In het huis van de wijsheid

Christa Spannbauer interviewt in haar boek “In het huis van wijsheid” met als ondertitel “Spirituele leraren geven hun visie op onze tijd” zeven leraren. Eén daarvan is Willigis Jäger.

Als leraar begeleidt hij anderen om hun bewustzijn helder te krijgen, want zolang een mens door zijn problemen van alledag en door zijn persoonlijkheidsstructuur belast wordt, kan hij innerlijk niet tot rust komen en in wezen ook niet werkelijk zen beoefenen. De volgende vraag van Christa aan Willigis luidt:

Is dit inzicht de reden waarom je weg je de laatste jaren in de richting van een integrale spiritualiteit heeft geleid, in een `west-oosterse wijsheid', zoals je die tegenwoordig noemt?

Ik heb heel duidelijk ingezien dat de basisstructuur van alle spirituele wegen hetzelfde is. Het gaat altijd om een afname van het ik, zodat er iets tevoorschijn kan komen wat in ieder mens als het `eigenlijke' kenbaar wordt, maar door de ik-activiteit voortdurend wordt afgedekt. Wie dit begrijpt, probeert zijn ik door middel van de aanwijzingen in zen of contemplatie zover terug te brengen, dat het geen belemmering meer vormt voor het ervaren van een nieuw niveau van bewustzijn. Een spirituele oefening hiervoor is het leeg maken van het bewustzijn: je aanvaardt niets wat het ik naar voren brengt. Alles wat komt mag er zijn, maar krijgt geen aandacht. Je blijft in het zuivere schouwen van de leegte. Zuivere aandacht, schouwen in het naakte zijn. In de christelijke mystiek heet het zijn, in zen is het de oefening van shikantaza. Deze basisstructuur vind je met minimale afwijkingen in alle spirituele wegen en daarom onderwijs ik vooral de praktijk van de weg, want die is voor mij van beslissende betekenis. Het gaat hierbij niet zo zeer om de religieuze achtergrond waaruit deze oefeningen voortkomen, maar om de weg als zodanig. Hoe ieder mens afzonderlijk deze ervaring dan een plaats geeft, welke wereldbeschouwing en welke religieuze overtuiging hij eraan verbindt, is zijn persoonlijke zaak. Dat kan een christelijke of een boeddhistische visie zijn of een visie vrij van elke wereldbeschouwing. Het laatste betekent niet dat de mens dan zonder ruggensteun is; voor hem is het nieuwe ervaringsniveau van de `leegte' de ruggensteun. De volheid van het niets wordt in de leegte zichtbaar en ervaarbaar - zij vormt de rationeel niet te begrijpen achtergrond van ons leven.