Gewoon zijn

Identiteit

We kunnen voortdurend online verbonden en dicht bij anderen zijn, maar wanneer we weer tot onszelf willen komen op vakantie gaan we vaak ver weg. Ver weg maken we frisse sociale vergelijkingen en doen we nieuwe ervaringen op.
Wie (nog) op Facebook zit, kan het de hele dag door met eigen, lede ogen zien: de wereld wordt door anderen mooier gepresenteerd dan je het zelf ervoer toen je erbij was. Je zou bijna aan jezelf gaan twijfelen.

Iedereen heeft in zijn leven weleens geworsteld met zijn identiteit.

1. Wie ben ik?
2. Mag ik er zijn?
3. Ben ik wel goed genoeg?
4. Ben ik wel bijzonder genoeg?
5. Ben ik van betekenis?

Wie het antwoord vervolgens gaat zoeken in spiritualiteit en non-dualiteit krijgt te horen: “stop met zoeken want jij bestaat niet. We zijn allemaal één, bewustzijn en onvoorwaardelijke liefde”. Het lukt slechts weinigen om zichzelf te realiseren (verlicht te worden, met zichzelf samenvallen) wanneer ze figuurlijk een spiegel voorgehouden krijgen met “je bent alles en niets en in de leegte vind je vervulling”. 

Zelfonderzoek

Zelfonderzoek kan door deze ogenschijnlijke tegenspraak verworden tot een eindeloos en angstaanjagend tijdverdrijf en om de hete brij heen draaien. Het vraagt lef om gewoon te blijven bij dat wat er is.
Identiteit is een complex concept en kan op verschillende manieren worden geïnterpreteerd. Het kan verwijzen naar iemands zelfbeeld, culturele en sociale achtergrond, genderidentiteit, seksuele oriëntatie, geloofsovertuigingen, enzovoort. 

Kun je zonder?

Als we ons concentreren op de vraag of iemand zonder een vast zelfbeeld of ego kan leven, dan is het antwoord ja, dit is mogelijk. Sommige filosofische en spirituele tradities suggereren dat het bereiken van een staat van non-dualiteit of ego-loosheid een pad kan zijn naar bevrijding en spirituele verlichting.
Dit betekent echter niet dat iemand zonder een ego of identiteit volledig zonder enige vorm van zelfbewustzijn of persoonlijkheid zou zijn. Het gaat erom dat iemand zich losmaakt van beperkende overtuigingen en ideeën over wie hij of zij is en openstaat voor een meer diepgaande ervaring van het leven.
Het is echter belangrijk op te merken dat het idee om volledig zonder identiteit te leven, voor veel mensen moeilijk voor te stellen is en misschien niet wenselijk is. Identiteit kan ons helpen om ons te verbinden met anderen en om een gevoel van doel en richting in ons leven te vinden. Het gaat erom een gezonde balans te vinden tussen het loslaten van beperkende overtuigingen en het cultiveren van een positieve, gezonde identiteit.

Meer lezen over de identiteit en de vraag of je ook zonder kunt, lees "Paradox: live life to the max".

Het zelfinzicht bij Echart Tolle

Tot zijn dertigste was Eckhart Tolle angstig, depressief, suïcidaal. Tot het moment kwam dat hij definitief besloot dat hij niet langer met zichzelf kon leven. In plaats van de dood leverde dit hem Verlichting op. 

Tolle: voor wie niet verlicht is, is de wereld het enige dat er is. En dat brengt de dualiteit met zich mee van in de wereld vervulling zoeken én angst voor bedreiging; jezelf willen vinden én angst voor de dood. Verlichting betekent, je emotioneel niet meer verbinden met de wereld, met de rollen die je speelt, met je eigen gedachten. En daarvoor hoef je je noch totaal in het leven te storten, noch je er totaal uit terug te trekken. Hoe kom je er dan wel? Door totaal ja te zeggen tegen dat wat is op dit moment.

Tot de kern komen

Wie naar het zelf kijkt als een kern in zichzelf zal nooit een kern vinden. Het is als het afpellen van een ui. Wanneer alle rokken van de ui afgepeld op tafel liggen is de kern van de ui verdwenen door het ontleden van het geheel. Al het wezenlijke is uitgedrukt in een vorm en binnen elke vorm is het wezenlijke te vinden.
Dus wie tot de kern wil komen moet vooral weten wanneer te stoppen met zoeken om zo het geheel te kunnen blijven zien.

We hebben er allemaal baat bij dat veel mensen hun best doen om de wereld nog een beetje mooier te maken. Maar de maat raakt vol. We reizen de wereld af om te kijken waar het nog oorspronkelijk en natuurlijk is en zonder het te willen, dragen we bij aan het vervlakken van dat wat bijzonder is en wat uitsteekt boven de rest.
Kunnen we accepteren dat we in de wens om onszelf te ontplooien onze grenzen, ons doel en onszelf zijn voorbijgeschoten?

Gewoon zijn (met afwisselend de nadruk op "gewoon" en "zijn") lijkt niet speciaal genoeg. Gewoon zijn is tevreden zijn met evenwaardig te zijn met alles en iedereen en je niet druk te maken of het allemaal wel goed komt en tegelijk niet blind te zijn of je ook een positieve bijdrage te leveren. Door je gewoon bewust te zijn wat je kunt doen en wat je kunt laten.

De essentie

De uitspraak "het realiseren van jouw essentie is te worden wat je bent" vat eigenlijk de kerngedachte samen van veel spirituele en filosofische tradities, waaronder de Vedische filosofie. Het is een soort taalspel dat de diepgaande betekenis van zelfrealisatie en innerlijke groei uitdrukt.
De uitspraak speelt met de ideeën van realisatie en zijn.
Realisatie verwijst naar het proces van bewustwording, begrip en diepgaand inzicht in jezelf en je ware aard. Het is het besef van wie je werkelijk bent, los van externe rollen, verwachtingen en maskers.
Zelfrealisatie gaat niet over het bereiken van iets buiten jezelf, maar eerder over een innerlijke ontvouwing en evolutie. Het is niet iets externs dat je zoekt, maar iets intern dat je ontdekt en ontwikkelt.
Wat je bent verwijst naar je authentieke zelf, je kern, je ware aard. Het gaat over het begrijpen en omarmen van je eigen unieke identiteit, eigenschappen en potentieel.
Samengevoegd brengt de uitspraak een diepgaande waarheid over het pad van zelfontdekking naar voren: door je bewust te worden van je ware aard en deze te omarmen, bereik je een staat van zijn waarin je jezelf volledig uitdrukt en tot bloei komt. Het is een soort paradox: je realiseert jezelf door simpelweg jezelf te zijn, maar het vereist vaak diepgaand zelfonderzoek en bewustwording om deze staat van zijn te bereiken.