Het is goed om lief te hebben

“Deus caritas est” (God is liefdadigheid). Zo heet de eerste encycliek van de laatste paus, nu Benedictus XVI geheten.
Volgens de media zou vertaald “caritas” vertaald moet worden met “liefde”. Er zullen nogal wat mensen zijn die zich vervolgens afvragen waarom God dan niet alle ellende in de wereld heeft opgeruimd. Ook roept het de vraag op of de paus iets zinnigs te zeggen heeft over seksualiteit.
Ongeveer tegelijkertijd verscheen in het nieuws dat de geslachtsdaad door het opwekken van bepaalde hormonen tot betere examenresultaten leidt. Omdat de paus oproept om “in de liefde te blijven”, mag mogelijk verwacht worden dat de mens die sterft tijdens de geslachtsdaad het er beter af zal brengen bij het laatste oordeel.
Dat god "liefdadigheid" of "naastenliefde" zou zijn, is vermoedelijk wat gemakkelijker te accepteren. De combinatie van liefde en religiositeit of spiritualiteit is gemakkelijker te volgen wanneer we er ook vanuit gaan dat God de mens vrijheid schenkt. Zonder vrijheid geen echte liefde (en omgekeerd).

Meer hier over, zie Osho.

Respect kan niet zomaar worden afgedwongen

Wanneer je op straat loopt en je kijkt bepaalde jongeren te lang aan, dan loop je de kans dat zij eisen om respect. Dat is een vreemde gewaarwording, want je zou denken dat degene die respect afdwingt eerder valt te verwijten dat hij geen respect toont.
Het is een teken aan de wand dat respect snel in het geding is. Respect is het spanningsveld tussen betrokkenheid en afstand houden. Een vreemde lang en nadrukkelijk aankijken is geen teken van afstand houden. Dat de vreemde vervolgens respect gaat afdwingen is, is het stellen van een grens op een agressieve manier. Het gevolg is ergernis of angst, kortom zeker geen betrokkenheid, laat staan waardering.
Deze moeizame interactie laat zien dat veel jongeren tegenwoordig in onzekerheid zijn over hun eigenwaarde. Iemand die vol zelfvertrouwen is, zal geen respect eisen. Hij zal kalm en vriendelijk zijn grenzen stellen. Wordt hij gedwongen om respect te tonen, dan zal hij lijdzaam volgen. Net geen gezichtsverlies, maar prettig is het niet.
In de regels van de etiquette (de omgangsregels) wordt dan ook zoveel mogelijk een confrontatie vermeden. Dat is niet uit zwakte, maar is gemotiveerd vanuit kracht.
Waar het omgaat is dat mensen zich bewust zijn van de weg van innerlijke vrijheid. Deze bewustwording leidt ertoe dat mensen geen aantasting meer ervaren van hun eigenwaarde van buitenaf.
Een schrijver die dit proces goed beschrijft is Robert Hartzema.
Meer van Hartzema lezen? Klik hier.
Meer over etiquette lezen? Klik hier.

Eenzaamheid en zelfbevestiging

Eenzaamheid is een gevoel waarvan mensen soms zichzelf, soms anderen de schuld geven.
Eenzaamheid is niet het onvermijdelijke gevoel van alleen zijn. Het is een gevoel dat kan opduiken wanneer je eigenlijk je medemens ziet als degene die jezelf zou moeten bevestigen.
En dat doet die ander meestal niet en zeker niet wanneer je je van je eigen behoefte van zelfbevestiging niet bewust bent.

Een stap naar de uitweg uit eenzaamheid is jezelf eerlijk de vraag stellen wat je zoekt in het contact met anderen.
Wanneer dat zelfbevestiging is, kun je proberen deze behoefte niet meer op anderen te richten, maar proberen om iets in je persoon, gedrag of situatie te veranderen zodat je weer trots kunt worden op jezelf.
Het contact met anderen krijgt vervolgens een open karakter. Wanneer je dat leert zien, kun je een zinvolle relatie met veel mensen opbouwen en verdwijnt eenzaamheid.

Meer lezen? Klik hier.

Is het asociaal om je rug te keren naar ellende?

Het maakt nogal wat uit of je de Telegraaf leest of het NRC voor de indruk van de hoeveelheid criminaliteit die je krijgt. Als het je te veel wordt en je beklaagt je erover, dan krijg je al snel te horen dat je beter een andere krant kunt nemen.
Is het asociaal om je rug te keren naar de schaduwzijde van onze maatschappij of naar alle slachtoffers van natuurrampen?
Nee, dat is het niet. Waar het omgaat in de problemen in onze wereld (onze “sociale agenda”) is dat mensen zich inzetten naar vermogen. Niemand kan alle ellende van de wereld op zijn schouders nemen en wie het wel probeert bezwijkt zeker.
In de Volkskrant schrijft Doutje Lettinga:
Impliceert de stelling “Verbeter de wereld, begin bij JEZELF” niet juist dat individualisme dat mij en mijn leeftijdsgenoten verweten wordt? Vergelijkbaar met een andere, typisch jaren negentig, slogan “Een slimme meid, is op haar toekomst voorbereid”, wordt er immers een beroep gedaan op onze eigen verantwoordelijkheid en ons eigen kunnen. Dat wij maatschappelijke betrokkenheid omzetten in daden waar wij zelf ook wat aan hebben, getuigt van een zelfstandigheid die ons met de paplepel is ingegoten. Bovendien, doen onze ouders vrijwilligerswerk uit puur altruïstische overwegingen of gaat het ook om reputatie en het belang van een fijne buurt? Maar terwijl ik me te goed doe aan het zoveelste kerstkransje, bekruipt me het onbehaaglijke gevoel dat ik typisch een kind van deze tijd ben door idealisme en eigenbelang zo aan elkaar te koppelen.

In de Volkskrant (31-12-05) schrijft Evert Nieuwenhuis onder de kop “liever een praktische idealist dan helemaal geen” “laat het goede niet de vijand van het beste zijn”.
Zo is het maar net: beter iets kleins aangepakt wat je aankunt en uit je directe omgeving dan een heel jaar getwijfeld over de meest effectieve oplossing voor de grootste problemen in de wereld.
Het zou in onze “sociale agenda” in de eerste plaats moeten gaan om vrijheid. Wanneer je eigen vrijheid kunt combineren met compassie wordt het nog mooier. Wanneer je helpt een ander zijn vrijheid te vergroten ook.

Meer over vrijheid als ideaal? Lees dit artikel.