorm. Kan dat wel? In veel gevallen wel. Een plotseling sterven van een geliefde naaste zal tot intens verdriet leiden die je niet kan en wilt voor je houden. Iedereen heeft daar begrip voor en compassie mee. Maar een irritatie zo laten ontsporen dat je uit je vel springt en een ander de huid vol scheldt, daar schaadt (jezelf) meer mee dan je lief is.
Wat moet je doen om daarin een verstandig beleid te voeren? In het Engels noemt men het laten groeien van een gevoel totdat je het nog net binnen kunt houden terwijl je er goed naar kunt kijken “containen”. Je houdt in jouw bewustzijn het gevoel als het ware in een virtuele container onder de pet. Wanneer kwaadheid opkomt, tel je tot 10 en onderzoekt de aanleiding en wat de alternatieven zijn voor een emotie. Was je medeverantwoordelijk voor het ontstaan van kwaadheid bij jezelf of de ander, heb je iets gedaan wat een ander weer heeft aangezet tot iets dat jou kwaad maakte? Is het tonen van deze emotie nodig, helpt het de verhouding te verbeteren? Ga ik wel op een rustige toon eerlijke feedback geven of ga ik extreme dingen zeggen?

Over gevoelens communiceren

Wat je altijd kunt doen is vertellen over jouw gevoelens zonder deze te tonen. Bijvoorbeeld “telkens wanneer je mij zo snel in de rede valt, ontstaat bij mij wrevel”. Of meer impliciet: “Mag ik even uitpraten voordat je een reactie geeft?” Je brengt daarmee de verhouding met de ander in balans. Je laat de ander weten wat de relatie is tussen zijn gedrag en het opkomen van jouw gevoelens. Vrijwel niemand vindt dat erg om dit op deze wijze te horen wel wanneer hij dat zelf moet concluderen op grond van jouw emoties.
Net zo goed als jij geen onprettige emoties toont, kan de ander deze voor zich houden. Zo leidt er niemand gezichtsverlies. De onzekerheid over wat een ander echt voelt, kun je alleen verminderen door ernaar te vragen. En daarvoor hebben beide partijen een belang om de relatie goed te houden.
Zo is er een balans tussen vrijheid en betrokkenheid.

Delen op sociale media

In zijn boek "Een kleine filosofie van grote emoties (bol.com)" bekritiseert de Vlaamse filosoof Ignaas Devisch de huidige trend waarin mensen hun emoties openlijk delen op sociale media. Volgens Devisch is er een overgang geweest van een zwijgcultuur naar een spreekcultuur, waarbij de druk om alles te delen op sociale media als een burgerlijke plicht wordt gezien. Hij benadrukt het belang van zwijgen als een ethische daad, die niet moet worden verward met verzwijgen of liegen. De filosoof stelt vraagtekens bij de huidige obsessie met het tonen van authenticiteit en emoties, en betwijfelt of dit bijdraagt aan het bruto nationaal geluk.

Devisch merkt op dat sociale media de neiging hebben om de samenleving te doordringen en te veranderen, en dat de drang om alles hoor- en zichtbaar te maken een collectief trappistenprobleem heeft gecreëerd. Hij waarschuwt voor de exclusiviteit die gepaard gaat met de huidige nadruk op emoties, waarbij anderen worden buitengesloten en het weerspreken van gevoelens als onmogelijk wordt beschouwd. Devisch pleit voor een heroverweging van de omgang met emoties en suggereert dat ze niet als conclusies moeten worden gepresenteerd, maar eerder als uitgangspunten voor sociale relaties. Hij roept op tot meer nuance en ruimte voor zwijgen in een tijdperk waarin de publieke uiting van emoties als norm lijkt te gelden.

Samengevat

Het kan moeilijk zijn om te beslissen wanneer het gepast is om gevoelens te "containen" en wanneer het beter is om ze te tonen als emotie. Hier zijn enkele factoren die kunnen helpen bij het nemen van deze beslissing.

  • Overweeg de situatie waarin je je bevindt en hoe het tonen van emoties deze situatie kan beïnvloeden. Bijvoorbeeld, als je op je werk bent en je gevoelens van frustratie of boosheid hebt, is het misschien beter om deze emoties te beheersen om te voorkomen dat je professionele relaties schaadt. 
  • Overweeg de relatie die je hebt met de persoon met wie je je gevoelens wilt delen. Als je een sterke, hechte relatie hebt, is het misschien gepast om je emoties te tonen en open te zijn over wat er aan de hand is. Als je echter een minder intieme relatie hebt of als de relatie professioneel is, is het misschien beter om je emoties te beheersen. 
  • Iedereen heeft een andere persoonlijke stijl als het gaat om emoties en communicatie. Sommige mensen zijn comfortabeler met het delen van hun emoties dan anderen. Het is belangrijk om te erkennen wat voor jou werkt en wat niet en om hier rekening mee te houden bij het beslissen om je emoties te tonen. 
  • Als je een psychische aandoening hebt of als je gevoelens van intense angst, depressie of woede ervaart, is het belangrijk om deze emoties te bespreken met een professional in de geestelijke gezondheidszorg om te bepalen wat de beste benadering is.
  • Wees je bewust van de groepsdruk die uitgaat van de (bubbel) sociale media. Zijn feelings wel facts?

Beleef je bestaan als eenheid

Wanneer ons bewustzijn eeuwig en eindeloos is, is er niets wat we niet zijn. Wie gezond is, voelt zich heel. Het is dan gemakkelijk om van jezelf te houden. Wie zichzelf goed kent en accepteert, herkent ook zichzelf in de ander. Het is dan een kleine stap om je één en heel met die ander te voelen of zelfs met alles wat leeft. Hoe gaat dat proces van zelfrealisatie? Word je er wijzer van door je één te (willen) voelen met een ander? Kun je je overgeven en je wil laten afhangen van een groter geheel?

Beren Hanson (pseudoniem 1945-2020) schreef een trilogie waarvan het eerste deel getiteld is De mystiek van Direct Healing, beleef je bestaan als eenheid. Realiseer je liefde in jezelf. Het tweede deel heeft als titel Realiseer je liefde in de ander en het derde deel (beschikbaar 03-03-2023) heeft de titel Realiseer je heelheid met elkaar. Die latere delen zijn al geschreven, vandaar dat de hoofdstukken daaruit ook al vermeld staan in het eerste deel.
Het moge duidelijk zijn dat de trilogie gaat over eenheid, heelheid, liefde en vriendschap (philia: samenleven met verwanten en vrienden). Uit de geschiedenis van de mensheid en uit vele culturen worden daarvan voorbeelden genoemd (zie schema).

Vraag aan Beren.
Uit welke culturen zijn er in het boek voorbeelden van het denken in eenheid verwerkt?

Een belangrijke rol speelt het Hindoeïsme. Die kent de drie guna’s: tamas, rajas, sattva. In hun kijk op het bovennatuurlijke en het hogere Zelf onderscheiden zij Brahman en Atman. Uit de Chinese filosofie haal ik het Taoïsme aan met Yin en Yang en wei wu wei, handelen door niet te handelen. Uit Japan komt Zen. Uit Tibet Tantra. Uit Afrika Ubuntu. De term gnosis komt uit hermetisme, de gnostiek en het manicheïsme. De Aboriginals kennen de droomtijd en in Mexico kent men Teotihuacán, de stad ‘waar mensen goden worden’. Voor hen bestaan er twee werkelijkheden, de alledaagse werkelijkheid (Tonal) en de niet-alledaagse werkelijkheid (Nagual).
Tot zover zijn antwoord.

Het uitklapbare schema
Spiritueel bewustzijn draait om voortdurende overgave aan iets hogers. Aan wat precies, dat kan en wil Beren Hanson niet aanduiden ("neti neti", "niet dit, niet dat"). Iets een naam geven verstoort de werkelijkheid van het één geheel vormen met alles. Hij gebruikt alle namen en aanduidingen die in de diverse culturen voor het ervaren van eenheid worden gebruikt en plaatst ze aan het eind van het boek in een uitklapbaar schema, zodat de lezer al lezend overzicht kan houden op de parallellen.
De eerste stap naar spiritueel bewustzijn is voor Hanson een ondubbelzinnig, direct en zuiver beroep op de innerlijke Ontstaansbron in je bewustzijn; in het christendom De Vader of God genoemd.

Een citaat.
Als je deze ‘instantie’ liever een andere naam geeft, dan kan dat natuurlijk net zo goed. ‘Het beestje’ moet nu eenmaal een naam hebben om er met elkaar over te kunnen spreken. Je kunt je meditaties, gebeden, affirmaties of mantra’s ook richten: aan Allah, of aan ‘Het Bestaan waar jij als individu één mee bent’. Maar ook aan Het Hogere Zelf, de Macrokosmos, De Grote Geest; waar jij als je lager zelf, microkosmos of kleine mensengeest rechtstreeks toegang toe hebt, omdat je daar nu eenmaal één mee bent. Je maakt er dus niet zozeer onlosmakelijk deel vanuit, maar je bent er volledig één mee; je bent het helemaal zèlf.

Je bent zèlf dit bestaansaspect wat alles in zich bevat (immanent) en tegelijkertijd alles te bóven gaat (transcendent). Je bent als mens geen verzameling niet met elkaar verbonden, beperkte functies, maar een organisme en dat laatste gaat ver boven al die afzonderlijke functies uit. Het kwantificerende van de verzamelingenleer gaat hier niet op. Immers: het geheel is oneindig veel méér dan de som der delen. Hoe dat kan, is in onze vooral kwantitatief denkende cultuur, meestal volstrekt onbegrijpelijk. Maar het móét logisch wel zo zijn, want als jij als druppel ‘oceáánwater’ bent, dan omvat je ‘de kwaliteit oceaan’ óók in jezelf. Immers: zonder die oceaan ontbreekt je bestaansrecht en bestaanswijze als oceaanwater. Het kan niet anders zijn, dan dat dat kwantitatieve, kwalitatief gezien, de beperking overstijgt, omdat je nu eenmaal beide, noodzákelijk, zowel kwantiteit als kwaliteit, bènt.
Tot zover dit citaat.

Nog een citaat.
Met je bewustzijn van liefde, blijf je je hele leven bezig. Het doet er niets toe hoe ver je er van nature al in gevorderd was, want je kunt er altijd verder in komen. Het materiaal is altijd voorhanden: je bènt namelijk zelf die eenheid in liefde; feitelijk. Je kunt wat dat betreft altijd door je bewustzijn meer meesterschap over jezelf verwerven. Dan gaat het niet om ‘controle uitoefenen’, maar om Meester ZIJN. “Door je heen je natuur De Meester te laten zijn”, (ofwel zelfrealisatie, want dat is m.i. hetzelfde).
Het is echter maar heel soms, of slechts betrekkelijk korte periodes dat de ontwikkeling van deze praktische discipline van De Liefde ook op een prozaïsche manier verloopt, zeker zoals ik hier de indrukwekkende resultaten ervan beschrijf. Zodra je over de extatische top van je ervaring heen bent (peak-experience), is het namelijk vooral een kwestie van volhouden, van héél hard werken en vaak ook van puur ‘àfzien’, om in het jargon van de wielersport te spreken. Zolang je nog niet weet hoe ‘overgave’ in elkaar zit, is een vaak bijna mechanische inspanning noodzakelijk om steeds weer opnieuw bij Je Liefde uit te komen.
Tot zover dit citaat. Lees ook: "De drie boeken van Beren Hanson (bol.com)".

Verlichting en omgaan met onrecht

Hoe zou het leven van iemand die "ontwaakt" en "verlicht" raakt veranderen en wat zou die persoon ons adviseren?

Ook duizenden jaren geleden waren er verlichte personen. Hun boodschap werd mondeling en beeldend overgebracht en de oorsprong van meerdere personen werd soms verdicht en samengevat in de naam van één persoon.
De Chinese ‘oude wijze’ filosoof Lao Tse leek niet erg ambitieus toen hij de drie “schatten”, die we op ons levenspad nodig hadden, aanduidde met geduld, eenvoud en mededogen.
In onze tijd is er Tony Parsons, die zijn verlichtingservaring beschreef in het boekje met de paradoxale titel "Het open geheim".
Een kort citaat.
"Al onze energie smelt samen tot steeds iets nieuws, en de viering van eenvoudig dat wat is. Het is een uitwisseling van spontaan geven en ontvangen waardoor momenten waarop we weer tegenover elkaar staan verhelderd kunnen worden. Vaak is er stilte omdat er geen behoefte is de leegte te vullen die ooit als bedreigend werd gezien. Deze stiltes zijn vol van alleen maar samen zijn in een bestaan dat voortdurend danst".

Deze tekst kan aanspreken of als zweverig overkomen. Gevoel voor humor helpt. De lach kan bevrijdend werken. Met Johan Cruijff gezegd "je gaat het pas zien, wanneer je het door hebt". Een tekst gaat pas leven wanneer je er met al jouw zintuigen bij bent. Die ervaring is in dit blog een beetje te benaderen via een video (bijvoorbeeld van Tony Parsons zelf of Alan Watts, zie onder).

Toen we nog niet het inzicht hadden dat iedereen al verlicht is, verkeerden we in onzekerheid of wij in onze afgescheidenheid er mochten zijn. We probeerden ons ‘ik’ te verbinden met anderen of met een goede zaak en probeerden veilig te stellen dat we de moeite waard waren.
Toen we ons realiseerden dat we verlicht waren, verdween de druk om ons te bewijzen, immers we waren verbonden met alles en iedereen. We waren weliswaar verantwoordelijk voor ons handelen maar hoefden niet iets te doen om tot de eenheid van alles (zelfs het universum) te behoren. “Alles gebeurt zoals het gebeurt” en wij zijn getuige. We laten via onze zintuigen de buitenwereld toe met een open mind als deel van onszelf. We zijn aanwezig en verliezen daarbij zonder aarzeling (opgelucht, zie moksha) onszelf.
We begrepen dat we dit bevrijdend inzicht niet konden krijgen door te redeneren, door te streven of door te proberen te bereiken of te doen. Je kon onmiddellijk tot dit inzicht komen, eventueel -maar niet gegarandeerd- met behulp van een leraar, door meditatie of door genade.
Degenen die ontwaakten en tot inzicht kwamen, reageerden veelal met stilzwijgen want wat er veranderde en toch hetzelfde bleef, viel niet onder woorden te brengen. Ze maakten zich immers geen illusie (meer), ook niet dat er een advies is om onrecht te beheersen.
Sommige ontwaakten benaderden voortaan hun omgeving liefdevoller (zie ook Bohdisattva). Het ‘ik’ lost op, tezamen met dwang, strijd en angst voor eenzaamheid. Identificatie en competitie worden overbodig. Tony Parsons: "alles is energie, dat wat er is heeft het niet nodig om te weten wat het is" en er is een paradox "niets is tegelijkertijd alles". "Energie is vrij".
Onrecht en fouten in de buitenwereld kunnen worden aangepakt, niet door een illusionair ik of ego, maar door het herstellen van het natuurlijk evenwicht en organisch verlopende processen (zie video onder).
Tony Parsons. Het open geheim. (bol.com).

Herken je jezelf in het beeld dat we allemaal één zijn, althans niet-twee? Antwoord alleen met “ja” wanneer je dit kan ook nadat je in de media hebt gelezen over klimaat- en oorlogsslachtoffers, psychopaten, etc.. Antwoord je met "nee", dan is dit blog aanbevelenswaardig.

Iedereen kent mensen wiens gedrag we afkeuren, maar kunnen we hen ook in ons hart sluiten? Kunnen we vergeven, zodat barrières geslecht kunnen worden en tegelijk eraan werken om herhaling van onrecht te voorkomen?
Het gaat om het inzicht te zien tussen niet-doen en niets doen. Niets doen is geen optie, wel het aspect "laten" (wu wei) in de drie schatten van Lao Tse.
Laten we leven op een snelheid die past bij wat we kunnen behappen en verstouwen.

Vergelijkend godsdienstleraar en filosoof Alan Watts (1915-1973) kon de westerse en oosterse inzichten over het subtiele verschil dat de wereld kon uitmaken "betoverend" verwoorden.

Enkele van zijn bekendste aforismen zijn de volgende.

  • "We zijn geen vreemden in deze wereld, we zijn hier geboren en we zijn deel van de natuur, net als bomen, wolken en rivieren".
  • "Het leven is niet een probleem dat moet worden opgelost, maar een mysterie dat moet worden geleefd".
  • "Je bent niet gescheiden van de realiteit, je bent onderdeel van de realiteit".
  • "We moeten stoppen met proberen om onszelf te verbeteren en gewoon zijn wie we zijn".
  • "Je bent een functie van wat de hele kosmos doet op dezelfde manier als een golf slechts een functie is van wat de hele oceaan doet".
  • "Wanneer je je realiseert dat er niets ontbreekt, dan is de hele wereld van jou".
  • "Het is alleen maar als je probeert om alles onder controle te houden, dat je begint te beseffen hoe alles buiten controle is".

"De boeken van Alan Watts (bol.com)".

Rigoureuze mystiek

Het onbenoembare benoemen

Meister Eckhart leefde in de late Middeleeuwen. Hij was voor het Vaticaan een omstreden mysticus, omdat zijn ideeën weliswaar simpel waren, maar ook zeer radicaal.
Door de eeuwen heen heeft Eckhart als Dominicaanse priester altijd een tegenwicht gevormd tegen religieuze instituties die haar volgelingen onwetend en afhankelijk wilden laten zijn.
In een preek beantwoordde hij de volgende vraag.

Hoe moet ik God liefhebben?

Je moet Hem liefhebben zoals Hij is: een niet-god, een niet-geest, een niet-persoon, een niet-beeld, verder: zoals Hij is een puur, rein, louter Een, afgezonderd van alle tweeheid, en in dat Ene moeten wij eeuwig verzinken van iets tot niets.

Deze manier van spreken was gebruikelijk in de Joodse en Griekse apofatische theologie. Het Griekse woord apofasis betekent letterlijk ‘weg van de spraak’. Volgens de negatieve theologie is God dan ook zó verheven, dat je hem nooit kunt benoemen. Hij vormt het ultieme mysterie waarop al onze ideeën en voorstellingen afketsen. Of, zoals Eckhart het kort en krachtig in een Latijnse preek zegt: “God is voor ons onbenoembaar vanwege de onbegrensdheid van alle zijn in Hem. Al onze begrippen en namen drukken echter iets uit wat begrensd is. Op die manier kunnen we met ons verstand nooit beredeneren wie of wat God is.
Meister Eckhart geloofde dat de enige manier om in contact te komen met God was door af te stemmen op de innerlijke stilte van de ziel. Hij zag de ziel als een vonk van God die in elk van ons aanwezig is en die we kunnen ontdekken door stil te worden en ons af te stemmen op de goddelijke aanwezigheid. Eckhart gebruikte meditatie, contemplatie en gebed om deze staat van innerlijke stilte te bereiken, waarin we ons bewust worden van onze verbinding met het goddelijke en waarin we ons ego en onze wereldse verlangens kunnen loslaten. Voor Eckhart was dit proces van zelfvergetelheid de sleutel tot het ervaren van de aanwezigheid van God en het bereiken van spirituele verlichting.

Ook in de Advaita Vedanta uit het Hindoeïsme is deze manier van toepassen van de ontkenning om ongrijpbare concepten te benaderen gebruikelijk. Advaita betekent “niet-twee” om de eenheid (non-dualiteit) van alles te benoemen. Neti, neti, niet dit, niet dit. Wanneer de voorbeelden slim gekozen worden, wordt daarmee het ongrijpbare inzichtelijk gemaakt. Door alle beperkende ideeën te elimineren, blijft uiteindelijk alleen het ware zelf over, dat niet kan worden beschreven met beperkende concepten of eigenschappen, maar alleen kan worden ervaren als eenheid en oneindigheid.

Rigoureus en bevrijdend zelfonderzoek

Spiritueel coach Hans Laurentius gebruikt de aanbeveling om tot de waarheid omtrent je ware aard te komen, door een rigoureus zelfonderzoek. De waarheid ontdekken en het pad naar zelfrealisatie wordt dan “als het ware” stap voor stap af te leggen wat je niet bent en wilt zijn.
Dit is een kwestie van inspanning en genade en een moment van compleet loslaten is uiteindelijk onontkoombaar. Eckhart belooft een totale bevrijding.
In het “niet-kennende kennen,” waarbij Eckhart steeds weer ons hele heil in het niet-kennen, niet-weten stelt, wordt de kennis van God een gebeuren van het moment, een “vonkje,” waarin kenner en gekende in een heilige, geheelde geest steeds weer tot één geheel versmelten.

In De vreugde van verlichting schrijft Laurentius "wie God ontdekt, wordt vertrouwen, het is niet een kwaliteit waarover je als individu beschikt; het is (een aspect of karakteristiek van) je aard, het is een deel van wat je bent. Het dualisme verdwijnt en er is niet meer iemand die op God zit te vertrouwen, maar God manifesteert zichzelf als het ware als vertrouwen".

En zo wordt het ongrijpbare hanteerbaar en blijft het altijd levend. Dit geldt niet alleen voor God, maar ook voor liefde, vrijheid en respect.

Lessen voor onze tijd?

"In dat Ene moeten wij eeuwig verzinken van iets tot niets". Anders dan in de middeleeuwen trekken mensen zich voor contemplatie niet meer (lange tijd) terug uit het gewone leven. De geschiedenis maakt tevens steeds meer een einde aan ongelijkheid tussen mensen. Niemand staat in waarde of grondrechten boven de ander, maar we zijn wel steeds (meer) bezig onszelf met anderen te vergelijken. Wij kunnen de uitdaging van Eckhart om te verzinken van iets tot niets oppakken door ons als gelijke van andere mensen en zelfs van dieren te gedragen. Dat heeft positieve gevolgen voor het welbevinden van alle levende wezens op aarde.
Eckhart pleitte ook om van God geen voorstelling te maken. Tegenwoordig wordt "een hoger wezen" aangeduid met de meest uiteenlopende namen: Natuur, Alles, Niets, Leegte, Tao, JHWH. Zou het even serieus nemen in alle eenvoud van deze aanduidingen, met geduld en mededogen, niet een mooie toepassing opleveren van 'Uw wil geschiede"?

De weg te gaan

Vetgedrukt hierboven worden de "drie schatten" genoemd. Eenvoud, geduld en mededogen vormen de toegang tot tao. Keer terug tot de bron. Jezelf kennen is de meest grootse expressie van het leven. Je weg naar huis vinden is een grootse reis. Reis met geduld, ga langzaam en geniet van elke stap. Blijf aanwezig in het moment en je zult vinden wat je zoekt. Laat je leiden door mededogen. Je hart heeft de weg altijd gekend.

Handgrepen om onvrije relaties om te zetten in liefdevolle relaties

Vergeving is niet een taak voor het ego.
Vergeving is de afwezigheid van het ego.
Erik van Zuydam

Het boek “Liefde is het antwoord” begint met een verklaring van Moeder Theresa dat de meest veelbetekenende kwaal in de huidige wereld ‘spirituele ontbering’ is. Het is een gevoel dat je liefde niet waard bent, dat je niet beminnelijk bent, dat je niet het vermogen hebt om liefde te geven of te ontvangen, en dat er een muur is die jou scheidt van jezelf, anderen en van degene die ons geschapen heeft.

In de boeken van Jampolsky worden de principes uiteengezet van 'Attitudinal Healing': een typische Amerikaanse manier om mislukkingen in communicatie te voorkomen. De kern van deze methode is: gelukkig zijn is niet afhankelijk van anderen, maar van je eigen manier van kijken en van je eigen attitude.

Voor het gemak van het verbeelden van de werking van het bewustzijn behandelen de auteurs ongrijpbare begrippen als bijna zelfstandige onderdelen van het menselijke bewustzijn. Een ego is niet een fysieke werkelijkheid maar een concept, waarmee we gedrag kunnen verklaren. Het vervult verschillende functies gelijktijdig.

Het ego werpt blokkades op als 'haat', 'wantrouwen', 'jaloezie', 'egoïsme' om onze eigen pijn voor ons bewustzijn te verbergen. Het ego ziet de wereld als een plaats van afgescheidenheid en gelooft niet in heelheid of eenheid. Het ego denkt dat we onze liefde moeten verdienen door ons te onderscheiden. Het gevolg is angst.

In de handleiding worden blokkades omgevormd tot basisbegrippen 'liefde' en 'vergeving'. Belangrijk is daarbij bewust te worden dat we waarnemen wat we projecteren vanuit gedachten en gevoelens.
De omvorming wordt in het boek beschreven in de volgende zeven stappen.
  1. Onze illusies en waarnemingen achter ons laten.
  2. Angst, verwijt en schuldgevoel omvormen tot liefde.
  3. In al onze relaties met liefde communiceren.
  4. Van beteugelde naar vrije relaties.
  5. Vrede, liefde en geluk in onszelf vinden.
  6. Vergeving en heel worden.
  7. De weg terug naar huis.
Deze stappen worden vergezeld met 15 lessen oefenmateriaal.

Een mooie uitspraak aan het einde van het boek “Liefde is het antwoord”: ‘een drukke geest is een zieke geest, een langzame geest is een gezonde geest, maar een stille geest is een goddelijke geest’.

Met deze pleidooi voor stilte een pleidooi aan de lezer om het bestaan van de behandelde concepten niet te letterlijk te nemen. Blokkades zijn op te heffen, liefde is te vinden, maar ook ongrijpbaar voor wie er bezit van wil nemen.

Liefde Is Het Antwoord. Het scheppen van positieve relaties (bol.com).
Jampolsky: liefde is angst laten varen (bol.com).
Praat alleen over liefde, een weg naar genezing (bol.com).
Jampolsky: Bevrijd Je Van Schuld En Angst (bol.com).

Waarom een non-dualistische levensstijl aantrekkelijk is

Innerlijke rust en tevredenheid

Een non-dualistische levensstijl kan voor veel mensen aantrekkelijk zijn om verschillende redenen. 

  • Verbinding. Een non-dualistische levensstijl bevordert verbinding en eenheid met anderen, in plaats van afscheiding en dualiteit. Dit kan resulteren in een gevoel van verbondenheid en saamhorigheid met anderen, en kan helpen om een gevoel van eenzaamheid en isolement te verminderen. 
  • Mindfulness. Een non-dualistische levensstijl benadrukt het belang van mindfulness en bewustzijn in het dagelijks leven. Door te leven in het huidige moment en bewust te zijn van je gedachten en emoties, kan je meer innerlijke rust en tevredenheid ervaren. 
  • Compassie. Non-dualiteit bevordert ook compassie en mededogen voor anderen, omdat het ons eraan herinnert dat we allemaal één zijn en dat we allemaal lijden. Door het cultiveren van mededogen en empathie kunnen we ons meer verbonden voelen met anderen en ons meer inzetten voor het helpen van anderen. 
  • Spirituele groei. Non-dualiteit kan ook bijdragen aan spirituele groei en ontwikkeling, omdat het ons aanmoedigt om onze eigen innerlijke ervaringen te verkennen en ons bewustzijn te vergroten. Door ons te concentreren op innerlijke groei en het loslaten van dualistisch denken, kunnen we ons meer openstellen voor spirituele ervaringen en een diepere betekenis vinden in ons leven. 
  • Minder stress. Een non-dualistische levensstijl kan ook helpen om stress en angst te verminderen, omdat het ons eraan herinnert dat we ons niet vast hoeven te houden aan dualistische denkpatronen en labels. Door het loslaten van dualiteit en het omarmen van een meer holistisch perspectief, kunnen we ons meer ontspannen en geaard voelen in het huidige moment.

Autonomie en verbinding

Mensen zijn al eeuwenlang in alle culturen ter wereld bezig met de verhouding tussen autonomie en verbinding. In de Franse revolutie werd dit fraai samengevat in het adagium “vrijheid, gelijkheid en broederschap” en werden de eerste twee begrippen zoveel mogelijk verwoord in wetgeving. Want wanneer vrijheid niet gerelateerd wordt aan gelijkheid dan hebben de brutalen de halve wereld. Broederschap oftewel liefde en verbinding valt slecht vast te leggen in wetten. Liefde stroomt vrij binnen kade(r)s.

In het streven naar vrijheid voor iedereen op alle niveaus is het een constant zoeken naar een vorm die vrijheid zowel begrenst als garandeert. En die vorm moet in beweging blijven omdat starheid juist vrijheid verkleint. En in die beweging ontstaan soms uitwassen.

Een uitwas van het Ik-tijdperk is dat mensen hun ego niet meer kunnen relativeren en uit balans zijn in het redelijk afwegen van eigen belang versus andermans belang. Onbescheidenheid, onverschilligheid en onwaarachtigheid kenmerken na 30 jaar doorgeschoten assertiviteit politici, reclame, media en veel individuen.

Ontwikkeling

Het is een fase in een eeuwenlange ontwikkeling naar vrijheid, waarbij elke drie stappen vooruit worden gevolgd door twee stappen terug waarna de vrijheid weer wordt bedreigd. Toch is de som positief omdat er heel langzaam vrijheidsgraden op meerdere dimensies worden opgebouwd. Individuele vrijheid gaat langzaam steeds meer gepaard met collectieve vrijheid en welvaart. Dit resultaat wordt gesteund door technologie als computers, Internet en domotica en door vergroting van menselijke competenties als communicatieve vaardigheden en mogelijkheden. Een mogelijk nadeel is vergrote afhankelijkheid van elkaar.

De cultuur van het westen en het oosten ontwikkelen hun eigen dynamiek en komen van tijd tot tijd bij elkaar. Geweldloosheid en zinvol omgaan met het ongrijpbare als liefde en vrijheid zijn thema’s waarop we van elkaar kunnen leren. Beide culturen proberen de eenheid tussen mensen na te streven en te bewaren door liefde en vrijheid met elkaar te verbinden. Kijken vanuit beide culturen maakt het gemakkelijker om tegengestelde bewegingen tegelijkertijd te accepteren. Het is het beeld van iemand die fraai danst en die timen, bewegen en stil houden weet te integreren.

"Voorgangers" in de non-dualistische levensstijl faciliteren de spirituele ontwikkeling van anderen door hen te ontregelen. Door je vragen te stellen naar je identiteit "wie is het die ....."; door je te laten zien dat jouw vrije wil zo weinig voorstelt dat je net zo goed kunt stellen dat je het product bent van hersenactiviteit, "maar je bent niet jouw brein".
Belangrijk is kritisch te blijven. Wie een leraar kritiekloos tot guru verheft en zichzelf onnodig wegcijfert, loopt het gevaar dat de verhouding ontspoort en verwordt.

Eenheidservaring

Ook bijna-dood-ervaringen kunnen een eenheidservaring oproepen.
Je leert identificatie met welke overtuiging dan ook en verhalen over wie je bent, los te laten. Je leert dat vasthouden aan het ego je ergens zal brengen en je leert dat open staan je verder brengt in de kwaliteit van de verbindingen die je aangaat.
De visie van non-dualiteit doet mensen realiseren dat het ik /jij onderscheid een illusie is. "Ik ben een andere jij".
Levinas ‘Ik word ik in het aangezicht van de ander’.
Bewust en wakker leven houdt in het niet-twee zijn van mensen te zien en te doorleven.

De vier vormen (Brahmaviharā) van je verhouden tot anderen (die boeddhisten ook al nastreefden), worden dan de volgenden.

  1. Liefde aan iedereen; de hoop dat het ieder wezen goed gaat.
  2. Compassie; de hoop dat het lijden van alle wezens wordt verminderd.
  3. Altruïstische vreugde in de daden en acties van anderen.
  4. Gelijkmoedigheid; het leren accepteren van verlies en winst, lof en blaam, succes en falen zonder gehechtheid zowel voor jezelf alsook voor anderen.

Esther Perel schrijft in "erotische intelligentie": wanneer men samensmelt, wanneer twee mensen een worden, kan er geen verbinding meer ontstaan. Er is niemand meer met wie je een band kunt vormen. Vandaar dat afzonderlijkheid een voorwaarde is voor een verbintenis; dit is de wezenlijke paradox van intimiteit en seks.
Tot zover Perel.

Non-dualiteit

In het verlengde hiervan kan ook bij non-dualiteit verbinding alleen ervaren worden in dualiteit. Men spreekt liever over niet-twee zijn dan over één zijn. Wel samensmelting, niet een tijdelijke met één ander individu, maar permanent met alle anderen zonder verlies van individualiteit.

In andere woorden, de behoefte om absolute macht uit te oefenen verdwijnt wanneer je realiseert dat die ander (mens of dier) net als jij onderdeel is van hetzelfde grotere geheel.
Macht corrumpeert en maakt dat een verbinding tussen vrijheid en liefde verwordt. De voortdurende cyclus van verbinden en loslaten heeft zin wanneer het individu ondertussen werkt aan zijn eigen integriteit, zodat het iteratieve proces tegelijk een transformatie wordt naar een hoger niveau van beschaving.

Moet je voor het ontwikkelen van non-duaal bewustzijn iets doen? Nee, maar het helpt om en-en te denken en wanneer je kunt omgaan met paradoxen. Je wordt bescheidener over jouw vrije wil en verwerft meer vrijheid.

Meer lezen over non-dualiteit, klik hieronder op de labels.

Het abstracte karakter van non-dualiteit wordt omschreven door "voorganger" Jan van den Oever, die in deze video paradoxaal betoogt dat het bestaat via dualiteit.
Non-duaal bewustzijn gaat om het inzicht dat er geen ervaarder van de ervaring is. Zelfrealisatie is "oplossen in dualiteit". Stilte is beschikbaarheid voor het kennen. Ons wezen is kwetsbaar en ongrijpbaar, omdat er geen doener is. Ons ego probeert dat te verhullen. Authentieke mensen laten dat na en geven zich over aan de totale kwetsbaarheid.

Niemand bezit non-duaal bewustzijn en het is ook geen gevoel. Het is een verwijzing. Het verwijst naar dat er geen doener is. Het universum beweegt. Er is wijsheid, er is dans, er is humor, er is zwijgen.

Er is geen jij, jij bestaat niet

Roeland de Looff is een sociaal wetenschapper die in zijn boek “Jij bestaat niet” de stelling verdedigt dat jij niet bestaat maar slechts een illusie bent. Hij hoopt hiermee voor spirituele zoekers een antwoord te geven waardoor zij niet langer hoeven te zoeken naar zichzelf en verlichting.
Zijn aanpak lijkt op hoe de theologie het goddelijke probeert te definiëren vanuit wat het allemaal niet is. Het ongrijpbare positieve wordt duidelijk gemaakt vanuit het concreet negatieve. Dit heet de apofatische benadering.

Hij schrijft.
Het gevoel van een individueel ik, dat zelfstandig iets doet is en uit vrije wil keuzes maakt, is een illusie. Alleen eenheid doet iets. Jij als zelfstandig handelende entiteit bestaat niet.
Er is geen jij die een relatie zou kunnen hebben of verbinding zou kunnen zoeken met eenheid (immers dat zouden er twee zijn). Er is alleen eenheid. Dit weten is het einde van de spirituele zoektocht. Je ziet in dat je niet anders kunt zijn dan eenheid, dat je nooit iets anders bent geweest dan eenheid. Dat betekent dat je er niet naar hoeft te zoeken of iets zou moeten doen om er verbinding mee te krijgen. Als alle illusies zijn verdwenen blijft alleen de stilte over en dat is wie je bent.
Tot zover de Looff.

Het denken in termen van eenheid staat tegenover de tweedeling die dualisme genoemd wordt. De grondgedachte van non-dualistisch denken berust op de aanname, dat elke vorm van tweedeling geen reëel verschijnsel is, maar dat een dergelijk onderscheid kunstmatig wordt aangebracht. Voorbeelden van non-dualisme zijn te vinden in de tweedelingen tussen: het zelf en de ander, man tegenover vrouw, goed tegenover kwaad et cetera.

Het is ons ego dat ons de illusie oplevert dat wij een afgescheiden ik hebben. Weliswaar heeft ons ego een natuurlijke functie, maar we zouden volgens de Looff moeten accepteren dat we niet via deze weg aan illusies kunnen ontsnappen en de waarheid kunnen zien.
De Looff probeert aannemelijk te maken dat de vrije wil niet bestaat, een illusie is. Hij citeert Jung die stelde dat de vrije wil het verschil is tussen doen wat je doen moet met of zonder vreugde. Het is de uitdaging voor de moderne mens om met dit klein beetje speelruimte het leven aangenaam te maken.

Wie denkt in termen van of-of zal de theorie van de Looff moeilijk kunnen volgen, want dat is een vorm van dualistisch denken. Wie gewend is te denken in termen van en-en zal verder komen en wie paradoxen kan hanteren kan de boodschap dat jij stilte bent kunnen “begrijpen”. Immers, wie kan accepteren dat de waarheid niet valt te grijpen, krijgt veel vrijheid en heeft minder behoefte om een oordeel te zoeken en blijft stil.


Klik hier voor een video-interview met Roeland de Looff.
Jij bestaat niet, de werkelijkheid achter de illusie (bol.com).

Hans Laurentius schrijft in "Rozengeur & Prikkeldraad".
Zoeken leidt niet tot zien. Stoppen wel.
Ontdek de verkleving met de commentator en zie!
Hij is slechts deel van het waarneembare,
een verschijnsel, niet jij.
Ontdek: zonder 'hem' besta ik ook.
Wat je ook maar beschrijven kunt
is niet meer dan wat het is:
een beschrijving van een waarneming.
Wat je ook maar kunt beschrijven is het dus niet.


Marnix Pauwels zegt in een interview met Happinez.


Zoeken zonder voorbehoud

Als spiritualiteit je wapen wordt in de strijd tegen gevoelens van minderwaardigheid, oude pijn, schaamte of welk ander ongemak dan ook, dan bewijs je jezelf geen dienst. Dan probeer je het leven alsnog naar je hand te zetten -ook al noem je het dan misschien heel fraai ‘overgave’. Dan is er altijd nog die angst dat je niet krijgt wat je wilt, in plaats van dat je ontdekt dat die hele ‘je’ een waanzinnige illusie is. En zo blijf je extreem kwetsbaar, terwijl je er voor je gevoel juist alles aan doet om dat te voorkomen. Dus als je tóch zoekt, als je tóch wezenlijk nieuwsgierig bent, zoek dan zonder voorbehoud. Zoek diep en ver en hard en onstuitbaar, zoek of je leven ervan afhangt, en ga geen enkele ervaring uit de weg.

Geloof me: er kan je uiteindelijk niks gebeuren.

Vrij naar Erik van Zuydam.

De meeste mensen leven in de overtuiging dat hun lichaam wordt bewoond door een afzonderlijk ‘ik’, dat zijn of haar leven lijkt te kunnen besturen. Hoe overtuigend dit ook voelt, dit persoonlijke zelf is een illusie.
Vanuit een basaal gevoel van gemis is dit ik op allerlei manieren op zoek naar vervulling. Het leeft in de overtuiging dat ‘dit’, de huidige ervaring, het niet kan zijn en dat er iets moet veranderen om compleet te zijn. Zo ontstaat een zoektocht zonder einde, want zowel de zoeker als het beoogde toekomstige doel zijn imaginair.
Waar we het meest naar verlangen is de totale afwezigheid van het zoeken, naar de vrijheid die dat geeft. Hoe zou je rust kunnen ervaren als je gelooft in het idee dat je ‘er’ nog niet bent, dat er eerst nog iets moet veranderen? Onmogelijk. Zoeken naar jouw ware of "Hogere" zelf leidt niet tot vinden, zoeken leidt tot nog meer zoeken. Het spirituele pad is niet een reis met een eindbestemming, het is een eindeloze vicieuze cirkel. Er is geen eindbestemming in de toekomst. Er is alleen maar dit tijdloze moment.

Wat blijft er over als het zoeken stopt, als die verbeten gerichtheid en het wachten op ‘later’ tot een einde komt? Al wat er overblijft is ‘dit’, de ervaring van dit moment, zonder het idee dat dit moment tot een beter volgend moment zou moeten leiden. De kramp van het zoeken maakt plaats voor een natuurlijk en vrij gevoel van Zijn. De compleetheid is er al. Ze ligt verscholen in alles wat er nu is.

Wat laat Taoïsme ons inzien?

Wie de Tao zoekt om alles uit het leven te halen en meer te verdienen vindt weinig op zijn pad. En toch is daarmee niets te veel gezegd, want het Taoïsme vult de leegte aan in de balans van doen en laten. Die balans raken wij kwijt wanneer wij geluk alleen zoeken in het doen. Onze drukke levensstijl lijkt anders te suggereren, maar er is niets mis met doen, vooropgesteld dat je jouw heil zoekt in het (juiste) doen zelf en niet (doelgericht) als middel om steeds verder te reiken. Er is niets mis mee met jezelf te willen ontwikkelen of te willen groeien (beter nog: te rijpen) in bewustzijn als je maar (weer) in evenwicht komt.
Taoïstisch leven is (met enige moeite) juist handelen, en dat doe je door jezelf en andermans grenzen niet te forceren. Het inzicht in de Tao loopt niet via verstand, taal of andere intellectuele mechanismen en is alleen via intuïtie te verwerven.

Weten dat je niets nodig hebt om nu gelukkig te zijn is een bevrijdend en tegelijk frustrerend gegeven. Want waarom ben je dan nu niet gelukkig?

De oosterse filosofen accepteren dat sommige zaken ongrijpbaar zijn en ze hebben geen methode om gelukkig te worden, maar bevelen aan om te mediteren en zelfkennis te verwerven door jezelf te observeren. Dat betekent een zekere afstand nemen van het denken en voelen. Ook dit is een vorm van laten. Anders gezegd: ze bevelen aan om ruimte te maken voor iets wat niet binnen kan komen wanneer we van overtuigingen en emoties vervuld zijn. Die overtuiging kan zijn dat we ons zouden moeten identificeren met de waarheid van onze gedachten en emoties. Zijn gedachten en gevoelens dan niet waar? Misschien wel, maar ze zijn niet de hele waarheid.
We kunnen in balans komen wanneer we inzien dat we genoeg hebben aan onszelf en ons ego kunnen loslaten en oordeelvrij open staan voor (nieuwe inzichten via) anderen.
We doen er goed aan ons niet afhankelijk te maken van de erkenning van de ander, maar ons best te doen voor ons zelf en ook een ander van die kwaliteit te laten genieten. Ook dat kan door de “flow” geluk opleveren.

In onze westerse zegswijzen drukten we deze kennis al uit: het meesterschap toont zich in het weglaten; spreken is zilver, zwijgen is goud; muziek zit tussen de noten; een danser brengt rust in de beweging.

Hiermee drukken we uit dat je tegelijk weet waar je goed in bent en dat je ruimte (stilte) moet laten voor ........

Tao in het dagelijkse leven, zie deze video.
Zie ook: "Je kunt niets doen om gelukkig te worden".

Wanneer begint het ontwaken van spiritueel bewustzijn?

Spiritualiteit lijkt nauwelijks besteed aan jong volwassenen. Zij zijn bezig met grenzen te verleggen en zelf alle ruimte in te nemen die geboden wordt. Wat moet een puber met stilte, leegte en het je niet identificeren met je eigen ego? Dat levert toch geen winst, winnen, genoegdoening, extra kracht of geld op? Ze willen en-en, maar wel één waarheid.
Voor een puber zijn verzet, snel schakelen en een cool imago de aspecten van ware vrijheid. Zij nemen vooral hun verantwoordelijkheden licht. Volgens Boeddhist Eckhart Tolle zijn je niet verzetten, niet oordelen en onthechting aspecten van ware vrijheid en verlicht leven. Ook een vorm van lichte verantwoordelijkheid, trouwens.

Wat maakt dat iemand zich begint te af te vragen of er meer is tussen hemel en aarde?
Een pasgeborene begint zijn leven nog helemaal onbewust, maar wel verbonden met alles en niets. Een jong volwassene begint zich af te scheiden en is net in vorm gekomen terwijl zijn ouders, eerder dan zij willen, zich ervan bewust worden dat alle vorm niet alles (meer) is. Er komt (nog meer) behoefte aan balans en aan het laten van ruimte voor een ander en het waarderen van stilte om te horen wat er meer is. Maar dit verschil is niet zwart-wit, er zijn ook veel in wie het spirituele bewustzijn nooit ontwaakt. Zij proberen hun leven lang het ongrijpbare te (be)grijpen, aan hun status vast te houden of blijven bang dat ze er alleen voorstaan en het niet zullen redden.
Het inzicht, dat er meerdere waarheden naast elkaar kunnen worden gezien, komt langzaam. Een paradox is niet meer onbestaanbaar, bijvoorbeeld dat het enige dat vaststaat is dat niets vaststaat. Alles verandert en het enige dat je kunt doen is “zijn in het nu”. Bij het verleden kun je niet meer komen en de toekomst blijft altijd in het verschiet.
Tot nu toe alleen nog maar clichés en nog geen spirituele overwegingen. Ook het inzicht dat het sympathiek en constructief is om je ego voor een ander (al is het alleen maar voor jouw nageslacht) opzij te zetten is nog steeds gewoon de menselijke maat.
Het spirituele begint bij de gedachte dat het ongrijpbare met reden ongrijpbaar is en dat in het loslaten de mogelijkheid tot verbinden ligt. Dat het Zelf misschien niet zelfstandig bestaat, maar dat een verbinding naar een hoger, universeel Zelf wel tot de mogelijkheden behoort. Dat door je jezelf te openen je naar binnen en naar buiten kunt laten stromen wat wezenlijk is. Dat jij niet de scheppende bent, maar dat een schepper zich via jou manifesteert. Dat een hogere macht zou kunnen bestaan, maar dat die niet voor jouw karretje is te spannen en dat jij mogelijk wel bereid bent om dat wel voor een hoger doel te doen. Dat jouw gedachten en gevoelens wel hun functie hebben, maar dat zin en harmonie ook vorm krijgen in de stilte en in een evenwaardige communicatie met anderen.
Het begin van spiritueel bewustzijn is soms een vorm van genade, waar velen naar op zoek zijn en wat bij het stoppen met zoeken soms aan enkelen wordt gegeven. Wanneer je jouw bewustzijn afstemt op het grotere geheel komen behulpzame en synchronistische gebeurtenissen en zinvolle toevalligheden op jouw pad. En dan weet je dat het spirituele bewustzijn is begonnen te ontwaken.

De boeken van Eckhart Tolle (bol.com).

Betaal niet te veel voor meditatie en mindfulness

Betalen voor stilzitten?

Wie shopt op Internet naar cursussen meditatie of mindfulness vindt veel kostbare cursussen, bijvoorbeeld 900 euro voor acht dagdelen van 3 uur. Het doet een beetje denken aan betalen voor gebakken lucht. Het wezen van wat deze cursussen leren is een stille plek te vinden in jezelf door tot ontspanning te komen, jouw adem te volgen en wat misvattingen te voorkomen. Dat kan uiteraard ook gratis en of het volgen van een cursus daarbij blijvend helpt is nog maar de vraag.
Je kunt tijdens de oefeningen allerlei blokkades tegenkomen en je zou jezelf of de begeleiders de vraag moeten stellen of je eraan toe bent om deze blokkades eerlijk onder ogen te zien en indien ja, of de begeleiders dan wat voor je kunnen betekenen.

Veel mensen vinden het lastig om de discipline op te brengen om dagelijks 1 of 2 keer een 15-30 minuten stil te houden. In groepsverband en gedwongen om een dure cursus te laten renderen lijkt sommigen effectiever. Dat kan zo zijn, maar overweeg dan ook eens de aanschaf van een boek over meditatie. Een goed voorbeeld is: Paula van Cuilenburg. De stille plek in jezelf, meditatie in de psychosynthese (bol.com).
Een waarschuwing is op zijn plaats. Van Cuilenburg schrijft het volgende.

Contra-indicaties

Voor mensen die een neiging hebben tot dissociatie - de beleving buiten je eigen gevoelswereld of buiten je lichaam te staan - is meditatie niet geschikt. Zij beleven zichzelf alsof ze in een droom leven. Soms ervaren ze de buitenwereld als onwerkelijk. Relaxatieoefeningen, het systematisch aanleren van lichamelijke en mentale ontspanning, kan leiden tot toename van de klachten. Dit betreft ook meditatie.

Valkuilen

Bij meditatie kun je verbinding maken met het hogere onbewuste (zie het `ei-diagram' op p. 36). 'Hogere' energieën zoals inspiraties en intuïtieve ingevingen kunnen vrijkomen. Soms echter kan een wens of drijfveer uit het middelste of lagere onbewuste opgevat worden als een hoger ideaal dat nagestreefd moet worden. Persoonlijke motieven waarin uitsluitend sprake is van eigen belang, kunnen aangewend worden als hogere spirituele motieven. Goed onderscheid is dan nodig. Belangrijk hierbij is het antwoord op de vraag of 'de ontvangen boodschap, het nieuwe inzicht bijvoorbeeld, dienend is voor het grotere geheel, voor de gehele mensheid'.
Tot zover Cuilenburg.

Een goede plek om te mediteren is een kerk. In veel kerken kun je ook buiten de missen terecht en je kunt er ook afspreken met anderen om gezamenlijk te mediteren en daarna iets gezelligs te gaan doen.
Bezoekers van de katholieke kerk doen al decennia op zondag eigenlijk niets anders. Ze volgen op zondag drie kwartier de mis en nemen daarna een bak koffie of een pintje in het locale café.
Natuurlijk is het zo dat de meeste kerkgangers niet mediteren tijdens de mis, maar de tijd gebruiken om van alles te overdenken of te luisteren naar de voorganger. Dat is wezenlijk anders dan mediteren omdat mediteren mede inhoudt om gepaste afstand te houden van de binnenvallende eigen of andermans gedachten en gevoelens.

Het is eigenlijk doodzonde dat in ons land de kerken leeg staan en de voorgangers zo weinig genegen zijn om de betekenis van de wekelijkse rituelen in begrijpelijke taal en in eerlijke bescheidenheid uit te leggen. Als zij aansluitend op een gewone mis de kerk beschikbaar zouden houden voor mediterenden zou dat meerdere functies in één keer verenigen.
De beste ervaringen in het leven zijn simpel en gratis en stellen in wezen niets voor, maar kunnen een wereld van verschil maken.

In het magazine Vorm & Leegte een interview met Urgyen Sangharakshita, grondlegger van het westers boeddhisme. Hij vindt het jammer dat mensen mindfulnesstraining los volgen van de juiste levensweg, dat Dharma genoemd wordt. In het boeddhisme wordt de nadruk gelegd op het begrijpen van de aard van het lijden (dukkha) en het streven naar verlichting door middel van persoonlijke ervaring en inzicht. Het gaat niet zozeer om het volgen van rigide leefregels, maar om het ontwikkelen van wijsheid, compassie en het overwinnen van de begeerten en onwetendheid die lijden veroorzaken.

In het boeddhisme zijn er verschillende sets van voorschriften en ethische principes, maar de meest bekende zijn de vijf voorschriften en de achtvoudige weg. De vijf voorschriften zijn de volgende. 
  1. Onthoud je van het doden van levende wezens. 
  2. Onthoud je van het nemen van wat niet gegeven is (d.w.z. stelen). 
  3. Onthoud je van seksueel wangedrag en ongepast gedrag. 
  4. Onthoud je van het vertellen van leugens.
  5.  Onthoud je van het gebruik van verdovende middelen en alcohol.

Dit zijn de acht simultane stappen van het edel achtvoudige pad van de levensweg.
Het ontwikkelen van wijsheid door gelijktijdig het volgende te doen.

  1. Juist zien (vanuit het realiseren dat het pad bijvoorbeeld tot het einde van de angst voor bv lijden, onderscheid en verandering leidt).
  2. Juist denken (bv vanuit de juiste intentie handelen).

    Het ontwikkelen van een ethische levensstijl, van deugd door het volgende.

  3. Juist spreken (bv niet roddelen of oordelen).
  4. Juist handelen (bv geen onrecht begaan).
  5. Juist levensonderhoud (bv niet geld verdienen ten koste van anderen).

    Meditatie.

  6. Juiste inspanning (bv met voldoende inzet en oprechte motivatie).
  7. Juiste opmerkzaamheid (bv alert zijn in het hier en nu).
  8. Juiste concentratie (bv de focus hebben op het hier en nu).

Een dialoog is ook belangrijk in het boeddhisme. De Boeddha moedigde zijn volgelingen aan om zijn leringen kritisch te onderzoeken en niet blindelings te accepteren. Het is een proces van het stellen van vragen, reflecteren, mediteren en het ontwikkelen van persoonlijk inzicht. Een leraar-studentrelatie of een spirituele gemeenschap kan een rol spelen in deze dialoog, waarbij ervaringen en inzichten worden gedeeld en besproken.

Deepak Chopra onderscheidt op basis van de Vedanta zeven bewustzijnsniveaus. De eerste drie zijn slapen, dromen en waken. In het vierde bewustzijnsniveau wordt een aanzet gemaakt via meditatie naar synchronisch leven.
"De vierde bewustzijnstoestand doet zich voor wanneer we voor even de ziel aanschouwen, als we transcenderen, als we, ook is het maar een fractie van een seconde, helemaal rustig en stil worden en ons bewust worden van de getuige in ons. Hierin kunnen we terechtkomen tijdens meditatie, op het moment dat we een 'gat' of leegte ervaren, dat moment van stilte tussen gedachten". De laatste drie bewustzijnsniveaus zijn het universele ego, het niveau van de oorzaak en het effect, waarbij alle gebeurtenissen en ervaringen verbonden zijn en het hoogste niveau van bewustzijn, waarbij er geen afgescheidenheid meer is tussen het individu en het universum en waarbij men zich bewust is van het onveranderlijke, tijdloze en oneindige aspect van het Zelf.

Voor het bevorderen van eenheidservaringen hoeven we niet het leed van de hele wereld op onze schouders te nemen, maar we kunnen wel een liefdevolle grondhouding aannemen, een uitgangspunt om de wereld te benaderen.

Siddhartha Gautama Boeddha, de grondlegger van het boeddhisme, riep op om te mediteren op de kracht van liefde en wel op de vier onmetelijke krachten die in alles en iedereen bestaan.

  1. Maitri, liefdevolle betrokkenheid: het verlangen om geluk te brengen aan alle levende wezens met bewustzijn.
  2. Karuna, compassie: het streven om alle levende wezens te bevrijden van hun pijn.
  3. Mudita, meevoelende vreugde: de blijdschap om het geluk van anderen.
  4. Upeksha, gelijkmoedigheid: een evenwichtigheid die ons in staat stelt evenveel en zonder onderscheid van alle levende wezens te houden. 

Boeddhistische principes kunnen als volgt worden toegepast in de praktijk. 

  • Meditatie. Meditatie is een belangrijke praktijk in het boeddhisme en kan helpen om de geest te kalmeren en te focussen. Dit kan bijvoorbeeld worden toegepast door dagelijks een paar minuten te mediteren om meer bewust te worden van je gedachten en emoties. 
  • Compassie. Compassie is een kernprincipe in het boeddhisme en houdt in dat je probeert het lijden van anderen te verminderen. Dit kan bijvoorbeeld worden toegepast door vriendelijk te zijn tegen anderen, vrijwilligerswerk te doen of te doneren aan een goed doel. 
  • Mindfulness. Mindfulness houdt in dat je je bewust bent van het huidige moment en je aandacht richt op wat er nu gebeurt, zonder oordeel. Dit kan bijvoorbeeld worden toegepast door tijdens een wandeling in de natuur je te concentreren op je ademhaling en de sensaties in je lichaam. 
  • Eerbied voor alle levende wezens. Het boeddhisme leert dat alle levende wezens waardevol zijn en gerespecteerd moeten worden. Dit kan bijvoorbeeld worden toegepast door geen vlees te eten of een vegetarische levensstijl te volgen. 
  • Geweldloosheid. Het boeddhisme pleit voor geweldloosheid en het oplossen van conflicten door middel van dialoog en begrip. Dit kan bijvoorbeeld worden toegepast door niet te reageren op boze uitbarstingen van anderen en in plaats daarvan te proberen te begrijpen wat er achter hun woede zit.

Verbondenheid valt je toe door los te laten

De samenhang

Dit artikel gaat over de relatie tussen synchroniciteit, bewustzijnsontwikkeling, veranderingsprocessen en het omgaan met jouw en andermans ego.

Een groot ego helpt niet in het aangaan en bestendigen van relaties met vrienden en collega's. Identificatie van het ego met vormen en rollen zorgt voor afstand. Je niet meer identificeren met je ego is via loslaten daarvan een effectieve stap naar verdieping in het verbinden met anderen.
Eckhart Tolle, een schrijver over spiritualiteit en bewustwording, roept op tot Tegenwoordigheid (presence): leven in het hier en nu met een open, alerte aandacht voor de situatie, de ander, wat je ervaart en doet. Meditatie, zelfonderzoek en aanwezigheid zijn manieren om Tegenwoordigheid te vergroten.
Het resulterende, ontwakende bewust worden houdt in "je realiseren dat je niet samenvalt met wat je denkt of voelt". Je gaat jezelf als het ware observeren in het hebben van gedachten en gevoelens of emoties. Je kijkt (in stilte) vanuit je binnenste naar jouw buitenkant die zich manifesteert in ego, gedachten en emoties. Door die observaties te oefenen is het gemakkelijker om je van jouw buitenkant los te maken. Het maakt het ook gemakkelijker om de buitenkant van anderen te zien als manifestaties van jouw en hun ego.


Eckhart Tolle

Tolle schrijft in Een Nieuwe Aarde over stilte.
‘Stilte’ is eigenlijk een ander woord voor ‘ruimte’. Als we ons elke keer dat we er in ons leven mee te maken krijgen bewust worden van stilte, brengt dat ons in contact met de vorm- en tijdloze dimensie in onszelf, dat wat boven het denken en boven het ego staat. Het kan de stilte zijn die in de wereld van de natuur heerst of de stilte in je kamer in de vroege ochtenduren, of de stille pauzes tussen woorden. Stilte heeft geen vorm, en daarom kunnen we ons er niet door denken van bewust worden. Denken is vorm. Je bewust zijn van stilte betekent dat je stil bent. Je bent nooit wezenlijker, dieper jezelf dan wanneer je stil bent. Als je stil bent, ben je wie je was voordat je tijdelijk deze lichamelijke en mentale vorm aannam die we persoon noemen. Je bent ook wie je zult zijn als de vorm oplost. Als je stil bent, ben je wie je meer bent dan vorm, je bestaan in de tijd: bewustzijn - ongeconditioneerd, vormloos, eeuwig.

Wanneer je je op je gemak voelt met onzekerheid, komen er oneindig veel mogelijkheden in je leven, schrijft Tolle. Het betekent dat angst geen dominerende factor meer is bij wat je doet en je niet meer weerhoudt van het ondernemen van actie of het bewerkstelligen van veranderingen. Het leidt tot toegenomen levendigheid, alertheid en creativiteit.
Tolle spreekt over het bewust worden van het geheel. Het geheel bestaat uit het bestaan en Zijn, uit het gemanifesteerde en het ongemanifesteerde, de wereld en God. Dus als je afgestemd raakt op het geheel, word je een bewust onderdeel van de onderlinge verbondenheid van het geheel en het doel daarvan: het in deze wereld brengen van bewustzijn. Als gevolg daarvan komen spontane behulpzame gebeurtenissen, toevallige ontmoetingen, toeval en synchronistische gebeurtenissen vaker voor.
Deze gebeurtenissen, leidend tot verbondenheid, vormen als het ware de beloning van het loslaten van het ego.

Kun je synchroniciteit bevorderen? 

Een belangrijke stap is om je bewustzijn te vergroten en open te staan voor de mogelijkheid van synchroniciteit. Dit kan bijvoorbeeld door middel van meditatie, mindfulness of andere praktijken die je helpen om in het moment te blijven en je gedachten te observeren zonder erin verstrikt te raken. Een andere manier om synchroniciteit te bevorderen, is door je te richten op je intenties en doelen, zonder je te laten beperken door bepaalde uitkomsten of verwachtingen.
Dit kan betekenen dat je jezelf openstelt voor nieuwe mogelijkheden en ervaringen, zonder te proberen ze te controleren of te manipuleren. Het kan helpen om aandacht te besteden aan de symbolen en signalen die zich in je leven voordoen en ze te interpreteren op een manier die zinvol is voor jou.
Dit kan betekenen dat je jezelf toestaat om je intuïtie te volgen en te vertrouwen op je innerlijke wijsheid.
Wanneer we oordelen over anderen, zijn we vaak bezig met onze eigen vooroordelen en overtuigingen, in plaats van open te staan voor nieuwe ervaringen en perspectieven. Dit kan ons beperken in onze mogelijkheid om synchroniciteit te ervaren, omdat we minder ontvankelijk zijn voor nieuwe en onverwachte gebeurtenissen. Bovendien kan oordelen over anderen ons ook afsluiten van mogelijke connecties en relaties die we kunnen hebben. Als we bijvoorbeeld een vooroordeel hebben over iemand op basis van uiterlijk of achtergrond, kunnen we de kans missen om die persoon te leren kennen en nieuwe ervaringen en perspectieven te ontdekken. Het is daarom belangrijk om te proberen open te blijven en ons bewust te zijn van onze oordelen en vooroordelen.
Door ons bewust te zijn van onze eigen gedachten en overtuigingen, kunnen we deze loslaten en ons openstellen voor nieuwe ervaringen en connecties, waardoor we meer kans hebben om zinvolle toevalligheden en synchroniciteit te ervaren.

Platform Synchroniciteit

 In 2002 is het Platform Synchroniciteit opgericht naar aanleiding van het boek 'Synchroniciteit - De innerlijke weg naar leiderschap' van Joseph Jaworski. Jaworski is er eerlijk over dat hij geworsteld heeft met zijn ego en dat de scheiding van zijn eerste vrouw grote gevolgen had voor zijn leven. Een moderne strategisch manager, met de mentale instelling hierboven door Tolle beschreven, zou vooral gericht moeten zijn op het dienen van zijn land, gemeenschap of organisatie. Om deze ideeën te ondersteunen richtte hij een speciaal Leiderschapsforum op (American Leadership Forum).



Jaworski is aanhanger van de Theorie U van Otto Scharmer. Theory U beschrijft een proces om tot fundamentele verandering te komen. De letter U laat daarmee de weg zien waarlangs die verandering gestalte krijgt. Eerst ‘de diepte in’ om vervolgens met behulp van deze inzichten stapje voor stapje tot actie over te gaan. Het gaat er in de kern om onbewuste en onzichtbare informatie bewust en zichtbaar te maken. Om vervolgens deze informatie te kunnen gebruiken in het proces van veranderen. Dit kan bereikt worden door een andere manier van kijken, communiceren en handelen.

Op de site van het Platform Synchroniciteit.
Leren omgaan met synchroniciteit vraagt van mensen dat zij contact maken met hun diepste wezen, hun diepere drijfveren, hun werkelijke verlangens en tegelijkertijd doet het een appèl op de bereidheid om open te staan voor het onverwachte, om de wilskracht van het ego even te parkeren en te vertrouwen op de voorzienigheid.

Het boek maakt veel los. Het zet mensen aan het denken over de wereld en over zaken als (innerlijk) leiderschap, verantwoordelijkheid en keuzes. Het raakt een gevoelige snaar in deze tijden waarin een puur rationele aanpak van de problemen in onze wereld niet meer werkt. Ook spreekt het vaak mensen aan die hun leven niet (meer) vorm willen geven vanuit pure wilskracht, maar meer vanuit een intuïtief contact met een bepaalde onderstroom. Voor sommigen heet het flow, voor weer anderen "het toeval dat geen toeval is", of gewoon "het gevoel dat iets klopt of op zijn plaats valt". En misschien zijn mensen ook op zoek naar het gevoel van 'magie' dat ontstaat wanneer "de dingen schijnbaar moeiteloos op hun plaats vallen". De natuurlijke staat van zijn IS in feite moeiteloosheid. Wij mensen plaatsen er helaas steeds van alles tussen.*

*Synchroniciteit is eigenlijk de normale toestand. Er is positieve en negatieve synchroniciteit. Afwezigheid van positieve synchroniciteit, het gelukkige toeval, wordt veroorzaakt door menselijke onwetendheid, onhandigheid en angst".

en

"Als je weet wat je wilt en je staat tegelijkertijd onbevangen open voor alles wat er op je weg komt, werkt heel het universum samen aan de realisatie ervan".
"Enerzijds lijkt het alsof wij zo nietig zijn dat wij niets in eigen hand hebben, anderzijds kunnen we ons zo verbinden met een grotere bedoeling dat het lijkt alsof we vleugels krijgen en we één worden met een soort oneindige bron van energie. De kunst is om die bron van energie niet te gaan zien als een persoonlijke kracht, maar als een kracht waar je gebruik van mag maken, zolang je er in bescheidenheid mee om kunt gaan".


(Uit: De alchemist - Paulo Coelho).

Omdat de mens projecteert op anderen wat hem zelf bezighoudt is het zien en ervaren van synchroniciteit niet per se een teken van spiritualiteit. Zie voor kanttekeningen dit weblog.

Spiritual Coach Candace van Dell geeft in deze video praktische aanwijzingen.

Populair in de laatste week

Alle labels van het blogspot

#metoo (2) aanbevolen (15) aandacht (9) aanraken (2) aanwezigheid (4) achterdocht (2) ADHD (2) afhankelijkheid (3) afstand nemen (6) agnost (4) agressie (2) alcoholisme (4) altruïsme (6) ambitie (2) ander (1) angst (22) apofatisch (9) authenticiteit (9) autisme (1) autonomie (5) balans en evenwicht (51) begeerte (1) behoefte (5) belangen (10) belemmerende overtuigingen (10) beoordelen (5) beslissen (2) betrokkenheid (5) betrouwbaarheid (2) bewustwording (12) bewustzijn (26) bezinning (1) bindingsangst (3) bioscoopfilm (7) biseksualiteit (1) blijdschap (3) bodhisattva (2) boeddhisme (9) boek (162) boosheid (2) brein (2) burn-out (2) communicatie (16) compassie (10) competentie (4) competitie (14) complottheorie (3) constructief gesprek (4) consumeren (2) coping (2) creativiteit (3) crisis (7) dans (6) daten (5) deflexie (1) demagogie (4) denken (12) denkfouten (5) deugd (9) deugdzaamheid (1) diagnose (4) dialoog (10) dieren (4) discipline (1) dooddoener (6) drama (3) drie-eenheid (6) drogredenen (7) drugsgebruik (5) DSM (4) dualisme (5) duurzaamheid (5) echt (4) eenheid (33) eenzaamheid (8) ego (45) eigenschappen (2) eigenwaarde (5) emancipatie (5) emergentie (2) emotie (13) empathie (5) en-en (23) endogene depressie (1) energie (13) erkenning (8) ethiek (9) etiquette (6) evenwaardigheid (51) evolutie (23) faalangst (1) fabel (1) feedback (2) filmpje (79) filosofie (18) fraude (9) Freud (2) functioneren (4) gebreken (1) gedragsverandering (5) geduld (2) geest (3) geheugen (3) gekwetstheid (6) geld (5) gelijk hebben of gelijk krijgen (7) gelijkmoedigheid (4) geloven (18) geluk (34) genade (5) genot (1) Gestalt (1) Getuige (5) gevoelens (35) gezag (1) gezichtsverlies (3) gezondheid (5) gezondheidszorg (1) GGz (2) go with the flow (2) God (41) goedgelovigheid (3) gokken (1) grenzen (9) hechting (1) heelheid (8) hersenen (4) hier en nu (8) holisme (2) hoofdzonde (3) humor (12) ideaalbeeld (2) identificatie (10) identiteit (13) ik-boodschap (1) illusie (12) imago (1) individualisme (5) innerlijke vrijheid (17) integriteit (3) Intelligent Design (1) Internet (3) intrinsieke waarde (1) intuïtie (8) InZicht (12) islam (2) jaloezie (4) jeugd (1) jezelf worden en zijn (12) jongeren (3) karakter (2) katafatisch (1) kenmerken (2) kiezen (10) kind (13) kosten (1) kracht (6) Krishnamurti (2) kuddegedrag (1) kunstmatige intelligentie (2) kwakzalverij (1) kwaliteit (16) kwetsbaarheid (5) l (1) leegte (15) leiderschap (4) leugens (9) levensfase (3) levenskunst (8) levensvragen (3) levensweg (3) licht (3) liefde (97) liefdesverdriet (3) lijden (1) loslaten (20) macht (23) machtsstrijd (9) magisch denken (7) man-vrouw verschillen (11) mannelijkheid (2) mannen (1) media (2) meditatie (14) metacommunicatie (8) metafoor (2) metafysica (5) milieu (1) mindfulness (4) misbruik (4) model (1) moraliseren (1) motto (1) mystiek (5) nabijheid (2) narcisme (4) natuur (5) negatie (16) neti neti (3) niet doen (22) NLP (1) non-duaal bewustzijn (6) non-dualiteit (41) omdenken (7) omgangsregels (3) onderwijs (3) onderzoek (8) ongelukkig zijn (4) onmacht (2) onrust (2) ontrouw (1) ontwikkeling (10) onverwerkt kindertrauma (3) oordeel (18) opvoeding (8) orgasme (2) Osho (6) ouderen (5) overgave (4) overheid (1) overvloed (6) panpsychisme (1) pantheïsme (1) paradox (27) Pareto principe (1) partnerkeuze (6) passie (2) pedagogie (2) perfectie (2) personeelsbeleid (2) persoonlijkheid (6) persoonlijkheidsstoornis (3) pesten (1) Peter principle (1) pijnlichaam (8) politiek (10) populair (11) positieve (11) privacy (1) processie (1) projectie (9) psychiatrie (4) psychofarmaca (1) psychotherapie (1) puberen (1) reïncarnatie (2) relatie (17) relatievaardigheid (5) respect (32) rijkdom (2) rol (4) romantiek (5) rust (5) ruzie (5) samensmelten (10) schaamte (2) scheiden (2) schizofrenie (1) schouwen (6) schrijfdrang (1) schuld (3) schuldgevoel (2) seks (14) selectie (3) sociale druk (4) somberheid (1) spel (3) spiegelogie (4) spijt (1) spiritualiteit (51) spreekwoorden (1) sprong (1) statistiek (1) status (1) sterven (5) stilte (15) straling (1) strategie (1) stress (5) synchroniciteit (14) taal (16) Taoïsme (18) tederheid (1) Tegenwoordigheid (2) The Secret (2) The Work (1) therapie (1) tijdgeest (5) toeval (5) Tolle (18) transcenderen (6) transformatie (5) transparantie (2) trend (2) tunnelvisie (1) twijfel (5) verandering (2) verantwoordelijkheid (12) verbinding (33) verdriet (2) vergeten (2) verlangen (5) verlatingsangst (1) verleiding (3) verlichting (14) verliefdheid (4) verlies (1) vermijding (1) vermoeidheid (1) verslaving (7) vertrouwen (18) verveling (2) verwondering (2) vicieuze cirkel (1) video (1) voeding (1) voelen (3) volgzaamheid (1) vragenlijst (2) vreugde (2) vrije wil (6) vrijen (3) vrijheid (90) waarheid (26) waarneming (7) ware (8) wederkerigheid (6) welzijn (7) wezen (2) wijsheden (10) wilskracht (2) woede (2) wu wei (23) yin en yang (4) zelfbeheersing (3) zelfbevestiging (3) zelfbewustzijn (8) zelfdoding (4) zelfkennis (12) zelfkritiek (1) zelfoverschatting (2) zelfrealisatie (12) zelfvertrouwen (5) zelfverwerkelijking (2) zelfwaardering (5) Zen (2) ziel (14) Zijn (11) zin van het leven (10)