Grieks omdenken
In haar boek Stil de tijd beschrijft Joke Hermsen hoe de Grieken aankeken tegen tijd. Ze zouden de toekomst niet zien als iets dat voor ons ligt, maar juist als iets dat achter ons ligt. “De toekomst duwt of dringt van achteren, en het volume en gewicht waarmee ze dat doet, zijn de mogelijkheden die nog voor ons in het verschiet liggen”.
Plato beschreef al in zijn allegorie van "de grot" hoe de mensen vastgebonden gedwongen waren voor zich uit kijken naar de schaduwen van hunzelf die het vuur achter hun op de muur werpt en zich niet realiseren dat de werkelijkheid achter hen ligt. Ze denken dat ze naar de waarheid kijken en zien niet hoe zij die vertekenen in hun fantasie.
Op de Griekse tempels staat te lezen “Ken jezelf”. Wie goed heeft opgelet hoe zijn gedrag in het verleden tot stand is gekomen kan redelijk goed voorspellen hoe hij in de toekomst zal handelen. Het woord “projectie” slaat hier op. Letterlijk betekent het voor je uit werpen. We zien wat we willen zien of we interpreteren wat we menen te zien op basis van ervaringen uit het verleden.
Joke Hermsen schrijft verder over de laconieke houding van Grieken ten opzichte van de grote krachten, zoals de zon, de tijd, het lot, de weemoed. Daartegen heeft de Griek geen verweer, maar berust hij gelaten in de macht die ze op hem uitoefenen.
De Griekse beschaving heeft millennia voorbeeldig gefunctioneerd en heeft vele wijzen voortgebracht. Tegenwoordig lijkt de klad er in te zetten, althans in de economie. We associëren Griekenland vooral met een vakantiebestemming: daar waar je je vrije tijd wilt doorbrengen met een wijntje of biertje op het terras of op het strand kijkend naar wat er voorbij komt. A holiday is a holy day.
Aandacht
In haar boek verkent Joke Hermsen het belang van rust, verveling, aandacht en wachten; ervaringen die sinds de Oudheid als belangrijke voorwaarden voor het denken en de creativiteit werden beschouwd, maar in het huidige economische tijdsgewricht nog weinig waardering krijgen.
Ze schrijft in haar inleiding.
“We zijn al met al behoorlijk ver verwijderd geraakt van de klassieke filosofische gedachte dat rust en nietsdoen de grondslagen van een beschaving zijn. Niet voor niets stamt het woord ‘school’ af van het Griekse woord ‘scholè’, dat rust en vrije tijd betekent. Pas in rusttoestand, in het interval tussen twee handelingen, kunnen we tot bezinning en reflectie komen”.
En.
“De wereldwijde economische crisis en de dreigende klimaatcrisis geven juist nu aanleiding om de tijd te bevrijden van de economische dwangbuis waar we hem eigenhandig in hebben gestopt. Het is kortom tijd om ook rust, nietsdoen, verveling én bezinning weer op de politieke agenda te zetten, omdat zonder deze voorwaarden voor reflectie het democratische gehalte van een samenleving eigenlijk niet gewaarborgd kan worden”.
"Bewust zijn" gaat verder dan aandacht hebben, aandacht richten en is eerder aandachtig zijn.
Joke Hermsen. Stil de tijd, pleidooi voor een langzame toekomst (bol.com).
Betekenisvolle invallen
Het is levenskunst om stilte productief te maken zonder het resultaat te willen forceren. Het is tijd om ons te bezinnen op de bevrijding en de werking van zachte krachten en dat het bewustzijn zelf stil is.
Stilte kan een belangrijke rol spelen bij het ervaren van synchroniciteit omdat het ons helpt om onze geest te kalmeren en ons bewustzijn te verruimen. Als we onze geest voortdurend blootstellen aan externe prikkels, zoals geluiden, beelden en informatie, kan dit ons vermogen om betekenisvolle signalen en synchroniciteit te herkennen belemmeren. Stilte kan ons helpen om deze ruis te verminderen en ons te concentreren op de subtiele signalen die ons leven verrijken. Stilte kan ons ook helpen om ons te verbinden met ons innerlijke zelf en ons te openen voor nieuwe inzichten en ervaringen.
Door tijd door te brengen in stilte, bijvoorbeeld door meditatie, yoga of wandelen in de natuur, kunnen we ons bewustzijn verruimen en ons verbinden met de diepere lagen van ons bestaan. Op deze manier kan stilte ons helpen om betekenisvolle toevalligheden en synchroniciteit in ons leven te ervaren en ons te verbinden met ons hogere zelf en de wereld om ons heen.
Daarnaast kan stilte ons ook helpen om ons te concentreren op onze innerlijke stem en ons te leiden naar onze diepere verlangens en doelen. Door ons terug te trekken in stilte en ons te concentreren op onze innerlijke wereld, kunnen we ons bewust worden van onze ware roeping en ons leven meer in lijn brengen met onze diepere waarden en overtuigingen.
Dit kan ons helpen om ons leven meer betekenis te geven en ons te openen voor nieuwe kansen en synchroniciteit.
Tot slot
Van "Dichter bij de stilte" Niek Zwakhals.
Stil
Ik heb gevraagd aan God
maar het bleef stil.
Ik heb gebeden tot God
maar het bleef stil.
Ik heb gesmeekt om God
maar het bleef stil.
Ik heb geschreeuwd om God
maar het bleef stil.
Toen werd ik stil
en daar was God.
Niek Zwakhals' stille bundel ‘dichter bij het hart’ is verkrijgbaar via:
de webwinkel van Niels Zwakhals.
