Thuiskomen in de dragende leegte
Er zijn momenten waarop je voelt: ik ben mezelf kwijtgeraakt. Niet dramatisch, maar stil, als een sluier die tussen jou en je ervaring is gaan hangen. Je leeft je leven, doet wat nodig is, hebt misschien zelfs succes of verbinding, maar iets essentieels lijkt afwezig. Niet verloren, maar vergeten.
Substantie is in die zin geen abstract begrip. Het is voelbaar. Wanneer je thuiskomt in jezelf, ervaar je aanwezigheid met dichtheid, met betekenis, met smaak. Niet als iets dat je doet, maar als iets dat je bent, wat al die tijd aanwezig was onder de lagen van aanpassing, strategie en identificatie. Je voelt dat je bestaat, van binnenuit.
En daarin ligt ook je potentie: de ziel is geen vaste entiteit, maar een levend veld van mogelijkheden. In haar vrije staat is zij vloeibaar, intelligent, scheppend. Ze kan krachtig zijn of zacht, scherp of stil, zonder dat één vorm de ander uitsluit. Thuiskomen is dus ook: de potentie tot volledigheid weer laten stromen. Je leert jezelf niet kennen als een definitie, maar als een dynamisch zijn, een voortdurende ontvouwing van wat zich in jou wil realiseren.
In dit proces verandert ook je relatie tot verbinding. Als kind is verbinding vaak een noodzaak: we hebben nabijheid en bevestiging nodig om te overleven, om onszelf te leren kennen. Later wordt verbinding complexer, gelaagder: we zoeken onszelf in de ander, we spiegelen, botsen, trekken ons terug of haken juist aan. Vaak proberen we via relaties te verkrijgen wat we in onszelf niet kunnen voelen.
Maar wanneer we thuiskomen in onze innerlijke substantie, verandert dat. Dan zoeken we verbinding niet meer uit een gemis, maar vanuit overvloed. We hoeven de ander niet meer te gebruiken als spiegel om ons bestaansrecht te bevestigen. In plaats daarvan ontstaat er ruimte om werkelijk te ontmoeten, zonder eisen, zonder projectie, zonder strategie. Zoals Almaas zegt: de werkelijke ander verschijnt pas wanneer het ware zelf is herkend.
En naarmate we verder thuiskomen, verdiept zich de ervaring van eenheid. Niet als een geloof of concept, maar als een directe realiteit. De scheidslijn tussen binnen en buiten vervaagt. Er is niet langer een afgescheiden zelf dat zich verhoudt tot de wereld, maar een enkel veld van aanwezigheid waarin alles oplicht. Jij bent geen losstaand ik in een wereld van dingen, maar de ruimte waarin alles verschijnt. Eenheid is geen fusie, maar transparantie: alles is zichzelf, maar niets is afgescheiden.
Taoïstisch gezien is dit thuiskomen een vorm van wu wei, niet-doen in de diepste zin. Het is het ophouden met duwen, met forceren, met jezelf maken tot wat je denkt dat je moet zijn. De ziel keert terug naar eenvoud. Naar aanwezigheid. Naar het natuurlijke ritme waarin zij zich vanzelf ontvouwt, wanneer jij haar niet langer in de weg zit.
Thuiskomen is dus geen eindpunt. Het is een voortdurend sterven en oplichten van wie je bent. Een afpellen, geen bouwen. Een herinneren dat je niet hoeft te worden, omdat je altijd al was. Substantie is niet iets dat je kunt verkrijgen, maar iets waar je op leert vertrouwen, steeds weer. En in dat vertrouwen opent zich de potentie om niet slechts te zijn wie je bent, maar ook te worden wie je kunt zijn.
In de loop van ons leven blijft de behoefte aan verbinding bestaan. Maar de invulling ervan verandert, verdiept, wordt verfijnder. Uiteindelijk is echte verbinding: samen aanwezig zijn in wat waar is. En dat begint bij jezelf. Bij het thuiskomen in het stille centrum waar niets ontbreekt en waar ruimte is voor alles.
Eenheid, potentie, substantie: drie gezichten van dezelfde realiteit. Ze wijzen niet naar iets buiten jezelf, maar naar de grond van je zijn. Naar het leven dat zich via jou wil realiseren: niet als project, maar als aanwezigheid. En precies daar, in die dragende leegte, kom je thuis.
