De Bhagavad Gita in kort bestek

Bhagavad Gita betekent het lied van de Heer en is het hoofdwerk van de spirituele literatuur van het hindoeïsme, onderdeel van het epos Mahabharata.
In het epos legt Heer Krishna aan krijger Arjuna uit hoe met zelfkennis in vrijheid te leven.
Arjuna vraagt zich af of hij moet vechten of zich moet terugtrekken, of hij wel of niet moet handelen. Krishna vindt dat te kort door de bocht en legt uit dat hij twee zaken in het oog moet houden.
1. Hij mag kiezen hoe te handelen, maar moet zich neer leggen (waarde 15, zie onder) dat het resultaat wordt bepaald door Īśvara (God). Īśvara is de directe en materiële oorzaak van het universum. Wanneer de mens zijn handelingen opdraagt aan God is hij voor altijd vrij van handelingen, omdat hij dan één is met God.
2. Bij het verwerven van kennis hoe en wanneer wel of niet te handelen dient hij zich bewust te zijn van een twintigtal waarden.

Deze waarden (deugden) zijn:
1. Afwezigheid van trots
2. Afwezigheid van pretentie
3. Niet kwetsen
4. Aanpassing
5. Oprechtheid
6. Dienstbaarheid aan de leraar
7. Zuiverheid
8. Standvastigheid
9. Zelfbeheersing
10. Objectiviteit tegenover zintuiglijke objecten
11. Afwezigheid van egoïsme
12. Bewust zijn van de problemen van geboorte, dood, ouderdom, ziekte en verdriet
13. Vrijheid van eigenaarschap
14. Zonder gehechtheid zorgen voor zoon, vrouw, huis, enz.
15. Gelijkmoedigheid bij het ontmoeten van het gewenste en ongewenste
16. Devotie voor de Heer
17. Je toevlucht nemen tot een stille plek
18. Afwezigheid van hunkering naar gezelschap
19. Onophoudelijke studie van de geschriften die zelfkennis geven
20. Het zien van de waarheid van het zelf

Jij bent zelf waarheid, schoonheid, diepzinnigheid en onbegrensdheid. Je ontdekt dat je alles al hebt, dat je bent wat je zoekt, dat je weet wat je bent. Jij bent de liefde die je zoekt.



De aanbeveling als antwoord op de vraag 'wanneer wel en wanneer niet te handelen' doet denken aan het taoïstische woord wu wei: doen door niet te doen.
Krishna: degene die niet-handelen in handelen ziet, en handelen in niet-handelen is een wijze onder de mensen; hij is een yogi, iemand die alles heeft bereikt wat bereikt moet worden.

Theoloog die van zijn geloof viel

In het magazine Volzin wordt het overlijden herdacht van theoloog Harry Kuitert (1924-2017): ‘Nee, nee, nee, ik geloof niet in God’.

Een paar citaten:
Theologie levert kennis op over ‘een wezen genaamd God’. Zó hebben de godgeleerden het de eeuwen door gezien. En zo zien de meesten van hen het nog steeds. Maar die gedachte klopt niet, zegt Kuitert. “Alle spreken over Boven komt van Beneden, ook de uitspraak dat het van Boven komt”, aldus de beroemde oneliner waarmee hij reeds jaren terug de centrale idee achter zijn visie op de christelijke geloofsuitspraken verwoordde. Nu trekt hij de consequentie voor de theologie: die levert geen kennis op over God als ware God een realiteit buiten ons, maar informeert over wat mensen over zichzelf denken en zeggen wanneer ze over God spreken.
Nog zo’n stelling waarover de theologen het altijd eens zijn geweest: “Kennis gaat over wat bestaat, anders noemen we het fictie.” Dus meenden ze dat God bestond, want ze hadden er kennis van. Kuitert kwam een tijd geleden al tot precies de tegenovergestelde gevolgtrekking: ‘God is niet van kennis, maar van verbeelding.’
“God is een gedachte van mensen.” Met dit inzicht bevrijdde Nederlands best verkopende en meest omstreden theoloog Harry Kuitert zichzelf van “een hoop trammelant en gespletenheid”, zo zei hij in 2011 in Volzin. Het geloof in hemel en hiernamaals had de toen 86-jarige godgeleerde verlaten.
Tot zover Volzin.

Kuitert heeft veel boeken geschreven over zijn veranderende inzichten in religie. Vlak na de watersnoodramp in 1953 in Zeeland werd hij daar predikant. Hij kon het zien van veel onrecht en rampen op de wereld niet verenigen met het bestaan van een God. Dit was de start van zijn twijfel die uitmondde in steeds meer afstand van het beeld dat mensen van God schetsten en dat uiteindelijk ertoe leidde dat hij van zijn geloof in God viel.

Er zijn een tweetal overwegingen die ingaan tegen de conclusie van Kuitert dat God niet bestaat.
1. Van God en de menselijke ziel wordt gezegd dat deze afzijdig en zonder oordeel afwachten tot zij worden erkend en ingeroepen.
2. God kun je niet alleen zien als bron van liefde, maar ook van vrijheid. Zonder liefde geen vrijheid en zonder vrijheid geen liefde. De mens (en ook een dier) is niet werkelijk vrij wanneer dat niet samengaat met het bestaan van onrecht, pijn en overige ellende.

Veel mensen zouden vrijheid willen inruilen wanneer dat onrecht of onveiligheid zou voorkomen. Maar tegelijk ontneemt het dan onze eigen verantwoordelijkheid in het voorkomen daarvan. Je kunt je lot in God's handen leggen, maar voor je handelen ben je altijd verantwoordelijk.

Het wel of niet bestaan van God gaat onze voorstellingsvermogen te boven. Je kunt daarom –gek genoeg- stellen dat Kuitert ook gelijk had in zijn opvatting dat God niet bestaat.
Wat meer zin heeft is om te leven naar de intentie van het universum. Hoe wij die bedoeling inschatten zou uiteraard ten alle tijden kritisch bezien moeten worden. Zolang onze visie leidt tot een positieve intentie naar de wereld is niemand van God los.

Meer zinvol toeval beleven

Het leven heeft niet een benoembare zin. De reden daarvoor zou kunnen zijn om ieder levend wezen een evenwaardigheid te kunnen garanderen: niets en niemand heeft een voorsprong of achterstand in de mogelijkheid om het leven zin te geven. In de Hindoeïstische filosofie wordt het leven vergeleken met een spel en wordt uiteindelijk een zero sum game genoemd.
Alles in de Kosmos is opgebouwd uit energie. Van wat energie precies is kunnen we ons geen beeld van maken. We kennen een aantal vormen en toepassingen van energie en weten dat het niet verloren gaat. Ook onze gevoelens en emoties zijn uitingen van energie en ondersteunen ons creatieve vermogens en geven ons feedback over de kwaliteit van ons handelen.
Het leven is gericht op kwaliteit, op creatie, vergroting en onderhoud daarvan. Die kwaliteit heeft betrekking op zaken en op levende wezens. Wat weinig kwaliteit heeft wordt niet ondersteund en verdwijnt langzaam op de achtergrond.

In gebeurtenissen die op elkaar volgen zien we vaak oorzaak en gevolg. Soms zijn er gebeurtenissen die vrijwel gelijktijdig optreden en waarbij we overtuigd zijn dat er geen oorzakelijk verband is, maar die wel als zeer zinvol en opvallend aan ons voorkomen. Op zo’n moment lijkt de synchroniciteit geen toeval, maar met een bepaalde ondersteunende bedoeling aan ons te verschijnen.
Er valt met de inzichten van synchroniciteit geen persoonlijk of maatschappelijk voordeel te halen. Synchroniciteit verluchtigt het leven en is ondersteunend voor degenen die hun eigen pad volgen en integriteit serieus nemen. Voor wie het wil zien is het een bewijs dat er een hogere intelligentie is (Tao, God, Natuur, universele geest, you name it).

Deepak Chopra zegt het in zijn boek Synchronisch leven. De onbegrensde kracht van het zinvolle toeval als volgt:
“Alles wat in het universum plaatsvindt, begint met intentie. Deze intentie ontstaat altijd in het niet-plaatsgebonden of universele geest, maar neemt een plaats in de ruimte in via de individuele geest”.
“de beste manier om ervoor te zorgen dat al je intenties verwezenlijkt worden, is ze in overeenstemming brengen met de kosmische bedoeling, harmonie creëren tussen jouw voornemens en wat het universum met jou voorheeft. Als die congruentie eenmaal ontstaat, zul je merken dat synchroniciteit een grotere rol in jouw leven gaat spelen. Je kunt die harmonie het beste creëren als je een houding van eenvoud en dankbaarheid ontwikkelt. Maak je dankbaarheid kenbaar voor alles wat je in het leven wordt aangereikt.“
“Door zijn aard maakt de plaatsgebonden geest voortdurend onderscheid tussen ons en de rest van de schepping. De niet-plaatsgebonden geest – het universele bewustzijn - daarentegen is zuiver ziel, zuiver geest. Hij opereert buiten de begrenzingen van de normale tijd-ruimtelijkheid, is de ordende en verbindende kracht in het universum en kent geen beperkingen in ruimte en tijd. Door zijn aard verbindt de niet plaatsgebonden geest alle dingen – omdat het alle dingen is. Hij vraagt niet om aandacht, energie of goedkeuring, is inherent één en trekt daarom liefde en acceptatie aan. Hij is immanent creatief, vormt de oerbron van alle creativiteit.”
“Hoe kom je erachter welke van je intenties het meest in aanmerking komen voor vervulling? Het antwoord is: let op de aanwijzingen die je worden aangereikt door de niet-plaatsgevonden geest. Let op de coïncidenties in je leven. Coïncidenties zijn boodschappen. Ze zijn door God, de geest of de niet plaatsgebonden werkelijkheid aangereikte sleutels die je ertoe aanzetten je karmische geconditioneerdheid, je vastgeroeste denkpatronen te doorbreken. Ze bieden je een mogelijkheid om het bewustzijnsdomein binnen te gaan waar je omringd wordt door liefde en waar de oneindige intelligentie – je bron – voor je zorgt. Spirituele tradities noemen dit de toestand van genade.”

De methode om inzicht te krijgen in de betekenis van toeval is voor iedereen, atheïst, agnost en gelovige, beschikbaar en is meditatie. Je mediteert eenvoudig op de vraag “Wat betekent dit toeval”. Het is uiteraard zaak om geduld te betrachten in het ontvangen van een antwoord en niet naar jezelf toe te redeneren. Dat is naïef bijgeloof. Ook hier is “ken jezelf” het adagium.

Uit de Tao Box (Priya Hemenway):
De mens heeft drie schatten: eenvoud, geduld en mededogen. Eenvoud maakt alles licht, ontspannen en ongedwongen. Eenvoud is weten dat je nooit van huis bent weggegaan. Je bent al bij de bron. Met geduld kun je luisteren, leren en begrijpen. Je gaat er ‘ja’ door zeggen. Door geduld ga je langzamer en kun je het moment ervaren zonder haast. Mededogen is liefde. Het is de ultieme expressie. Het is alles wat je nodig hebt en alles wat je te geven hebt. Buiten liefde bestaat er niets.
Eenvoud, geduld en mededogen vormen de toegang tot Tao. Keer terug tot de bron. Jezelf kennen is de meest grootse expressie van het leven. Je weg naar huis vinden is een grootse reis. Reis met geduld, ga langzaam en geniet van elke stap. Blijf aanwezig in het moment en je zult vinden wat je zoekt. Laat je leiden door mededogen. Je hart heeft de weg altijd gekend.

Hans Feddema ziet het zo:
'Je kunt zeggen dat het universum een eigen perfect ritme heeft, waarbij alles wat gebeurt een doel heeft of achter elke vorm een intelligentie zit, die synchroon werkzaam is. Omdat we dit met onze zintuigen niet waarnemen, staan we er vaak sceptisch tegenover. Dit ook, omdat we graag ons als ego willen neerzetten. Het go with the flow, het accepteren van een verborgen orde strijdt vaak met onze ‘vrije wil’ en onze geconditioneerde overtuigingen. Terwijl synchroniciteit weleens een weg naar vrijheid zou kunnen zijn en een weg om de kracht van de ziel of het onbewuste te beleven. Ons onbewuste is verbonden met het collectief onbewuste en heeft zo vele malen meer wijsheid dan ons bewuste. Het laatste leidt vaak tot mentaal activisme. Maar werkt dat? Door ‘doen door niet-doen’, zoals taoïsten zeggen, stil zijn, vertrouwen hebben en je overgeven aan een groter bewustzijn, lossen vragen zich vaak vanzelf op en ontwikkelen dingen zich zoals de bedoeling is. Krampachtig ‘doen’ vaak niet.'

Inleiding

Welkom, mijn naam is Bert Stoop.
Dit blogspot gaat over hoe ik en anderen aankijken tegen bovennatuurlijke zaken en leven in het nu, maar ook over doodgewone (psychologische) onderwerpen. Vandaar “Psychologie-nu”.

Er is meer
Hoe nog meer artikelen te vinden die je interessant zou kunnen vinden:
Lees je de mobiele versie? Switch via "Internetversie weergeven".
In de internet versie staat in een rechterkolom en onderaan meer informatie over de inhoud van dit blog.

1. Hier een overzicht van de honderden titels met een paar inleidende zinnen.

2. Er staan zoektermen (labels), steekwoorden en onderwerpen onderaan elke pagina.
Zoeken kan links bovenaan en onderaan elke pagina.

3. In de rechterkolom staan veel gelezen artikelen.

Op mijn persoonlijke website meer over de samenhang in de artikelen hier en op andere blogs.

Rigoureuze mystiek

Meister Eckhart leefde in de late Middeleeuwen. Hij was voor het Vaticaan een omstreden mysticus, omdat zijn ideeën weliswaar simpel waren, maar ook zeer radicaal.
Door de eeuwen heen heeft Eckhart als Dominicaanse priester altijd een tegenwicht gevormd tegen religieuze instituties die haar volgelingen onwetend en afhankelijk wilden laten zijn.
In een preek beantwoordde hij deze vraag:

Hoe moet ik God liefhebben?
Je moet Hem liefhebben zoals Hij is: een niet-god, een niet-geest, een niet-persoon, een niet-beeld, verder: zoals Hij is een puur, rein, louter Een, afgezonderd van alle tweeheid, en in dat Ene moeten wij eeuwig verzinken van iets tot niets.

Deze manier van spreken was gebruikelijk in de Joodse en Griekse apofatische theologie. Het Griekse woord apofasis betekent letterlijk ‘weg van de spraak’. Volgens de negatieve theologie is God dan ook zó verheven, dat je hem nooit kunt benoemen. Hij vormt het ultieme mysterie waarop al onze ideeën en voorstellingen afketsen. Of, zoals Eckhart het kort en krachtig in een Latijnse preek zegt: “God is voor ons onbenoembaar vanwege de onbegrensdheid van alle zijn in Hem. Al onze begrippen en namen drukken echter iets uit wat begrensd is. Op die manier kunnen we met ons verstand nooit beredeneren wie of wat God is.

Ook in de Advaita Vedanta uit het Hindoeïsme is deze manier van toepassen van de ontkenning om ongrijpbare concepten te benaderen gebruikelijk. Advaita betekent “niet-twee” om de eenheid (non-dualiteit) van alles te benoemen. Neti, neti, niet dit, niet dit. Wanneer de voorbeelden slim gekozen worden, wordt daarmee het ongrijpbare inzichtelijk gemaakt.
Spiritueel coach Hans Laurentius gebruikt de aanbeveling om tot de waarheid omtrent je ware aard te komen, door een rigoureus zelfonderzoek. De waarheid ontdekken en het pad naar zelfrealisatie wordt dan “als het ware” stap voor stap af te leggen wat je niet bent en wilt zijn.
Dit is een kwestie van inspanning en genade en een moment van compleet loslaten is uiteindelijk onontkoombaar. Eckhart belooft een totale bevrijding.
In het “niet-kennende kennen,” waarbij Eckhart steeds weer ons hele heil in het niet-kennen, niet-weten stelt, wordt de kennis van God een gebeuren van het moment, een “vonkje,” waarin kenner en gekende in een heilige, geheelde geest steeds weer tot één geheel versmelten.

En zo wordt het ongrijpbare hanteerbaar en blijft het altijd levend. Dit geldt niet alleen voor God, maar ook voor liefde, vrijheid en respect.

Lessen voor onze tijd?
"in dat Ene moeten wij eeuwig verzinken van iets tot niets". Anders dan in de middeleeuwen trekken mensen zich voor contemplatie niet meer (lange tijd) terug uit het gewone leven. De geschiedenis maakt tevens steeds meer een einde aan ongelijkheid tussen mensen. Niemand staat in waarde of grondrechten boven de ander, maar we zijn wel steeds (meer) bezig onszelf met anderen te vergelijken. Wij kunnen de uitdaging van Eckhart om te verzinken van iets tot niets oppakken door ons als gelijke van andere mensen en zelfs van dieren te gedragen. Dat heeft positieve gevolgen voor het welbevinden van alle levende wezens op aarde.
Eckhart pleitte ook om van God geen voorstelling te maken. Tegenwoordig wordt "een hoger wezen" aangeduid met de meest uiteenlopende namen: Natuur, Alles, Niets, Leegte, Tao, JHWH. Zou het even serieus nemen in alle eenvoud van deze aanduidingen, met geduld en mededogen, niet een mooie toepassing opleveren van 'Uw wil geschiede"?

Heel praktische aanwijzingen rondom de mystiek van Meister Eckhart en het pad naar verlichting geeft auteur C.B. Zuijderhoudt.

Een citaat over gelatenheid.

In het dagelijks leven moet men zich regelmatig doen gelden om te kunnen functioneren. En dan wil dat zomaar niet direct, dat elimineren van de eigen persoon. Daartoe is een morele attitude, een geesteshouding nodig, die dat helpt te bewerkstelligen. Die geesteshouding zou men kunnen omschrijven als gelatenheid. Dat is niet zoiets als de staart tussen de benen. Het is meer de houding die voorkomt uit een overtuigd: 'Uw wil geschiede'. En dan niet zozeer als kritiekloze gehoorzaamheid aan veronderstelde of gefantaseerde goddelijke wensen, maar als een uitnodigend aanvaarden van wat het leven brengt. Als het van binnenuit 'akkoord' zeggen tegen de natuurlijke gang van het bestaan. Waar de mens geen persoon meer is en zich herkend heeft als uitsluitend bewustzijn, is daar ook geen wil meer. Want met die persoon verdwijnt de persoonlijke wil. 'Uw wil geschiede' is in dat geval dan ook een moeiteloze aangelegenheid zonder strijd. En dat verschaft vrijheid.



Vetgedrukt hierboven worden de "drie schatten" genoemd. Eenvoud, geduld en mededogen vormen de toegang tot tao. Keer terug tot de bron. Jezelf kennen is de meest grootse expressie van het leven. Je weg naar huis vinden is een grootse reis. Reis met geduld, ga langzaam en geniet van elke stap. Blijf aanwezig in het moment en je zult vinden wat je zoekt. Laat je leiden door mededogen. Je hart heeft de weg altijd gekend.

Het gemodder van therapeutisch shoppen stoppen

Op haar achtentwintigste ging schrijfster, actrice en personal coach Marian Mudder voor het eerst in Speyer therapie voor haar angsten en depressies. Het was intensief: twee weken geblinddoekt op een sofa. Maar het hielp niet, ze kreeg er nieuwe problemen bij. Er volgde een lange zoektocht naar de juiste therapeut – regulier en alternatief, van NLP tot rebirthing –, workshops en zelfhulpboeken. Na veel psychologische omzwervingen kwam ze op het spoor van wat haar wél heeft geholpen.

In een interview met Dolf Jansen tijdens Spijkers met Koppen (14 mei) vertelt ze dat ze tot het inzicht kwam dat juist het volgen van allerlei therapieën haar overtuiging bevestigde dat er wat met haar aan de hand was.

Ontwikkeling van bewustzijn en evolutie

Over de rol van toeval in de evolutie wordt onder wetenschappers verschillend gedacht. Het is bon ton om evolutie te verklaren door uit te gaan van toevallige mutaties, gecombineerd met het proces dat de best aangepaste of seksueel meest aantrekkelijke individuen overleven. Charles Darwin is er bekend mee geworden. Deze manier van nuchter denken heeft de meeste status en sluit het meest aan bij de opvattingen van Ockham.
Wikipedia: Ockhams scheermes is de stelling dat wanneer er verschillende hypotheses zijn die een verschijnsel in gelijke mate kunnen verklaren, de hypothese gekozen moet worden die de minste aannames bevat en de minste entiteiten veronderstelt. Het is een principe uit de kennistheorie dat wordt toegeschreven aan de 14e-eeuwse Engelse filosoof Willem van Ockham, een franciscaner monnik.

Wie een doelgerichtheid of een sturing ziet in evolutie, staat voor de vraag welk doel dat is en wie of wat deze sturing doet. Je ziet Ockham al fronsen en het scheermes heffen. In een vorig blog zijn Gerrit Teule en Robert Pirsig besproken. Zij gaan uit van een doelgerichte ontwikkeling in de evolutie, namelijk naar meer kwaliteit, schoonheid en bewustzijn. Priester en paleontoloog Teilhard de Chardin is bekend geworden met het punt Omega waarop de menselijke ontwikkeling zich zou richten. Op punt Omega zou het menselijk bewustzijn samenvallen met het goddelijke bewustzijn. Het zal geen verbazing wekken dat Teilhard de Chardin halverwege de vorige eeuw door het Vaticaan is teruggefloten. De wereld was nog niet toe aan een mens die zich ten opzichte van God emancipeerde.

Medische wetenschappers zien bewustzijn veelal als (bij)product van hersenactiviteit. Gedachten en gewaarwordingen worden we door neurale activiteit bewust. Wanneer de hersenen geen zuurstof meer krijgen, raken we buiten bewustzijn. Duurt dit te lang, dan treden hersenbeschadigingen op en gaan we dood. Mensen met bijna-dood-ervaringen melden vaak spirituele ervaringen.

Wat bewustzijn precies is, daarover is nog geen consensus. Hersenactiviteit is wel via scans aan te tonen, bewustzijn is niet aantoonbaar. Wanneer iemand bij bewustzijn is, is er hersenactiviteit. Omgekeerd geldt dit niet, ook in de slaap, bijvoorbeeld wanneer we dromen is er aantoonbare hersenactiviteit, maar zijn we niet bij bewustzijn. Een uitzondering is de lucide droom, waarin we weten dat we dromen. Via het bewustzijn wordt een mens zich gewaar van zintuigelijke indrukken, van gedachten, gevoelens en intuïtie. Gewaarwordingen kunnen ook daar als het ware tussenin liggen, wat bijvoorbeeld bij meditatie het geval of doel kan zijn.

Ontwikkeling in bewustzijn suggereert dat er sprake kan zijn van meer of minder bewustzijn, zoals je meer of minder wakker of slaperig kunt zijn. Ook wordt er onderscheid gemaakt tussen lager en hoger bewustzijn. En hiermee doet een zekere ranking in kwaliteit van bewust zijn z’n intrede. Zelfbewustzijn wordt als een moreel hogere vorm van bewustzijn gezien. Dieren met zelfbewustzijn zouden daarom aanspraak mogen maken op aan mensen gelijke rechten. Maar is zelfbewustzijn meer bewustzijn of alleen bewust zijn van zichzelf in het bewustzijn?

Wie van mening is dat bewustzijn alleen hoort bij levende wezens en in het geval van zelfbewustzijn met name bij de mens en een klein aantal zoogdieren, zal niet snel geneigd zijn om proberen de sporen van bewustzijn terug te zoeken naar het begin van de ontwikkeling van de kosmos. Immers dat veronderstelt dat ook dode materie of de natuur een bepaalde mate of voorloper van bewustzijn bevat. Al was het alleen maar in de vorm van organisator van meer of minder complexe deeltjes. Sjamanisten en Indianen doen dat wel. Hun zienswijze wordt al snel als bijgeloof en een vorm van magisch denken betiteld.

Magisch denken wordt als een denkvorm gezien van oervolken, naast dualistisch denken (boven/onder/goed/kwaad) en loopt vooruit op religieus en logisch denken.
 

Een open uitwisseling van visies op bewustzijn vraagt een bereidheid tot een evenwaardige dialoog. En zo lang vertegenwoordigers van doelgerichte evolutie niet aannemelijk en aantrekkelijk kunnen maken wat dat denken en ruimer zien oplevert, zal de animo om zo’n dialoog te starten er bij wetenschappers niet komen. Magisch denken lijkt op wensdenken, wordt als naïef beschouwd en is spreekwoordelijk: De wens is immers de vader van de gedachte.

Wie na zoveel waarschuwingen nog wel wil denken in termen van doelgerichte evolutie, heeft als voordeel dat hij of zij zich kan verzoenen met de traagheid waarmee verbeteringen en de onrechtvaardigheid waarmee veranderingen zich aandienen. Dat het miljarden jaren duurde voordat het leven op aarde mogelijk werd, heeft ermee te maken dat de omstandigheden voor de levensvatbaarheid met de huidige kwaliteit nog niet bereikt waren. Dat kwaliteit veel aspecten heeft, waaronder ongrijpbare begrippen als liefde en vrijheid. Dat de kleine stapjes in de evolutie ook evenwaardigheid tussen individuen en soorten mogelijk maken. Dat complexere en sympathieke levensvormen kunnen uitsterven door eigen toedoen of kosmische rampen heeft met het open karakter en eindeloos geduld over eventuele duur en verloop van bewustzijnsevolutie.
Dat bepaalde hypotheses door de wetenschap niet worden onderzocht, heeft te maken met de verwachting dat er op korte termijn geen winst valt te behalen uit de inzichten.

We zijn nog lang niet klaar om de idealen van de Franse Revolutie te stabiliseren en te globaliseren: vrijheid, gelijkheid en broederschap, mogelijk als tussenresultaat van een lange bewustzijnsevolutie.

Het kleine beetje ruimte dat de wetenschap overlaat voor de vrije wil is misschien genoeg om wetenschappers, schrijvers en opiniemakers te interesseren in de spirituele reden daarvoor.

Evolutie gericht op vergroten van kwaliteit

24 april 2017 overleed Robert M. Pirsig de auteur van Zen en de kunst van het motoronderhoud en het boek Lila. De boeken vallen onder metafysica met een vleugje autobiografische inslag en gaan over de doelgerichtheid van de evolutie om kwaliteiten als harmonie en vrede te vergroten. Volgens Pirsig wordt de ontwikkeling van de natuur gedreven door waarden.
Pirsig onderscheidt statische kwaliteit en dynamische kwaliteit. Statische waardepatronen zijn onder te verdelen in vier onafhankelijke stelsels van steeds hoger moreel niveau: anorganische patronen, biologische patronen, sociale patronen en intellectuele patronen. Dynamische kwaliteit is de bron van alle verandering, de kwaliteit van de vrijheid. Dynamische kwaliteit creëert de wereld waarin wij leven, maar statische kwaliteit is noodzakelijk om haar in stand te houden. Met een beetje fantasie zouden waarden als vrijheid en liefde ook kunnen vallen onder de waarden die Pirsig voor ogen heeft.

In Nederland kennen we een auteur die een soortgelijke evolutietheorie aanhangt, namelijk Gerrit Teule. Hij ziet de evolutie als gericht op het vergroten en verbreiden van schoonheid. Bij het allereerste begin van het ontstaan van het heelal was er nog geen materie en waren de natuurkundige wetten afwijkend en is alle materie volgens Teule door God opgebouwd met een eenheid van bewustzijn. Bewustzijn ontstaat volgens Teule uit de samenwerking van eonen en neuronen.
"Dat stijgt ver uit boven 'het verschijnsel mens'."
Eonen bevinden zich in de binnenkant van elektronen en andere deeltjes en communiceren via elektromagnetische golven met andere bewustzijnsdeeltjes (eonen). Deze zogeheten non-lokale communicatie verklaart hoe de triljarden eonen de miljarden cellen in een organisme laten samenwerken om het organisme tot ontwikkeling te laten komen en gezond te houden. Eonen zijn onsterfelijk en hebben een "drang" tot het vergroten van bewustzijn.

Teule refereert soms kort aan Pirsig. Er is (nog) geen fysisch bewijs voor het bestaan van eonen.
Het is denkbaar dat Pirsig’s statische patronen samenhangen met het functioneren van eonen. Dus eonen zouden kunnen functioneren op verschillende niveaus, bijvoorbeeld elementaire deeltjes patronen, anorganische patronen, biologische patronen, sociale patronen, intellectuele patronen en spirituele patronen. En daarmee zou de evolutionaire cirkel rond zijn, zie ook het punt Omega van Teilhard de Chardin..

Met dit korte artikeltje wordt geen van beide auteurs recht gedaan maar kan aanleiding zijn om meer te gaan lezen. Voor Pirsig, klik hier.
Teule heeft een eigen website.

Liefde vinden door liefdevol te zijn?

Dichter D.H. Lawrence schreef: “Alleen zij die liefdevol zijn kunnen de liefde vinden”.

De manier waarop we over liefde spreken weerspiegelt onze verwachtingen daarover. Partners verwachten bij elkaar liefde te vinden. Is die liefde door jezelf en de ander “gemaakt” of “doorgegeven” onder het motto “liefde stroomt”.

Het lijkt een futiliteit of een taalspel, maar het maakt veel uit hoe we naar het ontstaan en het verdwijnen van liefde aankijken. Wie liefde ziet als een ietwat ongrijpbaar fenomeen dat uit een universele bron stroomt van bron naar ontvanger, kijkt ook heel anders naar de mogelijkheden om liefde te ervaren. Wie liefde ziet als een kenmerk van een persoon houdt ook die persoon (net als zichzelf) verantwoordelijk voor het delen van liefde.
 

Niemand zegt “ik ben liefde”. We zeggen wel  “je bent lief” wanneer we bedoelen “ik vind je lief”. En met die mening bedoelen we weer dat wat de ander doet als liefdevol wordt ervaren.
Zegt het labelen als “liefdevol” wat van degene die labelt of van de gelabelde?  Is het waarheid, realiteit of projectie? Net als in een spiegel is het beeld helderder naar mate er minder bewogen wordt. We zien wat we willen zien.

Liefde slecht grenzen. Wie verliefd is laat de ander toe en geniet zwijgend van de ander. De ander is goed zoals die is. De ander is liefde. Het is de natuur die dit voor ons regelt, ook al is het vaak een tijdelijke illusie. Maar in het kader van de voortplanting is voor de natuur bijna alles geoorloofd. Weinig mensen zouden kinderen krijgen wanneer seksualiteit en verliefdheid niet zouden bestaan en samengaan. Net als na dromen in de slaap worden we ook weer wakker uit de verliefdheid.

Wie de bron van liefde universeel vindt, verwacht ook met iedereen liefde te kunnen ervaren, mits er geen belemmering van die stroom wordt opgeworpen. En dat maakt het weer gemakkelijk om te weten wat te doen wanneer je te weinig liefde ervaart. Gewoon op zoek gaan naar de belemmeringen, die in jezelf of in de ander kunnen liggen. Dat kan natuurlijk enige moeite kosten “Liefde is een werkwoord”, maar kan ook ogenblikkelijk worden ingezien “we zijn allemaal één”.

Een ander loslaten om liefde opnieuw een kans te geven is een beetje paradoxaal een optimale strategie om liefde langdurig te laten stromen. Laat liefde allereerst naar jezelf stromen en geef zonder voorwaarde aan een ander door wat overstroomt. Zo wordt je liefdevol en delen we allemaal in de stroom.