Onbalans tussen spreken en luisteren
Wanneer twee mensen met elkaar in gesprek gaan bestaat de kans dat de een langer spreekt dan de ander, soms zelfs onafgebroken. Hoe komt dat en wat kun je doen wanneer je de balans wilt herstellen?
Het onvermogen om stiltes te laten bestaan in een gesprek en de neiging om voortdurend te praten, kan een uiting zijn van moeite met empathie of zelfreflectie. Er zijn verschillende mogelijke oorzaken voor dit gedrag.
Angst voor ongemak
Veel mensen voelen zich ongemakkelijk bij stiltes en zien deze als een teken dat het gesprek niet goed verloopt. Ze vullen de leegte met zelf praten in plaats van de ander een vraag te stellen, vaak zonder zich bewust te zijn van hoe dit op de ander overkomt.
Gebrek aan sociale vaardigheden
Sommige mensen hebben niet goed geleerd om gesprekken in balans te houden. Ze realiseren zich mogelijk niet dat het geven van ruimte aan de ander essentieel is voor een vloeiend gesprek.
Onzekerheid
Mensen die zich onzeker voelen in een sociale situatie, kunnen gaan overcompenseren door veel te praten, in de hoop daarmee de goedkeuring van de ander te winnen of de stilte op te vullen met informatie die hen relevant maakt.
Egocentrisme
In sommige gevallen kan het constant praten een gebrek aan aandacht voor de ander verraden. Dit lijkt op narcistisch gedrag, waarbij de eigen ervaring centraal staat en er weinig aandacht is voor wat de gesprekspartner nodig heeft of denkt.
Een leugentje voor bestwil?
Het geven van feedback over sociale vaardigheden, vooral als het gaat om iets gevoeligs als te veel praten, vereist tact en empathie.
Feedback op een diplomatieke manier geven voelt soms als een "leugentje voor bestwil", omdat je de scherpe randjes ervan haalt. Maar dit is niet per se oneerlijk: het gaat om de intentie om constructief te zijn in plaats van kwetsend. De directe boodschap -dat het gedrag van de ander irritant is- kan hard overkomen en leidt vaak tot defensief gedrag, wat de kans verkleint dat de feedback wordt geaccepteerd.
Door zachtere taal te gebruiken, wordt het doel bereikt zonder de ander onnodig te kwetsen. Het draait meer om empathie en tact, zodat de boodschap overkomt zonder afbreuk te doen aan de relatie. In plaats van te zeggen dat iets "irritant" is, leg je de nadruk op de gevolgen voor het gesprek en bied je de ander een manier om zijn gedrag aan te passen zonder zich aangevallen te voelen.
Je kunt dus eerlijk zijn over je gevoel, maar door het vanuit jouw perspectief te formuleren, bied je een opener sfeer voor verbetering. Dat maakt de boodschap zowel eerlijk als behulpzaam.
Varianten van de ik-boodschap als vorm van feedback
Hier zijn enkele manieren waarop je zulke mensen suggesties kunt geven zonder dat ze zich gekwetst voelen.
Gebruik de "sandwich-methode"
Dit houdt in dat je eerst iets positiefs zegt, daarna de constructieve feedback geeft en eindigt met iets positiefs. Hierdoor wordt de feedback zachter verpakt en voelt het minder als een aanval.
Voorbeeld: "Ik vind het fijn dat je zoveel enthousiasme in gesprekken brengt. Soms merk ik wel dat ik niet altijd de kans krijg om mijn gedachten te delen. Ik denk dat we een nog beter gesprek zouden hebben als we elkaar wat meer ruimte geven. Ik waardeer je inbreng en ik kijk ernaar uit om samen te praten".
Geef feedback in termen van "ik-boodschappen"
In plaats van te zeggen wat de ander verkeerd doet, vertel je hoe het gedrag op jou overkomt. Dit voorkomt dat de ander zich aangevallen voelt.
Voorbeeld: "Ik merk dat ik moeite heb om mijn eigen gedachten in te brengen wanneer het gesprek snel doorloopt. Het zou me helpen als we wat pauzes inlassen om beide kanten te beluisteren”.
Geef feedback over de situatie, niet over de persoon
Focus op het gedrag, niet op de persoon zelf. Vermijd labels of termen als "te veel praten" of "onbeleefd", want dit kan persoonlijk worden opgevat.
Voorbeeld: "Ik merk dat onze gesprekken snel doorgaan zonder dat er tijd is voor stilte. Kunnen we proberen wat meer pauzes te nemen, zodat er ruimte is voor reflectie”.
Geef hen het voordeel van de twijfel
Laat de persoon weten dat je hun intenties begrijpt, zodat ze niet het gevoel krijgen dat hun gedrag verkeerd wordt geïnterpreteerd.
Voorbeeld: "Ik merk dat ik tijdens onze gesprekken behoefte heb aan wat meer ruimte om te reageren of mijn gedachten te delen. Kunnen we proberen elkaar wat meer tijd te geven om na te denken voordat we verder praten”.
Nodig ze uit tot reflectie
In plaats van direct te zeggen wat ze moeten veranderen, kun je vragen stellen die hen aanmoedigen om zelf te reflecteren op hun gedrag.
Voorbeeld: "Hoe ervaar jij stiltes in gesprekken? Ik merk dat ik het prettig vind om even na te denken voordat ik verder praat”.
Door feedback op deze manieren te geven, creëer je een veilige ruimte waarin de ander zich niet aangevallen voelt, maar juist de mogelijkheid ziet om te groeien.
