Meer dan een gevoel
De vraag of 'houden van' primair een gevoel is, raakt aan de kern van hoe we liefde begrijpen en ervaren. Hoewel velen liefde associëren met emoties als geluk, vreugde en verlangen, blijkt de werkelijkheid complexer en gelaagder te zijn.
'Houden van' manifesteert zich zowel als gevoel én als bewuste handeling. De etymologie van het woord, afgeleid van 'hoeden', wijst al op de actieve component: beschermen, zorgen voor, en verantwoordelijkheid nemen voor het welzijn van de ander. Het is een bewuste keuze die we maken en cultiveren, eerder dan iets wat ons simpelweg overkomt.
Een belangrijk inzicht is dat gevoelens per definitie tijdelijk zijn. Alle emoties die we ervaren in liefde - of ze nu positief of negatief zijn - zijn afgeleiden van liefde, maar vormen niet de essentie ervan. Dit besef kan bevrijdend werken; het verlost ons van de kramp om voortdurend bepaalde gevoelens te willen vasthouden. We kunnen genieten van de emoties die liefde oproept, zoals verliefdheid, zonder ons eraan vast te klampen.
Helen Fisher biedt een interessant perspectief door te stellen dat romantische liefde geen emotie is, maar een drijfveer. Het komt voort uit het verlangende deel van ons brein, vergelijkbaar met andere fundamentele menselijke behoeften en ambities. Deze visie plaatst liefde in een breder neurologisch en evolutionair kader.
Het concept van 'leven vanuit het hart' speelt een belangrijke rol in ons begrip van liefde. Dit betekent niet dat we het denken moeten onderwaarderen, maar eerder dat we streven naar een balans tussen verstand, gevoel en intuïtie. Het hart, hoewel fysiek slechts een spier, heeft een krachtige symbolische betekenis in hoe we liefde ervaren en uitdrukken.
Een cruciaal aspect van 'houden van' is dat het niet noodzakelijk wederkerig hoeft te zijn. De voldoening ligt primair in het geven zelf, niet in wat we terugkrijgen - hoewel wederkerigheid natuurlijk welkom is. Dit sluit aan bij het beeld van stromende liefde: zoals water dat overloopt uit een gevulde kom, geven we onvoorwaardelijk wat we over hebben.
Zelfacceptatie speelt een fundamentele rol in onze capaciteit om van anderen te houden. Dit inzicht, dat zowel in de psychologie als in verschillende spirituele tradities terugkomt, benadrukt het belang van persoonlijke groei in het ontwikkelen van gezonde relaties. Het verwijst naar de wederkerigheid en gelijkwaardigheid die relaties kunnen verrijken, hoewel de culturele interpretaties hiervan kunnen verschillen.
Riekje Boswijk-Hummel beschrijft liefde als een "diepe intentie van de ziel", die verder reikt dan zowel gevoel als hart. Deze visie onderstreept het transcendente karakter van liefde - het is ongrijpbaar maar fundamenteel voor ons bestaan. We zijn het allemaal waard om het te ervaren, maar kunnen het niet bezitten of controleren. Liefde bestaat simpelweg en vraagt vooral om ontdekt en gekoesterd te worden.
Leven vanuit het hart betekent uiteindelijk dat we keuzes maken die resoneren met onze diepste waarden en verlangens, waarbij we ons niet laten leiden door externe verwachtingen of maatschappelijke druk. Het vraagt om een authentieke verbinding met onszelf en anderen, waarbij we onze gevoelens erkennen en gezond uiten. Deze benadering erkent dat ware liefde onlosmakelijk verbonden is met vrijheid - zonder vrijheid geen liefde, en zonder liefde geen werkelijke vrijheid.
Een meer uitgebreide versie met links en boekverwijzingen vind je hier.
