Wat is goedheid?

De gouden regel

Filosofen en ethici hebben door de eeuwen heen een breed scala aan ethische theorieën ontwikkeld, zoals deugdethiek, consequentialisme, deontologie en meer recentelijk zorgethiek en relationele ethiek. Elk van deze benaderingen biedt een andere kijk op hoe we ons zouden moeten gedragen en hoe we morele dilemma's kunnen benaderen.
De wederkerige opdracht "doe een ander niet aan wat jij ook niet wilt dat een ander jou aandoet (de gouden regel)" is tot nu toe het beste compromis.
Het idee erachter is dat men anderen moet behandelen zoals men zelf behandeld zou willen worden, waarmee respect voor de autonomie en het welzijn van anderen wordt benadrukt. Dit sluit aan bij de waarde van vrijheid, omdat het impliceert dat men anderen niet onnodig zou moeten beperken of schaden.

Eigen belang of gezamenlijk belang?

Echter, hoewel de gouden regel een nuttig uitgangspunt kan zijn, zijn er ook kritieken op geuit. Sommigen wijzen erop dat het kan leiden tot egoïstisch denken, waarbij men anderen alleen respecteert omdat ze zelf respect willen ontvangen. Anderen hebben betoogd dat de gouden regel tekortschiet in complexe situaties waarin de wensen en behoeften van verschillende mensen conflicteren.
Een benadering die vaak wordt gezien als een aanvulling op de gouden regel is de deugdethiek. De deugdethiek richt zich niet alleen op het handelen op basis van regels of principes, maar legt de nadruk op het cultiveren van deugden of goede karaktereigenschappen. In plaats van zich te richten op specifieke handelingen, moedigt de deugdethiek individuen aan om te streven naar het ontwikkelen van eigenschappen zoals eerlijkheid, mededogen, moed en rechtvaardigheid.

Wat voor soort persoon wil ik zijn?

Wat deze benadering toevoegt aan de gouden regel is dat het niet alleen gaat om het naleven van externe regels of het vermijden van bepaalde handelingen, maar eerder om het ontwikkelen van een karakter dat van nature leidt tot moreel juist gedrag. In plaats van simpelweg te vragen: "Wat zou ik niet willen dat anderen mij aandoen?", stelt de deugdethiek de vraag: "Wat voor soort persoon wil ik zijn? En hoe kan ik die persoon worden?".
Door de nadruk te leggen op de ontwikkeling van deugden, moedigt de deugdethiek aan tot een meer holistische benadering van moraliteit, waarbij niet alleen wordt gekeken naar individuele handelingen, maar ook naar de intenties en karakter van een persoon. Dit kan helpen bij het aanpakken van situaties waarin de gouden regel mogelijk tekortschiet, omdat het individuen aanmoedigt om niet alleen te handelen op basis van egoïstische belangen, maar om oprecht goede mensen te worden die anderen respecteren en ondersteunen.

Cirkelredenering of verdieping?

Het kan lijken alsof de deugdethiek een soort cirkelredenering is, omdat het doel lijkt te zijn om goede mensen te worden, en het definiëren van 'goed' vaak verbonden is met deugdzaamheid en morele eigenschappen. Echter, de deugdethiek probeert juist een dieper begrip te bieden van wat het betekent om een goed persoon te zijn, en hoe men dit kan bereiken.
Hoewel wederkerigheid zeker een belangrijk aspect kan zijn van de deugdethiek (en van ethiek in het algemeen), gaat het in deze benadering meer om het cultiveren van deugden als een integraal onderdeel van iemands karakter. Dit impliceert niet alleen het respecteren van anderen vanuit het oogpunt van wederkerigheid, maar eerder het internaliseren van de waarden en eigenschappen die leiden tot moreel juist gedrag, ongeacht of anderen ook wederkerig handelen.
Het doel is niet alleen om te handelen op basis van externe beloningen of straffen, maar eerder om intrinsiek gemotiveerd te zijn om goed te doen vanuit een diep geworteld begrip van wat goedheid inhoudt.
Wat goedheid inhoudt kan variëren afhankelijk van culturele, sociale en individuele contexten. Wat als deugdzaam wordt beschouwd in één samenleving of tijdperk, kan anders worden geïnterpreteerd in een andere context.

Goedheid is dynamisch

Het idee van diepgewortelde goedheid impliceert ook dat het nastreven van deugdzaamheid niet alleen een kwestie is van het volgen van externe regels of voorschriften, maar eerder een proces van zelfreflectie, introspectie en groei. Het vereist een voortdurende inspanning om te begrijpen wat goedheid betekent en hoe men dit in de praktijk kan brengen in verschillende situaties en relaties.
Goedheid kan worden gezien als een voortdurend streven om de deugden van mededogen, eerlijkheid, moed en rechtvaardigheid toe te passen in steeds veranderende situaties en omstandigheden. Het vereist een voortdurende bereidheid om te leren, te groeien en te begrijpen hoe deze deugden kunnen worden belichaamd in nieuwe en uitdagende contexten.
In plaats van goedheid te zien als een statische eigenschap die iemand bezit, wordt het eerder gezien als een dynamisch proces van zelfreflectie, keuze en actie.
Door te erkennen dat goedheid voortkomt uit de voortdurende inspanning om de deugden in de praktijk te brengen, kunnen individuen worden aangemoedigd om zichzelf constant uit te dagen, te groeien en te evolueren in hun streven naar morele volmaaktheid. Dit benadrukt het belang van een leven dat gewijd is aan het nastreven van morele excellence door middel van voortdurende zelfreflectie en actie.

Goedheid en waardigheid

Goedheid en waardigheid zijn nauw met elkaar verbonden. Ze vullen elkaar vaak aan en versterken elkaar. Het idee van menselijke waardigheid impliceert dat elk individu recht heeft op respect, autonomie en de mogelijkheid (vrijheid) om zijn of haar eigen keuzes te maken.

In deze context kan goedheid worden gezien als het streven om deze waardigheid te erkennen en te respecteren, niet alleen in onszelf maar ook in anderen. Dit betekent dat goedheid niet alleen gaat over het nastreven van deugden en het handelen in overeenstemming met morele principes, maar ook over het erkennen van de waardigheid van andere mensen, dieren niet te vergeten.

Wanneer we streven naar goedheid in onze interacties met anderen, proberen we hun waardigheid te respecteren door eerlijk, medelevend, moedig en rechtvaardig te zijn, ongeacht hun achtergrond, overtuigingen of omstandigheden.

Voorbeeld voor de jeugd?

Met het aanleren van deugden kunnen we niet vroeg genoeg beginnen. Op scholen zouden kinderen al spelenderwijs kennis kunnen maken met wellevendheid. Het kan veel moeite schelen wanneer we er in slagen om te voorkomen dat de natuurlijke goedheid van kinderen wordt verpest.

Wederkerigheid en het advies van de Gouden Regel

De Gouden Regel slijt nooit

Het idee van de Gouden Regel, "Behandel anderen zoals je zelf behandeld wilt worden", is een fundamenteel principe dat in verschillende culturen en religies wordt gevonden als basis voor ethiek. Het draait om wederkerigheid en empathie, en het erkent de (even)waardigheid van anderen op een manier die consistent is met hoe we zelf behandeld willen worden.

Wederkerigheid

De tien geboden kunnen ook worden gezien als richtlijnen voor moreel gedrag, maar veel mensen interpreteren ze (ten onrechte) als verboden. Terwijl ze worden gepresenteerd als geboden, moeten ze worden begrepen als advies voor het bereiken van een rechtvaardige en harmonieuze samenleving. Zouden ze gepresenteerd worden als verboden, dan gaan mensen in de weerstand. Immers vrijheid is het hoogste goed.

Een mystieke relatie

Het idee van synchroniciteit, voorgesteld door Carl Jung en die je ook kunt lezen in “wie goed doet, goed ontmoet”, suggereert dat er een verbinding is tussen gebeurtenissen die niet causaal verklaard kunnen worden. Deze concepten, samen met de Gouden Regel en de tien geboden, wijzen allemaal op een dieper begrip van menselijke relaties en morele verantwoordelijkheid. Ze wijzen ook op een mystieke werkelijkheid, waarop je kan vertrouwen wanneer je je eigen belangen weet te relativeren.

Respect uitbreiden

Het vermijden van strikte regels en het in plaats daarvan benadrukken van principes van wederkerigheid en empathie is een effectieve manier zijn om een ethische samenleving te bevorderen, waarin individuen vrij zijn om te handelen met respect voor anderen (mens en dier) in de wereld om hen heen.

Het zou de kernboodschap van de opvoeding van en aan kinderen moeten zijn.

Zonder vrijheid geen liefde en zonder liefde geen vrijheid.

Sociale interactie is reactie

Hoe een eindeloze machtsstrijd te doen oplossen

De uitspraak "actie is reactie" is afkomstig van Sir Isaac Newton, een beroemde Engelse natuurkundige en wiskundige. Deze uitspraak is een beknopte weergave van Newtons derde wet van de beweging, die luidt: "Actie is altijd gelijk aan reactie: wanneer een voorwerp een kracht uitoefent op een ander voorwerp, oefent het tweede voorwerp een even grote maar tegengestelde kracht uit op het eerste voorwerp." Deze wet is een fundamenteel principe in de klassieke mechanica en beschrijft de wisselwerking van krachten tussen objecten.

Analogie tussen natuurkunde en psychologie

De principes van Newtons derde wet kunnen op een analoge manier worden toegepast op sociale interacties. In een sociale context zou je de uitspraak "actie is reactie" kunnen interpreteren als het idee dat de acties die je onderneemt in relaties met anderen vaak gevolgen hebben, en dat de reacties van anderen daarop kunnen terugkomen. Met andere woorden, de manier waarop je handelt, kan van invloed zijn op hoe anderen op jou reageren.
Bijvoorbeeld, als je vriendelijk en behulpzaam bent tegenover anderen, is de reactie waarschijnlijk positief, en mensen zullen waarschijnlijk ook vriendelijk en behulpzaam tegenover jou zijn. Aan de andere kant, als je negatieve acties onderneemt, kan je verwachten dat de reactie van anderen ook negatief zal zijn.

Wederkerigheid

Deze sociale interpretatie benadrukt het idee dat gedrag en interacties vaak wederzijds zijn en dat de manier waarop je met anderen omgaat, invloed heeft op hoe anderen met jou omgaan.
Je kunt de analogie van Newtons derde wet verder uitbreiden naar sociale interacties, waarbij het negeren van iemand inderdaad gezien kan worden als een vorm van reactie. In termen van sociaal gedrag zou je kunnen zeggen dat het gebrek aan respons op een bepaalde actie ook een vorm van interactie is, zij het een passieve reactie.
Wanneer iemand jou negeert, kan dit diverse reacties oproepen, zoals gevoelens van afwijzing, teleurstelling of zelfs verwarring. Het ontbreken van een actieve respons kan een impact hebben op de dynamiek van de relatie tussen individuen. In die zin zou je kunnen zeggen dat zowel acties als het ontbreken van acties in sociale interacties gevolgen hebben en dat het gebrek aan respons ook als een vorm van reactie wordt beschouwd.
Het is belangrijk op te merken dat sociale interacties complex zijn en dat er veel factoren van invloed kunnen zijn op hoe mensen op elkaar reageren. Niet alle vormen van negeren hebben dezelfde betekenis, en het is vaak nodig om de context en de individuele omstandigheden in overweging te nemen bij het interpreteren van sociale signalen.

Machtsstrijd

De principes van actie en reactie kunnen ook van toepassing zijn op machtsdynamieken en machtsstrijd in sociale situaties. In een machtscontext kunnen acties van een individu leiden tot reacties van anderen, en deze reacties kunnen variëren afhankelijk van de aard van de acties en de bestaande machtsverhoudingen.
Bijvoorbeeld, als iemand zijn macht op een dominante of onderdrukkende manier uitoefent, kan dit reacties oproepen zoals weerstand, opstand of strategieën om tegenwicht te bieden aan die macht. Aan de andere kant kunnen positieve en samenwerkende machtsuitoefeningen ook leiden tot positieve reacties, zoals samenwerking, steun en wederkerigheid.
Het begrijpen van de wisselwerking van machtsdynamieken en hoe acties worden beantwoord, is van cruciaal belang bij het analyseren van sociale situaties, vooral die met een machtscomponent. Het erkennen van deze dynamieken kan mensen helpen effectiever om te gaan met machtsstrijd, het bevorderen van constructieve interacties en het verminderen van negatieve gevolgen.

De machtsstrijd beëindigen

Je kunt de machtsstrijd beëindigen door eruit te stappen. Kun je deze oplossing relateren aan "actie is reactie"? Het antwoord kan niet zijn dat je de (re)actie van de ander negeert, want dat zou onderdeel van de machtsstrijd zijn.
Het besluit om uit een machtsstrijd te stappen, kan zeker worden gerelateerd aan het principe van "actie is reactie". In dit geval zou jouw beslissing om uit de machtsstrijd te stappen de actie zijn, en de reactie zou kunnen variëren afhankelijk van de dynamiek en de houding van de andere partij.
Als je besluit uit de machtsstrijd te stappen, zou de reactie van de andere partij het volgende kunnen zijn.

Acceptatie en kalmering

De andere partij kan jouw beslissing respecteren en de machtsstrijd laten varen, wat leidt tot een verminderde spanning.

Vergelding of intensivering

In sommige gevallen kan de andere partij proberen jouw actie te interpreteren als zwakte en mogelijk proberen de machtsstrijd te intensiveren. Dit zou een reactieve poging zijn om de machtsdynamiek in hun voordeel te versterken.

Reflectie en verandering

Het kan ook zijn dat de andere partij jouw beslissing als een signaal ziet om de eigen acties te heroverwegen en de machtsdynamiek op een meer constructieve manier aan te pakken.
Dus, in dit geval is de "actie" het nemen van het besluit om uit de machtsstrijd te stappen, en de "reactie" is hoe de andere partij hierop reageert. Het vermijden van een negatieve reactie door bewust uit de machtsstrijd te stappen, kan een strategie zijn om de situatie te de-escaleren en een meer constructieve interactie te bevorderen.
Je laat dus als het ware de strijd uitdoven
Het besluit om uit een machtsstrijd te stappen, impliceert vaak het vermijden van verdere confrontaties en het laten uitdoven van de spanningen. Het is een bewuste keuze om de negatieve dynamiek te doorbreken en te streven naar een meer vreedzame en constructieve benadering.

Wanneer beide partijen geen zelfinzicht ontwikkelen over hun bijdrage aan de machtsstrijd dan zit er niets anders op dan uit het strijdperk te stappen, want een machtsstrijd kun je niet winnen, alleen schijnbaar tijdelijk. Verder lezen? Zie "Een machtsstrijd is eindeloos".

Gelijke rechten en wederkerigheid

Ethische principes

Het belangrijkste ethische principe is "doe niet anderen dat aan wat je niet wilt dat anderen jou aandoen". Je kunt dit principe ook zo verwoorden: "mijn vrijheid houdt op, waar die van een ander begint". Dit soort overwegingen vragen om in ere te kunnen worden gehouden om een soort wederkerig compromis: geef iedereen gelijke rechten.

Wederkerigheid is een relevant en krachtig ethisch principe. De gulden regel ("Doe niet anderen dat aan wat je niet wilt dat anderen jou aandoen"), benadrukt de wederzijdse verantwoordelijkheid en empathie in menselijke interacties. Het impliceert dat we, om een harmonieuze samenleving te creëren, rekening moeten houden met de belangen en vrijheden van anderen zoals we dat ook voor onszelf zouden willen.

De uitdrukking "mijn vrijheid houdt op, waar die van een ander begint" sluit hier nauw bij aan. Dit principe erkent de noodzaak van grenzen aan individuele vrijheid om de vrijheid van anderen te respecteren. Het suggereert dat het recht op vrijheid niet absoluut is en dat er een evenwicht moet worden gevonden om botsingen tussen individuele vrijheden te voorkomen.

Het idee van gelijke rechten kan worden beschouwd als een compromis dat voortkomt uit de erkenning van wederkerigheid en het streven naar een samenleving waarin individuele vrijheden met elkaar in overeenstemming zijn. Dit evenwicht is echter niet altijd eenvoudig te bereiken en vereist voortdurende afwegingen tussen individuele vrijheden, sociale belangen en de noodzaak van een rechtvaardige en goed functionerende samenleving. Het is een kernaspect van ethische en politieke discussies over de organisatie van menselijke samenlevingen.

Hoe hoort het?

De principes van wederkerigheid en respect voor de vrijheden en belangen van anderen spelen ook een belangrijke rol in etiquette. Etiquette omvat sociaal aanvaardbaar gedrag en helpt bij het bevorderen van harmonieuze interacties in verschillende sociale contexten. Enkele voorbeelden van etiquette-regels die gebaseerd zijn op deze principes zijn de volgende.

Respect voor privacy

Het respecteren van de persoonlijke ruimte en privacy van anderen is een vorm van wederkerigheid. Dit omvat het vermijden van onnodige inmenging in iemands persoonlijke zaken en het respecteren van hun grenzen.

Beleefdheid en respectvolle communicatie

Het principe van "behandel anderen zoals je zelf behandeld wilt worden" is van toepassing op communicatie. Dit omvat het gebruik van beleefde taal, luisteren naar anderen en vermijden van kwetsende opmerkingen.

Tafelmanieren

Etiquette tijdens het eten omvat gedragingen zoals wachten met eten tot iedereen aan tafel is, het gebruik van bestek op een juiste manier, en het vermijden van storend gedrag tijdens maaltijden. Deze regels dragen bij aan een respectvolle en aangename maaltijd beleving voor iedereen.

Gedrag in openbare ruimtes

Het tonen van respect voor anderen in openbare ruimtes, zoals wachtrijen respecteren, lawaai verminderen en het opruimen van persoonlijke rommel, weerspiegelt het principe van wederkerigheid en gemeenschappelijk respect.

In essentie draagt etiquette bij aan het creëren van een positieve sociale omgeving door rekening te houden met de gevoelens en behoeften van anderen. Het is een manier om het principe van wederkerigheid toe te passen in alledaagse sociale interacties.
De kern van mensenrechten draait vaak om het respecteren van de waardigheid en vrijheden van individuen, waarbij het principe van wederkerigheid een leidende rol speelt.
De erkenning dat vrijheden begrensd moeten worden om de vrijheden van anderen te beschermen en het vermijden van willekeurige inmenging in het leven van individuen zijn essentiële aspecten van een rechtvaardig en respectvol samenlevingsmodel.

De gouden regel voor liefde en vrijheid

Praktische ethiek

In Wikipedia staat geschreven over de gouden regel.
Met de Gulden Regel (lat. regula aurea; eng. golden rule) wordt een oude en wijdverbreide stelregel van de praktische ethiek aangeduid.
“Behandel anderen zoals je door hen behandeld wilt worden”.
In de 17e eeuw introduceerden de Europeanen het denkbeeld van de in de Bijbel overgeleverde voorbeelden van de regel, die het Thoragebod der naastenliefde (Lev 19:18) als een algemeen geldende en begrijpelijke gedragsregel uitleggen. Uit de vertaling van de positieve versie van Tobit 4:15 in de Lutherbijbel van 1545 ontstond het bekende berijmde gezegde.
“Wat gij niet wilt dat u geschiedt, doet dat ook de ander niet”.
Tot zover Wikipedia.

De gouden regel is een universele regel

Confucianisme

Wat je zelf niet wilt, doe dat ook de ander niet.

Hindoeïsme

De kern van rechtschapenheid is nooit een ander aandoen, wat men voor zichzelf als kwetsend ziet.

Jaïnisme

Behandel alle levende wezens zo, als men zelf behandeld wil worden.

Boeddhisme

Wat voor mij onwelgevallig en onaangenaam is, is dat voor anderen ook.

Jodendom

Wat jij verafschuwt, doe dat ook je naaste niet.

Islam

Niemand is gelovig, zolang hij niet voor zijn broeder wenst, wat hij voor zichzelf wenst.

De gouden regel in het Taoïsme is bekend als het principe van wu wei, wat zich vertaalt als "niet-doen" of "niet-handelen". Het betekent dat men moet handelen in harmonie met de natuurlijke stroom van de dingen, zonder te proberen de dingen te forceren of te controleren. Dit betekent ook dat men anderen moet behandelen zoals men zelf behandeld zou willen worden en dat men zich bewust moet zijn van de impact die zijn/haar acties hebben op de natuurlijke omgeving en de samenleving als geheel.

Koppeling met liefde

Empathie en compassie

Liefde gaat vaak gepaard met empathie en compassie. Door anderen te behandelen zoals je zelf behandeld wilt worden, toon je empathie en begrip voor hun gevoelens, behoeften en verlangens. Je probeert je in te leven in hun situatie en hen te behandelen met dezelfde zorg en vriendelijkheid waarmee je zelf behandeld zou willen worden.

Respect

Liefde vereist respect voor de autonomie, waardigheid en grenzen van de ander. De Gouden Regel impliceert respectvolle interacties, waarbij je de grenzen en wensen van de ander eerbiedigt, net zoals je zou willen dat jouw eigen grenzen en wensen worden gerespecteerd.

Vertrouwen en betrouwbaarheid

Liefde gedijt op vertrouwen en betrouwbaarheid. Door anderen te behandelen zoals je zelf behandeld wilt worden, bouw je een basis van vertrouwen op. Je laat zien dat je eerlijk, oprecht en betrouwbaar bent in je relaties, wat essentieel is voor een liefdevolle band.

Vergevingsgezindheid

Liefde omvat ook vergevingsgezindheid en het vermogen om fouten en gebreken van anderen te accepteren. Door anderen te behandelen met dezelfde genade en vergevingsgezindheid waarmee je zelf behandeld zou willen worden, creëer je een atmosfeer van begrip en groei binnen relaties.

Oprechtheid en zorgzaamheid

Liefde is oprecht en zorgzaam. Door anderen te behandelen met oprechtheid en zorg, zoals je zelf behandeld zou willen worden, laat je zien dat je hun welzijn en geluk oprecht belangrijk vindt.

Koppeling met vrijheid

Het uitgangspunt over "anderen niet aandoen wat je ook niet wilt dat zij jou aandoen", leidt tot vrijheid. Althans wanneer je het er mee eens bent dat de betekenis niet wezenlijk verandert wanneer je de gouden regel parafraseert tot “mijn grenzen houden op waar die van een ander beginnen”. Deze formulering ligt weer aan de basis van de meeste grondrechten en van de ethiek, zoals we die nu kennen.
Hoe meer je jezelf accepteert, des te meer kun je anderen accepteren zoals ze zijn. Op deze wijze heb je liefde en vrijheid geïntegreerd toegepast.
Conclusie: de steekwoorden die geassocieerd worden door bovengenoemde schrijvers met de gouden regel zijn evenwaardigheid, wederkerigheid, liefde en vrijheid.

Ware liefde

Samen gaan

Hoe herken ik ware of echte liefde? Om een goed antwoord te kunnen geven moet je eigenlijk meer weten over degene die de vraag stelt, zoals diens leeftijd, ervaring met relaties, de cultuur waarin iemand is opgegroeid, enz.. Het is letterlijk en figuurlijk "maat"werk.
Gelukkig valt er ook in het algemeen wat over te zeggen. Meestal zijn stabiele relaties gekenmerkt door een zekere balans tussen kenmerken van partners: ze zijn van ongeveer gelijke opleiding, inkomen en fysieke schoonheid. Uitersten trekken elkaar aan, maar dat is geen garantie voor stabiliteit, eerder voor wederzijdse afhankelijkheid. Beter is het te zoeken in balans. Kortom, "soort zoekt soort" en deze wederkerigheid geldt ook bij de vraag "hoe herken ik ware liefde"? Wil je liefde in een ander kunnen herkennen dan moet je ook in staat zijn om liefde door te geven. Hoe beter je dat kunt (herkennen), des te groter is de kans iemand te ontmoeten die dat zelf ook doorgeeft. Het herkennen kun je ook oefenen.
Meerdere partners kunnen jou ware liefde geven. Liefde kent geen object, verliefdheid wel. Ware Liefde is niet zozeer een persoonlijk gevoel, maar eerder een fundamentele staat van zijn die ons verbindt met alles en iedereen.
Wees niet perfectionistisch, wie zegt dat ware liefde voor eeuwig bij dezelfde partner moet worden gevonden? Of dat alle scheidingen duiden op een mislukt huwelijk? Vaak is zowel kunnen loslaten als kunnen verbinden een teken van ware liefde. Ware liefde gaat samen met vrijheid ervaren.

Hoe doe je dat: ware liefde geven?

Het klinkt egoïstisch, maar geef die liefde aan een ander die je zelf overhebt, nadat je liefde aan jezelf hebt gegeven. Geef onbaatzuchtig wat je over hebt zonder er iets voor terug te verlangen. Wanneer je werkelijk van iemand houdt zul je die ander altijd alle vrijheid (willen) verlenen.

Een ideale partner, die

• ondersteunt me
• troost me wanneer ik aangeslagen ben
• laat zien dat hij/zij van me houdt
• roept vreugde in mij op
  
• is voor zijn/haar geluk niet afhankelijk van mij
• laat oprechte interesse in me zien
• onthoudt dingen die belangrijk zijn
• is altijd bereid om naar me te luisteren
• stelt vragen op een zorgzame toon
• brengt extra tijd met me door, puur omdat hij / zij het zelf wil
• is bereid om met me te praten over mijn moeilijkheden
• waardeert mijn bijdragen
• is emotioneel beschikbaar voor me
• geeft mij het gevoel dat ik ertoe doe
• is begripvol
• geeft veiligheid
• brengt avontuur
• kan omgaan met tegenstrijdige verlangens
• kan afwisselend verbinden en loslaten.

Wanneer je zo met je vrienden of (potentiële) partner omgaat, geef je de ander het gevoel dat hij of zij zichzelf kan zijn, zonder zich te hoeven bewijzen of iets terug te moeten geven. Het is dan des te beter te zien of wat de ander jou geeft, jou ook jezelf laat zijn. Ware liefde betekent dat je met elkaar kunt delen wat er in je omgaat en dat je elkaars zwaktes kunt accepteren, zonder dat als een bedreiging te zien voor de liefde zelf.

Wederkerigheid en evenwaardigheid

Let op: bovengenoemde opsomming is geen wensenlijstje. Kun jij dit een ander ook bieden? Zo niet, zorg dan dat je eerst zelf gelukkig kunt zijn. Vervuld van geluk, wil je delen en stroom je over van (onvoorwaardelijke) liefde. Stel geen voorwaarden aan liefde en veins niet dat je onvoorwaardelijke liefde schenkt. Maak niet de fout dat je permanent een gevoel van geluk wilt ervaren.

Net als vermogen energie kan leveren, stroomt liefde als een potentiaal tussen een bron en een ontvanger. Er is echter (anders dan velen hopen) geen schepper en/of eigenaar van liefde. Liefde is en hoeft alleen maar ontdekt en gekoesterd te worden. Of je wilt of niet, liefde is ongrijpbaar, maar we zijn het allemaal (mens en dier) waard om het te beleven. Wanneer beiden zich in evenwaardigheid realiseren dat zij het beste afwisselend bron en ontvanger kunnen zijn, blijft de stroom doorgaan. Liefde en energie gaan niet verloren, maar kunnen wel geblokkeerd worden, waardoor de stroom stopt.

De basis voor ware liefde wordt voor de boeddhistische monnik Thich Nhat Hanh gevormd door de vier elementen welwillendheid, mededogen, vreugde en gelijkmoedigheid. Liefde kan alleen maar gegeven worden als je ook jezelf liefhebt en een alledaags bewustzijn eigen maakt. Het gaat niet om het verleden of de toekomst, maar het is de schoonheid en kwaliteit die je ervaart in het huidige moment.
Thich Nhat Hanh: ware liefde (bol.com).

Liefde en ontwikkeling

Liefde maakt een eenheid van je. Een ware partner laat je opbloeien en je ontwikkelen tot een optimale balans in kwaliteit, liefde en vrijheid.

Liefde is als een trap met aan de voet daarvan de lust, stelt filosoof Plato. Wie zich laat leiden door deze laagste liefde zal de uiterlijke schoonheid van anderen begeren. Maar door te filosoferen kunnen we hogere treden bestijgen, en zo tot hogere liefde komen. Bijvoorbeeld door in te zien dat de schoonheid van een ander in elk individu terug te vinden is.

Siddhartha Gautama Boeddha, de grondlegger van het boeddhisme, riep op om te mediteren op de kracht van liefde en wel op vier krachten die hij in alles en iedereen ziet.

1. Maitri, liefdevolle betrokkenheid: het verlangen om geluk te brengen aan alle levende wezens met bewustzijn.
2. Karuna, compassie: het streven om alle levende wezens te bevrijden van hun pijn.
3. Mudita, meevoelende vreugde: de blijdschap om het geluk van anderen.
4. Upeksha, gelijkmoedigheid: een evenwichtigheid die ons in staat stelt evenveel en zonder onderscheid alle levende wezens te liefhebben.

Daar af en toe bij stil te staan (mediteren) is doenlijk, zonder de pretentie te hebben om het leed van de hele wereld op jouw schouders te nemen.

Zie ook de lezing van Esther Perel "Het geheim van verlangen in een langetermijnrelatie".
In de paradox tussen liefde en verlangen lijkt het vreemd dat juist ingrediënten die liefde voeden -wederkerigheid, veiligheid, zorg, verantwoordelijkheid voor de ander- ook de ingrediënten zijn die verlangen kunnen verstikken. Verlangen gaat vaak gepaard met gevoelens die niet altijd de liefde ten goede komen: jaloezie, bezitsdrang, agressie, macht, dominantie, ondeugendheid, onheil. In principe zullen de meesten van ons 's nachts opgewonden raken door dezelfde zaken waar we overdag tegen demonstreren. De erotische geest is niet erg politiek correct. 
Tot zover een citaat uit haar lezing.

Klik hier voor boeken over in balans komen en blijven of over de liefde.
Waarom word je verliefd op de een en niet op de ander? In Waarom hij? Waarom zij? legt Helen Fisher uit hoe we -bewust én onbewust- onze romantische beslissingen nemen.
Fisher: waarom hij? waarom zij? (bol.com).

Nog meer blogs lezen? Klik hier voor Lovehoppers op zoek naar ware liefde of De acht kenmerken van ware liefde en sterke relaties of Houden we eigenlijk wel van elkaar?