Harmonieus samengaan van individu en samenleving
Het streven naar gelijkwaardigheid en het verlangen om positief af te steken, zijn geen tegenstrijdige doelen. Ze kunnen harmonieus samengaan in een samenleving die gebaseerd is op waardering voor diversiteit en respect voor ieders individuele bijdragen, ongeacht of dit menselijk of dierlijk is. Door deze balans aan te houden, kunnen we een wereld creëren waarin gelijkwaardigheid niet ten koste gaat van uniciteit en waarin iedereen de vrijheid heeft om zichzelf te zijn zonder angst voor oordeel of discriminatie.
In onze samenleving verlangen mensen naar erkenning en eisen gelijkwaardigheid. Het tweede is een basisrecht dat diepgeworteld is in onze overtuigingen over rechtvaardigheid. Echter, de menselijke natuur neigt ernaar om ook uniek te willen zijn, om op een positieve manier te verschillen van anderen. We willen het liefst met kop en schouders ergens boven uitsteken.
Uitzonderlijk of inclusief aanwezig willen zijn
Dit verlangen naar gelijkwaardigheid en uniciteit brengt ons op een subtiele en vaak glijdende schaal, waarbij individuen streven naar erkenning zonder volledig op te gaan in de massa. Gedurende heel onze jeugd zijn wij gericht op groei en verleggen van grenzen en de overgang naar gerichtheid op balans is subtiel en ligt voor iedereen verschillend in de tijd. Je bent nooit te oud om te leren, maar het is niet verstandig om ook als volwassene alsmaar gericht te zijn op meer en verder. Het betere is de vijand van het goede.
De drang naar gelijkwaardigheid is begrijpelijk. Niemand wil gediscrimineerd worden op basis van uiterlijke kenmerken, afkomst of andere oncontroleerbare factoren. Iedereen zoekt naar erkenning en behandeling op basis van hun waarden, vaardigheden en persoonlijkheid, in plaats van oppervlakkige criteria. Deze universele wens vormt de kern van onze sociale rechtvaardigheid en egalitaire overtuigingen.
Tegelijkertijd streven mensen naar individualiteit. We willen niet alleen gelijk zijn aan anderen, maar ook op een positieve manier afsteken. Dit verlangen komt voort uit het streven naar zelfexpressie en het creëren van een unieke identiteit. Het kan zich manifesteren in uiteenlopende aspecten van het leven, zoals persoonlijke stijl, prestaties, en zelfs materiële verworvenheden.
De glijdende schaal van gelijkwaardigheid en uniciteit roept echter vragen op over de criteria waarmee we onszelf en anderen beoordelen. Is iemand die langer is automatisch meer waard? Uit onderzoek blijkt dat managers gemiddeld langer zijn en meer verdienen. Opzien of aanzien? Telt knap zijn zwaarder dan andere eigenschappen? En hoe zit het met financieel succes? Het is essentieel om te erkennen dat deze criteria vaak oppervlakkig zijn en niet de ware waarde van een individu weerspiegelen. Vanaf dit punt spreek ik daarom liever over evenwaardigheid, om nog meer te benadrukken dat we niet gelijk zijn, ook niet beoordeeld willen worden op waarde, maar wel evenwaardig behandeld willen worden.
Laten we de dieren niet vergeten
En laten we deze visie op evenwaardigheid niet beperken tot menselijke relaties. Onze omgang met dieren is een ander cruciaal aspect waarin dit evenwicht van toepassing zou moeten zijn. Die omgang is cruciaal omdat we op globaal niveau te weinig rekening houden met het behoud van leefbaarheid van onze aarde. Dat kost dierenlevens, maar mogelijk ook onze gezondheid. Onze gezondheid is gebaat met een gezonde leefomgeving voor dieren.
We zouden dieren moeten betrekken in onze morele cirkel. Dieren hebben ook recht op vrijheid en respect, vergelijkbaar met onze wens voor gelijkwaardige behandeling. Net zoals wij streven dieren naar een leven dat in overeenstemming is met hun natuurlijke behoeften en instincten. In de praktijk betekent het dat we dieren voldoende leefruimte geven om natuurlijk te kunnen leven en dat we verbindingen tussen gebieden herstellen, vooral daar waar de landbouw en veeteelt overmatig gericht zijn op productie voor de export en geen ruimte gelaten hebben voor de natuur.
Ook dieren zijn onderling niet gelijk en veel diersoorten lijken nauwelijks op mensen. Maar mens en dier kunnen evenwaardig worden beschouwd in hun intrinsieke recht op vrijheid (op een natuurlijk leven).
(Bio)diversiteit is een goede balans
Het evenwicht tussen evenwaardigheid en uniciteit vereist een verschuiving in onze maatschappelijke normen en waarden. We zijn overmatig gericht op competitie met veel te veel ellenbogenwerk als gevolg. Het is niet voldoende om evenwaardigheid alleen te eisen; we moeten ook streven naar een inclusieve cultuur die diversiteit waardeert en individuen aanmoedigt om hun unieke bijdragen te leveren, ongeacht hun soort. Op deze manier kunnen we een samenleving creëren waarin iedereen gelijke kansen heeft en waarin verschillen worden gevierd in plaats van veroordeeld, inclusief de diversiteit aan levensvormen op onze planeet.
