Hoogmoed is zonde
De berichtgeving over de eurocrisis in Griekenland en de fraude door wetenschappers als Diederik Stapel doet denken aan de zeven hoofdzonden. Deze zijn hebzucht, afgunst, hoogmoed, luiheid, woede, wellust en vraatzucht.
De Grieken zou je tegenwoordig zowel uitvinder als slachtoffer van de hoofdzonden kunnen noemen. Hoogmoed wordt als een van de ergste gezien, maar ook als de zonde die nooit lang kan duren.
Wikipedia schrijft over hybris of hoogmoed het volgende.
De hybris-gedachte is een typisch en veel voorkomend thema in het Griekse denken, dat in verschillende mythen, epen en tragedies en in de ethiek onder allerlei vormen naar voren treedt. De vermetele overmoed van een mens, die, in eigenwaan verstrikt en verblind, zich door niets of niemand een halt wenst te laten toeroepen en in zijn ongebreidelde heerszucht zelfs de hand slaat aan een door de goden vastgelegde wereldorde of tegen het lot, wordt door goddelijk ingrijpen meedogenloos afgestraft.
Tot zover Wikipedia, waar vele voorbeelden worden genoemd van hoogmoedige goden die “ten val zijn gekomen”.
In de Volkskrant van 9 november schrijft Joost Zwagerman over de in zijn ogen aan pseudologia fantastica lijdende Stapel, Boudewijn Büch en Tara Singh Varma. Stapel zou zijn verslagen door de liegende gestalte door wie hij werd gegijzeld.
"Door de recente onthullingen voelde Stapel zich genoodzaakt van zijn geloof te vallen - het geloof in zichzelf en zijn goede inborst. Die geloofscrisis is in éen moeite door zijn huidige bestaanscrisis".
Hoogleraar Margriet Sitskoorn, zelf ook betrapt op een zonde als plagiaat, heeft over de relatie tussen zonden en hersenactiviteit een boek geschreven “Passies van het brein, waarom zondigen zo verleidelijk is”.
Op bol.com valt over haar boek te lezen:
Hoe komt het toch dat het soms zo moeilijk is om het zondigen te laten? Dat we geen weerstand kunnen bieden aan bepaalde krachten? We eten en drinken bijvoorbeeld te veel, bedriegen onze partners, blijven passief bij het leed van anderen, laten ons meevoeren door hebzucht, of halen met liefde een ander onderuit. Waarom blijven we ons, tegen beter weten in, bezondigen aan dit soort gedrag?
In Passies van het brein beschrijft Margriet Sitskoorn aan de hand van intrigerende verhalen, fascinerende wetenschappelijke bevindingen en controversiële dilemma's hoe de zeven zonden zijn verankerd in ons brein. Hoe zij ons sturen, doen struikelen, laten vallen en vervolgens aanzetten tot weer doorgaan. Onderwerpen als verslaving, asociaal gedrag, manipulatie, pijn en macht, maar ook genot, motivatie, empathie en wijsheid passeren de revue. Al lezende wordt duidelijk dat onze zonden niet voor niets zo krachtig zijn en dat ze zelfs iets van een deugd in zich dragen. Gaandeweg wordt onthuld waarom zondigen zo verleidelijk is.
Tot zover bol.com.
Hoogmoed kan begrepen worden als de neiging om te vinden dat je meer bent dan een ander. Deze houding van zelfverheffing en superioriteit leidt tot vervreemding van God en anderen, en veroorzaakt vaak conflict en scheiding. In de Bijbelse context wordt hoogmoed gezien als een fundamentele zonde die de kern vormt van de menselijke vervreemding van God (zondeval).
Het tegenovergestelde van hoogmoed is nederigheid, een houding van bescheidenheid, dienstbaarheid en waardering van anderen als gelijkwaardig en waardevol. Nederigheid wordt in de Bijbel sterk benadrukt als een deugd die leidt tot een juiste relatie met God en anderen.
