Posts tonen met het label levenskunst. Alle posts tonen
Posts tonen met het label levenskunst. Alle posts tonen

Nietzsche over zelfoverstijging en expressie van individualiteit

Zelfoverstijging

Friedrich Nietzsche was een Duitse filosoof die bekend stond om zijn kritiek op traditionele morele waarden en zijn nadruk op individualisme en zelfoverstijging. In zijn boek "Also sprach Zarathustra” benadrukt hij de waarde van vorm en proces boven vaststaande inhoud, waarbij hij het belang van persoonlijke ontwikkeling en het streven naar hogere doelen benadrukt. Vormkenmerken als eenheid (georganiseerde veelheid), spanningsvolle harmonie en flexibiliteit doen er meer toe dan inhoudelijke kenmerken als geluk of rijkdom, schoonheid of rechtvaardigheid. Voor Nietzsche was zelfoverstijging nauw verbonden met het concept van de "Übermensch", een ideaal van een individu dat zijn eigen waarden creëert en zichzelf overstijgt. Het impliceert het overwinnen van belemmeringen, het transcenderen van traditionele morele normen en het streven naar een hogere staat van individuele groei en creativiteit.
Het streven naar eenheid kan ook worden gezien als onderdeel van dit proces van zelfoverstijging. Het gaat niet alleen om het overstijgen van individuele beperkingen, maar ook om het begrijpen van de samenhang van alles in het grotere geheel. Het zien van eenheid kan voortkomen uit een dieper begrip van verbondenheid en interconnectiviteit, wat op zijn beurt kan bijdragen aan het streven naar hogere doelen en waarden.

Persoonlijk leiderschap en verantwoordelijkheid

Voor Nietzsche is het creëren van eigen waarden een uitdrukking van individuele kracht en creativiteit. Het gaat erom dat individuen bewust reflecteren op hun eigen ervaringen, verlangens en overtuigingen, en van daaruit nieuwe waarden ontwikkelen die authentiek en betekenisvol zijn voor hun eigen leven. Het impliceert een vorm van persoonlijk leiderschap en verantwoordelijkheid voor het vormgeven van de eigen moraal.
Nietzsche benadrukt dat deze zelfgeschapen waarden voortkomen uit een diep begrip van het zelf en een erkenning van de complexiteit en veelzijdigheid van het leven. Het is geen oproep tot impulsief handelen, maar eerder tot doordachte zelfreflectie en een bewuste keuze om een actieve rol te spelen in het bepalen van wat waardevol en zinvol is in het eigen leven.
In essentie gaat het erom dat individuen niet louter passief worden beïnvloed door externe normen, maar actief betrokken zijn bij het vormgeven van hun eigen morele kompas in overeenstemming met hun eigen unieke ervaringen en aspiraties. Het is een oproep tot zelfontplooiing en het streven naar een dieper begrip van wat echt waardevol is voor het individu.

Het ontwikkelen van een moreel kompas

Bij het vormgeven van een eigen moreel kompas gaat het niet noodzakelijkerwijs om het creëren van volledig nieuwe waarden, maar eerder om het interpreteren en aanpassen van bestaande waarden aan de unieke context van het individu. Het erkennen van het bestaande spectrum van waarden en ethische principes is een essentieel onderdeel van dit proces.
Het gaat om het ontwikkelen van het vermogen om ethisch te redeneren en te beoordelen wat in een gegeven situatie juist en passend is, rekening houdend met je eigen waarden, de context en de belangen van anderen. Het is een actief en voortdurend proces van zelfreflectie en groei, waarbij je steeds beter leert om je eigen morele oordeel te vormen en te handelen in overeenstemming met wat je als ethisch verantwoord beschouwt.
Om misbruik van zijn gedachtegoed en ideeën te voorkomen, is het belangrijk om Nietzsche's werk in de bredere context te begrijpen en niet selectief delen ervan te interpreteren om ideologische doeleinden te rechtvaardigen (zoals de Nazi's probeerden).
Het begrip "zelfoverstijging" impliceert geen inherent superioriteitsgevoel over anderen. Nietzsche's idee van de Übermensch betekent niet dat deze persoon boven anderen staat in de zin van hiërarchische superioriteit, maar eerder dat hij of zij boven zijn of haar eigen beperkingen en conditioneringen uitstijgt.
Wanneer het gaat om het streven naar eenheid zien, kan dit in lijn zijn met het idee van het beschouwen van anderen als evenwaardig. Het zien van eenheid kan duiden op een erkenning van de onderlinge verbondenheid van alle individuen en een begrip van gemeenschappelijke menselijke ervaringen. Het impliceert het doorbreken van kunstmatige grenzen en het erkennen van de fundamentele gelijkwaardigheid van mensen.
Nietzsche benadrukte ook het belang van individuele verscheidenheid en creativiteit. Het idee van zelfoverstijging betekent niet dat alle individuen op dezelfde manier moeten streven naar eenheid of dezelfde waarden moeten omarmen. Het erkent juist de unieke paden en expressies van individualiteit.

Vriendschap

Nietzsche zag vriendschap als een bron van ondersteuning en inspiratie bij het streven naar zelfoverstijging. Sterke vriendschappen kunnen individuen aanmoedigen om hun grenzen te verleggen, nieuwe perspectieven te omarmen en zichzelf te overstijgen in de richting van een meer verfijnde, krachtige versie van henzelf.

Strategisch leven en lachend genieten

Hoe serieus speel je het spel?

Het leven is een complexe en fascinerende reis -of zo je wil: dans- en verschillende mensen hebben verschillende manieren om het te begrijpen en ermee om te gaan. We kunnen het leven beschrijven met verschillende metaforen. Dit artikel is bedoeld om zwaarmoedige lezers aan te moedigen een andere bril te gebruiken bij het bekijken van het leven en kan dienen als een bron van inspiratie om speelsheid, communicatie en lichtheid te omarmen in hun persoonlijke reis.

Zero sum

Sommigen beschouwen het leven als een zero-sum spel, waarbij winst voor de een verlies voor de ander betekent. Een voorbeeld is de politiek. Maar wat als we het leven zouden kunnen zien als een spannend kaartspel, waarbij subtiele communicatie, serieuze inzet en een vleugje humor de sleutel zijn tot succes?

  • De kaarten in de hand. In het leven, zoals in een kaartspel, worden we allemaal geconfronteerd met verschillende kaarten. Sommige kaarten zijn gunstig, andere minder. Maar het is niet alleen de hand die bepaalt hoe het spel verloopt, maar ook hoe we met die kaarten omgaan. Door bewustzijn, zelfreflectie en het ontwikkelen van persoonlijke vaardigheden kunnen we leren om het beste te maken van de kaarten die we hebben gekregen.
  • Subtiele communicatie. Bij kaartspellen zoals bridge en poker draait het om communicatie met je medespelers zonder woorden. Je moet signalen en hints opvangen, anticiperen op hun acties en strategisch samenwerken om je doelen te bereiken. Op dezelfde manier kunnen we in het leven leren om subtiel te communiceren, om open te staan voor de behoeften en signalen van anderen, en om op een empathische manier met hen samen te werken. Door goede communicatie kunnen we synergie creëren en gezamenlijk succes behalen.
  • Serieuze inzet. Hoewel we het leven met lichtheid en speelsheid kunnen benaderen, betekent dit niet dat we de inzet moeten onderschatten. Net zoals bij een kaartspel vereist het leven soms serieuze inzet en toewijding om onze doelen te bereiken. We moeten moeilijke beslissingen nemen, uitdagingen aangaan en soms risico's nemen om vooruitgang te boeken. Door vastberadenheid en volharding kunnen we de vruchten plukken van onze inspanningen.
  • Lachen en genieten. In een kaartspel is lachen vaak een integraal onderdeel van de ervaring. Het helpt ons ontspannen, relativeren en plezier hebben, zelfs als het spel niet gaat zoals gepland. Op dezelfde manier kunnen we het leven benaderen met een gevoel voor humor en de capaciteit om te lachen om de uitdagingen en onverwachte wendingen die we tegenkomen. Door lichtheid en vreugde te omarmen, kunnen we veerkracht ontwikkelen en het leven als een avontuurlijke reis ervaren.

Rien ne va plus?

Het zal altijd een retorische vraag blijven of de voorzienigheid met opzet ons bepaalde kaarten in de hand speelt of uitdeelt. Er zijn in het leven vele spelronden waarbij de finesses opnieuw kunnen worden geleerd. Gok met mate(n).

Alan Watts legt uit hoe het spel werkt.

De paradox van de zwijgende wijze

Schrijven over zwijgen

Simone Bassie en Michel Dijkstra verwoorden in hun boek een paradox over zwijgen.

Over mystieke filosofie wordt vaak beweerd dat zij haar hoogtepunt vindt in het zwijgen. De mysticus is in de eerste plaats betoverd door het mysterie van de dingen om hem heen en heeft hier verder niet meer over te melden. Maar voor Zhang Zi gold dat niet. Deze grootmeester van het klassieke Taoïsme, die in de vierde eeuw voor Christus leefde, stelde dat de werkelijkheid onbenoembaar is, omdat zij steeds verandert. Met onze taal lopen als het ware altijd achter de feiten aan. Deze opvatting houdt echter niet in dat je niets meer kunt zeggen. Het komt erop aan taal zo te gebruiken dat zij zo vloeiend wordt, net zoals de werkelijkheid. Centraal in deze 'spraakkunst' staat het loslaten van alle concepten. 'Als je de betekenis te pakken hebt, kun je de woorden vergeten. Waar vind ik iemand die alle woorden vergeten is, zodat ik een woordje met hem kan spreken'?

Tot zover 25 januari 2021 op de Levenskunst Scheurkalender.

Uit een interview in Trouw.
Ze hadden al een scheurkalender gemaakt, maar de velletjes daarvan houden het maar één dag. Nu hebben ze iets stevigers geschreven, al blijft het luchtig. “Hier kun je wat langer bij stilstaan”, zeggen Simone Bassie en Michel Dijkstra uit Deventer.

Met ‘Wu Wei, Ubuntu, Buen Vivir’ willen ze ‘levenskunst’ voeden, een door Franse filosofen aan de Oudheid ontleende, wijsgerige houding die momenteel vrij populair is. Bassie en Dijkstra leveren er ‘inspirerende teksten’ voor, waarbij de onvermijdelijke oud-Griekse Epicurus niet ontbreekt. Maar hun zwaartepunt ligt elders. Bassie en Dijkstra, beiden eind dertig, sprokkelden wijsheden uit alle wind­streken bijeen, van Equador (buen vivir – goed leven) via Afrika (ubuntu – ik ben want wij zijn) tot aan het Verre Oosten (wu wei – niet ingrijpen).

Uw boek laat zich lezen als een apotheek vol ideeën bij allerhande kwalen en passages in het leven. Waar hebt u zelf het meest baat bij?

Bassie: “ik lijd al sinds mijn jeugd aan het milieu. U weet wel, de tijd van zure regen. Ik ben christelijk opgevoed met rentmeesterschap, dat drukt op me. Nu denk ik: is het wel zo erg? Dat leer ik door wu wei – niet-storend ingrijpen – en dat je daardoor spontaan voor alles gaat zorgen. Het helpt me bij mijn grote liefhebberij, tuinieren. Ik laat veel. Als je probeert méé te gaan met de natuur, dan komt alles tot bloei”.

Dijkstra: “voor mij werkt Indra’s net tegen eenzaamheid. Dat net is een zenboeddhistische metafoor voor de werkelijkheid. Elk knooppunt is een edelsteen, een spiegel waar alles en allen in te zien zijn. Dus hoe eenzaam ik me ook voel, alle anderen zijn er wel. Dat helpt me, het geeft vertrouwen ook als je het niet voelt".

Wu wei, Ubuntu, Buen Vivir (bol.com).

Net als op de scheurkalender staat op elke pagina een afzonderlijk onderwerp: overzichtelijk, herkenbaar en zeer leesbaar.

Drie hoofdgedachten staan centraal in hun overzicht: de netwerkgedachte, het zoeken zonder vooroordelen en grenzeloze nabijheid.

Er is kwaliteit in stilte en leegte en ruimte en rust in kwaliteit.

Andere wijzen

Albert Einstein: "ik denk 99 keer en vind niets. Ik stop met denken, zwem in stilte, en de waarheid komt naar me toe".

Gustaaf Rutgers stond oog in oog met een koe en kreeg een mystieke ervaring. Rutgers hierover: "het gekke is: als je ooit zo’n bijzondere ervaring hebt meegemaakt dan wil je het wel van de daken schreeuwen. Je wilt er graag over vertellen. Maar tegelijkertijd is het heel moeilijk onder woorden te brengen. De meest passende houding is daarom om te zwijgen. Maar dat wil je natuurlijk ook weer niet".

Jean Klein was een Franse spirituele leraar die bekend stond zijn focus op de directe weg naar verlichting en om zijn nadruk op stilte en meditatie. Hij geloofde dat stilte niet alleen de afwezigheid van geluid was, maar een innerlijke stilte die je kunt bereiken door je aandacht naar binnen te richten en je bewust te zijn van het moment.
Volgens Klein was deze innerlijke stilte een directe toegangspoort tot onze ware aard en tot de eenheid van alles. Door in stilte te zijn, kunnen we ons losmaken van onze gedachten en emoties en ons openstellen voor de diepere realiteit die onder al onze ervaringen ligt.
Klein benadrukte ook het belang van meditatie als een manier om onze aandacht te trainen en onze geest te kalmeren. Door te mediteren kunnen we ons bewustzijn vergroten en ons vermogen om in het moment te blijven verbeteren.

Het moment grijpen?

In de film Boyhood (2014) wordt Mason (en zijn zusje Samantha) gedurende 12 jaar gevolgd van de leeftijd van 6 tot 18 jaar.
Die tijdsspanne is echt, in de zin dat het dezelfde acteurs zijn die echt 12 jaar ouder worden, maar wat ze spelen is niet het echte leven van Mason. Ze spelen een levensles die de makers van de film willen overbrengen. En wie dat niet kan of wil zien, kan zich gedurende de 2, 5 uur die de film duurt stierlijk vervelen, want er gebeurt niet veel onverwachts. Vader en moeder scheiden en krijgen nieuwe relaties en Mason maakt van alles mee wat een Amerikaans kind normaalgesproken doormaakt: school, vriendjes en vriendinnetjes, leren met vallen en opstaan hoe om te gaan met drank, tegenslag, verandering en vrijheid.
De strijd om het bestaan, geld verdienen, is natuurlijk in eerste instantie de zorg van de ouders. De moeder van Mason wil vooruit in het leven en “verslijt” verschillende partners die in eerste instantie leken haar daarbij te willen ondersteunen. De vader van Mason wil muzikant worden, maar is niet echt getalenteerd, wel een goed observator.

Wat de film bijzonder maakt is dat er niet echt een oordeel wordt gegeven over wie het nu beter doet. Beide ouders geven om hun kinderen en proberen ze waarachtig voor te bereiden op volwassen worden. Soms geeft de ene ouder een wijze les, op een ander moment geeft de andere ouder een visie die weliswaar gekleurd is, maar raak. De een probeert de gebaande paden in de maatschappij te volgen en zichzelf te ontwikkelen, de ander wil alsmaar op zoek naar zichzelf. Veel nieuwe partners betekent ook verhuizen. Geen wonder dat Mason vaak twijfelt, want op wie kan hij nu bouwen?

Boyhood eindigt met de scene waarin beginnend student Mason opnieuw in gesprek gaat met een nieuw meisje. De conclusie wordt verwoord als “soms moet je het moment grijpen en soms grijpt het moment jou”.

De volgende stap in vrijheid

Plezier in het leven

Osho heeft nooit zelf een boek geschreven. Zijn volgelingen (Sannyasin) hebben zijn toespraken tot boeken getransformeerd. Osho vertelde over liefde en vrijheid. Hij predikte geen revolutie maar rebellie. Sannyas zijn, is uit het spel stappen en op jezelf leven. Je hoeft niet te wachten tot wereldverbeteraars zich hebben georganiseerd om effectief bij te dragen aan een betere wereld. Het is geen strijd tegen het oude, het is gewoon uit de greep van het oude komen en zo het wurgende systeem te verzwakken en te vernietigen. Verspil het leven niet door te strijden en te vechten, maar geniet. Je leeft in de maatschappij en bent liefdevol, en leeft in de maatschappij als een niemand.
Ieder individu die zichzelf en zijn ego transformeert is een katalysator van de veranderingen in de wereld. Zonder politieke ambities ben je geen bedreiging voor degenen die aan de macht zijn.
Vrijheid van en vrijheid voor kunnen nooit totaal zijn. Het gaat om vrijheid om in het heden te zijn. Een rebel heeft geen verlangen naar macht. Hij viert het leven samen met anderen, creëert geen nieuwe organisatie, maar een gemeenschap. Verlangen naar macht heeft altijd geleid tot conflict, competitie, oorlog en zo naar de dood.

Accepteer jezelf zoals je bent. Je bent dan niet langer verdeeld en denkt niet langer schizofreen 'ik ben dit en ik moet dat zijn'. Je hoeft dan ook niet meer te zoeken naar iets hogers, omdat je er al in leeft.

In het oude Hebreeuws staat het woord God voor ‘dat wat is’. ‘G’ staat voor ‘dat’; ‘O’ staat voor ‘wat’; ‘D’ staat voor ‘is’. Het verwijst naar een aanwezigheid. Het leven en het universum is synoniem met God.

Osho noemde zichzelf agnost, waarmee hij wilde aangeven dat het niet nodig was om naar een God te zoeken, wanneer Goddelijkheid voldoende is.

10 alternatieve geboden (adviezen) door Osho

  1. Neem geen bevelen aan, anders dan die van binnenuit jezelf komen (Ken u zelve).
  2. De enige God die bestaat is het leven zelf; God is geen persoon.
  3. De waarheid ligt binnen in je, zoek het niet buiten jezelf.
  4. Liefde is gebed, acceptatie van alles wat er gebeurt.
  5. Leeg te zijn is het middel tot de waarheid.
  6. Leven is hier en nu.
  7. Leef, terwijl je totaal wakker wordt.
  8. Ga niet tegen de stroom van het leven in; het leven leeft jou.
  9. Sterf elk moment zodat je elk moment vernieuwd kunt worden.
  10. Houd op met zoeken, sta stil en kijk.

"Vrijheid betekent het vermogen om ja te zeggen wanneer ja nodig is,
nee te zeggen wanneer nee nodig is,
en soms te zwijgen wanneer niets nodig is stil zijn, niets zeggen.
Wanneer al deze ten dienste staande dimensies beschikbaar zijn, is er vrijheid".

Leven op je eigen voorwaarden, de volgende stap in vrijheid (bol.com).

Voor wie het eens simpel verwoord van een ander wil horen.
Plezier is het ervaren van flow in speelse verbinding met anderen en houdt van alles gezond.

Levenslessen van Albert Einstein

Einstein was niet alleen een wetenschapper, maar ook een filosoof en humanist die zich inzette voor vrede, gerechtigheid en ethische verantwoordelijkheid.
Einstein geloofde sterk in de waarde van compassie en naastenliefde. "Onze taak moet zijn om onszelf te bevrijden door ons morele bewustzijn uit te breiden, om ons uit de gevangenis van ons egoïstische zelf te bevrijden door mededogen en liefde voor alle levende wezens te cultiveren".
Einstein was een pacifist en zette zich in voor wereldvrede. Hij was een voorstander van internationale samenwerking en sprak zich uit tegen oorlog en militarisme. "Vrede kan niet worden gehandhaafd door militaire macht. Het kan alleen worden bereikt door begrip".
Verder geloofde Einstein in de waarde van creativiteit en de verbeeldingskracht als middel om de wereld te veranderen. "Verbeelding is belangrijker dan kennis. Kennis is beperkt, verbeelding omvat de hele wereld".
Vijfentwintig levenslessen van Albert Einstein, vertaald van Themindunleased.org.
  1. Intellectuele groei zou bij de geboorte moeten starten en pas stoppen bij de dood.
  2. Iedereen zou gerespecteerd moeten worden als individu en niemand tot idool gemaakt.
  3. Doe nooit iets tegen jouw geweten, zelfs niet wanneer de overhead het eist.
  4. Wanneer mensen alleen goed zouden doen vanwege angst voor straf of omdat ze hopen op een beloning dan is dat treurige zaak.
  5. Ons belangrijkste probleem lijkt te zijn het streven naar perfecte middelen en dit te verwarren met doelen.
  6. Liefde is een betere leraar dan plicht.
  7. Wanneer je het niet simpel kunt uitleggen, begrijp je het nog niet goed genoeg.
  8. Geen probleem kan worden opgelost op hetzelfde bewustzijnsniveau waarop het is ontstaan.
  9. Gekte is iets alsmaar opnieuw doen en een andere uitkomst verwachten.
  10. Leer van gisteren, leef voor vandaag en hoop op morgen.
  11. Het is volkomen duidelijk geworden dat onze technologie onze menselijkheid heeft overvleugeld.
  12. Alles dat geteld kan worden telt niet noodzakelijk mee; alles dat telt kan noodzakelijk geteld worden.
  13. Geweld trekt altijd mensen met een lage moraal aan.
  14. Alles zou zo simpel moeten zijn als het is, maar niet simpeler.
  15. Een mens zou moeten zoeken naar wat is, niet naar wat hij denkt dat moet zijn.
  16. Iedereen die teveel leest en zijn hersenen nauwelijks gebruikt vervalt in luie denkgewoontes.
  17. Wie nooit een fout maakt heeft nooit iets nieuws geprobeerd.
  18. Het is de ware kunst van een leraar om plezier op te wekken in creativiteit en kennis.
  19. Wie het kleine niet eert, is het grote niet weerd.
  20. Grote geesten hebben altijd moeten opboksen tegen middelmatige geesten.
  21. Onderwijs is wat overblijft nadat men is vergeten wat men heeft geleerd op school.
  22. Logica brengt je van A naar B. Verbeelding brengt je overal.
  23. Woede huist in het hart van gekken.
  24. Informatie is geen kennis.
  25. Verlies nooit een heilige nieuwsgierigheid.
In deze video spreekt Einstein over God.

Een gelukkige wending in het leven

De Volkskrant heeft een thema over wendingen in het leven. Op 15 juli het verhaal van Huub Buijssen, die eerst te horen dat hij nog maar kort had te leven en toch een tweede kans kreeg. In de tussentijd verdiepte hij zich in de vraag waar een mens geen spijt van zou moeten krijgen in zijn leven.
Een citaat:

Geluk overvalt tuinderszoon Buijssen nu als hij met zijn laarzen op het land staat. Sinds die ene week, die hij steevast omschrijft als 'heuglijk', werkt hij dagelijks drie uur in de moestuin. Dan denkt hij vaak aan een toepasselijk Chinees gezegde: 'Als je een avond gelukkig wilt zijn, moet je een fles wijn drinken, wil je een jaar gelukkig zijn, moet je trouwen, maar wil je een leven lang gelukkig zijn, dan moet je gaan tuinieren'.
Vorig jaar las hij The top 5 regrets of the dying van de Australische schrijfster Bronnie Ware. Ware werkte jarenlang als stervensbegeleider en tekende op waarvan mensen in de laatste maanden van hun leven spijt hadden. Het leverde een opmerkelijk eenduidig lijstje op. Buijssen pakt het boek erbij, vertelt dat hij zichzelf in de week van de fatale diagnose dezelfde vragen heeft gesteld.
Hij loopt de spijt-top-5 langs en vinkt af. Hij had wél de moed gehad zijn eigen leven te leiden. Hij had zijn gevoelens voldoende geuit. Hij had voldoende genoten. Hij had niet te hard gewerkt. Maar bij het vijfde spijtpunt moest hij passen: Hij had, besefte hij, niet genoeg tijd en aandacht voor zijn vrienden gehad. Dat is veranderd: 'Vroeger zegde ik makkelijk afspraken af, maar dat doe ik niet meer. Ik realiseer me nu hoe waardevol vriendschappen zijn. Uit onderzoek blijkt dat vrienden de belangrijkste geluksbrengers zijn'.
Er was nog een zesde, zelf geformuleerde spijtvraag die hem bezighield: had hij voldoende liefgehad? Of beter nog: had hij zijn liefde voldoende getoond? Een vraag die hem snel tot daden bracht. Toen zijn moeder niet meer alleen kon zijn en hij met zijn broers en zussen een oppasrooster maakte, bood hij zich aan voor de minst geliefde avond: de zaterdag. Bijna zeven jaar lang reisde hij elke zaterdagavond naar Limburg om te 'mama-sitten' om pas zondagmiddag terug te keren naar Tilburg.
Tot zover de Volkskrant.

De lijst van 5 zaken waarvan stervenden spijt van kunnen krijgen is geschreven door Bronnie Ware.
Na een aantal jaar zoeken naar een baan die haar écht voldoening gaf, accepteerde Bronnie Ware zonder de juiste diploma's of ervaring een baan in de palliatieve zorg. Al snel bleek ze haar ware roeping gevonden te hebben. In de jaren dat ze stervenden begeleidde, veranderde haar leven compleet door alle inzichten en lessen die ze van hen leerde.

Op internet schreef ze een blog over de openhartige uitlatingen van mensen in de laatste fase van hun leven: waar hebben ze spijt van, wat zouden ze nu anders aanpakken?

Als ik het leven over mocht doen, een jonge vrouw op zoek naar vijf belangrijke levenslessen (bol.com).

Taoïsme en stoïcijnse levenshouding

Onafhankelijk een natuurlijke weg volgen

Wei wu wei is in het Taoïsme het bewust zijn van weten wanneer wel te handelen (actief op te treden) en wanneer niet te handelen. Doen door niet te doen.
Je kunt, om deze levensstijl te begrijpen, denken aan gewoontes als handelingen die niet (meer) worden gevoeld als een inspanning. Bijvoorbeeld: je tanden poetsen als voorbereiding op de nacht of je handen wassen na de gang naar het toilet. Het is een routine geworden die niet meer opvalt, maar wel ongemerkt zijn effect heeft op de hygiëne of op de gezondheid. Dit zijn maar onbeduidende voorbeelden maar deze grondhouding gaat ook op voor de grote levensvragen. Leven in het nu, dingen nemen zoals ze komen of zoals ze zijn, zijn allemaal voorbeelden van wei wu wei.

Prettig geraakt worden

Ze zijn ook de bestanddelen van een stoïcijnse levenshouding. Zaken die je raken zijn nog geen zaken die je kwetsen. Stel je krijgt een lekke band onderweg, dan kom je te laat. Je kunt het ook opvatten als het moment om je band te (laten) vervangen en er vervolgens vrijwel zeker van te zijn dat je de komende jaren juist geen lekke band meer krijgt. Het zijn ook soms de momenten van onverwachte ontmoetingen of wijzigingen in perspectief als je noodgedwongen moet lopen. Het confronteert je met je manier waarop je in het leven staat. Kijk al lopend eens om je heen in een omgeving waarbij je bijvoorbeeld alleen maar fietst. Je ziet details die je anders nooit ziet. Je spreekt mogelijk mensen die je normaal gesproken niet spreekt. Je kunt de veranderingen zien als kansen in plaats van opgaven.
Een stoïcijn beoefent (volgens Wikipedia) de ascese: de deugd is de inspanning om aan de natuur gelijkvormig te worden en deze brengt de mens tot zijn levensdoel, de onbewogenheid (apathie), dat wil zeggen de onderdrukking en afwezigheid van alle gevoelens en hartstochten, want die zijn als hinderlijke ziekten.
Je kan volgens de Stoa alleen gelukkig worden als je onafhankelijk bent van je omgeving.
Nu we in de huidige tijd geconfronteerd worden met opwarming van het klimaat, kan de stoïcijnse of taoïstische grondhouding ook helpen. Het gaat er niet om de eigen verantwoordelijkheid in het meehelpen van het zoeken naar oplossingen te ontlopen, het gaat om het vinden van aanpassingen in de levensstijl waarvan je mag verwachten dat deze op den duur moeiteloos zullen opgepakt worden en effectief zijn.
Bijvoorbeeld: iemand die constateert dat hij overgewicht heeft, kan besluiten om niet meer met de auto naar het werk te gaan, maar lopend of met de fiets. Of hij neemt het openbaar vervoer, hoeft niet meer in de file te staan en heeft tijd om te lezen een praatje aan te knopen. Hij combineert dan twee doelen. Eigenlijk heeft hij ook een handeling nagelaten en een andere handeling gestart. Als het goed is verliest hij ongemerkt en op een natuurlijke wijze zijn overgewicht.
Hij verliest zich niet in het gepassioneerd volgen van een dieet, maar maakt welbewust en zonder ophef een verandering in zijn levensstijl.
Is passie dan ongewenst? Niet per se. Een passie is dubbelzinnig: het motiveert de mens en het kan hem doen lijden. Wanneer iemands passie in evenwicht is wat betreft motivatie en moeite kosten, dan heeft de persoon de juiste balans gevonden voor een stoïcijns voortgaan op zijn weg.
Net zoals een “cool” persoon gevoelens heeft maar er niet door wordt overspoeld, is “cool” zijn ook weten wat je doet op een manier alsof het vanzelf gaat.

Een vredig gevoel

Het gaat erom in harmonie te zijn met de natuurlijke stroom van het universum en niet te proberen om dingen te forceren of te controleren. Het Taoïsme moedigt aan om de natuurlijke gang van zaken te volgen en niet te strijden tegen de natuurlijke orde der dingen. Dit kan resulteren in een gevoel van vrede en balans.

Het boeddhisme daarentegen benadrukt het begrip van dukkha (lijden) en het streven naar beëindiging van lijden door het begrijpen van de Vier Edele Waarheden en het volgen van het Achtvoudige Pad. Het boeddhisme erkent dat lijden onvermijdelijk is in het menselijk bestaan en streeft naar het overwinnen ervan door het verwijderen van verlangen en hechting.

Het Stoïcisme legt de nadruk op rationaliteit, zelfbeheersing en het cultiveren van deugden als een manier om innerlijke vrede en gemoedsrust te bereiken, ongeacht de externe omstandigheden.

Klik hier voor een audiobook van de Tao Te Ching (The Book Of The Way) door Lao Tse.

Populair in de laatste week

Alle labels van het blogspot

#metoo (2) aanbevolen (15) aandacht (9) aanraken (2) aanwezigheid (4) achterdocht (2) ADHD (2) afhankelijkheid (3) afstand nemen (6) agnost (4) agressie (2) alcoholisme (4) altruïsme (6) ambitie (2) ander (1) angst (22) apofatisch (9) authenticiteit (9) autisme (1) autonomie (5) balans en evenwicht (51) begeerte (1) behoefte (5) belangen (10) belemmerende overtuigingen (10) beoordelen (5) beslissen (2) betrokkenheid (5) betrouwbaarheid (2) bewustwording (12) bewustzijn (26) bezinning (1) bindingsangst (3) bioscoopfilm (7) biseksualiteit (1) blijdschap (3) bodhisattva (2) boeddhisme (9) boek (162) boosheid (2) brein (2) burn-out (2) communicatie (16) compassie (10) competentie (4) competitie (14) complottheorie (3) constructief gesprek (4) consumeren (2) coping (2) creativiteit (3) crisis (7) dans (6) daten (5) deflexie (1) demagogie (4) denken (12) denkfouten (5) deugd (9) deugdzaamheid (1) diagnose (4) dialoog (10) dieren (4) discipline (1) dooddoener (6) drama (3) drie-eenheid (6) drogredenen (7) drugsgebruik (5) DSM (4) dualisme (5) duurzaamheid (5) echt (4) eenheid (33) eenzaamheid (8) ego (45) eigenschappen (2) eigenwaarde (5) emancipatie (5) emergentie (2) emotie (13) empathie (5) en-en (23) endogene depressie (1) energie (13) erkenning (8) ethiek (9) etiquette (6) evenwaardigheid (51) evolutie (23) faalangst (1) fabel (1) feedback (2) filmpje (79) filosofie (18) fraude (9) Freud (2) functioneren (4) gebreken (1) gedragsverandering (5) geduld (2) geest (3) geheugen (3) gekwetstheid (6) geld (5) gelijk hebben of gelijk krijgen (7) gelijkmoedigheid (4) geloven (18) geluk (34) genade (5) genot (1) Gestalt (1) Getuige (5) gevoelens (35) gezag (1) gezichtsverlies (3) gezondheid (5) gezondheidszorg (1) GGz (2) go with the flow (2) God (41) goedgelovigheid (3) gokken (1) grenzen (9) hechting (1) heelheid (8) hersenen (4) hier en nu (8) holisme (2) hoofdzonde (3) humor (12) ideaalbeeld (2) identificatie (10) identiteit (13) ik-boodschap (1) illusie (12) imago (1) individualisme (5) innerlijke vrijheid (17) integriteit (3) Intelligent Design (1) Internet (3) intrinsieke waarde (1) intuïtie (8) InZicht (12) islam (2) jaloezie (4) jeugd (1) jezelf worden en zijn (12) jongeren (3) karakter (2) katafatisch (1) kenmerken (2) kiezen (10) kind (13) kosten (1) kracht (6) Krishnamurti (2) kuddegedrag (1) kunstmatige intelligentie (2) kwakzalverij (1) kwaliteit (16) kwetsbaarheid (5) l (1) leegte (15) leiderschap (4) leugens (9) levensfase (3) levenskunst (8) levensvragen (3) levensweg (3) licht (3) liefde (97) liefdesverdriet (3) lijden (1) loslaten (20) macht (23) machtsstrijd (9) magisch denken (7) man-vrouw verschillen (11) mannelijkheid (2) mannen (1) media (2) meditatie (14) metacommunicatie (8) metafoor (2) metafysica (5) milieu (1) mindfulness (4) misbruik (4) model (1) moraliseren (1) motto (1) mystiek (5) nabijheid (2) narcisme (4) natuur (5) negatie (16) neti neti (3) niet doen (22) NLP (1) non-duaal bewustzijn (6) non-dualiteit (41) omdenken (7) omgangsregels (3) onderwijs (3) onderzoek (8) ongelukkig zijn (4) onmacht (2) onrust (2) ontrouw (1) ontwikkeling (10) onverwerkt kindertrauma (3) oordeel (18) opvoeding (8) orgasme (2) Osho (6) ouderen (5) overgave (4) overheid (1) overvloed (6) panpsychisme (1) pantheïsme (1) paradox (27) Pareto principe (1) partnerkeuze (6) passie (2) pedagogie (2) perfectie (2) personeelsbeleid (2) persoonlijkheid (6) persoonlijkheidsstoornis (3) pesten (1) Peter principle (1) pijnlichaam (8) politiek (10) populair (11) positieve (11) privacy (1) processie (1) projectie (9) psychiatrie (4) psychofarmaca (1) psychotherapie (1) puberen (1) reïncarnatie (2) relatie (17) relatievaardigheid (5) respect (32) rijkdom (2) rol (4) romantiek (5) rust (5) ruzie (5) samensmelten (10) schaamte (2) scheiden (2) schizofrenie (1) schouwen (6) schrijfdrang (1) schuld (3) schuldgevoel (2) seks (14) selectie (3) sociale druk (4) somberheid (1) spel (3) spiegelogie (4) spijt (1) spiritualiteit (51) spreekwoorden (1) sprong (1) statistiek (1) status (1) sterven (5) stilte (15) straling (1) strategie (1) stress (5) synchroniciteit (14) taal (16) Taoïsme (18) tederheid (1) Tegenwoordigheid (2) The Secret (2) The Work (1) therapie (1) tijdgeest (5) toeval (5) Tolle (18) transcenderen (6) transformatie (5) transparantie (2) trend (2) tunnelvisie (1) twijfel (5) verandering (2) verantwoordelijkheid (12) verbinding (33) verdriet (2) vergeten (2) verlangen (5) verlatingsangst (1) verleiding (3) verlichting (14) verliefdheid (4) verlies (1) vermijding (1) vermoeidheid (1) verslaving (7) vertrouwen (18) verveling (2) verwondering (2) vicieuze cirkel (1) video (1) voeding (1) voelen (3) volgzaamheid (1) vragenlijst (2) vreugde (2) vrije wil (6) vrijen (3) vrijheid (90) waarheid (26) waarneming (7) ware (8) wederkerigheid (6) welzijn (7) wezen (2) wijsheden (10) wilskracht (2) woede (2) wu wei (23) yin en yang (4) zelfbeheersing (3) zelfbevestiging (3) zelfbewustzijn (8) zelfdoding (4) zelfkennis (12) zelfkritiek (1) zelfoverschatting (2) zelfrealisatie (12) zelfvertrouwen (5) zelfverwerkelijking (2) zelfwaardering (5) Zen (2) ziel (14) Zijn (11) zin van het leven (10)