Tegenstellingen overstijgen
"En-en" denken, ook wel bekend als "integratief denken", is een benadering waarbij men probeert om tegenstellingen en dichotomieën te overstijgen en in plaats daarvan op zoek gaat naar manieren om verschillende ideeën, perspectieven of oplossingen te combineren of te integreren. In plaats van het kiezen tussen twee tegenstrijdige opties, probeert men te zoeken naar manieren om beide opties te verenigen of te integreren in een nieuwe oplossing.
En-en denken is vaak een effectieve benadering wanneer men wordt geconfronteerd met complexe en gelaagde problemen waarbij geen enkele oplossing of perspectief voldoende is om het probleem op te lossen of te begrijpen. Door verschillende perspectieven te combineren, kan men een breder beeld krijgen van het probleem en kan men tot een meer geïntegreerde en holistische oplossing komen.
En-en denken kan ook nuttig zijn bij het omgaan met tegenstrijdige gevoelens of emoties, waarbij men op zoek gaat naar manieren om beide gevoelens te erkennen en te integreren in een nieuwe benadering of perspectief. Dit kan helpen om conflicten te verminderen en tot een meer evenwichtige en genuanceerde aanpak te komen.
In tegenstelling tot en-en denken staat zwart-wit denken, ook wel bekend als "dichotoom denken", waarbij men zich beperkt tot twee tegenovergestelde opties en niet in staat is om alternatieve perspectieven of oplossingen te zien.
En-en staat tegenover of-of denken. Het is kijken vanuit evenwaardigheid naar zaken die naast elkaar van waarde zijn door niet te oordelen. Het wordt ook wel parallel denken genoemd. Of op twee niveaus tegelijk kijken.
En-en versus of-of
Sommige mensen hebben moeite met het "om"denken in termen van "en-en" in plaats van "of-of". Dit kan worden verklaard door verschillende factoren, zoals culturele achtergrond, persoonlijkheidskenmerken, onderwijs en sociale omgeving.
In sommige culturen wordt het denken in termen van "of-of" gezien als de norm, waarbij men wordt geleerd om sterkere, duidelijkere en definitievere posities in te nemen, terwijl het denken in termen van "en-en" soms wordt gezien als vaag of onbeslist.
Persoonlijkheidskenmerken kunnen ook een rol spelen
Sommige mensen zijn van nature meer geneigd tot dichotomisch denken en vinden het moeilijk om nuances te begrijpen en te waarderen. Dit kan leiden tot het nemen van extremere posities en het zien van de wereld in zwart-wittermen.
Ten slotte kan ook het onderwijs en de sociale omgeving een rol spelen. Sommige scholen of opvoedingsmethoden leggen meer nadruk op analytisch denken en het vinden van duidelijke antwoorden, terwijl andere meer ruimte bieden voor het ontwikkelen van een holistische benadering en het accepteren van ambiguïteit.
Aforismen
Een aforisme is een korte, bondige uitspraak. Hiermee probeer ik te verwoorden wat en-en wel en niet is.
En-en denken is niet: elkaar tegensprekende feiten of beweringen beide tot waarheid verheffen.
Nergens is vastgelegd of voorgeschreven wat en-en denken is. Het is belangrijk transparant te zijn en doen wat je zegt en zeggen wat je doet.
Het is niet alleen maar serieus nemen wat concreet en positief is maar ook wat abstract en niet positief is, zoals doen en laten even zwaar te laten wegen.
Het is wu wei, doen door niet te doen.
Het is inzien dat yin en yang bij elkaar horen en elkaar oproepen en zo de gulden middenweg plaveien.
En-en leven betekent tegelijkertijd acteur, toeschouwer, toneel, regisseur zijn.
Het is dat wat niet is even belangrijk vinden als dat wat wel is.
Het is een crisis zien als een bedreiging en als een kans.
Sommige zielskwaliteiten zijn en-en-en: zo zijn vrijheid en liefde zowel begin als middel en ook doel.
En-en betekent niet als in balans beschouwen dat alles 50-50 moet zijn. Alles beweegt. Leven is 80% zijn en 20% doen. En tegelijk is het niet zo precies.
Het hebben van een ego helpt om voor jezelf op te komen. Het is van levensbelang en verbindt je met jezelf. Te veel ego staat verbinding met anderen in de weg.
En-en denken is niet meer nemen dan jou toekomt en niet degene van wie je dat afpakt vernedert door te zeggen dat hij dat verdient.
En-en is doen en laten gelijk waarderen.
Op mijn persoonlijke website meer voorbeelden van aforismen met links naar artikelen.
