Liefde stroomt wanneer beide partijen het evenwicht bewaken
Bij het aangaan van een relatie lever je onvermijdelijk een stukje van je vrijheid in. Je houdt immers rekening met de wensen, grenzen en behoeften van de ander. Toch brengt een relatie ook vrijheid met zich mee, vrijheid om jezelf te zijn, om samen te groeien en om een verbondenheid te ervaren die je alleen niet kunt bereiken. Dit subtiele spel tussen wat je opgeeft en wat je wint bepaalt het succes en de duurzaamheid van een relatie.
Twee mensen die net verliefd zijn geworden op elkaar, lijden absoluut niet onder de tijdelijke onbalans. Ze zijn bereid vrijwel alle vrijheid op te geven om toch maar bij elkaar te zijn. Over deze fase van de relatie gaat dit essay niet.
Hoe zorg je ervoor dat deze balans op de langere termijn wel positief blijft? Dat begint bij het bewust onderzoeken van de vrijheid die een relatie biedt en vraagt, en regelmatig samen evalueren hoe die balans zich ontwikkelt.
Vrijheden die je inlevert
Bij het aangaan van een relatie lever je bepaalde vrijheden in. Deze zijn vaak heel concreet.
- Je hebt minder volledige controle over je agenda. Waar je voorheen spontaan kon besluiten om na werk met collega's te borrelen, check je nu eerst even met je partner of er geen andere plannen waren. Die vanzelfsprekende vrijheid om je tijd volledig naar eigen inzicht in te delen, verandert in een gezamenlijke planning.
- Je financiële beslissingen hebben impact op een ander. De impulsieve aankoop van een dure hobby of een grote reis vraagt om overleg, omdat het ook je partner's toekomst beïnvloedt. Grote uitgaven worden een gezamenlijke afweging in plaats van een puur persoonlijke keuze.
- Je leefruimte wordt een gedeelde ruimte. De vrijheid om je huis precies in te richten zoals jij wilt, om muziek te luisteren wanneer je maar wilt, of om de thermostaat op jouw favoriete temperatuur te zetten, maakt plaats voor compromissen die voor jullie beiden werken.
Vrijheden die je wint
Tegenover deze ingeleverde vrijheden staat een scala aan nieuwe mogelijkheden en vormen van vrijheid.
- Je krijgt de vrijheid om authentiek jezelf te zijn. In een gezonde relatie ontstaat er een veilige haven waarin je je niet hoeft te presenteren als een perfecte versie van jezelf. Je partner kent en accepteert je met al je eigenaardigheden, onzekerheden en imperfecties. Deze emotionele veiligheid geeft je de vrijheid om te groeien en te experimenteren met wie je bent en wilt zijn.
- Je ervaart de vrijheid van gedeelde verantwoordelijkheid. Waar je voorheen alleen stond voor alle uitdagingen van het leven - van het onderhouden van een huishouden tot het maken van moeilijke beslissingen - heb je nu iemand naast je staan. Deze gedeelde last geeft je meer ruimte om te ademen en risico's te nemen die je alleen misschien niet zou durven nemen.
- Je krijgt de vrijheid om te dromen en te bouwen aan een gedeelde toekomst. Samen kun je plannen maken die individueel buiten bereik zouden liggen. Of het nu gaat om het kopen van een huis, het starten van een bedrijf, of het maken van een wereldreis - met twee inkomens, gedeelde resources en wederzijdse steun worden grotere dromen mogelijk.
Liefde als een stromende rivier
Liefde blijft stromen wanneer beide partners actief ruimte maken voor elkaars vrijheid. Dit betekent niet alleen dat je de ander vrijheid gunt, maar ook dat je erop let dat je eigen grenzen en behoeften niet in het gedrang komen. Een belemmering, hoe klein ook, kan al snel als een beperking voelen.
Het vraagt om regelmatige reflectie.
Voor jezelf
Vraag jezelf af of de relatie je nog steeds voedt. Brengt het je meer (vrijheid) dan het van je vraagt?
Voor elkaar
Bespreek hoe jullie beiden de balans ervaren. Zijn er verwachtingen en onvrijheden die knellen? Zijn er wensen die onderbelicht blijven?
Liefde in beweging zorgt voor verandering
Wanneer we de blokkades voor liefde opruimen, ontstaat er ruimte voor liefde om te stromen. Het is niet iets dat we hoeven te forceren, maar iets dat vanzelf komt zodra we de obstakels verwijderen die haar tegenhouden. Liefde is een levende energie die niet gebonden is aan regels, verwachtingen of voorwaarden. Ze beweegt vrij door ons heen, door anderen, door de wereld.
Liefde stroomt wanneer we ons openstellen, zonder angst of oordeel, en onszelf en anderen accepteren zoals we zijn. Het is een kracht die alles met zich meeneemt: verbinding, creativiteit, en het vermogen om de wereld een beetje mooier te maken. Het is door deze stroom van liefde dat we de volle rijkdom van het leven kunnen ervaren en geven aan anderen.
Wees je ervan bewust dat de ontwikkeling die jij en de ander doormaakt ook kan betekenen dat jij of de ander zo verandert dat je niet meer verbonden wilt zijn. De ander loslaten kan ook een teken van liefde zijn en het begin van een andere relatie waarvan de som van vrijheden nog beter uitpakt.
Zonder vrijheid geen liefde en zonder liefde geen vrijheid
 |
| vrijheid van en tot |
Vrijheid kent twee dimensies: vrijheid van beperkingen en vrijheid tot het realiseren van je verlangens. Bij een gezonde relatie veranderen deze vormen continu. Je partner kan je bijvoorbeeld vrijheid van eenzaamheid bieden en vrijheid tot emotionele ontwikkeling. Maar als de balans verschuift, bijvoorbeeld door te veel eisen of onuitgesproken verwachtingen, kan vrijheid langzaam veranderen in onvrijheid.
De balans bewaken
Een relatie kan lang floreren wanneer beide partijen bereid zijn om de balans tussen vrijheid inleveren en winnen regelmatig te herzien. Dit betekent dat je niet alleen geeft om de ander, maar ook durft te ontvangen. Wanneer de som gevoelsmatig positief blijft, is er ruimte voor liefde om te blijven stromen.
Maak daarom (samen) tijd vrij om stil te staan bij de vraag: biedt deze relatie me meer vrijheid dan ik opgeef? En: draag ik eraan bij dat de ander diezelfde ruimte voelt? Liefde en vrijheid zijn geen vanzelfsprekende waarden; ze vragen onderhoud. Maar juist dat onderhoud zorgt ervoor dat een goede relatie niet alleen duurzaam is, maar ook vervullend blijft.
Zie ook: Wederkerigheid in liefde en vrijheid.
