Posts

Posts uit juni, 2025 tonen

Psychologie en leven in het hier en nu

Zinvol verbinden Ieder mens verlangt naar liefde en vrijheid. Hoewel deze twee op zichzelf staande waarden lijken, kunnen ze op een diepere manier met elkaar worden verbonden. Wanneer liefde en vrijheid samenkomen, versterken ze elkaar en krijgen ze meer betekenis in ons leven. Zonder vrijheid geen liefde en zonder liefde geen vrijheid . Toch is het vinden van een evenwicht tussen autonomie en verbinding vaak een uitdaging. Deze balans voelt niet altijd vanzelfsprekend. Op dit blog verken ik vanuit spiritualiteit, zoals het taoïsme en boeddhisme, psychologie en persoonlijke ervaringen, hoe het ego ons kan ondersteunen, maar ook belemmeren. Loskomen van het ego Het ego is geen tastbaar iets; het bestaat uit gedachten, overtuigingen en identificaties die ons zelfbeeld vormen. Dit beeld bepaalt hoe we onszelf en de wereld om ons heen ervaren. Hoewel het ego ons kan beschermen en sturen, houdt het ons vaak gevangen in patronen die ons beperken. Door ons los te maken van dit beperkte zelf...

De universele beweging van conceptie tot ontwaken

Afbeelding
De cyclus van eenheid Er bestaat een patroon dat zich door alle lagen van het bestaan heen weeft: van het microscopische moment van conceptie tot de grootse verhalen van onze spirituele tradities. Het is de eeuwenoude dans van eenheid → scheiding → terugkeer . De biologische metafoor Het begint bij de conceptie: zaadcel en eicel versmelten tot één. In dat moment is er geen scheiding, alleen eenheid. De baby groeit in de baarmoeder, nog steeds verbonden, nog steeds één met de moeder. Dan volgen de scheidingen. Geboorte : de eerste grote loslating, de eerste adem alleen. Ego-ontwikkeling : het ontwaken van het "ik", het besef van gescheidenheid. Verliefdheid : de diepe drang om weer één te worden met een ander. Elk van deze momenten markeert een verdere individuatie, een diepere ervaring van afzondering. De rups en de vlinder Zoals de rups die een cocon weeft. Het dier kruipt over de aarde, zich al voedend met bladeren, gebonden aan het concrete, ...

Vrede in vuur

Afbeelding
Over passie, vrede en de vrijheid om te laten zijn Van oudsher wordt gezegd dat de mens geroepen is om getuige te zijn van iets dat groter is dan hijzelf, of men dat nu waarheid, liefde, het leven of God noemt. Sommigen lijken dat getuigenis te belichamen door hun kalmte. Ze stralen een vrede uit die niet afhankelijk lijkt van omstandigheden, alsof ze iets hebben herkend dat voorbij angst en strijd ligt. Toch blijft de vraag interessant hoe diezelfde bron zich verhoudt tot mensen die juist gepassioneerd zijn, die intens leven en zich met vuur inzetten voor wat zij als waar of rechtvaardig ervaren. Vaak wordt passie gezien als het tegendeel van rust, als beweging tegenover stilte. Maar misschien is dat een misverstand. Vrede hoeft niet de afwezigheid van beweging te zijn, net zomin als passie per definitie onrustig hoeft te zijn. Wanneer innerlijke vrede niet verward wordt met berusting, kan ze juist de grond zijn waarop passie haar richting vindt. Dan is passie niet langer een ui...

Vrede tussen doen en laten

Afbeelding
De kunst van telkens opnieuw kiezen Tussen actie en terughoudendheid In tijden van dreigende oorlog klinkt vaak de vraag: wat moeten wij doen? Jongvolwassenen vragen zich af of ze het leger moeten ingaan, of dat er alternatieven zijn. Wat zelden gehoord wordt, is de vraag naar de balans tussen doen en laten. Kunnen we oorlog voorkomen door niet te handelen, door ons te onthouden van bepaalde daden, juist omdat elke daad een nieuwe escalatie kan inluiden? Filosofische stemmen Filosofen als Arendt, Weil, Gandhi en Levinas hebben ieder op hun manier gewezen op de spanning tussen handelen en nalaten. Arendt zag handelen als bron van vrijheid, maar ook als iets dat verantwoordelijkheid vraagt. Gandhi ontwikkelde de kracht van geweldloosheid, waarin niet-handelen juist een actieve keuze werd. Levinas benadrukte de ethische roep van het gelaat van de Ander, dat ons aanspreekt nog vóór we handelen. Terughoudendheid als begin Het taoïsme wijst erop dat oorlog vaak ontstaat doordat m...

Wanneer loslaten verbindt

Afbeelding
Over de kwaliteit van verbinding We kennen allemaal de ervaring van verbinding. In verliefdheid vooral: die wens om met de ander simpelweg samen te zijn, om als het ware samen te smelten. In ons hoofd lukt dat vaak moeiteloos en velen ervaren die versmelting ook lichamelijk, in momenten van diepe intimiteit. Maar waar hebben we meer moeite mee? Met het bewust herkennen van wat die verbinding eigenlijk tot kwaliteitsvolle verbinding maakt. We voelen wel wanneer contact goed is, maar kunnen moeilijk benoemen wat het goed maakt. De paradox van aanwezigheid Verbinding vraagt om een paradoxale houding. Je moet zelfbewust zijn -aanwezig bij jezelf- om werkelijk aanwezig te kunnen zijn bij de ander. Tegelijkertijd moet je dat zelfbewustzijn niet zo vasthouden dat het een barrière wordt tussen jou en de ander. Het vraagt om loslaten: loslaten van controle, van verwachtingen, van de drang om het contact te sturen. Je merkt de kwaliteit van verbinding aan de reactie van de ander. Alle...

Over vrijheid, evolutie en wat blijft

Afbeelding
Stop met zoeken naar wat je over het hoofd ziet We hebben verhalen over zielen. Over wat er gebeurt na de dood. Over verzamelpunten waar ervaringen worden gedeeld, over reïncarnatie, over het Akasha-veld waar alles wordt bewaard. Deze verhalen proberen iets te vatten dat moeilijk te bevatten is. Maar ze bevatten een fundamentele spanning: ze willen zowel individualiteit behouden (jouw ziel gaat door, jij leert en groeit) als eenheid beloven (uiteindelijk zijn we allemaal één). Je kunt moeilijk beide hebben. De Poortloze Poort In de Zen-traditie bestaat een koan genaamd de Poortloze Poort (Mumonkan ). Het wijst naar iets eenvoudigs: er is geen drempel tussen jou en wat je zoekt. De poort is een illusie, gecreëerd door het zoeken zelf. Dit geldt op twee manieren. Ten eerste Stop met zoeken naar verlichting, naar ontwaken, naar eenheid. Het is er al. Maar juist het zoeken houdt je erbuiten. De poort waar je doorheen probeert te gaan bestaat niet, hij ontstaat alleen doordat j...

Doen en laten en morele keuzes

Afbeelding
Hoe de Gouden Regel botst met verliesaversie "Gouden Regel: behandel anderen zoals je zelf behandeld wilt worden." Deze eeuwenoude wijsheid lijkt simpel, maar verbergt een fundamentele complexiteit die tot de kern reikt van hoe we morele beslissingen nemen. Want wanneer is iets "doen" en wanneer "laten"? Wanneer behandelen we iemand door actief in te grijpen en wanneer door juist niet(s) te doen (iets te laten)? De Gouden Regel veronderstelt dat we kunnen bepalen wat goed is voor anderen door te reflecteren op wat goed zou zijn voor onszelf. Maar deze schijnbaar eenvoudige regel wordt gecompliceerd door een fundamentele asymmetrie in hoe we acties versus omissies beoordelen. We ervaren het actief doen van iets als moreel zwaarwegender dan het nalaten ervan, zelfs wanneer de uitkomsten identiek zijn. Deze asymmetrie wordt nog gecompliceerder wanneer we ons realiseren dat onze eigen verlangens gekleurd worden door verliesaversie: de psychologische neig...

De illusie van het gelijke speelveld

Afbeelding
De eerlijkheid van de oude ongelijkheid Toen ik op het gymnasium Latijn en Grieks vertaalde, vond ik het vooral frustrerend en omslachtig. Urenlang worstelen met vervoegingen en vertalingen, ik heb er hoogstens wat taalgevoel aan overgehouden. Tegenwoordig geniet ik veel meer van dezelfde teksten, nu ze met een paar klikken vindbaar zijn op internet. Ik ben niet nostalgisch naar die moeizame uren. Maar wat me wél is bijgebleven van die klassieken -bij Horatius, Seneca, de Griekse tragedies- is de herkenning. Hun twijfels, verlangens, angsten. Hun intelligentie en wijsheid zijn niet anders dan de onze. Drieduizend jaar technologische vooruitgang heeft ons welvarender gemaakt, maar niet fundamenteel anders. Ook hun worsteling met ongelijkheid herken ik. Maar er is één cruciaal verschil: hun ongelijkheid was eerlijk in zijn oneerlijkheid. In de oudheid wist je waar je stond. Je werd geboren als slaaf of als vrije burger, als patriciër of als plebejer. Niemand deed alsof dit rechtv...

Bewustzijn als de schepper van informatie

Afbeelding
Wanneer kan informatie energie vorm gaan geven? In veel hedendaagse beschouwingen over bewustzijn, energie en informatie wordt informatie behandeld als een zelfstandige entiteit, iets dat bestaat onafhankelijk van waarneming, iets dat "energie bevat" of "in het Veld besloten ligt". Deze opvatting plaatst informatie buiten bewustzijn, als een objectief gegeven dat we kunnen ontdekken, aftappen of ontvangen. Maar deze scheiding tussen bewustzijn en informatie is fundamenteel problematisch en vertroebelt ons begrip van de werkelijkheid. De constitutieve rol van bewustzijn Informatie bestaat niet naast bewustzijn, informatie wordt pas informatie wanneer bewustzijn er informatie van maakt. Wat we in de wereld aantreffen zijn patronen: moleculaire structuren, elektromagnetische trillingen, quantumtoestanden. Deze patronen zijn op zichzelf inert. Ze worden pas tot informatie geactiveerd wanneer bewustzijn zich erop richt en ze herkent als betekenisvol. Een DNA-streng...

De kunst van dualiteit overstijgen

Afbeelding
Vrijheid door spanning en surfen op pantha rei Het leven stroomt. Alles verandert, niets blijft hetzelfde. Deze oude wijsheid van Heraclitus vat de werkelijkheid kernachtig samen: pantha rei , alles stroomt. Maar wat is de aard van deze stroom? Waardoor wordt ze gekenmerkt? De realiteit openbaart zich in tegenstellingen. Licht bestaat bij gratie van duisternis, geluid bij gratie van stilte, beweging bij gratie van rust. Deze dualiteit is geen toevalligheid of onvolkomenheid van de werkelijkheid, maar haar fundamentele structuur. De werkelijkheid is relationeel: dingen bestaan niet op zichzelf, maar in verhouding tot hun tegendeel. De val van de eenzijdigheid Hier begint het psychologische drama van de mens. Geconfronteerd met dualiteit, voelen mensen zich gedwongen een keuze te maken. De cultuur indoctrineert ons met een binair denken: kies rationeel of emotioneel, kies carrière of gezin, kies individualiteit of gemeenschap, kies kracht of kwetsbaarheid. Dit "ofwel-ofwel...

Waarom miljardairs kranten kopen

Afbeelding
Mediamacht creëert inertie tegen verandering Wanneer een miljardair een krant koopt, lijkt het een slecht idee. Kranten zijn geen winstgevende ondernemingen meer. De advertentie-inkomsten zijn al jaren aan het verdampen, lezersaantallen dalen structureel en de concurrentie van gratis online nieuws is moordend. Toch blijven superrijken bereid om honderden miljoenen neer te tellen voor deze verlieslatende bedrijven. De verklaring is eenvoudig: ze kopen geen bedrijf, ze kopen invloed. Een medium geeft toegang tot iets dat met geld alleen niet te koop is: de mogelijkheid om te bepalen wat belangrijk is, welke vragen gesteld worden en wiens stem gehoord wordt. Maar deze machtsuitoefening heeft een bijproduct dat zelden expliciet benoemd wordt: het creëert enorme structurele inertie tegen maatschappelijke verandering. Anders gezegd: het vertraagt de weerstand tegen zijn machtspositie. De economie van macht versus de economie van efficiëntie Een normaal bedrijf opereert volgens de log...

Doe ik er wel toe?

Afbeelding
Waarom mensen vastlopen in de vraag of ze ertoe doe Sommige mensen stellen zichzelf voortdurend de vraag: doe ik ertoe? Ze worstelen niet alleen met twijfel over hun waarde, maar weten ook niet hoe ze die waarde zouden kunnen realiseren. Sterker nog, ze kunnen de moed niet opbrengen om te denken dat ze de vraag helemaal niet hoeven te beantwoorden. Waarom raken mensen zo vastgelopen in deze vraag? De wortels van voorwaardelijke waarde Het antwoord ligt grotendeels in wat mensen hebben meegekregen en meegemaakt. Wanneer een kind opgroeit met voorwaardelijke liefde of waardering, wanneer het alleen gezien of geliefd wordt als het presteert, iets bijdraagt, "lief" is, of goed functioneert, dan wordt het gevoel van waarde gekoppeld aan wat je doet. Het kind leert een fundamentele les: ‘zijn alleen’ is niet genoeg. Dit gebrek aan onvoorwaardelijke bevestiging laat een leegte achter. Als niemand je ooit het gevoel heeft gegeven dat je ertoe doet simpelweg omdat je bestaat, ...

Als behoefte aan erkenning een partner afschrikt

Afbeelding
Liefde zonder last Veel mensen die op zoek zijn naar een partner dragen, vaak zonder het te weten, een subtiele wens met zich mee: dat de ander laat zien dat zij ertoe doen. Het is een begrijpelijk verlangen. Iedereen wil gezien en erkend worden. Toch ontstaat hierdoor in de beginfase van relaties een dynamiek die zelden wordt uitgesproken maar des te sterker wordt gevoeld. Het verborgen spanningsveld Het verlangen om bevestigd te worden kan onbewust veranderen in een impliciete opdracht voor de ander: “Laat mij voelen dat ik waardevol ben”. Hoewel niemand dit zo formuleert, wordt het toch door de ander opgepikt, via lichaamstaal, gedrag of een onderliggende spanning. De potentiële partner voelt dan een druk waarvoor hij of zij niet heeft gekozen. Dat gevoel van druk werkt vaak averechts. Niet omdat het verlangen verkeerd is, maar omdat het de relatie al voor de start onvrij maakt. Mensen willen een relatie gewoonlijk licht, nieuwsgierig en open beginnen. Een verborgen verwach...

Labels

Meer tonen

Veel gelezen afgelopen week

In beweging Zijn

Hoe jij zichtbaar wordt wanneer iemand jou echt ziet

Herkenning tussen twee zielen

Over vrijheid, evolutie en wat blijft

Kwantumtheorie en tautologie

Populaire posts vanaf 2005 tot nu

Psychologie en leven in het hier en nu

Hoe voer je een constructief gesprek?

De essentie van Houden Van

Het wezen van Ware Liefde

Wat is zelfrealisatie of verlichting?