Waarom zelfkennis de frontlinie zou kunnen ontvolken
Een generatie soldaten is opgegroeid achter beeldschermen, waar ze leerden schieten, doden en overleven in virtuele oorlogen. Hun tegenstanders hadden menselijke gezichten, maar bestonden uit pixels. Hun eigen dood betekende een herstart, hun trauma een korte frustratie. Nu staan diezelfde handen die controllers vastgrepen klaar om echte wapens te hanteren, in een wereld waar oorlog voeren steeds meer lijkt op die spelletjes van vroeger.
Alleen de digitale krijger krijgt game over
Moderne oorlogvoering wordt gedomineerd door drones, robots en systemen die vanuit veilige bunkers bediend worden. Generaals kunnen legers besturen vanuit kantoren, piloten kunnen doelen uitschakelen vanuit containers aan de andere kant van de wereld. De fysieke aanwezigheid van soldaten op het slagveld lijkt steeds meer een overblijfsel uit een vervlogen tijdperk.
Toch blijven mensen zich vrijwillig melden voor de frontlinie. Toch blijven jonge mannen en vrouwen ervoor kiezen om hun lichaam en geest in de waagschaal te stellen in situaties waar technologie hen zou kunnen vervangen. Dit roept een fundamentele vraag op: is wat wij moed noemen eigenlijk een gebrek aan zelfkennis?
De illusie van onkwetsbaarheid
In een tijd waarin we meer dan ooit weten over de psychologische en fysieke kosten van oorlog, waarin elk conflict gedocumenteerd wordt en elk trauma onderzocht, kiezen mensen er nog steeds voor om zich vrijwillig in levensgevaar te begeven. Deze paradox wijst niet op uitzonderlijke moed, maar op een fundamenteel gebrek aan realistische zelfkennis.
De moderne vrijwillige soldaat lijdt vaak aan wat psychologen de "illusie van onkwetsbaarheid" noemen. Dit is de diepgewortelde overtuiging dat negatieve gebeurtenissen anderen overkomen, niet henzelf. "Ik ben slimmer, sneller, beter voorbereid”, denken zij. "Mij overkomt het niet." Deze denkfout wordt versterkt door jaren van digitale oorlogvoering, waarin de eigen avatar altijd de held is, altijd overleeft, altijd wint.
Maar echte zelfkennis zou betekenen: ik begrijp volledig wat ik riskeer. Ik weet dat kogels willekeurig zijn, dat granaten geen onderscheid maken tussen moedig en laf, dat post-traumatische stress niet respecteert of je daar uit nobele intenties bent of niet. Iemand met werkelijke zelfkennis zou erkennen dat hun overlevingskansen statistisch klein zijn, dat hun mentale gezondheid permanent beschadigd zal worden en dat hun dood of verwonding waarschijnlijk niemand zal helpen.
De romantisering van conflict
Soldaten die vrijwillig gaan, doen dat vaak niet ondanks deze verhalen, maar juist vanwege deze verhalen. Ze zoeken niet naar oorlog, maar naar het verhaal dat ze over oorlog hebben geleerd. Ze willen niet sterven, maar ze willen leven in een verhaal waarin hun leven betekenis heeft. Dit is geen moed, maar een gevaarlijke vorm van zelfbedrog.
Echte zelfkennis zou betekenen: ik kan onderscheid maken tussen verhalen en werkelijkheid. Ik begrijp dat oorlog niet heldhaftig is, maar chaotisch en destructief. Ik weet dat betekenis niet gevonden wordt in conflict, maar gecreëerd wordt door bewuste keuzes in vrede.
De vlucht naar voren
Voor veel vrijwillige soldaten is de frontlinie niet een bestemming, maar een vluchtroute. Ze vluchten van problemen thuis, van een gevoel van doelloosheid, van een maatschappij waarin ze geen plaats kunnen vinden. Oorlog biedt structuur, duidelijkheid, een concrete vijand om tegen te vechten in plaats van de vage onvrede van het moderne leven.
Deze vlucht naar voren wordt vaak gemaskeerd als moed of patriottisme, maar is eigenlijk een vorm van zelfvernietiging. In plaats van hun problemen onder ogen te zien, kiezen zij ervoor om zich in een situatie te begeven waar hun problemen irrelevant worden, omdat overleven al moeilijk genoeg is.
Werkelijke zelfkennis zou betekenen: ik herken mijn eigen motivaties. Ik begrijp dat ik niet naar oorlog ga om mijn land te dienen, maar om mezelf te ontvluchten. Ik weet dat mijn problemen niet verdwijnen door ze te vervangen door grote problemen, maar alleen door ze rechtstreeks aan te pakken.
De technologische werkelijkheid
Terwijl jonge mensen nog steeds dromen van heroïsche frontsoldaten, heeft technologie oorlog fundamenteel veranderd. Drones kunnen precisiewerk doen zonder menselijke piloten in gevaar te brengen. Robots kunnen gebied verkennen zonder menselijke verkenners te riskeren. Kunstmatige intelligentie kan tactieken ontwikkelen zonder menselijke strategen in het veld te plaatsen.
De soldaat die nog steeds kiest voor fysieke aanwezigheid op het slagveld, kiest ervoor om inferieur te zijn aan zijn eigen technologie. Hij kiest ervoor om langzamer, kwetsbaarder en minder effectief te zijn dan de systemen die hem zouden kunnen vervangen. Dit is niet moed, maar een weigering om de werkelijkheid te accepteren.
Echte zelfkennis zou betekenen: ik begrijp mijn eigen beperkingen. Ik weet dat ik niet beter ben dan een machine in situaties waar snelheid, precisie en emotieloze besluitvorming levens kunnen redden. Ik erken dat mijn aanwezigheid anderen in gevaar kan brengen in plaats van hen te beschermen.
De economie van moed
Historisch gezien hebben heersers anderen betaald om voor hen te vechten. Deze economie van geweld is niet verdwenen, maar geëvolueerd. Moderne staten betalen nog steeds mensen om risico's te nemen die de leiders zelf niet zouden nemen. Soldaten worden gerekruteerd uit gemeenschappen waar economische alternatieven schaars zijn, waar militaire dienst een van de weinige wegen naar onderwijs en sociale mobiliteit is.
Maar voor degenen die wel alternatieven hebben, die wel kunnen kiezen, is hun beslissing om toch te gaan een economische illusie. Ze kiezen ervoor om hun leven te riskeren voor een loon dat lager is dan wat ze in veilige banen zouden verdienen. Ze kiezen ervoor om hun gezondheid op het spel te zetten voor voordelen die ze ook op andere manieren zouden kunnen verkrijgen.
Werkelijke zelfkennis zou betekenen: ik begrijp de echte economie van mijn keuzes. Ik weet dat de staat mij niet betaalt voor mijn moed, maar voor mijn bereidheid om risico's te nemen die anderen niet willen nemen. Ik erken dat mijn leven en gezondheid meer waard zijn dan wat mij geboden wordt.
Zelfkennis als vredesmachine
De moderne vrijwillige soldaat is niet moedig, maar onwetend. Onwetend over de werkelijke aard van oorlog, onwetend over zijn eigen motivaties, onwetend over zijn eigen waarde. Deze onwetendheid wordt gevoed door culturele verhalen, economische druk en psychologische mechanismen die hem beschermen tegen de volle waarheid van zijn situatie.
Als meer mensen echte zelfkennis zouden ontwikkelen -als zij werkelijk zouden begrijpen wat ze riskeren, waarom ze het riskeren en of die reden het waard is- zouden legers moeite hebben om vrijwilligers te vinden voor de frontlinie. Niet omdat mensen laf zouden worden, maar omdat ze rationeel zouden worden.
Dit is geen pleidooi voor pacifisme, maar voor bewuste keuzes. Sommige conflicten zijn misschien nog steeds het vechten waard, sommige waarden misschien nog steeds het sterven waard. Maar die beslissing moet genomen worden vanuit volledige zelfkennis, niet vanuit illusies over moed, heroïsme of onkwetsbaarheid.
In een wereld waarin oorlog steeds meer lijkt op videogames, is het tijd om te erkennen dat echte moed niet betekent dat je vrijwillig de controller weggooit om het spel in het echt te spelen. Echte moed betekent dat je jezelf zo goed kent dat je niet meer hoeft te bewijzen dat je moedig bent.
De paradox van moderne moed is dat zij die het meest in zichzelf geloven, misschien het minst zichzelf kennen. En in een tijd waarin zelfkennis letterlijk het verschil tussen leven en dood kan maken, is onwetendheid over jezelf niet langer een luxe die we ons kunnen veroorloven.
Misschien is de meest moedige daad van deze tijd niet om naar de frontlinie te gaan, maar om jezelf zo goed te leren kennen dat je nooit meer hoeft te gaan om met een ander te vechten. We kunnen het geld, ons leven en onze tijd veel vreedzamer gebruiken.
