Liefde alleen geneest een borderline patiënte niet

Anthony Walker is psychiater. Hij was een jaar getrouwd met een borderline-patiënte en schreef een verslag van zijn relatie -- van de eerste ontmoeting tot het eind van zijn problematische huwelijk.
De borderline-persoonlijkheidsstoornis kenmerkt zich door een explosief mengsel van verschijnselen, zoals het opvallende vermogen om schijnbaar zelfvertrouwen en charme plotseling te laten omslaan in hulpeloosheid, razernij en zelfmoordneigingen; manipulatief gedrag; extreme verlatingsangst; zwart-witdenken; permanente problemen en ruzies met anderen; weinig zelfrespect en een chronisch gevoel van leegheid. Zo'n twee procent van de bevolking lijdt eraan, waarvan driekwart vrouwen. Toch krijgt deze stoornis weinig aandacht.
Walkers persoonlijke ervaringen maken duidelijk waarom. Mensen die met borderline-patiënten in aanraking komen, voelen zich vaak schuldig en hebben het gevoel dat zij tekortschieten. Dit geldt niet alleen voor familieleden en vrienden, maar ook voor veel therapeuten.
Op pagina 177 schrijft hij:
Behandeling vergt liefde, en niet alleen liefde, maar ook mededogen. Het is geen romantische liefde die hier nodig is, maar zorgzame liefde. Beide vormen worden gemakkelijk met elkaar verward vanwege de verleidelijke hulpbehoevendheid van de borderline-patiënt. Die hulpbehoevendheid spreekt ons verlangen om hulp te bieden aan. En vervolgens maken we de fout om de zorg voor de patiënt in ons eentje te dragen. We maken de fout om te denken dat alleen liefde genezing kan brengen.



Zie ook Borderline times van psychiater Dirk de Wachter.

Dealen met moeilijke tijden

Vrij naar een tekst op iheartintellengence.
Dit artikel gaat niet over het wat-maakt niet-doodt-maakt-je-sterker cliché.

Laat anderen je helpen
Het is geen schande om toe te geven dat je hulp nodig hebt. Veel mensen proberen hun kwetsbaarheid te verbergen, want afhankelijkheid van anderen voelt onvrij.

Kijk uit voor de slechte gewoonten
Mensen proberen verlichting van pijn af te dwingen door opzettelijk pijn op te roepen, alsof ze denken “ik verdien beter wanneer ik mij vrijwillig inhoudt”. Jezelf pijnigen helpt niet en jezelf verdoven ook niet.

Focus op positieve dingen
Het is verleidelijk om je slachtoffer te voelen van allerlei negatieve oorzaken. Het is een vorm van escapisme dat je afhoudt van te zien wat er allemaal wel goed gaat en ging.

Maak je pijn tot je motivatie
Het draait allemaal om discipline. Gedragsverandering is in het begin pijnlijk maar op den duur zeer motiverend.

Dit zal eveneens voorbijgaan
Tijd heelt alle wonden en wat tijd niet heelt is geen probleem. Een tijd lang uit balans zijn is geen probleem wanneer je de weg terug naar balans nog herinnert. Accepteer dat het zo gewoon is.
Verlies nooit de hoop.

Ontmaskering van een zwarte man

Dat er achter Zwarte Piet meestal een blanke man zit, willen de meeste mensen boven de zeven jaar wel geloven. Dat er achter de olijke Bill Cosby geen brave huisvader zit, is voor velen een verrassing. Hij speelde in The Cosby Show de voorbeeldige echtgenoot Cliff Huxtable. Cosby werd bekend als de zwarte spion in I Spy naast de blanke Robert Culp.
Dus sexy, zwart, beroemd en grappig, welke vrouw wil daarmee nou niet eens kennismaken? Gekleurd door zijn imago van TV persoonlijkheid kon Cosby uitkiezen met wie hij een date deed. Jammer dat hij geen geduld kon opbrengen om er een fatsoenlijke "meet and greet" van te maken. Hij probeerde de vrouwen te drogeren onder het mom van een hemelse ervaring.
Those were the days (Archie Bunker het tegenbeeld van Cliff Huxtable).

Ondertussen is de emancipatie voortgeschreden. Vrouwen zien zwarte mannen als even (weinig) belust op seks en macht als blanke mannen. Individuen maken het verschil. Gaat het bij vrouwen dan niet om seks en macht? Bij de een is het middel, bij de ander is het doel.

Moraal van dit korte verhaal?
Vertrouw op Allah, maar bind wel je kameel vast.

Meer lezen rondom naïviteit in beeldvorming, etc.??

Je moet toch wat zeggen

In het ideale geval is een gesprek een dialoog, dat wil zeggen dat spreker en luisteraar oprecht visies uitwisselen en erop vertrouwen dat de ander het goed met jou voorheeft en zijn best doet naar waarheid te antwoorden. Maar in minder evenwaardige situaties, bijvoorbeeld wanneer je de ander doorzaagt of ter verantwoording roept, dan loop je kans dat de ander maar wat zegt om er vanaf te zijn.
In zware gevallen als de rechtspraak rekent men er helemaal niet op dat het er wat toedoet wat een verdachte zegt. Het is mooi wanneer iemand vrijwillig bekent. Er is een recht op zwijgen zonder daarmee impliciet schuld te bekennen. Uit eeuwenlange ervaring heeft men geleerd dat een hard bewijs veel zwaarder moet wegen dan de verklaring die iemand zelf geeft. Niet iedereen is altijd toerekeningsvatbaar (bijvoorbeeld ziek of dronken) en het is efficiënt ellenlange discussie te voorkomen over wat iemand eigenlijk had willen of moeten zeggen.
In het gewone niet-wetenschappelijke taalgebruik noemt men attribueren in engere zin het gebruik van uitvluchten om een handelwijze te rechtvaardigen. Wanneer een bepaalde uitkomst ons goed uitkomt, dan rekenen we het toe aan de eigen vermogens en wanneer de uitkomst ons niet goed uitkomt dan zoeken we vaak een externe oorzaak. Onbewust weten we dat van elkaar en rekenen het hopelijk elkaar niet zo zwaar aan wanneer iemand niet meteen met de meest geloofwaardige uitleg op de proppen komt.

Het is de kunst van een prettige communicatie om de ander een veilig gevoel te geven en uit te nodigen om vrij te spreken. Wie een oordeel verwacht kan anticiperen met een nietszeggend verhaal of uitleg of liegt staalhard en alle varianten hier tussenin.

Een dubbele rol is weggelegd voor de dooddoener. Een dooddoener is een soort kruispunt in een gesprek waarin een andere afslag kan worden genomen. De spreker kan de dooddoener die de ander inzet om in te breken op het gesprek opvatten als een belediging of een kans.

Daarentegen is het gebruik van drogredenen een kwalijke zaak. Je laat daarmee zien dat je de luisteraar niet respecteert, maar wilt manipuleren.

Wie zichzelf goed kent is er ook van anderen op bedacht dat ook zij een goede reden kunnen hebben om niet meteen voor de draad te komen met de waarheid. Een zekere compassie met dat het tijd kost om elkaar te vertrouwen en dat een gesprek dat begint met een “praatje voor de vaak” niet meteen een voorbode is van een gebrek aan bereidheid of vaardigheid van de gesprekspartner tot diepgang. Het is vaak een spel om al jonglerend in het contact elkaar uit te dagen en uit te nodigen om steeds duidelijker te worden.

Het is prudent om attent te zijn op wat er niet gezegd wordt, maar het is onbehoorlijk om daaruit conclusies te trekken zonder voorzichtig te controleren of jouw vermoeden klopt.

Dit spel is het gemakkelijkst te spelen wanneer je de wens opgeeft om te oordelen en altijd een open mind houdt zonder naïef te zijn.

Kasper C. Jansen en Michiel Lieuwma, beter bekend als De snijtafel, fileren gesprekken op de kwaliteit van wat er wel of niet wordt gezegd. In onderstaande video een gesprek tussen Jeroen Pauw en Diederik Samsom over de slechte peilingen voor de PvdA.

Tien manieren om je bewustzijn te vergroten

Vrij naar een opsomming van The mind unleashed.

Een woord vooraf.
Bewustzijn en moraal zijn niet met elkaar verbonden. Soms overlappen ze. Het staat iedereen vrij om zelf een verbinding te maken. Onderstaande aanbevelingen zijn niet letterlijk een bevel, maar vrijmakende en vrijblijvende suggesties.

1. Waarheid
Waarheid verhoogt je bewustzijn. Leugenachtigheid verlaagt het.
De waarheid bestaat niet, onwaarheid kan worden onderzocht, verwijderd en zo waarheid helpen ontdekken. Het onware zien als onwaar is genoeg.
Zie onwaarheid onder ogen en accepteer de gevolgen. Kun je de (on)waarheid niet delen, onderzoek de reden en probeer de oorzaak weg te nemen. Neem de tijd, maar stel niet uit. Dwangmatige openheid is ook een vorm van willen ontsnappen aan verantwoordelijkheid voor de gevolgen.

2. Moed
Moed verhoogt je bewustzijn. Lafheid verlaagt het. Angst voor verandering hoort erbij, maar zie de kans op groei. Uiteraard is er het risico van overmoed. Je hoeft niemand wat te bewijzen, je mag er zijn. Het gaat om jouw bewustzijnsontwikkeling, die alleen waarde heeft wanneer je er zelf voor kiest. Kleine stapjes werken motiverend. Drie stappen vooruit en twee stappen achteruit is vaak hoe het gaat. Dat hoeft niet demotiverend te zijn, maar kan leerervaringen opleveren.

3. Compassie
Compassie verhoogt je bewustzijn. Wreedheid of onverschilligheid verlaagt het.
Mededogen wortelt in onvoorwaardelijke liefde, een gevoel van verbondenheid met alles wat bestaat. Wanneer je geen verbondenheid voelt met anderen, onderzoek dan jouw belang om je afgescheidenheid te cultiveren. Is het ego? Wat is een gezondere manier om met eigen belang om te gaan?

4. Verlangen
Verlangen verhoogt je bewustzijn. Apathie verlaagt het.
Onduidelijkheid over wat je wilt, verwart jouw bewustzijn. Maar kunstmatig ontsnappen aan deze verwarring door jezelf snel of willekeurig een doel te stellen is jezelf voor de gek houden. Neem de tijd om rustig te onderzoeken wat je wilt en overweeg zonder oordeel alle aspecten die in je opkomen. Snelheid is geen voordeel wanneer je de verkeerde koers volgt.
Duidelijkheid richt je geest en geeft je de kracht om te denken en intelligent handelen.

5. Aandacht
Aandacht verhoogt je bewustzijn. Afleiding verlaagt het.
Een afgeleide geest is een machteloze geest. Meditatie helpt, maar wees je bewust van hoe meditatie bedoeld is. Geen enkele geest kan volkomen open en stil zijn. Gedachten en gevoelens komen op. Laat ze passeren en bevecht ze niet. Zet geen druk op het resultaat door te eisen van jezelf dat het ogenblikkelijk in jouw voordeel moet werken.

6. Kennis
Kennis verhoogt je bewustzijn. Onwetendheid verlaagt het.
Eerst en vooral, ken jezelf. Stel jezelf en anderen vragen en zoek rustig naar antwoorden.
Kijk om je heen, geniet van kennis verwerven. Communiceer nieuwsgierig met je omgeving met verwondering. Bestuderen. Leer. Experimenteer.
Streef naar begrip, maar accepteer dat essentie ongrijpbaar kan zijn en blijven.

7. Rationaliteit
Rationaliteit en nuchterheid verhoogt je bewustzijn. Irrationaliteit verlaagt het.
Logica is een krachtig instrument van het bewustzijn bij correct gebruik. Het geeft structuur en inhoud aan het denken.
De grote uitdaging van de logica is het vermijden van onjuiste veronderstellingen. Een enkele verkeerde veronderstelling kan leiden tot een ellenlange reeks van onlogische conclusies. Dus daag al je overtuigingen uit en berust nooit in te veel zekerheid.

8. Bewuste anderen
Bewuste mensen verhogen jouw bewustzijn. Onbewuste mensen verlagen het.
Zoek contact met mensen waarvan je denkt dat je van hun kunt leren en laat de invloed weloverwogen en rustig op je inwerken. Vergis je niet, je kunt van iedereen leren, soms nog meer van wie je het niet verwacht. Er is geen haast met en geen status aan hoger bewustzijn. Het geeft kansen en bedreigt jouw vrijheid niet, maar vergroot deze na optelling van plussen en minnen.

9. Energie
Energie verhoogt je bewustzijn. Ziekte verlaagt het.
Zorg goed voor jouw fysieke lichaam, want het is jouw voertuig van interactie met de wereld. Energie geeft een voortdurende stroom van vitale levenservaringen. Maar zonder energie verhongert jouw bewustzijn. Bewustzijnsverruimende drugs leveren kunstmatige energie en mogelijkheden. Pas daar mee op.
Consumeer bewust. Denk na, niet alleen over de korte termijn effecten, maar ook over de lange termijn effecten.

10. Intentie
De intentie om jouw bewustzijn te verhogen verhoogt het. Neem dit niet te letterlijk. Taal verheldert en versluiert. Uitspreken van jouw intentie helpt, maar alleen jij weet of je oprecht bent. Bewustzijn heeft de capaciteit om zichzelf uit te breiden of te krimpen, zoals je de capaciteit hebt om te groeien of om zelfmoord te plegen. Op een gegeven moment heb je de vrijheid van keuze. Wees niet bang voor gedachten en gevoelens die opkomen, maar wees je bewust van de gevolgen van welke je wilt behouden.

Zelfonderzoek kan pijnlijk zijn, maar je kunt je verdiepen in de valkuilen en ze zo vermijden.

Elitair denken en evenwaardigheid verdragen elkaar niet

In de vorige eeuwen waren er sociale klassen. Wanneer je voor een dubbeltje was geboren, werd je nooit een kwartje. De bovenklasse had het geld, de onderklasse deed het werk. Veel onderlinge kinnesinne was er niet, want “noblesse oblige”. Dat laatste betekent dat wanneer je vond dat je op grond van geboorte meer rechten had, je dan ook meer plichten had. Zo konden tot de industriële revolutie de meesten zich wel vinden in de toenmalige maatschappelijke verdeling.
Tegenwoordig is er veel minder sprake van een bovenklasse, er wordt wel gesproken van een elite. Die elite komt op allerlei terreinen bovendrijven. Dat er ongelijkheid is willen de meesten nog wel accepteren (wanneer het gebaseerd is op verdienste), maar niet dat de elite steeds meer geld en voorrechten naar zich toetrekt. Ongelijkheid kan gebaseerd zijn op zaken als aanzien, macht, geboorte, bezit, verkiezing, talent, kennis en ervaring.

De bovenlaag van de rijken wordt steeds rijker en de mensen eronder verliezen steeds meer zekerheden. Dat maakt angstig en die angst leidt tot agressie, wanneer mensen rijker worden zonder daarvoor een bijbehorende prestatie te leveren uitleggen als onrecht.
Wie veel kapitaal heeft wordt rijker door dit kapitaal te laten renderen. Wie de middelen heeft om beeldvorming te beïnvloeden is spekkoper. En velen zien er een levenskunst in om met zo min mogelijk middelen een maximaal rendement uit hun vermogen te halen. Het spreekt voor zich dat dit de neiging tot leugenachtigheid vergroot.
Doordat velen inmiddels jaren ervaring hebben met het verkopen van leugens in de reclame, door politici en werkgevers omwille van hun imago, is er terecht een wantrouwen bij de kiezers, werknemers en consumenten ontstaan tegen mensen die zich boven anderen plaatsen. Politici en ondernemers beloven banen in ruil voor belastingverlaging. Dat blijkt een vrijwel loze belofte als het rijke ondernemers betreft. Consumenten creëren wel banen, maar zijn op sommige terreinen wispelturig en beïnvloedbaar.

Van de zeven grootste dilemma's van leiderschap:
"De powermanager die krachtig leiding geeft en meer naar effect kijkt dan naar mensen, is aan vervanging toe. In de huidige tijd is een dienende leider, die zijn beperkingen kent, die anderen credits geeft en die zijn mensen ondersteunt, zeker zo effectief. Aldus Inge Nuijten in haar promotie onderzoek aan de Erasmus Universiteit. Het nieuwe type leiderschap moet wel echt zijn, niet een trucje."

De uitdaging waarvoor we in onze samenleving staan is om evenwaardigheid in stand te houden.

Gelukkig zijn er de sociale media om leugens te ontmaskeren.
Al is de leugen nog zo snel, Internet achterhaalt hem wel.
Veel mensen worden door alle tegenstrijdige informatie kopschuw, niet te verwarren met onverschillig.
Het aloude adagium blijft: "denk zelf".
Maar evenwaardigheid wordt bevorderd door persoonlijke ontwikkeling en innerlijke bevrijding.
En dat is een grillig proces.

Piketty gelooft in kapitalisme, maar is van mening dat groeiende ongelijkheid op onterechte gronden (kapitaal groeit zonder ervoor te werken) het probleem van deze tijd is, dat politiek links en rechts samen moeten aanpakken.

Weest niet bang voor jouw gedachten

Er zijn mensen die beweren dat de geest materie kan besturen en dat je daarom moet oppassen met wat je denkt of voelt.
Dat is nogal een onvrije stelling.

Natuurlijk is het zo dat in direct contact mensen van elkaar kunnen opvangen uit lichaamstaal en gezichtsuitdrukking dat er meer speelt dan wat mensen zeggen. Die extra informatie is ook af te leiden uit geschreven communicatie, "tussen de regels door lezen" etc.. Er is ook nog zoiets als telepathie, een vaardigheid of "zesde zintuig" die een klein percentage mensen hebben.
Het is mooi wanneer mensen positieve gedachten en emoties hebben, maar wanneer ze negatieve gedachten en emoties onderdrukken dan zijn ze verder van huis.

Waarom zouden onderdrukte gedachten geen negatieve uitstraling hebben?
Zwijgen kan een teken van wijsheid zijn, maar ook het residu van angst.
Waarom lachen we om een cabaretier die een leugenachtige politicus hekelt? Is dat negatief? Het is bevrijdend.

Het is veel gezonder om negatieve gedachten en emoties te schouwen. Dat betekent ze te accepteren een tijdje zonder oordeel aan te zien en ze zo nodig uit te vergroten om ze beter te kunnen observeren. Pas daarna kun je het beste beslissen wat je wilt delen met anderen. Het opkomen van negatieve gedachten en gevoelens is niet verkeerd, het vasthouden eraan wel, dat is het verschil.

Wanneer je gelooft dat in het universum een bewustzijn (noem het God of Allah of Dat) zetelt dat belang heeft dat mensen positieve gedachten en emoties hebben dan is het veel nuttiger om open te staan wat het universum je te vertellen heeft. Dus je niet te richten op wat je zendt, maar op wat je kunt ontvangen, bijvoorbeeld via meditatie en intuïtie. Dat open staan doe je door jouw ego niet te groot te laten zijn. Het ego wordt opgeblazen door negatieve gedachten en daarin zit de reden dat je er beter mee aan het werk kan gaan wanneer dat te lang aanhoudt. Een opgeblazen ego verstopt als het ware het kanaal waarmee je kunt ontvangen en in verbinding kunt staan met anderen.

Ook is het zinloos om je te richten op hogere emoties. Er is geen hiërarchie in emoties. Het is prettiger om positieve emoties te hebben. Veel van wat men verstaat onder hogere emoties of gedachten wordt niet gecreëerd door een individu, maar wordt opgepikt door een "open mind".

Onderwerpen op dit blog toegelicht

Welke onderwerpen worden op dit blog onder meer aangekaart?

1. Geen keuzes kunnen maken en niet en-en kunnen denken.
Zwart-wit denken betekent dat je bij tegengestelde opvattingen moet komen tot een oordeel goed of fout, terwijl er veel valt te bereiken door deze opvattingen zonder oordeel te onderzoeken.

2. Onzekerheid over gevoelens. Wat voel ik en waaraan kan ik afleiden dat de ander echt van mij houdt? Wie een relatie aangaat, verliest bepaalde vrijheid en krijgt andere vrijheid terug. Is de som positief? Wie tegenstrijdige gevoelens ervaart, voelt vaak niets omdat de gevoelens elkaar in de weg zitten.

3. Omgaan met de eigen ego en die van een ander. Niet weten hoe om te gaan met grote ego’s betekent niet de belemmeringen weten te omzeilen die een opgeblazen ego veroorzaakt. Een contact en verbinding komt niet echt tot stand.

4. Niet gericht zijn op evenwaardigheid. Veel mensen zijn opgevoed om zichzelf telkens te meten met anderen en proberen te stijgen op alle mogelijke ladders die zijn te verzinnen. Zij vallen in de valkuil van het Peter principe: niet meer een stapje terug kunnen doen wanneer zij een stapje te ver zijn gegaan. Dit hangt ook samen met een niet goed weten wat respect inhoudt, namelijk twee zaken tegelijk in de gaten te houden. Respect is zowel betrokken zijn bij een ander als overschrijding van de eigen en andermans grenzen te voorkomen.
Wie niet weet hoe uit een machtsstrijd te stappen zal ten onrechte blijven zoeken naar een afdoende reactie. Wie een “zero sum game” niet herkent steekt veel te veel moeite in een poging om te winnen, waarbij winnen van de een altijd gepaard zal gaan met verlies van een ander. De ander zal dan altijd blijven zoeken naar een tegenzet.

5. Groei denken vervangen door op tijd omschakelen naar denken in termen van in balans terugkomen. Echte groei is open en kwetsbaar zijn, door alles ontroerd worden en door niets beïnvloed worden. Midden in situaties staan en er geen deel vanuit maken.

6. Angst om autonomie te verliezen. Wie een verbinding aangaat of een verantwoordelijkheid naar zich toetrekt kan voor langere tijd zijn autonomie verliezen. Die (bindings)angst kan leiden tot besluiteloosheid.

7. Onzeker zijn door een gevoel van afgescheidenheid. Wie zich niet bewust is hoeveel hij met een ander gemeen heeft, kan onverschillig overkomen of nalaten zich in een ander te verplaatsen.

Deze en meer onderwerpen zijn uitgewerkt te vinden via de labels onderaan. Zie ook de samenhang in de artikelen van Bert Stoop.

Het ego en duurzaamheid

De ontwikkelingen gaan steeds sneller. Maar snelheid is geen voordeel wanneer het de verkeerde kant opgaat. En het zegt alles over jezelf of je negatieve of positieve ontwikkelingen ziet. Het is het kenmerk van crisis: kansen en bedreigingen.
Het is paradoxaal dat we kunnen constateren dat omgaan met het eigen ego de uitdaging is voor het individu en dat de grootste ego’s de huidige ontwikkelingen aanjagen.

Er is een nieuwe boek uit van trendsetter Jan Rotmans. De boekbeschrijving luidt:
Nederland zal de komende decennia transformeren naar een nieuwe samenleving waarin de machtsverhoudingen zoals we die nu kennen radicaal zijn omgegooid. Dit is geen idealistisch vergezicht, maar de onontkoombare uitkomst van de kantelperiode waarin Nederland zich nu bevindt. In Verandering van tijdperk, de opvolger van de bestseller In het oog van de orkaan, beschrijft Jan Rotmans ook de nieuwe sectoren onderwijs en financiën en geeft daarmee een compleet beeld van Nederland in transitie. Rode draad is dat alle maatschappelijke sectoren hun houdbaarheidsdatum naderen, omdat de mens niet langer centraal staat. Mensen ontwikkelen zelf alternatieven en voeren die uit. Samen vormen zij de beweging van onderop, essentieel voor de transitie naar een beter aangepaste samenleving en economie. Jan Rotmans geeft in Verandering van tijdperk een concreet en soms ontluisterend beeld van de heftige botsing tussen de gevestigde orde en de opkomende nieuwe orde. Dit boek laat zien wat ons te wachten staat en biedt inspiratie omdat in deze kantelperiode ieder individu en elk initiatief telt; eenieder kan juist nu het verschil maken.
Tot zover de beschrijving.

Ieder individu kan het verschil maken en het is waarschijnlijk dat die individuen die voorbij hun eigen ego contact kunnen maken en communiceren een positieve ontwikkeling op gang brengen.

Het globale brein komt tot ontwikkeling

Kennis komt van binnen en van buiten.
Door de moderne media kunnen we met een veel grotere groep anderen communiceren. Die communicatie is vooral zenden en weinig nadenken over de betrouwbaarheid van wat er binnenkomt. Het is zoveel en de snelheid en kwaliteit van de beelden is zo hoog en realistisch dat ons geheugen niet meer kan bijhouden wat we zelf hebben meegemaakt of wat we hebben gezien op TV of Internet. Zelf krijgen we nauwelijks feedback op de kwaliteit van onze uitingen op sociale media. Roeptoeters worden niet vaak teruggefloten en blijven doodgemoedereerd door elkaar heen roepen, niemand luistert en weinig nemen er aanstoot aan. Het roept het beeld op van vurende neuronen in een hersenstelsel waarvan de activiteit wel wordt geregistreerd, maar niet in detail.

We weten dat velen proberen zich mooier voor te doen dan ze zijn (Facebook, reclame), maar we hebben geen idee meer hoe veel, hoe vaak en hoe ver van de realiteit dit gebeurt. De moderne communicatie is domweg te vluchtig. Dat opent mogelijkheden en valkuilen.
Die omstandigheid maakt dat we (paradoxaal gesproken) ook meer vertrouwen gaan hebben in bij wat ons te binnen komt buiten de techniek om. We leren onze eigen gedachten en gevoelens te relativeren. Inhoud en tekst is uit, energie en beeld is in. Door de groter wordende wereld zijn er altijd mensen te vinden die briljanter lijken te communiceren.
Het lijkt wel of we buiten onze klassieke vijf zintuigen steeds meer aangesloten raken op meer communicatiekanalen en een hoger bewustzijn. Maar goedgelovigheid ligt op de loer.

Het idee van een soort globaal ontwikkelend bewustzijn is niet iets van de laatste tijd.

Vrij naar Wikipedia:
Het globale brein is een speculatief concept vergelijkbaar met (dan wel verwant aan) het concept van de noösfeer van respectievelijk Vladimir Vernadsky en Pierre Teilhard de Chardin, de Akasha-kronieken en het "Akashic field" (overdracht van gedachten of ingevingen) van de Hongaarse wetenschapsfilosoof Ervin László. Het begrip als zodanig werd in 1982 voor het eerst gebruikt door Peter Russell in zijn boek The Global Brain.
Volgens de meeste beoefenaars van deze disciplines is de bewustwording van een globaal brein het eindpunt van de (menselijke en culturele) evolutie op deze planeet. Dan zal alle kennis en geestelijke activiteit op bewust niveau samengesmolten zijn in een enkel systeem waarvan het internet nu al een rudimentaire afspiegeling vormt.
In bewust geworden staat zal het bestaan uit een wereldomspannend, transpersoonlijk, transcultureel en transreligieus netwerk van mensen, kunstmatige intelligenties en de infrastructuur om dit alles te verbinden. Net als bij een menselijk brein zouden in dit netwerk allerlei ideeën, gedachten, meningen en discussies plaatsvinden en ontstaan. Tevens zou dit globale brein in de vorm van databanken alle verzamelde kennis van de mensheid bevatten.
Waarschijnlijk zal dit geheel op den duur zo nauw met elkaar verweven worden dat er geen afzonderlijk individueel bewustzijn meer is, maar een allesomvattend bewustzijn van eenheid in verscheidenheid dat vrijelijk 'gedragen' wordt door het netwerk met zijn digitale en biologische 'componenten' (want als door een zeer innige mens-computer interface alle mensen verbonden zijn, dan kan men niet meer spreken over gedachten, meningen of geheugenbeelden van afzonderlijke individuen spreken). Sommigen beweren zelfs dat dit geheel een soort van zelfbewustzijn zal krijgen dat ver uitstijgt boven wat de modale mens aan zelfbewustzijn ervaart.
Raakvlakken hiermee hebben de Gaia-hypothese van James Lovelock (dat het leven zijn eigen ideale levensomstandigheden creëert door de aardse omgeving te beïnvloeden) en de these van het Omegapunt van Pierre Teilhard de Chardin. Teilhard de Chardin probeerde de evolutie-ideeën met het christelijke gedachtegoed te verenigen en zag het leven en de kosmos als voortdurende beweging onder God, die nog niet op de eindbestemming (Omega) was aangeland. De mens is volgens hem al boven het dierlijke leven uitgestegen maar heeft de potentie boven zichzelf en de kosmos uit te stijgen naar het omegapunt, de organische, sociale en geestelijke integratie van de mensheid in zijn geheel en uiteindelijk de eenwording met het universum.
Tot zover Wikipedia.

Taal als middel en valkuil

Steeds meer mensen mediteren op zo’n wijze dat zij proberen open te staan voor wat hen in het bewustzijn toevalt terwijl ze gedachten en gevoelens gewoon laten passeren.
Deze woordeloze wijze van schouwen komt overeen met de manier waarop mensen duizenden jaren geleden luisterden naar hun intuïtie. Gecombineerd met de verbeterde wijze waarop mensen hun eigen ingevingen onder woorden kunnen brengen en delen op de sociale media mag worden verwacht dat de geboorte van het globale brein al is geweest of bezig is te gebeuren.
Een groot verschil met vroeger is dat we tegenwoordig veel beter kunnen verwoorden wat onze visie is. Tegelijkertijd schuilt in de onthechting een gevaar, namelijk vervreemding en argwaan in de vorm van globale samenzwering. Wie de parallellen tussen alles, wat hij ziet of te binnen schiet, al te letterlijk neemt, ziet over het hoofd dat de werkelijkheid (en ook vrijheid en liefde) niet volledig in taal, woord of in tekst, maar ook niet in beeld valt te vangen. Dat proberen is verleidelijk, maar ook zinloos. Taal is bedoeld om de communicatie tussen mensen op gang te brengen en een poging om de werkelijkheid te beschrijven, maar wie de werking van het ego en van de illusie van projecties niet doorziet, denkt ten onrechte dat hij de werkelijkheid totaal doorgrondt.

Self fulfilling prophecies

Voor wie dit te abstract vindt een concreet voorbeeld. Fysici, die zich bezighouden met kwantummechanica, stellen dat alle materie een vorm van energie is. Dat wordt door sommigen uitgelegd dat materie een illusie is. Wie vervolgens probeert door een raam te stappen omdat glas gestolde energie is en voornamelijk bestaat uit lege ruimte en "dus" slechts een illusie is, zal zijn hoofd stoten en zich onsterfelijk belachelijk maken. Er zijn parallellen tussen dimensies, maar die gelden niet altijd letterlijk. Het gaat erom te kunnen schakelen tussen niveaus van perceptie en bewustzijn. Wie daar slecht in is en zichzelf slecht kent, zal te kampen krijgen met bijvoorbeeld machtsstrijd en egospelletjes.

Het feit dat je allerlei processen in een computer met gigantische rekenkracht vage processen kunt doorrekenen tot een concreet cijfer wil nog niet zeggen dat de representatie in het model en de werkelijkheid gelijk zijn door beiden in de taal hetzelfde te benoemen. Martin Armstrong, bijvoorbeeld, ziet in de frequentie waarmee economische crisissen voorkomen telkens het getal pi terugkomen (IDFA, The forecaster). Men ziet in zijn bemoeienis met de economie een "pi"ramidespel.

De valkuil van de Self fulfilling prophecy wordt zichtbaar gemaakt in de fragment uit de uitzending van Jeroen Pauw, waarbij opgemerkt moet worden dat het gelijk in het midden kan liggen. Heeft iemand die ontwikkelingen afdwingt doordat mensen gaan anticiperen op een voorspelling ongelijk of heeft iedereen dan gelijk?



Ontwikkeling van bewustzijn

Als er in de ruimte of universum sprake is van een bewustzijn dan heeft dat (God?) wel wat beters te doen dan informatie op te slaan. Zelfs op aarde hebben wij mensen al last van informatiestress terwijl we een astronomisch kleine fractie informatie opslaan van wat er beschikbaar is.

Het is maar wat je wilt zien in de moderne ontwikkelingen die zichtbaar zijn in de media. Evolutie van het bewustzijn is een bundeling van krachten die sporadisch een extra vrijheidsgraad oplevert, maar waarvan de vorm en inhoud van te voren niet zijn bepaald.

Ook het leven in het hier en nu wordt bevorderd door de globalisering van de menselijke vermogens, vooral zichtbaar in de economie. Het dwingt vrijwel iedereen om niet te ver vooruit te kijken in de toekomst en maakt onzeker. De samenleving raakt met het vrijer worden ook steeds losser. Dat lijkt een beweging weg van samenleven, maar kan ook worden gezien als een opmaak voor een nieuwe samenhang (op een ander niveau).
Omgekeerd geldt voor het verleden dat steeds algemener wordt aangenomen dat onze geschiedschrijving vooral in het licht moet worden gezien van de toenmalige machthebbers. We worden dus ingesloten tussen verleden en toekomst op een manier die weliswaar bij velen angst oproept maar die niet per se onaangenaam genoemd hoeft te worden. Hoe we de snel geformuleerde uitingen van onszelf en anderen in de (sociale) media opvatten en de mate waarop we daarop vertrouwen daar moeten nog heel wat kinderziektes worden overwonnen. Is de zwijgende ander een onthechtte wijze of een onverschillige opportunist?
We leveren vrijheid in door ons te organiseren op globaal niveau en krijgen hopelijk -wanneer we wat opletten- er meer en nieuwe vrijheid voor terug.
Maar we leren (steeds sneller) en het eindpunt van de ontwikkeling (het punt omega) is nog lang niet in zicht ("if ever"). Go with the flow.



Ook dieren kennen het fenomeen dat zij als een soort hoger organisme gaan functioneren om hun vijanden te ontlopen. Ze leveren individuele bewegingsvrijheid in om op een hoger niveau veiliger (en dus vrijer) te kunnen bewegen. Het enige wat ze doen is op de juiste afstand te blijven.

Wat valt er te zeggen over spirituele ontwikkeling?

Over spirituele ontwikkeling valt natuurlijk veel te zeggen en er is op dit blog veel over te lezen.
Maar minder is meer. Het gaat vooral om wat je niet doet (wu wei, apofatisch).
Hieronder in een aantal korte samenvattingen wat wetenswaardigheden.
Onderaan het blog bij de labels is een toegang tot uitgebreidere teksten.

Wat wordt er in de artikelen op dit blog geschreven over spirituele ontwikkeling?

• Evenwaardigheid, er zijn geen niveaus en richtingen in ontwikkeling

• Je kunt niet te vroeg of te laat beginnen met jouw ontwikkeling

• Het ego kan de ontwikkeling vertragen, maar je kunt en hoeft het ego niet kwijt raken

• Het is evenveel doen als laten. Zelfrealisatie valt buiten het domein van bereiken en ‘doen’

• Emoties, gevoelens en oordelen blijven (op)komen, maar je leert ze te schouwen en je kiest wat je deelt

• Je leert grote begrippen als stilte, alles, God, liefde, leegte, vrijheid op hun waarde te schatten

• Je leert te accepteren dat perfectie, volmaaktheid, liefde, onsterfelijkheid, eenheid voortdurend in verandering zijn en niet zijn vast te houden

• Je leert waarheid te ontdekken door je te richten op het ontmaskeren van onwaarheden. Woorden en stiltes zijn daarbij een hulpmiddel en niet een vangmiddel

• Waarheid is niet te vangen in denken en voelen

• Je accepteert dat het zelf niet een concrete entiteit is en dat je dicht bij jezelf komt door te stoppen ernaar te zoeken

Voor wie het leuk vindt om te zien hoe het niet moet, heeft J.P. Sears een paar mooie video's over nep spiritualiteit:

Hij kwetst mij, is dat waar?

Wouter Bos in zijn column in de Volkskrant van 13 november:
“Economisch is voor veel mensen de situatie zorgelijker dan tien jaar terug. We weten dat juist dan tegenstellingen tussen mensen en groepen groter worden. Internationaal zijn de tegenstellingen rond het jodendom, de staat Israël, de Palestijnen en de islam alleen maar gegroeid.
Binnenslands wordt alles heftiger beleefd door toegenomen mondigheid bij etnische minderheden en door de hyperigheid van de nieuwe media.”

Je zou verwachten dat hij reageert op de Zwarte Pietendiscussie, maar nee.

Even verder:
“Eén: kwetsen mag. Ooit had ik dit zinnetje in een integratienota van de PvdA geschreven. Ik was teleurgesteld over de hoeveelheid 'ja, maar...'-redeneringen die ik bij (te) veel moslims tegen was gekomen in de periode na de moord op Van Gogh; alsof Van Gogh zijn dood toch uiteindelijk aan zichzelf te wijten had.
Maar het recht om niet gekwetst te worden, bestaat niet. Het zinnetje haalde de nota uiteindelijk niet, omdat het er te veel op leek alsof we als politieke partij kwetsen wilden aanmoedigen. Ook waar, maar wel jammer van dat zinnetje.”

Jaap de Kreek uit Amsterdam reageert in “Geachte Redactie”.
“Da's knap gedurfd, een prestatie. Want met niet meer dan twee woorden verwijdert hij het fundament onder de samenleving.”

Deze indirecte discussie doet denken aan een uitspraak van Byron Katie. Een aforisme van Byron Katie is “Niemand kan mij kwetsen – dat is mijn werk.”

Een citaat
Mensen die voor het eerst kennismaken met The Work zeggen vaak tegen me:
“Maar het zou mij machteloos maken als ik mijn strijd met de realiteit stop. Wanneer ik de realiteit gewoon accepteer, word ik passief. Ik kan zelfs de wens om iets te doen verliezen.” Ik antwoord dan met een vraag: “Kun je werkelijk weten dat dit waar is?”

Wat geeft je meer macht? – ‘Ik wou dat ik mijn baan niet kwijt was geraakt’ of ‘ik ben mijn baan kwijt geraakt, wat voor intelligente oplossingen kan ik nu direct vinden?’
The Work laat zien dat wat volgens jou niet zou mogen gebeuren, moest gebeuren.
Het moest gebeuren omdat het gebeurde en geen enkel denken ter wereld kan dat veranderen. Dat betekent niet dat je het moet gedogen of goedkeuren. Het betekent dat je zonder weerstand naar dingen kunt kijken en zonder de verwarring van je innerlijke strijd. Niemand wil dat zijn kinderen ziek worden, niemand wil een auto-ongeluk krijgen, maar als deze dingen gebeuren, wat helpt het dan om er mentaal tegen te strijden?
Maar tegen beter weten in doen we het toch, want we weten niet hoe we het moeten stoppen.
Ik houd van wat is, niet omdat ik een spiritueel mens ben, maar omdat het pijn doet als ik strijd met de realiteit. We kunnen weten dat de realiteit goed is zoals die is omdat als we er tegen strijden, we spanning en frustratie ervaren. We voelen ons niet natuurlijk en evenwichtig. Als we stoppen om tegen de realiteit in te gaan, wordt actie eenvoudig, vloeiend, vriendelijk en zonder angst.
Tot zover Byron Katie.

Blijft de vraag “zou het fundament onder de samenleving verdwijnen als kwetsen niet verboden is”?

Byron Katie is bekend geworden van de vier vragen die zij stelt aan mensen die lijden onder hun overtuigingen:
Vraag 1: is het waar?
Vraag 2: kun je absoluut zeker weten dat het waar is?
Vraag 3: hoe reageer je als je die gedachte denkt?
Vraag 4: wie zou je zijn zonder deze gedachte?

De functie, die deze vragen hebben, is dat je gaat twijfelen aan de onontkoombaarheid van je eigen gedachten. Wanneer je de aanspraak op waarheid van je gedachten loslaat, verwerf je vrijheid.
Iemand die zichzelf tot slachtoffert bombardeert met de gedachte dat een ander hem opzettelijk wilde kwetsen doet aan mentale automutilatie.
Het helpt wanneer je de gedachte accepteert dat andere mensen anders denken dan jij en dat jij en die ander evenwaardig zijn in de waarheid van de eigen gedachte.

Nog een paar “Katie-ismen”
Wanneer ik een gebed zou hebben, zou het zijn: “God spaar me voor het verlangen naar liefde, goedkeuring en waardering. Amen.”

Het ergste dat ooit gebeurde is een niet onderzochte gedachte.

Gezond verstand lijdt niet, nooit.

Ik laat mijn gedachten niet los, ik onderzoek ze. Dan laten ze mij los.

Je keert je volledig af van de realiteit als je gelooft dat er een gerechtvaardigde reden is om te lijden.

De realiteit is altijd vriendelijker dan het verhaal dat we erover geloven.

Ik weet zeker dat de hele wereld van mij houdt. Ik verwacht alleen niet dat ze het zich realiseren.

Wanneer ik volkomen helder ben, is wat is, wat ik wil.



Vera Helleman: "Het ego en zijn illusies kunnen gekwetst worden. Jij niet".

Internet en de emancipatie, kansen en bedreigingen

Weinig mensen realiseren zich dat internet zo’n vlucht heeft genomen om redenen die op het eerste oog helemaal niet zo fraai zijn. Internet deelde in haar jongste jaren de belangen van defensie en de porno-industrie. Eerst ging het om macht en geld. Dat leverde een geoliede machine op die het mogelijk maakte om snel en anoniem te communiceren. Langzamerhand heeft het internet bijgedragen aan de emancipatie van velen. Maar hoe nu verder? Die positieve ontwikkeling maakt nog niet iedereen gerust. Er is ook een keerzijde van die snelheid en anonieme exploitatie van behoeftes.

Wat gebeurt er als je opgroeit met constante toegang tot het internet? Heb je nog een geheugen nodig als je alles kunt opzoeken? En beïnvloedt het surfen op het web de manier waarop we boeken lezen? Nicholas Carr, auteur van het veelbesproken essay 'Is Google Making Us Stupid?', buigt zich over de langetermijneffecten van het internet. Gebruikmakend van nieuwe inzichten over de plasticiteit van het brein, de werking van ons geheugen en de manieren waarop we informatie verwerken, toont hij aan dat het internet niet alleen 'nuttig gereedschap' is, maar ook bezig is onze identiteit en zelfs de structuur van onze hersenen te veranderen. Carr vergelijkt tevens de opkomst van het internet met verschillende uitvindingen die ook een nieuwe manier van denken met zich meebrachten, zoals de komst van de plattegrond, de uitvinding van de klok en de overstap van handschrift naar typemachine.
Door voortdurend afgeleid te worden door nieuwe berichten, te blijven klikken op links en alleen maar korte teksten te lezen, wennen onze hersenen aan oppervlakkigheid. Volgens de schrijver nemen de concentratie en geheugenfuncties af en verdwijnt op termijn een rijk intellectueel leven.
In De glazen kooi toont Nicholas Carr dat dit uitbesteden van denkwerk ook onverwachte effecten heeft. We worden bevrijd van een terugkerende mentale oefening, maar leren daardoor ook steeds minder. Weet een piloot straks nog wel hoe hij zelf een vliegtuig bestuurt? Wat gebeurt er als een arts meer op medische software vertrouwt dan op zijn gezond verstand? En dat is niet het enige: algemene menselijke talenten zoals creativiteit, scherpzinnigheid en nieuwsgierigheid blijken op allerlei manieren vervlochten met taken die we steeds vaker aan computers en robots overlaten.

We verwerven steeds meer vrijheid maar moeten ook steeds vaker nadenken hoe we die verantwoordelijkheid en mogelijkheden, die dat oplevert, kunnen oppakken.

Paradox: live life to the max

Een van de meest onbenullige spreuken uit mijn kindertijd leek “wie het kleine niet eert, is het grote niet weerd”. “Leek”, want toen leek het vooral te betekenen “wees maar tevreden met het weinige dat je hebt gekregen”. Nu ik al lang volwassen ben, komt pas een andere betekenis van dit gezegde boven: “de schoonheid en de grootsheid van de schepping zit in de details”.

Ik noem mijzelf agnost. Ik heb me erbij neergelegd dat het bestaan van God niet valt te bevestigen of te ontkennen. Enerzijds is dat de grootsheid van God, als hij/zij/het bestaat, dat er evenveel bewijzen voorhanden zijn voor degenen die geloven als voor degenen die niet geloven. Dat het wezenlijke wel zichtbaar, maar niet grijpbaar is en daarmee tegelijk integer en kwetsbaar blijft.
Het verschil is nu het ego. Wie een groot ego heeft, wil veel kunnen kiezen. Zijn manco is dat hij niet (met rust) kan laten. Mensen houden wel van vrijheid maar niet van onzekerheid. Daarom doen ze vaak alsof ze het weten, omdat erkennen dat je iets niet weet, gewoon tot weinig status leidt. Inmiddels zijn we allemaal zo ver doorontwikkeld dat we meestal intuïtief kunnen aanvoelen of iets (wat iemand zegt) waar is of niet. Maar we zijn nog niet genoeg ontwikkeld om daarover te communiceren zonder nog te vaak in (waarde)oordelen te vervallen.
We leren het steeds beter. Wie dat mooi kan verwoorden is Vera Helleman.



Weinigen kunnen tegen de “ondraaglijke lichtheid van het bestaan”, dat alles vloeit, stroomt en beweegt, wezenlijke dingen ongrijpbaar zijn, dat het liefdevolle contact op het ene moment bestaat en het volgende moment alweer vervlogen is. Wanneer we het (zelf)vertrouwen hebben dat we die momenten weer opnieuw zullen beleven, dan kun je het loslaten en weten dat om die reden het zalige moment ooit weer langs zal komen.
Het beste zijn we voorbereid op het leven wanneer we de mogelijkheid hebben doorzien dat we de werking van twee tegengestelde krachten kunnen integreren in ons eigen bestaan. Dat we zo flexibel zijn dat we bij het aangaan van een contact al de bereidheid hebben om het weer los te laten of tillen naar een hoger niveau. Dat we verliefdheid omzetten in vrijheid en liefde tegelijk. Dat we het leven ten volle willen leven en accepteren dat het ooit weer ophoudt en dat opbouwen en afbreken even waardevol kunnen zijn.
Het fraaie is dat niemand kan claimen de waarheid in pacht te hebben, dat we alle vrijheid hebben om allereerst voor onszelf te kiezen omdat de belangen van anderen beter zijn gediend wanneer we ons ten volle realiseren wat we zelf nodig hebben. Wanneer we eerst doorleven wat we zelf willen, kunnen we ons beter verplaatsen in de ander. En dat verplaatsen gaat dan hopelijk gepaard met de wens om de vrijheid van de ander, mens of dier, te helpen vergroten. Dat is liefde, dat is verbinding, dat is vrijheid, dat is “live life to the max”.

Een gezondere werking van het ego

Wanneer een peuter voor het eerst iets van een ego laat merken dan wordt hij meestal daarin aangemoedigd. De “ikke, ikke, ikke”-fase is niet alleen amusant en vertederend, maar ook een van de eerste tekenen dat het kind op weg is naar zelfstandigheid. En dat is ook een voorteken dat ooit de afhankelijkheid zal ophouden. Door het ontwikkelen van een ego wordt de vanzelfsprekende verbondenheid met de omgeving verbroken. Het zal ook onzekerheid in diens leven introduceren of er wel van hem of haar wordt gehouden, maar het kind krijgt vooralsnog genoeg tijd om het maken van contact met anderen op een gezonde manier te combineren met voor zichzelf opkomen.

Een ego leeft vooral in de taal, het is niet op fysiek niveau, bijvoorbeeld in hersenscans, aan te tonen. Dat maakt het ook lastig om in de opvoeding te leren daar op een gezonde manier mee om te gaan. Het kind moet namelijk leren tegelijkertijd met zijn eigen en met andermans belangen rekening te houden. Tegelijkertijd betrokken zijn en de juiste afstand houden is het wezen van respect en dat kan een jong ego niet vroeg genoeg beseffen.
De werking van twee ego’s tegenover elkaar lijkt op de werking van een magneet. Zijn de tegenovergestelde polen bij elkaars nabijheid dan trekken ze elkaar aan, maar staan de gelijke polen tegenover elkaar dan stoten ze elkaar af. Ze draaien eindeloos een slag in de rondte. Er wordt een boel energie opgewekt, met als parallel in het menselijke verkeer, veel emoties. Het is het meest effectief om beide mogelijkheden op zo'n manier tot je beschikking te hebben dat het voor jou werkt. Dat je je kunt verbinden wanneer je dat wilt en dat je kunt loslaten wanneer de grenzen van de vrijheid dreigen te worden overschreden.

Ego’s brengen het individu voortdurend in beweging en dat is een neutrale constatering. In het gunstige geval is het flow, in het ongunstige geval angst en vlucht.
Ouders spelen een dubbele rol in een gezonde ontwikkeling van het ego. Ze stimuleren hun kind om grenzen te verleggen en zich te onderscheiden van anderen door zich te meten met anderen. Er is voortdurende competitie (sport) en meten van voortgang in leerdoelen (Cito-toets). Het gevolg kan zijn dat evenwaardigheid wordt gezien als onwenselijk in plaats van de bedoeling. Het levert een samenleving op van individuen die zich verloren voelen. Wie blije foto's van anderen op Facebook ziet, kan blij zijn voor een ander of jaloers worden. Wie niet in contact is met zichzelf voelt zich verloren.
Het ego als een onbewust onderdeel van de volwassen persoonlijkheid heeft allerlei effecten en aspecten. Het zorgt dat de persoon voor zichzelf opkomt, maar kan ook een splijtzwam zijn en er voor zorgen dat een verbinding niet echt tot stand komt. Een verbinding komt niet werkelijk tot stand wanneer het ego zich in een relatie onderdanig of superieur opstelt. Dan is er ongelijkwaardigheid.
Ongelijkwaardigheid kan een opbouwende samenwerking in de weg staan of minder optimaal houden. Om dit negatieve effect te voorkomen is het aan te bevelen om je bewust te zijn van de werking van het schouwen. In jouw rol op het levenstoneel ben je niet alleen speler, maar je bent ook publiek en regisseur. Dat geeft de mogelijkheid om van standpunt te wisselen en het mooiste spel te laten ontstaan. Zo bekeken is de functie van het ego vooral faciliterend en niet per se blokkerend of (in toneeltermen) leidend tot een afgang.
Het mooiste spel wordt gezamenlijk ontwikkeld wanneer jouw medespelers het gevoel hebben dat je boven jouw rol staat en ze zich uitgedaagd voelen om het mooiste in jou boven te halen.

Op spiritueel niveau is dit een oproep om open te staan voor de eenheid tussen alle levende wezens. Het is het besef dat iedereen het beste af is wanneer wij ons steentje bijdragen aan het vrij laten stromen van liefde tussen mensen. Die vrije stroom wordt onderbroken wanneer we in verbinding gaan met elkaar vanuit een egoïstisch motief. Egoïstisch kan zijn dat je niet meer kunt loslaten, de verbinding wilt monopoliseren of de ander wilt gebruiken.
Een verbinding bestaat op verschillende niveaus. Op het laagste niveau vindt permanent koppeling en ontkoppeling plaats. Op een hoger niveau is er (als het goed is) vertrouwen in dat de mogelijkheid tot verbinding altijd aanwezig is in vrijheid. De verbinding draagt dus paradoxaal bij aan de vergroting van de vrijheid van de ander.

Twee auteurs die schrijven over de eenheid tussen individuen en hoe gezond om te gaan met jouw ego zijn Eckhart Tolle en Vera Helleman.



Paul Smit kan goed verwoorden en verbeelden hoe het ego het gevoel van afgescheiden zijn oproept:

Wat is zelfrealisatie of verlichting?

Zelfrealisatie is het besef dat er geen persoonlijk zelf is te ervaren. Je kunt alleen jezelf zijn. Het bewustzijn waarin jij verschijnt is altijd verlicht. Het is een innerlijk weten.
Omdat er geen eigen zelf is, is er ook geen afgescheidenheid. Er is non-dualiteit. Wanneer je stopt met zoeken naar jezelf kan de onmiddellijke ervaring ontstaan dat je bent verbonden met alles en iedereen. Je hoeft jezelf niet te bewijzen, je mag er zijn, net zoals alle andere levende wezens. Je deed het als baby al vanzelf en bent het waarschijnlijk kwijt geraakt toen jouw ego zich aandiende en ontwikkelde. Een gezond ego wordt gevoed door het Zelf.

Het ego kan ook worden gevoed door een pijnlichaam. Het gaat dan tussen jou en de ander staan, maar deze twee entiteiten bestaan alleen in de taal. Daarmee wordt het praten en denken erover overigens niet minder bruikbaar. Het ego kan een afgescheiden gevoel opleveren. Wat ook tot afgescheidenheid (dualiteit) leidt is het vasthouden aan een eigen identiteit. Het levert meer verlichting op om je te realiseren dat ”je bent”.

In de verbinding die je kunt voelen met anderen stroomt liefde, maar je kunt liefde niet bezitten, genereren, grijpen of vasthouden. Sommige mensen zeggen “alles is liefde”, ook dat is wat geldt in de taal, maar evenzeer geldt “alles is ijdelheid" of “alles is een illusie”. Liefde en vrijheid zijn alles in de zin dat zij begin, middel en doel zijn voor alle levende wezens. Het geeft leven zin zonder inhoud op te leggen. We (alle levende wezens) zijn hierin gelijkwaardig.

In ons hoofd geven we betekenis aan wat er via onze zintuigen binnenkomt, maar die betekenis hoef je niet als objectieve waarheid te geloven. Je kunt de illusie dat je gedachten en gevoelens waar zijn gewoon weer loslaten. Het kan bevrijdend werken door je te realiseren dat het bij een ander ook zo werkt.
Het is zoals het is.
Na een zelfrealisatie heb je de paradoxale ervaring dat alles is veranderd en niets hetzelfde is gebleven en omgekeerd dat alles hetzelfde is gebleven en niets is veranderd.

Wie verlichting wil ervaren kan hierop mediteren door open te staan voor wat er opkomt tussen gedachten en gevoelens door. Je kunt je erop voorbereiden.
Meer kan en hoef je niet doen. Hier is de methodeloosheid van de zen-paradox behulpzaam, zegt Bhagwan(Osho):
Men kan niet doen en toch moet men niets laten.
Een staat van verlichting kan en moet niet worden opgewekt door het te willen of te proberen, want alles wat je dan ervaart is het juist niet.

Het pad naar verlichting is niet 'erbij, erbij, erbij', maar 'weg, weg, weg' tot alles leeg is en vol, volledig compleet enkel DAT. Het begin is niet te zien hoe HET is, maar te zien hoe het niet is (Hans Laurentius).

Wu wei, doen door niet te doen, is de wijsheid die we kunnen toepassen terwijl we gericht zijn op doen. Wie ethisch wil handelen en de mens ziet als een deel van een niet handelende god, kan een evenwicht maken tussen doen en laten. Het goddelijke oordeelt niet en kan niet worden gemanipuleerd. Daarom is de hoogste vorm van ontwikkeling, gelijkstaand met verlichting, de staat van non-duaal bewustzijn waarin je niet meer de neiging hebt om te oordelen.

Verlichting heeft met 'iets' niets te maken en wordt gezien door het Ene dat zichzelf ziet buiten tijd en ruimte.

Wat is verlichting niet?
Piekervaring en absolute gelukservaring zijn waarschijnlijk vormen van verlichting.
Je kunt gevoelens ervaren die bijna identiek zijn aan het gevoel van verlichting. Dan kun je denken aan kicks, bliss, flow, flashes, drugs geïndiceerd, high, opgewekt via hersenstimulatie, verliefdheid.
Het verschil is dat verlichting niet verslavend werkt, maar bevrijdend.

Jan van Rossum: "Verlichting kan nooit het resultaat van denken zijn, omdat het vooraf- en voorbijgaat aan het denken. Alleen als het denken afziet van streven naar verlichting, kun je weer samenvloeien met de ononderbroken stroom van het leven waar je nooit ofte nimmer van gescheiden bent geweest".

Je kunt doorlezen op de aspecten van zelfrealisatie via de labels onderaan dit blog voor nadere uitleg.

Is zelfrealisatie een permanente staat van zijn?
(een fragment uit een satsang van Nicky Verbeek)
Nicky: Nee. Zelfrealisatie is spontaan, het vindt voortdurend plaats. Het is niet 1 staat, het voltrekt zich steeds opnieuw.
Je wordt geraakt door een innerlijk besef dat je ‘er’ bij bent. “Ik ben er”. En dit is alleen mogelijk als je er ook eventjes niet was. Deze aanraking brengt pure verwondering teweeg, en geeft je direct toegang tot dat wat (er gewoon) is. Er wordt even niets anders van gemaakt. Je bent er (gewoon) bij!
Op het moment dat zelfrealisatie een permanente staat zou moeten zijn, dan blijft het altijd buiten je bereik. Dan moet je het zoeken. Want je bent het niet altijd. Het ene moment ben je het wel, en het volgende moment ben je het niet. Wanneer wordt het nou permanent?
Zo zit het niet.
Dus, maak er geen ‘ding’ van. Maak geen 'ding' van zelfrealisatie. Zodra iets een ‘ding’ is, kan het er wel of niet zijn. Kan het vergeleken worden, kan jij het wel of niet zijn. Kan de ene het meer zijn dan de ander, etc..
En dat komt, omdat jij het hebt vastgelegd. Je hebt het geketend aan dualiteit. Je hebt er -weer- wat van gemaakt. Je hebt het afhankelijk gemaakt van voorwaarden. “Zo wel, zus niet”. En hier kan de denkgeest wel wat mee. Die is de enige die hiermee aan de haal kan gaan.

Zelfrealisatie gaat om aanwezigheid. Aanwezig zijn.
Om aanwezig te zijn hoef je niet te zoeken, hoef je niet ‘iets’ te zijn. Je hoeft je alleen maar over te geven aan alles wat verandert.
Dus in plaats van het onveranderlijke te willen zijn, wat slechts een beeld is, een gevuld idee in je hoofd, geef je je over aan de situatie waarin je je bevindt, zonder dit in te schalen, zonder dit moment te vergelijken met een ander moment om er spontaan achter te komen dat alles vrij is, alles is veranderlijk. Alles stroomt. En jij ook. Het is niet vast te leggen. Dus verander je mee. Zo licht als een veertje. Ja, je bent ook dat!

Ook Vera Helleman zegt het duidelijk:





Osho: je kunt jezelf niet vinden en ook niet je niet-zelf. Je kunt beide zijn. Blijf alleen zoeken wanneer je iets kwijt bent geraakt.

Bewustzijn is zich niet bewust van het universum, non-duaal bewustzijn is zich bewust als het universum.

Kan je met voorgevoel geld verdienen?

Wie in het casino aan de speeltafel kan voorspellen of de kleur die valt rood of zwart is, kan heel rijk worden. Het doen van een onderzoek met een medium met voorspellende gaven kan dus lucratief zijn.

Vrij naar de wetenschapspagina uit de Volkskrant van 15 oktober 2014 een paar zinnen uit het verslag van Martijn van Calmthout.
Dick Bierman, intuïtie-onderzoeker aan de Universiteit van Amsterdam heeft hij na een jaar ploeteren de twintig geslaagde sessies met een helderziende en een roulettetafel in het casino binnen die minimaal nodig zijn om serieuze conclusies te trekken.
Nog mooier, zegt hij, is het om vast te stellen wat hij al vermoedde: dat er geen enkele aanwijzing is dat met voorgevoel werkelijk geld te verdienen is.
'Voor paranormale verschijnselen lijkt de norm van redacties vaak omgekeerd. Bladen willen geen werk waar niets significants uitkomt. Behalve als het om bovennatuurlijke claims gaat.'
Bierman bedacht vorig jaar een experiment waarbij een professioneel paranormaal medium de uitkomst van een gok aan de roulettetafel voorspelt. Niet rechtstreeks, maar via de beschrijving van een foto die later zal worden toegestuurd en die is gekoppeld aan de uitkomst in het casino. De Amsterdamse onderzoeker zette een procedure op om de proef geheel via mail en internet te laten verlopen. Het gokken gebeurde online in een virtueel casino.
Veertig keer deed het medium een voorspelling, maar in de helft van de gevallen keurde een jurylid die om kwalitatieve redenen af en ging de onlinegok niet door. Maar de resterende twintig keer werd er werkelijk gegokt, met harde euro's, en echt bekeken of het medium, een Amerikaanse dame, de uitkomst had zien aankomen.
Statistisch gezien is het antwoord kort en goed: nee, dat had ze niet, zegt Bierman. 'We vinden precies tien sessies waarin de kleur goed is voorspeld en tien waar het fout is. Dat is dus exact de toevalsverwachting. En niets meer.'
'Ons medium hield een dagboekje bij, waarin ze vaak aangeeft hoe ze zich voelt over de voorspelling: zeker of onzeker. Ik zie een zeer significante correlatie tussen correcte voorspellingen en een gevoel van zekerheid.'
Tot zover de Volkskrant.

Het is maar de vraag of Bierman een redactie vindt om zijn bevindingen te publiceren. Er zijn een aantal omstandigheden die wetenschappelijke twijfels oproepen.
In de wetenschapscyclus is er niets mis mee om in de fase van voorbereiding van een onderzoek te zoeken naar veel mediums die beweren betrouwbare voorspellingen te kunnen doen en dit snel te testen met een aantal steekproefjes. Bierman had de beste voorspellers kunnen selecteren en die gaan onderzoeken. Nu roept zijn keuze voor 1 medium op of hij wel een juiste keuze heeft gemaakt. Waar het omgaat is om de werkelijke test zo in te richten dat er geen discussie meer over de betrouwbaarheid is. De methode van Bierman zou daarvoor gebruikt kunnen worden, maar dat hoeft dan geen jaar te duren.
Wat ook vreemd is dat Bierman melding maakt van een zeer significante correlatie tussen correcte voorspellingen en een gevoel van zekerheid. Dan zou hij de voorspellingen moeten herhalen met twee soorten inzet: een op basis van de voorspelling van het medium en een met de andere kleur op basis van de mate van onzekerheid. Als de correlatie kan worden vastgesteld kun je ook heel veel geld verdienen met deze opzet.

Wie echt veel geld wil verdienen kan het beste geld witwassen. Door gedurende een bepaalde periode kleine sommen geld op zwart of rood te zetten, wordt in bijna de helft van de gevallen op legale manier het geld weer teruggewonnen. Het verschil gaat naar de bank van het casino.

Een hemelse Sinterklaas en duivelse Zwarte Piet

Robert Vuijsje is schrijver en heeft een zwarte vriendin. Door haar is hij zich bewust geworden van de dubbele gevoelens die zwarte kinderen en volwassenen hebben bij Zwarte Piet. Zwarte mensen voelen zich niet gemakkelijk bij flauwe grapjes over hun uiterlijk, maar willen ook niet flauw doen. Ze zwijgen veelal. Blank Nederland herkent dit dubbele gevoel niet en vindt een gesprek over Zwarte Piet ongemakkelijk omdat zij vindt dat het geen racistisch kinderfeest is. Er gaan veel stemmen op om de discussie daarover zo snel mogelijk te stoppen. En die wens om de kwestie te sussen roept weer de vraag op of er toch niet wat zit in het bezwaar. Ondertussen komen beleidsmakers en schrijvers met allerlei voorstellen voor vernieuwing van de liedjes en het uiterlijk van Zwarte Piet.
Er is wordt dus volop gesteggeld over en gewerkt aan de aanpassing van deze traditie.
Het Amsterdamse voorstel om Pieten met roetvegen te versieren lijkt een goed compromis: kinderen zien dat het blanke mensen zijn die vuil zijn geworden door het brengen van cadeautjes via de schoorsteen. De verwarring met zwarte mensen treedt dan niet op. Zwarte mensen die Piet willen spelen kunnen witte of grijze vegen opdoen.

Een onverwachte, maar valide verklaring over de Sinterklaas traditie heeft Thomas de Boer met een ingezonden brief in de Volkskrant.

"Zoiets geldt ook voor Sinterklaas en Zwarte Piet. Sinterklaas oogt als een bisschop, maar hij is het niet. Hij is de personificatie van god. Op de dag des oordeels, die toevallig ieder jaar op 5 december valt, trekt god het grote boek en kijkt voor ieder kind wat er aan debet en credit op staat. Is het saldo positief, dan volgt de hemel met snoep en andere cadeautjes. Is het saldo negatief, dan volgt de zak en een enkele reis naar de hel, in dit geval de pepernotenfabriek in Spanje. 5 december is de boodschap van het christendom, verteld voor kinderen. Sinterklaas is geen bisschop, Sinterklaas is een karikatuur van een bisschop die god voorstelt. Er is dan ook geen bisschop die zich beledigd voelt door de figuur van Sinterklaas. Een karikatuur neem je niet serieus.

Sinterklaas representeert een hemelse figuur. In de hemel is alles helder en van goud, dus heeft hij een witte baard, witte haren en een gouden staf. Daartegenover staat de duivel. Als god wit is, moet de duivel dus wel zwart zijn. Zwarte Piet is zwart omdat hij de duivel moet voorstellen. Zwarte Piet lijkt daardoor op een neger, maar het is een personificatie van de duivel. Bovendien is hij de hulp van Sinterklaas. Sinterklaas delegeert aan Piet de afhandeling van zondaren die naar de hel moeten. Trouwens ook het uitdelen van de cadeautjes aan degenen die de hemel hebben verdiend."

Sterk aan zijn brief is dat hij oproept om niet in het verleden te blijven hangen zonder dat hij daarbij partij kiest.

In een uitzending van Jeroen Pauw leggen Quinsy Gario en Sunny Bergman hoe zij het beleven.

Robert Vuijsje weet ook niet goed of hij er nu om moet lachen of het tragisch moet vinden. In de Volkskrant zegt hij hierover:

“Zes jaar geleden verscheen mijn debuutroman, over een Jood die eruit zag als een Marokkaan, met een voorkeur voor grote zwarte vrouwen uit een andere sociale klasse dan hij zelf. Ook ging het, onder veel meer, over kelderboxseks in groepsverband, over het verschil tussen een witte en een zwarte bil en over joden, Surinamers en Marokkanen die tegen elkaar opbieden: wie wordt het meest gediscrimineerd? Ik vind dat grappig. In sommige gevallen is tragisch misschien een beter woord dan grappig. Ik vond dat ik hierover moest schrijven.”

De kunst van het doen en laten bij mondiale problemen

Wie zich bewust wordt van de negatieve ontwikkelingen in klimaatverandering en milieuvervuiling, van de verslechterde verdeling van welvaart tussen arm en rijk etc.. zal zich vragen stellen als “wat kan ik doen”? “Is het voldoende om te stoppen met handelingen die negatief bijdragen aan deze ontwikkelingen of moet ik meer doen?”

Het klimaat warmt op door het mondiale vlees eten. Meer dan verkeer en internationaal transport draagt vleesconsumptie bij aan de opwarming van de aarde. Stoppen met vlees eten is dan een simpele handeling die, wanneer iedereen op aarde dit zou doen, dit alleen al zou bijdragen aan het niet meer opwarmen van de aarde.
Reizen zullen we altijd blijven doen, maar misschien niet zo vaak meer naar verre bestemmingen met het vliegtuig. Het nadeel van een globaliserende samenleving is dat culturen steeds meer op elkaar gaan lijken, maar het voordeel is dat je het net zo goed dichtbij kunt zoeken. “Ieder nadeel heeft zijn voordeel”, zo sprak een wereldberoemde, voetballende filosoof.
De mondiale oplopende schulden zijn, als gevolg van de economie die rente rekent en economische groei nodig heeft, niet meer af te betalen. Oud-bankier Ad Broere vreest dat het economische systeem zal instorten en doet allerlei suggesties om dit instorten te voorkomen. Maar hij pleit ook voor het kwijtschelden van alle schulden. Bij een ingestort economisch systeem kun je tegelijk alle schulden kwijtschelden en verdergaan zonder rente te rekeningen bij leningen.
Volgens Broere is een kleine groep rijken zo machtig dat zij bij afkalving van hun rijkdom niet zullen schromen om chaos en geweld in te zetten om hun financiën te verdedigen. Ze zullen dat nooit openlijk doen maar via de media anderen proberen aan te zetten dit "spontaan" te doen. "Verdeel en heers". Remedie en preventie: denk zelf, maar pas op voor doorgeschoten complotdenken of doemdenken.
Het door Broere voorspelde scenario kan optreden wanneer mensen werken aan het ondergraven van de positie van financieel machtigen en gelijktijdig werken aan een alternatieve economie. Een instorting kan optreden, maar het kan ook anders, positiever verlopen. Niemand weet het zeker. “Voorspellen is lastig, vooral wanneer het de toekomst betreft”.

‘Actie is reactie”. Wie al te opzichtig actie voert die voor een ander negatief gaat uitpakken roept weerstand op. Vooral wanneer dat gepaard gaat met veroordelen zal de weerstand des te heviger worden. Je kunt doorschieten in het aanklagen van een misstand. Soms wordt je beter gehoord wanneer je niet overdrijft. Onderkoeld werkt dan beter dan overschreeuwd.
Ook te vroeg juichen kan een potentieel goed initiatief verlammen, want waarom hoor je er na verloop van tijd niets meer van? Voor het oplossen van mondiale milieuvervuiling, bijvoorbeeld, worden doorlopend veel technologische oplossingen aangedragen. Technisch zullen die wel kunnen werken (denk aan de plastic soep in de oceanen), maar wie zorgt voor voldoende samenwerking tussen landen en financiering om die vervuiling effectief aan te pakken?
Bij de huidige gang van zaken zijn er altijd mensen die profiteren wanneer er niets verandert. Er zijn er ook die niet weten of er wel iets zal veranderen wanneer zij zich ermee bemoeien. Het gevolg is dat zij, ondanks dat zij erkennen dat een bepaald probleem levensgroot is, niets zullen doen. Zij steken de spreekwoordelijke kop in het zand.

Een vorm van "conspiracy" die wel goed is om eens over na te denken wordt verbeeld in deze film Cowspiracy:



Weten wat jouw gedrag als individu voor gevolgen heeft, daar begint voor hem/haar een mogelijke verandering in gedrag. Bij bedrijven en overheden is niet snel in te schatten of zij hun maatschappelijke betrokkenheid omzetten in effectief milieuvriendelijk gedrag. Voor hen zou het mooi zijn wanneer zij in hun jaarverslag aangeven wat ze deden, doen en gaan doen om hun bijdrage te leveren aan het verkleinen van maatschappelijke problemen.

Eigenlijk geldt voor iedereen op alle niveaus en als lid van allerlei groepen dat zij verantwoording zouden moeten kunnen afleggen van de eigen bijdrage aan het verkleinen van problemen. Maar wie daar alsmaar mee bezig is vindt nooit rust en is niet vrij.
De oude, Taoïstische chinezen kenden het begrip wei-wu-wei: doen door niet te doen. Het betekent dat je en-en denkt.
Je bereikt je doel door ogenschijnlijk niet te handelen. “Laat je linkerhand niet weten wat je rechterhand doet”. (Naiskarmya) De wijze ziet het niet-handelen in het handelen en het handelen in het niet-handelen.
Je bent je bewust van welke handelingen bijdragen tot ellende en je besluit simpelweg deze te laten. Je spreekt er ook niet over. Het gaat samen met het fenomeen dat wijze mensen vaak zwijgen. Het omgekeerde is natuurlijk niet het geval, zoals het filmpje laat zien. De zwijgende meerderheid is geen menigte wijzen. Wijsheid heeft geen objectieve verschijningsvorm.

Verbeter de wereld, begin bij jezelf.

“You must be the change that you wish to see in the world.” ~Mahatma Gandhi~

"Everyone thinks of changing the world, but no one thinks of changing himself." ~Leo Tolstoy~

"The world can only change from within." ~Eckhart Tolle~

Een beter milieu begint niet uitsluitend bij jezelf - in een wereld die draait om kapitalisme moeten eerst de achterliggende sociale, economische en politieke ideologieën veranderen voordat we de natuur kunnen redden. Naomi Klein ziet klimaatverandering als katalysator voor verandering en een betere wereld.
Verander nu, voor het klimaat alles verandert.



Jelmer Mommers (JM) schrijft in De Correspondent: Om de politieke ruimte voor klimaatbeleid te vergroten moet de klimaatbeweging bovendien een alternatief wereldbeeld neerzetten, schrijft Klein, ‘dat het kan opnemen tegen het [kapitalistische, JM] wereldbeeld waardoor de ecologische crisis is veroorzaakt.’

De waarden die het kapitalistische systeem kenmerken – individualisme, dominantie en hiërarchie – moeten we inruilen voor hun tegendeel: onderlinge afhankelijkheid, wederkerigheid en samenwerking. We moeten bovendien afrekenen met ‘het culturele verhaal dat de mens de aarde beheerst, en niet andersom.’

Zelfrealisatie, denken, voelen en leven

Denken doe je met jouw hoofd en verstand, voelen doe je met jouw buik en de rest van jouw lichaam en leven doe je vanuit jouw hart.

Maar soms is het niet zo duidelijk om vast te stellen wat je voelt. Sommige gebeurtenissen roepen tegenstrijdige gevoelens op. Wanneer jouw partner iets doet wat je niet leuk vindt, kan je dat kwaad en verdrietig tegelijk maken. Maar die twee gevoelens zijn niet tegelijk te ervaren. Je voelt dan soms niets. Wel kan het lichaam of de stem aan anderen duidelijk maken dat er andere emoties leven. De oplossing om achter de spelende emoties te komen is dan je af te vragen “wat was het dat mijn partner deed dat mij kwaad maakte” en “wat was het dat mijn partner deed dat mij verdrietig maakte”.
Zoiets werkt alleen wanneer je een paar gevoelens afloopt. Bijvoorbeeld schuldgevoel, angst of zenuwen.

Met jouw hoofd en verstand kom je niet achter de ongrijpbare objectieve waarheid. Je kunt er hoogstens een theorie over verzinnen of nalopen wat niet waar is. Het is een illusie om de uiterste waarheid te kunnen kennen. Het werkt bevrijdend om het zoeken naar de diepste waarheid los te laten. Dit is geen pleidooi om er wat eerlijkheid betreft maar met de pet naar te gooien, maar -juist omgekeerd- alle onwaarheid radicaal uit jouw leven te weren. Met name blokkades en de werking van het ego zou je eerlijk onder ogen moeten zien. Het werkt dan het snelst door te kijken naar het tegenovergestelde van wat je zoekt.

Denken brengt je uit het nu naar het verleden of naar de toekomst.
Je kunt wel bewust observeren wat je denkt en wat je voelt. Gevoelens daarentegen hebben geen onwaarheid. Ze zijn zoals je ze ervaart en je kunt zeker weten wat je voelt.
Wie leeft vanuit het hart neemt zijn intuïtie serieus en weet de juiste afstand aan te houden tot zijn gevoel en verstand en valt met beide samen. Dat heet integriteit, "heel zijn". Het vraagt ook moed om eerlijk te observeren en niet te blijven hangen in piekerend analyseren en zo weer in het hoofd te geraken.
De juiste afstand is je gewaar zijn van wat je denkt en voelt en het daar bij te laten. Je laat jouw gevoelens toe en laat deze net zo groot worden dat je ze nog kunt “containen” en dat ze niet met jou op de loop gaan. Dan verdwijnen ze weer vanzelf zonder een spoor van schade achter te laten. Wanneer je jouw gevoel onderdrukt, voedt je jouw pijnlichaam.

Met meditatie of door er een nachtje over te slapen kun je jouw intuïtie voor je laten werken. Bij een meditatie probeer je open te staan voor wat er tussen jouw gedachten binnenkomt. Wanneer je jouw ego de waarneming niet laat kleuren kan dit heel spiritueel uitvallen. Belangrijk is ook de functie van leegte en niet doen te leren waarderen
Het is weinigen gegeven om permanent de juiste verhouding aan te houden en direct spontaan te kunnen reageren en handelen. Het is altijd goed om je af te vragen of je wel moet reageren. Omgekeerd is het wijs om je dat ook van anderen te realiseren wanneer een ander op jou met een dooddoener reageert. Dit helpt om compassie te blijven voelen. Helaas is het omgekeerde niet het geval dat iedereen die zwijgt wijs is, zoals uit het filmpje in het volgende blog blijkt.

Jezelf zijn is iets wat je bent wanneer je je goed voelt en er geen onnodige afstand is tussen jouw denken en handelen. Het zelf is niet te ervaren of mentaal op te sporen. Het loslaten dat er een zelf moet zijn, of loslaten dat een gedachte waar is of dat je het niet overleeft wanneer je je overgeeft aan een angst, is de bevrijding die leidt tot zelfrealisatie.

Jezelf realiseren houdt in dat je je bewust bent dat je altijd vrij was, bent en altijd weer zult zijn.
Het houdt ook in dat je niet afgescheiden bent van anderen. Je handelt vervolgens zoveel mogelijk met het oog op het eigen belang en dat van de ander tegelijk.

Wie het proces van zelfrealisatie goed kan uitleggen is Nicky Verbeek. Zij is lerares en auteur van “Je bent vrij elk moment opnieuw”. Ze houdt satsangs.

Niet getreurd, iedereen kan sterven

De Wereld Draait Door, maar de Denker des Vaderlands, René Gude, is stervende.



Voor Human sprak Wim Brands met hem over wat er werkelijk toe doet in het leven, over humeurmanagement en over de troost van de filosofie. Juist nu de dood voor de deur staat, blijken filosofische vaardigheden handig om de gemoedsrust te bewaren. Als je goed over de inrichting van je leven hebt nagedacht, hoef je op het eind niet nog van alles goed te maken. Wie een beetje nadenkt hoeft zich ook niet te verliezen in bozige theorietjes over het bittere lot dat je treft. Natuurlijk dat soort sombere emoties zijn er wel, maar je kunt leren om ze niet kunstmatig, door verkeerd gebruik van je verstand, te verlengen.



En wat het sterven zelf betreft: dat moet toch tamelijk eenvoudig zijn. Tot nu toe is het iedereen gelukt.

De kunst om illusie voor je te laten werken

Yale psycholoog Paul Bloom betoogt op Ted.com dat mensen in wezen essentialisten zijn. Zelfs de ogenschijnlijk eenvoudigste genietingen worden beïnvloed door onze overtuigingen over verborgen essentie. Sommige mensen willen koste wat het kost weten of zij te maken hebben met iets wat ze “echt” kunnen noemen en anderen zijn tevreden wanneer ze de illusie kunnen koesteren dat iets echt is.

Bloom bespreekt de mechanismen om mensen van een tegendeel te overtuigen. Zelfs hoe je pijn voor genot kunt verkopen.



Wat is echt genieten?
De manieren waarop we 'genieten' zijn even bizar als uiteenlopend. Paul Bloom biedt, aan de hand van onder andere de neurologie, pedagogiek, filosofie en economie, in zijn boek een verrassend heldere kijk op dit doorgaans ongrijpbare fenomeen. Op vlotte en humorvolle wijze worden onze verlangens, smaken en fascinaties onder de loep genomen om vervolgens de onderliggende geheimen van het menselijk genieten stuk voor stuk aan het licht te brengen.

Je verplaatsen in een ander maakt gelukkig

In Happinez 6-2014 Zuiver een uitgebreid interview met filosoof Roman Krznaric.

Empathie is volgens Krznaric een van de belangrijkste ingrediënten voor een goed en gelukkig leven.

“Empathie leidt tot hechtere relaties en die verbeteren je leven. Als je bijvoorbeeld empatischer wordt naar je partner, zul je minder conflicten hebben. Door je te verplaatsen in de ander, kom je achter diens gevoelens en behoeften, met als gevolg minder onbegrip en meer verbondenheid.”
De grote vraag is natuurlijk: hoe word je meer empatisch? Dat begint met een beetje lef hebben, volgens Krznaric. “Je moet vooral de moed hebben om persoonlijke vragen te durven stellen, anders treed je nooit echt binnen in de belevingswereld van de ander.”

En: spreek met jezelf af dat je ten minste één keer in de week iemand aanspreekt die je niet kent. “Als je dat maar vaak genoeg doet, wordt het vanzelf normaal dat je een gesprek aanknoopt met iemand in de bus, of dat je een bedelaar écht in de ogen kijkt.”

Twijfel die niet leidt tot wanhoop

Wie in een God gelooft en denkt dat hij met zekerheid antwoorden kent, loopt kans om absolutistisch te worden.
Twijfel is essentieel voor geloof. Zelf een agnost als deze spreekster gelooft in de kracht van twijfel.



Lesley Hazleton is Joodse biografe van Mohammed, de grondlegger van de islam. Tijdens haar studie van de overwegingen van Mohammed kwam ze tot het inzicht dat religieuze twijfel zo diep kan gaan dat mensen (zelf)moord overwegen. Dit inzicht gebruikt zij om zich te distantiëren van tegenwoordige fanatici die alleen wanhoop vergroten.

Ze hoopt fundamentele tegenstellingen tussen geloven en culturen te overbruggen.

Een lustpil voor vrouwen, is dat gek?

Wie een lustpil op de markt wil brengen moet met DSM-5 in de hand aantonen dat er een medische noodzaak is voor het slikken daarvan. Wie kan aantonen dat er sprake is van een wetenschappelijk onderbouwd syndroom van seksueel disfunctioneren is spekkoper. Snel patent aanvragen op wat varianten van lustpillen voor vrouwen en het grote verdienen kan beginnen. Vervolgens maak je de geesten rijp zijn met twijfel aan het eigen gezonde functioneren of liever niet-functioneren. Dat heet een vorm van medicaliseren.
Veel mannen en vrouwen is na verloop van tijd de lust vergaan om vaak met elkaar te vrijen. Ze wijzen naar elkaar: hij kan niet meer of zij wil niet meer. “Kan-niet ligt op het kerkhof en wil-niet ligt ernaast”. Hun seksleven zo dood als een pier.

Natuurlijk zijn er mannen die wel willen en bereid zijn om viagra te slikken om zichzelf en hun vrouw ter wille te zijn. Omgekeerd zijn er ook vrouwen die bereid zijn te verklaren dat zij wel zouden willen, maar dat er bij hen niets gebeurt wanneer zij tekenen van opwinding bij hun man zien. En vervolgens te denken dat die lust kunstmatig kan worden opgewekt.
In de meeste relaties kan de ander zin maken en hoeft er geen pil aan te pas te komen. Wanneer er korte of langere tijd niet veel opwindends gebeurt is er nog geen man overboord. No problem, even goede vrienden. Ook elkaar een tijdje met rust laten is een vorm van liefde.

Wanneer die periode te lang duurt, is dat een teken aan de wand en ga je onderzoeken waar het aan ligt. En dan ben je blij wanneer er ook een pil achter de hand is om een technisch mankement te verhelpen. Maar de kans is veel groter dat de passie is gedoofd en dat verdoezel je niet met dat het "tussen de oren zit". Niemand de schuld geven is ook een vorm van liefde.

Zoals bij zoveel problemen tussen de seksen gaat het er om het lef op te brengen om zaken bespreekbaar te maken en jezelf kwetsbaar op te stellen. Dat zoiets niet altijd gemakkelijk is zou best bij de ander mogen rekenen op wat compassie. Ook dat is een vorm van liefde.

Ik acht de kans groot dat de opwinding een stuk groter wordt wanneer mannen en vrouwen nog wat vaker van rol wisselen en vrouwen meer initiatief nemen. Dan groeit ook het wederzijdse begrip dat ongrijpbare zaken als liefde en passie opwekken niet eenzijdig zijn te benaderen. Zo komt liefde weer in vorm.

Zie ook "Seks is geen plicht".

Zembla onderzocht hoe de farmaceutische industrie probeert een sekspil voor vrouwen in de schappen te krijgen.

Op haar site valt te lezen:

Voor mannen met seksproblemen is er sinds 1998 Viagra. Fijn voor die mannen, maar ook voor de farmaceutische industrie. Die verdient jaarlijks miljarden aan medicijnen tegen erectiestoornissen. Het is big business. Daarom proberen fabrikanten van geneesmiddelen al jaren een lustopwekker te ontwikkelen voor vrouwen die geen zin hebben in seks. FSIAD, female sexual interest/arousal disorder, heet die aandoening in de psychiatrie. Er is van alles geprobeerd: pillen, pleisters, neussprays en gels, maar geen enkel middel is nog door de geneesmiddelen-keuring heen gekomen.

Ook in ons land is er veel aandacht voor een lustpil voor vrouwen. Adriaan Tuiten uit Almere ontwikkelt met zijn bedrijf Emotional Brain pillen waardoor vrouwen meer zin krijgen. Hij heeft recent toestemming gekregen van de autoriteiten om zijn pillen op duizenden vrouwen te testen.

'43% van de vrouwen heeft seksuele stoornis'
Volgens farmaceutische bedrijven zou bijna de helft van de vrouwen aan een of andere seksuele stoornis lijden. Rond de introductie van Viagra verschijnt hierover in een belangrijk wetenschappelijk tijdschrift, de JAMA, een artikel waarin onderzocht wordt hoeveel vrouwen een seksuele stoornis hebben. Vrouwen krijgen 7 vragen voorgelegd waarop ze alleen ja of nee mogen antwoorden. Op grond van één keer ja antwoorden is de conclusie van het artikel dat 43% van de vrouwen lijdt aan een seksuele stoornis, oftewel een psychiatrische aandoening.

Banden met industrie
Later blijkt dat twee van de auteurs van het artikel financiële banden hebben met Pfizer, de producent van Viagra. Het tijdschrift moet een correctie plaatsen, want dit was niet vermeld. Hoewel het onderzoek niet door iedereen serieus wordt genomen, duikt de 43% steeds weer op. Ook op de site van het Nederlandse bedrijf Emotional Brain van Adriaan Tuiten.

Maar onderzoeken met hoge percentages zijn meestal afkomstig van de farmaceutische industrie of van wetenschappers die hier banden mee hebben. Onafhankelijke onderzoekers komen uit op een veel lager aantal vrouwen.