Posts tonen met het label leugens. Alle posts tonen
Posts tonen met het label leugens. Alle posts tonen

De boodschap van een succesvolle grappenmaker

Jim Carrey wilde als kind al komiek worden. Zijn moeder was depressief en hij probeerde haar op te beuren. Toen Jim een boek las over spiritualiteit en iemands taak in het leven, herkende hij daarin zijn wens om zorgen bij anderen weg te nemen. Zijn vader had dezelfde ambitie, maar koos voor een carrière als boekhouder. Hij verloor die baan en moest in relatieve armoede verder leven. Jim besloot voor zichzelf dat wanneer hij zou falen hij toch liever eerst geprobeerd had het werk te doen waar hij van hield en dat was grappen maken.
Geld verdienen en grappig zijn tekenden zijn jeugd. Op de middelbare school mocht hij elke dag aan het eind van de lessen tien minuten optreden, op voorwaarde dat hij de rest van de dag zijn gemak hield. Na de lessen werkt hij in een fabriek om het gezin te helpen onderhouden.
Op zijn zestiende stopte Jim met school en vertrok naar Hollywood. Hij speelde in clubs, werd ontdekt en speelde in series, komische en serieuze films. Hij heeft van alle bekendheden de meeste MTV Awards gewonnen.

Het thema “wie ben je en waar moet je zorgen over maken” zou je een telkens terugkerend thema in zijn werk kunnen noemen. Hij verdiepte zich zo zeer in de karakters die hij moest uitbeelden dat hij zich maanden lang gedroeg als zijn filmpersonage. De Truman Show gaat over een persoon die er pas laat achter komt dat zijn hele leven op een filmset afspeelt en dat zijn hele omgeving hem daarover in onwetendheid heeft gehouden. In The Mask maakt het masker mogelijk waar hij altijd over droomde maar zonder masker niet durft. In Bruce Almighty mag hij voor God spelen. In Liar liar kan hij als advocaat niet liegen. In 2014 haalt hij een graad aan de Maharishi Universiteit in IOWA. Hij heeft zowel de Canadese als Amerikaanse nationaliteit.
In de interviews die hij met bekende TV persoonlijkheden houdt, domineert en regisseert hij het gesprek en het publiek met zijn van te voren ingestudeerde grappen.
Ook het drama van depressie tekent zijn leven. Niet alleen zijn moeder was het, zelf gebruikte hij een tijdje Prozac en zijn ex-vrouw stapte uit het leven.
Kortom, Jim Carrey heeft zijn hele leven geworsteld met succes, talent, geld, geluk en humor. Zijn aanbeveling aan anderen is om het universum te vragen wat je wilt onder het motto “niet geschoten is altijd mis”. Dat je daarnaast hard moet werken, zegt hij er niet bij waardoor het soms lijkt of het hem allemaal aan komt waaien. Hij is wars van conventies, maar achter de schermen zeer gedisciplineerd. Terwijl hij alle aandacht naar zich toe trekt, gaat zijn humor niet ten koste van anderen. Hij lijkt ongrijpbaar. Of je zijn bekkentrekken leuk vindt, blijft natuurlijk een kwestie van smaak. Hij wil allereerst ontregelen.

Heeft Jim Carrey een spirituele boodschap? Tijdens interviews zegt hij “we zijn een gigantisch veld van energie, dansend voor zichzelf”. “We bestaan niet echt en zijn tetrahedrons dansend rond elkaar”. “We moeten het niet zo persoonlijk nemen en het is allemaal hier voor ons om van te genieten” “Er is geen ik, het gebeurt”. “We gaan nergens heen”. “Wanneer je het allemaal doorhebt, verdwijnt de druk op jezelf en kun je gaan genieten”.
De kracht van wat hij zegt is dat het in lijn is wat al eerder door geleerden en mystici is gezegd en dat iedereen het kan oppakken op de manier die bij hem en haar past. Het past bij zijn al vroeg in zijn leven zelf opgepakte taak dat hij anderen wil duidelijk maken dat zij zich niet al te veel zorgen moeten maken.
Mensen die van stijldansen houden, herkennen wat hij zegt “we dansen samen en gaan nergens heen” in deze video.

Alles wat echt is, blijft verborgen

Arnon Grünberg schreef in zijn Voetnoot in de Volkskrant van 11-2-2015 dat zijn Joodse moeder was overleden. Hij stond zichzelf niet toe om te huilen, hij vond dat het leven verder moest gaan. Zowel hij als zijn moeder hadden een hekel aan openlijk vertoon van emoties. Grünberg besloot met ‘Alles wat echt is, blijft verborgen’. Wie op deze tekst Googelt vindt veel mensen die erop hebben gereageerd en gereflecteerd.

Emoties zijn gevoelens die getoond worden. De Joden hadden voor, in en tijdens de Tweede Wereldoorlog slechte ervaringen opgedaan met het kwetsbaar zijn en het tonen daarvan. Dat kon je jouw leven kosten. Ook in vredestijd pleiten veel mensen voor het beheersen van emoties en om gevoelens bewust slechts te delen met een selecte groep anderen. Het maakt het leven zo veel gemakkelijker en je voorkomt het gevoel dat je beoordeeld wordt als zwak. Maar het schept ook afstand. Die distantie is of gebrek aan verbinding of lafheid of een basis van respect. Je weet het niet.

Het is gewoon ieders vrije keuze om meer of minder transparant te zijn. Het wordt vooral een punt bij liegen en een meineed, wanneer belangen in het geding zijn. List & bedrog is wijd en zijd verspreid. Met het meeste kunnen we wel dealen en er een klein beetje begrip voor opbrengen. Of we halen er onze schouders voor op en lachen erom, bijvoorbeeld in de reclame. Caveat emptor (koper, wees op je hoede).

Veel van wat we verborgen willen houden komt uit ons onderbewustzijn. Wie kwaad is op iemand zou het liefst in de aanval gaan en dat is sociaal niet gewenst. Wie zich schuldig voelt, wil daarvoor niet onevenredig veel worden afgerekend, wie verdrietig is, wil geen troost opgedrongen krijen, wie verliefd is, wil de ander niet afschrikken met zijn genegenheid, wie zich zenuwachtig voelt, wil dat niet laten merken etc.. Vaak zijn we achteraf blij dat we deze gevoelens niet gedeeld hebben, want we realiseren ons dat emoties gekleurd waren.
Het was Plato die met zijn allegorie van de schaduwen op de grotwand ons al duidelijk maakte dat we eigenlijk kijken naar een afspiegeling van de echte wereld. Bovendien projecteren we wat we willen zien, maar toch zullen weinigen van zichzelf zeggen dat zij niet objectief kijken of althans een poging doen.

Wat we wel of niet scherp zien, gaat natuurlijk niet over een stoel of een bank of iemand die van rechts komt in het verkeer. Waarover we geen zekerheid hebben is bijvoorbeeld waarom iemand iets zegt of de vraag of iemand de waarheid spreekt, wat ware liefde is, etc..
Daarvan kunnen we slechts voorlopig aannemen dat we het snappen en open blijven staan voor alternatieve interpretaties.

Uit de gedachte komt een emotie voort, uit de emotie het handelen, door het handelen vormt zich een realiteit. Niet de realiteit.

Toen de camera en televisie opkwamen hoopten we verlost te raken van de leugenachtige misleiding van het woord, helaas gooide de computer met beeldmanipulatie roet in het eten. Wat rest is de troost dat Twitter en andere snelle media een leugen nog sneller laat inhalen door een meer aannemelijke waarheid.

Ook in de rechtspraak gaat het niet om de waarheid, maar om bewijslast. Het is niet voor niets dat een verdachte zich mag beroepen op zwijgrecht. Het zoeken naar de ultieme waarheid zou anders oneindig lang duren en iedereen is tevreden wanneer de verdachte zonder dwang bekent of een onomstotelijk bewijs wordt geleverd. En we hebben de doodstraf afgeschaft zodat er geen onomkeerbare straffen worden uitgevoerd. 

A single death is a tragedy, a million deaths is a statistic - Joseph Stalin 

In de wereld van bankiers wordt vrijwel niemand gestraft voor misleiding, die ons tot de afgrond leidt. Door de verleiding van veel geld te kunnen verdienen, verdwijnt alle moraal, zolang je binnen de ruime grenzen van de wet kunt blijven. En de wet wordt weer gemaakt door politici, een groep mensen die niet gestikt is in hun eerste leugen.

"Wat niet weet, wat niet deert". "Wiens brood men eet, diens woord men spreekt". "Verdeel en heers". "Onder druk wordt alles vloeibaar".

Boeken van Joris Luyendijk op bol.com

'Als ik een ding heb geleerd van de afgelopen jaren dan is het dat dit systeem eigenlijk alleen maar verliezers heeft'. Bankiers zijn verschrikkelijk goed betaalde verliezers, die hun vrijheid hebben verloren aan de verslaving van geld verdienen.

Je moet toch wat zeggen

In het ideale geval is een gesprek een dialoog, dat wil zeggen dat spreker en luisteraar oprecht visies uitwisselen en erop vertrouwen dat de ander het goed met jou voorheeft en zijn best doet naar waarheid te antwoorden. Maar in minder evenwaardige situaties, bijvoorbeeld wanneer je de ander doorzaagt of ter verantwoording roept, dan loop je kans dat de ander maar wat zegt om er vanaf te zijn.
In zware gevallen als bij een rechtspraak doet het er nauwelijks toe wat een verdachte zegt. Het is mooi wanneer iemand vrijwillig bekent. Er is een recht op zwijgen zonder daarmee impliciet schuld te bekennen. Uit eeuwenlange ervaring heeft men geleerd dat een hard bewijs veel zwaarder moet wegen dan de verklaring die iemand zelf geeft. Niet iedereen is altijd toerekeningsvatbaar (bijvoorbeeld ziek of dronken) en het is efficiënt ellenlange discussie te voorkomen over wat iemand eigenlijk had willen of moeten zeggen.
In het gewone niet-wetenschappelijke taalgebruik noemt men attribueren in engere zin het gebruik van uitvluchten om een handelwijze te rechtvaardigen. Wanneer een bepaalde uitkomst ons goed uitkomt, dan rekenen we het toe aan de eigen vermogens en wanneer de uitkomst ons niet goed uitkomt dan zoeken we vaak een externe oorzaak. Onbewust weten we dat van elkaar en rekenen het hopelijk elkaar niet zo zwaar aan wanneer iemand niet meteen met de meest geloofwaardige uitleg op de proppen komt.

Het is de kunst van een prettige communicatie om de ander een veilig gevoel te geven en uit te nodigen om vrij te spreken. Wie een oordeel verwacht kan anticiperen met een nietszeggend verhaal of uitleg of liegt staalhard en alle varianten hier tussenin.

Een dubbele rol is weggelegd voor de dooddoener. Een dooddoener is een soort kruispunt in een gesprek waarin een andere afslag kan worden genomen. De spreker kan de dooddoener die de ander inzet om in te breken op het gesprek opvatten als een belediging of een kans.

Daarentegen is het gebruik van drogredenen een kwalijke zaak. Je laat daarmee zien dat je de luisteraar niet respecteert, maar wilt manipuleren.

Wie zichzelf goed kent is er ook van anderen op bedacht dat ook zij een goede reden kunnen hebben om niet meteen voor de draad te komen met de waarheid. Een zekere compassie met dat het tijd kost om elkaar te vertrouwen en dat een gesprek dat begint met een “praatje voor de vaak” niet meteen een voorbode is van een gebrek aan bereidheid of vaardigheid van de gesprekspartner tot diepgang. Het is vaak een spel om al jonglerend in het contact elkaar uit te dagen en uit te nodigen om steeds duidelijker te worden.

Het is prudent om attent te zijn op wat er niet gezegd wordt, maar het is onbehoorlijk om daaruit conclusies te trekken zonder voorzichtig te controleren of jouw vermoeden klopt.

Dit spel is het gemakkelijkst te spelen wanneer je de wens opgeeft om te oordelen en altijd een open mind houdt zonder naïef te zijn.

Kasper C. Jansen en Michiel Lieuwma, bekend van De snijtafel, fileren gesprekken op de kwaliteit van wat er wel of niet wordt gezegd. In deze video een gesprek tussen Jeroen Pauw en Diederik Samsom over de slechte peilingen voor de PvdA.

Elitair denken en evenwaardigheid verdragen elkaar niet

In de vorige eeuwen waren er sociale klassen. Wanneer je voor een dubbeltje was geboren, werd je nooit een kwartje. De bovenklasse had het geld, de onderklasse deed het werk. Veel onderlinge kinnesinne was er niet, want “noblesse oblige”. Dat laatste betekent dat wanneer je vond dat je op grond van geboorte meer rechten had, je dan ook meer plichten had. Zo konden tot de industriële revolutie de meesten zich wel vinden in de toenmalige maatschappelijke verdeling.
Tegenwoordig is er veel minder sprake van een bovenklasse, er wordt wel gesproken van een elite. Die elite komt op allerlei terreinen bovendrijven. Dat er ongelijkheid is willen de meesten nog wel accepteren (wanneer het gebaseerd is op verdienste), maar niet dat de elite steeds meer geld en voorrechten naar zich toetrekt. Ongelijkheid kan gebaseerd zijn op zaken als aanzien, macht, geboorte, bezit, verkiezing, talent, kennis en ervaring.

De bovenlaag van de rijken wordt steeds rijker en de mensen eronder verliezen steeds meer zekerheden. Dat maakt angstig en die angst leidt tot agressie, wanneer mensen rijker worden zonder daarvoor een bijbehorende prestatie te leveren uitleggen als onrecht.
Wie veel kapitaal heeft wordt rijker door dit kapitaal te laten renderen. Wie de middelen heeft om beeldvorming te beïnvloeden is spekkoper. En velen zien er een levenskunst in om met zo min mogelijk middelen een maximaal rendement uit hun vermogen te halen. Het spreekt voor zich dat dit de neiging tot leugenachtigheid vergroot.
Doordat velen inmiddels jaren ervaring hebben met het verkopen van leugens in de reclame, door politici en werkgevers omwille van hun imago, is er terecht een wantrouwen bij de kiezers, werknemers en consumenten ontstaan tegen mensen die zich boven anderen plaatsen. Politici en ondernemers beloven banen in ruil voor belastingverlaging. Dat blijkt een vrijwel loze belofte als het rijke ondernemers betreft. Consumenten creëren wel banen, maar zijn op sommige terreinen wispelturig en beïnvloedbaar.

Van de zeven grootste dilemma's van leiderschap:
"De powermanager die krachtig leiding geeft en meer naar effect kijkt dan naar mensen, is aan vervanging toe. In de huidige tijd is een dienende leider, die zijn beperkingen kent, die anderen credits geeft en die zijn mensen ondersteunt, zeker zo effectief. Aldus Inge Nuijten in haar promotie onderzoek aan de Erasmus Universiteit. Het nieuwe type leiderschap moet wel echt zijn, niet een trucje".

De uitdaging waarvoor we in onze samenleving staan is om evenwaardigheid in stand te houden.

Gelukkig zijn er de sociale media om leugens te ontmaskeren.
Al is de leugen nog zo snel, Internet achterhaalt hem wel.
Veel mensen worden door alle tegenstrijdige informatie kopschuw, niet te verwarren met onverschillig.
Het aloude adagium blijft: "denk zelf".
Maar evenwaardigheid wordt bevorderd door persoonlijke ontwikkeling en innerlijke bevrijding.
En dat is een grillig proces.

Op zoek naar snelle waarheid op Internet

Stel: je bent een ambitieus, maar naïef wiskundige en je bent op zoek naar de waarheid in de media.
Je veronderstelt dat op:
• de ene webpagina waarheid staat;
• op een andere webpagina onwaarheid staat;
• de ene webmaster altijd de waarheid spreekt;
• een andere webmaster altijd liegt.

Er staat op de sites niet bij wie van de webmasters altijd liegt en op welke webpagina de waarheid staat. Of het staat er wel bij en je weet niet wie je mag geloven.
Je wilt snel via één e-mail maar één vraag stellen en dan wil je weten op welke webpagina de waarheid staat.
Die vraag die je aan een van beide webmasters moet stellen is op welke webpagina volgens de andere webmaster de waarheid staat.

Stel: op webpagina B staat de waarheid.
Als webmaster A liegt, dan zegt webmaster B dus de waarheid. A zegt dus: A (B zou B zeggen).
Als A de waarheid zegt, dan weet hij dat B liegt. B zou dus A zeggen, dus A zegt: A.
De webpagina die niet genoemd wordt is de pagina waarop de waarheid staat.

Cruciaal in dit raadsel is dat de webmasters consequent zijn. Helaas is dat in het echte mensenleven (en) op Internet niet het geval. Er zit niets anders op dan zelf na te denken.
Het opvragen van referenties over betrouwbare webpagina’s helpt ook niet veel in een onbetrouwbare Internetomgeving. Wie bepaalt welke websites betrouwbaar zijn en zou dat wel geloofd worden?
Gelukkig werken gebruikers, bezoekers en webmasters wel samen om onwaarheden te vinden.

Er is zoveel informatie op Facebook en Twitter dat we dreigen ten onder te gaan aan informatiestress. Het is geen geheim dat veel nieuws op nieuwssites ook niet is te vertrouwen. Er wordt gezocht naar en gewerkt aan software voor het opsporen van onzin, zoals leugens en hoaxen. Een hoax is een nepbericht, een broodje aap, dat door vele paniekerige Internetters wordt rondgezonden in de eigen kring. Voor de identificatie daarvan is een betrouwbare centrale database nodig waar hoaxen worden verzameld en men kan kijken of het zojuist ontvangen bericht erbij staat.
En die site bestaat en is hier te vinden: https://sites.google.com/site/dehoaxwijzer/

En dan zijn er de merken die niet gewoon adverteren maar via journalistieke bijdragen de aandacht op zich willen vestigen. Het commerciële succes van de sociale nieuwssite Buzzfeed is gebaseerd op nieuws dat tot doel heeft zo vaak mogelijk gedeeld te worden via de sociale media zoals Facebook, Twitter en Pinterest. Het gaat voor een deel om gesponsorde verhalen die nauwelijks als zodanig herkenbaar zijn tussen alle andere verhalen.

Het steeds schreeuweriger medialandschap zet aan tot steeds harder geschreeuw om gehoord te worden, vindt Amerikaanse columniste Sally Kohn. Haar oproep: click responsibly. “Die tirannie der luidruchtigen moedigt de tirannie van de schofterigen aan”.

Over een leugen wordt al eeuwen gezegd: al is de leugen nog zo snel, de waarheid achterhaalt hem wel. En tegenwoordig met de snelle media hoeft een leugen niet lang te wachten op een reactie. Maar in het woud der reacties zie je al gauw door de bomen het bos niet meer.

Het is zaak om aan te voelen welke belangen er achter websites zitten. Wiens brood men eet, diens woord men spreekt is een oud gezegde. Wanneer er geld verdiend kan worden met het handelen in aandelen dan is betrouwbare informatie over hoe het gaat met de business van beursgenoteerde bedrijven cruciaal. Door het verspreiden van valse informatie kunnen mensen aandelen van de hand gaan doen en de aanstichter van de waardedaling koopt later de goedkope aandelen weer over. Ondertussen verdient hij ook aan de provisie.

In de politiek gaat het bij verkiezingen om het werven van stemmen. Als politicus moet je niet betrapt worden op leugens, maar met het weglaten van ongunstige informatie kom je mogelijk wel mee weg. Bij sites van politieke partijen moet je tussen de regels lezen.

Wie wel eens foto’s terugkijkt op Facebook van een feestje waar jij ook bent geweest, constateert dat mensen heel blij en vriendschappelijk met de hoofden tegen elkaar poseren en dat je die scene op het feest zelf op andere momenten buiten het zicht van fotografen niet ziet.

Wie op Twitter een (spectaculair) bericht langs ziet komen, hoeft alleen maar even te wachten hoe anderen reageren om te weten of er een kern van waarheid inzit. Wil je zelf eerst een dagje nadenken en een weloverwogen reactie geven dan kun je dat beter nalaten want niemand is meer geïnteresseerd. Het is dan geen trending topic meer.

Twitter is dus voor snelle en korte reacties, mededelingen en meningen. Facebook is vooral om een bepaald (ideaal) beeld van jezelf uit te dragen.

Jiddu Krishnamurti: “De waarheid is nooit te vangen in een ideaal, een plan of een denksysteem. De waarheid zal iemand die zich aan een vast patroon wil spiegelen altijd ontgaan. De waarheid kan nooit worden waargenomen aan het begin van je zoektocht, maar openbaart zich pas als het zoeken zijn voltooiing heeft bereikt.”

Menselijk gedrag wordt gevoed door de wens om angst te onderdrukken en veiligheid te verwerven zonder dat er te veel energie wordt verspeeld. Dat gaat ten koste van een kritische houding bij het zoeken naar waarheid. De waarheid ligt (ongrijpbaar) in het midden. Maar dit midden ligt in een onzichtbaar krachtenveld.
Misschien kunnen we leren van vogels. Het is niet voor niets dat twitter en tweets vernoemd zijn naar het geluid van vogels. Vogels zoeken niet naar waarheid, maar werken consequent samen waarbij het individuele belang ondergeschikt wordt gemaakt aan het collectieve belang. En zo kunnen de spreeuwen in onderstaande video ontsnappen naar vrijheid.

Vogels weten onmiddellijk de juiste afstand te houden van elkaar. Dit staat symbolisch voor wat mensen ook zouden kunnen doen wanneer zij respect willen tonen. Respect is het midden houden tussen betrokken willen zijn en de juiste afstand bewaren. Dat midden moet telkens opnieuw en in een split-second worden bepaald. Voor wie dit bewust toepast en vaak genoeg toepast zal respect vanzelf gaan en vanzelfsprekend zijn. Doen we het allemaal dan functioneert de samenleving als de vlucht spreeuwen in een dansende eenheid.

Een simpel aandachtspunt snel leren toepassen vergemakkelijkt het sociale verkeer, maar soms is traagheid een kwaliteit. In onderstaande video wordt dit betoogd.
Tegenwoordig willen we zo snel onze zin krijgen dat mensen die een oplossing bieden voor een tragere levensstijl, meer in balans, zo snel moeten reageren om hun oplossing aan te bieden, dat zij vaak te laat zijn.

In deze Ted Talk een pleidooi voor traagheid. Ook René Diekstra pleit daarvoor.
Wie het wezen van respect snapt, heeft alle tijd van de wereld om waarheid te ontdekken.

In tijden van virusuitbraak toon je respect door met de juiste afstand te houden jouw betrokkenheid bij de gezondheid (is een vorm van vrijheid) van anderen te betonen.

Is willen winnen een ziekte van deze tijd?

Winners and losers

Lance Armstrong was zo gebrand op het winnen van de Tour de France dat hij niet alleen zelf doping gebruikte, maar ook van zijn teammakkers eiste dat zij doping zouden gebruiken. Hij had sterke renners nodig om zelf te kunnen winnen. Hij werd als een held gezien door zeven tours te winnen, maar er wordt gezegd dat zijn activiteiten in charitatieve sector bedoeld waren om zijn gezicht enigszins te redden als hij betrapt zou worden.
Helden van vroeger waren vaak criminelen. Piet Hein was een zeerover. Pakken wat je pakken kan was zijn devies, want “the winner takes all”.
Het scheldwoord “loser” is naar horen zeggen een vaak gebruikt scheldwoord op het schoolplein. Van oudsher worden kinderen voorbereid op een competitie maatschappij, maar het is pas van recent dat kinderen elkaar proberen te pesten met het label verliezer. Vroeger probeerde je te winnen vanwege de eer en het voldane gevoel natuurlijk.
Kinderen worden gestimuleerd om te sporten om overgewicht tegen te gaan. Maar waarom dit combineren met competitie? Dansen of een avondvierdaagse heeft veel meer bijkomende voordelen. Dansen is een sociale gebeurtenis waar het gaat om samen te werken om samen plezier te beleven en wandelen kan goed gecombineerd worden met een gesprek. Er zijn geen verliezers.
Als je wilt winnen moet je bereid zijn veel te investeren en grenzen te verleggen. Dit zijn beide zaken die bij ontwikkeling horen, maar grote financiële risico’s lopen en over je grenzen aan is een brug te ver. Het is niet voor niets dat kanker een vorm van ongebreidelde groei een wordt genoemd die het gevolg is van onbalans.


Competitie

Maria Montessori was kritisch over de rol van competitie in het onderwijs en haar bredere implicaties voor de samenleving. Haar zorg over competitie was geworteld in het idee dat competitie vaak leidt tot vergelijkingen tussen individuen, waarbij sommigen als winnaars worden aangemerkt en anderen als verliezers. Ze geloofde dat dit winnen of verliezen de basis legt voor gevoelens van superioriteit of inferioriteit, wat op zijn beurt kan leiden tot conflicten en ongelijkheid in de maatschappij.

Leugens als tegenstander

Ontmaskering

Het is van alle tijden dat er af en toe iemand ontmaskerd wordt als pathologische leugenaar. Voorbeelden zijn Diederik Stapel, Boudewijn Büch, Tara Singh Varma, Donald Trump.
In de moderne media van Twitter en Internet kan iemand een niche zoeken en vinden om eindeloos zijn of haar verhaal in te doen. Daarmee is de afwijking enerzijds onschuldig en zal spoedig vastlopen, maar anderzijds door goedgelovigheid van lezers kan het ook lang blijven zwerven op het Internet.
Dit noemt men dan “broodjes aap” en hoaxen. Voorbeelden zijn de bewering dat Bill Gates zijn fortuin gaat verdelen en dat iedereen die deze mededeling zou doormailen geld zou ontvangen of waarschuwingen tegen nepvirussen. In het laatste geval is degene die de melding doormailt in feite medeverantwoordelijk voor het in stand houden van de leugen en een beetje het virus zelf.

De huidige crisis in de economie maakte het in het begin aantrekkelijk voor werkzoekenden om te liegen over hun vorige salaris in de hoop bij de nieuwe werkgever meer salaris te bedingen. Die neiging werd gaande de crisis minder omdat mensen de kans niet wilde lopen dat zij op de salariseis zouden worden afgewezen.

In de filmwereld is het door elkaar heen lopen van leugens en werkelijkheid vaak verwerkt in het plot. Een mooi voorbeeld is de film True lies met Jamie Lee Curtis en Arnold Schwazzenegger.

Minder mooi wordt het wanneer iemand met een leugenachtig karakter deel uit maakt van je eigen wereld. Over pseudologische leugenaars op Wikipedia het volgende.

Pseudologia

Door zichzelf dit (leugenachtige verhaal) maar vaak genoeg voor te houden, gaat men in de eigen leugen(s) geloven en wordt de leugen waarheid. Voor de pseudologische leugenaar loopt dit proces volledig uit de hand. De geflipte medische student maakt zichzelf wijs dat hij een goede dokter is, de afgehaakte juridische student denkt een advocaat te zijn. (…)
Voor buitenstaanders worden de al dan niet doorzichtige leugens vaak tot vervelens toe herhaald. Door het zelfvertrouwen dat ze uitstralen doordat ze niet beseffen dat ze liegen kunnen uit deze patiënten oplichters en kwakzalvers voortkomen.
Resultaat is dat een aantal mensen uiteindelijk ook wel gelooft in de verhalen van de persoon, maar dat er ook een aantal is dat er dwars doorheen prikt. De pseudologia-fantastica-patiënt zal namelijk niet aarzelen om werkelijk ieder middel te gebruiken om zijn verhalen te ondersteunen, ook de middelen die zeer eenvoudig te controleren zijn. Iemand die in de waan is een hoogleraar te zijn, zou bijvoorbeeld kunnen beweren vele boeken geschreven te hebben. Dit soort dingen zijn eenvoudig na te kijken via bijvoorbeeld het Internet. Mensen die dit dus doen en die niet weten dat de patiënt lijdt aan pseudologia fantastica zullen dit dus als glashard liegen ondervinden, wat een zeer negatief effect op de omgang met elkaar kan hebben.
Tot zover Wikipedia.

Joost Zwagerman (1963-2015) in Volkskrant (09/11/2011) “Over diezelfde stoornis publiceerde de Franse schrijver Emmanuel Carrere de roman L'adversaire (De Tegenstander). (bol.com). (2001). Carrere's boektitel bestempelt op de kortst denkbare manier de persoon in wie je verandert als de pseudologia fantastica bezit van je neemt: je wordt je ergste tegenstander, namelijk de tegenstander die je niet kan doorvorsen en begrijpen, laat staan bestrijden, maar die jou tegelijkertijd hoog boven jezelf uittilt”.

Studium Generale in Groningen hield maart 2012 twee Nederlandstalige en twee Engelstalige avonden met als thema Leugenaar / Liar!
Een gemiddeld persoon liegt meerdere keren per dag, in de trend van "ik heb de gebruiksvoorwaarden gelezen en ga ermee akkoord" tot "nee, die jurk staat je echt goed". Vaak zijn dit soort leugens sociaal geaccepteerd. Leugens echter in de categorie "ik ben altijd trouw geweest" kunnen relaties diep beschadigen en vertrouwen vernietigen. Waarom doen we dat? Hoe kunnen we leugenaars ontmaskeren? En wat zijn de gevolgen als leugenachtig gedrag uit de hand loopt?

De zeven treden op de liegladder maken duidelijk hoe je onderscheid kunt maken tussen wenselijke leugens en afkeurenswaardige leugens. De liegladder toont ook aan hoe de leugenaar zijn leugen rechtvaardigt, terwijl anderen dezelfde leugen onvergeeflijk vinden. Liegfactoren en liegstimulatoren verklaren waarom eerlijke mensen in een positie kunnen komen dat zij de verleiding van de leugen niet kunnen weerstaan. 'Eerlijkheid moet je je kunnen permitteren' en 'gebleken eerlijkheid in het verleden blijkt geen garantie voor de toekomst'.

Iedere dag worden we 10 tot 200 maal belogen. De aanwijzingen om die leugens te herkennen kunnen subtiel en contra-intuïtief zijn. Pamela Meyer, auteur van het boek 'Liespotting. (bol.com)', laat zien welke manieren en 'hotspots' worden gebruikt door mensen die getraind zijn om misleiding te herkennen. Ze beargumenteert waarom het waard is eerlijkheid na te streven.
Succes is helaas niet gegarandeerd, maar hier zijn enkele tips.

  • Lichaamstaal kan veel verraden over de waarheid. Let op signalen zoals oogcontact, gezichtsuitdrukkingen, handgebaren, lichaamshouding en ademhaling. 
  • Door gerichte vragen te stellen, kun je de persoon aanmoedigen om meer informatie te geven en mogelijke inconsistenties in hun verhaal te ontdekken. 
  • Verbaal kunnen mensen ook signalen geven die kunnen wijzen op leugens. Let op zaken zoals ontwijkende antwoorden, veranderende verhalen, te veel details of te weinig details. 
  • Begrijp de context van de situatie en het verhaal dat wordt verteld. Als iets niet logisch lijkt of niet past bij de situatie, kan dit wijzen op een leugen. 
  • De timing van een verhaal kan ook belangrijk zijn. Let op onverwachte pauzes, te snelle of te langzame antwoorden of verhalen die te perfect lijken. 
  • Soms kan je intuïtie je vertellen dat er iets niet klopt. Luister naar je gevoel en overweeg wat er gezegd wordt.

Hoogmoed komt voor de val

De huidige berichtgeving over de eurocrisis in Griekenland en de fraude door wetenschappers als Diederik Stapel doet denken aan de zeven hoofdzonden. Deze zijn hebzucht, afgunst, hoogmoed, luiheid, woede, wellust en vraatzucht.
De Grieken zou je tegenwoordig zowel uitvinder als slachtoffer van de hoofdzonden kunnen noemen. Hoogmoed wordt als een van de ergste gezien, maar ook als de zonde die nooit lang kan duren.
Wikipedia schrijft over hybris of hoogmoed het volgende.
De hybris-gedachte is een typisch en veel voorkomend thema in het Griekse denken, dat in verschillende mythen, epen en tragedies en in de ethiek onder allerlei vormen naar voren treedt. De vermetele overmoed van een mens, die, in eigenwaan verstrikt en verblind, zich door niets of niemand een halt wenst te laten toeroepen en in zijn ongebreidelde heerszucht zelfs de hand slaat aan een door de goden vastgelegde wereldorde of tegen het lot, wordt door goddelijk ingrijpen meedogenloos afgestraft.

Tot zover Wikipedia, waar vele voorbeelden worden genoemd van hoogmoedige goden die “ten val zijn gekomen”.
In de Volkskrant van 9 november schrijft Joost Zwagerman over de in zijn ogen aan pseudologia fantastica lijdende Stapel, Boudenwijn Büch en Tara Singh Varma. Stapel zou zijn verslagen door de liegende gestalte door wie hij werd gegijzeld.
"Door de recente onthullingen voelde Stapel zich genoodzaakt van zijn geloof te vallen - het geloof in zichzelf en zijn goede inborst. Die geloofscrisis is in éen moeite door zijn huidige bestaanscrisis".

Hoogleraar Margriet Sitskoorn, zelf ook betrapt op een zonde als plagiaat, heeft over de relatie tussen zonden en hersenactiviteit een boek geschreven “Passies van het brein, waarom zondigen zo verleidelijk is”.

Op bol.com valt over haar boek te lezen:

Hoe komt het toch dat het soms zo moeilijk is om het zondigen te laten? Dat we geen weerstand kunnen bieden aan bepaalde krachten? We eten en drinken bijvoorbeeld te veel, bedriegen onze partners, blijven passief bij het leed van anderen, laten ons meevoeren door hebzucht, of halen met liefde een ander onderuit. Waarom blijven we ons, tegen beter weten in, bezondigen aan dit soort gedrag?
In Passies van het brein beschrijft Margriet Sitskoorn aan de hand van intrigerende verhalen, fascinerende wetenschappelijke bevindingen en controversiële dilemma's hoe de zeven zonden zijn verankerd in ons brein. Hoe zij ons sturen, doen struikelen, laten vallen en vervolgens aanzetten tot weer doorgaan. Onderwerpen als verslaving, asociaal gedrag, manipulatie, pijn en macht, maar ook genot, motivatie, empathie en wijsheid passeren de revue. Al lezende wordt duidelijk dat onze zonden niet voor niets zo krachtig zijn en dat ze zelfs iets van een deugd in zich dragen. Gaandeweg wordt onthuld waarom zondigen zo verleidelijk is.
Tot zover bol.com.



Als advocaat krijgt Jan Henk van der Velden bijna dagelijks te maken met leugens. Om ze te kunnen herkennen en te herleiden ontwikkelde hij een methodiek: de liegladder.

Gezondheidsgevaren uitmiddelen

Samsung ruilde 140.000 gratis verstrekte mobieltjes om voor nieuwe exemplaren. Samsung besloot tot de omruil, omdat enkele toestellen mogelijk te veel straling geven.
Er zijn mensen die zich bezorgd maken over de gezondheidseffecten van zendmasten. Deze masten zenden straling uit om verkeer van mobiele telefoons of van Internet te regelen. Onderzoek naar de lichamelijke gevolgen daarvan laat percentages van 1 tot 5% zien van mensen die op den duur schade oplopen.
Als overheid kun je daar verschillend mee omgaan. Wanneer je de onderzoeksresultaten middelt over de totale populatie en uitdrukt in een risico, dan is die kans uiterst klein. Dat een kleine groep een groter risico loopt moet je dat erkennen of verzwijgen? Overheden verdienen geld aan het verkopen van frequenties waarop zendgemachtigden mogen uitzenden.
Het kunnen zenden is van algemeen belang voor het telefoonverkeer enz.. Maar mag je daarbij de belangen van mensen die gezondheidsgevaar lopen negeren?
Je kunt mensen helpen met verhuizen om te zorgen dat zij niet te lang in de nabijheid van een zendmast verblijven, maar waar ligt de grens van wie je daarbij nog financieel helpt? Moet je iemand aanraden om te verhuizen als die persoon een 10% verhoogde kans loopt om over 10 jaar een tumor te ontwikkelen?
Is het geven van openbaarheid over de effecten van straling voldoende en welke voorlichter is dan geloofwaardig? Je kunt niet stellen dat niet weet wat niet deert. Mensen die gevoelig zijn en schade ondervinden en niet weten wat de oorzaak is, die weten niet en zijn toch gedeerd. Het scheelt de overheid aansprakelijkheid om die onwetendheid in stand te houden.

Het is zowel de verantwoordelijkheid van de overheid om openheid te betrachten over de individuele verschillen in de vatbaarheid als dat individuen er voor verantwoordelijk zijn dat zij kennis nemen van de gevaren van technologie en van alarmerende signalen uit hun eigen lichaam.

Voorbeelden van deze vraagstukken zijn er op vele terreinen: achtergrondstraling door kernproeven, giftige radioactieve gassen bij brandende neergestorte vliegtuigen, Radonemissie in betonnen of kruipruimtes, roken in cafés enz..

De overheid heeft een taak om onnodige paniek te voorkomen, maar is elk leugentje voor bestwil daarvoor te verdedigen? Vaak zijn de leugentjes van de overheid een bescherming van haar eigen financiële belangen of die van het bedrijfsleven.

Om de integriteit van de overheid te beschermen dient de overheid ervoor te zorgen om te zorgen dat iedereen in principe over de juiste informatie beschikt. Daarvoor zou zij vertrouwenspersonen kunnen aanstellen of aanwijzen die je als een soort klokkenluider kunt inseinen als je weet of vermoedt dat het overheidsapparaat onverantwoord statistiek inzet om gevaren onder het vloerkleed te vegen. Dan hoeft niet alles via de pers uitgevochten te worden. Het nadeel van de media is dat die alleen aandacht heeft voor spectaculaire nieuwtjes. Spectaculaire nieuwtjes berusten vaak op halve waarheden. En vaak is een gemiddelde ook een halve waarheid.

Weglating van concrete resultaten is ook een voorbeeld. Veel tegenstanders schermen met het gegeven dat tientallen onderzoeken zijn gedaan naar schadelijke gevolgen. Wanneer al die onderzoeken hebben opgeleverd dat er geen schadelijke effecten zijn opgetreden, dan heb je als tegenstander weliswaar niet gelogen, maar hoogstens een halve waarheid geroepen.

Populair in de laatste week

Alle labels van het blogspot

#metoo (2) aanbevolen (15) aandacht (9) aanraken (2) aanwezigheid (4) achterdocht (2) ADHD (2) afhankelijkheid (3) afstand nemen (6) agnost (4) agressie (2) alcoholisme (4) altruïsme (6) ambitie (2) ander (1) angst (22) apofatisch (9) authenticiteit (9) autisme (1) autonomie (5) balans en evenwicht (51) begeerte (1) behoefte (5) belangen (10) belemmerende overtuigingen (10) beoordelen (5) beslissen (2) betrokkenheid (5) betrouwbaarheid (2) bewustwording (12) bewustzijn (26) bezinning (1) bindingsangst (3) bioscoopfilm (7) biseksualiteit (1) blijdschap (3) bodhisattva (2) boeddhisme (9) boek (162) boosheid (2) brein (2) burn-out (2) communicatie (16) compassie (10) competentie (4) competitie (14) complottheorie (3) constructief gesprek (4) consumeren (2) coping (2) creativiteit (3) crisis (7) dans (6) daten (5) deflexie (1) demagogie (4) denken (12) denkfouten (5) deugd (9) deugdzaamheid (1) diagnose (4) dialoog (10) dieren (4) discipline (1) dooddoener (6) drama (3) drie-eenheid (6) drogredenen (7) drugsgebruik (5) DSM (4) dualisme (5) duurzaamheid (5) echt (4) eenheid (33) eenzaamheid (8) ego (45) eigenschappen (2) eigenwaarde (5) emancipatie (5) emergentie (2) emotie (13) empathie (5) en-en (23) endogene depressie (1) energie (13) erkenning (8) ethiek (9) etiquette (6) evenwaardigheid (51) evolutie (23) faalangst (1) fabel (1) feedback (2) filmpje (79) filosofie (18) fraude (9) Freud (2) functioneren (4) gebreken (1) gedragsverandering (5) geduld (2) geest (3) geheugen (3) gekwetstheid (6) geld (5) gelijk hebben of gelijk krijgen (7) gelijkmoedigheid (4) geloven (18) geluk (34) genade (5) genot (1) Gestalt (1) Getuige (5) gevoelens (35) gezag (1) gezichtsverlies (3) gezondheid (5) gezondheidszorg (1) GGz (2) go with the flow (2) God (41) goedgelovigheid (3) gokken (1) grenzen (9) hechting (1) heelheid (8) hersenen (4) hier en nu (8) holisme (2) hoofdzonde (3) humor (12) ideaalbeeld (2) identificatie (10) identiteit (13) ik-boodschap (1) illusie (12) imago (1) individualisme (5) innerlijke vrijheid (17) integriteit (3) Intelligent Design (1) Internet (3) intrinsieke waarde (1) intuïtie (8) InZicht (12) islam (2) jaloezie (4) jeugd (1) jezelf worden en zijn (12) jongeren (3) karakter (2) katafatisch (1) kenmerken (2) kiezen (10) kind (13) kosten (1) kracht (6) Krishnamurti (2) kuddegedrag (1) kunstmatige intelligentie (2) kwakzalverij (1) kwaliteit (16) kwetsbaarheid (5) l (1) leegte (15) leiderschap (4) leugens (9) levensfase (3) levenskunst (8) levensvragen (3) levensweg (3) licht (3) liefde (97) liefdesverdriet (3) lijden (1) loslaten (20) macht (23) machtsstrijd (9) magisch denken (7) man-vrouw verschillen (11) mannelijkheid (2) mannen (1) media (2) meditatie (14) metacommunicatie (8) metafoor (2) metafysica (5) milieu (1) mindfulness (4) misbruik (4) model (1) moraliseren (1) motto (1) mystiek (5) nabijheid (2) narcisme (4) natuur (5) negatie (16) neti neti (3) niet doen (22) NLP (1) non-duaal bewustzijn (6) non-dualiteit (41) omdenken (7) omgangsregels (3) onderwijs (3) onderzoek (8) ongelukkig zijn (4) onmacht (2) onrust (2) ontrouw (1) ontwikkeling (10) onverwerkt kindertrauma (3) oordeel (18) opvoeding (8) orgasme (2) Osho (6) ouderen (5) overgave (4) overheid (1) overvloed (6) panpsychisme (1) pantheïsme (1) paradox (27) Pareto principe (1) partnerkeuze (6) passie (2) pedagogie (2) perfectie (2) personeelsbeleid (2) persoonlijkheid (6) persoonlijkheidsstoornis (3) pesten (1) Peter principle (1) pijnlichaam (8) politiek (10) populair (11) positieve (11) privacy (1) processie (1) projectie (9) psychiatrie (4) psychofarmaca (1) psychotherapie (1) puberen (1) reïncarnatie (2) relatie (17) relatievaardigheid (5) respect (32) rijkdom (2) rol (4) romantiek (5) rust (5) ruzie (5) samensmelten (10) schaamte (2) scheiden (2) schizofrenie (1) schouwen (6) schrijfdrang (1) schuld (3) schuldgevoel (2) seks (14) selectie (3) sociale druk (4) somberheid (1) spel (3) spiegelogie (4) spijt (1) spiritualiteit (51) spreekwoorden (1) sprong (1) statistiek (1) status (1) sterven (5) stilte (15) straling (1) strategie (1) stress (5) synchroniciteit (14) taal (16) Taoïsme (18) tederheid (1) Tegenwoordigheid (2) The Secret (2) The Work (1) therapie (1) tijdgeest (5) toeval (5) Tolle (18) transcenderen (6) transformatie (5) transparantie (2) trend (2) tunnelvisie (1) twijfel (5) verandering (2) verantwoordelijkheid (12) verbinding (33) verdriet (2) vergeten (2) verlangen (5) verlatingsangst (1) verleiding (3) verlichting (14) verliefdheid (4) verlies (1) vermijding (1) vermoeidheid (1) verslaving (7) vertrouwen (18) verveling (2) verwondering (2) vicieuze cirkel (1) video (1) voeding (1) voelen (3) volgzaamheid (1) vragenlijst (2) vreugde (2) vrije wil (6) vrijen (3) vrijheid (90) waarheid (26) waarneming (7) ware (8) wederkerigheid (6) welzijn (7) wezen (2) wijsheden (10) wilskracht (2) woede (2) wu wei (23) yin en yang (4) zelfbeheersing (3) zelfbevestiging (3) zelfbewustzijn (8) zelfdoding (4) zelfkennis (12) zelfkritiek (1) zelfoverschatting (2) zelfrealisatie (12) zelfvertrouwen (5) zelfverwerkelijking (2) zelfwaardering (5) Zen (2) ziel (14) Zijn (11) zin van het leven (10)