Het punt waarop mens en dier een zijn

Eenheidservaring

In een wereld vol met individuen die met elkaar in competitie zijn om zichzelf te onderscheiden in de massa wordt de boodschap dat we allemaal één zijn, misschien onderschreven maar in de praktijk genegeerd. We zijn bang voor eenheidsworst, om overgeslagen te worden voor relaties of werk wanneer we niet op de een of andere manier opvallen in de meute.
Wie wil zich nu één voelen met een ander wiens gedrag we afkeuren of misschien zelfs veroordelen. In het woord oordelen zit al de afscheiding.
In ons leven starten we met (af en toe) een oceanisch eenheidsgevoel, als peuter proberen we ons voor het eerst los te maken en als puber gaan we op het liefdespad om onszelf weer te verbinden. We doen in het leven meermaals en voortdurend de ervaring van afgescheidenheid op. Met familie en geliefden voelen we ons onafgebroken verbonden, maar dat gevoel kan ook verdwijnen.
De mensen die een verlichtings- of eenheidservaring hebben gehad, beseffen dat het afgescheiden ik of ego een illusie is. Ze beseffen ook dat alles goed is zoals het is (gaat) zonder leed te ontkennen. Wat zouden ze dan na die ervaring nog moeten vertellen aan de wereld? Velen zwijgen dan ook. Ze zullen zich meer evenwaardig gedragen naar anderen, maar de ander niet proberen te veranderen, hoogstens te steunen.

Borchert schrijft.
Het woord 'mystiek' duidt op een ervaring, maar ook op wat uit die ervaring groeit. Een mysticus is iemand wiens leven door die ervaring wordt bepaald.
We spreken over een mystieke weg als het gaat om de vraag hoe mystieke ervaring meer blijvend kan inwerken op het dagelijks leven. Mystieke theologie is de leer over God zoals deze vanuit ervaring transparant gemaakt wordt. Een mystiek wereldbeeld is een visie op de structuur van de kosmos waarin alles met alles samenhangt.  Een mystieke cultuur of 'tegencultuur' heeft haar oorsprong in mystieke ervaring, maar wordt gemaakt en gedragen door mensen die zichzelf herkennen in wat mystieken als hoogste cultuurwaarden nastreven, zonder dat ze misschien zelf een mystieke ervaring hebben gehad.
Tot zover Borchert.

De gedachte dat we allemaal één zijn is lastig in te zetten om de wereld een leukere plek te maken of om te voorkomen dat we het “verknallen”.

Mens en dier hebben recht op vrijheid

Je kunt naar het lot van dieren op aarde kijken vanuit de parallel met het lijden dat mensen ervaren. Mensen en dieren hebben grote verschillen, maar zijn evenwaardig op één punt: ze hebben evenveel recht op vrijheid.

In onderstaande tekst kun je voor “Leeg en bevrijd” lezen, de wens om de onnatuurlijke bio-industrie te stoppen en de dieren uit de stallen te bevrijden, zodat deze stallen leeg raken.
Uit een boek van Hein Thijssen uit 2004. Hein Thijssen was een ex-priester, afgestudeerd theoloog en filosoof.
Op een dag kwam er ineens een gedachte uit de Tao Teh Ching mijn hoofd in. De volgende vraag kwam namelijk bij me op: Zou de enige manier om dit proces te voltooien niet kunnen zijn: gewoon niets te doen? Alles zijn eigen natuurlijke gang te laten gaan, en kijken wat er van terecht zou komen? Want ik had namelijk van de Tao Teh Ching geleerd dat ieder ding zijn eigen ‘tao’, zijn eigen ingebouwde weg en wetmatigheid heeft om tot zijn natuurlijk einde te komen, zoals die in het wezen van dat ding geschreven staat. En ieder ding kan dat feilloos volbrengen, als het niet verhinderd wordt. Ik had dat altijd niet alleen een merkwaardige, maar ook een weldadige observatie van Lao Tse gevonden, logisch en redelijk.
Ineens kwam het bij mij op dat het de moeite waard zou zijn om dit in praktijk te brengen. Lao Tse had namelijk geobserveerd en vastgesteld dat ook het onnatuurlijke zijn eigen tao, zijn eigen natuur, zijn eigen weg heeft om tot zijn eigen ‘natuurlijk’ einde te komen. Welnu, de weg, de tao van het onnatuurlijke is dat het vanzelf tot zijn eigen ‘natuurlijk’ einde komt, mits het niet verhinderd en geblokkeerd wordt. Met andere woorden: je verhindert het tot z’n natuurlijke voltooiing te komen door er tegen te vechten, of het steeds maar te verdoven, of het steeds maar weg te duwen. Zou de tijd eindelijk daar zijn om daar eens echt notitie van te nemen? Aangezien ik alles al geprobeerd had, ik niets meer kon doen, niets meer onder controle had, en ook niet veel puf en motivatie meer had voor welke actie dan ook, en vooral ook omdat ik niets meer te verliezen had, besloot ik alles los te laten en te laten begaan. De enige activiteit die voor mij zou overblijven was kijken, onder ogen te zien wat zich binnen in mij afspeelde en er niet voor weg te lopen. Kijken, niet de ogen sluiten, gewoon getuige-zijn, en dat zonder te oordelen, zonder te veroordelen, zonder tussenbeide te komen. Gewoon getuige-zijn, en vooral niet weglopen. Als ik het onnatuurlijke niet kon weghalen door er actief tegen te vechten, of er mij van af te sluiten, zou de oplossing dan niet kunnen zijn: ophouden met proberen, ophouden met vechten, ophouden met me af te sluiten en zo het onnatuurlijke zijn eigen ‘tao’ te laten volgen?’
(‘Leeg en bevrijd, p.104).

Leeg en bevrijd is het verslag van een pijnlijk innerlijk proces waarin Hein Thijssen zijn religieus erfgoed en elk geloof in wereldbeschouwingen is kwijtgeraakt en zich heeft moeten bevrijden van een nog andere, innerlijke terreur. Het resultaat van dit proces is een geheeld mens, leeg van alle cerebrale ballast en volkomen bevrijd. Het is een mystiek en volstrekt areligieus proces dat universeel en tijdloos is, waar iedereen vroeg of laat in terecht zal komen.
Tot zover Thijssen.

Gemeenschappelijke grond

Borchert schrijft het volgende.

De kern van de mystieke ervaring is het doorzien van alle concrete vormen en gestalten tot op hun grond. Deze Grond overstijgt juist alle vormen. Hij is evengoed de grond van ons eigen ik als die van medemensen, dieren, planten, de aarde, het heelal, van Jezus en de demon, van alles wat men zich kan voorstellen.
..
Mystieke ervaring is alomvattend. Ze is niet alleen iets van gevoel, fantasie, verstand, wil - dit alles tegelijk - maar ze omvat ook alles wat is. Ze is een beseffen, met alles wat in je is, dat alle dingen één zijn, een universum, een organische geheel waarin je zelf past. Een dergelijk zien is abstract, op geen enkel detail gericht, en in die zin vaag. Maar het is wel paradijselijk: alles is één, hangt met elkaar samen, is niet gesplitst in goed en kwaad, in ik en de ander, in lichaam en geest. Alles blijkt dan in wezen goed te zijn.
Tot zover Borchert.

En nu?

Natuurlijk is niets doen tegen dierenleed geen optie. Een leven lang in een afgesloten stal is geen natuurlijk leven. En de beste bijdrage aan de vrijheid van een dier is door het niet te consumeren in alle betekenissen van dat woord. Dieren zijn -intrinsiek- evenwaardig aan mensen in hun recht op vrijheid.

Verlichting en omgaan met onrecht

Geduld, eenvoud en mededogen is alles wat we nodig hebben

Hoe zou het leven van iemand die "ontwaakt" en "verlicht" raakt veranderen en wat zou die persoon ons adviseren?

Ook duizenden jaren geleden waren er verlichte personen. Hun boodschap werd mondeling en beeldend overgebracht en de oorsprong van meerdere personen werd soms verdicht en samengevat in de naam van één persoon.
De Chinese ‘oude wijze’ filosoof Lao Tse leek niet erg ambitieus toen hij de drie “schatten”, die we op ons levenspad nodig hadden, aanduidde met geduld, eenvoud en mededogen.
In onze tijd is er Tony Parsons, die zijn verlichtingservaring beschreef in het boekje met de paradoxale titel "Het open geheim".
Een kort citaat.
"Al onze energie smelt samen tot steeds iets nieuws, en de viering van eenvoudig dat wat is. Het is een uitwisseling van spontaan geven en ontvangen waardoor momenten waarop we weer tegenover elkaar staan verhelderd kunnen worden. Vaak is er stilte omdat er geen behoefte is de leegte te vullen die ooit als bedreigend werd gezien. Deze stiltes zijn vol van alleen maar samen zijn in een bestaan dat voortdurend danst".

Deze tekst kan aanspreken of als zweverig overkomen. Gevoel voor humor helpt. De lach kan bevrijdend werken. Met Johan Cruijff gezegd "je gaat het pas zien, wanneer je het door hebt". Een tekst gaat pas leven wanneer je er met al jouw zintuigen bij bent. Die ervaring is in dit blog een beetje te benaderen via een video (bijvoorbeeld van Tony Parsons zelf of Alan Watts, zie onder).

Toen we nog niet het inzicht hadden dat iedereen al verlicht is, verkeerden we in onzekerheid of wij in onze afgescheidenheid er mochten zijn. We probeerden ons ‘ik’ te verbinden met anderen of met een goede zaak en probeerden veilig te stellen dat we de moeite waard waren.
Toen we ons realiseerden dat we verlicht waren, verdween de druk om ons te bewijzen, immers we waren verbonden met alles en iedereen. We waren weliswaar verantwoordelijk voor ons handelen maar hoefden niet iets te doen om tot de eenheid van alles (zelfs het universum) te behoren. “Alles gebeurt zoals het gebeurt” en wij zijn getuige. We laten via onze zintuigen de buitenwereld toe met een open mind als deel van onszelf. We zijn aanwezig en verliezen daarbij zonder aarzeling (opgelucht, zie moksha) onszelf.
We begrepen dat we dit bevrijdend inzicht niet konden krijgen door te redeneren, door te streven of door te proberen te bereiken of te doen. Je kon onmiddellijk tot dit inzicht komen, eventueel -maar niet gegarandeerd- met behulp van een leraar, door meditatie of door genade.
Degenen die ontwaakten en tot inzicht kwamen, reageerden veelal met stilzwijgen want wat er veranderde en toch hetzelfde bleef, viel niet onder woorden te brengen. Ze maakten zich immers geen illusie (meer), ook niet dat er een advies is om onrecht te beheersen.
Sommige ontwaakten benaderden voortaan hun omgeving liefdevoller (zie ook Bodhisattva). Het ‘ik’ lost op, tezamen met dwang, strijd en angst voor eenzaamheid. Identificatie en competitie worden overbodig. Tony Parsons: "alles is energie, dat wat er is heeft het niet nodig om te weten wat het is" en er is een paradox "niets is tegelijkertijd alles". "Energie is vrij".
Onrecht en fouten in de buitenwereld kunnen worden aangepakt, niet door een illusionair ik of ego, maar door het herstellen van het natuurlijk evenwicht en organisch verlopende processen (zie video onder).
Tony Parsons. Het open geheim. (bol.com).

Herken je jezelf in het beeld dat we allemaal één zijn, althans niet-twee? Antwoord alleen met “ja” wanneer je dit kan ook nadat je in de media hebt gelezen over klimaat- en oorlogsslachtoffers, psychopaten, etc.. Antwoord je met "nee", dan is dit blog aanbevelenswaardig.

Iedereen kent mensen wiens gedrag we afkeuren, maar kunnen we hen ook in ons hart sluiten? Kunnen we vergeven, zodat barrières geslecht kunnen worden en tegelijk eraan werken om herhaling van onrecht te voorkomen?
Het gaat om het inzicht te zien tussen niet-doen en niets doen. Niets doen is geen optie, wel het aspect "laten" (wu wei) in de drie schatten van Lao Tse.
Laten we leven op een snelheid die past bij wat we kunnen behappen en verstouwen.

Vergelijkend godsdienstleraar en filosoof Alan Watts (1915-1973) kon de westerse en oosterse inzichten over het subtiele verschil dat de wereld kon uitmaken "betoverend" verwoorden.

Enkele van zijn bekendste aforismen zijn de volgende.

  • "We zijn geen vreemden in deze wereld, we zijn hier geboren en we zijn deel van de natuur, net als bomen, wolken en rivieren".
  • "Het leven is niet een probleem dat moet worden opgelost, maar een mysterie dat moet worden geleefd".
  • "Je bent niet gescheiden van de realiteit, je bent onderdeel van de realiteit".
  • "We moeten stoppen met proberen om onszelf te verbeteren en gewoon zijn wie we zijn".
  • "Je bent een functie van wat de hele kosmos doet op dezelfde manier als een golf slechts een functie is van wat de hele oceaan doet".
  • "Wanneer je je realiseert dat er niets ontbreekt, dan is de hele wereld van jou".
  • "Het is alleen maar als je probeert om alles onder controle te houden, dat je begint te beseffen hoe alles buiten controle is".

"De boeken van Alan Watts (bol.com)".

Welke boodschap wilde Alan Watts overbrengen?

Een wijs en charismatisch spreker

Wikipedia vertelt over zijn achtergrond het volgende. 

Je kunt hem beluisteren
Alan W. Watts (1915 – 1973) was een Engels filosoof, schrijver, spreker, anglicaans priester, hoogleraar en beoefenaar van de vergelijkende godsdienstwetenschappen. Hij verdiepte zich met name in de filosofie van zen, het boeddhisme en het taoïsme, en heeft met zijn werk een belangrijke bijdrage geleverd aan de introductie en popularisering van Aziatische religie en filosofie in het Westen.
Tot zover Wikipedia.

Alan Watts richtte zich op thema's zoals het bewustzijn, de illusie van afgescheidenheid, en het vinden van balans in het leven. Zijn kernboodschap zou als volgt kunnen worden samengevat.

1. Het leven als een spel of dans

Watts benadrukte dat het leven niet een probleem is dat opgelost moet worden, maar een spel dat gespeeld of een dans die gedanst moet worden. Hij waarschuwde tegen het behandelen van het leven als een opeenvolging van doelen om te bereiken, wat leidt tot het missen van het huidige moment.

2. Non-dualiteit en eenheid

Hij stelde dat de illusie van afgescheidenheid tussen individuen en de rest van het universum de bron is van veel lijden. In werkelijkheid is alles met elkaar verbonden; de grens tussen het 'zelf' en de wereld is kunstmatig.

3. Loslaten van controle

Volgens Watts streven mensen vaak naar controle over hun leven en omgeving, maar echte vrede wordt gevonden in het accepteren en meebewegen met de stroom van het bestaan. Dit idee sluit aan bij het Taoïstische concept van wu wei (niet-forceren, doen door niet te doen).

4. Leven in het nu

Hij moedigde mensen aan om de kracht van het huidige moment te erkennen en los te komen van spijt over het verleden of zorgen over de toekomst. Het nu is het enige dat werkelijk bestaat.

5. Het concept van de leegte

Watts sprak vaak over de oosterse opvatting van leegte (sunyata), niet als iets negatiefs of nihilistisch, maar als de essentie van potentie en creatie. Alles ontstaat uit de leegte en keert ernaar terug.

Als je deze principes herkent, zou het kunnen dat ze jou (net als mij) intuïtief aanspreken zonder dat je ze altijd expliciet kunt benoemen. Dat is ook een kracht van Watts: hij stimuleert voelen en ervaren, niet alleen begrijpen.

Meer over spel en dans

In plaats van het leven te zien als een serieuze onderneming waarin je voortdurend doelen moet bereiken, prestaties moet leveren of problemen moet oplossen, zag Watts het leven als een spel dat bedoeld is om gespeeld te worden of als een dans die je danst om het dansen zelf. Het gaat niet om het bereiken van een eindpunt, maar om de ervaring onderweg.

Zoals in een spel, is het doel van het leven niet om te 'winnen' (wat dat ook mag betekenen), maar om betrokken te zijn in het proces. Spelen gaat om plezier, creativiteit en interactie, niet om het resultaat.

Een dans heeft geen specifieke bestemming. Je danst niet om ergens aan te komen, maar om in het moment te genieten van de beweging en het ritme. De dans eindigt vanzelf, en dat is prima.

Watts verbond dit vaak met het idee dat veel mensen hun leven zien als een ladder die steeds hoger beklommen moet worden – een opeenvolging van diploma's, promoties, bezittingen, en status. Maar als je alleen maar bezig bent met het bereiken van die "volgende trede", mis je de schoonheid van het moment.

Deze metafoor nodigt uit tot loslaten van perfectionisme en controle, en een meer speelse, ontvankelijke houding tegenover het leven. 

Populair in de laatste week

Klik op het label hieronder waarover u meer wilt lezen

#metoo (2) aanbevolen (38) aandacht (26) aanraken (3) aanwezigheid (19) achterdocht (2) ADHD (3) afhankelijkheid (7) afstand nemen (10) agnost (4) agressie (1) alcoholisme (2) altruïsme (4) ambitie (3) ander (3) angst (34) apofatisch (20) authenticiteit (14) autisme (3) autonomie (12) balans en evenwicht (113) begeerte (1) behoefte (8) belangen (10) belemmerende overtuigingen (18) beoordelen (12) bescheidenheid (9) beslissen (7) betrokkenheid (14) betrouwbaarheid (2) bewustwording (22) bewustzijn (41) bezinning (4) Big Tech (5) bindingsangst (5) bioscoopfilm (12) biseksualiteit (2) blijdschap (3) bodhisattva (4) boeddhisme (14) boek (172) boosheid (2) brein (2) burn-out (6) communicatie (35) compassie (17) competentie (4) competitie (30) complottheorie (2) constructief gesprek (9) consumeren (3) containen (10) coping (3) creativiteit (3) crisis (6) dankbaarheid (12) dans (17) daten (5) deflexie (1) demagogie (10) democratie (12) denken (30) denkfouten (7) depressie (2) deugd (10) deugdzaamheid (3) diagnose (7) dialectiek (3) dialoog (24) dieren (17) discipline (2) dooddoener (8) drama (5) drie-eenheid (7) drogredenen (10) drugsgebruik (4) DSM (5) dualisme (5) duurzaamheid (10) echt (4) eenheid (49) eenheidservaring (8) eenzaamheid (8) effectiviteit (5) ego (60) eigenschappen (3) eigenwaarde (6) emancipatie (12) emergentie (4) emotie (18) empathie (7) en-en (36) energie (18) engagement (1) erkenning (13) essentie (9) ethiek (22) etiquette (5) evenwaardigheid (115) evolutie (28) extase (5) fabel (1) feedback (8) filmpje (71) filosofie (63) fraude (7) Freud (2) functioneren (4) gedragsverandering (11) geduld (10) geest (4) geheugen (4) gekwetstheid (5) gelatenheid (3) geld (3) gelijk hebben of gelijk krijgen (9) gelijkmoedigheid (4) geloven (21) geluk (37) genade (7) genot (1) Gestalt (1) Getuige (7) gevoelens (52) gewaarzijn (17) gezag (1) gezichtsverlies (2) gezondheid (7) gezondheidszorg (3) GGz (4) go with the flow (4) God (52) goedgelovigheid (2) gokken (3) Gouden Regel (17) grenzen (22) hechting (1) heelheid (14) hersenen (5) hier en nu (14) holisme (5) hoofdzonde (6) hoogmoed (13) hoop (6) humor (20) ideaalbeeld (4) identificatie (13) identiteit (21) ik-boodschap (13) illusie (14) imago (2) individualisme (6) innerlijke vrijheid (43) integriteit (11) Intelligent Design (1) Internet (3) intrinsieke waarde (6) intuïtie (17) InZicht (25) islam (1) jaloezie (3) jeugd (1) jezelf worden en zijn (22) jongeren (4) karakter (3) katafatisch (2) kenmerken (2) kiezen (21) kind (16) kosten (4) kracht (12) Krishnamurti (2) kuddegedrag (1) kunstmatige intelligentie (14) kwakzalverij (2) kwaliteit (26) kwetsbaarheid (11) leegte (32) leiderschap (11) leugens (9) levensfase (3) levenskunst (14) levensvragen (5) levensweg (5) licht (3) liefde (133) liefdesverdriet (4) lijden (4) loslaten (59) macht (40) machtsstrijd (22) magisch denken (6) man-vrouw verschillen (16) manipulatie (2) mannelijkheid (2) mannen (1) media (6) meditatie (20) metacommunicatie (11) metafoor (5) metafysica (7) milieu (2) mindfulness (8) misbruik (4) model (1) moraliseren (6) motto (1) mystiek (13) nabijheid (7) narcisme (9) natuur (15) negatie (18) neti neti (3) niet doen (56) niet-twee (22) NLP (1) non-duaal bewustzijn (9) non-dualiteit (48) NOP (2) omdenken (11) omgangsregels (3) onderwijs (5) onderzoek (10) ongelukkig zijn (5) onmacht (8) onrust (4) ontmoeten (9) ontrouw (1) ontwikkeling (24) onverwerkt kindertrauma (4) oordeel (44) openheid (16) optimisme (4) opvoeding (11) orgasme (2) Osho (6) ouderen (7) overgave (8) overheid (1) overvloed (5) panpsychisme (1) pantheïsme (1) paradox (48) partnerkeuze (9) passie (2) pedagogie (1) perfectie (5) personeelsbeleid (2) persoonlijkheid (7) persoonlijkheidsstoornis (4) pessimisme (3) pesten (2) Peter principle (1) piekeren (3) pijnlichaam (8) politiek (38) populair (10) positieve (12) potentie (5) privacy (1) processie (2) projectie (17) psychiatrie (3) psychofarmaca (3) psychotherapie (4) rechtvaardigheid (12) reïncarnatie (2) relatie (26) relatievaardigheid (11) respect (51) rijkdom (2) rol (8) romantiek (5) rust (12) ruzie (5) samensmelten (10) samenwerken (8) schaamte (2) scheiden (3) schizofrenie (1) schouwen (5) schrijfdrang (1) schuld (9) schuldgevoel (4) seks (13) selectie (2) sociale druk (5) somberheid (1) spel (5) spiegelogie (4) spijt (1) Spinoza (4) spiritualiteit (60) spreekwoorden (2) sprong (1) statistiek (1) status (2) sterven (8) stilte (35) straling (1) strategie (4) stress (3) superioriteit (13) synchroniciteit (20) taal (35) Taoïsme (28) tederheid (1) Tegenwoordigheid (2) The Secret (1) The Work (1) therapie (3) tijd (9) tijdgeest (5) toeval (10) Tolle (20) transcenderen (6) transformatie (7) transparantie (2) trend (1) twijfel (9) veiligheid (10) verandering (8) verantwoordelijkheid (34) verbinding (76) verdriet (4) vergeten (2) verlangen (8) verlatingsangst (3) verleiding (3) verlichting (17) verliefdheid (7) verlies (4) vermijding (2) vermoeidheid (1) verslaving (8) vertrouwen (34) verveling (4) verwondering (6) vicieuze cirkel (2) video (1) voeding (4) voelen (5) volgzaamheid (1) vragenlijst (1) vrede (11) vreugde (2) vrije wil (8) vrijen (3) vrijheid (145) vrijwilligerswerk (5) waarheid (32) waarneming (13) wakker (1) ware (13) wederkerigheid (12) welzijn (10) wezen (1) wijsheden (26) wilskracht (2) woede (2) woke (1) wu wei (47) yin en yang (7) zelfbeheersing (4) zelfbevestiging (3) zelfbewustzijn (22) zelfdoding (4) zelfkennis (17) zelfkritiek (2) zelfoverschatting (2) zelfrealisatie (13) zelfvertrouwen (5) zelfverwerkelijking (3) zelfwaardering (5) Zen (2) ziel (25) Zijn (23) zin van het leven (15)