Posts tonen met het label demagogie. Alle posts tonen
Posts tonen met het label demagogie. Alle posts tonen

Populisten en halve waarheden

De hele waarheid en niets dan de waarheid

Een populist weet wat veel mensen graag willen horen, namelijk die versie van de werkelijkheid waarmee het allemaal een stuk simpeler wordt. Wanneer de populist een poging zou doen om de waarheid te vertellen dan wordt hij niet geloofd of haken mensen af omdat het te genuanceerd klinkt. De waarheid is ook vaak te gewoontjes of te banaal om te delen. We houden van opsmuk. De werkelijkheid kent meerdere niveaus waarop vaak tegengestelde waarheden naast elkaar lijken te leven. Dat onderscheid te zien vraagt nogal wat intellectuele capaciteit.

Populisme spreekt dat deel van ons brein aan waarmee we al in onze kindertijd luisterden en blij van werden. Toen we nog ongegeneerd konden fantaseren over de magie die we wilden beleven en zien. Papa of mama waren veel te blij met de ongeremdheid bij wat we daarover vertelden en wilden ons niet teleurstellen met ontnuchterende nuances. Wie ouder en hopelijk wijzer wordt kan steeds meer abstractie toevoegen aan en afstand houden bij een verhaal. En wijze mensen hebben al helemaal niet meer de behoefte om altijd te reageren, niet instemmend en niet afwijzend. Ze verkiezen vaak om te zwijgen, omdat ze weten dat dat nog meer aan het denken kan zetten dan een tegenwerping, die vaak alleen maar de hakken vaster in het zand zet. Zwijgen kan een effectief verzet zijn tegen een (ongewenste) poging tot overtuigen. We hebben het natuurlijk niet over zwijgen uit angst.

Zoals mensen zien wat ze projecteren en projecteren wat ze willen zien, zo is het schier onmogelijk om zo te luisteren dat je ook hoort wat er niet gezegd wordt. Vooral bij halve waarheden is dat zo en het vraagt ook een houding die je op het spoor zet op de ontbrekende delen. Iemand met een open mind wil niet beticht worden van vooringenomenheid. Het is een mooie eigenschap dat je niet ten onrechte en bij voorbaat wilt oordelen, maar waarom zou je jezelf handicappen door nooit argwanend te willen zijn. Waarom roomser zijn dan de paus?
Mensen die halve waarheden vertellen kun je dat kwalijk nemen, je kunt ook kijken naar je wens en eigen onmacht om die persoon de mond te snoeren. Het helpt om je af en toe te realiseren dat we in democratie leven, waarin de meerderheid regeert, op hun beurt gekozen door degenen die we kiezen bij de stembus. We hebben weinig anders dan vertrouwen te hebben in de personen die we volmacht geven en die hopelijk vaak genoeg (laten) uitleggen waarom ze de beslissingen nemen die ons niet altijd welgevallig zijn.
Politici schaken op een driedimensionaal schaakbord en we volgen de zetten op een tweedimensionale projectie daarvan via de media. En met het verliezen van die ene dimensie gaan ook sommige bewegingen en beweegredenen schuil of verloren.

Een machtspositie doet op den duur verworden

Wie macht heeft verworven heeft daarmee ook de mogelijkheid om zichzelf te onttrekken aan de roep om verantwoording. Vraag maar eens aan iemand die afhankelijk is van een uitkering hoe machteloos dat voelt om alsmaar verantwoording te moeten afleggen. Het is begrijpelijk dat politici dat ook liever vermijden.
Wanneer ze een eerlijke uitleg van hun beslissingen achterwege laten, bijvoorbeeld omdat er niet een gemeenschappelijke noemer is in het beleid dan laten ze ruimte aan populisten om met halve waarheden aan de haal te gaan. En soms kost het vier jaar om te doorzien hoeveel politici (van links naar rechts) met dat spel bezig zijn. Maar ook hoe gemakkelijk we zelf afgeleid worden met brood en spelen (smartphone, whatsapp en facebook). Het is echt niet zo lastig om ons voortdurend bewust te zijn van onze eigen spelen met de waarheid en om naar de stembus te gaan wanneer we nieuwe politici kunnen kiezen waarvan we hebben opgemerkt dat zij meer vertellen dan halve waarheden.

Kun je populisten met de feiten bestrijden?

Als kiezer heb je slechts zeer indirect invloed op een populistische politicus. In het omgaan met mensen uit je directe omgeving kun je wel wat doen en vooral nalaten.
Het is belangrijk om te onthouden dat het benadrukken van feiten niet altijd de beste manier is om iemand te overtuigen die de waarheid negeert. Soms kan het benadrukken van feiten de persoon verder doen afwijken van de waarheid, omdat ze zich bedreigd voelen in hun overtuiging.
Een metagesprek over het omgaan met pijnlijke waarheden kan effectiever zijn in het helpen van mensen om de waarheid te accepteren. Dit kan betekenen dat je op een empathische manier naar de persoon luistert en probeert te begrijpen waarom ze de waarheid negeren. Het kan ook betekenen dat je hen helpt om in te zien hoe het accepteren van de waarheid hen en anderen kan helpen om te groeien en te ontwikkelen.
Het is belangrijk om te onthouden dat deze gesprekken niet altijd gemakkelijk zijn en dat sommige mensen misschien niet bereid zijn om hun overtuigingen te veranderen. Het is echter nog steeds belangrijk om open te staan voor een dialoog en te blijven proberen om de waarheid naar voren te brengen, zelfs als het moeilijk is.

Zie ook "moderne gewetensvragen rond het gebruik van AI".

We laten ons met taal in de luren leggen

Taal om te verhullen

Het is van alle tijden dat politici met halve waarheden en loze woorden kiezers proberen te paaien.
Demagogie en drogredeneringen worden tegenwoordig door voor- en tegenstanders aangevuld met Fake News. De slimme software van het advertentieprogramma van Facebook weet in elke bubbel de juiste doelgroep te bereiken met de gewenste “gesponsorde” boodschap. Ook voor de kleine portemonnee.
  • “Het zou kunnen dat de aanslag in Utrecht een terroristisch motief heeft”. Zonder nadere kennis kun je heel veel niet uitsluiten.
  • “Wanneer ik u beledigd heb, dan bied ik u mijn excuses aan”. Bewijs is niet te leveren, wel een eerlijk antwoord dat je je beledigd voelt en dat zegt weer alles over jezelf.
  • “Van overtrokken beschuldigingen trek ik mij niets aan”. Natuurlijk niet, van iets wat overtrokken is hoef je je per definitie niets aan te trekken.
  • "Het agrarisch buitengebied vergroent". Boeren spuiten al het onkruid en insecten dood, het resultaat oogt als een groene woestijn ("grasfalt").
  • "We nemen uw bezwaar mee in onze overweging" maar geven het nul gewicht.
  • "Dit heeft onze hoogste prioriteit" en alle andere zaken tellen niet mee.

Het zijn allemaal zegswijzen die op zich niet onwaar zijn, maar ook niets zeggen.  Wat begint met een veronderstelling is na een paar keer doorgeven een (ander) feit geworden. Kijk maar naar wat er van de oorspronkelijke versie overblijft in het kinderspelletje waarin een gecompliceerd verhaaltje fluisterend wordt doorgegeven.
Nieuws en verhaaltjes worden ons tegenwoordig in zo’n hoog tempo voorgeschoteld dat we niet meer de tijd (kunnen) nemen om een en ander te laten bezinken. Vooral wanneer iets een grappig of spectaculair element bevat zijn we met de moderne middelen bliksemsnel in staat om het buiten het ruimere kader door te geven via de sociale media. Voordat je het weet ben je geframed.
Het is het paradoxale gevolg van de versnelling in communicatie dat we er aan de ene kant meer last van hebben, maar tegelijk minder van aantrekken.

Bij het inschatten van de aard van de communicatie is het van belang om eerlijk te zijn over de omstandigheden waaronder iemand een uitspraak doet. Wie legt wie in de luren? Wie iemand dwingt tot een uitspraak, kan niet verwachten een eerlijk antwoord te krijgen. Wie te lang aan het woord is, loopt kans onderbroken te worden met een dooddoener.

Bovengenoemde voorbeelden zijn uitspraken die vaak voorkomen bij politici op TV. Of je je door die uitspraken in de luren laat leggen, is ook een eigen verantwoordelijkheid. Je moet de bereidheid hebben om je eigen belang te erkennen om onwaarheden over het hoofd te zien.

Wie in de tegenwoordige hectiek nog rust wil doet er verstandig aan om niet meer (snel)  te oordelen en het effect van de aloude zegswijze met geduld af te wachten “al de leugen nog zo snel, de waarheid achterhaalt hem wel”,  “wiens brood men eet, diens woord men spreekt”, “chercher la femme”, "follow the money", kortom “oude wijn in nieuwe zakken”.

Denk zelf. Wie zich wil trainen in het herkennen van en omgaan met drogredeneringen, leze hier verder of klik hieronder bij de Internetversie op de labels.

Deflectie psychologie

Deflectie is het proces van het verliezen of verwijderen van buigingsuitgangen in een taal. Dit proces wordt ook wel deflexie genoemd en kan leiden tot vereenvoudiging van de grammatica van een taal.
In de taalkunde kan deflexie worden veroorzaakt door verschillende factoren, zoals contact tussen verschillende talen, veranderingen in de uitspraak van woorden, of veranderingen in de manier waarop mensen communiceren.
Het verlies van buigingsuitgangen kan leiden tot veranderingen in de manier waarop woorden worden gevormd en gestructureerd in de taal, en kan dus van invloed zijn op de manier waarop mensen communiceren en hun gedachten en ervaringen uitdrukken.

De invloed van taalveranderingen op de psychologie van sprekers en luisteraars kan op verschillende manieren plaatsvinden. Hier zijn een paar voorbeelden.

  • Het kan invloed hebben op de manier waarop mensen denken over tijd en ruimte. Sommige talen hebben bijvoorbeeld verschillende woorden voor verschillende soorten tijd (bijv. verleden, heden, toekomst), terwijl andere talen geen onderscheid maken tussen deze tijden. Studies hebben aangetoond dat sprekers van talen die onderscheid maken tussen verschillende tijden beter in staat zijn om gebeurtenissen in de tijd te ordenen en te herinneren dan sprekers van talen die geen onderscheid maken tussen de verschillende tijden.
  • Het kan invloed hebben op de manier waarop mensen emoties uitdrukken en waarnemen. Sommige talen hebben bijvoorbeeld woorden die specifiek verwijzen naar bepaalde emoties, terwijl andere talen minder specifieke woorden hebben om emoties uit te drukken. Studies hebben aangetoond dat sprekers van talen die specifieke woorden hebben om emoties uit te drukken, beter in staat zijn om emoties te herkennen en te benoemen dan sprekers van talen die minder specifieke woorden hebben om emoties uit te drukken.
  • Het kan invloed hebben op de manier waarop mensen denken over gender en seksualiteit. Sommige talen hebben bijvoorbeeld geslachtsneutrale voornaamwoorden, terwijl andere talen mannelijke en vrouwelijke voornaamwoorden hebben. Studies hebben aangetoond dat het gebruik van geslachtsneutrale voornaamwoorden de genderstereotypen kan verminderen en de acceptatie van niet binair gedrag kan vergroten.
  • Het kan invloed hebben op de manier waarop mensen sociale interacties aangaan. Sommige talen hebben bijvoorbeeld verschillende vormen van aanspreekvormen voor verschillende sociale relaties (bijv. ouder-kindrelatie, vriend-relatie), terwijl andere talen slechts één vorm van aanspreekvormen hebben. Studies hebben aangetoond dat het gebruik van verschillende vormen van aanspreekvormen kan bijdragen aan het behoud van sociale hiërarchieën en dat het gebruik van slechts één vorm van aanspreekvormen kan bijdragen aan het verminderen van sociale hiërarchieën.

Een robot die drogredeneringen kan herkennen

Gebruikers van drogredenen ontmaskeren

De ontwikkeling van robots die kunnen debatteren als mensen is al ver. Sommige robots kunnen gesprekken voeren die niet zijn te onderscheiden van een gesprek met mensen. Er zijn mensen die denken dat die robots worden in gezet om politieke debatten te voeren en dat die in de naaste toekomst gemakkelijk kunnen winnen. De software is in staat om allerlei argumentatie te onderscheiden.

Er is een veel zinniger toepassing denkbaar die effectief kan bijdragen aan het vergroten van het vertrouwen in politici. Politici maken namelijk gebruik van argumenten en redeneringen die meestal niet zuiver op de graad zijn. Die redeneringen worden drogredeneringen genoemd. Wanneer een robot en software die kan herkennen kan iedere politicus een score worden toegekend voor het aantal drogredeneringen die hij of zij per teksteenheid inzet. Het vraagt weinig fantasie om voor te stellen dat politici met hoge scores uiteindelijk geen steun van anderen meer zullen krijgen.  Het kan ook ingezet worden om de integriteit van welke spreker dan ook te evalueren. Je kunt een app ontwikkelen die live het aantal drogredenen kan identificeren van een spreker. Je kunt daarbij zelfs een weging aanbrengen waarbij je aangeeft welke drogredeneringen "not done" zijn en een uitleg geven waarom niet. De kans is klein dat een spreker met een score zo hoog als een Trumptoren het woord mag blijven voeren.

Tips voor het reageren op drogredenen

ChatGPT is een afkorting van "Chat Generative Pre-trained Transformer". Het computerprogramma gebruikt kunstmatige intelligentie (Artificial Intelligence (AI)) om teksten te genereren.
Gevraagd hoe op drogredenatie te reageren, komt de software met de volgende, nuttige adviezen.

Er zijn verschillende manieren om te reageren op drogredeneringen. Hier zijn enkele tips.

  • Blijf rustig en emotieloos. Drogredeneringen zijn vaak bedoeld om emoties op te wekken, dus het is belangrijk om rustig te blijven en je emoties in bedwang te houden. 
  • Identificeer de drogredenering. Probeer te begrijpen welke soort drogredenering wordt gebruikt, zoals een ad hominem-aanval of een afleidingsmanoeuvre. 
  • Weerleg de drogredenering. Probeer de drogredenering te weerleggen door feiten te presenteren of logische argumenten te geven. 
  • Blijf op het onderwerp. Probeer terug te keren naar het onderwerp waarover de discussie gaat en probeer de discussie te houden op een rationeel niveau. 
  • Wees voorbereid. Als je weet dat je gaat praten met iemand die vaak drogredeneringen gebruikt, kan het nuttig zijn om voorafgaand aan het gesprek bepaalde feiten en argumenten te verzamelen om op terug te vallen.

Gezondheidsgevaren uitmiddelen

Samsung ruilde 140.000 gratis verstrekte mobieltjes om voor nieuwe exemplaren. Samsung besloot tot de omruil, omdat enkele toestellen mogelijk te veel straling geven.
Er zijn mensen die zich bezorgd maken over de gezondheidseffecten van zendmasten. Deze masten zenden straling uit om verkeer van mobiele telefoons of van Internet te regelen. Onderzoek naar de lichamelijke gevolgen daarvan laat percentages van 1 tot 5% zien van mensen die op den duur schade oplopen.
Als overheid kun je daar verschillend mee omgaan. Wanneer je de onderzoeksresultaten middelt over de totale populatie en uitdrukt in een risico, dan is die kans uiterst klein. Dat een kleine groep een groter risico loopt moet je dat erkennen of verzwijgen? Overheden verdienen geld aan het verkopen van frequenties waarop zendgemachtigden mogen uitzenden.
Het kunnen zenden is van algemeen belang voor het telefoonverkeer enz.. Maar mag je daarbij de belangen van mensen die gezondheidsgevaar lopen negeren?
Je kunt mensen helpen met verhuizen om te zorgen dat zij niet te lang in de nabijheid van een zendmast verblijven, maar waar ligt de grens van wie je daarbij nog financieel helpt? Moet je iemand aanraden om te verhuizen als die persoon een 10% verhoogde kans loopt om over 10 jaar een tumor te ontwikkelen?
Is het geven van openbaarheid over de effecten van straling voldoende en welke voorlichter is dan geloofwaardig? Je kunt niet stellen dat niet weet wat niet deert. Mensen die gevoelig zijn en schade ondervinden en niet weten wat de oorzaak is, die weten niet en zijn toch gedeerd. Het scheelt de overheid aansprakelijkheid om die onwetendheid in stand te houden.

Het is zowel de verantwoordelijkheid van de overheid om openheid te betrachten over de individuele verschillen in de vatbaarheid als dat individuen er voor verantwoordelijk zijn dat zij kennis nemen van de gevaren van technologie en van alarmerende signalen uit hun eigen lichaam.

Voorbeelden van deze vraagstukken zijn er op vele terreinen: achtergrondstraling door kernproeven, giftige radioactieve gassen bij brandende neergestorte vliegtuigen, Radonemissie in betonnen of kruipruimtes, roken in cafés enz..

De overheid heeft een taak om onnodige paniek te voorkomen, maar is elk leugentje voor bestwil daarvoor te verdedigen? Vaak zijn de leugentjes van de overheid een bescherming van haar eigen financiële belangen of die van het bedrijfsleven.

Om de integriteit van de overheid te beschermen dient de overheid ervoor te zorgen om te zorgen dat iedereen in principe over de juiste informatie beschikt. Daarvoor zou zij vertrouwenspersonen kunnen aanstellen of aanwijzen die je als een soort klokkenluider kunt inseinen als je weet of vermoedt dat het overheidsapparaat onverantwoord statistiek inzet om gevaren onder het vloerkleed te vegen. Dan hoeft niet alles via de pers uitgevochten te worden. Het nadeel van de media is dat die alleen aandacht heeft voor spectaculaire nieuwtjes. Spectaculaire nieuwtjes berusten vaak op halve waarheden. En vaak is een gemiddelde ook een halve waarheid.

Weglating van concrete resultaten is ook een voorbeeld. Veel tegenstanders schermen met het gegeven dat tientallen onderzoeken zijn gedaan naar schadelijke gevolgen. Wanneer al die onderzoeken hebben opgeleverd dat er geen schadelijke effecten zijn opgetreden, dan heb je als tegenstander weliswaar niet gelogen, maar hoogstens een halve waarheid geroepen.

Populair in de laatste week

Alle labels van het blogspot

#metoo (2) aanbevolen (15) aandacht (9) aanraken (2) aanwezigheid (4) achterdocht (2) ADHD (2) afhankelijkheid (3) afstand nemen (6) agnost (4) agressie (2) alcoholisme (4) altruïsme (6) ambitie (2) ander (1) angst (22) apofatisch (9) authenticiteit (9) autisme (1) autonomie (5) balans en evenwicht (51) begeerte (1) behoefte (5) belangen (10) belemmerende overtuigingen (10) beoordelen (5) beslissen (2) betrokkenheid (5) betrouwbaarheid (2) bewustwording (12) bewustzijn (26) bezinning (1) bindingsangst (3) bioscoopfilm (7) biseksualiteit (1) blijdschap (3) bodhisattva (2) boeddhisme (9) boek (162) boosheid (2) brein (2) burn-out (2) communicatie (16) compassie (10) competentie (4) competitie (14) complottheorie (3) constructief gesprek (4) consumeren (2) coping (2) creativiteit (3) crisis (7) dans (6) daten (5) deflexie (1) demagogie (4) denken (12) denkfouten (5) deugd (9) deugdzaamheid (1) diagnose (4) dialoog (10) dieren (4) discipline (1) dooddoener (6) drama (3) drie-eenheid (6) drogredenen (7) drugsgebruik (5) DSM (4) dualisme (5) duurzaamheid (5) echt (4) eenheid (33) eenzaamheid (8) ego (45) eigenschappen (2) eigenwaarde (5) emancipatie (5) emergentie (2) emotie (13) empathie (5) en-en (23) endogene depressie (1) energie (13) erkenning (8) ethiek (9) etiquette (6) evenwaardigheid (51) evolutie (23) faalangst (1) fabel (1) feedback (2) filmpje (79) filosofie (18) fraude (9) Freud (2) functioneren (4) gebreken (1) gedragsverandering (5) geduld (2) geest (3) geheugen (3) gekwetstheid (6) geld (5) gelijk hebben of gelijk krijgen (7) gelijkmoedigheid (4) geloven (18) geluk (34) genade (5) genot (1) Gestalt (1) Getuige (5) gevoelens (35) gezag (1) gezichtsverlies (3) gezondheid (5) gezondheidszorg (1) GGz (2) go with the flow (2) God (41) goedgelovigheid (3) gokken (1) grenzen (9) hechting (1) heelheid (8) hersenen (4) hier en nu (8) holisme (2) hoofdzonde (3) humor (12) ideaalbeeld (2) identificatie (10) identiteit (13) ik-boodschap (1) illusie (12) imago (1) individualisme (5) innerlijke vrijheid (17) integriteit (3) Intelligent Design (1) Internet (3) intrinsieke waarde (1) intuïtie (8) InZicht (12) islam (2) jaloezie (4) jeugd (1) jezelf worden en zijn (12) jongeren (3) karakter (2) katafatisch (1) kenmerken (2) kiezen (10) kind (13) kosten (1) kracht (6) Krishnamurti (2) kuddegedrag (1) kunstmatige intelligentie (2) kwakzalverij (1) kwaliteit (16) kwetsbaarheid (5) l (1) leegte (15) leiderschap (4) leugens (9) levensfase (3) levenskunst (8) levensvragen (3) levensweg (3) licht (3) liefde (97) liefdesverdriet (3) lijden (1) loslaten (20) macht (23) machtsstrijd (9) magisch denken (7) man-vrouw verschillen (11) mannelijkheid (2) mannen (1) media (2) meditatie (14) metacommunicatie (8) metafoor (2) metafysica (5) milieu (1) mindfulness (4) misbruik (4) model (1) moraliseren (1) motto (1) mystiek (5) nabijheid (2) narcisme (4) natuur (5) negatie (16) neti neti (3) niet doen (22) NLP (1) non-duaal bewustzijn (6) non-dualiteit (41) omdenken (7) omgangsregels (3) onderwijs (3) onderzoek (8) ongelukkig zijn (4) onmacht (2) onrust (2) ontrouw (1) ontwikkeling (10) onverwerkt kindertrauma (3) oordeel (18) opvoeding (8) orgasme (2) Osho (6) ouderen (5) overgave (4) overheid (1) overvloed (6) panpsychisme (1) pantheïsme (1) paradox (27) Pareto principe (1) partnerkeuze (6) passie (2) pedagogie (2) perfectie (2) personeelsbeleid (2) persoonlijkheid (6) persoonlijkheidsstoornis (3) pesten (1) Peter principle (1) pijnlichaam (8) politiek (10) populair (11) positieve (11) privacy (1) processie (1) projectie (9) psychiatrie (4) psychofarmaca (1) psychotherapie (1) puberen (1) reïncarnatie (2) relatie (17) relatievaardigheid (5) respect (32) rijkdom (2) rol (4) romantiek (5) rust (5) ruzie (5) samensmelten (10) schaamte (2) scheiden (2) schizofrenie (1) schouwen (6) schrijfdrang (1) schuld (3) schuldgevoel (2) seks (14) selectie (3) sociale druk (4) somberheid (1) spel (3) spiegelogie (4) spijt (1) spiritualiteit (51) spreekwoorden (1) sprong (1) statistiek (1) status (1) sterven (5) stilte (15) straling (1) strategie (1) stress (5) synchroniciteit (14) taal (16) Taoïsme (18) tederheid (1) Tegenwoordigheid (2) The Secret (2) The Work (1) therapie (1) tijdgeest (5) toeval (5) Tolle (18) transcenderen (6) transformatie (5) transparantie (2) trend (2) tunnelvisie (1) twijfel (5) verandering (2) verantwoordelijkheid (12) verbinding (33) verdriet (2) vergeten (2) verlangen (5) verlatingsangst (1) verleiding (3) verlichting (14) verliefdheid (4) verlies (1) vermijding (1) vermoeidheid (1) verslaving (7) vertrouwen (18) verveling (2) verwondering (2) vicieuze cirkel (1) video (1) voeding (1) voelen (3) volgzaamheid (1) vragenlijst (2) vreugde (2) vrije wil (6) vrijen (3) vrijheid (90) waarheid (26) waarneming (7) ware (8) wederkerigheid (6) welzijn (7) wezen (2) wijsheden (10) wilskracht (2) woede (2) wu wei (23) yin en yang (4) zelfbeheersing (3) zelfbevestiging (3) zelfbewustzijn (8) zelfdoding (4) zelfkennis (12) zelfkritiek (1) zelfoverschatting (2) zelfrealisatie (12) zelfvertrouwen (5) zelfverwerkelijking (2) zelfwaardering (5) Zen (2) ziel (14) Zijn (11) zin van het leven (10)