Een positieve relatie
Vrijheid en liefde zijn twee begrippen die nauw met elkaar verbonden kunnen zijn, maar ook op gespannen voet kunnen staan, afhankelijk van de context en de betrokken individuen. Enerzijds kan vrijheid een belangrijke voorwaarde zijn voor liefde. Mensen moeten de vrijheid hebben om te kiezen van wie ze houden en hoe ze die liefde uiten. Liefde die opgelegd wordt, of waarbij een van de partijen zich niet vrij voelt om zichzelf te zijn, kan ongezond en beperkend zijn. Anderzijds kan liefde soms beperkingen opleggen aan de vrijheid van een individu. Wanneer mensen zich binden aan een relatie, moeten ze soms compromissen sluiten en zich aanpassen aan de behoeften en wensen van hun partner. Dit kan soms betekenen dat ze bepaalde vrijheden opgeven. Over het algemeen is de relatie tussen vrijheid en liefde echter positief. Liefde kan mensen helpen zich vrijer te voelen om zichzelf te zijn en hun emoties te uiten. Bovendien kan het vertrouwen en respect dat inherent is aan een liefdevolle relatie een gevoel van veiligheid en vrijheid creëren.
Zonder liefde geen vrijheid en zonder vrijheid geen liefde
Wanneer je een verbinding aangaat, verlies je vrijheid. Je krijgt er nieuwe vrijheid voor terug, maar als je die niet kunt of wilt zien, loopt die verbinding het risico minder aantrekkelijk te lijken.
Liefde en vrijheid zijn uiteenlopende grootheden, maar kunnen elkaar niettemin versterken. Je moet dan wel de vrijheid willen zien die de liefde je geeft, én je moet voldoende lef hebben om je vrij te gedragen bij jouw geliefde.
Wanneer je trouwt, verlies je doorgaans de vrijheid om met anderen dan je partner seksueel contact te hebben. Je kunt afspraken maken om dit in banen te leiden, maar je loopt de kans dat je partner jaloers wordt of dat jijzelf jaloezie voelt als de ander intieme relaties opbouwt. Voor de vrijheid, je niet meer druk te hoeven maken hoe ver je kunt en wilt gaan, zullen veel mensen echter graag dat deel van de eigen handelingsvrijheid opgeven.
De etiquette van onze omgangsvormen is deels gebaseerd op een dergelijke vrijwillige uitwisseling: ik ga niet over jouw grenzen wanneer jij laat zien dat je mijn grenzen ziet en respecteert – dit alles vanuit de gulden regel: mijn vrijheid houdt op waar die van een ander begint.
Zo zijn er meerdere voorbeelden van vrijheid te noemen die in het geding zijn bij het aangaan van relaties.
Afweging
Waar het om gaat is: bij het besluit om een verbinding aan te gaan een reële afweging te maken of die verbinding meer vrijheid oplevert dan kost. Het gaat hier niet om objectieve feiten, maar om de beleving van vrijheid. Je voelt een balans waar het je vrijheid betreft: is die doorgeslagen naar het positieve of het negatieve? In het laatste geval wil je weer terug naar je ongebonden status.
Deze afweging geldt ook bij het aangaan van een werkrelatie en zelfs – om maar eens een grote sprong te maken – op een heel ander niveau in de evolutie. Individuele cellen zijn bereid om in te leveren wanneer op een hoger niveau in een samenleving – een lichaam in dit geval – vrijheid wordt gewonnen.
Terug naar onze eigen belevingswereld: de jonge mens gaat lang naar school om later in zijn werkzame leven op hoog niveau arbeid te kunnen verrichten en daarbij veel vrijheid te verwerven: eerst in de vorm van geld en status, later als vrije tijd en mogelijkheid om te reizen. Dat in de praktijk niet iedereen erin slaagt deze middelen te verwerven, en velen te lang blijven hangen in een poging, doet niets af aan de genoemde beweegredenen.
In alle relaties die je aangaat is het belangrijk om te erkennen dat jijzelf en de ander een afweging maken in termen van het winnen en verliezen van vrijheid. Als een van beiden vindt dat de balans zoek is, start een onderhandelingsproces om die vrijheid te herwinnen, en in het uiterste geval is het zaak om de ander los te laten.
Respect
De balans tussen betrokkenheid en afstand houden is ook de basis voor respect. Het mooiste zou zijn wanneer mensen, elk moment dat ze met elkaar omgaan, doorhebben en begrijpen hoe ze razendsnel die balans kunnen vinden. Na enige oefening hoeft dat geen moeite meer te zijn.
Sting zong het al: if you love somebody set them free.
Zie ook Osho "Liefde geeft vrijheid, en liefde die geen vrijheid geeft, is geen liefde".