Onafhankelijk een natuurlijke weg volgen
Wei wu wei is in het Taoïsme het bewust zijn van weten wanneer wel te handelen (actief op te treden) en wanneer niet te handelen. Doen door niet te doen.
Je kunt, om deze levensstijl te begrijpen, denken aan gewoontes als handelingen die niet (meer) worden gevoeld als een inspanning. Bijvoorbeeld: je tanden poetsen als voorbereiding op de nacht of je handen wassen na de gang naar het toilet. Het is een routine geworden die niet meer opvalt, maar wel ongemerkt zijn effect heeft op de hygiëne of op de gezondheid. Dit zijn maar onbeduidende voorbeelden maar deze grondhouding gaat ook op voor de grote levensvragen. Leven in het nu, dingen nemen zoals ze komen of zoals ze zijn, zijn allemaal voorbeelden van wei wu wei.
Prettig geraakt worden
Ze zijn ook de bestanddelen van een stoïcijnse levenshouding. Zaken die je raken zijn nog geen zaken die je kwetsen. Stel je krijgt een lekke band onderweg, dan kom je te laat. Je kunt het ook opvatten als het moment om je band te (laten) vervangen en er vervolgens vrijwel zeker van te zijn dat je de komende jaren juist geen lekke band meer krijgt. Het zijn ook soms de momenten van onverwachte ontmoetingen of wijzigingen in perspectief als je noodgedwongen moet lopen. Het confronteert je met je manier waarop je in het leven staat. Kijk al lopend eens om je heen in een omgeving waarbij je bijvoorbeeld alleen maar fietst. Je ziet details die je anders nooit ziet. Je spreekt mogelijk mensen die je normaal gesproken niet spreekt. Je kunt de veranderingen zien als kansen in plaats van opgaven.
Een stoïcijn beoefent (volgens Wikipedia) de ascese: de deugd is de inspanning om aan de natuur gelijkvormig te worden en deze brengt de mens tot zijn levensdoel, de onbewogenheid (apathie), dat wil zeggen de onderdrukking en afwezigheid van alle gevoelens en hartstochten, want die zijn als hinderlijke ziekten.
Je kan volgens de Stoa alleen gelukkig worden als je onafhankelijk bent van je omgeving.
Nu we in de huidige tijd geconfronteerd worden met opwarming van het klimaat, kan de stoïcijnse of taoïstische grondhouding ook helpen. Het gaat er niet om de eigen verantwoordelijkheid in het meehelpen van het zoeken naar oplossingen te ontlopen, het gaat om het vinden van aanpassingen in de levensstijl waarvan je mag verwachten dat deze op den duur moeiteloos zullen opgepakt worden en effectief zijn.
Bijvoorbeeld: iemand die constateert dat hij overgewicht heeft, kan besluiten om niet meer met de auto naar het werk te gaan, maar lopend of met de fiets. Of hij neemt het openbaar vervoer, hoeft niet meer in de file te staan en heeft tijd om te lezen een praatje aan te knopen. Hij combineert dan twee doelen. Eigenlijk heeft hij ook een handeling nagelaten en een andere handeling gestart. Als het goed is verliest hij ongemerkt en op een natuurlijke wijze zijn overgewicht.
Hij verliest zich niet in het gepassioneerd volgen van een dieet, maar maakt welbewust en zonder ophef een verandering in zijn levensstijl.
Is passie dan ongewenst? Niet per se. Een passie is dubbelzinnig: het motiveert de mens en het kan hem doen lijden. Wanneer iemands passie in evenwicht is wat betreft motivatie en moeite kosten, dan heeft de persoon de juiste balans gevonden voor een stoïcijns voortgaan op zijn weg.
Net zoals een “cool” persoon gevoelens heeft maar er niet door wordt overspoeld, is “cool” zijn ook weten wat je doet op een manier alsof het vanzelf gaat.
Een vredig gevoel
Het gaat erom in harmonie te zijn met de natuurlijke stroom van het universum en niet te proberen om dingen te forceren of te controleren. Het Taoïsme moedigt aan om de natuurlijke gang van zaken te volgen en niet te strijden tegen de natuurlijke orde der dingen. Dit kan resulteren in een gevoel van vrede en balans.
Het boeddhisme daarentegen benadrukt het begrip van dukkha (lijden) en het streven naar beëindiging van lijden door het begrijpen van de Vier Edele Waarheden en het volgen van het Achtvoudige Pad. Het boeddhisme erkent dat lijden onvermijdelijk is in het menselijk bestaan en streeft naar het overwinnen ervan door het verwijderen van verlangen en hechting.
Het Stoïcisme legt de nadruk op rationaliteit, zelfbeheersing en het cultiveren van deugden als een manier om innerlijke vrede en gemoedsrust te bereiken, ongeacht de externe omstandigheden.
Klik hier voor een audiobook van de Tao Te Ching (The Book Of The Way) door Lao Tse.
