Posts tonen met het label autonomie. Alle posts tonen
Posts tonen met het label autonomie. Alle posts tonen

Onze voortdurende zoektocht naar balans in autonomie en verbondenheid

Ego en magisch denken

Gedurende heel ons leven blijven we zoeken naar comfortabele vrijheid en verbondenheid. Zowel comfort als vrijheid als verbondenheid kunnen respectievelijk saai, eenzaam of beklemmend zijn. Het is deel van onze psychosociale ontwikkeling om deze gevolgen met vallen en opstaan te ervaren en daarin een balans te vinden.

Wetenschapper Erikson beschreef de tweede fase van zijn ontwikkelingsmodel van kinderen als de 'autonomie versus schaamte en twijfel' fase, die typisch optreedt rond de leeftijd van 1,5 tot 3 jaar.
Tijdens deze fase beginnen kinderen hun onafhankelijkheid en autonomie te verkennen. Ze willen controle uitoefenen over hun omgeving, nemen beslissingen en ontwikkelen een gevoel van wilskracht. Deze periode wordt vaak gekenmerkt door nieuwsgierigheid, exploratie en het verlangen om de wereld te begrijpen.

Angst en opwinding

Het conflict tussen het verlangen naar autonomie en de vrees voor afwijzing kan spanning veroorzaken. Kinderen willen ontdekken en grenzen verleggen, maar zijn ook gevoelig voor de reacties van de belangrijke volwassenen in hun leven.
De manier waarop ouders reageren op de onafhankelijkheidsdrang van hun kinderen is cruciaal. Ouders die positieve ondersteuning bieden en ruimte geven voor exploratie, helpen bij het opbouwen van een gezonde autonomie. Aan de andere kant kunnen strenge beperkingen of kritiek leiden tot gevoelens van schaamte en twijfel.
Hoe kinderen deze fase doorkomen, heeft invloed op de ontwikkeling van hun ego. Een positieve ervaring tijdens deze fase kan bijdragen aan een gevoel van competentie en zelfvertrouwen, terwijl negatieve ervaringen kunnen leiden tot gevoelens van schaamte en twijfel.
Het is normaal dat kinderen een mengeling van angst en opwinding ervaren terwijl ze hun autonomie ontdekken. Een gezonde ontwikkeling van het ego omvat het vermogen om onafhankelijkheid te verkennen terwijl er een veilige basis is om op terug te vallen. Ouders en verzorgers spelen een sleutelrol in het ondersteunen van deze ontwikkeling door het bieden van liefdevolle begeleiding en het aanmoedigen van de groei van het kind op een manier die passend is voor de leeftijd en de individuele behoeften.

Blijvende zoektocht naar balans

Sociale en culturele factoren spelen een belangrijke rol in het vormgeven van verwachtingen rond vrijheid en verbondenheid. Culturele waarden en normen beïnvloeden hoe mensen de balans tussen individualiteit en gemeenschap ervaren en nastreven.
In intieme relaties kan de balans tussen vrijheid en verbondenheid een voortdurende uitdaging zijn. Het behouden van autonomie binnen een relatie, het respecteren van elkaars ruimte en behoeften, en tegelijkertijd emotionele nabijheid en steun bieden, vereist bewuste inspanningen en communicatie.
Individuen streven vaak naar persoonlijke groei en zelfrealisatie gedurende hun leven. Soms kan dit proces vereisen dat men nieuwe ervaringen opdoet, risico's neemt of onafhankelijke keuzes maakt, wat op gespannen voet kan staan met de behoefte aan stabiliteit en verbondenheid.
Het leven zelf is dynamisch en onderhevig aan verandering. Wat iemand op een bepaald moment als de juiste balans ervaart, kan in een andere levensfase anders zijn. De uitdaging ligt vaak in het aanpassen aan veranderende omstandigheden en behoeften.

Het vinden van een gezonde balans tussen vrijheid en verbondenheid vereist zelfreflectie, open communicatie in relaties en het vermogen om flexibel om te gaan met de “evolutie” van behoeften en omstandigheden. Waren het in onze kindertijd onze ouders die ons, als het goed is, ondersteunden, nu we volwassen zijn is het de evenwaardigheid in contact met anderen die ons prettig en gezond doet ontwikkelen.

Dansen op de vulkaan

Samen werken en genieten

In een tijdperk gekenmerkt door toenemende mondiale uitdagingen en crises, zoals klimaatverandering, armoede, pandemieën en politieke instabiliteit vereisen deze een gecoördineerde aanpak en een sterke samenwerking op mondiaal niveau. Hoewel individuen op verschillende manieren op deze kwesties kunnen reageren, is het de manier waarop we met elkaar communiceren die bepaalt of we elkaars standpunten kunnen begrijpen en oplossingen kunnen vinden die voor iedereen gunstig zijn.

De paradox van individuele verantwoordelijkheid versus onverschilligheid

Ieder individu heeft de mogelijkheid om verantwoordelijkheid te nemen en na te denken over wat hij of zij kan bijdragen aan het aanpakken van wereldwijde problemen. Sommigen kiezen ervoor om bewust duurzame keuzes te maken, zich in te zetten voor lokale gemeenschappen en zich bewust te zijn van de impact van hun levensstijl op de planeet. Deze individuen begrijpen dat kleine acties kunnen bijdragen aan grotere veranderingen en dat hun inspanningen kunnen helpen bij het oplossen van wereldwijde vraagstukken. Door zelf te doen, kunnen we begrip opbrengen voor moeilijkheden en drempels bij anderen.
Aan de andere kant zijn er mensen die ervoor kiezen om zich terug te trekken in hun eigen leefwereld en te redeneren "het zal mijn tijd wel duren". Ze zijn gericht op hun persoonlijke genoegens en maken zich weinig zorgen over de langetermijneffecten van hun gedrag op anderen of de planeet. Deze onverschilligheid kan een obstakel vormen voor effectieve samenwerking en het vinden van oplossingen, omdat het bijdraagt aan verdeeldheid en een gebrek aan gemeenschapszin. Achter deze schijnbare onverschilligheid zou best weleens een invoelbaar motief kunnen zitten.

Het belang van communicatie

Het vermogen om te communiceren is een van de meest krachtige instrumenten die we als mensen hebben. Effectieve communicatie kan mensen samenbrengen, begrip creëren, misverstanden verminderen en nieuwe ideeën stimuleren. In de context van wereldwijde problemen is het van cruciaal belang dat we open en respectvol met elkaar communiceren, ongeacht onze verschillende stand- en uitgangspunten.

  • Het cultiveren van empathie stelt ons in staat om ons in de schoenen van anderen te verplaatsen en hun perspectieven te begrijpen. Door te luisteren naar de zorgen en ideeën van anderen, kunnen we gemeenschappelijke grond vinden en samenwerking bevorderen.
  • Communicatie speelt een sleutelrol in het verspreiden van informatie en bewustwording over wereldwijde problemen. Het delen van feitelijke gegevens en wetenschappelijke bevindingen kan mensen aanmoedigen om actie te ondernemen en verantwoordelijkheid te nemen voor hun gedrag.
  • Discussies over wereldwijde vraagstukken kunnen soms verhit raken, maar het is belangrijk om een constructieve dialoog te behouden. Het vermijden van polarisatie en het omarmen van een gezamenlijke zoektocht naar oplossingen zal onze kansen op succes vergroten.
  • Wanneer individuen hun verantwoordelijkheid nemen en positieve verandering teweegbrengen, kunnen ze anderen inspireren om hetzelfde te doen. Positieve voorbeelden kunnen een kettingreactie van betrokkenheid en samenwerking in gang zetten.

De rol van media en technologie

In het digitale tijdperk hebben we toegang tot een overvloed aan informatie en communicatiemiddelen. Sociale media, nieuwsplatforms en online forums hebben de potentie om mensen van over de hele wereld met elkaar te verbinden. Het is echter belangrijk om kritisch te zijn over de informatie die we consumeren en verspreiden. Misinformatie en desinformatie kunnen verdeeldheid zaaien en de mogelijkheid tot samenwerking ondermijnen.

Durf te twijfelen en kwade opzet te onderzoeken en bespreekbaar te maken zonder te vervallen in complot denken. Denk zelf. Vergeet niet te relativeren en goed voor jezelf te zorgen. Ga de crisissen dansend tegemoet.

 

Van jezelf houden voordat je een ander liefde kunt geven?

Het lijkt zo logisch: eerst moet je van jezelf houden voordat je een ander liefde kunt geven. Maar is dat wel zo? Het roept twee vragen op: hoe weet je zeker of je van jezelf houdt? en wat versta je onder liefde die je geeft?

1. Wie is dat “jezelf” en wat is van jezelf houden? Aan de ene kant heb je de narcist die zo verkikkerd op zijn spiegelbeeld is dat hij er niet los kan komen, aan de andere kant: zou iemand die zichzelf wegcijfert niet van zichzelf houden?
Veel gemakkelijker wordt het wanneer je eerst voor jezelf zorgt en vervolgens aandacht voor de ander hebt. Dat is allemaal veel minder beladen. Laat de ander ook voor zichzelf zorgen (een noodgeval uitgezonderd, natuurlijk!). Ken jouw behoeften en je kunt je beter voorstellen wat een ander nodig heeft. Het is dan beter uit elkaar te houden: liefde en behoeftes. Wanneer je het gevoel hebt dat je met jezelf verbonden bent, is het gemakkelijker om je met een ander te verbinden.
Sommigen groeien op zonder dat zij erkenning dat zij er mogen zijn zonder tegenprestatie. Of nog erger: elke vorm van zelfwaardering wordt de kop ingedrukt. Ontdoe je van die negatieve invloed door deze te onderkennen en in te zien dat deze niets met jou te maken heeft maar met degene die het jou aandeed.

2. In het uitwisselen van liefde is het belangrijk om je bewust te zijn van de ongrijpbaarheid van liefde. Liefde is niet af te dwingen en kent geen eigenaar. Wat is de aard van de liefde eigenlijk die ik meen te ervaren of te geven?
Het gaat in de liefde niet om het hebben van relaties, maar om in staat te zijn om een verbinding te maken. In de afwisseling van verbinden en loslaten, ontwikkel je jouw zelfvertrouwen en leer je eigen en andermans vrijheidsbehoefte kennen en wat liefde voor jou betekent. Je verliest zo jouw autonomie niet en leert de aard van de verbintenis kennen. Je bent –wanneer je kunt loslaten- niet bang om jezelf te verliezen.
Wordt het een stabiele relatie waarin je plannen kunt maken voor de langere termijn of blijft het beperkt tot een vriendschap met weinig verplichtingen?
De volgorde waarin je liefhebt doet er niet zoveel toe, belangrijker is dat je leert wat de leuke en minder leuke gevolgen van liefhebben zijn. Verliefdheid komt op en gaat weer voorbij. Het kan een voorbode van liefde zijn, maar ook een illusie. Zorg goed voor jezelf en maar steek niet te veel tijd in het zoeken naar jezelf.
Houdt het beeld van een peuter voor ogen, die houdt van zichzelf en anderen (mens en dier) evenveel.
Leef en de rest volgt vanzelf.

Uit een interview met Vera Helleman:
Een populair gezegde is dat je eerst van jezelf moet houden voordat je klaar bent voor een partner.
“Ja, daar kun je niets mee. Je kunt liefde niet ‘doen’. Want je bent liefde. En het enige dat je kunt doen, als dat al een ‘doen’ is, is je weerstand tegen jezelf opgeven. Stoppen met wegrennen voor jezelf in negatieve gedachten en jezelf saboteren. Stoppen met geloven in de gedachte dat je jezelf anders moet voordoen dan je bent om erkenning te krijgen. De maskers afzetten die de leegte camoufleren. Je moet je dan wel eerst bewust worden dat er weerstand is en die durven toelaten. Daarna ligt de weg open naar zien dat je liefde bent, en zakken in de laag waar alles al geaccepteerd is, ook jijzelf. En liefde kan ook ‘nee’ zeggen, die is lang niet altijd lief en aardig”.

Waarom een non-dualistische levensstijl aantrekkelijk is

Innerlijke rust en tevredenheid

Een non-dualistische levensstijl kan voor veel mensen aantrekkelijk zijn om verschillende redenen. 

  • Verbinding. Een non-dualistische levensstijl bevordert verbinding en eenheid met anderen, in plaats van afscheiding en dualiteit. Dit kan resulteren in een gevoel van verbondenheid en saamhorigheid met anderen, en kan helpen om een gevoel van eenzaamheid en isolement te verminderen. 
  • Mindfulness. Een non-dualistische levensstijl benadrukt het belang van mindfulness en bewustzijn in het dagelijks leven. Door te leven in het huidige moment en bewust te zijn van je gedachten en emoties, kan je meer innerlijke rust en tevredenheid ervaren. 
  • Compassie. Non-dualiteit bevordert ook compassie en mededogen voor anderen, omdat het ons eraan herinnert dat we allemaal één zijn en dat we allemaal lijden. Door het cultiveren van mededogen en empathie kunnen we ons meer verbonden voelen met anderen en ons meer inzetten voor het helpen van anderen. 
  • Spirituele groei. Non-dualiteit kan ook bijdragen aan spirituele groei en ontwikkeling, omdat het ons aanmoedigt om onze eigen innerlijke ervaringen te verkennen en ons bewustzijn te vergroten. Door ons te concentreren op innerlijke groei en het loslaten van dualistisch denken, kunnen we ons meer openstellen voor spirituele ervaringen en een diepere betekenis vinden in ons leven. 
  • Minder stress. Een non-dualistische levensstijl kan ook helpen om stress en angst te verminderen, omdat het ons eraan herinnert dat we ons niet vast hoeven te houden aan dualistische denkpatronen en labels. Door het loslaten van dualiteit en het omarmen van een meer holistisch perspectief, kunnen we ons meer ontspannen en geaard voelen in het huidige moment.

Autonomie en verbinding

Mensen zijn al eeuwenlang in alle culturen ter wereld bezig met de verhouding tussen autonomie en verbinding. In de Franse revolutie werd dit fraai samengevat in het adagium “vrijheid, gelijkheid en broederschap” en werden de eerste twee begrippen zoveel mogelijk verwoord in wetgeving. Want wanneer vrijheid niet gerelateerd wordt aan gelijkheid dan hebben de brutalen de halve wereld. Broederschap oftewel liefde en verbinding valt slecht vast te leggen in wetten. Liefde stroomt vrij binnen kade(r)s.

In het streven naar vrijheid voor iedereen op alle niveaus is het een constant zoeken naar een vorm die vrijheid zowel begrenst als garandeert. En die vorm moet in beweging blijven omdat starheid juist vrijheid verkleint. En in die beweging ontstaan soms uitwassen.

Een uitwas van het Ik-tijdperk is dat mensen hun ego niet meer kunnen relativeren en uit balans zijn in het redelijk afwegen van eigen belang versus andermans belang. Onbescheidenheid, onverschilligheid en onwaarachtigheid kenmerken na 30 jaar doorgeschoten assertiviteit politici, reclame, media en veel individuen.

Ontwikkeling

Het is een fase in een eeuwenlange ontwikkeling naar vrijheid, waarbij elke drie stappen vooruit worden gevolgd door twee stappen terug waarna de vrijheid weer wordt bedreigd. Toch is de som positief omdat er heel langzaam vrijheidsgraden op meerdere dimensies worden opgebouwd. Individuele vrijheid gaat langzaam steeds meer gepaard met collectieve vrijheid en welvaart. Dit resultaat wordt gesteund door technologie als computers, Internet en domotica en door vergroting van menselijke competenties als communicatieve vaardigheden en mogelijkheden. Een mogelijk nadeel is vergrote afhankelijkheid van elkaar.

De cultuur van het westen en het oosten ontwikkelen hun eigen dynamiek en komen van tijd tot tijd bij elkaar. Geweldloosheid en zinvol omgaan met het ongrijpbare als liefde en vrijheid zijn thema’s waarop we van elkaar kunnen leren. Beide culturen proberen de eenheid tussen mensen na te streven en te bewaren door liefde en vrijheid met elkaar te verbinden. Kijken vanuit beide culturen maakt het gemakkelijker om tegengestelde bewegingen tegelijkertijd te accepteren. Het is het beeld van iemand die fraai danst en die timen, bewegen en stil houden weet te integreren.

"Voorgangers" in de non-dualistische levensstijl faciliteren de spirituele ontwikkeling van anderen door hen te ontregelen. Door je vragen te stellen naar je identiteit "wie is het die ....."; door je te laten zien dat jouw vrije wil zo weinig voorstelt dat je net zo goed kunt stellen dat je het product bent van hersenactiviteit, "maar je bent niet jouw brein".
Belangrijk is kritisch te blijven. Wie een leraar kritiekloos tot guru verheft en zichzelf onnodig wegcijfert, loopt het gevaar dat de verhouding ontspoort en verwordt.

Eenheidservaring

Ook bijna-dood-ervaringen kunnen een eenheidservaring oproepen.
Je leert identificatie met welke overtuiging dan ook en verhalen over wie je bent, los te laten. Je leert dat vasthouden aan het ego je ergens zal brengen en je leert dat open staan je verder brengt in de kwaliteit van de verbindingen die je aangaat.
De visie van non-dualiteit doet mensen realiseren dat het ik /jij onderscheid een illusie is. "Ik ben een andere jij".
Levinas ‘Ik word ik in het aangezicht van de ander’.
Bewust en wakker leven houdt in het niet-twee zijn van mensen te zien en te doorleven.

De vier vormen (Brahmaviharā) van je verhouden tot anderen (die boeddhisten ook al nastreefden), worden dan de volgenden.

  1. Liefde aan iedereen; de hoop dat het ieder wezen goed gaat.
  2. Compassie; de hoop dat het lijden van alle wezens wordt verminderd.
  3. Altruïstische vreugde in de daden en acties van anderen.
  4. Gelijkmoedigheid; het leren accepteren van verlies en winst, lof en blaam, succes en falen zonder gehechtheid zowel voor jezelf alsook voor anderen.

Esther Perel schrijft in "erotische intelligentie": wanneer men samensmelt, wanneer twee mensen een worden, kan er geen verbinding meer ontstaan. Er is niemand meer met wie je een band kunt vormen. Vandaar dat afzonderlijkheid een voorwaarde is voor een verbintenis; dit is de wezenlijke paradox van intimiteit en seks.
Tot zover Perel.

Non-dualiteit

In het verlengde hiervan kan ook bij non-dualiteit verbinding alleen ervaren worden in dualiteit. Men spreekt liever over niet-twee zijn dan over één zijn. Wel samensmelting, niet een tijdelijke met één ander individu, maar permanent met alle anderen zonder verlies van individualiteit.

In andere woorden, de behoefte om absolute macht uit te oefenen verdwijnt wanneer je realiseert dat die ander (mens of dier) net als jij onderdeel is van hetzelfde grotere geheel.
Macht corrumpeert en maakt dat een verbinding tussen vrijheid en liefde verwordt. De voortdurende cyclus van verbinden en loslaten heeft zin wanneer het individu ondertussen werkt aan zijn eigen integriteit, zodat het iteratieve proces tegelijk een transformatie wordt naar een hoger niveau van beschaving.

Moet je voor het ontwikkelen van non-duaal bewustzijn iets doen? Nee, maar het helpt om en-en te denken en wanneer je kunt omgaan met paradoxen. Je wordt bescheidener over jouw vrije wil en verwerft meer vrijheid.

Meer lezen over non-dualiteit, klik hieronder op de labels.

Het abstracte karakter van non-dualiteit wordt omschreven door "voorganger" Jan van den Oever, die in deze video paradoxaal betoogt dat het bestaat via dualiteit.
Non-duaal bewustzijn gaat om het inzicht dat er geen ervaarder van de ervaring is. Zelfrealisatie is "oplossen in dualiteit". Stilte is beschikbaarheid voor het kennen. Ons wezen is kwetsbaar en ongrijpbaar, omdat er geen doener is. Ons ego probeert dat te verhullen. Authentieke mensen laten dat na en geven zich over aan de totale kwetsbaarheid.

Niemand bezit non-duaal bewustzijn en het is ook geen gevoel. Het is een verwijzing. Het verwijst naar dat er geen doener is. Het universum beweegt. Er is wijsheid, er is dans, er is humor, er is zwijgen.

12 november is de dag van respect

Respect is een woord dat te pas en te onpas wordt gebruikt en geroepen.

Respect is een metawaarde, waarin twee complementaire kernwaarden worden verenigd: autonomie en betrokkenheid, oftewel vrijheid en liefde, oftewel liberaal en sociaal. Respect geldt voor mensen onderling, maar ook in de verhouding tussen mens en dier of de natuur.

Wat respect is kunnen we eigenlijk in een split-second weten. Kijk maar eens naar de afstand die twee mensen naar elkaar toe aanhouden wanneer ze elkaar op straat ontmoeten en een gesprek aangaan. We weten samen onbewust precies die afstand te vinden die uitdrukt dat we betrokken bij elkaar zijn en toch ook elkaars vrijheid niet aantast. Wanneer een van de twee dronken of kwaad is op de ander, dan lukt het niet meer zo gemakkelijk om de juiste afstand vanzelf aan te nemen en respect te betonen.

Respect breng je op uit fatsoen, liefde, discipline. Mensen verliezen respect van anderen wanneer ze te ver en/of te lang over andermans grenzen gaan.

Met een buiging maak je duidelijk dat je je niet boven de ander stelt, maar in bescheidenheid en vertrouwen dichterbij komt.

Hieronder een aantal links naar artikelen, waarop deze gedachte is uitgewerkt.
Tussen mensen onderling (op de site “we hebben allebei gelijk”):
Respect voel je aan en moet je leren

Tussen ouderen en jongeren.
Tussen mens en dier.

Populair in de laatste week

Alle labels van het blogspot

#metoo (2) aanbevolen (15) aandacht (9) aanraken (2) aanwezigheid (4) achterdocht (2) ADHD (2) afhankelijkheid (3) afstand nemen (6) agnost (4) agressie (2) alcoholisme (4) altruïsme (6) ambitie (2) ander (1) angst (22) apofatisch (9) authenticiteit (9) autisme (1) autonomie (5) balans en evenwicht (51) begeerte (1) behoefte (5) belangen (10) belemmerende overtuigingen (10) beoordelen (5) beslissen (2) betrokkenheid (5) betrouwbaarheid (2) bewustwording (12) bewustzijn (26) bezinning (1) bindingsangst (3) bioscoopfilm (7) biseksualiteit (1) blijdschap (3) bodhisattva (2) boeddhisme (9) boek (162) boosheid (2) brein (2) burn-out (2) communicatie (16) compassie (10) competentie (4) competitie (14) complottheorie (3) constructief gesprek (4) consumeren (2) coping (2) creativiteit (3) crisis (7) dans (6) daten (5) deflexie (1) demagogie (4) denken (12) denkfouten (5) deugd (9) deugdzaamheid (1) diagnose (4) dialoog (10) dieren (4) discipline (1) dooddoener (6) drama (3) drie-eenheid (6) drogredenen (7) drugsgebruik (5) DSM (4) dualisme (5) duurzaamheid (5) echt (4) eenheid (33) eenzaamheid (8) ego (45) eigenschappen (2) eigenwaarde (5) emancipatie (5) emergentie (2) emotie (13) empathie (5) en-en (23) endogene depressie (1) energie (13) erkenning (8) ethiek (9) etiquette (6) evenwaardigheid (51) evolutie (23) faalangst (1) fabel (1) feedback (2) filmpje (79) filosofie (18) fraude (9) Freud (2) functioneren (4) gebreken (1) gedragsverandering (5) geduld (2) geest (3) geheugen (3) gekwetstheid (6) geld (5) gelijk hebben of gelijk krijgen (7) gelijkmoedigheid (4) geloven (18) geluk (34) genade (5) genot (1) Gestalt (1) Getuige (5) gevoelens (35) gezag (1) gezichtsverlies (3) gezondheid (5) gezondheidszorg (1) GGz (2) go with the flow (2) God (41) goedgelovigheid (3) gokken (1) grenzen (9) hechting (1) heelheid (8) hersenen (4) hier en nu (8) holisme (2) hoofdzonde (3) humor (12) ideaalbeeld (2) identificatie (10) identiteit (13) ik-boodschap (1) illusie (12) imago (1) individualisme (5) innerlijke vrijheid (17) integriteit (3) Intelligent Design (1) Internet (3) intrinsieke waarde (1) intuïtie (8) InZicht (12) islam (2) jaloezie (4) jeugd (1) jezelf worden en zijn (12) jongeren (3) karakter (2) katafatisch (1) kenmerken (2) kiezen (10) kind (13) kosten (1) kracht (6) Krishnamurti (2) kuddegedrag (1) kunstmatige intelligentie (2) kwakzalverij (1) kwaliteit (16) kwetsbaarheid (5) l (1) leegte (15) leiderschap (4) leugens (9) levensfase (3) levenskunst (8) levensvragen (3) levensweg (3) licht (3) liefde (97) liefdesverdriet (3) lijden (1) loslaten (20) macht (23) machtsstrijd (9) magisch denken (7) man-vrouw verschillen (11) mannelijkheid (2) mannen (1) media (2) meditatie (14) metacommunicatie (8) metafoor (2) metafysica (5) milieu (1) mindfulness (4) misbruik (4) model (1) moraliseren (1) motto (1) mystiek (5) nabijheid (2) narcisme (4) natuur (5) negatie (16) neti neti (3) niet doen (22) NLP (1) non-duaal bewustzijn (6) non-dualiteit (41) omdenken (7) omgangsregels (3) onderwijs (3) onderzoek (8) ongelukkig zijn (4) onmacht (2) onrust (2) ontrouw (1) ontwikkeling (10) onverwerkt kindertrauma (3) oordeel (18) opvoeding (8) orgasme (2) Osho (6) ouderen (5) overgave (4) overheid (1) overvloed (6) panpsychisme (1) pantheïsme (1) paradox (27) Pareto principe (1) partnerkeuze (6) passie (2) pedagogie (2) perfectie (2) personeelsbeleid (2) persoonlijkheid (6) persoonlijkheidsstoornis (3) pesten (1) Peter principle (1) pijnlichaam (8) politiek (10) populair (11) positieve (11) privacy (1) processie (1) projectie (9) psychiatrie (4) psychofarmaca (1) psychotherapie (1) puberen (1) reïncarnatie (2) relatie (17) relatievaardigheid (5) respect (32) rijkdom (2) rol (4) romantiek (5) rust (5) ruzie (5) samensmelten (10) schaamte (2) scheiden (2) schizofrenie (1) schouwen (6) schrijfdrang (1) schuld (3) schuldgevoel (2) seks (14) selectie (3) sociale druk (4) somberheid (1) spel (3) spiegelogie (4) spijt (1) spiritualiteit (51) spreekwoorden (1) sprong (1) statistiek (1) status (1) sterven (5) stilte (15) straling (1) strategie (1) stress (5) synchroniciteit (14) taal (16) Taoïsme (18) tederheid (1) Tegenwoordigheid (2) The Secret (2) The Work (1) therapie (1) tijdgeest (5) toeval (5) Tolle (18) transcenderen (6) transformatie (5) transparantie (2) trend (2) tunnelvisie (1) twijfel (5) verandering (2) verantwoordelijkheid (12) verbinding (33) verdriet (2) vergeten (2) verlangen (5) verlatingsangst (1) verleiding (3) verlichting (14) verliefdheid (4) verlies (1) vermijding (1) vermoeidheid (1) verslaving (7) vertrouwen (18) verveling (2) verwondering (2) vicieuze cirkel (1) video (1) voeding (1) voelen (3) volgzaamheid (1) vragenlijst (2) vreugde (2) vrije wil (6) vrijen (3) vrijheid (90) waarheid (26) waarneming (7) ware (8) wederkerigheid (6) welzijn (7) wezen (2) wijsheden (10) wilskracht (2) woede (2) wu wei (23) yin en yang (4) zelfbeheersing (3) zelfbevestiging (3) zelfbewustzijn (8) zelfdoding (4) zelfkennis (12) zelfkritiek (1) zelfoverschatting (2) zelfrealisatie (12) zelfvertrouwen (5) zelfverwerkelijking (2) zelfwaardering (5) Zen (2) ziel (14) Zijn (11) zin van het leven (10)