Meer politici zouden moeten durven ontregeling te benoemen
Martha Claeys is filosoof en verbonden aan het Centrum voor Ethiek van de Universiteit van Antwerpen. Zij schrijft in een column in Trouw over de “Flooding the zone” en de “Zeeleeuwen” strategie die medestanders van Trump toepassen om tegenstanders te ontregelen.
“Flooding the zone. Het gebied overspoelen. Zo noemt Steve Bannon, voormalig politiek strateeg van Donald Trump, de communicatiestrategie van de Amerikaanse president. Door het verspreiden van zoveel desinformatie en absurde ideeën weet de opponent van verontwaardiging niet waar te kijken. Die kan niet anders dan reageren.”
Claeys schrijft verder: “Trump en de nieuwe eugenetici spiegelen een strategie die David Malki ‘zeeleeuwen’ noemt. De striptekenaar tekende op hoe in 2014 feministische ontwikkelaars van videogames online plots heel wat weerstand kregen van zelfverklaarde critici van ethische wantoestanden in de spelindustrie.
In zijn strip dringt zich een zeeleeuw op aan iemand die zich laat ontvallen niet zo gesteld te zijn op zeeleeuwen. Voor ze het weet volgt de zeeleeuw haar overal. “Waarom vind je zeeleeuwen niet leuk? Kan je bewijzen dat zeeleeuwen lastig zijn? Ik wil enkel maar praten, waarom word je boos? Kan je je niet verdedigen misschien?”
Trollen
Het is een vorm van trollen waarbij iemand op een ogenschijnlijk beleefde, maar onophoudelijke en vermoeiende manier vragen blijft stellen, zogenaamd om een eerlijk gesprek te voeren. In werkelijkheid is het doel om de ander uit te putten, af te leiden en het gesprek te kapen.
Het werkt vooral goed tegen mensen die hun standpunten zorgvuldig willen onderbouwen en zich niet zomaar willen terugtrekken uit een discussie. Omdat de zeeleeuwer telkens beleefd lijkt en gewoon "vragen stelt", kan het voor buitenstaanders lijken alsof het slachtoffer overdreven reageert als die zich begint te ergeren. Daardoor kan het de geloofwaardigheid van het slachtoffer ondermijnen, terwijl de troll zelf als redelijk overkomt.
Het beste antwoord is vaak om de tactiek te herkennen en je energie niet te verspillen aan eindeloze discussies zonder oprechte intentie. In online omgevingen helpt het om zulke interacties op een liefst humorvolle manier kort af te breken en je niet in het moeras te laten trekken.
Of een reactie grappig is, is natuurlijk een kwestie van smaak, maar hieronder een voorbeeld.
Gesprek met ‘humorvolle’ afkapping
🔹 Activist: "We moeten dringend strengere milieuwetten invoeren om klimaatverandering tegen te gaan".
🔸 Zeeleeuw: "Oh? Kan je me precies uitleggen welke wetten en waarom ze werken"?
🔹 Activist: "Ja, bijvoorbeeld strengere uitstoot normen voor bedrijven en een verbod op bepaalde vervuilende stoffen".
🔸 Zeeleeuw: "Interessant! Heb je wetenschappelijke bronnen die onomstotelijk bewijzen dat dit het klimaat verbetert"?
🔹 Activist: "Er zijn talloze studies die dat aantonen, zoals het IPCC-rapport".
🔸 Zeeleeuw: "Ja, maar kan je mij precies uitleggen hoe elk afzonderlijk beleidspunt concreet impact heeft"?
🔹 Activist: "Oh, absoluut! Maar alleen als jij eerst een 20-pagina's tellende scriptie schrijft over waarom de lucht blauw is. Eerlijk is eerlijk"!
🔸 Zeeleeuw: "Huh? Ik stel gewoon een normale vraag".
🔹 Activist: "Ja, en ik stel een normale tegenvraag! Maar goed, ik moet verder, ik heb nog een afspraak met iemand die wél een serieuze discussie wil voeren. Succes met je scriptie"!
Of een andere variant
🔸 Zeeleeuw: "Waarom ben je zo tegen bedrijven? Kan je bewijzen dat strengere milieuwetten iets verbeteren”?
🔹 Activist: "Natuurlijk! Maar eerst: heb je weleens van zeeleeuwen gehoord"?
🔸 Zeeleeuw: "Wat? Wat bedoel je"?
🔹 Activist: "Nou, er is een zeezoogdier dat bekendstaat om het eindeloos volgen van mensen en het herhalen van vragen zonder ooit echt te luisteren. Klinkt bekend, toch? Maar goed, ik moet gaan. Groetjes aan de kolonie"!
Door humor in te zetten, geef je een speelse draai aan de interactie en trek je jezelf er zonder ergernis uit terug. Het maakt het ook minder waarschijnlijk dat anderen jou als "defensief" zien.
