Bewegen tussen wijsheid en liefde

Nisargadatta Maharaj

Sri 'Nisargadatta Maharaj' was een spirituele leraar. Een bekende uitspraak van hem is de volgende.
“Wanneer ik zie dat ik niets ben, dan is dat wijsheid.
Wanneer ik zie dat ik alles ben, dan is dat liefde.
Tussen beide beweegt mijn leven”.

Spirituele leraren roepen graag op om onwaarheden onder ogen te zien en je daarvan te bevrijden. De gedachte is dat ongrijpbare zaken niet zijn te vatten in woorden, maar hun tegendeel wel. Door stap voor stap onder ogen te zien (gewaar zijn) wat waarheid, vrijheid, geluk of liefde niet is, breng je het dichterbij.
Een belangrijk deel van zijn uitspraak is “tussen wijsheid en liefde beweegt mijn liefde”, oftewel ik kan niet altijd liefde geven en ontvangen en niet altijd wijs zijn. Nisargadatta verwierf zijn inkomen met het verkopen van bidi-sigaretten en was zelf verslaafd aan roken. Uiteindelijk stierf hij in 1981 aan longkanker.
Spirituele leraren zijn ook maar mensen en spirituele wijsheid brengt je niet af van je fysieke neigingen.
Hoewel hij zelf zijn inzichten van “onthechte” leraren overnam, was zijn stelling dat ieder mens geboren wordt als zijn eigen leraar en dat hij daar eigenlijk genoeg aan heeft.

Wikipedia. Nisargadatta's onderricht concentreerde zich op de kern van het bewustzijn, het zuivere 'gewaarzijn'. Door iedere vorm van identificatie met de wereld, het lichaam, de persoonlijkheid en het denken consistent af te wijzen, en volledige vereenzelviging met dit gewaarzijn na te streven, zou directe realisatie van een universeel en onpersoonlijk 'Zelf' bereikt kunnen worden. Deze benadering wordt 'Advaita Vedanta' genoemd, ofwel 'non-dualisme'. Nisargadatta had weinig op met Goden, rituelen en verhalen over reïncarnatie. Ook waarschuwde hij regelmatig voor dubieuze goeroes. Door middel van toewijding, meditatie en vooral helder analytisch denken zou de mens de angsten en verlangens kunnen overwinnen die hem beletten zijn ware Zelf te leren kennen.
Tot zover Wikipedia.

Het is niet voor niets dat een van zijn bekendste boeken getiteld was “Ik ben / Zijn”. In de titel liet hij identificatie met iets buiten zichzelf achterwege. Alle neiging om je ergens mee te identificeren is een ego-ding. Er is niets mis met een ego, maar de kunst van het leven is om jouw ego niet in de weg te laten zitten in een open verbinding met de ander. Het woord respect, vrij vertaald als “een stapje achteruit doen om de ander te zien zonder de projecties vanuit jezelf”, geeft die grondhouding mooi weer.
Wim Davidse in zijn boek Leren van de mystici:  "Naar mijn ervaring is dit 'ik ben' niet speciaal iets uit een exotische stroming als de Advaita Vedanta. Het is gewoon alleen maar zijn, zonder iets te doen. Dan kan er een stilte ontstaan waarin je een grenzeloze ruimte ervaart. Als ervaring komt het overeen met 'het lege gemoed' van Meister Eckhart en het wu wei uit het taoïsme.

Spreuken van Nisargadatta

Wanneer je beseft dat de weg het doel is,

en dat je altijd onderweg bent, niet om een doel te bereiken,

maar om te genieten van de schoonheid

en de wijsheid die het onderweg zijn je aanreikt,

dan is het leven niet meer een taak die moet worden volbracht.

Het leven wordt natuurlijk en eenvoudig,

in zichzelf een verrukking.

Niet het lichaam heeft bewustzijn,
maar het bewustzijn heeft lichamen.

Wanneer je beseft dat je het licht der wereld bent,
zul je ook inzien dat je de liefde der wereld bent;
Dat weten liefhebben is
en liefhebben weten is.

Je zult alles wat je nodig hebt ontvangen
als je ophoudt te vragen om wat je niet nodig hebt.

De vrucht valt plotseling van de boom,
maar het rijpen heeft tijd nodig.

Inzicht is de deur naar vrijheid en
waakzame aandacht is de moeder van inzicht.

Er is geen jij, jij bestaat niet

Roeland de Looff is een sociaal wetenschapper die in zijn boek “Jij bestaat niet” de stelling verdedigt dat jij niet bestaat maar slechts een illusie bent. Hij hoopt hiermee voor spirituele zoekers een antwoord te geven waardoor zij niet langer hoeven te zoeken naar zichzelf en verlichting.
Zijn aanpak lijkt op hoe de theologie het goddelijke probeert te definiëren vanuit wat het allemaal niet is. Het ongrijpbare positieve wordt duidelijk gemaakt vanuit het concreet negatieve. Dit heet de apofatische benadering.

Hij schrijft.
Het gevoel van een individueel ik, dat zelfstandig iets doet is en uit vrije wil keuzes maakt, is een illusie. Alleen eenheid doet iets. Jij als zelfstandig handelende entiteit bestaat niet.
Er is geen jij die een relatie zou kunnen hebben of verbinding zou kunnen zoeken met eenheid (immers dat zouden er twee zijn). Er is alleen eenheid. Dit weten is het einde van de spirituele zoektocht. Je ziet in dat je niet anders kunt zijn dan eenheid, dat je nooit iets anders bent geweest dan eenheid. Dat betekent dat je er niet naar hoeft te zoeken of iets zou moeten doen om er verbinding mee te krijgen. Als alle illusies zijn verdwenen blijft alleen de stilte over en dat is wie je bent.
Tot zover de Looff.

Het denken in termen van eenheid staat tegenover de tweedeling die dualisme genoemd wordt. De grondgedachte van non-dualistisch denken berust op de aanname, dat elke vorm van tweedeling geen reëel verschijnsel is, maar dat een dergelijk onderscheid kunstmatig wordt aangebracht. Voorbeelden van non-dualisme zijn te vinden in de tweedelingen tussen: het zelf en de ander, man tegenover vrouw, goed tegenover kwaad et cetera.

Het is ons ego dat ons de illusie oplevert dat wij een afgescheiden ik hebben. Weliswaar heeft ons ego een natuurlijke functie, maar we zouden volgens de Looff moeten accepteren dat we niet via deze weg aan illusies kunnen ontsnappen en de waarheid kunnen zien.
De Looff probeert aannemelijk te maken dat de vrije wil niet bestaat, een illusie is. Hij citeert Jung die stelde dat de vrije wil het verschil is tussen doen wat je doen moet met of zonder vreugde. Het is de uitdaging voor de moderne mens om met dit klein beetje speelruimte het leven aangenaam te maken.

Wie denkt in termen van of-of zal de theorie van de Looff moeilijk kunnen volgen, want dat is een vorm van dualistisch denken. Wie gewend is te denken in termen van en-en zal verder komen en wie paradoxen kan hanteren kan de boodschap dat jij stilte bent kunnen “begrijpen”. Immers, wie kan accepteren dat de waarheid niet valt te grijpen, krijgt veel vrijheid en heeft minder behoefte om een oordeel te zoeken en blijft stil.

Klik hier voor een video-interview met Roeland de Looff.
Jij bestaat niet, de werkelijkheid achter de illusie (bol.com).

Hans Laurentius schrijft in "Rozengeur & Prikkeldraad".
Zoeken leidt niet tot zien. Stoppen wel.
Ontdek de verkleving met de commentator en zie!
Hij is slechts deel van het waarneembare,
een verschijnsel, niet jij.
Ontdek: zonder 'hem' besta ik ook.
Wat je ook maar beschrijven kunt
is niet meer dan wat het is:
een beschrijving van een waarneming.
Wat je ook maar kunt beschrijven is het dus niet.

Marnix Pauwels zegt in een interview met Happinez.

Zoeken zonder voorbehoud

Als spiritualiteit je wapen wordt in de strijd tegen gevoelens van minderwaardigheid, oude pijn, schaamte of welk ander ongemak dan ook, dan bewijs je jezelf geen dienst. Dan probeer je het leven alsnog naar je hand te zetten -ook al noem je het dan misschien heel fraai ‘overgave’. Dan is er altijd nog die angst dat je niet krijgt wat je wilt, in plaats van dat je ontdekt dat die hele ‘je’ een waanzinnige illusie is. En zo blijf je extreem kwetsbaar, terwijl je er voor je gevoel juist alles aan doet om dat te voorkomen. Dus als je tóch zoekt, als je tóch wezenlijk nieuwsgierig bent, zoek dan zonder voorbehoud. Zoek diep en ver en hard en onstuitbaar, zoek of je leven ervan afhangt, en ga geen enkele ervaring uit de weg.

Geloof me: er kan je uiteindelijk niks gebeuren.

Vrij naar Erik van Zuydam.

De meeste mensen leven in de overtuiging dat hun lichaam wordt bewoond door een afzonderlijk ‘ik’, dat zijn of haar leven lijkt te kunnen besturen. Hoe overtuigend dit ook voelt, dit persoonlijke zelf is een illusie.

Vanuit een basaal gevoel van gemis is dit ik op allerlei manieren op zoek naar vervulling. Het leeft in de overtuiging dat ‘dit’, de huidige ervaring, het niet kan zijn en dat er iets moet veranderen om compleet te zijn. Zo ontstaat een zoektocht zonder einde, want zowel de zoeker als het beoogde toekomstige doel zijn imaginair.

Waar we het meest naar verlangen is de totale afwezigheid van het zoeken, naar de vrijheid die dat geeft. Hoe zou je rust kunnen ervaren als je gelooft in het idee dat je ‘er’ nog niet bent, dat er eerst nog iets moet veranderen? Onmogelijk. Zoeken naar jouw ware of "Hogere" zelf leidt niet tot vinden, zoeken leidt tot nog meer zoeken. Het spirituele pad is niet een reis met een eindbestemming, het is een eindeloze vicieuze cirkel. Er is geen eindbestemming in de toekomst. Er is alleen maar dit tijdloze moment.

Wat blijft er over als het zoeken stopt, als die verbeten gerichtheid en het wachten op ‘later’ tot een einde komt? Al wat er overblijft is ‘dit’, de ervaring van dit moment, zonder het idee dat dit moment tot een beter volgend moment zou moeten leiden. De kramp van het zoeken maakt plaats voor een natuurlijk en vrij gevoel van Zijn. De compleetheid is er al. Ze ligt verscholen in alles wat er nu is.

Overgangen in een mensenleven

Transformatie

De mens kan in zijn leven verschillende overgangen meemaken die je kunt benoemen als transitie of zelfs transformatie.
Transities zijn verandering aan de “buitenkant”, zoals geboren worden, naar school gaan, zelfstandig wonen en bijvoorbeeld trouwen, kinderen krijgen. Transities kun je labelen: baby, peuter, kleuter, puber, volwassene; echtgenoot, vader, moeder, ouder, weduwe. In de reeks transities zit de ontwikkeling van de menselijke vrijheid, waarbij steeds grotere verantwoordelijkheid kan worden gedragen en er zit in het verbreken en aangaan van verbinding(en).

Transformaties zijn veranderingen aan de “binnenkant”. De ontwikkeling van je ego is een transformatie in jouw kindertijd waarop je je bewust wordt van de voor- en nadelen van het afgescheiden zijn van anderen. Transformatie kent gevoelens en behoeftes. Transformatie gaat van binnenuit naar buiten. Als mens maken we niet vaak een transformatie mee.
De zekere transformatie is de lichamelijke transformatie, namelijk de overgang van kind naar volwassene.
De geestelijke transformatie die je mogelijk als volwassene kunt doormaken is de ontwikkeling van egogericht naar hartgericht leven. Dit laatste vraagt toelichting want ego en “vanuit het hart leven” staan niet letterlijk voor waarneembare fenomenen. Iemand die egogericht is, gaat zoveel mogelijk voor het eigen belang en probeert zich van anderen te onderscheiden. Nadeel kan zijn dat je vervreemdt of afhankelijk blijft van de erkenning van anderen.
Het ego geeft eigenheid en continuïteit, maar weerhoudt ons van transformatie, omdat het bang is zichzelf te verliezen.

Heel worden

Iemand die vanuit het hart leeft, heeft zijn verstand en gevoel geïntegreerd in een evenwichtig leven, open en zonder oordeel en probeert juist optimaal in verbinding met anderen te leven.
Transformeren doe je eigenlijk maar één of twee keer in je leven. Dat is niet letterlijk een moment maar figuurlijk het moment waarop je je realiseert dat of-of denken je nergens brengt en en-en denken je veel verder. Het is niet letterlijk een moment omdat de transformatie niet altijd soepel en snel gaat, je kunt tijdelijk terugvallen. En-en denken betekent dat er meerdere waarheden naast elkaar bestaan en dat je soms mag kiezen en vaak niet hoeft te kiezen. Dat je om gelukkig te worden niet alsmaar hoeft te denken en dat je je het lekkerst voelt als je jouw verstand en gevoel laat samengaan en tegelijk open staat voor nog meer indrukken.

Loslaten

Geestelijk transformeren is ruimte scheppen voor liefdevolle relaties door de noodzaak tot oordelen te overstijgen en te realiseren dat je niets hoeft te doen om er te mogen zijn en je voor jouw zelfwaardering niet van anderen afhankelijk bent. Het is geen apathie, het is gewoon doorleven en de mogelijkheden benutten om verbinding met anderen te maken en om creatief te zijn.
Iedere geest die aangeraakt wordt door de ervaring van non-duaal bewustzijn beweegt zich (transformeert) naar de ervaring van ultieme heling en werkelijke vrijheid.

Wat is dan het verschil met niet-transformeren? Het verschil zit ‘m in de afhankelijkheid, eerst heb je anderen nodig vanuit een behoefte, daarna verbind je je in vrijheid, omdat je iets voor een ander of de samenleving wilt betekenen. Je ontleert en je ont-labelt.
Het gaat om het loslaten van beperkende overtuigingen. En daar kun je niet vroeg genoeg mee beginnen, het liefst op school. Maar door de nieuwe media kun je je tegenwoordig permanent (24x7 uur per week) nieuwe inzichten opdoen, waarmee je je van beperkende overtuigingen kunt bevrijden en nieuwe, bevrijdende verbindingen kunt scheppen.

Inzicht in mythen rond verlichting

Taal en verlichting

Woorden leiden niet rechtstreeks tot verlichting, ze wel kunnen helpen bij het ontwarren van ingesleten denkpatronen. Verlichting is het besef van de alomvattende heelheid van het leven, waarin geen afzonderlijk individu bestaat los van de naadloze levendigheid van alles wat zich voordoet.
Nondualiteit is niet exclusief is voor een selecte groep, maar voor iedereen die ervoor openstaat. Het is geen verbetering van het bestaan, maar een bevrijding van mentale filters en beoordelingen, waardoor een diepgaand mededogen en een vrijheid van oordeel ontstaan.
Voorkeuren en reacties blijven optreden, zelfs nadat het besef van afgescheidenheid is doorbroken. Oude conditioneringen kunnen blijven hangen, maar dat het besef van het ontbreken van een 'machinist' van de handeling ruimte kan creëren voor meer empathie.
Expressie van liefde hoeft niet persoonlijk of sentimenteel te zijn. Het gaat om een alomvattende liefde die het leven omhelst zonder oordeel. De liefde laat zich niet vangen in conventionele categorieën en omdat ze de oneindige dans van het leven vertegenwoordigt die niet te definiëren is.
Liefde laat geen sporen na (Miranda Warren bol. com).

InZicht over mythes

In het tijdschrift InZicht nr 1 februari 2012 behandelt James Swartz een aantal mythen rond verlichting.

De grootste mythe is dat verlichting een ervaring is. Verlichting verkrijg je door zelfkennis en verwijdering van onwetendheid van het zelf. Dit is opzettelijk dubbel negatief geformuleerd: “verwijdering van onwetendheid”.
Het zoeken naar eenzijdige opheffing van het negatieve volstaat niet, het gaat om het accepteren van het werkzame daarvan.

De eerste mythe die Swartz behandelt is dat verlichting ‘de afwezigheid van denken’ is. Hij stelt dat gedachten van jou afhankelijk zijn en dat jij niet afhankelijk bent van gedachten. De weg naar verlichting verloopt niet via denken, terwijl het denken alleen maar in de weg staat wanneer je het niet los kunt laten.
De tweede mythe gaat over de reeks identiteiten die wij bedenken vanuit onze onwetendheid omtrent onze ware identiteit. De poging van het ego of ‘ik’ om verlichting te bereiken door de eigen identiteit te beperken is vruchteloos. Het gaat er niet om het eigen ego te doden, maar om in te zien dat het zelf zichzelf moeiteloos ervaart.
De derde mythe is dat Nirvana een verlangenloze staat van zijn is. Flauw gezegd, zoals filosoof Coen Simon doet in zijn nieuwste boek Filosoferen is makkelijker als je denkt, leren denken (bol.com): “verlangen geeft het leven zin, maar is zelf niet de zin van het leven”.
Verlichting is weten dat ik gewaarzijn ben en dat ik als zodanig vrij ben van verlangens.

Swartz behandelt vervolgens de mythen van leven in het nu, de ervaring van Eenheid, de transcendente staat, verlichting als eeuwige gelukzaligheid en een speciale status. Hij benadert deze met: verlichting is geen gevoel, maar een weten dat wel gepaard gaat met positieve gevoelens (en dus zichtbaar is op een hersenscan). Je kunt het niet opwekken en met behulp van een leraar gaat het 't snelst.

Swartz schrijft niet gemakkelijk, vandaar hier geen boekverwijzing.

Een andere schrijver over verlichting die het zijn lezers niet gemakkelijk maakt is Hans Laurentius.
In "Rozengeur & Prikkeldraad" schrijft hij:
Zijn IS al. Er kan niks voor of tegen gedaan worden, en het is van niemand, er is niemand, er is Zijn. Dat ben jij. En wat er ook lijkt te gebeuren, inclusief dit satsang gedoe, is wat HET is. Dit is het. Precies Dit. 'Je' bent al gearriveerd. DIT is HET, en DIT (jij) gaat nergens heen en komt nergens vandaan.

Heel praktische aanwijzingen rondom verlichting en mystiek geeft C.B. Zuijderhoudt: Meester Eckharts mystiek in de praktijk (bol.com).

Ontwaken voorbij ego en pijnlichaam

Volgens boeddhist Eckhart Tolle draagt ieder mens een erfelijke blauwdruk voor stoornis in zich. Hij wijst daarvoor het ego aan. Het ego is identificatie met gedachtevormen. Veel mensen die dit bij hem lezen proberen het ego kwijt te raken of de bron van het weten te verleggen van het verstand naar het gevoel. Maar dat is het paard achter de wagen spannen. Het menselijke ego heeft een functie bij de groeifase in het volwassen worden tot een autonoom individu. Een gezond ego verlegt grenzen waar dat kan en mag. Eventuele ontsporingen van het ego zijn pas aan de orde wanneer iemand zijn ego te groot laat worden of zich ermee identificeert. Zo van “ik ben belangrijk, want ik ben de baas van …”. En dan nog, ieder mens mag zichzelf zo belangrijk vinden als hij zelf wil. Jezelf waarderen is verstandiger dan jouw eigenwaarde van de erkenning door een ander te laten afhangen. Iemand met groot ego loopt vooral het risico dat hij geïsoleerd raakt. Waar het omgaat is of iemand met een groot ego er ook consequenties voor anderen uittrekt voor zijn handelen. Zo van “omdat ik belangrijk ben, moet je mij gehoorzamen of hoef ik geen rekening met jou te houden”.

Een dergelijk gestoord ego schiet zijn doel voorbij en maakt onschuldige slachtoffers. Als collectief bedreigt het zelfs het voortbestaan van de planeet door het uitputten van haar reserves en niet duurzaam te leven. Het is dezelfde stoornis (groeidwang) die een kankercel laat zien omdat het als enig doel heeft om zichzelf te vermeerderen. Het heeft er geen weet van dat de eenzijdige gerichtheid op groei zijn eigen ondergang bewerkstelligt omdat zo het lichaam waar het onderdeel van uitmaakt vernietigd wordt.

Zoals een echt boeddhist betaamt, veronderstelt Tolle niet het bestaan van een ziel, maar een God die het Zijn is op de achtergrond in elk levend wezen.
Wat het ego zoekt en waar het zich aanhecht zijn surrogaten voor het Zijn, wat het niet kan voelen en (be)grijpen. Het ego verwart het "hebben" met Zijn en is daarom gericht op het verzamelen van materie en status. Ook de kwaliteit van een verbinding aangegaan vanuit het ego is discutabel. Door het ego opgewekte positieve emoties hebben hun tegendeel al in zich en kunnen daar gemakkelijk in veranderen. Wat ego bijvoorbeeld liefde noemt is bezitsdrang en een verslavend zich vastklampen dat in een seconde in haat kan veranderen.
Negatieve emoties die je niet totaal onder ogen ziet en ziet zoals ze zijn op het moment dat ze bij je opkomen, lossen niet helemaal op. Ze laten een rest van pijn achter: oud zeer. Op den duur vormen ze een energieveld dat in de cellen van jouw lichaam leeft. Tolle noemt dit het pijnlichaam. Hij vermoedt ook het bestaan van een collectief pijnlichaam dat zelfs in het DNA is gecodeerd, zodat het overerfelijk is.
Het pijnlichaam voedt zich met negatieve gedachten en is verbonden met het ego. Ze zijn wederzijds afhankelijk en zijn erop gericht te groeien of minimaal zichzelf in stand te houden en eventueel een tijdje ondergronds te gaan om te overleven. Voor wie zich identificeert met het ego en het pijnlichaam is het verleden en de toekomst belangrijker dan open te staan voor wat er zich nu voordoet.

Aan de ene kant kan het besef van het pijnlichaam en het erkennen van de negatieve patronen en onverwerkte emoties die het kan veroorzaken, iemand helpen bewuster te worden van hun eigen lijden en de mogelijkheid bieden om ermee om te gaan.

Aan de andere kant kan het idee van een afzonderlijk "lichaam" van pijn ook het risico met zich meebrengen dat mensen zichzelf identificeren met dat concept en het als een vaststaande entiteit beschouwen. Dit zou dan een vorm van zelf in stand gehouden lijden kunnen zijn, vergelijkbaar met hoe onverwerkte hechtingen en identificaties lijden kunnen voeden volgens boeddhistische filosofie.

Tolle ziet angst, hebzucht en honger naar macht als psychische drijfveren achter oorlogen tussen naties, stammen, religies en ideologieën en als de oorzaak achter continue conflicten in persoonlijke relaties. Wanneer een mens zich identificeert met zijn ego leiden de drijfveren tot foute interpretaties van een situatie, terwijl hij het goed bedoelt. Wat volgens Tolle beter werkt is de goedheid te vinden die al in jou en de ander zit. Die manier van kijken noemt hij het ontwaken in een nieuw bewustzijn.
Liefde is dan het zien van de eenheid (non-dualiteit) in Zijn van al wat leeft in alles en iedereen. Een liefdevolle verbinding op Zijnsniveau kan helend werken. Door de krachtige en versluierende werking van het ego is zoiets gemakkelijker gezegd dan gedaan. Illusies van ware liefde liggen altijd op de loer.

Het opgeven van jouw bezittingen, behoeftes en verlangens bevrijdt je niet automatisch van de schaduwkant van jouw ego. Door jezelf te observeren maar het ego geen aandacht meer te geven zet je het buitenspel. Het ego heeft zo zijn best gedaan om jou af te scheiden en te maken tot een vrij individu, dat het zich verzet tegen de gedachte dat je onlosmakelijk verbonden zou kunnen zijn met iets zo machtig en ongrijpbaar als God is.
Innerlijke verdeeldheid, een gevoel van afgescheiden zijn dat veroorzaakt is door het niet beseffen van de oorspronkelijke natuur (non-dualiteit, de eenheid met God), wordt als het kernpunt van de pijn beschouwd, onbedoeld verergerd door succesvol vrijmaken door het ego.

Het begin van de transformatie van het bewustzijn ligt in het bewust worden en bewustzijn van gehechtheid. Je wordt je bewust van je wezenlijke identiteit als vormloos, als een alles doordringende Tegenwoordigheid, van Zijn dat er was voor alle vormen en voor alle identificaties.
De werkelijkheid bestaat uit vorm en ruimte. Wie denkt dat de essentie alleen begrepen kan worden met zintuigen, verstand en emotie is gevangen door het ego en voor hem blijft het essentiële verborgen.
Bestaan is de voorgrond van het leven, Zijn is als het ware de achtergrond. Het bestaande verandert, het Zijnde blijft bestaan.
Spiritueel ontwaken houdt in dat je je bewust wordt van de werking van de innerlijke ruimte en stilte door je niet te laten afleiden door vormen en gedachten in de voorgrond. Je neemt dan waar tussen jouw gedachten door en je ervaart schoonheid en kwaliteit van binnenuit, zoals muziek tussen de noten zit en de danser rust in de beweging.
Geluk en vreugde stromen –vrij- uit deze bron. Observeer dit zonder te benoemen, labelen of te oordelen. Doe je dit wel dan loop je kans dat het ego de regie weer overneemt.

Door een volledige aanvaarding van de vorm van het Nu raak je inwendig afgestemd op de ruimte. Deze vorm heet Tegenwoordigheid en wordt gekenmerkt door balans en evenwicht.
Bewustzijn is de ruimte waarin het denken bestaat wanneer die ruimte zich bewust is geworden van zichzelf. Het is zich ervan bewust wanneer te doen en wanneer te laten. Spreken (doen) is zilver en zwijgen (laten) is goud. Het gaat om inzicht en dat is voor iedereen direct en moeiteloos beschikbaar. Het geheel kan door de aanvaarding (van wat er nu is, ook de schaduwkant) integer handelen door jou, zodat angst, hebzucht en honger naar macht verdwijnen.
Non-duaal bewustzijn is de helende ervaring dat we allemaal één zijn, althans niet-twee, om dooddoeners te voorkomen..

De vorige paragraaf is ietwat cryptisch. Tolle pleit ervoor om twee dingen tegelijk te doen: een stapje terug om jezelf goed te observeren en alles wat er bij je binnenkomt en een stapje vooruit door alles te accepteren wat er nu is zonder identificatie (maar te stoppen bij "ik ben"). Deze paradox zit ook in de oproep om jezelf te verliezen om jezelf te worden. Door de negatie of door jouw schaduwkant te omarmen kan het getransformeerd worden. Het ego maakt vrij en verbindt, maar zal (in spirituele zin) moeten worden geofferd, het verbindende deel (ik) gelukkig niet.

Meer lezen over hoe Tolle dit en andere concepten bedoelt? Klik op de labels onderaan.
Het concept van "offeren van het ego (ik)" wordt bijvoorbeeld benadrukt door Philip Renard.





Alexander Zöllner heeft een handboek geschreven over non-duale coaching en therapie. Hij schrijft over het ego:
Ego met al zijn denkbeelden, angsten, verlangens en verdedigingsmechanismen is ten diepste een overlevingsstrategie die ontstaan is in reactie op wat het als bedreigend voor zijn voortbestaan herkend heeft. Ego louter als een constructie zien, er non-duale concepten tegenover plaatsen of pogingen doen om ego 'op te voeden', kunnen we herkennen als manipulaties en daarmee een ontkenning van zijn bestaan. Evenmin kan ego losgelaten worden, want wie anders dan ego zou dit moeten doen? De enige weg om met ego om te gaan is geen weg, maar een manier van zijn, namelijk de volledige en onvoorwaardelijke aanvaarding van het verlangen van het ego naar erkenning van zijn bestaan en wat het daarin heeft ervaren.

Heling heeft betrekking op de realisatie en aanvaarding van de inherente verbondenheid met alles en iedereen. We zijn op individueel niveau uiterst 'gewoon' en staan op geen enkel niveau apart van iets anders en zijn tegelijk een hoogst unieke uitdrukking van non-duaal Bewustzijn.

Zelfrealisatie gaat ook om het inzicht in deze paradox.

Basisprincipes van spiritueel ontwaken uitgelegd door Adyashanti

Adyashanti is een Amerikaan die spiritueel leider is geworden en die gewoonlijk zeer omstandig uitlegt hoe mensen spiritueel kunnen ontwaken.
Een mens wordt van jongs af aan verteld dat hij of zij een bepaald identiteit heeft of kan verwerven door zijn best te doen om het te verwerven buiten jezelf. Het wordt een egoïstische waarde van waaruit mensen handelen (competitie, slachtoffergedrag, wens om geliefd te zijn), maar die spirituele ontwikkeling in de weg staat.
Lijden is niet veroorzaakt door bepaalde invloeden of mensen buiten jezelf, maar door identificatie met bepaalde, fictieve patronen van denken. Een voorbeeld van zo’n patroon is het ego, dat denkt het afgescheiden is van anderen of een geheel. Het ego zoekt rust, vrede en geluk in de wereld buiten zichzelf en verliest telkens de grip daarop, nadat het denkt het te hebben gevonden.
Neem niet aan zeker te weten wie of wat je bent, maar wees bereid het antwoord open te laten.
Ontwaken tot je ware aard als spiritueel bewustzijn (conscious spirit) voorbij het ego gaat samen het doorbreken van het patroon van en identificatie met denken, zonder je te distantiëren van het denken of het ego.
Het spiritueel bewustzijn bestaat, is aanwezig, maar is zonder vorm. Het is ongrijpbaar en niet met de zintuigen waar te nemen. Het kan bewust worden van zichzelf.
Welke waarden zijn wel waardevol in spiritueel bewustzijn?
Voorbeelden zijn waarachtigheid, bewust zijn van eenheid, vrijheid voor alles wat leeft, vrede, dankbaarheid, liefde.

Het ego maakt vrij en verbindt

Het ego is nodig

Het ego speelt een belangrijke rol bij het ontwikkelen van ons zelfbewustzijn en zelfbeeld. Het stelt ons in staat om onszelf te definiëren en te onderscheiden van anderen, en het stelt ons in staat om ons gedrag en onze ervaringen te begrijpen en te interpreteren vanuit ons perspectief als individu.

Het ego staat vaak in een negatief licht. Associaties met egoïstisch en egocentrisch spreken voor zich. Maar de mens kan zich niet ontwikkelen zonder een ego. Het hoort bij een onmisbaar stadium in zijn ontwikkeling.

Het ego is volgens Jung het centrum van het bewustzijnsveld. Geen enkele inhoud die in dat veld komt kan de kwaliteit “bewust worden” bereiken tenzij deze inhoud verbonden raakt met het ego. Alle bewuste psychische activiteiten staan onder beheer van het ego.
Het ego ontstaat uit het archetype Zelf, het centrale regulerende archetype van de gehele psyche, het bestuurlijke en ontwikkelingscentrum van zowel het bewuste als van het onbewuste deel. De wording van het ego vindt plaats in de eerste levenshelft tot circa 35 jaar. Het ego verlost zich uit het Zelf en is bij voorspoedig verloop omstreeks die tijd zo goed als volledig uit het Zelf getreden maar blijft er wel mee verbonden. Deze verbinding tussen ego en Zelf wordt aangeduid met de ego-Zelf-as. Het ego is van het archetype Zelf de ‘ambassadeur’ in het bewustzijn.

Egofuncties

Aan het ego worden een viertal specifieke functies toegekend.

1. Het waarnemen, dat het werkelijkheidsgehalte van de objecten kan vaststellen. Waarnemingen vertellen niet wat er gaat gebeuren;
2. Het denken, dat schift en tracht aan te geven wat de aard van het object is. Het denken geeft het object een naam, plaatst het object in categorieën en zoekt naar het samenhangende geheel, de betekenisgevende context, waarin het object zijn plaats en functie heeft. Voor deze functie heeft het ego (subject) enige afstand nodig ten opzichte van het object;
3. Het gevoelen, dat aangeeft wat het object voor de waarnemer betekent, b.v. een bedreiging, een gezochte, een hooggewaardeerde zaak of een (on)nuttig verschijnsel. Het betreft een waarderend oordeel;
4. De intuïtie geeft aan waar het waargenomene vandaan komt en waar dit heen gaat. De intuïtieve inhoud, ingevingen en voorgevoelens, die uit het onbewuste als een flits worden aangereikt, heeft een directe inhoud van een concreet gegeven en reikt een oordeel aan over zekerheid en (on)twijfelbaarheid. De inhoud kan later blijken onjuist te zijn. De kritische zin dient waakzaam te zijn.

Deze analytische beschrijving suggereert een onafhankelijk functioneren van elk der functies. In feite functioneren de vier functies steeds synchroon, gelijktijdig.
Tot zover Jung.

Afscheiding en verbinding

Het koesteren van het ego gaat samen met gevoelens van afgescheiden zijn van anderen. Ben ik of is de ander toereikend? Dit kan angst oproepen voor uitsluiting en eenzaamheid. Het kan ook verleiden om te denken dat je meer bent dan een ander. Het gevaar van hoogmoed (hybris) ligt op de loer en kan agressie van anderen oproepen en de neiging om de egoïst onderuit te vloeren en van zijn voetstuk te stoten.

In het ideale geval is het ego verbonden en vrij. In de ontwikkeling van de persoonlijkheid in de tweede helft van het leven gaat het erom om niet meer te identificeren met het ego en haar vier functies.
Aldus wordt ruimte gelaten voor de ander: letterlijk en figuurlijk. Ruimte laten voor andere opvattingen kan vrijblijvend en dus redelijk gemakkelijk zijn. Maar ruimte voor andere gedragingen is moeilijker omdat dit bedreigend kan overkomen voor het eigenbelang. Dan ontstaat angst die kan leiden tot agressie. Ruimte geven aan de ander betekent hem te laten zijn wat hij is, en dat te aanvaarden, omdat hij een mens is.
Komt de mens uiteindelijk tot inzicht en doorprikt hij het mechanisme van de geconditioneerdheid, dan kan hij eindelijk zijn gedachten en gevoelens zien voor wat ze zijn.
De aandacht geldt op de eerste plaats de eigen geest, het eigen hart. Vooraleer we naar de ander kijken is het belangrijk eerst het eigen instrument van waarneming na te zien, en zo nodig het te reinigen of aan te scherpen. Het middel daartoe is de meditatie: een oefening om alle denkactiviteit tot rust te laten komen en enkel nog open te staan voor wat zich aanbiedt.
De ontwikkelde persoonlijkheid heeft de moed zijn angsten te ervaren, zijn alleen-zijn en zijn kwetsbaarheid. Wie de werkelijkheid volledig (niet vooringenomen) waarneemt krijgt inzicht in de veranderlijkheid en vergankelijkheid van alles wat naam en vorm heeft. Hij heeft inzicht in en is verbonden met een bodemloze bron waaruit vrij mededogen en liefde stroomt. En ervaart daarmee een non-dualiteit of twee(een)heid.

Bovenstaande is vrij weergegeven van stichting bodhisattva.

Vera Helleman over ego en je (niet) afhankelijk maken van de waardering van een ander in deze video.

Het ego kan spiritualiteit bevorderen en in de weg zitten

Frédéric Lenoir schrijft in zijn boek over de geschiedenis van het denken over God. Volgens hem is er een onmiskenbare ontwikkeling richting een steeds persoonlijker beleefd en minder dogmatisch geloof.
Een citaat:
Religie brengt mensen samen door middel van een gemeenschappelijk geloof in een onzichtbare wereld die hun te boven gaat. Daarom gebruikt Régis Debray voor religies de zeer toepasselijke term 'menselijke gemeenschappen'. Daar zou ik tegenover willen stellen dat spiritualiteit, de persoonlijke zoektocht van de geest, aanvankelijk juist ontbindt. Spiritualiteit bevrijdt het individu van alles wat hem bindt en in waanideeën gevangen houdt - onwetendheid, ongegronde meningen, vooroordelen - maar ook van de groep. Dankzij spiritualiteit kan de mens het juk van traditie, van het collectieve afwerpen en tot zichzelf, tot zijn innerlijke waarheid komen. Hoewel spiritualiteit het individu in eerste instantie losmaakt, is het uiteindelijke doel ervan toch dat ze datzelfde individu weer op de juiste manier met anderen verbindt. Anders gezegd: spiritualiteit ontbindt om beter te kunnen verbinden, en bevrijdt het individu om het te leren lief te hebben. Spiritualiteit die ontaardt in onverschilligheid of minachting ten aanzien van anderen is geen echte spiritualiteit maar een neurose waarvoor het spirituele als uitvlucht dient.

Door middel van het gebed (Jezus), de filosofie (Socrates) of meditatie (Boeddha) kon het individu voor zijn heil zorgen zonder de voorgeschreven rituelen van de traditie te doorlopen. Verder richtte hun onderricht het aristocratische karakter van de traditionele samenlevingen te gronde. Er bestond voor hen geen wezenlijk verschil tussen mensen: voor iedereen, rijk of arm, slaaf of vrij burger, lag de verlossing of het zielenheil binnen bereik. Er was geen hiërarchie meer, geen kaste, geen uitverkoren volk. Alle mensen waren gelijk, omdat ze allemaal een onsterfelijke ziel bezaten, die hun instaat stelde een geestelijk leven te leiden dat hun vrijheid schonk.

Valkuilen bij meditatie en spirituele groei

Wie de voordelen van mediteren wil genieten moet voorbereid zijn op een paradoxale ervaring: hoe harder je jouw best doet hoe minder je bereikt, maar ook hoe gemakzuchtiger je jouw doelen wilt bereiken, hoe minder je bereikt.
Doen door niet-te-doen en Leven in het Nu, het klinkt zo simpel om alleen maar te zijn, maar is het dat ook?
De techniek van mediteren is erop gericht om je geest te verlossen van onnodige gedachtes en hersenactiviteit, maar hoe harder je probeert geen onnodige gedachten te hebben, hoe harder ze aan je opdringen. “Denk niet aan een witte olifant”.
Je zou haast gaan twijfelen aan je mentale kracht en zelfbeheersing.
Om tot ontspanning te komen, probeer je tijdens een meditatie te focussen.
Deze focus kan zijn op onze ademhaling, een woord (mantra) dat we herhalen, sensaties in ons lichaam (ruiken, voelen, luisteren of proeven).

Hier zijn enkele veelvoorkomende valkuilen waar je op moet letten. 

• Het zoeken naar snelle resultaten. Meditatie en spirituele groei zijn processen die tijd en toewijding vergen. Als je te veel gefocust bent op het snel behalen van resultaten, kun je gefrustreerd raken en opgeven. 
• Het vermijden van pijnlijke emoties. Sommige mensen kunnen geneigd zijn om pijnlijke emoties te vermijden door te mediteren of zich te richten op spirituele groei. Dit kan echter averechts werken en je groei belemmeren. Het is belangrijk om ook de moeilijke emoties te erkennen en te accepteren. 
•  Het vasthouden aan dogma's. Sommige mensen kunnen dogma's of rigide overtuigingen vasthouden over spirituele groei, meditatie of religie. Dit kan leiden tot dogmatisch denken en het vermijden van nieuwe ideeën en perspectieven. 
• Het vergelijken van jezelf met anderen. Het vergelijken van je eigen meditatie- of spirituele praktijk met die van anderen kan leiden tot gevoelens van minderwaardigheid of superioriteit. Het is belangrijk om je eigen pad te volgen en niet te veel te vergelijken met anderen. 
• Het verwaarlozen van je dagelijkse verantwoordelijkheden. Meditatie en spirituele groei mogen niet ten koste gaan van je dagelijkse verantwoordelijkheden, zoals werk, relaties en persoonlijke verzorging. Het is belangrijk om een gezonde balans te vinden tussen je spirituele praktijken en je dagelijkse leven.

Eckhart Tolle, een spiritueel raadsman, beveelt (net als alle meditatiecoaches) aan om gedachten en sensaties die opkomen tijdens het mediteren gewoon te laten zijn. Het gaat er Tolle om open te staan voor wat het bewustzijn binnenkomt in de ruimte of pauze tussen deze gedachten en sensaties. Wat dat is, is voor iedereen persoonlijk, maar paradoxaal volgens Tolle ook universeel. Voor wie het niet lukt om open te staan en blijft hangen (rond”tollen”) in negatieve gedachten heeft Tolle het begrip pijnlichaam geïntroduceerd, een soort oud zeer, dat hij koppelt aan het ego. Beiden zijn een soort negatieve energie opgebouwd uit oude pijnen en kwetsuren. Zij proberen te groeien in het nu omdat zij schreeuwen om verwerking.

De kunst is deze groei toe te staan zonder je daarmee te identificeren. Het ego en het pijnlichaam zijn geen realiteit, maar proberen dit te worden en houden je vervolgens af van wat reëel is in het nu. De reden dat je dit risico loopt komt omdat het "ware" zelf "vormloos" is en voortdurend zoekt naar vormen waarmee het zich kan identificeren. Door dit proces te observeren, zonder identificatie, en ruimte te maken voor wat er meer is, groeit het bewustzijn. Tolle noemt dit het nieuwe bewustzijn. Oefeningen om identificatie los laten laten je de vraag stellen "Wie ben ik?" en laten je ontdekken dat het goed leven is zonder een concreet antwoord.

Deze fenomenen maken mediteren en spirituele groei zo lastig: twee stappen vooruit, een stap achteruit. Lastig des te meer wanneer je er sensationele verlichtingservaringen van verwacht. Mogelijk zijn die ervaringen er, maar ook dan is het zaak om je er niet mee te identificeren om de spirituele groei niet te frustreren. Dit soort ervaringen (ook soms in de ruimte en de stilte van de natuur beleefd) vallen je toe en kunnen niet met je verstand worden opgeroepen. Het ego zou wel willen, maar moet constateren dat het gebeurde door niet te doen.

Meditatie is een oefening in het niet doen.

Zie ook deze video van Eckhart Tolle.
Meer lezen over Tolle? Klik hier of op de tags en steekwoorden hieronder.

Het ego van de blanco stemmer

Zou het echt zo zijn dat de kiezer die thuis blijft of blanco stemt, te weinig vertrouwen heeft in de politiek?
Zou de kans niet veel groter zijn dat het ego van die kiezer groter is dan het hokje dat hij kan rood maken?
Zou het kunnen zijn dat de zwevende kiezer lijdt aan een opgeblazen ego?

Wie zich realiseert dat democratie inhoudt dat iedere stem even zwaar telt, kan licht in de verleiding komen om dan zijn stem maar niet mee te laten tellen.
Stemmen is vooral een oefening in bescheidenheid. Wie vindt dat hij ook moet rekening houden met welke coalitie mogelijk gevormd gaat worden of wie er premier moet worden, overschat zijn invloed. Bij een stemming hoeft alleen een voorkeur worden gegeven, het vervolg laat je over aan de politiek.

Sommige kiezers willen alleen stemmen op een vertegenwoordiger van een partij die gaat winnen. Omdat het aantal zetels dat is te verdelen constant is, moet wat de een wint, ten koste gaan van een ander. Wanneer je jezelf sociaal noemt en je kunt kiezen tussen PvdA en SP of je bent liberaal en kunt kiezen tussen de VVD en D’66 dan geeft het gevoel dat je op een winnaar stemt nog enige troost voor de gedachte dat je maar een druppel bent op een gloeiende plaat.

Wanneer je geen vertrouwen hebt in vreemdelingen, is de drempel laag om te kiezen voor Wilders' PVV.

Wie kan vertrouwen op dat deel van zijn zelf naast zijn ego, kan vertrouwen op een ander.
Wie vertrouwen heeft in zichzelf, vindt altijd wel een politieke vertegenwoordiger.

De waarheid buiten woord en beeld

Kunnen we nog zelf nadenken?

“Het is buitengewoon angstaanjagend om in een maatschappij te leven waarin waarheid niet meer bestaat”, aldus filmmaker Erik Gandini op Videocracy van de IDFA.
Videocracy gaat over de Italiaanse maatschappij waarvan de cultuur vorm gegeven is door Berlusconi. Sleutelwoorden zijn egocentrisme en plat hedonisme. Ook de website Youtube waar gebruikers videofilmpjes uploaden en bekijken en bepalen wat populair is, wordt als een voorbeeld van videocracy genoemd.
Voor de komst van de beeldcultuur was er al twee eeuwen sprake van de woordcultuur (logocratie).
We zijn er aan gewend om kritisch te luisteren naar andermans woorden en we weten dat beelden gemanipuleerd kunnen worden. We worden als individuen steeds meer teruggeworpen op ons zelf om zelf te bepalen wat waar is en wat niet. We worden geacht zelf na te denken, maar hebben niet altijd de tijd of het zelfvertrouwen om alles goed uit te zoeken. Het gevolg is volgzaamheid naar charismatische leiders, onverschilligheid, achterdocht, kopieergedrag en minder verantwoordelijkheid nemen voor integer zijn en soms agressie. Hoe je overkomt is belangrijker dan wat je overbrengt. Photoshop-pen maakt fotomodellen nog perfecter dan ze al zijn.

"Leugentjes voor bestwil" zijn eerder regel dan uitzondering. "Beter de halve waarheid verteld dan de genuanceerde hele waarheid", want "wat niet weet wat niet deert" en "als je ze niet kunnen overtuigen, kun je ze beter verwarren".

Vechten om de aandacht en de waarheid

We willen zelf de waarheid van wat tot ons komt bepalen, maar we hebben er geen idee van of de toestroom in de media onafhankelijk is en ongemanipuleerd.
De waarheid ligt in het midden, maar dat betekent eerder dat het een evenwicht is tussen de krachten die aan haar trekken dan dat het de oorspronkelijke vindplaats is.
Hoe meer informatie tot ons komt, des te meer zijn we geneigd om de conclusie te trekken dat de waarheid niet bestaat. Geschiedvervalsing is zo oud als de wereld. Het maken van canons helpt niet echt om de laatste vormen van zuivere kennis te bewaken.
We gaan dus steeds meer dat geloven wat goed voelt, maar aan de stoelpoten van autoriteiten wordt voortdurend gezaagd. Dat laat onverlet dat we bereid zijn om kortstondig achter iemand of een hype aan te lopen, maar dat net zo lang als we er heil en toegevoegde waarde en eigenbelang inzien.
Eerlijkheid duurt het langst en dat begint steeds meer te betekenen dat iemand die eerlijk is later welvaart zal genieten dan iemand die het niet zo nauw met ethiek neemt.
Het leidt tot een versneld losmaken van structuren, maar ook tot zelfontwikkeling. Is deze ontwikkeling negatief? Dat is maar hoe je er tegenaan kijkt. Het lijkt een beetje op een processie van Echternach: “drie stappen vooruit en twee stappen achteruit”. Het Sociaal Cultureel Planbureau (SCP) meent dat de "tijdgeest tegen positief nieuws is". De beleving van ons geluk is relatief: hoe slechter het economisch gaat met anderen, hoe gelukkiger we ons voelen. Het is het geluk van ontbreken van pech.
Het leidt tot een schifting tussen hen die flexibel zijn en discipline bezitten om mee te gaan met de veranderende eisen en hen die niet weten te timen en te kiezen wat ze wel en niet aanhalen.

Bron van inspiratie

Voor wie zoekende is, is er Internet. Het is de plaats waar de twijfel wordt gezaaid en waar snel achtergrondinformatie valt te halen.
Voor wie de antwoorden zoekt in de spiritualiteit bij goeroes, die vrijblijvend hun boodschap delen, is er goed nieuws. Je hoeft slechts open te staan voor wat er in jouw bewustzijn komt tussen jouw gedachten en gevoelens in. Je hoeft slechts observator te zijn bij wat er in jou omgaat en wat er bij jou binnenkomt, zonder je te identificeren met je ego, gedachten en gevoelens.
Je bent niet jouw ego, je hebt een ego.
Dat is een bemoedigende boodschap, want daarvoor hoef je niet geschoold te zijn en je hoeft niet te kiezen. Het kost ook geen geld, het kost weinig tijd en roept op om niet tot het uiterste te gaan.
Het is een boodschap die precies op tijd op komt in een wereld die vooral om geld verdienen lijkt te draaien en eeuwig geldig lijkt te zijn, want het roept op om te ontwaken en te leven in het Nu.

Het is niet alleen Eckhart Tolle die deze boodschap brengt, maar met hem vele denkers die een integratie hebben gevonden van westerse en oosterse filosofie.
We hebben de grenzen bereikt van het verzamelen van materie en geld. Het is nu weer tijd voor het immateriële. 

Het vermogen om verhalen te zien in het moment is een krachtige manier om verbondenheid te voelen met de wereld om ons heen en met andere mensen. Het stelt ons in staat om empathie te tonen, verschillende perspectieven te begrijpen en dieper te graven in de complexiteit van het leven. Het kan ook een bron van creativiteit en inspiratie zijn, omdat het ons uitnodigt om de wereld op nieuwe en betekenisvolle manieren te zien.

Het zijn ook filmmakers als Michael Moore met Capitalism: a Love Story en schrijvers als George Kinder met zijn boek Life planning (bol.com) met als ondertitel de ontbrekende schakel tussen geld en gevoel. Het is de bevestiging dat een (on)prettig leven alles te maken heeft met onze kijk op geld. Onze opvattingen en overtuigingen over geld zijn de werkelijke belemmeringen in onze zoektocht naar een ontspannen leven. En in die belemmering ligt ook de angst om te staan voor de waarheid. Niet de objectieve waarheid, maar dat wat jouw geweten zegt.

Liefde en vrijheid als stuwende krachten

Organismen zijn het resultaat van miljoenen jaren ontwikkeling. Op allerlei niveaus leidde dat tot specialisatie en samenwerking. Er wordt gescheiden (ontbinden) en er komt samen (verbinden) in een eindeloze cyclus van leven en dood.
In de natuur zie je veel bijna gelijke helften, bijvoorbeeld de gespiegelde linker- en rechterkant van een lichaam. De natuur zit vol van twee-eenheden, met gescheiden functies, zoals het para(sympatische) zenuwstelsel en de grote en kleine bloedsomloop. Een twee-eenheid vormen ook man-vrouw of de twee hersenhelften. De twee onderdelen van de eenheid vormen krachten, die soms samen- en soms elkaar tegenwerken.
Het lijkt wel of in de natuur vrijwel alles dubbel wordt uitgevoerd en met terugkoppelingen om een balans te zoeken. De functie is bijvoorbeeld het vinden van het evenwicht of het schatten van afstand of richting, deels is het om functies over te nemen als er één uitvalt. De mens bestaat uit lagen als cellen en organen, die ieder hun eigen functie hebben, maar een gemeenschappelijk belang hebben om te overleven, zoals de spijsvertering, de slaap, alertheid en de angst. Een ander doel van de tweedeling is dat het individu op een bepaald niveau een verantwoorde keuze kan maken. Op het niveau van de geslachtsorganen is er geen voorkeur voor wie een nieuw leven creëert. De zaadcel die het eerst komt, mag de eicel bevruchten. Het zijn man en vrouw die als bezitters van het lichaam -op een niveau hoger- de keuze hebben om zich voort te planten. Gelukkig is voor die keuze vaak een positieve reden, met andere woorden een keuze voor een baby uit liefde. Die liefde is nodig om de energie op te brengen om voor het kind te zorgen. Liefde speelt geen rol bij lichaamscellen of –organen. Er is in de natuur veel onverschilligheid en morele overwegingen zijn meestal afwezig. Overleven van de soort is belangrijk en ook de evolutie lijkt haar agenda te hebben, namelijk ontwikkeling van kwaliteit.

Zo zit het ook in de ontwikkeling van de persoon(lijkheid). Een bevruchte eicel loopt in grote lijnen een aantal stadia uit de voorgaande generaties van wormen tot vissen van vele miljoenen jaren terug door. Een pasgeboren baby is eerst nog één met zijn omgeving, ongescheiden. Als een koning(in) wordt hij/zij in de paradijselijke watten gelegd, omdat het zelf nog niets kan. Ouderliefde maakt dat de ouders er zoveel moeite voor hun spruit over hebben en daarnaast heeft de kleine nog iets vertederends over zich om die liefde te belonen.
Van een vanzelfsprekende en natuurlijke gebondenheid groeit de mens eerst naar autonomie en tijdens dat proces oefent hij af en toe het maken van een verbinding bijvoorbeeld door verliefd te worden of een baantje te zoeken. Zijn hele leven zal de mens keuzes moeten maken die op een abstract niveau neerkomen op scheiden of verbinden.
Als peuter ontwikkelt de mens zijn ego. Dat is de drijvende kracht die hem doet afscheiden van zijn omgeving. Die autonomie kan prettig zijn, maar is soms ook onzeker en moet niet te ver worden doorgevoerd. Mensen met een groot ego zijn snel uit balans en lijden veel. “mensen die VOL van zichzelf zijn, zijn snel beLEDIGd”. Voor de wat ouderen is het aantrekkelijk om hun ego weer wat los te laten. Immers zij worden zich meer en meer bewust van hun kwetsbaarheid en sterfelijkheid. In die fase is acceptatie van de eindigheid van het leven de uitdaging.
Je onthechten van je ego doe je door in contact te komen met je Hogere Zelf en te leven vanuit een liefdevolle benadering, door niet te snel te oordelen, geen onnodige strijd aan te gaan of door koste wat het kost te proberen gelijk te halen. Het is vooral open staan en laten in plaats van doen. Er is geen duidelijkere aanbeveling te doen. Spiritualiteit vraagt nu eenmaal te accepteren dat er geen 100% zekerheid meer valt te geven. Geduld hebben, het goede voorbeeld geven en volgen en grenzen stellen aan jezelf en anderen.

Ook op het niveau van de samenleving zie je een sociale en liberale kracht haar werk doen. In de politiek vormt het midden ongeveer een even grote menging van links (sociaal) en rechts (liberaal). Sommige politieke partijen zouden die vermenging zelfs een integratie noemen, een hoger plan.

Freud onderscheidde in zijn psychologische werk Eros en Thanatos. Eros vormde de verbindende kracht. Thanatos stond voor de doodsdrift. Op dat punt lijkt Freud de plank mis te hebben geslagen. Welk normaal functionerend mens wil er nu dood? Freud had er beter aangedaan om de tweede kracht als een vrijheidsdrift of vrijheidsdrang aan te duiden. De mens wordt zowel aangetrokken tot de verbinding via de liefde als tot het niet-verbonden zijn in autonomie.

Wanneer de mens zich in zijn volwassenheid heeft losgemaakt dan is er soms terugval of de kinderlijke behoefte om weer te versmelten, maar dit roept niet voor niets angst op om zichzelf te verliezen of wordt regressie genoemd. Het zijn allemaal negatieve connotaties die er op wijzen dat er geen weg terug is. Er komt alleen een eind aan bij de dood en sommigen verwachten daarvan een hereniging. Mogelijk is dat een lichte aanwijzing voor Thanatos, de doodsdrift.
Het is de kunst om de twee krachten (liefde en vrijheid) in evenwicht te houden en te laten samenwerken tot groei en vooruitgang, pas dan kan de mens transcenderen. Met Transcenderen (Wikipedia) wordt het overschrijden van de grens van de gewone vorm van waarnemen of bewustzijn bedoeld. Transcenderen berust op de veronderstelling dat men behalve de fysieke "buitenkant" van dingen, ook een diepere "binnenkant" op kan merken.

En daarmee zijn we weer aanbeland bij de optimale omstandigheden om opmerkzaam te zijn, namelijk het spanningsveld tussen betrokken zijn (liefde) en de juiste afstand houden (vrijheid), die ook de grondslag vormen van respect en “schouwen”.

Een andere auteur die al jaren over vrijheid en liefde vertelt is Osho. Zie deze video.

Vind een nieuwe liefde via spiritueel daten

In Happinez nummer 4, 2009 aandacht voor spiritueel daten

Aanvaard vergankelijkheid

Om te kunnen liefhebben zul je moeten aanvaarden dat verandering, verlies en verdriet in het leven onvermijdelijk zijn. We lijden minder wanneer we het lijden erkennen als onderdeel van het leven, zegt de Boeddha. Lijden is voor een groot deel het gevolg van de onrust die we creëren wanneer we eisen dat het leven 'eerlijk' is en geen hindernissen, uitdagingen of ziekte omvat.
Ook in de liefde gaan dingen voorbij of veranderen ze. We zeggen hallo en vaarwel. We zijn het ene moment verbonden, het andere niet meer. Een teder moment is nooit hetzelfde. Geluk en verdriet bestaan naast elkaar, horen zelfs bij elkaar. Wanneer we het spirituele pad volgen, schrijft Charlotte Kasl, laten we de dingen zijn zoals ze zijn, we kijken ernaar en zien hoe ze voorbijgaan, zoals een briesje. De spirituele liefdesweg is vloeiend, ongrijpbaar en ondefinieerbaar. We stoppen de stroom als we proberen ons aan iets vast te houden. Onze partner blijft niet eeuwig dezelfde en dat moeten we ook niet willen. We dienen elke dag met een nieuwe blik naar elkaar te kijken, met heldere ogen en een open geest, zodat we de persoon van vandaag kunnen zien en niet een beeld uit het verleden.

Tot zover Happinez.

Hoe vind je een nieuwe liefde in je leven? In haar boek 'Als de Boeddha zou daten' combineert Charlotte Kasl verschillende spirituele tradities om je duidelijk te maken hoe je op een waarachtige manier een partner vindt zonder jezelf in dat proces te verliezen. Het boek leert je dat wanneer je trouw blijft aan je persoonlijke spirituele reis, je inherente nieuwsgierigheid, compassie en intuïtie je zullen leiden bij het vinden van je ideale partner. De hoofdstukken zijn onder meer gebaseerd op de volgende tips (met links naar artikelen buiten het boek van Kasl).
• Formuleer je wens tegenover het universum.
• Laat je leiden door je hogere zelf en niet door het ego.
• Zoek naar je ware gelijke.
• Blijf trouw aan jouw spiritiuele pad.
• Vind de balans tussen geven en ontvangen.

Geschreven in dezelfde praktische, spirituele, wijze toonzetting als die waarmee Charlotte Kasl haar lezers bediende in het eerste deel van deze reeks, Als de Boeddha zou daten, is het boek hieronder gericht op iedereen die zijn of haar relatie wil bevestigen, verdiepen en/of vernieuwen. Kasl laat zien hoe je levendige, bevredigende en duurzame relaties kunt hebben door middel van aandacht, waarheid en compassie, hoe je met een open geest jezelf en je partner elke dag opnieuw kunt waarnemen. Het huwelijk wordt op die manier een reis die boeddhistische principes met elementen van psychologie en andere spirituele tradities met elkaar verbindt.

Eckhart Tolle over het ego

Eckhart Tolle is schrijver van De kracht van het Nu en Een nieuwe Aarde. Om de weg te gaan die wordt beschreven in De kracht van het Nu dien je de identificatie met je analytische geest en het daardoor gecreëerde onechte zelf, het ego, te laten varen. We zijn ons denken niet. We kunnen onszelf van psychische pijn verlossen. Je authentieke kracht wordt pas gemobiliseerd door je over te geven aan het Nu. Daar en dan is het waar het gebeurt.

De boodschap van Eckhart Tolle is gericht op het helpen van mensen om meer bewust te worden van het huidige moment, en het verminderen van lijden en stress veroorzaakt door zorgen over het verleden en de toekomst. Hij pleit voor het ontwikkelen van een dieper bewustzijn van het huidige moment, en het loslaten van negatieve emoties en gedachten die ons vasthouden in het verleden of ons zorgen maken over de toekomst. Hij benadrukt het belang van mindfulness, aanwezigheid en meditatie als middelen om deze staat van bewustzijn te bereiken.
Eckhart Tolle's filosofie is gebaseerd op een mengeling van spirituele tradities, waaronder het boeddhisme, taoïsme en christendom. Hij benadrukt het belang van het vinden van een diepere betekenis en doel in het leven, en het loslaten van de ego-gerichte gedachten en overtuigingen die ons beperken en ons afhouden van onze ware aard.

In Een nieuwe aarde beschrijft Tolle de blauwdruk voor een nieuwe, op spirituele waarden gebaseerde samenleving, waarin we werkelijk geluk zullen kennen. Het ego-gerichte bewustzijn heeft de aarde en mensheid aan de rand van de totale catastrofe gebracht.
Tegenstrijdig lijkt het dat Tolle oproept om te leven in het Nu en zo schijnbaar geen rekening te houden met het geleerde uit het verleden en de bedreigingen in de toekomst.
Tolle beveelt aan om als het ware toeschouwer (gescheiden) te zijn van jouw gedachten en emoties. De zin daarvan is je te realiseren dat je niet bent wat je denkt of voelt en dat je niet samenvalt met jouw ego.
De boodschap van het ego is het volgende.
1. Ik ben wat ik heb.
2. Ik ben wat ik doe.
3. Ik ben mijn reputatie.
4. Ik ben gescheiden van alle anderen.
5. Ik ben gescheiden van wat mist in mijn leven.
6. Ik ben gescheiden van God.

Het zijn uiteraard allemaal (begrijpelijke) vergissingen: je bent niet wat je hebt, doet of wat je denkt dat anderen van je zeggen en je bent niet gescheiden van anderen, je bent zelfs verbonden of sterker: een deel van God.
Via ons DNA lijken we voor 99,99% op anderen en toch wil het individu erkenning voor wat hem of haar uniek maakt. Dat is menselijk en niet fout. Je hebt meer gemeen met anderen dan dat je scheidt. De mens wil erkenning dat hij er mag zijn, maar in de strijd daarvoor slaat hij soms om zich heen en raakt daardoor nog verder verwijderd van die erkenning.
Het gaat erom te leren het moment te herkennen dat het goed is om je te verbinden met jezelf of een ander en wanneer het tijd en beter is om los te laten. Die afwisseling te beheersen maakt je flexibel en voorbereid op veranderingen die je ontwikkelen.

Boeken van Eckhart Tolle op bol.com

Robert Bridgeman over identiteit.

In zijn boek Ik ben / Zijn leert de verlichte Sri Nisargadatta Maharaj ons de kunst van de deductie. In normaal Nederlands: door te benoemen wat je niet bent, kom je uiteindelijk bij wie je in werkelijkheid bent. Probeer maar eens: ik ben niet mijn lichaam (als je sterft, gebruik je dat lichaam niet meer), ik ben niet mijn geboorte (dat was slechts een moment, dat voorbij is), ik ben niet mijn emoties (emoties komen en gaan), ik ben niet mijn herinneringen (die zijn immers al geweest), ik ben niet mijn gedachten (want die komen en gaan), ik ben niet mijn inspiratie (want die heb soms wel en soms niet), ik ben niet mijn Hoger Zelf (daar heb ik niet altijd contact mee), ik ben niet mijn ziel. Wat blijft er dan over? Juist! Datgene wat je wel bent. Niet te omschrijven in de beperkte woorden die het verstand gebruikt. Wel te ervaring na je verlichting.

Robert Bridgeman. Start vandaag met lichter leven. Een spirituele ontdekkingstocht.