Wat is synchroniciteit?
Synchroniciteit is het betekenisvol samengaan van gebeurtenissen die geen causale relatie hebben.
Enkele voorbeelden van synchroniciteit zijn de volgende.
- Het denken aan iemand en ze direct daarna tegenkomen op straat.
- Het herhaaldelijk tegenkomen van een specifiek symbool of nummer op verschillende momenten.
- Het vinden van de juiste informatie op het juiste moment, terwijl je niet specifiek op zoek was naar die informatie.
- Het gelijktijdig ervaren van emoties of gedachten door twee mensen op afstand van elkaar.
Kun je synchroniciteit opwekken?
Om synchroniciteit in je leven te realiseren is het volgens mensen die synchroniciteit spiritueel willen inzetten (bijvoorbeeld boeddhisten) essentieel om met zuivere intentie je dromen na te jagen. Zuiver houdt in dat je wenst vanuit eenvoud, harmonie en dankbaarheid. Niet-zuivere intentie wordt beïnvloed door bijvoorbeeld zelfzuchtigheid, streven naar status, egoïsme en puur eigenbelang.
Carl Gustav Jung voerde dit begrip in toen hij, na bestudering van de psychologie van onbewuste processen, constateerde dat het causaliteitsbeginsel ontoereikend was om bepaalde merkwaardige verschijnselen in de onbewuste psychologie te verklaren. Zo vond hij vaak merkwaardige parallellen in bijvoorbeeld dromen, ziektebeelden en ervaringen van zijn patiënten. Deze samenhang leek hem niet louter toevallig, maar wezenlijk. Voor Jung is synchroniciteit een kenmerk van een collectief onbewuste.
Een bekend voorbeeld dat Jung aanhaalt is de scarabee. Een scarabee is een kever die het Egyptische symbool was voor wedergeboorte of gedaantewisseling. Het verhaal wordt vaak incompleet verteld, waardoor de clou onduidelijk blijft. Psychotherapeute Jean Shinoda Bolen doet het wel in haar boek Tau van de psychologie (bol.com). "Jung had een patiënte die 'altijd alles beter wist' waardoor haar psychoanalyse niet zo vlot verliep. Ze vertelde Jung dat ze de vorige nacht een droom had gehad waarin iemand haar een gouden scarabee had gegeven, een kostbaar juweel. Terwijl ze Jung over de droom vertelde, hoorde hij achter zich een geluid alsof iets tegen het raam tikte. Het was een bladsprietkever die door zijn goudgroene kleur uiterlijk het meest een gouden scarabee benadert. Jung deed het raam open, ving de kever en gaf het aan zijn patiënte met de woorden 'Hier hebt u uw scarabee'. Door deze ervaring werd de gewenste bres in haar rationaliteit geslagen en was haar verstandelijke tegenstand gebroken. De behandeling kon nu met bevredigend resultaat worden voortgezet".
Carl Gustav Jung. Synchroniciteit, een beginsel van acausale verbond (bol.com).
Met dit voorbeeld is niet een onomstotelijk bewijs geleverd van de bovennatuurlijke aard van synchroniciteit. Jung zag een kans om een toevallige gebeurtenis betekenisvol in te zetten. Het is een van de vele voorbeelden dat in een therapeutische setting het niet gaat om de waarheid, maar wat het verhaal voor de verteller betekent en of een duiding bevrijdend kan werken.
Er zijn ook valkuilen
Natuurlijk ben je gespitst op parallelle gebeurtenissen wanneer een thema jouw aandacht heeft. Wie net een nieuwe auto heeft gekocht, ziet de eerste weken allemaal auto’s van dat merk en met die kleur rijden. Niemand die dat synchroniciteit noemt, maar zal dat toeschrijven aan de aandacht die de nieuwe auto in zijn bestaan heeft.
Jan Diederen maakte een documentaire over synchroniciteit. In de documentaire wordt het voorbeeld gegeven van een meisje in Engeland, genaamd Laura Buxton, die een ballon oplaat met een kaartje met daarop haar naam en die 220 kilometer zuidelijker in Engeland landt. De man die de ballon vindt, brengt het kaartje bij zijn buren omdat daar ook een Laura Buxton woont. De rest laat zich raden: de meisjes nemen contact met elkaar op en hebben wat vergelijkbare hobby’s en worden vriendinnen.
Er worden jaarlijks duizenden ballonnen met een kaartje opgelaten. Hoe groot is de kans dat de vinder iemand kent met de naam van de afzender in zijn directe omgeving? Best wel groot. Het is de buurman die de betekenisvolle link creëert. Hij had net zo goed zelf terug kunnen schrijven of het kaartje aan zijn eigen dochter kunnen geven, maar dan was het nooit wereldkundig geworden.
Voor betekenisvolle synchroniciteit moet je gevoel ontwikkelen om valkuilen te ontwijken. Synchronistische gebeurtenissen zijn aanwijzingen die wijzen naar het bestaan van een onderliggend of bovennatuurlijk verbindend beginsel. Door Jung wordt dit het collectieve onbewuste genoemd, door hindoeïsten en boeddhisten wordt dit de Tao (pad) genoemd, door anderen Het Veld. Juist het veld vlak naast dit pad zit vol met valkuilen, vanwege de werking van illusie en haar onzichtbaarheid. En juist die onzichtbaarheid wordt dan tegenwoordig gebruikt om mensen opnieuw te overtuigen (in de greep te krijgen), terwijl we juist af wilden van de onbewijsbare overtuigingen van de religie.
Zuivere intentie
Deepak Chopra schrijft in De essentie van synchronisch leven het volgende.
Natuurlijk, de beste manier om ervoor te zorgen dat al je intenties verwezenlijkt worden, is ze in overeenstemming te brengen met de kosmische bedoeling, harmonie creëren tussen jouw voornemens en wat het universum met jou voorheeft. Als die congruentie en integriteit ontstaat, zul je merken dat synchroniciteit een grotere rol in je leven gaat spelen. Je kunt die harmonie het beste creëren wanneer je een houding van eenvoud en dankbaarheid ontwikkelt. Maak je dankbaarheid kenbaar voor alles wat je in het leven wordt aangereikt. Harmonie creëren betekent onder andere dat je jezelf niet meer toestaat wrok te koesteren tegen het leven. Wrok is iets van het ego. Alleen mensen zijn in staat intentie te belemmeren door er allerlei soorten emotionele ballast aan toe te voegen. Je moet dit allemaal loslaten, pas dan kun je zuivere intentie creëren.
Depak Chopra. De essentie van Synchronisch leven, de onbegrensde kracht van het zinvolle toeval (bol.com).
Tot zover Chopra.
Was de intentie van Jung en Chopra zuiver?
Beiden waren en zijn omstreden door twijfel aan de wetenschappelijke basis van hun opvattingen. Synchroniciteit kan een spiegel zijn voor jezelf en jouw ziel, het kan richting geven aan jouw leven. Het heeft met betekenisvolle zingeving te maken en jouw persoonlijke leerproces. De vrije wil wordt desgewenst vrijwillig ingeleverd voor een hogere zaak. Het is een oefening in liefde.
Maar een streven en werken aan een hogere zaak maakt je nog niet tot een beter mens. Bescheidenheid siert de mens.
Meer lezen over leiderschap en synchroniciteit, zie Jaworski.
