Leren op jezelf te vertrouwen

Hoe ontwikkel je gezond zelfvertrouwen?

Het wordt zo gemakkelijk gezegd: “vertrouw op jezelf” of “zorg dat je zelfvertrouwen krijgt”. Het ontwikkelen van zelfvertrouwen is een doorlopend proces en kan variëren afhankelijk van individuele persoonlijkheden en doelen. Kun je in dat proces ook blijven hangen of doorschieten en is altijd wel duidelijk wat dat zelf is waarop je wilt leren vertrouwen?

Wat is dat "zelf" waarop je leert vertrouwen?

Het concept van het "zelf" in zelfvertrouwen verwijst naar je innerlijke identiteit, je waarden, overtuigingen, gevoelens en percepties over wie je bent. Het omvat hoe je jezelf ziet, wat je denkt dat je waard bent en hoe je jezelf waardeert. Het zelf is een complex geheel van psychologische, emotionele en sociale factoren dat je uniek maakt.
Zelfvertrouwen heeft te maken met het geloof en de overtuiging in je eigen capaciteiten en waarde als persoon. Het gaat erom dat je jezelf accepteert zoals je bent, inclusief je sterke punten, zwakke punten en imperfecties. Zelfvertrouwen houdt in dat je gelooft dat je in staat bent om uitdagingen aan te gaan, problemen op te lossen en te groeien als individu.
In feite is zelfvertrouwen een positieve relatie met jezelf opbouwen. Het gaat erom jezelf te zien als een waardevol individu met het vermogen om te leren, te groeien en positieve veranderingen aan te brengen in je leven. Het vertrouwen in jezelf helpt je om met uitdagingen om te gaan, je doelen na te streven en jezelf met vriendelijkheid en mededogen te behandelen.
Een gebalanceerd en vervuld leven gaat om het begrijpen van (de samenhang tussen) je innerlijke kern (zijn), bewust zijn van je gedachten en emoties (bewustzijn), en het ervaren van een diep gevoel van innerlijke vreugde en tevredenheid (gelukzaligheid).
Het begrip van het "zelf" kan complex zijn en kan worden beïnvloed door sociale normen, persoonlijke ervaringen, cultuur en vele andere factoren. Het opbouwen van een gezond zelfvertrouwen gaat vaak gepaard met zelfreflectie, zelfontdekking en het bewust aanpakken van negatieve overtuigingen en patronen die je zelfbeeld kunnen ondermijnen.

Volgens filosoof Blaise Pascal (1623-1662) kunnen we onszelf nooit volledig kennen. We kunnen ons alleen bewust zijn van onze tegenstrijdige natuur die heen en weer gaat tussen ellende en grootsheid. Dat leidt niet tot een vernedering van het zelf, maar wel tot zelfrelativering en een idee van gelijkheid.

Hier zijn tips om zelfvertrouwen op te bouwen.

1. Identificeer je sterke punten, vaardigheden en prestaties. Dit herinnert je eraan wat je hebt bereikt en waar je goed in bent.
2. Stel haalbare doelen voor jezelf en werk eraan om ze te bereiken. Succesvolle prestaties zullen je zelfvertrouwen vergroten.
3. Monitor en verander negatieve gedachten in positieve gedachten. Vervang zelfkritiek door positieve affirmaties en aanmoedigende woorden.
4. Iedereen maakt fouten. Zie fouten als leermomenten en kansen om te groeien in plaats van ze te beschouwen als bewijs van onbekwaamheid.
5. Zorg voor je fysieke en mentale welzijn. Voldoende slaap, gezonde voeding en lichaamsbeweging dragen bij aan je algehele gevoel van welzijn. Dans het leven. 
6. Zoek blijvende vreugde die niet afhankelijk is van materie.
7. Wees je bewust wat je kunt doen, maar evenzeer wat je beter kunt laten of vermijden.
   
8. Blijf leren en jezelf ontwikkelen. Het vergaren van kennis en nieuwe vaardigheden kan je zelfvertrouwen vergroten.
9. Daag jezelf uit door nieuwe ervaringen aan te gaan en situaties te verkennen die buiten je comfortzone liggen. Dit kan je helpen om te groeien en meer vertrouwen te krijgen.
10. Leer complimenten te aanvaarden zonder ze te minimaliseren. Ze zijn er om je successen te erkennen.
11. Kies mensen uit je omgeving die je ondersteunen en aanmoedigen, en vermijd personen die je zelfvertrouwen ondermijnen.
12. Beeld jezelf succesvol uit in verschillende situaties. Dit kan helpen om je voor te bereiden op positieve uitkomsten.
13. Het ontwikkelen van zelfvertrouwen kost tijd. Het is een geleidelijk proces dat constante aandacht en inspanning vereist.
14. Erken je sterke punten zonder arrogant te worden en accepteer je zwakkere punten zonder jezelf te onderschatten. Zelfreflectie, feedback van anderen en voortdurende zelfontwikkeling kunnen allemaal bijdragen aan het vinden van de juiste balans tussen zelfoverschatting en zelfonderschatting.
    

Het zijn ongeveer dezelfde aanbevelingen die je kunt volgen met als doel meer van jezelf te houden. Door onszelf lief te hebben en te accepteren, vergroten we ons zelfvertrouwen om diezelfde liefde met anderen te delen. Wanneer iemand zichzelf goed kent en diepgaand inzicht heeft in zijn of haar eigen gedachten, gevoelens, verlangens en motivaties, kan dit leiden tot een gevoel van innerlijke verbondenheid. Dit bewustzijn kan vervolgens uitgroeien tot een groter besef van de gemeenschappelijke menselijke ervaring en de onderlinge verbondenheid van alle levende wezens.

Het betere is de vijand van het goede

Over het algemeen kun je voelen dat je voldoende zelfvertrouwen hebt wanneer je in staat bent om uitdagingen aan te gaan, positieve keuzes te maken, en jezelf op een positieve manier waardeert zonder arrogantie. Het doel is om een evenwicht te vinden waarin je je comfortabel voelt met wie je bent, terwijl je jezelf nog steeds uitdaagt om te groeien.
Het einddoel is niet om 100% zekerheid te hebben over wie of wat je bent. Die zekerheid is niet nodig om je gelukkig te voelen of zorgeloos te ervaren. Maar de wens om volledige zekerheid te hebben kan, als een Sisyphus klus, dat allemaal wel in de weg staan. Laat die wens los.

Wat kun je beter vermijden bij het vergroten van jouw zelfvertrouwen?

Bij het streven naar meer zelfvertrouwen zijn er enkele valkuilen en negatieve gewoonten die je beter kunt vermijden. Het vermijden van negatieve gedachten en gewoonten zal je helpen om een sterker gevoel van zelfvertrouwen en eigenwaarde op te bouwen.
Hier zijn enkele dingen die je moet vermijden bij het vergroten van je zelfvertrouwen.

1. Voortdurend jezelf vergelijken met anderen kan leiden tot gevoelens van ontoereikendheid. Iedereen heeft zijn eigen pad en prestaties. Richt je op je eigen groei in plaats van je te laten beïnvloeden door de prestaties van anderen.
2. Constant negatieve gedachten over jezelf koesteren zal je zelfvertrouwen ondermijnen. Leer om negatieve gedachten om te buigen naar positieve affirmaties en zelfliefde.
3. Het nastreven van perfectie is vaak onrealistisch en kan tot frustratie leiden. Begrijp dat fouten en tekortkomingen normaal zijn en deel uitmaken van groeiprocessen.
4. Jezelf voortdurend bekritiseren zal je energie en motivatie verminderen. Concentreer je op het verbeteren van je zwakke punten in plaats van jezelf voortdurend naar beneden te halen.
5. Het vermijden van nieuwe situaties uit angst voor mislukking zal je groei belemmeren. Zie uitdagingen als kansen om te leren en te groeien, zelfs als het resultaat niet perfect is.
6. Vermijd mensen die je zelfvertrouwen ondermijnen of negatieve energie uitstralen. Omring jezelf liever met mensen die je ondersteunen en aanmoedigen.
7. Je zelfwaarde mag niet afhangen van wat anderen van je denken. Zelfvertrouwen komt van binnenuit en zou niet bepaald moeten worden door externe goedkeuring.
8. Als je je fysiek en mentaal niet goed voelt, zal je zelfvertrouwen worden beïnvloed. Zorg voor jezelf door voldoende rust, voeding en beweging.
9. Groei komt vaak voort uit het nemen van risico's. Het vermijden van nieuwe ervaringen uit angst voor falen zal je kansen op zelfvertrouwen en persoonlijke ontwikkeling beperken.
10. Als je merkt dat je vastzit in negatieve gedachtepatronen, probeer dan bewust te schakelen naar positievere denkwijzen en positieve acties.

Welke misvattingen zijn er over zelfvertrouwen?

Er zijn verschillende misverstanden over zelfvertrouwen die kunnen leiden tot verwarring of onjuiste verwachtingen.
Hier zijn enkele veelvoorkomende misvattingen over zelfvertrouwen.

1. Zelfvertrouwen is hetzelfde als arrogantie. Zelfvertrouwen gaat over een gezond geloof in je eigen capaciteiten, terwijl arrogantie een overdreven gevoel van superioriteit en minachting voor anderen inhoudt.
2. Zelfvertrouwen betekent nooit twijfelen. Iedereen twijfelt wel eens. Zelfvertrouwen betekent niet dat je nooit aan jezelf twijfelt, maar eerder dat je in staat bent om met die twijfels om te gaan en ze te overwinnen.
3. Zelfvertrouwen komt van externe goedkeuring. Ware zelfvertrouwen komt van binnenuit en is niet afhankelijk van wat anderen van je denken. Het gaat erom hoe je jezelf waardeert, niet hoe anderen dat doen.
4. Alleen succes leidt tot zelfvertrouwen. Zelfvertrouwen wordt niet alleen opgebouwd door succes, maar ook door het omgaan met uitdagingen, mislukkingen en tegenslagen.
5. Zelfvertrouwen betekent altijd uitblinken. Zelfvertrouwen betekent niet dat je altijd perfect moet zijn. Het betekent dat je jezelf accepteert, inclusief je fouten en tekortkomingen.
6. Zelfvertrouwen is aangeboren. Hoewel sommige mensen misschien een natuurlijke aanleg hebben voor zelfvertrouwen, kan zelfvertrouwen worden ontwikkeld en verbeterd door bewuste inspanning en groei.
7. Zelfvertrouwen elimineert angst. Zelfvertrouwen kan helpen bij het omgaan met angst, maar het betekent niet noodzakelijkerwijs dat alle angst verdwijnt.
8. Zelfvertrouwen is statisch. Zelfvertrouwen is geen vaststaand kenmerk. Het kan veranderen afhankelijk van ervaringen, omstandigheden en inspanningen om eraan te werken.
9. Zelfvertrouwen is egoïstisch. Zelfvertrouwen gaat niet over egoïsme. Het betekent dat je jezelf waardeert en in staat bent om anderen op een respectvolle en empathische manier te behandelen.
10. Zelfvertrouwen is voor bepaalde mensen. Zelfvertrouwen is geen exclusieve eigenschap. Iedereen heeft het potentieel om zijn of haar zelfvertrouwen te vergroten.

Het begrijpen van deze misconcepties kan je helpen om een realistischer beeld te krijgen van wat zelfvertrouwen werkelijk inhoudt en hoe je eraan kunt werken om een gezonde mate van zelfvertrouwen te bereiken.

Wat zijn tekenen van een te groot zelfvertrouwen?

Te groot zelfvertrouwen kan leiden tot arrogantie en een gebrek aan realisme. Hier zijn enkele tekenen die kunnen duiden op overmatig zelfvertrouwen.

1. Minachting voor anderen. Mensen met te groot zelfvertrouwen kunnen anderen als minderwaardig beschouwen en minachting tonen voor hun meningen of prestaties.
2. Gebrek aan luisteren. Ze kunnen de neiging hebben om anderen niet serieus te nemen en weinig rekening te houden met de standpunten van anderen.
3. Negeren van kritiek. Ze kunnen kritiek of feedback afwijzen en ervan uitgaan dat ze altijd gelijk hebben.
4. Onrealistische inschatting van eigen capaciteiten. Mensen met te groot zelfvertrouwen kunnen hun eigen vaardigheden en kennis overschatten en moeilijkheden onderschatten.
5. Nemen van onnodige risico's. Overmatig zelfvertrouwen kan leiden tot impulsieve beslissingen en het nemen van risico's zonder de consequenties volledig te overzien.
6. Moeite met samenwerken. Personen met te groot zelfvertrouwen kunnen moeite hebben om effectief samen te werken, omdat ze mogelijk geloven dat ze altijd de leiding moeten nemen.
7. Ontkennen van eigen fouten. Ze hebben misschien moeite om verantwoordelijkheid te nemen voor fouten of mislukkingen en kunnen de schuld afschuiven op anderen.
8. Behoefte aan constante erkenning. Personen met te groot zelfvertrouwen kunnen voortdurend bevestiging en lof nodig hebben om hun ego te voeden.
9. Weerstand tegen leren en groeien. Overmatig zelfvertrouwen kan leiden tot het gevoel dat er niets meer te leren valt, wat kan resulteren in stagnatie.
10. Verlies van relaties. Het gedrag dat vaak gepaard gaat met te groot zelfvertrouwen kan leiden tot conflicten en het verlies van relaties.

Het is belangrijk om te begrijpen dat gezond zelfvertrouwen niet betekent dat je altijd het hoogste niveau van zelfverzekerdheid moet hebben. Gezond zelfvertrouwen gaat hand in hand met nederigheid, het vermogen om te leren van anderen en een realistisch begrip van je eigen sterktes en zwaktes.

Blijf gericht op evenwaardigheid. Je bent niet minder en niet meer dan een ander. Zo voorkom je dat je doorschiet en vergroot je de kans op waardering door anderen.

Waarin verschilt overmatig zelfvertrouwen van narcisme?

Narcisme is een persoonlijkheidstrek die wordt gekenmerkt door een diepgaande behoefte aan bewondering en een opgeblazen gevoel van eigenwaarde. Narcistische individuen kunnen anderen vaak minachten, manipuleren en uitbuiten om hun eigen behoeften te bevredigen. Ze hebben de neiging om zichzelf als superieur te beschouwen en hebben moeite met het erkennen van de waarde of het perspectief van anderen. Narcisme kan leiden tot manipulatief gedrag en gebrek aan empathie.

Overmatig zelfvertrouwen en narcisme kunnen enkele gelijkenissen vertonen, maar er zijn belangrijke verschillen tussen de twee concepten. In essentie gaat overmatig zelfvertrouwen vaak gepaard met positieve eigenschappen zoals nederigheid en respect, terwijl narcisme gekenmerkt wordt door manipulatief gedrag, gebrek aan empathie en een overdreven gevoel van superioriteit.

Belangrijkste verschillen zijn de volgende.

1. Mensen met overmatig zelfvertrouwen kunnen nog steeds respect en waardering hebben voor anderen. Narcistische individuen hebben de neiging om anderen te minachten en zichzelf als superieur te beschouwen.
2. Mensen met overmatig zelfvertrouwen kunnen effectief samenwerken en luisteren naar andere standpunten. Narcisten hebben vaak moeite om anderen serieus te nemen en kunnen manipulatief gedrag vertonen om hun eigen doelen te bereiken.
3. Personen met overmatig zelfvertrouwen kunnen nederigheid tonen en hun zwakke punten erkennen. Narcisten hebben de neiging om zichzelf te bewieroken en fouten te minimaliseren.
4. Mensen met overmatig zelfvertrouwen kunnen empathisch zijn en begrip tonen voor de gevoelens van anderen. Narcistische individuen hebben vaak een gebrek aan empathie en kunnen moeite hebben om zich in anderen in te leven.
5. Terwijl overmatig zelfvertrouwen zich voornamelijk richt op iemands eigen capaciteiten, richt narcisme zich vaak op het verkrijgen van bewondering en aandacht van anderen, soms ten koste van anderen.

Het doel van zelfontwikkeling is om je eigen vaardigheden, kennis en capaciteiten te vergroten, zodat je een betere versie van jezelf kunt worden, ongeacht hoe dat zich verhoudt tot anderen.