Het antwoord van twee filosofen
Nu het steeds krapper wordt op aarde door de groei van het aantal mensen en de verregaande “ontginning” van natuurgebieden wordt het tijd om ons omgaan met elkaar en met dieren eens fundamenteel onder de loep te nemen.
Waarom zouden we de belangen van dieren en van de natuur serieus nemen? Los van ons eigen geweten kunnen we luisteren naar filosofen die goed kunnen verwoorden waarom we dat beter wel kunnen doen.
Paul Taylor en John Rawls zijn beiden belangrijke figuren binnen de ethische en politieke filosofie, en hoewel hun theorieën op verschillende gebieden zijn gericht, hebben ze enkele opvallende overeenkomsten.
Respect voor individuen als morele agenten
In zijn milieu-ethiek benadrukt Taylor het inherent respect voor alle levende wezens. Hij introduceert het concept van "biocentrische gelijkheid," wat betekent dat alle levende wezens recht hebben op morele consideratie en respect.
John Rawls’ theorie van rechtvaardigheid benadrukt respect voor personen als vrije en gelijke morele agenten. Zijn beroemde “sluier van onwetendheid” is bedoeld om ervoor te zorgen dat basisprincipes van rechtvaardigheid worden gekozen zonder kennis van persoonlijke omstandigheden, wat een eerlijke behandeling van alle individuen waarborgt.Egalitarisme
Met zijn biocentrische ethiek stelt Paul Taylor dat alle vormen van leven gelijkwaardig zijn en daarom moeten worden behandeld met gelijk respect en consideratie.
John Rawls’ theorie is sterk egalitaristisch in de zin dat hij rechtvaardigheidsprincipes formuleert die ongelijkheden alleen toestaan als ze de positie van de minstbedeelden verbeteren (het verschilprincipe).Ethiek en morele overwegingen als universeel toepasbaar
Paul Taylor ziet morele overwegingen als universeel toepasbaar op alle levende wezens, niet alleen mensen. Dit impliceert dat ethische principes moeten worden uitgebreid naar niet-menselijke entiteiten.
John Rawls’ theorieën, hoewel primair gericht op menselijke samenlevingen, beogen principes van rechtvaardigheid die universeel toepasbaar zijn op alle rationele wezens binnen een maatschappij.Kritiek op utilitarisme
De ethiek van Paul Taylor verwerpt een utilitaristische benadering die geneigd is om het welzijn van sommigen te maximaliseren ten koste van anderen, en benadrukt in plaats daarvan dat alle levende wezens belang hebben bij bepaalde condities die bijdragen aan hun welzijn en functioneren.
John Rawls bekritiseert utilitarisme omdat het individuele rechten kan opofferen voor het grotere goed. Hij stelt in plaats daarvan principes van rechtvaardigheid voor die de rechten en vrijheden van individuen beschermen.
Paul Taylor en John Rawls delen dus een fundamentele waardering voor respect en gelijkheid, zij het in verschillende contexten en met verschillende objecten van morele consideratie (alle levende wezens bij Taylor en menselijke individuen bij Rawls). Hun theorieën bekritiseren utilitarisme en streven naar een rechtvaardige behandeling van alle morele agenten.
Onder welke condities wil je leven?
Paul Taylor bedacht een denkoefening dat bekend staat als "The Taylorist Society", die gebruikt kan worden om de implicaties van onzekerheid over de toekomst te verkennen. In dit gedachte-experiment worden mensen gevraagd om zich voor te stellen dat ze geboren worden in een samenleving waarin ze niet weten welke rol ze zullen vervullen. Je zou bij deze rol zelfs kunnen denken aan als mens of als dier te worden geboren. Hoe wil je dan dat de condities zijn waaronder je leeft?
Meer lezen, klik hier.
Ook John Rawls schreef in zijn boek A theory of justice over een gedachte-experiment. Rawls beargumenteerde dat als mensen niet weten waar ze staan op de maatschappelijke ladder, ze uit zichzelf tot een rechtvaardige samenleving komen. Een samenleving met veel fundamentele vrijheden voor elk individu, zonder wezenlijk afbreuk te doen aan dezelfde mate van vrijheid voor anderen.
Laten we die gedachte doortrekken naar dieren.
