Van mens tot mens bij Humanitas
Terwijl sommige mensen tot wel een jaar op de wachtlijst staan voor geestelijke gezondheidszorg (GGZ), biedt Humanitas een deel van hen op kortere termijn een bron van hoop en steun met het Maatjes voor leven project. Dit initiatief brengt vrijwilligers en deelnemers (die het leven niet meer zien zitten) bij elkaar in een samengaan van ontspannen verbondenheid en hopelijk hervinden van zin in het leven. Het idee is om wekelijks een dagdeel samen wat leuks te gaan doen: samen naar de bioscoop, een terrasje pakken, een wandeling maken, et cetera. Frequentie en duur samen in te vullen.
In dat kader heb ik als vrijwilliger met Herman, een deelnemer, een tijd opgetrokken. Dat was voor ons beiden een leuke ervaring. Soms is het zo simpel als mensen de juiste aandacht geven en aandacht hebben voor evenwaardigheid.
In het december '23 nummer van het ledenblad Van Mens Tot Mens een interview door Josephine Krikke met Herman en mij.
Hoop, zin in het leven en een te lange wachtlijst
Het Maatjes voor leven project van Humanitas toont de kracht van menselijke verbondenheid en de bijdrage van vrijwilligerswerk aan het verlichten van eenzaamheid van mensen die aankloppen bij de geestelijke gezondheidszorg. Door evenwaardig naast elkaar te staan, bieden de vrijwilligers van Humanitas, de deelnemers en vele anderen een baken van hoop voor degenen die het nodig hebben.
Hun verhaal illustreert dat, zelfs in de donkerste tijden, het simpelweg luisteren naar elkaar en er zijn, een wereld van verschil kan maken en misschien de wachtlijsten bij de GGZ wel korter of dragelijker maken.
Vrijwilligers zijn geen hulpverleners
Terwijl vrijwilligers in het Maatjes voor leven project wel een korte training hebben gehad om potentiële valkuilen te vermijden mag niet de lichtzinnige indruk worden gewekt dat alle geestelijke problematiek kan worden verholpen met simpel wat aandacht.
In het contact tussen de vrijwilliger en de deelnemer wordt getracht de valkuilen van de dramadriehoek, een concept uit de transactionele analyse en de systeemtherapie, te vermijden. De dramadriehoek beschrijft de dynamiek van interpersoonlijke relaties, waarbij drie rollen betrokken zijn: de Redder (of hulpverlener), het Slachtoffer en de Aanklager. Deze driehoek illustreert hoe mensen onbewust van rol kunnen wisselen in interacties, wat kan leiden tot conflicten en verstoringen in de relaties. De vrijwilliger neemt niet de rol aan van hulpverlener, werkt niet mee aan het vellen van oordelen in het contact over elkaar en anderen en behandelt de deelnemer niet als slachtoffer, maar als evenwaardig medemens.
Op de site van Humanitas Groningen staat het volgende.
De vrijwilligers van Maatjes voor leven oordelen niet, maar geloven wel dat het leven de moeite waard is. Ze brengen ieder hun eigen levenservaring mee en hebben een training op maat gevolgd. Maatjes voor leven verbinden zich maximaal een jaar aan een deelnemer. Samen geven ze het contact vorm.
Wat biedt Maatjes voor leven?
Maatjes voor leven komt niet in plaats van professionele hulp. Maatjes voor leven biedt: tijd en aandacht, steun van mens tot mens, altijd op basis van gelijkwaardigheid. We streven naar zoveel mogelijk vrijheid om het maatje voor leven vorm te geven, maar wel altijd met een professioneel vangnet op de achtergrond.
Tot zover de site.
Vangnet in ruime zin
Er wordt bij Humanitas een intakegesprek gehouden om te bepalen of iemands problematiek niet te zwaar is om een vrijwilliger mee te belasten. Tot het professionele vangnet behoren niet alleen de huisartsen als verwijzer, de psychiaters en geestelijke hulpverleners uit de reguliere gezondheidszorg als reguliere hulpverlener, maar ook de complementaire hulpverleners. Elk van hen heeft min of meer hogere drempels bij het aanbieden van zorg en zijn er andere kostenplaatjes en dekking door de verzekering.
Mensen die in het vangnet zijn geraakt, zijn meer dan een verdienmodel.
Vooral wanneer er ook binnen dat vangnet wordt samengewerkt in evenwaardigheid kan de effectiviteit van de geestelijke gezondheidszorg worden vergroot.
Een grote rol voor huisartsen
De huisarts is een poortwachter en verwijzer. Veel mensen komen bij de huisarts met problemen waar de huisarts niet direct iets aan kan doen. Voor dat deel van hun clientèle die in het donker lijden onder het leven zou het een goed idee zijn om hun licht op te steken bij Humanitas.
