Waar niets moet, groeit iets
We zijn druk. Druk met werken, zorgen, denken, plannen, presteren. Zelfs onze vrije tijd moet vaak iets opleveren: ontspanning, voldoening, een verhaal om te vertellen. Alles lijkt ergens goed voor te moeten zijn. Maar soms komt er een gevoel op dat je nergens kunt plaatsen. Een zachte hapering. Een vaag verlangen naar… niets.
Misschien zijn we iets kwijtgeraakt. Niet iets groots, niet iets zichtbaars. Eerder iets kleins en stil. Een vermogen dat vroeger vanzelfsprekend leek: het vermogen om te rusten in wat geen bedoeling heeft.
De filosoof Byung-Chul Han schrijft over een wereld waarin alles transparant, nuttig en productief moet zijn. Waar zelfs stilte wordt ingeroosterd en verveling verdacht is. Maar hij herinnert ons eraan dat juist in de leegte iets kostbaars verborgen ligt. In wat niet meteen betekenis heeft. In wat gewoon is.
In de natuur vinden we dat soms terug. Een boom die groeit zonder doel. Een wolk die voorbij drijft zonder bestemming. Een vogel die zingt, ook als niemand luistert. De natuur vraagt niets van ons, behalve dat we stilvallen en kijken. Misschien herkennen we daar iets van onszelf: iets dat we niet zijn geworden, maar altijd al waren.
De leegte is niet leeg. Ze is ruimte. Ze is uitnodiging. En soms -als we durven blijven- wordt ze een bron van gevoeligheid die we dachten te hebben verloren.
Onze kostbare natuur
Je kunt een kostbare gevoeligheid hervinden in de leegte. Niet door iets toe te voegen, maar juist door iets weg te laten. Door niets te willen, niets te worden, niets te betekenen. Alleen maar te zijn. Omdat dat misschien wel het begin is van werkelijk leven.
Toch is het niet genoeg om de leegte te betreden. We mogen ook leren genieten van wat zich daar aandient. Zonder plan, zonder verwachting. Een flard zonlicht. Een onverwachte ontmoeting. Een gedachte die nergens toe leidt. Ze komen en gaan. En dat is precies hun waarde: dat ze niet blijven hoeven.
Wat zich aandient hoeft niet vastgehouden te worden. Sterker nog: in het loslaten wordt het pas echt voelbaar. Alles wat werkelijk raakt, verdraagt geen bezit.
De boom verlangt niet naar eeuwige bloei. De wind laat zich niet herhalen. En ook in ons leven zijn het vaak de dingen die vanzelf komen en vanzelf weer gaan, die het diepst beklijven.
Waar niets moet, groeit iets. Niet alleen in ons, maar ook daarbuiten. Misschien moeten we niet alleen onze agenda’s openlaten, maar ook het landschap. Niet alles volbouwen, niet alles benutten, niet alles verklaren. Want wat vanzelf groeit, raakt aan wat we zelf zijn vergeten: dat niet alles hoeft om waardevol te zijn.
Leegte is geen afwezigheid. Ze is een ademruimte waarin iets mag verschijnen, zacht en vluchtig, precies goed zoals het is.
