In dit blog verschillende benaderingen die meer of minder duidelijk zijn in hoeverre we zelf die transformatie kunnen "doen". Het antwoord heeft te maken met zelfinzicht en spiritualiteit. Zijn wij als individu (ergens mee) verbonden en kunnen we eigenlijk wel weten wie we (zelf) zijn? Kunnen we de behoefte aan sturing loslaten?
Een completere waarheid
Transformatie is op den duur dat je het leven meer neemt zoals het komt. Ik verzet me minder tegen hoe het leven gaat, ook wanneer het zeer doet. Wie vol leeft, heeft óók pijn. En is iedere keer, iedere dag, keer op keer in staat die pijn te dragen in plaats van er steeds tegen te vechten en zich steeds te verzetten. Als je de pijn verduurt, wordt het leven voller en ruimer. Het voordeel als je ouder wordt, is dat je al een paar keer door die put heen bent geweest, en dan weet je dat het ook weer licht wordt’.
Ramana Maharshi, vers 328.
Verstandige mensen mijden het gezelschap
van twistzieke praters die zich niet bescheiden
inspannen op het rechte pad, maar zonder echt
iets na te streven alleen maar holle frasen spuien.
Alles over niets.
Jan van den Oever is een gepassioneerd verteller over spiritualiteit. Hij werd geïnterviewd door Paul Smit en Patrick Kicken. Dat interview valt meteen in zijn boodschap in dit filmpje. Ga niet de discussie aan met iemand die geen hart heeft voor non-dualiteit. Interesse is niet genoeg. Je kunt ze niet wakker schudden. Jan van den Oever heeft een boek geschreven, waarin hij in gewone taal oproept tot vertrouwen in de herkenning van spirituele "waarheden". Waarheden die paradoxaal genoeg ook nog niets lijken op te brengen. Zijn boek is getiteld “Ik weet niet wie ik ben”.
Herken je de waarheid van en word je geraakt door non-dualiteit dan ben je het geschikte publiek om te komen tot vertrouwen daarin. Twijfel en wankelmoedigheid verschijnen hoe dan ook om te (leren) snappen dat het leven, dat er al is, goed genoeg is. Het is een terugkeer naar de stilte, die beschikbaarheid is, die verschijnt aan een mij die niet beweegt, aldus Jan. Wanneer je op zoek gaat naar die mij of ik dan kom je die nooit tegen. Het ik is een verschijning in jou. Die ik (ego) is een schijngestalte. We proberen die schijngestalte gelukkig te maken en dat leidt tot frustratie. Alle ervaring en elke poging is het net niet. Ga die twijfel niet bevechten.
Het is ook niet heroïsch, je kunt er niet prat op gaan. Zoals zijn zoon vertelde aan de verbaasde juffrouw op school "mijn vader weet alles over niets".
Uitspraken van Jan (losjes geciteerd en gegroepeerd).
- De zin "ik zie het, verschijnt in jou", de zin "ik zie het niet" verschijnt ook in jou.
- De liefde van een ouder naar een kind toe is een ander dan van het kind naar de ouder. Het kind is het object van jouw liefde, maar jij bent niet het object van de liefde van een kind.
- Vertrouw vanuit jezelf op de herkenning. Geloofwaardigheid gaat niet om de status van de boodschapper.
- Zelfrealisatie overkomt je, je kunt er niet prat op gaan.
- Je mag er zijn zonder bodem.
- Je bent de bodemloze ondergrond waarin alles verschijnt en verdwijnt.
- Ik ben die ene. Elk individu, de eenling, is de onverdeelde.
- Wanneer je mijn waarheid herkent, dan is het van niemand, dan is het ook van jou.
Al meer dan 25 jaar spreekt Jan van den Oever met grote passie over non-dualiteit, met nadruk op het aspect van de totale beschikbaarheid die we in werkelijkheid zijn voor alles wat zich voordoet - vreugde en verdriet, succes en falen, en alles wat daartussen ligt. Hij spreekt zijn eigen waarheid, maar die waarheid kan altijd herkend worden als iets wat je zelf allang weet.
In dit boek, zijn tweede, zijn door de samenstellers satsangteksten bijeengebracht die grote indruk op hen hebben gemaakt. Samen met Jan daal je af in de totale kwetsbaarheid die je in wezen bent. En hoewel dat soms heel pijnlijk kan zijn, herinnert hij je eraan dat het wel de zoete pijn is die je helpt om Thuis te komen.
'Het is alleen maar te zien of niet te zien. Shakespeare zei het al: 'to be or not to be'. 'Zien is Zijn' en 'Zijn is Zien', dat is hetzelfde woord. 'Wakker of niet wakker', dat is het. De beleving van Dit, daar is niets aan toe te voegen. Je bent toch, je bent Aanwezig, ken je nog iets buiten deze aanwezigheid? Dit is het! Kun jij ook nog ergens een belever van deze belevenis vinden?
Op een gegeven moment is het verzet gebroken. Niet door iemand, maar je verzet is gebroken, en je hebt ook geen verlangen meer om het verzet in stand te houden. Waarom moet ik me verzetten tegen dat wat ik NU onmiddellijk zie, namelijk dat ik niet weet wie ik ben? Als ik Het nu zie, waarom zie ik het dan ook niet over een minuut? Je bent Nu. Er is geen ontsnappen aan gewoon'.
Oeverloos, de mooiste satsang fragmenten van Jan van den Oever (bol.com).
In het verlengde van de paradoxale “boodschap” van Jan van den Oever ligt de boodschap van Jan Koehoorn om niet nondualiteit (Advaita) “functioneel” toe te willen passen.
Toegepaste spiritualiteit is geen spiritualiteit.
Advaita is een rare hobby. Je kunt er niet lid van worden, je leert er niets bij en je kunt het niet toepassen. Je hebt er niets aan, je schiet er niets mee op en je kunt er niets mee. Je wordt er niet beter van – ook niet slechter. Het is geen club, er zijn geen niveaus en je krijgt geen diploma of een rapport of een cijferlijst. Er zullen momenten zijn dat je denkt dat je het snapt, om een dag later weer met volkomen lege handen te staan.
Sommige mensen zullen zeggen dat het nihilistisch is, maar dat klopt niet. Alle dingen die ik net opnoemde gelden ook voor liefde, humor en kunst. We weten dat het om iets essentieels gaat, maar we kunnen het niet uitleggen of in een gedachtesysteem gieten. Zodra je het gaat proberen uit te leggen, merk je meteen dat het niet in woorden te vatten is.
Als je merkt dat je Advaita van stal haalt op moeilijke momenten in het dagelijks leven, sla je de plank mis. Advaita is geen truc om alle vervelende momenten uit je leven te bannen. Als je verliefd bent, zul je niet snel zeggen: “Ja, maar dat wordt toch ook gewoon waargenomen”? Dan ben je eenvoudig alleen dat: verliefd. Nee, we halen Advaita alleen maar van stal bij angsten, woede, verdriet en al die andere dingen waarvan we geleerd hebben dat het ongewenst is.
Als je het toe kunt passen, is het geen Advaita. Dan is het iets anders. Veel zogenaamde spiritualiteit kun je toepassen. Dan moet je bijvoorbeeld bepaalde handelingen verrichten, of iets in herinnering brengen. Zodat je “ermee om kunt gaan”. Dan ga je verzinnen dat bepaalde dingen gebeuren omdat je er iets van kunt leren, of dat het een “test” is, of dat het “zo heeft moeten zijn”, en dan pas kun je het accepteren. Dat is niet de ware acceptatie, dat is berusting. Je kunt niet anders, dus ga je maar spiritueel roepen dat het “er mag zijn”.
Maar het is er al, voordat je riep dat het er mocht zijn. Waarnemen is onmiddellijk, daar hoef je niets voor te doen. Het gaat moeiteloos en spontaan. Waarnemen kun je niet toepassen. Je kunt niet in de agenda zetten dat je morgen van twaalf tot vier gaat zitten waarnemen. Je kunt hooguit ontdekken dat het geen activiteit is. Er zit geen doener achter. Die doener wórdt waargenomen, dat is de instinker. Toepassen heeft met “doen” en een “doener” te maken. Die past iets toe in de hoop er beter van te worden. Maar beter dan wat?
Advaita gaat simpel gezegd alleen maar over wat je bent, nu. Niet over wat het moet worden, niet over waar het naartoe moet, niet over persoonlijke ontwikkelplannen, niet over een “beter mens” worden. Dat is de enige vraag die Advaita stelt: wie ben je? Al je zoekbewegingen gaan uiteindelijk en onmiddellijk alleen maar daarover. En die zoekbewegingen houden niet op omdat je een antwoord vindt, maar omdat de absurditeit van dat zoeken door inzicht volledig doorzien wordt.
Je ontdekt dat het hele idee, het totale concept van “iets bereiken” volkomen onzin is, en dat betekent dat het je niet meer interesseert. Daarmee verdwijnt elk zoeken, elke kramp over datgene dat je dacht te zijn. En hou je op met het projecteren van alle rare ideale situaties over het nu heen. Wat er nu is, is alles wat er is.
Tot zover Jan Koehoorn.
Zie ook Waarom spiritualiteit?
