Myriam L. van Hulst schrijft op Internet: “De ziel is volgens boeddhisten geen vonk van God, ze is een illusie van ons bewustzijn. Wanneer we beseffen dat alles illusie is, zijn we vrij van het Rad van Wedergeboorte. Dan bereiken we verlichting en gaan we op in de leegte. Verlichting is, volgens verschillende boeddhistische stromingen: de Grote Dood van de ik-illusie, de realisatie van egoloosheid, de realisatie van leegte, de realisatie van onze ware aard die leeg en helder, vreugdevol en vol mededogen is. Verlichting is voorbij de tegenstelling tussen dood en leven.”
Het beeld van de manier waarop mensen over de ziel praten en schrijven roept associaties op met wind (levensadem) en (doodse) stilte. Het gaat over overbruggen van tegenstellingen als kracht en kwetsbaarheid of ijdelheid en trots. We hebben het nodig en het kan niet zonder ons. De ziel lijkt lijdzaam af te wachten tot we er aan toe zijn om fluisterend of gepassioneerd contact (verbinding) te maken.
Drie citaten uit het boek van Joke Hermsen Windstilte van de ziel:
“Het Engelse woord soul komt overigens van het Oud Engelse sawol of sawel, dat voor het eerst voorkomt in het achtste-eeuwse gedicht Beowulf. Dit woord is gelieerd aan het Gotische saiwala, het Germaanse seula, het Frankische sela en het Noorse sala. Ziel, Seele, soul, etymologisch stammen al deze woorden af van sailian of selian dat binden of verbinden betekent. Ook hier lijkt de verbinding tussen of betrokkenheid van tegenstellingen op elkaar het bezielende levensprincipe te zijn.”
“Wisława Szymborska, een Poolse dichteres, omschrijft in haar gedicht ‘Enige woorden over de ziel’ de ziel als datgene waar we alleen op kunnen rekenen als ‘we nergens zeker van zijn’ en ‘als vreugde en verdriet verbonden’ zijn.”
“Hoe langer ik erover nadenk, hoe meer ik ervan overtuigd raak dat mijn schets van de ziel te maken heeft met deze betrokkenheid van het ik op het zelf – en daarmee ook van het ik op anderen en de wereld. Als ik de ziel zou moeten schetsen, dan zou ik een weegschaal tekenen. Een weegschaal waarop de tegengestelde polen tegen elkaar afgewogen worden, in een immer voortdurende en aftastende spanningsverhouding. Ik bedoel daarmee dat de ziel weleens de harmoniserende band tussen tegenstellingen als ik en zelf, ik en ander, particulier en universeel zou kunnen zijn. De ziel neemt immers zoveel tegengestelde begrippen als eenheid in zich op: stoffelijk en onstoffelijk, tijdelijk en eeuwig, individueel en algemeen. Daarom overstijgt de ziel ook onze taal, omdat deze op tegenstellingen gebaseerd is. Hoewel we de ziel niet kunnen beschrijven, kunnen we haar wel ervaren. Het is de ziel die bezielt, die leven inblaast, die het nieuwe en het mogelijke levenskracht geeft, zoals Pindarus reeds dacht: ‘O mijn ziel, put het veld der mogelijkheden uit.’ Leven inblazen zou je ook als ruimte scheppen kunnen zien, het ruimte scheppen voor een betrokkenheid.”
Tot zover de citaten.
Over het bestaan van de ziel kun je geen zekerheid krijgen. Het is de paradox van het leven dat we onszelf zijn wanneer we niet nadenken over onszelf en onszelf met hart en ziel overgeven aan het leven. We hebben vaak niet het gevoel onszelf te zijn wanneer we gaan nadenken over wat dat zelf nu precies is en we grip willen hebben op de loop van het leven.
Ik heb een broer die getrouwd is en kinderen heeft. Tijdens zijn huwelijk ontmoette hij iemand die hij ervoer als zijn soulmate, zielenmaatje. Ondanks de intense band en de vreugde van (h)erkenning die dat gaf, kon haar ook weer loslaten en laten gaan, want hij was er van overtuigd dat het leven ook verbindingen laat maken om er iets uit en van te leren.
Je hoeft je niet permanent te verbinden voordat of nadat je op zielniveau contact maakt. Je hoeft niet zeker te weten of de ervaring ooit weer komt. Die vrijheid aandurven om het leven te vertrouwen kan zielsgelukkig maken.
Afwisselend kunnen verbinden en op tijd loslaten
Ware liefde
Hoe herken ik ware of echte liefde? Om een goed antwoord te kunnen geven moet je eigenlijk meer weten over degene die de vraag stelt, diens ...
17 juni 2018
5 juni 2018
Wijsheden en dooddoeners
Een aforisme is een korte, bondige uitspraak, vaak niet meer dan een regel lang. Aforismen zijn vaak grappig, paradoxaal en/of absurd of bevatten een boodschap van wijsheid.
Een voorbeeld is "liefde verdrijft de tijd en tijd verdrijft de liefde".
Op mijn persoonlijke site nog wat voorbeelden.
De volgende zinnetjes zijn geen goede voorbeelden van een aforisme, ze zijn daarvoor wat te algemeen en missen humor. Daarom zijn ze ook de aanleiding van dit artikeltje.
“We zijn allemaal één”,
“Alles is liefde”,
“Alles gebeurt zoals het gebeurt en het is goed zo”,
“Alles hangt met alles samen”.
In deze voorbeelden lijkt een aforisme verdomd veel op een dooddoener. Te kort door de bocht pogen om de menselijke conditie of het leven te beschrijven slaat (een gesprek) dood.
In de Oosterse filosofie wordt de mensheid verbeeld door een net(werk) met op de knooppunten blinkende juwelen, waarbij in elk afzonderlijk juweel alle andere juwelen worden weerspiegeld. Til je het net op, dan gaan alle juwelen mee omhoog, de dichtbij zijnde meer dan de verder gelegen juwelen.
In dit beeld zitten minstens 3 niveaus verwoord: het individu, de samenhang en het geheel.
De een probeert de werkelijkheid te benaderen via het woord, de ander via het beeld, sommigen met beide. Niemand kan garanderen dat het lukt om de boodschap over te brengen. Het is de gelukkige keerzijde van de paradox van vrijheid. We zijn vrij omdat niemand de waarheid in pacht heeft en kan opleggen aan een ander.
In het Taoïsme wordt niet gezegd dat we allemaal één zijn, maar wordt dit beeld benaderd vanaf de andere kant: we zijn niet twee. In Sanskriet “A-dvaita”, “niet-twee”.
Door dingen tegen elkaar af te zetten, bijvoorbeeld -voorgrond en achtergrond- of -zwart en wit- en in het Taoïsme met -yin en yang- kunnen we de realiteit leren kennen. Maar willen we het geheel van de realiteit leren kennen dan moeten we dat geheel veronderstellen achter de verschijnselen zonder daarvoor het sluitende bewijs te eisen of te verwachten. Deze manier van omgaan met de eenheid van wezenlijke verschijnselen heet non-dualiteit en de methodiek is “doen door niet te doen” (wu wei).
Op dit blog vele voorbeelden van de uitwerking van deze manier van in de wereld staan. Ook een andere manier van aankijken tegen dooddoeners kan u helpen al dansend te communiceren en zo te zien wat er bedoeld wordt dat “alles gebeurt zoals het gebeurt en het zo goed is”.
Bij deze korte tekst wil ik het laten. Op dit blog wordt deze zienswijze in vele artikelen uitgewerkt. Wie verder wil lezen hoeft alleen te klikken op de labels onderaan of in de tekst.
Een voorbeeld is "liefde verdrijft de tijd en tijd verdrijft de liefde".
Op mijn persoonlijke site nog wat voorbeelden.
De volgende zinnetjes zijn geen goede voorbeelden van een aforisme, ze zijn daarvoor wat te algemeen en missen humor. Daarom zijn ze ook de aanleiding van dit artikeltje.
“We zijn allemaal één”,
“Alles is liefde”,
“Alles gebeurt zoals het gebeurt en het is goed zo”,
“Alles hangt met alles samen”.
In deze voorbeelden lijkt een aforisme verdomd veel op een dooddoener. Te kort door de bocht pogen om de menselijke conditie of het leven te beschrijven slaat (een gesprek) dood.
In de Oosterse filosofie wordt de mensheid verbeeld door een net(werk) met op de knooppunten blinkende juwelen, waarbij in elk afzonderlijk juweel alle andere juwelen worden weerspiegeld. Til je het net op, dan gaan alle juwelen mee omhoog, de dichtbij zijnde meer dan de verder gelegen juwelen.
In dit beeld zitten minstens 3 niveaus verwoord: het individu, de samenhang en het geheel.
De een probeert de werkelijkheid te benaderen via het woord, de ander via het beeld, sommigen met beide. Niemand kan garanderen dat het lukt om de boodschap over te brengen. Het is de gelukkige keerzijde van de paradox van vrijheid. We zijn vrij omdat niemand de waarheid in pacht heeft en kan opleggen aan een ander.
In het Taoïsme wordt niet gezegd dat we allemaal één zijn, maar wordt dit beeld benaderd vanaf de andere kant: we zijn niet twee. In Sanskriet “A-dvaita”, “niet-twee”.
Door dingen tegen elkaar af te zetten, bijvoorbeeld -voorgrond en achtergrond- of -zwart en wit- en in het Taoïsme met -yin en yang- kunnen we de realiteit leren kennen. Maar willen we het geheel van de realiteit leren kennen dan moeten we dat geheel veronderstellen achter de verschijnselen zonder daarvoor het sluitende bewijs te eisen of te verwachten. Deze manier van omgaan met de eenheid van wezenlijke verschijnselen heet non-dualiteit en de methodiek is “doen door niet te doen” (wu wei).
Op dit blog vele voorbeelden van de uitwerking van deze manier van in de wereld staan. Ook een andere manier van aankijken tegen dooddoeners kan u helpen al dansend te communiceren en zo te zien wat er bedoeld wordt dat “alles gebeurt zoals het gebeurt en het zo goed is”.
Bij deze korte tekst wil ik het laten. Op dit blog wordt deze zienswijze in vele artikelen uitgewerkt. Wie verder wil lezen hoeft alleen te klikken op de labels onderaan of in de tekst.
1 juni 2018
Ongrijpbare krachten en dwaalwegen rondom spiritualiteit
Opgegroeid in een katholiek gezin en terugkijkend op de lange geschiedenis van het westerse geloof en dat geloof vergelijkend met het Taoïsme vallen mij onderstaande overeenkomsten en verschillen op in het omgaan met macht en onmacht. Ik beschrijf wat mij tegenstaat aan het christendom en wat mij fascineert aan het Taoïsme, namelijk dat in de natuur het evenwicht steeds wisselt en niets kan bestaan zonder zijn tegendeel (yin en yang).
Vasthoudendheid
Wie een bepaald geloof aanhangt, wil er ook graag voordeel van hebben. Je hoort bijvoorbeeld bij een groep, die je sociale contacten en bescherming oplevert of je hebt een God waaraan je een verzoek kunt richten. Maar die wens tot voordeel blokkeert het zicht op waar spiritualiteit overgaat.
In een ongezond samengestelde samenleving of een geestesziek individu kan een egoïstische en/of superieure geloofsovertuiging zelfs tot fascisme leiden en daarmee tot liefdeloos geweld.
Een duivenexperiment van Skinner maakte duidelijk dat wanneer je er van overtuigd bent dat je met bepaald gedrag een beloning lijkt af te dwingen het heel lang kan duren voordat je dat gedrag verandert, terwijl je maar af en toe en ook nog toevallig beloond wordt.
Duiven en mensen willen dus graag geloven dat zij sturing hebben over hun lot en kunnen dit geloof heel lang vasthouden. Mensen kunnen zelfs wachten op een beloning na hun dood. Heel wat kapitalistische regimes hebben van deze goedgelovigheid misbruik gemaakt en hebben gewetenloos zelf materie verzameld die ze van goedgelovigen hebben afgetroggeld. Velen hebben bij leven onrecht laten bestaan in de verwachting dat na hun dood door God recht zou worden gedaan of hun geduld beloond.
Vriend en vijand van religie zijn het erover eens dat je God niet voor je karretje kan spannen. Atheïsten verklaren God gewoon voor niet bestaand en dragen toeval als reden aan voor de evolutie en al het moois op aarde en gelovigen vinden dat je steun van God moet verdienen door goed gedrag te vertonen. En er is altijd wel een voorbeeld te verzinnen dat iemand bij zichzelf kan aandragen dat hij niet perfect is geweest en God daarom niet zijn gebed verhoort. En zo blijft iedereen lang bij zijn standpunt.
Verdelen en verbinden?
De Romeinen die hun rijk rond het begin van de jaartelling graag in stand wilden houden kregen ergens in de eerste eeuwen na Christus door dat het geloven in één god veel gemakkelijker verschillende volkeren bindt dan het geloven in vele goden die ook nog eens veel menselijke gelijkenis hadden. Die ene god (overigens genderneutraal avant la lettre) was de schepper van de mens naar zijn gelijkenis en was zelf zonder menselijke fouten. God kon wel kwaad ("vertoornd") worden en de mensheid straffen met vele plagen.
Was eerder de werkzame politiek van de wereldse overheerser “verdeel en heers”, door het christendom als officiële staatsgodsdienst aan te nemen en het Vaticaan aan het hoofd te zetten van een mondiale kerk kon het wereldrijk van Rome daarmee zowel verdeeld als verbonden als geheerst worden. En met deze “drie-eenheid” kon nog millennia door machthebbers geprofiteerd worden van de rust en materiële welvaart die dit systeem opleverde. Om over het misbruik van schaapjes door de herders nog maar te zwijgen.
Oosterse en westerse spiritualiteit
De ethische uitgangspunten van atheïsten, agnosten en gelovigen mochten dan soms verschillen, in de praktijk konden ze zich vinden in het principe “wat gij niet wilt dat u geschiedt, doe dat ook een ander niet”. Het leidde zowel tot een liberale als tot een sociale wetgeving. Gelovigen konden leven met het idee dat het Kwaad met wereldse wetten kon worden beteugeld en tegelijk vrijheid bewaakt wordt. God zou dit rechtvaardigen. Volgens de theodicee van de vrije wil accepteert God het bestaan van het kwaad in de wereld omdat de mens pas iets heeft aan zijn vrije wil als hij er ook iets mee te kiezen heeft. Het Kwaad bestaat dus zodat de mens een keuze kan maken ertegen.
Eigenlijk en uiteindelijk was god niet meer nodig om alles autonoom te laten draaien. Nietzsche verklaarde god dan ook dood en anderen legden zich er bij neer dat religie een privézaak is. En omdat het bewijs dat God (wel of niet) bestaat niet kan worden geleverd konden we in het westen gemakkelijk aansluiten bij Oosterse tradities als het Taoïsme. Gods wegen en de Tao zijn ondoorgrondelijk. 'De tao doet niets en toch blijft niets ongedaan.'
Wikipedia over de Tao (letterlijk “de weg, maar ook de stroom”):
Men kan tao alleen bij benadering leren begrijpen. In de tekst van de Daodejing (Boek van de Weg en de Kracht) wordt geschreven: "De essentie van tao is dat het niet uitgedrukt kan worden. Als men denkt het wel te kunnen uitdrukken, dan is het niet tao." Tao is immers vormloos en niet gebonden aan een vorm.
Tao voedt alles. Het creëert de gewenste ordelijke patronen in de chaos. Maar de wens naar ordelijke patronen zal nooit vervuld worden. Men kan alleen maar op het pad blijven van de zoektocht. In de taoïstische leer is tao de kwaliteit van die zoektocht.
Tot zover.
Uit vers 51 van Laozi:
Tao brengt de dingen voort.
Het brengt ze groot door Teh.
Teh brengt ze tot wasdom en vormt ze,
voltooit ze en doet ze rijpen
Voedt ze en beschermt ze.
Voortbrengen, maar zich niet toe-eigenen
Doen maar zich er niet op voor laten staan,
tot wasdom brengen maar zonder heerser te zijn,
dat is wat ‘diepe deugd’ genoemd wordt.
Tot zover.
Teh is de liefdevolle kracht die werkt via het paradoxale wu wei principe: doen door niet te doen. Wie volgens de tao leeft, weet dat hij de uitdagingen in het leven, zijn ellende en problemen niet meer met strijd, macht of inspanning te lijf moet gaan. Hij gaat spontaan en bewust mee in de loop der dingen.
Hoe leeft iemand in de geest van de tao? Chuang Tze zegt:
Jullie zijn oprecht en rechtvaardig, zonder te weten dat je door zo te zijn rechtschapen bent.
Jullie houden van elkaar, zonder te weten dat dat goed is.
Jullie zijn eerlijk, maar weten niet dat dat trouw zijn is.
Jullie houden je aan je woord, zonder te weten dat je daarmee in geloof en vertrouwen leeft.
Jullie helpen elkaar, zonder eraan te denken geschenken te geven of te krijgen.
Zo laat je handelen geen sporen achter.
De oosterse en westerse uitwerking van religie zijn twee convergerende wegen om God te benaderen. Let wel: dit gaat over hoe wat het voor jou betekent dat er een hogere macht kan bestaan en ervaren. Soms bewandel je dan een positief pad en soms negatief, maar niet letterlijk, altijd ongrijpbaar en daarmee vrij. Net als bij intermenselijk contact gaat het bij geloofszaken om respect, dat wil zeggen het aanhouden van de juiste afstand en juiste betrokkenheid. Wie een ander in de greep (macht) wil hebben, verliest de echte verbinding. Wat juist is wordt ingegeven door het wederzijdse belang van het individu en het geheel (god of tao of natuur enz.) en dat is dat liefde stroomt. Machtswellust blokkeert die stroom.
Uit De kunst van het Niets doen van Theo Fischer over een Taoïst:
In een liefdesrelatie of een huwelijk behoudt hij zijn zelfstandigheid en innerlijke vrijheid. Dat wil niet zeggen dat die vrijheid als trouweloosheid kan worden gezien – de mens in de geest van de tao is standvastig – maar het betekent dat hij de integriteit en de behoeften van zijn partner in dezelfde mate respecteert als die van hemzelf. Hij is in staat lief te hebben zonder te willen bezitten. Hij ziet zijn partner niet als privé-bezit, maar laat zichzelf evenmin op die manier inpalmen. Hij behoudt zijn zelfstandigheid en is toch tot een hoge mate van liefde in staat. Ja, liefde kan eigenlijk alleen onder deze omstandigheden gedijen.
Tenslotte een persoonlijke opmerking: ik ben geen agnost, katholiek of taoïst, ik ben het ook niet niet. Ik wil en hoef me niet meer te identificeren met de identiteiten die mij zijn aangereikt.
Ik geloof in het verschil tussen niets doen en niet doen. Mij bewust (willen) zijn van het ethische verschil tussen doen en laten in het vergroten van vrijheid voor iedereen, dat is wat mij fascineert.
Wie meer wil lezen over de tao en alternatieve manieren om te kijken naar religie, klik op de links in dit artikel of op de labels onderaan.
Vasthoudendheid
Wie een bepaald geloof aanhangt, wil er ook graag voordeel van hebben. Je hoort bijvoorbeeld bij een groep, die je sociale contacten en bescherming oplevert of je hebt een God waaraan je een verzoek kunt richten. Maar die wens tot voordeel blokkeert het zicht op waar spiritualiteit overgaat.
In een ongezond samengestelde samenleving of een geestesziek individu kan een egoïstische en/of superieure geloofsovertuiging zelfs tot fascisme leiden en daarmee tot liefdeloos geweld.
Een duivenexperiment van Skinner maakte duidelijk dat wanneer je er van overtuigd bent dat je met bepaald gedrag een beloning lijkt af te dwingen het heel lang kan duren voordat je dat gedrag verandert, terwijl je maar af en toe en ook nog toevallig beloond wordt.
Duiven en mensen willen dus graag geloven dat zij sturing hebben over hun lot en kunnen dit geloof heel lang vasthouden. Mensen kunnen zelfs wachten op een beloning na hun dood. Heel wat kapitalistische regimes hebben van deze goedgelovigheid misbruik gemaakt en hebben gewetenloos zelf materie verzameld die ze van goedgelovigen hebben afgetroggeld. Velen hebben bij leven onrecht laten bestaan in de verwachting dat na hun dood door God recht zou worden gedaan of hun geduld beloond.
Vriend en vijand van religie zijn het erover eens dat je God niet voor je karretje kan spannen. Atheïsten verklaren God gewoon voor niet bestaand en dragen toeval als reden aan voor de evolutie en al het moois op aarde en gelovigen vinden dat je steun van God moet verdienen door goed gedrag te vertonen. En er is altijd wel een voorbeeld te verzinnen dat iemand bij zichzelf kan aandragen dat hij niet perfect is geweest en God daarom niet zijn gebed verhoort. En zo blijft iedereen lang bij zijn standpunt.
Verdelen en verbinden?
De Romeinen die hun rijk rond het begin van de jaartelling graag in stand wilden houden kregen ergens in de eerste eeuwen na Christus door dat het geloven in één god veel gemakkelijker verschillende volkeren bindt dan het geloven in vele goden die ook nog eens veel menselijke gelijkenis hadden. Die ene god (overigens genderneutraal avant la lettre) was de schepper van de mens naar zijn gelijkenis en was zelf zonder menselijke fouten. God kon wel kwaad ("vertoornd") worden en de mensheid straffen met vele plagen.
Was eerder de werkzame politiek van de wereldse overheerser “verdeel en heers”, door het christendom als officiële staatsgodsdienst aan te nemen en het Vaticaan aan het hoofd te zetten van een mondiale kerk kon het wereldrijk van Rome daarmee zowel verdeeld als verbonden als geheerst worden. En met deze “drie-eenheid” kon nog millennia door machthebbers geprofiteerd worden van de rust en materiële welvaart die dit systeem opleverde. Om over het misbruik van schaapjes door de herders nog maar te zwijgen.
Oosterse en westerse spiritualiteit
De ethische uitgangspunten van atheïsten, agnosten en gelovigen mochten dan soms verschillen, in de praktijk konden ze zich vinden in het principe “wat gij niet wilt dat u geschiedt, doe dat ook een ander niet”. Het leidde zowel tot een liberale als tot een sociale wetgeving. Gelovigen konden leven met het idee dat het Kwaad met wereldse wetten kon worden beteugeld en tegelijk vrijheid bewaakt wordt. God zou dit rechtvaardigen. Volgens de theodicee van de vrije wil accepteert God het bestaan van het kwaad in de wereld omdat de mens pas iets heeft aan zijn vrije wil als hij er ook iets mee te kiezen heeft. Het Kwaad bestaat dus zodat de mens een keuze kan maken ertegen.
Eigenlijk en uiteindelijk was god niet meer nodig om alles autonoom te laten draaien. Nietzsche verklaarde god dan ook dood en anderen legden zich er bij neer dat religie een privézaak is. En omdat het bewijs dat God (wel of niet) bestaat niet kan worden geleverd konden we in het westen gemakkelijk aansluiten bij Oosterse tradities als het Taoïsme. Gods wegen en de Tao zijn ondoorgrondelijk. 'De tao doet niets en toch blijft niets ongedaan.'
Wikipedia over de Tao (letterlijk “de weg, maar ook de stroom”):
Men kan tao alleen bij benadering leren begrijpen. In de tekst van de Daodejing (Boek van de Weg en de Kracht) wordt geschreven: "De essentie van tao is dat het niet uitgedrukt kan worden. Als men denkt het wel te kunnen uitdrukken, dan is het niet tao." Tao is immers vormloos en niet gebonden aan een vorm.
Tao voedt alles. Het creëert de gewenste ordelijke patronen in de chaos. Maar de wens naar ordelijke patronen zal nooit vervuld worden. Men kan alleen maar op het pad blijven van de zoektocht. In de taoïstische leer is tao de kwaliteit van die zoektocht.
Tot zover.
Uit vers 51 van Laozi:
Tao brengt de dingen voort.
Het brengt ze groot door Teh.
Teh brengt ze tot wasdom en vormt ze,
voltooit ze en doet ze rijpen
Voedt ze en beschermt ze.
Voortbrengen, maar zich niet toe-eigenen
Doen maar zich er niet op voor laten staan,
tot wasdom brengen maar zonder heerser te zijn,
dat is wat ‘diepe deugd’ genoemd wordt.
Tot zover.
Teh is de liefdevolle kracht die werkt via het paradoxale wu wei principe: doen door niet te doen. Wie volgens de tao leeft, weet dat hij de uitdagingen in het leven, zijn ellende en problemen niet meer met strijd, macht of inspanning te lijf moet gaan. Hij gaat spontaan en bewust mee in de loop der dingen.
Hoe leeft iemand in de geest van de tao? Chuang Tze zegt:
Jullie zijn oprecht en rechtvaardig, zonder te weten dat je door zo te zijn rechtschapen bent.
Jullie houden van elkaar, zonder te weten dat dat goed is.
Jullie zijn eerlijk, maar weten niet dat dat trouw zijn is.
Jullie houden je aan je woord, zonder te weten dat je daarmee in geloof en vertrouwen leeft.
Jullie helpen elkaar, zonder eraan te denken geschenken te geven of te krijgen.
Zo laat je handelen geen sporen achter.
De oosterse en westerse uitwerking van religie zijn twee convergerende wegen om God te benaderen. Let wel: dit gaat over hoe wat het voor jou betekent dat er een hogere macht kan bestaan en ervaren. Soms bewandel je dan een positief pad en soms negatief, maar niet letterlijk, altijd ongrijpbaar en daarmee vrij. Net als bij intermenselijk contact gaat het bij geloofszaken om respect, dat wil zeggen het aanhouden van de juiste afstand en juiste betrokkenheid. Wie een ander in de greep (macht) wil hebben, verliest de echte verbinding. Wat juist is wordt ingegeven door het wederzijdse belang van het individu en het geheel (god of tao of natuur enz.) en dat is dat liefde stroomt. Machtswellust blokkeert die stroom.
Uit De kunst van het Niets doen van Theo Fischer over een Taoïst:
In een liefdesrelatie of een huwelijk behoudt hij zijn zelfstandigheid en innerlijke vrijheid. Dat wil niet zeggen dat die vrijheid als trouweloosheid kan worden gezien – de mens in de geest van de tao is standvastig – maar het betekent dat hij de integriteit en de behoeften van zijn partner in dezelfde mate respecteert als die van hemzelf. Hij is in staat lief te hebben zonder te willen bezitten. Hij ziet zijn partner niet als privé-bezit, maar laat zichzelf evenmin op die manier inpalmen. Hij behoudt zijn zelfstandigheid en is toch tot een hoge mate van liefde in staat. Ja, liefde kan eigenlijk alleen onder deze omstandigheden gedijen.
Tenslotte een persoonlijke opmerking: ik ben geen agnost, katholiek of taoïst, ik ben het ook niet niet. Ik wil en hoef me niet meer te identificeren met de identiteiten die mij zijn aangereikt.
Ik geloof in het verschil tussen niets doen en niet doen. Mij bewust (willen) zijn van het ethische verschil tussen doen en laten in het vergroten van vrijheid voor iedereen, dat is wat mij fascineert.
Wie meer wil lezen over de tao en alternatieve manieren om te kijken naar religie, klik op de links in dit artikel of op de labels onderaan.
3 mei 2018
Niet wie je bent maar wat je kocht of bezocht maakt je identiteit
In tijden dat
veel Internetters angstig worden over wat er zoal over hun surf- en koopgedrag
wordt vastgelegd is het handig om te weten wat en hoeveel een bedrijf dat wil
investeren in reclame van u wil weten.
Net als elk
mens nooit 100% een zeker en compleet antwoord kan geven op de vraag “wie ben
ik” is ook een verkoper niet geïnteresseerd in een 100% kloppend profiel van
een potentiële koper. Alle beetjes wetenswaardigheden leveren meer geld op dan
niets weten van een klant.
Wie zijn omzet
wil vergroten moet of kwaliteit leveren en wachten op het effect van mond tot
mond reclame of moet reclame maken om zijn naamsbekendheid te vergroten. Om het
rendement van de investering te vergroten denkt hij (zij) na over de doelgroep.
Vroeger zette je dan een advertentie in een krant of op een bord op de gevel of
langs de weg of je koos een bepaald postcodegebied, maar dat kan met de
tegenwoordige technologie veel slimmer en effectiever. Hopelijk ook aangenamer
voor een potentiële klant, maar kan ook het ongewenste bijeffect hebben dat hij
zich betrapt voelt, juist omdat reclame zo goed getimed is of zo snel komt
nadat een aankoopbeslissing al is genomen.
Wie een profiel
wil opbouwen van een klant moet onopvallend gegevens verzamelen over zijn (aankoop)geschiedenis
en andere handel en wandel. Opslag en analyse van data is in ruime mate en snel
geregeld met de huidige stand van computertechnologie.
De verzamelde data hoeven helemaal niet compleet of dekkend te zijn zolang gebruik maken van het profiel maar meer omzet genereert of budget bespaart.
We leven in een economie die vooral verstandig wil omgaan met kansen om geld te besparen en te laten renderen. Wat is de kans dat iemand een product van mij gaat afnemen en wat kan ik doen om die kans te vergroten? Bij Facebook worden zelfs 28.000 variabelen of kenmerken van een profiel onderscheiden. Arjen Lubach noemde al in zijn show “wat is de kans dat u binnen een half jaar een Mazda gaat kopen” als voorbeeld van zo’n klanteigenschap.
Het verklaart
ook waarom Facebook en Google zo graag zekerheid willen hebben dat u uw
identiteit prijs geeft. Het verhoogt de kwaliteit van het profiel, omdat er met
meer zekerheid data kan worden verzameld over uw (surf)gedrag. Dat de overheid
of politiek of recherche ook met profielen werkt maakt het urgenter om goed na
te denken of je wel wilt meewerken aan het verzamelen van die op het oog onschuldige
data.
Ook de
bonuskaart en airmiles kaart bij Albert Hein hebben die functie. Koopt u iets
waar bonus opzit dan kunt u geld besparen door uw identiteit via de bonuskaart te
delen of te vragen of u gebruik mag maken van de bonuskaart bij de kassa. Of alle mensen altijd dezelfde bonuskaart gebruiken is voor het benaderen van een doelgroep niet echt van
belang. De meeste klanten doen het namelijk wel en daar komt de relevante informatie
voor de marketing vandaan.
We kennen allemaal de verhalen van mensen die ten onrechte een label of stigma kregen opgedrukt en niet meer kwijtraakten wat ze ook aan bewijs aanleverden over een tegendeel. Kafka schreef er een boek over en de uitdrukking Kafkaiaans is niet voor niets onderdeel van onze taal om uit te drukken dat wat je ook doet tegen je gebruikt wordt.
Data verzamelen
doe je niet alleen om iemand iets te verkopen, het kan ook ingezet worden om
iemand juist buiten de deur te houden of om onopvallende wijze te dumpen door
hem of haar door te verwijzen naar een concullega. Een verzekeringsmaatschappij
is best bereid om iemand te vertrouwen die voor de eerste keer aangifte doet
van een schade, maar wanneer de klant nog een volgende keer beroep doet op
uitkering wordt de kans groter dat er sprake is van fraude of onverantwoord
gedrag of levenswijze.
Je ontkomt er
niet aan dat mensen graag oordelen over elkaar. Iemand in een hokje stoppen of
onder een bepaald profiel scharen is ook een vorm van oordelen. Het is zaak om
de kans te minimaliseren dat je gedrag of wat je zegt aanleiding is om je
vrijheid van handelen kwijt te raken. Dat vraagt een permanent alert blijven op
technologische ontwikkelingen en de gevolgen voor de privacy.
Op 25 mei 2018 gaat de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG) in werking. Die verplicht bedrijven en organisaties die privacy gevoelige gegevens van mensen verzamelt om daarover transparant te zijn en eventueel voor verzameling afspraken met de betrokkenen te maken. Zie ook het privacybeleid op dit blog.
Kun je onze eenheid (be)grijpen?
Wat we met onze zintuigen waarnemen in de realiteit wordt voor een belangrijk deel betekenis gegeven door wat we daarvoor in het verleden menen te hebben geleerd over de te verwachten waarneming in de toekomst. We zien wat we willen zien en dat volstaat ons te kunnen handhaven als individuen die nooit helemaal zeker zijn of zij echt in verbinding staan.
Er zijn zelfs mensen die de stelling poneren dat de buitenwereld niet eens als afzonderlijke realiteit bestaat en dat we één zijn met alles wat we buiten onszelf onderscheiden. “Jij en de buitenwereld bestaan niet; dingen gebeuren en dat is alles”. Zie ook de Advaita shuffle.
Wat schieten we op met deze manier van in de wereld staan?
Het kan ons een gevoel van evenwaardigheid geven omdat we ons realiseren dat niemand als afzonderlijke eenheid of individu boven een ander staat of meer waard is. Bovendien hoeven we niet meer te bewijzen dat we er mogen zijn. Het bewijs kan niet worden geleverd en tegelijk hoeft niemand dit bewijs te leveren. Het maakt duidelijk dat we in alle diversiteit en verschillen ook minstens één ding gemeenschappelijk hebben. We staan niet meer geïsoleerd in het leven.
Maar er zijn ook mensen die anderen tot positief gedrag willen dwingen omdat “alles wat we een ander aandoen, we onszelf aandoen”. Dat kan wel zo lijken, maar dit heeft ook een manipulatief element in zich dat voorbijgaat aan het recht op autonomie. Het ondermijnt het wederzijds vertrouwen, alsof we macht over de ander willen uitoefenen. En daar waar macht opduikt verdwijnt de liefde. Liefde gedijt, dat wil zeggen: liefde kan alleen worden ervaren wanneer we met een ander vrij en open (willen) omgaan. “Liefde is” en wie pretendeert liefde te kunnen scheppen of ontvangen draagt bij aan een illusie of mythe. Een aantrekkelijke en breed gedragen mythe, dat wel, maar ook met de valkuil van frustratie omdat het tijdelijk geluk oplevert.
Niemand heeft de waarheid in pacht en niemand heeft de macht om liefde te laten ontstaan of volledige eenheid te ervaren. In onze cultuur proberen we overigens wel de suggestie te wekken. Liefde stroomt en ons bewust te zijn dat we zelf weleens die stroom blokkeren of verleggen naar elders volstaat om kunnen leven in liefde. We zullen de ander de vrijheid moeten laten om de illusie te koesteren dat hij of zij als individu volledig in verbinding of helemaal los staat van de ander. In de poging om keer op keer jezelf te verbinden met de ander en weer los te laten zit de garantie van eenheid.
Er zijn zelfs mensen die de stelling poneren dat de buitenwereld niet eens als afzonderlijke realiteit bestaat en dat we één zijn met alles wat we buiten onszelf onderscheiden. “Jij en de buitenwereld bestaan niet; dingen gebeuren en dat is alles”. Zie ook de Advaita shuffle.
Wat schieten we op met deze manier van in de wereld staan?
Het kan ons een gevoel van evenwaardigheid geven omdat we ons realiseren dat niemand als afzonderlijke eenheid of individu boven een ander staat of meer waard is. Bovendien hoeven we niet meer te bewijzen dat we er mogen zijn. Het bewijs kan niet worden geleverd en tegelijk hoeft niemand dit bewijs te leveren. Het maakt duidelijk dat we in alle diversiteit en verschillen ook minstens één ding gemeenschappelijk hebben. We staan niet meer geïsoleerd in het leven.
Maar er zijn ook mensen die anderen tot positief gedrag willen dwingen omdat “alles wat we een ander aandoen, we onszelf aandoen”. Dat kan wel zo lijken, maar dit heeft ook een manipulatief element in zich dat voorbijgaat aan het recht op autonomie. Het ondermijnt het wederzijds vertrouwen, alsof we macht over de ander willen uitoefenen. En daar waar macht opduikt verdwijnt de liefde. Liefde gedijt, dat wil zeggen: liefde kan alleen worden ervaren wanneer we met een ander vrij en open (willen) omgaan. “Liefde is” en wie pretendeert liefde te kunnen scheppen of ontvangen draagt bij aan een illusie of mythe. Een aantrekkelijke en breed gedragen mythe, dat wel, maar ook met de valkuil van frustratie omdat het tijdelijk geluk oplevert.
Niemand heeft de waarheid in pacht en niemand heeft de macht om liefde te laten ontstaan of volledige eenheid te ervaren. In onze cultuur proberen we overigens wel de suggestie te wekken. Liefde stroomt en ons bewust te zijn dat we zelf weleens die stroom blokkeren of verleggen naar elders volstaat om kunnen leven in liefde. We zullen de ander de vrijheid moeten laten om de illusie te koesteren dat hij of zij als individu volledig in verbinding of helemaal los staat van de ander. In de poging om keer op keer jezelf te verbinden met de ander en weer los te laten zit de garantie van eenheid.
2 april 2018
Advaita shuffle lijkt op onverschillig stoïcisme
In plaats van je te identificeren met jouw emoties in de vorm van bijvoorbeeld “ik ben boos” kun je zeggen “ik voel een kwaadheid in mij” of “er is boosheid”. Vooral dat laatste klinkt onthecht.
Je schept als het ware een afstand tussen jezelf en wat er in jezelf gebeurt. Dat kan het gemakkelijker maken om iets niet (te) persoonlijk op te vatten. Het kan ook een valkuil zijn wanneer je geen enkele verantwoordelijkheid meer neemt voor wat er in en met jou gebeurt of hoe jij zaken in de buitenwereld opneemt en opvat.
Een milde of lichte scheiding aanhouden tussen wat er gebeurt en wie je bent is mogelijk door jezelf te waar te nemen (schouwen). Die innerlijke waarnemer wordt geacht niet te oordelen, amoreel te zijn, geen emoties en geen gedachten te hebben. Het kan je helpen om je niet alles wat je overkomt en wat anderen over en tegen je zeggen persoonlijk te nemen. Het is een gezonde levenshouding, vooropgesteld dat je jezelf als eenheid blijft zien en niet denkt dat je echte zelf in de waarnemer zit.
Het staat cool en/of is wijs om een zekere distantie aan te houden tegenover wat je overkomt en jouw handelen, maar een voortdurende scheiding zoeken tussen jou en de realiteit is een zelfopgelegde vorm van schizofrenie.
Mensen die zich met spiritualiteit bezighouden zijn soms in de verleiding om net te doen of ze nergens door geraakt worden. Er zijn eeuwenoude (levens)filosofieën die lijken te propageren om je nergens druk over te maken, bijvoorbeeld het Stoïcisme, maar ook oosterse filosofieën en levensovertuigingen als boeddhisme en hindoeïsme.
Van Wikipedia:
De stoïsche filosofie presenteert zichzelf als de aangewezen weg om de mens gelukkig te maken. Alles wat gebeurt in de wereld is volgens de Stoa van tevoren onverbiddelijk bepaald, maar de vrijheid en autonomie van de mens zit hem erin dat hij vrij is in zijn reactie hierop. Deze reactie is bepalend voor het menselijk geluk. Inzicht in de noodzakelijkheid van alles, inzicht dat dit zo goed is, enerzijds; anderzijds het inzicht dat hetgeen men gewoonlijk als persoonlijke rampen ziet, ons niet echt raakt, als we maar goed onderscheiden wat er echt aan de hand is.
Er zit evenwel ook een moreel aspect aan vast. Een stoïcijn wordt geacht ook zijn sociale plichten te vervullen. Dit wordt gezien als een natuurlijk bestanddeel van het leven in de menselijke gemeenschap. Want ook het leven in overeenstemming met de natuur wordt als doel geformuleerd door de Stoa.
Tot zover de stoïcijnse levenshouding.
Gevoelens ervaren en te doorvoelen is natuurlijk. Hoe en of je een gevoel omzet in een emotie is jouw verantwoordelijkheid. Je kunt dat niet ontlopen of ontkennen door te stellen dat er geen vrije wil is. Gevoelens gebeuren en gedachten komen op. Verantwoordelijkheid voor wat er met emoties gebeurt wegredeneren maakt niet gelukkig of doet onprettige gevoelens verdwijnen..
Oosterse filosofieën wijzen er op dat permanent geluk niet buiten jezelf is te vinden, daar is slechts tijdelijk geluk te vinden. Maar dat betekent niet dat je je moet afscheiden van de buitenwereld en geen contact meer moet maken met wat er buiten jou gebeurt of met anderen.
Een al te onverschillige en schijnwijze levenshouding, geïnspireerd door de stoïcijnse of hindoeïstische of boeddhistische levenswijze of non-dualiteit wordt een Advaita shuffle genoemd. Het is een pose waarin men de indruk wil wekken alle illusies te doorzien en in eenheid te leven met het universum. A-dvaita betekent niet-twee en staat zo voor voldoende eenheid.
Filosoof en schrijver over non-dualiteit Paul Smit zegt over de Advaita shuffle:
“Er zijn allerlei manieren waarop Advaita door het ego gekaapt kan worden. Zoiets noemen we de Advaita shuffle. Mensen die daaraan lijden, hebben de neiging om psychische problematiek eenvoudigweg te ontkennen. Onder het mom dat alles ‘toch maar’ een illusie is, wordt het eigen gedrag vergoelijkt. Maar andersom werkt het óók. Stel dat iemand bij de bakker voordringt. Je zou, terecht, kunnen denken dat deze persoon daar niets aan kan doen. Om vervolgens stilzwijgend je beurt voorbij te laten gaan. Maar tegelijkertijd gebeur jij ook gewoon. En dus is er niks mis mee om de voordringer op zijn of haar gedrag te wijzen. Advaita vraagt ons niet om onszelf uit het leven weg te redeneren.”
Tot zover. Paul Smit, zelf ook weleens schuifelend..
Wat kun je nog begrijpen?
Mensen die zich verdiepen in spiritualiteit worden voorgehouden om het denken niet al te serieus nemen als mogelijkheid om de realiteit te kennen. Wanneer ze dan ook nog worden verteld dat ook via de zintuigen geen zekerheid is te krijgen is over de realiteit, is de stap klein om alles te gaan relativeren en zich verliezen in taalspelletjes.
Ze gaan dan dingen zeggen als “ik besta niet” en “alles gebeurt”. Natuurlijk is er in de hersenen geen fysiek “ik” of “ego” aan te wijzen en er gebeurt voortdurend van alles en tegelijkertijd.
Het is doorschieten in alles willen relativeren of de relatie willen zien tussen alles wat er is. We zijn allemaal één is weliswaar niet onwaar, maar ook kort door de bocht. We doen er verstandig aan om niet alles voortdurend te willen begrijpen. Het verspilt de energie die we goed kunnen gebruiken om het leven met al haar mysteries te leven en zo te ervaren hoe het zit. Het meeste wordt vanzelf duidelijk. De rest is poëzie.
Je schept als het ware een afstand tussen jezelf en wat er in jezelf gebeurt. Dat kan het gemakkelijker maken om iets niet (te) persoonlijk op te vatten. Het kan ook een valkuil zijn wanneer je geen enkele verantwoordelijkheid meer neemt voor wat er in en met jou gebeurt of hoe jij zaken in de buitenwereld opneemt en opvat.
Een milde of lichte scheiding aanhouden tussen wat er gebeurt en wie je bent is mogelijk door jezelf te waar te nemen (schouwen). Die innerlijke waarnemer wordt geacht niet te oordelen, amoreel te zijn, geen emoties en geen gedachten te hebben. Het kan je helpen om je niet alles wat je overkomt en wat anderen over en tegen je zeggen persoonlijk te nemen. Het is een gezonde levenshouding, vooropgesteld dat je jezelf als eenheid blijft zien en niet denkt dat je echte zelf in de waarnemer zit.
Het staat cool en/of is wijs om een zekere distantie aan te houden tegenover wat je overkomt en jouw handelen, maar een voortdurende scheiding zoeken tussen jou en de realiteit is een zelfopgelegde vorm van schizofrenie.
Mensen die zich met spiritualiteit bezighouden zijn soms in de verleiding om net te doen of ze nergens door geraakt worden. Er zijn eeuwenoude (levens)filosofieën die lijken te propageren om je nergens druk over te maken, bijvoorbeeld het Stoïcisme, maar ook oosterse filosofieën en levensovertuigingen als boeddhisme en hindoeïsme.
Van Wikipedia:
De stoïsche filosofie presenteert zichzelf als de aangewezen weg om de mens gelukkig te maken. Alles wat gebeurt in de wereld is volgens de Stoa van tevoren onverbiddelijk bepaald, maar de vrijheid en autonomie van de mens zit hem erin dat hij vrij is in zijn reactie hierop. Deze reactie is bepalend voor het menselijk geluk. Inzicht in de noodzakelijkheid van alles, inzicht dat dit zo goed is, enerzijds; anderzijds het inzicht dat hetgeen men gewoonlijk als persoonlijke rampen ziet, ons niet echt raakt, als we maar goed onderscheiden wat er echt aan de hand is.
Er zit evenwel ook een moreel aspect aan vast. Een stoïcijn wordt geacht ook zijn sociale plichten te vervullen. Dit wordt gezien als een natuurlijk bestanddeel van het leven in de menselijke gemeenschap. Want ook het leven in overeenstemming met de natuur wordt als doel geformuleerd door de Stoa.
Tot zover de stoïcijnse levenshouding.
Gevoelens ervaren en te doorvoelen is natuurlijk. Hoe en of je een gevoel omzet in een emotie is jouw verantwoordelijkheid. Je kunt dat niet ontlopen of ontkennen door te stellen dat er geen vrije wil is. Gevoelens gebeuren en gedachten komen op. Verantwoordelijkheid voor wat er met emoties gebeurt wegredeneren maakt niet gelukkig of doet onprettige gevoelens verdwijnen..
Oosterse filosofieën wijzen er op dat permanent geluk niet buiten jezelf is te vinden, daar is slechts tijdelijk geluk te vinden. Maar dat betekent niet dat je je moet afscheiden van de buitenwereld en geen contact meer moet maken met wat er buiten jou gebeurt of met anderen.
Een al te onverschillige en schijnwijze levenshouding, geïnspireerd door de stoïcijnse of hindoeïstische of boeddhistische levenswijze of non-dualiteit wordt een Advaita shuffle genoemd. Het is een pose waarin men de indruk wil wekken alle illusies te doorzien en in eenheid te leven met het universum. A-dvaita betekent niet-twee en staat zo voor voldoende eenheid.
Filosoof en schrijver over non-dualiteit Paul Smit zegt over de Advaita shuffle:
“Er zijn allerlei manieren waarop Advaita door het ego gekaapt kan worden. Zoiets noemen we de Advaita shuffle. Mensen die daaraan lijden, hebben de neiging om psychische problematiek eenvoudigweg te ontkennen. Onder het mom dat alles ‘toch maar’ een illusie is, wordt het eigen gedrag vergoelijkt. Maar andersom werkt het óók. Stel dat iemand bij de bakker voordringt. Je zou, terecht, kunnen denken dat deze persoon daar niets aan kan doen. Om vervolgens stilzwijgend je beurt voorbij te laten gaan. Maar tegelijkertijd gebeur jij ook gewoon. En dus is er niks mis mee om de voordringer op zijn of haar gedrag te wijzen. Advaita vraagt ons niet om onszelf uit het leven weg te redeneren.”
Tot zover. Paul Smit, zelf ook weleens schuifelend..
Wat kun je nog begrijpen?
Mensen die zich verdiepen in spiritualiteit worden voorgehouden om het denken niet al te serieus nemen als mogelijkheid om de realiteit te kennen. Wanneer ze dan ook nog worden verteld dat ook via de zintuigen geen zekerheid is te krijgen is over de realiteit, is de stap klein om alles te gaan relativeren en zich verliezen in taalspelletjes.
Ze gaan dan dingen zeggen als “ik besta niet” en “alles gebeurt”. Natuurlijk is er in de hersenen geen fysiek “ik” of “ego” aan te wijzen en er gebeurt voortdurend van alles en tegelijkertijd.
Het is doorschieten in alles willen relativeren of de relatie willen zien tussen alles wat er is. We zijn allemaal één is weliswaar niet onwaar, maar ook kort door de bocht. We doen er verstandig aan om niet alles voortdurend te willen begrijpen. Het verspilt de energie die we goed kunnen gebruiken om het leven met al haar mysteries te leven en zo te ervaren hoe het zit. Het meeste wordt vanzelf duidelijk. De rest is poëzie.
23 maart 2018
Wat je wel en niet moet zeggen tegen een depressief iemand
Psycholoog Huub Buijssen heeft een boek geschreven over hoe je begripvol communiceert met een depressieve naaste. Tegenover iemand die zelf niet op gang kan komen sta je vaak onmachtig en reageer je snel op een manier die het voor die depressieve persoon nog moeilijker maakt.
Relativeren is een eigenschap die voor jezelf soms werkt, voor anderen werkt het averechts.
Voorbeelden van wat niet te zeggen zijn
Er effectief voor iemand zijn tot steun kost tijd en moeite. Dit aanbieden en aankondigen helpt.
Voorbeelden van wat wel te zeggen zijn:
Relativeren is een eigenschap die voor jezelf soms werkt, voor anderen werkt het averechts.
Voorbeelden van wat niet te zeggen zijn
- Zo erg is het toch niet.
- Er is licht aan het eind van de tunnel.
- Je weet dat dit ook weer overgaat.
- Zo is het nu eenmaal.
- Dit overkomt zoveel andere mensen.
Er effectief voor iemand zijn tot steun kost tijd en moeite. Dit aanbieden en aankondigen helpt.
Voorbeelden van wat wel te zeggen zijn:
- Wat erg voor je.
- Ik ga proberen je erdoorheen te slepen.
- Reken op me. Vertel me wat ik moet doen.
- Ik hou van je.
- Dit kost tijd, veel tijd.
16 maart 2018
Via evenwaardigheid naar leefbare eenheid
Wie van mening is dat alles met alles samenhangt en dat we allemaal één zijn, heeft vaak het gelijk aan zijn kant, maar zal er nooit in slagen te bewijzen dat het zo is.
In een millennia oude Hindoeïstische filosofie wordt daarom uitgegaan van een veel werkbaarder standpunt namelijk dat alles niet twee is (A-dvaita). Dat lijkt flauw, zwak en zweverig maar brengt beweging in starre dogma’s.
Ook in het christendom is een soortgelijke benadering: de via negativa. Die manier van redeneren wordt toegepast op het wel of niet bestaan van God of de ultieme waarheid. Niemand weet precies hoe het zit, maar door uitgebreid te doordenken hoe het niet zit wordt stapje voor stapje duidelijk hoe het zou kunnen zijn.
In de eveneens duizenden jaren oude Chinese filosofie wordt mensen voorgehouden om te handelen vanuit het wei wu wei principe: doen door niet te doen. Niet te verwarren met doen door niets te doen, wat een luie en inconsistente levensstijl oplevert. Niet doen, oftewel laten is even belangrijk als doen. Wijsheid is weten wanneer te kiezen voor doen en wanneer voor niet doen.
We kunnen zien, spreken en afwegen doordat we zaken afzetten tegen elkaar (dualisme). Het maakt dat we beslissingen kunnen nemen. Via een dialoog kunnen we tot eenheid komen, telkens weer.
Om te kunnen onderscheiden (discrimineren in positieve zin) hebben we onze zintuigen ontwikkeld. Het was in vroeger van levensbelang om snel in te kunnen schatten of iets van buiten een kans of een bedreiging opleverde. Eten of gegeten worden, dat was de vraag lang voordat Shakespeare bestaansvragen formuleerde als “to be or not to be, that the question”.
Het leven wordt gekenmerkt door beweging. Panta rhei (alles stroomt). Bij ademhaling horen de bewegingen in- en uitademen bij elkaar. Inspannen en ontspannen op regelmatige basis voorkomt stress en houdt ons gezond. Geen van beide is belangrijker dan de ander. Wel is er verschil in status, maar verlies de balans niet uit het oog.
Ook in de liefde houden we het langst vol wanneer we niet letterlijk streven naar eeuwigdurende eenheid. De afwisselende beweging van verbinden en loslaten levert een stabiele relatie op, die lang kan duren wanneer we die onderhouden vanuit een streven naar evenwaardigheid.
In een millennia oude Hindoeïstische filosofie wordt daarom uitgegaan van een veel werkbaarder standpunt namelijk dat alles niet twee is (A-dvaita). Dat lijkt flauw, zwak en zweverig maar brengt beweging in starre dogma’s.
Ook in het christendom is een soortgelijke benadering: de via negativa. Die manier van redeneren wordt toegepast op het wel of niet bestaan van God of de ultieme waarheid. Niemand weet precies hoe het zit, maar door uitgebreid te doordenken hoe het niet zit wordt stapje voor stapje duidelijk hoe het zou kunnen zijn.
In de eveneens duizenden jaren oude Chinese filosofie wordt mensen voorgehouden om te handelen vanuit het wei wu wei principe: doen door niet te doen. Niet te verwarren met doen door niets te doen, wat een luie en inconsistente levensstijl oplevert. Niet doen, oftewel laten is even belangrijk als doen. Wijsheid is weten wanneer te kiezen voor doen en wanneer voor niet doen.
We kunnen zien, spreken en afwegen doordat we zaken afzetten tegen elkaar (dualisme). Het maakt dat we beslissingen kunnen nemen. Via een dialoog kunnen we tot eenheid komen, telkens weer.
Om te kunnen onderscheiden (discrimineren in positieve zin) hebben we onze zintuigen ontwikkeld. Het was in vroeger van levensbelang om snel in te kunnen schatten of iets van buiten een kans of een bedreiging opleverde. Eten of gegeten worden, dat was de vraag lang voordat Shakespeare bestaansvragen formuleerde als “to be or not to be, that the question”.
Het leven wordt gekenmerkt door beweging. Panta rhei (alles stroomt). Bij ademhaling horen de bewegingen in- en uitademen bij elkaar. Inspannen en ontspannen op regelmatige basis voorkomt stress en houdt ons gezond. Geen van beide is belangrijker dan de ander. Wel is er verschil in status, maar verlies de balans niet uit het oog.
Ook in de liefde houden we het langst vol wanneer we niet letterlijk streven naar eeuwigdurende eenheid. De afwisselende beweging van verbinden en loslaten levert een stabiele relatie op, die lang kan duren wanneer we die onderhouden vanuit een streven naar evenwaardigheid.
11 maart 2018
Drang tot perfectie maakt meer kapot dan je liefhebt
Wie niet kan leven met de eigen imperfectie leidt een voortdurende pijn tijdens de zoektocht naar meer perfectie en minder fouten. Dit gegeven is verweven in veel mythologieën. In het paradijsverhaal kan Eva de verlokking niet weerstaan om de appel die leidt tot kennis van goed en kwaad. In de Griekse sagen van het ontstaan van goden en de mens is de verleiding de doos van Pandora, een vrouw begiftigd alle ideale menselijke gaven. Door haar nieuwsgierigheid ontsnapten de geesten van alle onheil en bleef slechts hoop achter.
In zijn nieuwe boek beschrijft Stephen Fry dit proces van creatie van en door nieuwe goden dat we op dit punt in de tijd lijken te herhalen. We zijn bezig kunstmatige intelligentie te construeren en gieten het in een vorm die ons he t mogelijk maakt om ernaar te kijken: software of een robot of mengvormen van mens en technologische hoogstandjes. De vraag, uitdaging en gevaar is dat we dreigen te herhalen wat ooit eerder is gebeurd, namelijk dat we iets maken wat ons gaat uitroeien.
Hij vertelt hierover in een interview met Adriaan van Dis. Treffend is de analogie van gebeurtenissen in zijn eigen leven en wat hij interpreteert in de mythologieën van het verleden en in de toekomst. Als kind al speelde hij met alles –dingen en relaties- totdat ze kapot gingen, opzettelijk of door slijtage.
Freud benoemde al de scheppingsdriften en dood(s)driften. Ook goden uit de Advaita Vedanta hebben deze tweeledige functie van maken en kapot maken.
In het interview met van Dis komen heel andere aspecten naar voren dat de uitgever op de flap van het boek plaatst:
Losbandigheid, lust en liefde, moord en doodslag, triomfen en tragedies; de Griekse mythen en sagen zijn wilder en woester dan het leven zelf. Deze verhalen bieden alles wat een lezer zich kan wensen. De oude Grieken inspireerden onder anderen Shakespeare, Michelangelo, James Joyce en Walt Disney. In de handen van Stephen Fry komen de verhalen opnieuw tot leven. We worden verliefd op Zeus, we aanschouwen de geboorte van Athena, we zien hoe Kronos en Gaia wraak nemen op Ouranos, we huilen met koning Midas en we jagen met de even beeldschone als meedogenloze Artemis. Stephen Fry haalt deze verhalen op uit de oudheid en geeft ze hun welverdiende plek in onze moderne tijd.
In zijn nieuwe boek beschrijft Stephen Fry dit proces van creatie van en door nieuwe goden dat we op dit punt in de tijd lijken te herhalen. We zijn bezig kunstmatige intelligentie te construeren en gieten het in een vorm die ons he t mogelijk maakt om ernaar te kijken: software of een robot of mengvormen van mens en technologische hoogstandjes. De vraag, uitdaging en gevaar is dat we dreigen te herhalen wat ooit eerder is gebeurd, namelijk dat we iets maken wat ons gaat uitroeien.
Hij vertelt hierover in een interview met Adriaan van Dis. Treffend is de analogie van gebeurtenissen in zijn eigen leven en wat hij interpreteert in de mythologieën van het verleden en in de toekomst. Als kind al speelde hij met alles –dingen en relaties- totdat ze kapot gingen, opzettelijk of door slijtage.
Freud benoemde al de scheppingsdriften en dood(s)driften. Ook goden uit de Advaita Vedanta hebben deze tweeledige functie van maken en kapot maken.
In het interview met van Dis komen heel andere aspecten naar voren dat de uitgever op de flap van het boek plaatst:
Losbandigheid, lust en liefde, moord en doodslag, triomfen en tragedies; de Griekse mythen en sagen zijn wilder en woester dan het leven zelf. Deze verhalen bieden alles wat een lezer zich kan wensen. De oude Grieken inspireerden onder anderen Shakespeare, Michelangelo, James Joyce en Walt Disney. In de handen van Stephen Fry komen de verhalen opnieuw tot leven. We worden verliefd op Zeus, we aanschouwen de geboorte van Athena, we zien hoe Kronos en Gaia wraak nemen op Ouranos, we huilen met koning Midas en we jagen met de even beeldschone als meedogenloze Artemis. Stephen Fry haalt deze verhalen op uit de oudheid en geeft ze hun welverdiende plek in onze moderne tijd.
18 februari 2018
De kwaliteit van nabijheid
Ieder mens wil gezien en geaccepteerd worden zoals hij is. En hoe meer een ander van je ziet en je voelt je toch geaccepteerd, hoe comfortabeler dat voelt. Je mag er zijn.
Wanneer twee mensen een optimale verbinding willen dan is het eerste wat duidelijk moet worden of beiden respect hebben voor elkaars grenzen. Respect is het spanningsveld tussen betrokkenheid tonen en afstand houden. Je wilt jouw betrokkenheid tonen door de ander dicht op de huid te zitten zonder dat het leidt tot een beklemd gevoel. Er is in de kennismakingsfase idealiter een voortdurend naderbij komen en laten zien dat je elkaars grens niet ongevraagd overschrijdt.
Je bent in contact met elkaar wanneer beiden geen energie meer hoeven te steken in het bepalen van de juiste afstand en je open kunt uitwisselen wat er in je omgaat zonder het gevoel te hebben dat de ander jou beoordeelt.
Je ont-moet elkaar in de letterlijke zin: niets moet. Alles mag gezegd worden, niets hoeft te worden gedaan. De aard van het contact behoeft geen label. Het stroomt.
De ideale nabijheid ontstaat dan wanneer je je evenwaardig opstelt, want dan zijn er geen tekenen van domineren, manipuleren of misbruiken in enige vorm dan ook.
In evenwaardigheid mogen alle individuele verschillen bestaan en is er geen wedijver in het hebben van gelijk. Er wordt geen macht uitgeoefend en er wordt geen machtsverhouding gezocht.
Je kunt ook te lang nabij blijven of te dichtbij komen, dan zie je het geheel niet meer en is geen ruimte om te bewegen.
Nabijheid blijft langer aantrekkelijk wanneer je de verwachting daarover kunt relativeren, mogelijk zelfs geen verwachting hebt. In de nabijheid blijf je uiteindelijk altijd een individu die baat heeft om ook weer afgescheiden te zijn en die afscheiding te voelen. En na een periode van rust, geen contact, weer opnieuw moeiteloos nabij te kunnen komen. En zo de eenheid herbeleven met dezelfde persoon of met een ander. Als een frisse start met dito blik. Open.
Zonder vrijheid geen liefde en zonder liefde geen vrijheid. En wanneer ze in verbinding leiden tot nabijheid heeft het leven kwaliteit.
Wanneer twee mensen een optimale verbinding willen dan is het eerste wat duidelijk moet worden of beiden respect hebben voor elkaars grenzen. Respect is het spanningsveld tussen betrokkenheid tonen en afstand houden. Je wilt jouw betrokkenheid tonen door de ander dicht op de huid te zitten zonder dat het leidt tot een beklemd gevoel. Er is in de kennismakingsfase idealiter een voortdurend naderbij komen en laten zien dat je elkaars grens niet ongevraagd overschrijdt.
Je bent in contact met elkaar wanneer beiden geen energie meer hoeven te steken in het bepalen van de juiste afstand en je open kunt uitwisselen wat er in je omgaat zonder het gevoel te hebben dat de ander jou beoordeelt.
Je ont-moet elkaar in de letterlijke zin: niets moet. Alles mag gezegd worden, niets hoeft te worden gedaan. De aard van het contact behoeft geen label. Het stroomt.
De ideale nabijheid ontstaat dan wanneer je je evenwaardig opstelt, want dan zijn er geen tekenen van domineren, manipuleren of misbruiken in enige vorm dan ook.
In evenwaardigheid mogen alle individuele verschillen bestaan en is er geen wedijver in het hebben van gelijk. Er wordt geen macht uitgeoefend en er wordt geen machtsverhouding gezocht.
Je kunt ook te lang nabij blijven of te dichtbij komen, dan zie je het geheel niet meer en is geen ruimte om te bewegen.
Nabijheid blijft langer aantrekkelijk wanneer je de verwachting daarover kunt relativeren, mogelijk zelfs geen verwachting hebt. In de nabijheid blijf je uiteindelijk altijd een individu die baat heeft om ook weer afgescheiden te zijn en die afscheiding te voelen. En na een periode van rust, geen contact, weer opnieuw moeiteloos nabij te kunnen komen. En zo de eenheid herbeleven met dezelfde persoon of met een ander. Als een frisse start met dito blik. Open.
Zonder vrijheid geen liefde en zonder liefde geen vrijheid. En wanneer ze in verbinding leiden tot nabijheid heeft het leven kwaliteit.
31 januari 2018
De dans om contact te maken in liefde
Liefde is een vaardigheid, ontdekte choreograaf Giulio D'Anna. Hij maakte een stuk voor dansduo Kristin de Groot en Piet Rogie, al 25 jaar samen. In de Volkskrant van 31-01-2018 doet Mirjam van der Linden verslag van het stuk Panorama.
Dat gevoel van hard werken, onophoudelijk, daar gaat het ook D'Anna om. Ter voorbereiding op Panorama sprak hij gedragswetenschapper Johan Karremans (Radboud Universiteit Nijmegen), die onderzoek doet naar factoren die het slagen van de romantische relatie bepalen.
'Samen vormen ze een CBS-proof panorama van Nederlandse relaties', zegt D'Anna. 'En het is zoals Karremans ontdekte: betrokkenheid is afhankelijk van zelfbeheersing, van het kunnen omgaan met drama. Niks roze wolk, overgave of harmonie. Geen van mijn geïnterviewden noemt het woord 'liefde' als de sleutel tot succes. Iedereen somt strategieën op, met 'vertrouwen hebben' en 'vrijheid geven' als de belangrijkste. Ontroerend vond ik dat. Liefde is een vaardigheid.'
Het begint allemaal simpel met contact maken. En dat wordt weer verbeeld in een heel andere stuk.
SIMPEL VERLANGEN / SIMPLE DESIRE from Saskia Habermann on Vimeo.
Ana Ikens: "Via de dans krijgen individuele gevoelens - waar soms geen woorden meer voor zijn - gestalte. Dat samen te ervaren is geweldig om mee te maken."
Dat gevoel van hard werken, onophoudelijk, daar gaat het ook D'Anna om. Ter voorbereiding op Panorama sprak hij gedragswetenschapper Johan Karremans (Radboud Universiteit Nijmegen), die onderzoek doet naar factoren die het slagen van de romantische relatie bepalen.
'Samen vormen ze een CBS-proof panorama van Nederlandse relaties', zegt D'Anna. 'En het is zoals Karremans ontdekte: betrokkenheid is afhankelijk van zelfbeheersing, van het kunnen omgaan met drama. Niks roze wolk, overgave of harmonie. Geen van mijn geïnterviewden noemt het woord 'liefde' als de sleutel tot succes. Iedereen somt strategieën op, met 'vertrouwen hebben' en 'vrijheid geven' als de belangrijkste. Ontroerend vond ik dat. Liefde is een vaardigheid.'
Het begint allemaal simpel met contact maken. En dat wordt weer verbeeld in een heel andere stuk.
Simpel Verlangen is een dansproject dat verschillende generaties en leefwerelden met elkaar verbindt.
Een groep van professionele dansers, dansstudenten en muzikanten maakt samen met vitale ouderen uit de regio een dansvoorstelling over verlangen, durf en vertrouwen. Over ontmoeten, luisteren en loslaten.
SIMPEL VERLANGEN / SIMPLE DESIRE from Saskia Habermann on Vimeo.
Ana Ikens: "Via de dans krijgen individuele gevoelens - waar soms geen woorden meer voor zijn - gestalte. Dat samen te ervaren is geweldig om mee te maken."
24 januari 2018
Helder spreken over seksuele wensen
Het bedrijf LegalThings maakte een app om seksafspraken van te voren vast te leggen.
Citaat van Margriet Oostveen uit de Volkskrant:
“Hun app heet LegalFling. Het idee komt voort uit de #MeToo-discussie en het voornemen van de Zweedse regering om een zogeheten 'toestemmingsclausule' op te nemen in de wet: wie seks met iemand wil, heeft daar in Zweden vanaf komende zomer een expliciet 'ja' voor nodig. Zonder sta je er voortaan zwak wanneer iemand je van aanranding of erger beschuldigt.”
Toen ik voor het eerst daarvan hoorde krabde ik achter mijn oren, moet dat nou zo expliciet?
Maar in het licht van hoe pubers en ouderen (elk op hun eigen ongemakkelijke manier) met elkaar (niet) durven te spreken over wat ze wel en niet willen bij wel gewenste intimiteit vind ik de app bij nader inzien toch zo gek nog niet.
Een voorbeeld dat mij te binnen schoot was een artikel waarin het seksuele gedrag tussen pubers werd besproken in het uitgaansleven. Een beetje zoenen bij het verlaten van een feesttent leidt al gauw tot meer. Soms hebben ze een jongen zo opgenaaid en opgewonden en uitgelokt en van verwachtingen vervuld dat ze het effect bijna niet meer kunnen ontlopen. En sommige meisjes geven uit preventie (om niet te hoeven neuken) een jongen een blow-job (orale bevrediging) om de stoom van de ketel te krijgen.
Ze geven als het ware een vinger om te voorkomen dat de hele hand wordt genomen.
De kans is groot dat dit afdoende is, maar de kans bestaat ook dat de jongen daarna meer wil, eventueel op een tweede date.
Of je nu wel of niet naar aanleiding van de app jouw behoefte aan grenzen stellen en toch intimiteit beleven bespreekt, de kunst is om helder te durven benoemen wat je wel of niet wilt.
En de app kan je eraan herinneren welke aspecten dan benoemd moeten worden.
Bijkomend nadeel van de huidige afstandelijke manier van seksueel omgaan tussen jongeren is dat het meer op porno imiterend gedrag lijkt dan ze vermoedelijk zelf willen. Er is weinig uitwisseling van tederheid, eerder instrumenteel behandelen van elkaar, wat niet bijdraagt bij een liefdevol beeld van elkaar.
In tegenstelling tot het overkokende libido van jongeren hebben ouderen soms te veel schroom om hun seksuele gevoelens om te zetten in een daad. Ze doen het dan liever met de herinnering en in fantasie in plaats van het risico om een blauwtje te lopen.
Tenslotte een sprong naar een mogelijk achterliggende reden dat mannen en vrouwen verschillend communiceren en de grens anders trekken.
Vrouwen zijn er onzeker over of ze er wel mogen zijn, zelfs vertaald in de vraag of ze wel aantrekkelijk genoeg bevonden worden (ben ik wel -of in het geval van ouderen: nog- mooi genoeg?).
Mannen willen vaak bevestigd zien dat zij echt in trek zijn wanneer een vrouw zich daadwerkelijk overgeeft en bloot geeft. Dat doen ze als initiatiefnemer immers zelf ook.
Natuurlijk trekt een vrouw de grens eerder omdat de gevolgen van (onbeschermde) seks veel verstrekkender kunnen zijn.
Maar omdat bijna niemand (bewust) het gesprek durft te voeren over welk concreet bewijs ze zoeken dat hun bevestiging geeft, gaan mensen onnodig vaak over eigen en andermans grenzen.
Citaat van Margriet Oostveen uit de Volkskrant:
“Hun app heet LegalFling. Het idee komt voort uit de #MeToo-discussie en het voornemen van de Zweedse regering om een zogeheten 'toestemmingsclausule' op te nemen in de wet: wie seks met iemand wil, heeft daar in Zweden vanaf komende zomer een expliciet 'ja' voor nodig. Zonder sta je er voortaan zwak wanneer iemand je van aanranding of erger beschuldigt.”
Toen ik voor het eerst daarvan hoorde krabde ik achter mijn oren, moet dat nou zo expliciet?
Maar in het licht van hoe pubers en ouderen (elk op hun eigen ongemakkelijke manier) met elkaar (niet) durven te spreken over wat ze wel en niet willen bij wel gewenste intimiteit vind ik de app bij nader inzien toch zo gek nog niet.
Een voorbeeld dat mij te binnen schoot was een artikel waarin het seksuele gedrag tussen pubers werd besproken in het uitgaansleven. Een beetje zoenen bij het verlaten van een feesttent leidt al gauw tot meer. Soms hebben ze een jongen zo opgenaaid en opgewonden en uitgelokt en van verwachtingen vervuld dat ze het effect bijna niet meer kunnen ontlopen. En sommige meisjes geven uit preventie (om niet te hoeven neuken) een jongen een blow-job (orale bevrediging) om de stoom van de ketel te krijgen.
Ze geven als het ware een vinger om te voorkomen dat de hele hand wordt genomen.
De kans is groot dat dit afdoende is, maar de kans bestaat ook dat de jongen daarna meer wil, eventueel op een tweede date.
Of je nu wel of niet naar aanleiding van de app jouw behoefte aan grenzen stellen en toch intimiteit beleven bespreekt, de kunst is om helder te durven benoemen wat je wel of niet wilt.
En de app kan je eraan herinneren welke aspecten dan benoemd moeten worden.
Bijkomend nadeel van de huidige afstandelijke manier van seksueel omgaan tussen jongeren is dat het meer op porno imiterend gedrag lijkt dan ze vermoedelijk zelf willen. Er is weinig uitwisseling van tederheid, eerder instrumenteel behandelen van elkaar, wat niet bijdraagt bij een liefdevol beeld van elkaar.
In tegenstelling tot het overkokende libido van jongeren hebben ouderen soms te veel schroom om hun seksuele gevoelens om te zetten in een daad. Ze doen het dan liever met de herinnering en in fantasie in plaats van het risico om een blauwtje te lopen.
Tenslotte een sprong naar een mogelijk achterliggende reden dat mannen en vrouwen verschillend communiceren en de grens anders trekken.
Vrouwen zijn er onzeker over of ze er wel mogen zijn, zelfs vertaald in de vraag of ze wel aantrekkelijk genoeg bevonden worden (ben ik wel -of in het geval van ouderen: nog- mooi genoeg?).
Mannen willen vaak bevestigd zien dat zij echt in trek zijn wanneer een vrouw zich daadwerkelijk overgeeft en bloot geeft. Dat doen ze als initiatiefnemer immers zelf ook.
Natuurlijk trekt een vrouw de grens eerder omdat de gevolgen van (onbeschermde) seks veel verstrekkender kunnen zijn.
Maar omdat bijna niemand (bewust) het gesprek durft te voeren over welk concreet bewijs ze zoeken dat hun bevestiging geeft, gaan mensen onnodig vaak over eigen en andermans grenzen.
De futiele aanloop tot een machtsstrijd
Wanneer twee mensen een gesprek hebben dan gebeurt het regelmatig dat je denkt “dat zeg je nu wel zo, maar volgens mij zit het anders bij je”. De oplossing is simpel: je stelt het aan de orde. En wanneer de ander vervolgens zegt “ik bedoel het toch zoals ik het zeg” dan kun je twee dingen doen. Of je accepteert dat je het fout zag of je denkt “ik voel wat anders”.
Je kunt niet bezig blijven om dat wat de ander zegt ter discussie te blijven stellen, want voordat je het doorhebt verzand je in de machtsstrijd. De boodschap lijkt dan te zijn “ik weet beter dan jij wat je denkt en voelt dan jou”. En dat kun je natuurlijk niet maken.
Dit lijkt allemaal futiel, maar in een cultuur waarin je eigenlijk niet direct kunt zeggen wat je denkt, gebeurt het voortdurend dat mensen tussen de regels door gaan lezen. Sommigen gaan dan de emoties van anderen herbenoemen zonder te checken of het wel klopt.
Wie zich niet kwetsbaar wil opstellen, verbergt mogelijk angst, verdriet of pijn. Wanneer de ander dat vermoedt kan hij daar rechtstreeks naar vragen. En wanneer dan het ontkennende antwoord komt dan blijven er in het hoofd van de vrager nog steeds twee keuzes: geloof je dat je het fout zag of denk je dat je een leugentje voor bestwil hebt gehoord?
Niemand hoeft verder te gaan en zijn gelijk te halen want je komt in een vicieuze cirkel terecht. En daar kun je alleen doorheen breken door het onderwerp te laten rusten en overgaan op een ander onderwerp.
Wanneer je toch doorgaat en zegt (voor de grap) “ik wist niet dat je kwaad werd” dan loop je de kans dat de ander kwaad wordt en je door de reactie van de ander je gelijk krijgt terwijl er niets aan de hand was. Je hebt doorgedramd en bent verzand in een machtsstrijd.
Meer lezen over hoe een machtsstrijd te voorkomen of te stoppen, lees Riekje Boswijk-Hummel.
Je kunt niet bezig blijven om dat wat de ander zegt ter discussie te blijven stellen, want voordat je het doorhebt verzand je in de machtsstrijd. De boodschap lijkt dan te zijn “ik weet beter dan jij wat je denkt en voelt dan jou”. En dat kun je natuurlijk niet maken.
Dit lijkt allemaal futiel, maar in een cultuur waarin je eigenlijk niet direct kunt zeggen wat je denkt, gebeurt het voortdurend dat mensen tussen de regels door gaan lezen. Sommigen gaan dan de emoties van anderen herbenoemen zonder te checken of het wel klopt.
Wie zich niet kwetsbaar wil opstellen, verbergt mogelijk angst, verdriet of pijn. Wanneer de ander dat vermoedt kan hij daar rechtstreeks naar vragen. En wanneer dan het ontkennende antwoord komt dan blijven er in het hoofd van de vrager nog steeds twee keuzes: geloof je dat je het fout zag of denk je dat je een leugentje voor bestwil hebt gehoord?
Niemand hoeft verder te gaan en zijn gelijk te halen want je komt in een vicieuze cirkel terecht. En daar kun je alleen doorheen breken door het onderwerp te laten rusten en overgaan op een ander onderwerp.
Wanneer je toch doorgaat en zegt (voor de grap) “ik wist niet dat je kwaad werd” dan loop je de kans dat de ander kwaad wordt en je door de reactie van de ander je gelijk krijgt terwijl er niets aan de hand was. Je hebt doorgedramd en bent verzand in een machtsstrijd.
Meer lezen over hoe een machtsstrijd te voorkomen of te stoppen, lees Riekje Boswijk-Hummel.
12 januari 2018
Duurzaam doen en laten effectiever belonen
Het lastige van duurzaam gedrag is dat wat je doet is zichtbaar en wat je laat niet. En wat je laat kan wel eens veel duurzamer zijn dan wat je doet. Maar een mens wordt zelden beloond voor wat hij laat.
Een vliegreis maken belast het milieu en het niet doen niet. Wie vliegreizen minder aantrekkelijk wil maken kan de belasting op kerosine verhogen en dat kost de vliegreiziger geld en wie niet vliegt niet. Maar net als emissierechten voor de industrie kun je ook vliegrechten uitgeven. Wie dan (ver of vaak) wil vliegen moet dan extra rechten opkopen van iemand die van zijn rechten geen gebruik maakt. Wie niet gaat vliegen en zijn rechten verkoopt wordt dan beloond met geld.
Wie niet gaat vliegen en zijn rechten niet verkoopt, heeft invloed op het aantal vliegkilometers dat gemaakt wordt.
Kortom dit voorstel van emissierechten zou een effectieve uitvoering zijn van duurzaam doen en laten.
Het is uiteraard aan de politiek of dit idee wordt uitgevoerd, maar een effect van politiek beraad kan zijn dat mensen bewuster worden van de gevolgen van vliegvakanties en dat de acceptatie van verhoging van belasting op kerosine vergroot wordt.
Eigenlijk zou dit gedachte-experiment kunnen worden toegepast op alle vormen van niet-duurzaam gedrag waarbij er een disbalans is tussen doeners en laters .Een klein voorbeeld is gebruik maken van de auto op momenten van de dag dat het invloed heeft op filevorming. Of reizen met het openbaar vervoer in plaats van met de auto.
Belastinggeld van niet duurzaam doen zou direct moeten terugvloeien naar het laten van niet-duurzaam gedrag . Nu betalen de duurzaam levende burgers de rekening voor de brutale vervuilers. Belasting wordt geheven op milieubelastend gedrag en gaat in een grote pot, maar vloeit niet evenredig terug naar degenen die bijdragen aan milieusparend gedrag.
In onze economie wordt accijns geheven op drinken, roken en benzine verbruiken etc.. Uit dat budget worden door de overheid, aangestuurd door de regering, algemene voorzieningen betaald.
Bij de belastingdienst zou je jouw ecologische voetafdruk bekend kunnen maken. Hoe kleiner de ecologische voetafdruk hoe minder onduurzaam je leeft. Wie het breed heeft en onduurzaam breed laat hangen levert dan budget door emissierechten te kopen. De belastingdienst kan dan dit geld direct doorsluizen aan wie aantoonbaar duurzaam leeft en geen gebruik maakt van zijn emissierechten. Zo wordt milieuvriendelijk gedrag duurzaam beloond.
Dit zou jaarlijks kunnen worden bekeken (je kan per jaar aangeven hoe je met de emissierechten om wilt gaan). Het principe kan door het parlement worden bijgestuurd, uitgebreid of verminderd.
Grote bedrijven geven airmiles uit. Ze kunnen daarmee zien welke aankopen mensen doen en hun aanbod daarop afstemmen. Wie veel en lang reist verzamelt veel airmiles. Met die verzamelde airmiles kun je gratis reizen of met reductie producten kopen. Dat is niet zo duurzaam. Je kunt de airmiles ook doneren aan Stichting Aap zodat die dieren weer terug kan brengen naar hun natuurlijke habitat.
Supermarkten zouden een vergelijkbaar spaarsysteem kunnen opzetten waarbij vleeskopers een bedrag verzamelen dat zij zelf als korting kunnen besteden aan vegetarische of veganistische producten bij die supermarkt. Ze zouden het ook kunnen doneren aan minder bedeelden die dit besteden aan diervriendelijke aankopen bij die supermarkt, lees uiteraard vegetarische of veganistische producten. Vleesproductie en consumptie draagt bij aan opwarming van het klimaat. Met een dergelijk spaarsysteem kan de supermarkt werken aan een duurzaam imago en kunnen consumenten onopvallend en effectief werken aan duurzaam aankopen.
Henriëtte Prat, hoogleraar gedragseconomie geeft in een interview met de Volkskrant een soortgelijke suggestie.
Hier een citaat:
Een vliegreis maken belast het milieu en het niet doen niet. Wie vliegreizen minder aantrekkelijk wil maken kan de belasting op kerosine verhogen en dat kost de vliegreiziger geld en wie niet vliegt niet. Maar net als emissierechten voor de industrie kun je ook vliegrechten uitgeven. Wie dan (ver of vaak) wil vliegen moet dan extra rechten opkopen van iemand die van zijn rechten geen gebruik maakt. Wie niet gaat vliegen en zijn rechten verkoopt wordt dan beloond met geld.
Wie niet gaat vliegen en zijn rechten niet verkoopt, heeft invloed op het aantal vliegkilometers dat gemaakt wordt.
Kortom dit voorstel van emissierechten zou een effectieve uitvoering zijn van duurzaam doen en laten.
Het is uiteraard aan de politiek of dit idee wordt uitgevoerd, maar een effect van politiek beraad kan zijn dat mensen bewuster worden van de gevolgen van vliegvakanties en dat de acceptatie van verhoging van belasting op kerosine vergroot wordt.
Eigenlijk zou dit gedachte-experiment kunnen worden toegepast op alle vormen van niet-duurzaam gedrag waarbij er een disbalans is tussen doeners en laters .Een klein voorbeeld is gebruik maken van de auto op momenten van de dag dat het invloed heeft op filevorming. Of reizen met het openbaar vervoer in plaats van met de auto.
Belastinggeld van niet duurzaam doen zou direct moeten terugvloeien naar het laten van niet-duurzaam gedrag . Nu betalen de duurzaam levende burgers de rekening voor de brutale vervuilers. Belasting wordt geheven op milieubelastend gedrag en gaat in een grote pot, maar vloeit niet evenredig terug naar degenen die bijdragen aan milieusparend gedrag.
In onze economie wordt accijns geheven op drinken, roken en benzine verbruiken etc.. Uit dat budget worden door de overheid, aangestuurd door de regering, algemene voorzieningen betaald.
Bij de belastingdienst zou je jouw ecologische voetafdruk bekend kunnen maken. Hoe kleiner de ecologische voetafdruk hoe minder onduurzaam je leeft. Wie het breed heeft en onduurzaam breed laat hangen levert dan budget door emissierechten te kopen. De belastingdienst kan dan dit geld direct doorsluizen aan wie aantoonbaar duurzaam leeft en geen gebruik maakt van zijn emissierechten. Zo wordt milieuvriendelijk gedrag duurzaam beloond.
Dit zou jaarlijks kunnen worden bekeken (je kan per jaar aangeven hoe je met de emissierechten om wilt gaan). Het principe kan door het parlement worden bijgestuurd, uitgebreid of verminderd.
Grote bedrijven geven airmiles uit. Ze kunnen daarmee zien welke aankopen mensen doen en hun aanbod daarop afstemmen. Wie veel en lang reist verzamelt veel airmiles. Met die verzamelde airmiles kun je gratis reizen of met reductie producten kopen. Dat is niet zo duurzaam. Je kunt de airmiles ook doneren aan Stichting Aap zodat die dieren weer terug kan brengen naar hun natuurlijke habitat.
Supermarkten zouden een vergelijkbaar spaarsysteem kunnen opzetten waarbij vleeskopers een bedrag verzamelen dat zij zelf als korting kunnen besteden aan vegetarische of veganistische producten bij die supermarkt. Ze zouden het ook kunnen doneren aan minder bedeelden die dit besteden aan diervriendelijke aankopen bij die supermarkt, lees uiteraard vegetarische of veganistische producten. Vleesproductie en consumptie draagt bij aan opwarming van het klimaat. Met een dergelijk spaarsysteem kan de supermarkt werken aan een duurzaam imago en kunnen consumenten onopvallend en effectief werken aan duurzaam aankopen.
Henriëtte Prat, hoogleraar gedragseconomie geeft in een interview met de Volkskrant een soortgelijke suggestie.
Hier een citaat:
Op de bon
'Iemand die heel klimaatvriendelijk leeft moet dan ook meebetalen aan een vliegtaks. Terwijl diegene misschien geen auto heeft en geen vlees eet'
Prast komt met een opmerkelijke oplossing: zet klimaatonvriendelijke producten op rantsoen, zegt ze. Net zoals in de Tweede Wereldoorlog basisproducten op de bon gingen. Er was toen een acuut tekort aan voedsel. Dit systeem voorkwam dat rijken niets tekort kwamen, terwijl het arme deel van de bevolking crepeerde, schetst Prast. 'Als er geen rantsoen was ingesteld, zouden mensen met genoeg geld eten kunnen kopen, terwijl mensen met weinig geld waren omgekomen door de honger.' Door spullen op de bon te doen, ontstond een eerlijker en efficiëntere verdeling van eerste levensbehoeften.
Zoiets zou nu ook moeten, vindt ze. Neem de energiebelasting. Het is aangetoond dat burgers met een laag inkomen door deze belasting relatief een groter deel van hun inkomen kwijt zijn aan verduurzaming dan de hogere inkomens. Niet fair, vindt Prast. De lasten worden nu op meerdere manieren oneerlijk verdeeld. 'Stel dat de overheid besluit een taks in te voeren op vliegen. Dan moet iemand die verder heel klimaatvriendelijk leeft daar ook aan meebetalen. Terwijl diegene misschien geen auto heeft en geen vlees eet', zegt Prast, zelf vegetariër en ov-reiziger.
In zijn voorstelling Bovengrens bespreekt Hans Sibbel voorbeelden van niet duurzame, perverse prikkels:
Zoiets zou nu ook moeten, vindt ze. Neem de energiebelasting. Het is aangetoond dat burgers met een laag inkomen door deze belasting relatief een groter deel van hun inkomen kwijt zijn aan verduurzaming dan de hogere inkomens. Niet fair, vindt Prast. De lasten worden nu op meerdere manieren oneerlijk verdeeld. 'Stel dat de overheid besluit een taks in te voeren op vliegen. Dan moet iemand die verder heel klimaatvriendelijk leeft daar ook aan meebetalen. Terwijl diegene misschien geen auto heeft en geen vlees eet', zegt Prast, zelf vegetariër en ov-reiziger.
In zijn voorstelling Bovengrens bespreekt Hans Sibbel voorbeelden van niet duurzame, perverse prikkels:
10 januari 2018
Bewust van gevoel naar emotie
De relatie tussen gevoel en emotie in dit artikel is als volgt. Een emotie is een gevoel die al dan niet bewust of gewild getoond wordt. Gevoelens ontstaan en verdwijnen in ons bewustzijn. Een gevoel kan niet constant bestaan, zoals een vis het water niet bewust voelt. Een constant gevoel verdwijnt naar de achtergrond en wordt nauwelijks nog waargenomen.
Er bestaan geen verkeerde gevoelens en er is geen enkele noodzaak om alle gevoelens te delen.
Gevoelens kunnen met verstand en intuïtie de basis vormen voor de keuze voor bepaald gedrag waarbij je de emotie kunt zien als een vorm daarvan. Dat kun je doen en dat kun je laten. Net als bij alle keuzes kunnen daarbij foute beslissingen worden genomen.
Soms groeit een gevoel zo in aandacht dat je ermee naar buiten gaat of het niet langer binnenhoudt. Dat kan opluchten of schade toebrengen aan relaties met anderen. Een verstandig beheren van emoties is wat ons leven aangenaam houdt.
Wie probeert negatieve gevoelens kwijt te raken door ze te weg te drukken of te ontkennen raakt ook de mogelijkheid kwijt om er iets constructiefs mee te doen. In dit artikel een pleidooi voor het bewust kiezen in het tonen van emoties. Sommige mensen proberen alleen leuke of positieve gevoelens te hebben, maar dat is een illusie. Ze zijn bijvoorbeeld bang gemaakt dat alleen al het hebben van niet positieve gevoelens zichzelf of hun relatie zal schaden.
Vervelende of negatieve gevoelens willen door jou gezien worden, ze zullen proberen jouw aandacht te krijgen. En wanneer je ze negeert of onderdrukt zit je er langer mee dan wanneer je het direct opmerkt. Alles waar je aandacht aan geeft groeit, zeker, maar wanneer je je aandacht richt om te onderzoeken wat de alternatieven zijn voor het tonen van een emotie dan kan je dat veel spijt achteraf schelen.
Het is reëel om zoveel mogelijk alleen dat deel van jouw gevoelens te tonen dat prettig is. Het is simpelweg vaak ook prettig voor anderen, het kan hoogstens jaloezie opwekken.
Er is in principe niets mis mee om te communiceren over al jouw gevoelens. De kunst is te kunnen kiezen of je een gevoel toont in de vorm van een emotie of in een andere vorm. Kan dat wel? In veel gevallen wel. Een plotseling sterven van een geliefde naaste zal tot intens verdriet leiden die je niet kan en wilt voor je houden. Iedereen heeft daar begrip voor en compassie mee. Maar een irritatie zo laten ontsporen dat je uit je vel springt en een ander de huid vol scheldt, daar schaadt (jezelf) meer mee dan je lief is.
Wat moet je doen om daarin een verstandig beleid te voeren? In het Engels noemt men het laten groeien van een gevoel totdat je het nog net binnen kunt houden terwijl je er goed naar kunt kijken “containen”. Je houdt in jouw bewustzijn het gevoel als het ware in een virtuele container onder de pet. Wanneer kwaadheid opkomt, tel je tot 10 en onderzoekt de aanleiding en wat de alternatieven zijn voor een emotie. Was je medeverantwoordelijk voor het ontstaan van kwaadheid bij jezelf of de ander, heb je iets gedaan wat een ander weer heeft aangezet tot iets dat jou kwaad maakte? Is het tonen van deze emotie nodig, helpt het de verhouding te verbeteren? Ga ik wel op een rustige toon eerlijke feedback geven of ga ik extreme dingen zeggen?
Wat je altijd kunt doen is vertellen over jouw gevoelens zonder deze te tonen. Bijvoorbeeld “telkens wanneer je mij zo snel in de rede valt, ontstaat bij mij wrevel”. Of meer impliciet: “Mag ik even uitpraten voordat je een reactie geeft?” Je brengt daarmee de verhouding met de ander in balans. Je laat de ander weten wat de relatie is tussen zijn gedrag en het opkomen van jouw gevoelens. Vrijwel niemand vindt dat erg om dit op deze wijze te horen wel wanneer hij dat zelf moet concluderen op grond van jouw emoties.
Net zo goed als jij geen onprettige emoties toont, kan de ander deze voor zich houden. Zo leidt er niemand gezichtsverlies. De onzekerheid over wat een ander echt voelt, kun je alleen verminderen door ernaar te vragen. En daarvoor hebben beide partijen een belang om de relatie goed te houden.
Zo is er een balans tussen vrijheid en betrokkenheid.
Voor wie het Engels goed kan volgen:
Psychologist Susan David shares how the way we deal with our emotions shapes everything that matters: our actions, careers, relationships, health and happiness.
Er bestaan geen verkeerde gevoelens en er is geen enkele noodzaak om alle gevoelens te delen.
Gevoelens kunnen met verstand en intuïtie de basis vormen voor de keuze voor bepaald gedrag waarbij je de emotie kunt zien als een vorm daarvan. Dat kun je doen en dat kun je laten. Net als bij alle keuzes kunnen daarbij foute beslissingen worden genomen.
Soms groeit een gevoel zo in aandacht dat je ermee naar buiten gaat of het niet langer binnenhoudt. Dat kan opluchten of schade toebrengen aan relaties met anderen. Een verstandig beheren van emoties is wat ons leven aangenaam houdt.
Wie probeert negatieve gevoelens kwijt te raken door ze te weg te drukken of te ontkennen raakt ook de mogelijkheid kwijt om er iets constructiefs mee te doen. In dit artikel een pleidooi voor het bewust kiezen in het tonen van emoties. Sommige mensen proberen alleen leuke of positieve gevoelens te hebben, maar dat is een illusie. Ze zijn bijvoorbeeld bang gemaakt dat alleen al het hebben van niet positieve gevoelens zichzelf of hun relatie zal schaden.
Vervelende of negatieve gevoelens willen door jou gezien worden, ze zullen proberen jouw aandacht te krijgen. En wanneer je ze negeert of onderdrukt zit je er langer mee dan wanneer je het direct opmerkt. Alles waar je aandacht aan geeft groeit, zeker, maar wanneer je je aandacht richt om te onderzoeken wat de alternatieven zijn voor het tonen van een emotie dan kan je dat veel spijt achteraf schelen.
Het is reëel om zoveel mogelijk alleen dat deel van jouw gevoelens te tonen dat prettig is. Het is simpelweg vaak ook prettig voor anderen, het kan hoogstens jaloezie opwekken.
Er is in principe niets mis mee om te communiceren over al jouw gevoelens. De kunst is te kunnen kiezen of je een gevoel toont in de vorm van een emotie of in een andere vorm. Kan dat wel? In veel gevallen wel. Een plotseling sterven van een geliefde naaste zal tot intens verdriet leiden die je niet kan en wilt voor je houden. Iedereen heeft daar begrip voor en compassie mee. Maar een irritatie zo laten ontsporen dat je uit je vel springt en een ander de huid vol scheldt, daar schaadt (jezelf) meer mee dan je lief is.
Wat moet je doen om daarin een verstandig beleid te voeren? In het Engels noemt men het laten groeien van een gevoel totdat je het nog net binnen kunt houden terwijl je er goed naar kunt kijken “containen”. Je houdt in jouw bewustzijn het gevoel als het ware in een virtuele container onder de pet. Wanneer kwaadheid opkomt, tel je tot 10 en onderzoekt de aanleiding en wat de alternatieven zijn voor een emotie. Was je medeverantwoordelijk voor het ontstaan van kwaadheid bij jezelf of de ander, heb je iets gedaan wat een ander weer heeft aangezet tot iets dat jou kwaad maakte? Is het tonen van deze emotie nodig, helpt het de verhouding te verbeteren? Ga ik wel op een rustige toon eerlijke feedback geven of ga ik extreme dingen zeggen?
Wat je altijd kunt doen is vertellen over jouw gevoelens zonder deze te tonen. Bijvoorbeeld “telkens wanneer je mij zo snel in de rede valt, ontstaat bij mij wrevel”. Of meer impliciet: “Mag ik even uitpraten voordat je een reactie geeft?” Je brengt daarmee de verhouding met de ander in balans. Je laat de ander weten wat de relatie is tussen zijn gedrag en het opkomen van jouw gevoelens. Vrijwel niemand vindt dat erg om dit op deze wijze te horen wel wanneer hij dat zelf moet concluderen op grond van jouw emoties.
Net zo goed als jij geen onprettige emoties toont, kan de ander deze voor zich houden. Zo leidt er niemand gezichtsverlies. De onzekerheid over wat een ander echt voelt, kun je alleen verminderen door ernaar te vragen. En daarvoor hebben beide partijen een belang om de relatie goed te houden.
Zo is er een balans tussen vrijheid en betrokkenheid.
Voor wie het Engels goed kan volgen:
Psychologist Susan David shares how the way we deal with our emotions shapes everything that matters: our actions, careers, relationships, health and happiness.
9 januari 2018
De oneindige stroom van liefde
Met liefde hebben we allemaal ervaring en we hebben er allemaal verstand van. Wanneer we het even niet meer weten dan raden anderen ons aan dat we meer uit het hart moeten gaan leven. Duidelijk? Niet echt.
Liefde met hoofdletter is ongrijpbaar, maar alle uitwerkingen in kleine letter zijn te doen. Zorgzaamheid, attent zijn, verliefd worden, seksualiteit beleven zijn allemaal grijpbare vormen waarin Liefde zich uitdrukt en zijn op zich geen van alle Liefde zelf. En dat is een paradox, want: Liefde Is en Alles is Liefde. Het zijn zinnen die de ongrijpbaarheid uitdrukken en tegelijk weinig verklaren. Liefde stroomt en de stroom kan worden verlegd als door stenen in de rivier. De stenen vormen de blokkades, die we al dan niet moedwillig en vaak onbewust of ongewild opwerpen tegen liefde.
De schoonheid van de oneindige aanwas van stroom aan Liefde is dat niemand kan beweren eigenaar van Liefde te zijn. Wie het probeert, ontglipt het als water of los zand tussen de vingers. Sterker nog: elk moment opnieuw krijgt Liefde vorm, telkens een beetje anders. Dat lijkt vermoeiend, maar het houdt ons alert en kan een relatie fris houden. Tegelijk krijgt iedereen nieuwe kansen wanneer een relatie verbreekt. Maar met niet iedereen is evenveel chemie. Soort zoekt soort en tegengestelden trekken elkaar aan. Dat lijkt tegenstrijdig, maar in liefde en oorlog is alles geoorloofd.
Liefde is gericht op het voortbestaan van het leven en het aangenaam te maken en te houden. Vandaar dat we het beste voorbereid kunnen zijn op een milde vorm van voortdurend verbinden en loslaten en zo liefde of Liefde telkens opnieuw ervaren.
Een soortgelijke inschatting geldt voor Vrijheid. Wie vrijheid en liefde goed en snel tegelijk kan inschatten die weet ten alle tijden hoe respectvol te handelen en te reageren en zo de vruchten ervan te plukken.
In een liefdevolle relatie wordt geen macht op elkaar uitgeoefend. Macht erotiseert weliswaar, maar is ook een reden om de ander “omlaag naar gelijk niveau” te halen. In evenwaardige relaties leeft men met elkaar zonder te handelen, een soort Taoïstische wei wu wei. Liefde hoeft dus geen moeite te kosten en doet het dat wel dan is er iets aan de hand. Liefde is een werkwoord, maar dat geldt vooral voor de relatie waarin Liefde stroomt.
Liefde met hoofdletter is ongrijpbaar, maar alle uitwerkingen in kleine letter zijn te doen. Zorgzaamheid, attent zijn, verliefd worden, seksualiteit beleven zijn allemaal grijpbare vormen waarin Liefde zich uitdrukt en zijn op zich geen van alle Liefde zelf. En dat is een paradox, want: Liefde Is en Alles is Liefde. Het zijn zinnen die de ongrijpbaarheid uitdrukken en tegelijk weinig verklaren. Liefde stroomt en de stroom kan worden verlegd als door stenen in de rivier. De stenen vormen de blokkades, die we al dan niet moedwillig en vaak onbewust of ongewild opwerpen tegen liefde.
De schoonheid van de oneindige aanwas van stroom aan Liefde is dat niemand kan beweren eigenaar van Liefde te zijn. Wie het probeert, ontglipt het als water of los zand tussen de vingers. Sterker nog: elk moment opnieuw krijgt Liefde vorm, telkens een beetje anders. Dat lijkt vermoeiend, maar het houdt ons alert en kan een relatie fris houden. Tegelijk krijgt iedereen nieuwe kansen wanneer een relatie verbreekt. Maar met niet iedereen is evenveel chemie. Soort zoekt soort en tegengestelden trekken elkaar aan. Dat lijkt tegenstrijdig, maar in liefde en oorlog is alles geoorloofd.
Liefde is gericht op het voortbestaan van het leven en het aangenaam te maken en te houden. Vandaar dat we het beste voorbereid kunnen zijn op een milde vorm van voortdurend verbinden en loslaten en zo liefde of Liefde telkens opnieuw ervaren.
Een soortgelijke inschatting geldt voor Vrijheid. Wie vrijheid en liefde goed en snel tegelijk kan inschatten die weet ten alle tijden hoe respectvol te handelen en te reageren en zo de vruchten ervan te plukken.
In een liefdevolle relatie wordt geen macht op elkaar uitgeoefend. Macht erotiseert weliswaar, maar is ook een reden om de ander “omlaag naar gelijk niveau” te halen. In evenwaardige relaties leeft men met elkaar zonder te handelen, een soort Taoïstische wei wu wei. Liefde hoeft dus geen moeite te kosten en doet het dat wel dan is er iets aan de hand. Liefde is een werkwoord, maar dat geldt vooral voor de relatie waarin Liefde stroomt.
Abonneren op:
Posts (Atom)
Overzicht van zoektermen (labels)
#metoo
(2)
aandacht
(11)
achterdocht
(3)
ADHD
(3)
afhankelijkheid
(4)
afstand nemen
(9)
agnost
(3)
agressie
(5)
alcoholisme
(4)
alleenstaande
(1)
alternatieve genezing
(4)
altruïsme
(5)
ambitie
(2)
ander
(2)
angst
(21)
angststoornis
(1)
apofatisch
(5)
authenticiteit
(11)
autisme
(2)
autonomie
(4)
baclofen
(1)
balans en evenwicht
(33)
begeerte
(1)
behoefte
(5)
belangen
(14)
belemmerende overtuigingen
(5)
beoordelen
(5)
beslissen
(2)
betrokkenheid
(6)
betrouwbaarheid
(8)
bewustwording
(12)
bewustzijn
(29)
bezinning
(1)
bindingsangst
(4)
bioscoopfilm
(4)
biseksualiteit
(1)
boeddhisme
(6)
boek
(253)
borderline
(2)
brein
(1)
burn-out
(4)
castratieangst
(1)
communicatie
(21)
compassie
(8)
competentie
(6)
competitie
(8)
complottheorie
(4)
consumeren
(5)
coping
(1)
creationisme
(1)
creativiteit
(3)
crisis
(8)
dans
(3)
daten
(6)
demagogie
(1)
denken
(12)
denkfouten
(5)
deugd
(7)
deugdzaamheid
(3)
diagnose
(7)
dieren
(2)
discipline
(1)
dooddoener
(3)
drama
(2)
drugsgebruik
(4)
DSM
(5)
dualisme
(4)
duurzaamheid
(1)
dwangstoornis
(2)
echt
(6)
eenheid
(21)
eenzaamheid
(9)
eerste indruk
(1)
ego
(47)
eigenschappen
(3)
eigenwaarde
(4)
emancipatie
(9)
emergentie
(2)
emotie
(16)
empathie
(2)
en-en
(22)
endogene depressie
(3)
energie
(10)
epidemie
(1)
ergernis
(1)
erkenning
(6)
ethiek
(6)
etiquette
(7)
euthanasie
(2)
evenwaardigheid
(30)
evolutie
(18)
extraversie
(3)
faalangst
(1)
fabel
(1)
facelift
(1)
filmpje
(139)
filosofie
(15)
flirten
(1)
fraude
(10)
Freud
(3)
functioneren
(5)
gebreken
(1)
gedrag
(1)
gedragsverandering
(5)
geduld
(3)
geest
(3)
geheugen
(3)
gekwetstheid
(5)
geld
(7)
gelijk hebben of gelijk krijgen
(11)
gelijkmoedigheid
(4)
geloven
(16)
geluk
(46)
genoeg
(1)
genot
(1)
Gestalt
(1)
Getuige
(4)
gevoelens
(30)
gezag
(4)
gezichtsverlies
(2)
gezondheid
(7)
gezondheidszorg
(1)
GGz
(3)
GHB
(1)
go with the flow
(4)
God
(33)
goedgelovigheid
(5)
gokken
(1)
grenzen
(6)
handleiding
(1)
hechting
(2)
hedonisme
(1)
heelheid
(6)
helderziendheid
(1)
hersenen
(4)
hier en nu
(8)
holisme
(3)
homoseksualiteit
(2)
hoofdzonde
(3)
hoogsensitiviteit
(1)
hufterigheid
(2)
hulpverlening
(2)
humor
(17)
ideaalbeeld
(2)
identificatie
(8)
identiteit
(6)
ik-boodschap
(1)
illusie
(10)
imago
(6)
individualisme
(3)
innerlijke vrijheid
(13)
integriteit
(3)
Intelligent Design
(2)
Internet
(6)
intuïtie
(11)
InZicht
(11)
islam
(2)
jaloezie
(3)
jeugd
(1)
jezelf worden en zijn
(12)
jongeren
(3)
karakter
(2)
kenmerken
(3)
kiezen
(12)
kind
(11)
kosten
(1)
kracht
(5)
Krishnamurti
(2)
kuddegedrag
(1)
kwakzalverij
(2)
kwaliteit
(13)
kwetsbaarheid
(8)
leegte
(11)
leiderschap
(5)
leugens
(13)
levensfase
(3)
levenskunst
(6)
levensstijl
(1)
levensvragen
(2)
levensweg
(3)
licht
(3)
liefde
(97)
liefdesverdriet
(6)
lijden
(2)
loslaten
(19)
lust
(4)
macht
(28)
magisch denken
(6)
man-vrouw verschillen
(19)
mannelijkheid
(10)
mannen
(5)
media
(13)
meditatie
(14)
memen
(2)
metafoor
(2)
metafysica
(3)
mildheid
(1)
milieu
(1)
mindfulness
(3)
misbruik
(5)
mobiel
(1)
model
(1)
moraliseren
(4)
motto
(1)
multitasken
(1)
mushotoku
(2)
mystiek
(5)
nabijheid
(1)
narcisme
(5)
natuur
(1)
negatieve
(11)
neti neti
(3)
neuroticisme
(1)
niet doen
(22)
NLP
(1)
non-dualiteit
(29)
occupybeweging
(2)
omdenken
(3)
omgangsregels
(3)
onderwijs
(2)
onderzoek
(12)
ongelukkig zijn
(3)
onmacht
(3)
ontrouw
(1)
ontwikkeling
(9)
onverwerkt kindertrauma
(2)
onzichtbaar
(1)
oordeel
(17)
opvoeding
(10)
orgasme
(3)
Osho
(8)
ouderen
(5)
overbelasting
(1)
overgave
(4)
overgewicht
(1)
overheid
(3)
overvloed
(2)
paradox
(21)
Pareto principe
(1)
partnerkeuze
(5)
passie
(2)
pedagogie
(2)
penisnijd
(1)
perfectie
(3)
personeelsbeleid
(3)
persoonlijkheid
(4)
persoonlijkheidsstoornis
(4)
pesten
(4)
Peter principle
(2)
pijnlichaam
(8)
politiek
(14)
positieve
(11)
privacy
(1)
processie
(2)
projectie
(9)
psychiatrie
(7)
psychofarmaca
(2)
psychose
(2)
psychotherapie
(3)
puberen
(3)
reductionisme
(1)
reïncarnatie
(2)
relatie
(23)
relatievaardigheid
(7)
remancipatie
(1)
respect
(24)
riagg
(1)
rijkdom
(2)
rol
(4)
romantiek
(5)
ruzie
(6)
samensmelten
(10)
schaamte
(2)
scheiden
(4)
schelden
(1)
schizofrenie
(2)
schouwen
(4)
schrijfdrang
(2)
schuld
(4)
sedatie
(1)
seks
(24)
seksuele voorlichting
(1)
selectie
(4)
sociale druk
(2)
solidariteit
(1)
somberheid
(2)
soulmate
(2)
spiegelogie
(9)
spijt
(3)
spiritualiteit
(46)
sport
(1)
spreekwoorden
(1)
sprong
(2)
statistiek
(1)
status
(2)
sterven
(6)
stigma
(2)
stilte
(5)
Stockholm-syndroom
(1)
straling
(1)
strategie
(2)
stress
(6)
synchroniciteit
(7)
Taoïsme
(16)
tederheid
(1)
Tegenwoordigheid
(2)
The Secret
(4)
The Work
(1)
therapeutische gemeenschap
(1)
therapie
(3)
tijdgeest
(2)
toeval
(5)
Tolle
(22)
transcenderen
(6)
transformatie
(6)
transparantie
(3)
trend
(3)
tunnelvisie
(2)
twijfel
(7)
UFO
(1)
verandering
(2)
verantwoordelijkheid
(10)
verbinding
(28)
vergeten
(2)
verlangen
(7)
verlatingsangst
(1)
verleiding
(4)
verlichting
(15)
verliefdheid
(6)
verlies
(2)
vermaatschappelijking
(1)
vermijding
(1)
vermoeidheid
(2)
verslaving
(11)
vertrouwen
(16)
verveling
(1)
verwerking
(1)
vicieuze cirkel
(1)
voeding
(4)
voelen
(5)
volgzaamheid
(2)
vooroordelen
(1)
vragenlijst
(5)
vrije wil
(6)
vrijen
(4)
vrijheid
(75)
vrouwelijkheid
(4)
waarheid
(26)
waarneming
(7)
ware
(12)
wezen
(3)
wijsheden
(10)
wilskracht
(3)
woede
(3)
wraak
(2)
wu wei
(15)
yin en yang
(3)
zelfbeheersing
(4)
zelfbevestiging
(5)
zelfbewustzijn
(5)
zelfdoding
(5)
zelfkennis
(16)
zelfkritiek
(4)
zelfoverschatting
(4)
zelfrealisatie
(8)
zelfvertrouwen
(5)
zelfverwerkelijking
(1)
zelfwaardering
(4)
Zen
(3)
ziel
(15)
Zijn
(11)
zorgvuldigheid
(5)
Zoeken in dit blog
Bronnen, links en reacties
Disclaimer