Je moet toch wat zeggen

Strategisch ingrijpen in een gesprek

In het ideale geval is een gesprek een dialoog, dat wil zeggen dat spreker en luisteraar oprecht visies uitwisselen en erop vertrouwen dat de ander het goed met jou voorheeft en zijn best doet naar waarheid te antwoorden. Maar in minder evenwaardige situaties, bijvoorbeeld wanneer je de ander doorzaagt of ter verantwoording roept, dan loop je kans dat de ander maar wat zegt om er vanaf te zijn.
In zware gevallen als bij een rechtspraak doet het er nauwelijks toe wat een verdachte zegt. Het is mooi wanneer iemand vrijwillig bekent. Er is een recht op zwijgen zonder daarmee impliciet schuld te bekennen. Uit eeuwenlange ervaring heeft men geleerd dat een hard bewijs veel zwaarder moet wegen dan de verklaring die iemand zelf geeft. Niet iedereen is altijd toerekeningsvatbaar (bijvoorbeeld ziek of dronken) en het is efficiënt ellenlange discussie te voorkomen over wat iemand eigenlijk had willen of moeten zeggen.
In het gewone niet-wetenschappelijke taalgebruik noemt men attribueren in engere zin het gebruik van uitvluchten om een handelwijze te rechtvaardigen. Wanneer een bepaalde uitkomst ons goed uitkomt, dan rekenen we het toe aan de eigen vermogens en wanneer de uitkomst ons niet goed uitkomt dan zoeken we vaak een externe oorzaak. Onbewust weten we dat van elkaar en rekenen het hopelijk elkaar niet zo zwaar aan wanneer iemand niet meteen met de meest geloofwaardige uitleg op de proppen komt.

Het is de kunst van een prettige communicatie om de ander een veilig gevoel te geven en uit te nodigen om vrij te spreken. Wie een oordeel verwacht kan anticiperen met een nietszeggend verhaal of uitleg of liegt staalhard en alle varianten hier tussenin.

Een dubbele rol is weggelegd voor de dooddoener. Een dooddoener is een soort kruispunt in een gesprek waarin een andere afslag kan worden genomen. De spreker kan de dooddoener die de ander inzet om in te breken op het gesprek opvatten als een belediging of een kans.

Daarentegen is het gebruik van drogredenen een kwalijke zaak. Je laat daarmee zien dat je de luisteraar niet respecteert, maar wilt manipuleren.

Wie zichzelf goed kent is er ook van anderen op bedacht dat ook zij een goede reden kunnen hebben om niet meteen voor de draad te komen met de waarheid. Een zekere compassie met dat het tijd kost om elkaar te vertrouwen en dat een gesprek dat begint met een “praatje voor de vaak” niet meteen een voorbode is van een gebrek aan bereidheid of vaardigheid van de gesprekspartner tot diepgang. Het is vaak een spel om al jonglerend in het contact elkaar uit te dagen en uit te nodigen om steeds duidelijker te worden.

Het is prudent om attent te zijn op wat er niet gezegd wordt, maar het is onbehoorlijk om daaruit conclusies te trekken zonder voorzichtig te controleren of jouw vermoeden klopt.

Dit spel is het gemakkelijkst te spelen wanneer je de wens opgeeft om te oordelen en altijd een open mind houdt zonder naïef te zijn.

Kasper C. Jansen en Michiel Lieuwma, bekend van De snijtafel, fileren gesprekken op de kwaliteit van wat er wel of niet wordt gezegd. In deze video een gesprek tussen Jeroen Pauw en Diederik Samsom over de slechte peilingen voor de PvdA.

Elitair denken en evenwaardigheid verdragen elkaar niet

Noblesse oblige?

In de vorige eeuwen waren er sociale klassen. Wanneer je voor een dubbeltje was geboren, werd je nooit een kwartje. De bovenklasse had het geld, de onderklasse deed het werk. Veel onderlinge kinnesinne was er niet, want “noblesse oblige”. Dat laatste betekent dat wanneer je vond dat je op grond van geboorte meer rechten had, je dan ook meer plichten had. Zo konden tot de industriële revolutie de meesten zich wel vinden in de toenmalige maatschappelijke verdeling.
Tegenwoordig is er veel minder sprake van een bovenklasse, er wordt wel gesproken van een elite. Die elite komt op allerlei terreinen bovendrijven. Dat er ongelijkheid is willen de meesten nog wel accepteren (wanneer het gebaseerd is op verdienste), maar niet dat de elite steeds meer geld en voorrechten naar zich toetrekt. Ongelijkheid kan gebaseerd zijn op zaken als aanzien, macht, geboorte, bezit, verkiezing, talent, kennis en ervaring.

De bovenlaag van de rijken wordt steeds rijker en de mensen eronder verliezen steeds meer zekerheden. Dat maakt angstig en die angst leidt tot agressie, wanneer mensen rijker worden zonder daarvoor een bijbehorende prestatie te leveren uitleggen als onrecht.
Wie veel kapitaal heeft wordt rijker door dit kapitaal te laten renderen. Wie de middelen heeft om beeldvorming te beïnvloeden is spekkoper. En velen zien er een levenskunst in om met zo min mogelijk middelen een maximaal rendement uit hun vermogen te halen. Het spreekt voor zich dat dit de neiging tot leugenachtigheid vergroot.
Doordat velen inmiddels jaren ervaring hebben met het verkopen van leugens in de reclame, door politici en werkgevers omwille van hun imago, is er terecht een wantrouwen bij de kiezers, werknemers en consumenten ontstaan tegen mensen die zich boven anderen plaatsen. Politici en ondernemers beloven banen in ruil voor belastingverlaging. Dat blijkt een vrijwel loze belofte als het rijke ondernemers betreft. Consumenten creëren wel banen, maar zijn op sommige terreinen wispelturig en beïnvloedbaar.

Van de zeven grootste dilemma's van leiderschap:
"De powermanager die krachtig leiding geeft en meer naar effect kijkt dan naar mensen, is aan vervanging toe. In de huidige tijd is een dienende leider, die zijn beperkingen kent, die anderen credits geeft en die zijn mensen ondersteunt, zeker zo effectief. Aldus Inge Nuijten in haar promotie onderzoek aan de Erasmus Universiteit. Het nieuwe type leiderschap moet wel echt zijn, niet een trucje".

De uitdaging waarvoor we in onze samenleving staan is om evenwaardigheid in stand te houden.

Gelukkig zijn er de sociale media om leugens te ontmaskeren.
Al is de leugen nog zo snel, Internet achterhaalt hem wel.
Veel mensen worden door alle tegenstrijdige informatie kopschuw, niet te verwarren met onverschillig.
Het aloude adagium blijft: "denk zelf".
Maar evenwaardigheid wordt bevorderd door persoonlijke ontwikkeling en innerlijke bevrijding.
En dat is een grillig proces.

Het ego en duurzaamheid

Eenieder kan het verschil uitmaken

De ontwikkelingen gaan steeds sneller. Maar snelheid is geen voordeel wanneer het de verkeerde kant opgaat. En het zegt alles over jezelf of je negatieve of positieve ontwikkelingen ziet. Het is het kenmerk van crisis: kansen en bedreigingen.
Het is paradoxaal dat we kunnen constateren dat omgaan met het eigen ego de uitdaging is voor het individu en dat de grootste ego’s de huidige ontwikkelingen aanjagen.

Er is een nieuwe boek uit van trendsetter Jan Rotmans. De boekbeschrijving luidt:
Nederland zal de komende decennia transformeren naar een nieuwe samenleving waarin de machtsverhoudingen zoals we die nu kennen radicaal zijn omgegooid. Dit is geen idealistisch vergezicht, maar de onontkoombare uitkomst van de kantelperiode waarin Nederland zich nu bevindt. In Verandering van tijdperk, de opvolger van de bestseller In het oog van de orkaan, beschrijft Jan Rotmans ook de nieuwe sectoren onderwijs en financiën en geeft daarmee een compleet beeld van Nederland in transitie. Rode draad is dat alle maatschappelijke sectoren hun houdbaarheidsdatum naderen, omdat de mens niet langer centraal staat. Mensen ontwikkelen zelf alternatieven en voeren die uit. Samen vormen zij de beweging van onderop, essentieel voor de transitie naar een beter aangepaste samenleving en economie. Jan Rotmans geeft in Verandering van tijdperk. Nederland kantelt een concreet en soms ontluisterend beeld van de heftige botsing tussen de gevestigde orde en de opkomende nieuwe orde. Dit boek laat zien wat ons te wachten staat en biedt inspiratie omdat in deze kantelperiode ieder individu en elk initiatief telt; eenieder kan juist nu het verschil maken.
Tot zover de beschrijving.

Ieder individu kan het verschil maken en het is waarschijnlijk dat die individuen die voorbij hun eigen ego contact kunnen maken en communiceren een positieve ontwikkeling op gang brengen.

Het globale brein komt tot ontwikkeling

Gehoord worden

Kennis komt van binnen en van buiten. Het neurale netwerk in de hersenen vertoont een gelijkenis met het externe netwerk wat internet vormt. Het aantal aangesloten individuen is bijna even groot als het aantal zenuwcellen.
Door de moderne media kunnen we met een veel grotere groep anderen communiceren. Die communicatie is vooral zenden en weinig nadenken over de betrouwbaarheid van wat er binnenkomt. 

Het is zoveel en de snelheid en kwaliteit van de beelden is zo hoog en realistisch dat ons geheugen niet meer kan bijhouden wat we zelf hebben meegemaakt of wat we hebben gezien op Tv of Internet. Zelf krijgen we nauwelijks feedback op de kwaliteit van onze uitingen op sociale media. Roeptoeters worden niet vaak teruggefloten en blijven doodgemoedereerd door elkaar heen roepen, niemand luistert en weinig nemen er aanstoot aan. Het roept het beeld op van vurende neuronen in een hersenstelsel waarvan de activiteit wel wordt geregistreerd, maar niet in detail. Dat is ook niet nodig want het gaat om welk signaal het luidst (door)klinkt.

We weten dat velen proberen zich mooier voor te doen dan ze zijn (Facebook, reclame), maar we hebben nauwelijks een idee meer hoe veel, hoe vaak en hoe ver van de realiteit dit gebeurt. De moderne communicatie is domweg te vluchtig, te haastig en te overvloedig. Dat opent mogelijkheden en valkuilen.

Die omstandigheid maakt dat we (paradoxaal gesproken) ook meer vertrouwen gaan hebben in wat ons te binnen komt buiten de techniek om. We leren onze eigen gedachten en gevoelens te relateren aan wat andere communiceren en zo te relativeren. Inhoud en tekst is uit, energie en beeld is in. Door de groter wordende wereld zijn er altijd mensen te vinden die briljanter lijken te functioneren en te communiceren. Dat is imponerend en frustrerend tegelijk.
Het lijkt wel of we buiten onze klassieke vijf zintuigen steeds meer aangesloten raken op meer communicatiekanalen en een hoger bewustzijn. Maar goedgelovigheid ligt op de loer.

Ontwikkelende netwerken

Het idee van een soort globaal ontwikkelend bewustzijn is niet iets van de laatste tijd.
Er zijn verschillende wetenschappelijke theorieën en onderzoeken die kunnen bijdragen aan het idee van een globaal brein of een globaal ontwikkelend bewustzijn.

1. Systeemtheorie.
   Systeemtheorie stelt dat alles in de natuur verbonden is en dat de natuur bestaat uit complexe systemen die interacties hebben met elkaar. Dit kan helpen om de onderlinge afhankelijkheid tussen alle levende wezens en zelfs de planeet als geheel te begrijpen. 
2. Chaostheorie.
   De chaostheorie suggereert dat kleine veranderingen in het ene deel van een systeem grote gevolgen kunnen hebben voor andere delen van het systeem. Dit kan bijdragen aan het idee van een globaal bewustzijn waarbij de acties van individuen en groepen over de hele wereld invloed hebben op het geheel. 
3. Kwantumfysica.
   De kwantumfysica stelt dat alle deeltjes in het universum met elkaar verbonden zijn op een fundamenteel niveau. Dit kan bijdragen aan het idee van een collectief bewustzijn waarbij alle levende wezens en de planeet als geheel verbonden zijn. 
4. Sociale netwerkanalyse.
   Sociale netwerkanalyse kan helpen om de interacties tussen individuen en groepen op wereldwijde schaal te begrijpen en te bestuderen. Dit kan bijdragen aan het begrip van hoe informatie en kennis zich verspreiden en hoe er sprake kan zijn van een collectief geheugen of collectieve kennis.

Deze theorieën leveren nog geen onomstotelijk bewijs dat zich een globaal brein ontwikkelt.

Vrij naar Wikipedia.
Het globale brein is een speculatief concept vergelijkbaar met (dan wel verwant aan) het concept van de noösfeer van respectievelijk Vladimir Vernadsky en Pierre Teilhard de Chardin, de Akasha-kronieken en het "Akashic field" (overdracht van gedachten of ingevingen) van de Hongaarse wetenschapsfilosoof Ervin László. Het begrip als zodanig werd in 1982 voor het eerst gebruikt door Peter Russell in zijn boek The Global Brain.
Volgens de meeste beoefenaars van deze disciplines is de bewustwording van een globaal brein het eindpunt van de (menselijke en culturele) evolutie op deze planeet. Dan zal alle kennis en geestelijke activiteit op bewust niveau samengesmolten zijn in een enkel systeem waarvan het internet nu al een rudimentaire afspiegeling vormt.
In bewust geworden staat zal het bestaan uit een wereldomspannend, transpersoonlijk, transcultureel en transreligieus netwerk van mensen, kunstmatige intelligenties en de infrastructuur om dit alles te verbinden. Net als bij een menselijk brein zouden in dit netwerk allerlei ideeën, gedachten, meningen en discussies plaatsvinden en ontstaan. Tevens zou dit globale brein in de vorm van databanken alle verzamelde kennis van de mensheid bevatten.
Waarschijnlijk zal dit geheel op den duur zo nauw met elkaar verweven worden dat er geen afzonderlijk individueel bewustzijn meer is, maar een allesomvattend bewustzijn van eenheid in verscheidenheid dat vrijelijk 'gedragen' wordt door het netwerk met zijn digitale en biologische 'componenten' (want als door een zeer innige mens-computer interface alle mensen verbonden zijn, dan kan men niet meer spreken over gedachten, meningen of geheugenbeelden van afzonderlijke individuen spreken). Sommigen beweren zelfs dat dit geheel een soort van zelfbewustzijn zal krijgen dat ver uitstijgt boven wat de modale mens aan zelfbewustzijn ervaart.
Raakvlakken hiermee hebben de Gaia-hypothese van James Lovelock (dat het leven zijn eigen ideale levensomstandigheden creëert door de aardse omgeving te beïnvloeden) en de these van het Omegapunt van Pierre Teilhard de Chardin. Teilhard de Chardin probeerde de evolutie-ideeën met het christelijke gedachtegoed te verenigen en zag het leven en de kosmos als voortdurende beweging onder God, die nog niet op de eindbestemming (Omega) was aangeland. De mens is volgens hem al boven het dierlijke leven uitgestegen maar heeft de potentie boven zichzelf en de kosmos uit te stijgen naar het omegapunt, de organische, sociale en geestelijke integratie van de mensheid in zijn geheel en uiteindelijk de eenwording met het universum.
Tot zover Wikipedia.

Taal als middel en valkuil

Steeds meer mensen mediteren op zo’n wijze dat zij proberen open te staan voor wat hen in het bewustzijn toevalt terwijl ze gedachten en gevoelens gewoon laten passeren.
Deze woordeloze wijze van schouwen komt overeen met de manier waarop mensen duizenden jaren geleden luisterden naar hun intuïtie. Gecombineerd met de verbeterde wijze waarop mensen hun eigen ingevingen onder woorden kunnen brengen en delen op de sociale media mag worden verwacht dat de geboorte van het globale brein al is geweest of bezig is te gebeuren.
Een groot verschil met vroeger is dat we tegenwoordig veel beter kunnen verwoorden wat onze visie is. Tegelijkertijd schuilt in de onthechting een gevaar, namelijk vervreemding en argwaan in de vorm van globale samenzwering. Wie de parallellen tussen alles, wat hij ziet of te binnen schiet, al te letterlijk neemt, ziet over het hoofd dat de werkelijkheid (en ook vrijheid en liefde) niet volledig in taal, woord of in tekst, maar ook niet in beeld valt te vangen. Dat proberen is verleidelijk, maar ook zinloos.

Bij niet-linguïstisch denken kunnen gedachten opkomen in niet-verbale vormen, zoals beelden, emoties of abstracte concepten, en dan kunnen we proberen ze te vertalen naar taal om ze beter te begrijpen of met anderen te delen.

Taal is bedoeld om de communicatie tussen mensen op gang te brengen en een poging om de werkelijkheid te beschrijven, maar wie de werking van het ego en van de illusie van projecties niet doorziet, denkt ten onrechte dat hij de werkelijkheid totaal doorgrondt.

Self fulfilling prophecies

Voor wie dit te abstract vindt een concreet voorbeeld. Fysici, die zich bezighouden met kwantummechanica, stellen dat alle materie een vorm van energie is. Dat wordt door sommigen uitgelegd dat materie een illusie is. Wie vervolgens probeert door een raam te stappen omdat glas gestolde energie is en voornamelijk bestaat uit lege ruimte en "dus" slechts een illusie is, zal zijn hoofd stoten en zich onsterfelijk belachelijk maken. Er zijn parallellen tussen dimensies, maar die gelden niet altijd letterlijk. Het gaat erom te kunnen schakelen tussen niveaus van perceptie en bewustzijn. Wie daar slecht in is en zichzelf slecht kent, zal te kampen krijgen met bijvoorbeeld machtsstrijd en egospelletjes.

Het feit dat je allerlei processen in een computer met gigantische rekenkracht vage processen kunt doorrekenen tot een concreet cijfer wil nog niet zeggen dat de representatie in het model en de werkelijkheid gelijk zijn door beiden in de taal hetzelfde te benoemen. Martin Armstrong, bijvoorbeeld, ziet in de frequentie waarmee economische crisissen voorkomen telkens het getal pi terugkomen (IDFA, The forecaster). Men ziet in zijn bemoeienis met de economie een "pi"ramidespel.

Ontwikkeling van bewustzijn

Als er in de ruimte of universum sprake is van een bewustzijn dan heeft dat (God?) wel wat beters te doen dan ongebreideld informatie op te slaan. Zelfs op aarde hebben wij mensen al last van informatiestress terwijl we een astronomisch kleine fractie informatie opslaan van wat er beschikbaar is.

Het is maar wat je wilt zien in de moderne ontwikkelingen die zichtbaar zijn in de media. Evolutie van het bewustzijn is een bundeling van krachten die sporadisch een extra vrijheidsgraad oplevert, maar waarvan de vorm en inhoud van te voren niet zijn bepaald.

Ook het leven in het hier en nu wordt bevorderd door de globalisering van de menselijke vermogens, vooral zichtbaar in de economie. Het dwingt vrijwel iedereen om niet te ver vooruit te kijken in de toekomst en dat maakt onzeker. De samenleving raakt met het vrijer worden ook steeds losser. Dat lijkt een beweging weg van samenleven, maar kan ook worden gezien als een opmaak voor een nieuwe samenhang (op een ander niveau).
Omgekeerd geldt voor het verleden dat steeds algemener wordt aangenomen dat onze geschiedschrijving vooral in het licht moet worden gezien van de toenmalige machthebbers. We worden dus ingesloten tussen verleden en toekomst op een manier die weliswaar bij velen angst oproept maar die niet per se onaangenaam genoemd hoeft te worden. Hoe we de snel geformuleerde uitingen van onszelf en anderen in de (sociale) media opvatten en de mate waarop we daarop vertrouwen daar moeten nog heel wat kinderziektes worden overwonnen. Is de zwijgende ander een onthechtte wijze of een onverschillige opportunist?
We leveren vrijheid in door ons te organiseren op globaal niveau en krijgen hopelijk -wanneer we wat opletten- er meer en nieuwe vrijheid voor terug. Vooral wanneer we evenwaardigheid in het oog houden en het zelfs uitbreiden naar dier en natuur.
Maar we leren (steeds sneller) en het eindpunt van de ontwikkeling (het punt omega) is nog lang niet in zicht ("if ever").

Ook dieren kennen het fenomeen dat zij zich door zich te groeperen als een soort hoger organisme gaan functioneren om hun vijanden te ontlopen. Ze leveren individuele bewegingsvrijheid in om op een hoger niveau veiliger (en dus vrijer) te kunnen bewegen. Het enige wat ze doen is op de juiste afstand te blijven.
Zie ook deze video.

Wat valt er te zeggen over spirituele ontwikkeling?

Minder is meer

Over spirituele ontwikkeling valt veel te zeggen en er is op dit blog veel over te lezen.
Maar minder is meer. Het gaat vooral om wat je niet doet (wu wei, apofatisch).
Hieronder in een aantal korte samenvattingen wat wetenswaardigheden.
Onderaan het blog bij de labels is een toegang tot uitgebreidere teksten.

Wat wordt er in de artikelen op dit blog geschreven over spirituele ontwikkeling?

• Evenwaardigheid, er zijn geen niveaus en richtingen in ontwikkeling
• Je kunt niet te vroeg of te laat beginnen met jouw ontwikkeling
• Het ego kan de ontwikkeling vertragen, maar je kunt en hoeft het ego niet kwijt raken
• Het is evenveel doen als laten. Zelfrealisatie valt buiten het domein van bereiken en ‘doen’
• Emoties, gevoelens en oordelen blijven (op)komen, maar je leert ze te schouwen en je kiest wat je deelt
• Je leert grote begrippen als stilte, alles, God, liefde, leegte, vrijheid op hun waarde te schatten
• Je leert te accepteren dat perfectie, volmaaktheid, liefde, onsterfelijkheid, eenheid voortdurend in verandering zijn en niet zijn vast te houden
• Je leert waarheid te ontdekken door je te richten op het ontmaskeren van onwaarheden. Woorden en stiltes zijn daarbij een hulpmiddel en niet een vangmiddel
• Waarheid is niet te vangen in denken en voelen
• Je accepteert dat het zelf niet een concrete entiteit is en dat je dicht bij jezelf komt door te stoppen ernaar te zoeken

Voor wie het leuk vindt om te zien hoe het niet moet, heeft J.P. Sears een paar mooie video's over nep spiritualiteit.

Hij kwetst mij, is dat waar?

The Work en Byron Katie

Een aforisme van Byron Katie is “niemand kan mij kwetsen – dat is mijn werk”.

Een citaat van haar.
Mensen die voor het eerst kennismaken met The Work zeggen vaak tegen me:
“maar het zou mij machteloos maken als ik mijn strijd met de realiteit stop. Wanneer ik de realiteit gewoon accepteer, word ik passief. Ik kan zelfs de wens om iets te doen verliezen”. Ik antwoord dan met een vraag: “kun je werkelijk weten dat dit waar is?”.

Wat geeft je meer macht? – ‘Ik wou dat ik mijn baan niet kwijt was geraakt’ of ‘ik ben mijn baan kwijt geraakt, wat voor intelligente oplossingen kan ik nu direct vinden’?
The Work laat zien dat wat volgens jou niet zou mogen gebeuren, moest gebeuren.
Het moest gebeuren omdat het gebeurde en geen enkel denken ter wereld kan dat veranderen. Dat betekent niet dat je het moet gedogen of goedkeuren. Het betekent dat je zonder weerstand naar dingen kunt kijken en zonder de verwarring van je innerlijke strijd. Niemand wil dat zijn kinderen ziek worden, niemand wil een auto-ongeluk krijgen, maar als deze dingen gebeuren, wat helpt het dan om er mentaal tegen te strijden?
Maar tegen beter weten in doen we het toch, want we weten niet hoe we het moeten stoppen.
Ik houd van wat is, niet omdat ik een spiritueel mens ben, maar omdat het pijn doet als ik strijd met de realiteit. We kunnen weten dat de realiteit goed is zoals die is omdat als we er tegen strijden, we spanning en frustratie ervaren. We voelen ons niet natuurlijk en evenwichtig. Als we stoppen om tegen de realiteit in te gaan, wordt actie eenvoudig, vloeiend, vriendelijk en zonder angst.
Tot zover Byron Katie.

De bekende vier vragen

Byron Katie is bekend geworden van de vier vragen die zij stelt aan mensen die lijden onder hun overtuigingen.
Vraag 1: is het waar?
Vraag 2: kun je absoluut zeker weten dat het waar is?
Vraag 3: hoe reageer je als je die gedachte denkt?
Vraag 4: wie zou je zijn zonder deze gedachte?

De functie, die deze vragen hebben, is dat je gaat twijfelen aan de onontkoombaarheid van je eigen gedachten. Wanneer je de aanspraak op waarheid van je gedachten loslaat, verwerf je vrijheid.
Iemand die zichzelf tot slachtoffert bombardeert met de gedachte dat een ander hem opzettelijk wilde kwetsen doet aan mentale automutilatie.
Het helpt wanneer je de gedachte accepteert dat andere mensen anders denken dan jij en dat jij en die ander evenwaardig zijn in de waarheid van de eigen gedachte.

Nog een paar “Katie-ismen”.
Wanneer ik een gebed zou hebben, zou het zijn: “God spaar me voor het verlangen naar liefde, goedkeuring en waardering. Amen”.

Het ergste dat ooit gebeurde is een niet onderzochte gedachte.

Gezond verstand lijdt niet, nooit.

Ik laat mijn gedachten niet los, ik onderzoek ze. Dan laten ze mij los.

Je keert je volledig af van de realiteit als je gelooft dat er een gerechtvaardigde reden is om te lijden.

De realiteit is altijd vriendelijker dan het verhaal dat we erover geloven.

Ik weet zeker dat de hele wereld van mij houdt. Ik verwacht alleen niet dat ze het zich realiseren.

Wanneer ik volkomen helder ben, is wat is, wat ik wil.

Het is belangrijk om te onthouden dat onze overtuigingen niet per definitie objectieve waarheden zijn, maar eerder interpretaties van de werkelijkheid gebaseerd op onze eigen ervaringen en percepties. Door onze overtuigingen te onderzoeken en te bevragen, kunnen we onze eigen blinde vlekken en beperkingen blootleggen en ons bewust worden van de mogelijkheden die we hebben om te groeien en ons te ontwikkelen.

Veel voorkomende belemmerende overtuigingen

Enkele van de meest voorkomende beperkende overtuigingen zijn de volgende.

• "Ik ben niet goed genoeg" - dit is een veel voorkomende overtuiging die mensen kan weerhouden om nieuwe kansen en uitdagingen aan te gaan.
   
• "Ik ben niet slim / getalenteerd / knap genoeg" - deze overtuiging kan ertoe leiden dat mensen zichzelf onderschatten en zichzelf niet de kans geven om hun talenten te ontwikkelen en te laten zien.
   
• "Ik ben niet waardig" - deze overtuiging kan leiden tot gevoelens van schuld en schaamte en kan mensen weerhouden om hun eigenwaarde te erkennen en zichzelf op de eerste plaats te zetten.
   
• "Het leven is oneerlijk" - deze overtuiging kan leiden tot gevoelens van slachtofferschap en onmacht en kan mensen ervan weerhouden om verantwoordelijkheid te nemen voor hun eigen leven.
   
• "Ik moet perfect zijn" - deze overtuiging kan leiden tot een obsessie met perfectionisme en kan mensen ervan weerhouden om risico's te nemen en nieuwe uitdagingen aan te gaan uit angst om te falen.
   
• "Ik moet altijd aardig zijn voor anderen" - deze overtuiging kan leiden tot overmatige zorgzaamheid voor anderen en kan mensen ervan weerhouden om hun eigen grenzen te stellen en voor zichzelf op te komen.

Boeken van Byron Katie (bol.com).

Vera Helleman: "het ego en zijn illusies kunnen gekwetst worden. Jij niet".

Paradox: live life to the max

Een bescheiden doelstelling?

Een van de meest onbenullige spreuken uit mijn kindertijd leek “wie het kleine niet eert, is het grote niet weerd”. “Leek”, want toen leek het vooral te betekenen “wees maar tevreden met het weinige dat je hebt gekregen”. Nu ik al lang volwassen ben, komt pas een andere betekenis van dit gezegde boven: “de schoonheid en de grootsheid van de schepping zit in de details”.

Ik noemde mijzelf lang agnost. Ik heb me erbij neergelegd dat het bestaan van God niet valt te bevestigen of te ontkennen. Enerzijds is dat de grootsheid van God, als hij/zij/het bestaat, dat er evenveel bewijzen voorhanden zijn voor degenen die geloven als voor degenen die niet geloven. Dat het wezenlijke wel zichtbaar, maar niet grijpbaar is en daarmee tegelijk integer en kwetsbaar blijft.
Het verschil is nu het ego. Wie een groot ego heeft, wil veel kunnen kiezen. Zijn manco is dat hij niet (met rust) kan laten. Mensen houden wel van vrijheid maar niet van onzekerheid. Daarom doen ze vaak alsof ze het weten, omdat erkennen dat je iets niet weet, gewoon tot weinig status leidt. Inmiddels zijn we allemaal zo ver doorontwikkeld dat we meestal intuïtief kunnen aanvoelen of iets (wat iemand zegt) waar is of niet. Maar we zijn nog niet genoeg ontwikkeld om daarover te communiceren zonder nog te vaak in (waarde)oordelen te vervallen.

Panta rhei (alles stroomt)

We leren het steeds beter. Wie dat mooi kan verwoorden is Vera Helleman in deze video. Weinigen kunnen tegen de “ondraaglijke lichtheid van het bestaan”, dat alles vloeit, stroomt en beweegt, wezenlijke dingen ongrijpbaar zijn, dat het liefdevolle contact op het ene moment bestaat en het volgende moment alweer vervlogen is. Wanneer we het (zelf)vertrouwen hebben dat we die momenten weer opnieuw zullen beleven, dan kun je het loslaten en weten dat om die reden het zalige moment ooit weer langs zal komen.
Het beste zijn we voorbereid op het leven wanneer we de mogelijkheid hebben doorzien dat we de werking van twee tegengestelde krachten kunnen integreren in ons eigen bestaan. Dat we zo flexibel zijn dat we bij het aangaan van een contact al de bereidheid hebben om het weer los te laten of tillen naar een hoger niveau. Dat we verliefdheid omzetten in vrijheid en liefde tegelijk. Dat we het leven ten volle willen leven en accepteren dat het ooit weer ophoudt en dat opbouwen en afbreken even waardevol kunnen zijn.
Het fraaie is dat niemand kan claimen de waarheid in pacht te hebben, dat we alle vrijheid hebben om allereerst voor onszelf te kiezen omdat de belangen van anderen beter zijn gediend wanneer we ons ten volle realiseren wat we zelf nodig hebben. Wanneer we eerst doorleven wat we zelf willen, kunnen we ons beter verplaatsen in de ander. En dat verplaatsen gaat dan hopelijk gepaard met de wens om de vrijheid van de ander, mens of dier, te helpen vergroten. Dat is liefde, dat is verbinding, dat is vrijheid, dat is “live life to the max”.

Het voorgaande zijn mijn persoonlijke waarden.

Tenslotte enkele algemene tips die kunnen helpen om een vervuld en betekenisvol leven te leiden. 

1. Leer jezelf kennen. Probeer te begrijpen wat je motiveert, wat je belangrijk vindt en wat je doelen en ambities zijn. Dit kan helpen om richting en betekenis aan je leven te geven en om te voorkomen dat je afgeleid raakt door andere dingen. 
2. Omarm verandering. Verandering is onvermijdelijk in het leven, dus probeer er het beste van te maken. Bekijk verandering als een kans om te groeien en te leren, in plaats van als een bedreiging voor je comfortzone. 
3. Focus op relaties. Menselijke verbindingen en relaties zijn belangrijk voor een vervuld leven. Investeer tijd en energie in het onderhouden van goede relaties met vrienden, familie en geliefden. 
4. Leef in het moment. Probeer te genieten van de kleine dingen in het leven en wees aanwezig in het moment. Dit kan helpen om meer waardering en dankbaarheid te voelen en om het leven meer te waarderen. 
5. Volg je passie. Vind iets waar je gepassioneerd over bent en ga er helemaal voor. Dit kan helpen om voldoening en betekenis te vinden in je leven en om je talenten en vaardigheden te benutten. 
6. Wees zorgzaam en behulpzaam. Doe iets goeds voor anderen. Dit kan helpen om een gevoel van doel en betekenis te krijgen en om bij te dragen aan een betere wereld. 
7. Blijf leren. Blijf leren en groeien, zowel persoonlijk als professioneel. Dit kan helpen om nieuwe uitdagingen aan te gaan en om te blijven groeien en ontwikkelen. 
8. Stop op tijd. Het is belangrijk om te streven naar zelfverbetering en persoonlijke groei, maar dit mag niet ten koste gaan van je welzijn en geluk. Een obsessie met persoonlijke ontwikkeling kan leiden tot gevoelens van stress, angst en zelftwijfel. Het is belangrijk om een evenwicht te vinden tussen zelfverbetering en acceptatie van wie je bent op dit moment.

Een gezondere werking van het ego

Wanneer het ego zich ontwikkelt

Als peuters voor het eerst zeggen "ikke, ikke, ikke", vinden we dat vaak schattig. Het betekent dat ze zichzelf beginnen te ontdekken en onafhankelijker worden. Maar het kan ook betekenen dat ze zich afvragen of anderen wel van hen houden. Toch leren kinderen met de tijd hoe ze vrienden kunnen maken en voor zichzelf kunnen opkomen.

Ons "ik" bestaat vooral in de woorden die we gebruiken. Je kunt het niet zien in bijvoorbeeld hersenscans. Dit maakt het lastig om kinderen te leren hoe ze goed met zichzelf kunnen omgaan. Ze moeten leren om rekening te houden met zichzelf en anderen. Respect betekent dat je tegelijkertijd betrokken bent en een beetje afstand houdt.

Het gedrag van twee mensen met een sterk ego lijkt op twee magneten. Als ze verschillend zijn, trekken ze elkaar aan. Als ze hetzelfde zijn, duwen ze elkaar weg. Dit kost veel energie en kan veel emoties oproepen. Het is het beste als je beide kanten van jezelf kunt gebruiken: verbinding maken wanneer nodig en loslaten wanneer nodig.

Een ego zorgt ervoor dat we in beweging blijven. Dit kan goed zijn, zoals wanneer we ergens helemaal in opgaan. Maar het kan ook slecht zijn, zoals wanneer we bang zijn en willen wegrennen.

Ouders helpen kinderen om zichzelf te ontwikkelen door ze aan te moedigen om te concurreren en zich te meten met anderen. Maar soms kan dit ervoor zorgen dat we denken dat gelijkheid niet belangrijk is. Dit kan leiden tot een samenleving waarin mensen zich verloren voelen. Als we niet verbonden zijn met onszelf, kunnen we jaloers worden op anderen.

Ego en persoonlijkheid

Het ego heeft verschillende effecten op onze persoonlijkheid. Het zorgt ervoor dat we voor onszelf opkomen, maar het kan ook problemen veroorzaken in relaties. Een goede verbinding is alleen mogelijk als we elkaar als gelijken behandelen.

Om dit te begrijpen, moeten we ons bewust zijn van hoe we naar dingen kijken. We zijn niet alleen spelers in het leven, maar ook publiek en regisseur. Hierdoor kunnen we verschillende perspectieven bekijken en het beste uit onszelf halen.

Ego en eenheid

Op een spiritueel niveau betekent dit dat we open moeten staan voor verbinding met alle levende wezens. We moeten liefde laten stromen tussen mensen zonder egoïstische motieven. Een echte verbinding zorgt ervoor dat we ons vrij voelen en anderen ook vrij laten.

Paul Smit kan in deze video goed verwoorden en verbeelden hoe het ego het gevoel van afgescheiden zijn oproept.

Wat is zelfrealisatie of verlichting?

Een verkenning van het Onbeschrijfelijke 

Zelfrealisatie en verlichting zijn spirituele concepten die een bijzondere staat van bewustzijn beschrijven, waarin men zich bewust wordt van de eigen ware aard. Hoewel deze begrippen hun wortels hebben in oosterse tradities zoals het hindoeïsme en boeddhisme, reikt hun relevantie verder dan specifieke religieuze kaders.
Een fundamenteel inzicht is dat er niet zoiets bestaat als 'een verlicht persoon' - dit is een inherente tegenstrijdigheid. Verlichting is eerder de erkenning dat men de open ruimte is waarin alles komt en gaat. Het is bewustzijn zijn, en niemand kan bewustzijn claimen of bezitten. Hoewel verlichting bestaat als fenomeen, is het idee van 'de verlichte persoon' een illusie.
De paradox van zelfrealisatie ligt in het besef dat er geen persoonlijk zelf te ervaren valt. Het bewustzijn waarin wij verschijnen is altijd al verlicht; het is een innerlijk weten. Een belangrijk kenmerk van deze staat is wat de diamantsoetra beschrijft als 'kenmerkloze volkomenheid' - juist daarom is een verlicht persoon niet als zodanig te herkennen.

Besef van taal

De taal die we gebruiken om over deze concepten te spreken, creëert haar eigen beperkingen. Net zoals begrippen als 'ego' en 'pijnlichaam' alleen in taal bestaan, zijn veel van onze ideeën over verlichting talige constructies. Dit betekent niet dat ze nutteloos zijn, maar wel dat we ze niet moeten verwarren met de ultieme realiteit.
Het pad naar verlichting is paradoxaal: het is niet een proces van toevoegen maar van wegnemen - 'weg, weg, weg' tot alles leeg én vol is, zoals Hans Laurentius het beschrijft. Dit sluit aan bij het Chinese concept van 'wu wei' - doen door niet te doen - een staat waarin oordelen verdwijnt en non-duaal bewustzijn ontstaat. 

Vergelijkbare ervaringen

Belangrijk is het onderscheid tussen authentieke verlichting en vergelijkbare ervaringen. Piekervaringen, drugsgeïnduceerde staten, of momenten van 'flow' kunnen vergelijkbare gevoelens oproepen, maar missen de bevrijdende, niet-verslavende kwaliteit van echte verlichting. Een Godservaring of piekervaring kan wel gekenmerkt worden door diepe verbondenheid en transcendentie, maar is niet hetzelfde als verlichting.
Leonard Jacobson beschrijft een verlicht leven als een bestaan in het nu, gekenmerkt door liefde en acceptatie, zonder oordelen, angst of verlangen. De illusie van afgescheidenheid lost op, resulterend in een diep besef van de eenheid van alle dingen. Dit manifesteert zich in mededogen, integriteit en het zien van alle wezens als gelijkwaardig. 

Misvatting en misverstand

Een cruciaal misverstand is dat verlichting moeilijk te bereiken zou zijn, grote discipline zou vergen, of zou vereisen dat men bepaalde aspecten van het leven, zoals seksualiteit, moet opgeven. Ook de gedachte dat het ego vernietigd moet worden of dat verlichting een onbeschrijflijke toestand is, behoort tot de misvattingen.
In plaats daarvan nodigt het pad naar zelfrealisatie ons uit om te stoppen met zoeken, in het besef dat wat we zoeken er al is. Het vraagt om een 'methodeloze methode', zoals Osho het noemt - men kan niet doen en toch moet men niets laten. Deze paradox wijst naar de essentie: verlichting is niet iets dat bereikt moet worden, maar een herkenning van wat altijd al was. 

Totale verbinding en vrijheid

Het realiseren van onze fundamentele gelijkwaardigheid met alles en iedereen lost veel existentiële onzekerheden op. Het opent de weg naar totale verbinding, niet als een theoretisch concept maar als een geleefde werkelijkheid. In deze staat blijft vrijheid essentieel - niet als een persoonlijk bezit, maar als de ruimte waarin alle ervaring zich kan ontvouwen

Voor een uitgebreide versie, met interne links en boekverwijzingen, klik hier.

Kan je met voorgevoel geld verdienen?

Hoe goed kan een medium voorspellen?

Wie in het casino aan de speeltafel kan voorspellen of de kleur die valt rood of zwart is, kan heel rijk worden. Het doen van een onderzoek met een medium met voorspellende gaven kan dus lucratief zijn.

Vrij naar de wetenschapspagina uit de Volkskrant van 15 oktober 2014 een paar zinnen uit het verslag van Martijn van Calmthout.

Dick Bierman, intuïtie-onderzoeker aan de Universiteit van Amsterdam heeft hij na een jaar ploeteren de twintig geslaagde sessies met een helderziende en een roulettetafel in het casino binnen die minimaal nodig zijn om serieuze conclusies te trekken.
Nog mooier, zegt hij, is het om vast te stellen wat hij al vermoedde: dat er geen enkele aanwijzing is dat met voorgevoel werkelijk geld te verdienen is.
'Voor paranormale verschijnselen lijkt de norm van redacties vaak omgekeerd. Bladen willen geen werk waar niets significants uitkomt. Behalve als het om bovennatuurlijke claims gaat'.
Bierman bedacht vorig jaar een experiment waarbij een professioneel paranormaal medium de uitkomst van een gok aan de roulettetafel voorspelt. Niet rechtstreeks, maar via de beschrijving van een foto die later zal worden toegestuurd en die is gekoppeld aan de uitkomst in het casino. De Amsterdamse onderzoeker zette een procedure op om de proef geheel via mail en internet te laten verlopen. Het gokken gebeurde online in een virtueel casino.
Veertig keer deed het medium een voorspelling, maar in de helft van de gevallen keurde een jurylid die om kwalitatieve redenen af en ging de onlinegok niet door. Maar de resterende twintig keer werd er werkelijk gegokt, met harde euro's, en echt bekeken of het medium, een Amerikaanse dame, de uitkomst had zien aankomen.
Statistisch gezien is het antwoord kort en goed: nee, dat had ze niet, zegt Bierman. 'We vinden precies tien sessies waarin de kleur goed is voorspeld en tien waar het fout is. Dat is dus exact de toevalsverwachting. En niets meer'.
'Ons medium hield een dagboekje bij, waarin ze vaak aangeeft hoe ze zich voelt over de voorspelling: zeker of onzeker. Ik zie een zeer significante correlatie tussen correcte voorspellingen en een gevoel van zekerheid'.
Tot zover de Volkskrant.

Verdienmodel

Het is maar de vraag of Bierman een redactie vindt om zijn bevindingen te publiceren. Er zijn een aantal omstandigheden die wetenschappelijke twijfels oproepen.
In de wetenschapscyclus is er niets mis mee om in de fase van voorbereiding van een onderzoek te zoeken naar veel mediums die beweren betrouwbare voorspellingen te kunnen doen en dit snel te testen met een aantal steekproefjes. Bierman had de beste voorspellers kunnen selecteren en die gaan onderzoeken. Nu roept zijn keuze voor 1 medium op of hij wel een juiste keuze heeft gemaakt. Waar het omgaat is om de werkelijke test zo in te richten dat er geen discussie meer over de betrouwbaarheid is. De methode van Bierman zou daarvoor gebruikt kunnen worden, maar dat hoeft dan geen jaar te duren.
Wat ook vreemd is dat Bierman melding maakt van een zeer significante correlatie tussen correcte voorspellingen en een gevoel van zekerheid. Dan zou hij de voorspellingen moeten herhalen met twee soorten inzet: een op basis van de voorspelling van het medium en een met de andere kleur op basis van de mate van onzekerheid. Als de correlatie kan worden vastgesteld kun je ook heel veel geld verdienen met deze opzet.

Wie echt veel geld wil verdienen kan het beste geld witwassen. Door gedurende een bepaalde periode kleine sommen geld op zwart of rood te zetten, wordt in bijna de helft van de gevallen op legale manier het geld weer teruggewonnen. Het verschil gaat naar de bank van het casino.

De kunst van het doen en laten bij mondiale problemen

Hoeveel kan ik doen?

Wie zich bewust wordt van de negatieve ontwikkelingen in klimaatopwarming en milieuvervuiling, van de verslechterde verdeling van welvaart tussen arm en rijk etc.. zal zich vragen stellen als “wat kan ik doen”? “Is het voldoende om te stoppen met handelingen die negatief bijdragen aan deze ontwikkelingen of moet ik meer doen?”

Het klimaat warmt op door het mondiale vlees eten. Meer dan verkeer en internationaal transport draagt vleesconsumptie bij aan de opwarming van de aarde. Stoppen met vlees eten is dan een simpele handeling die, wanneer iedereen op aarde dit zou doen, dit alleen al zou bijdragen aan het niet meer opwarmen van de aarde.
Reizen zullen we altijd blijven doen, maar misschien niet zo vaak meer naar verre bestemmingen met het vliegtuig. Het nadeel van een globaliserende samenleving is dat culturen steeds meer op elkaar gaan lijken, maar het voordeel is dat je het net zo goed dichtbij kunt zoeken. “Ieder nadeel heeft zijn voordeel”, zo sprak een wereldberoemde, voetballende filosoof.
De mondiale oplopende schulden zijn, als gevolg van de economie die rente rekent en economische groei nodig heeft, niet meer af te betalen. Oud-bankier Ad Broere vreest dat het economische systeem zal instorten en doet allerlei suggesties om dit instorten te voorkomen. Maar hij pleit ook voor het kwijtschelden van alle schulden. Bij een ingestort economisch systeem kun je tegelijk alle schulden kwijtschelden en verdergaan zonder rente te rekeningen bij leningen.
Volgens Broere is een kleine groep rijken zo machtig dat zij bij afkalving van hun rijkdom niet zullen schromen om chaos en geweld in te zetten om hun financiën te verdedigen. Ze zullen dat nooit openlijk doen maar via de media anderen proberen aan te zetten dit "spontaan" te doen. "Verdeel en heers". Remedie en preventie: denk zelf, maar pas op voor doorgeschoten complotdenken of doemdenken.
Het door Broere voorspelde scenario kan optreden wanneer mensen werken aan het ondergraven van de positie van financieel machtigen en gelijktijdig werken aan een alternatieve economie. Een instorting kan optreden, maar het kan ook anders, positiever verlopen. Niemand weet het zeker. “Voorspellen is lastig, vooral wanneer het de toekomst betreft”.

"Actie is reactie”. Wie al te opzichtig actie voert die voor een ander negatief gaat uitpakken roept weerstand op. Vooral wanneer dat gepaard gaat met veroordelen zal de weerstand des te heviger worden. Je kunt doorschieten in het aanklagen van een misstand. Soms wordt je beter gehoord wanneer je niet overdrijft. Onderkoeld werkt dan beter dan overschreeuwd.
Ook te vroeg juichen kan een potentieel goed initiatief verlammen, want waarom hoor je er na verloop van tijd niets meer van? Voor het oplossen van mondiale milieuvervuiling, bijvoorbeeld, worden doorlopend veel technologische oplossingen aangedragen. Technisch zullen die wel kunnen werken (denk aan de plastic soep in de oceanen), maar wie zorgt voor voldoende samenwerking tussen landen en financiering om die vervuiling effectief aan te pakken?
Bij de huidige gang van zaken zijn er altijd mensen die profiteren wanneer er niets verandert. Er zijn er ook die niet weten of er wel iets zal veranderen wanneer zij zich ermee bemoeien. Het gevolg is dat zij, ondanks dat zij erkennen dat een bepaald probleem levensgroot is, niets zullen doen. Zij steken de spreekwoordelijke kop in het zand.

Omgaan met mensen die weerstand hebben

Het omgaan met mensen die hun gedrag niet willen veranderen en mogelijk in de verdediging of aanval gaan wanneer anderen proberen hen bewust te maken van problemen zoals klimaatverandering, kan uitdagend zijn. Het is belangrijk te onthouden dat het veranderen van overtuigingen en gedrag een proces is dat tijd kan kosten. Soms zullen mensen hun opvattingen niet onmiddellijk veranderen, maar door respectvol en geduldig te blijven, kun je de basis leggen voor toekomstige reflectie en mogelijk positieve verandering.
Hier zijn enkele suggesties om effectief met mensen, die weerstand hebben tegen noodzakelijke verandering, om te gaan.

1. Empathie en begrip.
   Probeer de standpunten en zorgen van de andere persoon te begrijpen. Stel open vragen om inzicht te krijgen in hun perspectief. Het tonen van empathie kan de toon van het gesprek verzachten en de andere persoon laten zien dat je bereid bent te luisteren.
2. Feitelijke informatie.
   Bied feitelijke, wetenschappelijk onderbouwde informatie aan om je te ondersteunen. Zorg ervoor dat je goed geïnformeerd bent over het onderwerp, zodt je en overtuigende informatie kunt verstrekken.
3. Gedeelde waarden en belangen.
   Identificeer gedeelde waarden en belangen om een gemeenschappelijke basis te vinden. In het geval van klimaatverandering kunnen gedeelde waarden zoals het beschermen van de leefomgeving voor toekomstige generaties een aanknopingspunt bieden.
4. Positieve framing.
   Framing van het probleem op een positieve manier kan helpen. In plaats van te wijzen op de negatieve gevolgen, focus op kansen en voordelen van positieve veranderingen. Bijvoorbeeld, benadrukken hoe duurzame praktijken geld kunnen besparen.
5. Geduld en respect.
   Wees geduldig en respectvol, zelfs als de andere persoon weerstand biedt. Het kan tijd kosten voor mensen om hun standpunten te heroverwegen, en druk uitoefenen kan contraproductief zijn.
6. Praktische actie.
   Laat zien hoe kleine veranderingen in levensstijl of gedrag positieve effecten kunnen hebben. Concrete stappen en oplossingen kunnen minder bedreigend lijken dan grootschalige veranderingen.
7. Luisteren en dialoog.
   Creëer ruimtes voor open en respectvolle dialoog waarin mensen zich vrij voelen om hun zorgen te uiten en vragen te stellen. Het luisteren naar hun zorgen kan leiden tot meer begrip.
8. Erkenning van complexiteit.
   Begrijp dat sommige kwesties, zoals klimaatverandering, complex zijn en dat er niet altijd eenvoudige oplossingen zijn. Het erkennen van deze complexiteit kan begrip kweken voor verschillende standpunten. Maar benoem niet iets als complex wanneer dat feitelijk niet het geval is. Het argument kan ook een drogreden zijn om weerstand tegen verandering te maskeren.
9. Blijf constructief.
   Probeer constructief te blijven, zelfs als het gesprek moeilijk wordt. Vermijd het maken van verwijten of het in de verdediging schieten.
10. Focus op gemeenschappelijke doelen.
    Benadruk de gemeenschappelijke doelen die iedereen kan delen, zoals een gezonde planeet voor toekomstige generaties. Dit kan helpen om bruggen te bouwen.

Hoeveel impact heb je als individu?

Een vorm van "conspiracy" die wel goed is om eens over na te denken wordt verbeeld in de film Cowspiracy.
Weten wat jouw gedrag als individu voor gevolgen heeft, daar begint voor hem/haar een mogelijke verandering in gedrag. Bij bedrijven en overheden is niet snel in te schatten of zij hun maatschappelijke betrokkenheid omzetten in effectief milieuvriendelijk gedrag. Voor hen zou het mooi zijn wanneer zij in hun jaarverslag aangeven wat ze deden, doen en gaan doen om hun bijdrage te leveren aan het verkleinen van maatschappelijke problemen.

Eigenlijk geldt voor iedereen op alle niveaus en als lid van allerlei groepen dat zij verantwoording zouden moeten kunnen afleggen van de eigen bijdrage aan het verkleinen van problemen. Maar wie daar alsmaar mee bezig is vindt nooit rust en is niet vrij.
De oude, Taoïstische chinezen kenden het begrip wei-wu-wei: doen door niet te doen oftewel handelen zonder ergens naar te streven. Het betekent dat je en-en denkt.
Je bereikt je doel door ogenschijnlijk niet te handelen. “Laat je linkerhand niet weten wat je rechterhand doet”. (Naiskarmya) De wijze ziet het niet-handelen in het handelen en het handelen in het niet-handelen.
Je bent je bewust van welke handelingen bijdragen tot ellende en je besluit simpelweg deze te laten. Je spreekt er ook niet over. Het gaat samen met het fenomeen dat wijze mensen vaak zwijgen. Het omgekeerde is natuurlijk niet het geval, zoals de film Cowspiracy laat zien. De zwijgende meerderheid is geen menigte wijzen. Wijsheid heeft geen objectieve verschijningsvorm.

Verbeter de wereld, begin bij jezelf.

“You must be the change that you wish to see in the world”. ~Mahatma Gandhi~.

"Everyone thinks of changing the world, but no one thinks of changing himself". ~Leo Tolstoy~.

"The world can only change from within". ~Eckhart Tolle~.

Een beter milieu begint niet uitsluitend bij jezelf - in een wereld die draait om kapitalisme moeten eerst de achterliggende sociale, economische en politieke ideologieën veranderen voordat we de natuur kunnen redden. Naomi Klein ziet klimaatverandering als katalysator voor verandering en een betere wereld.
Verander nu, voor het klimaat alles verandert.

Jelmer Mommers (JM) schrijft in De Correspondent: 'om de politieke ruimte voor klimaatbeleid te vergroten moet de klimaatbeweging bovendien een alternatief wereldbeeld neerzetten, schrijft Klein, ‘dat het kan opnemen tegen het [kapitalistische, JM] wereldbeeld waardoor de ecologische crisis is veroorzaakt'.

'De waarden die het kapitalistische systeem kenmerken – individualisme, dominantie en hiërarchie – moeten we inruilen voor hun tegendeel: onderlinge afhankelijkheid, wederkerigheid en samenwerking. We moeten bovendien afrekenen met ‘het culturele verhaal dat de mens de aarde beheerst, en niet andersom’.

Zelfrealisatie, denken, voelen en leven

Bewust worden van wat er speelt

Om te kunnen overleven regelt jouw bewustzijn allerlei functies als opmerken, onderscheiden, beoordelen, verbinden, onthouden, herinneren, denken, voelen, handelen, ontspannen, regenereren.
Denken doe je met jouw hoofd en verstand, voelen doe je met jouw buik en de rest van jouw lichaam.
En dan is er nog intuïtie.

Hier zijn unieke eigenschappen voor elk van de drie bronnen van informatie.

1. Verstand
   Redeneren
   Het vermogen om logisch na te denken en conclusies te trekken op basis van feiten en informatie.
   Analyse
   De vaardigheid om complexe informatie te ontleden en verbanden te leggen.
   Probleemoplossend vermogen
   Het kunnen vinden van oplossingen voor uitdagingen en obstakels.
   
   
2. Gevoel
   Empathie
   Het vermogen om de gevoelens van anderen te begrijpen en te delen.
   Gevoeligheid
   Een acute waarneming van emotionele signalen en subtiele veranderingen in de omgeving.
   Authenticiteit
   De oprechtheid in het uiten van emoties en gevoelens.
   
   
3. Intuïtie
   Inzicht
   Het vermogen om diepere waarheden of betekenissen te begrijpen zonder uitgebreide analyse.
   Creativiteit
   Het vermogen om nieuwe ideeën en concepten te genereren op basis van interne inspiratie.
   Voorgevoel
   Een instinctieve kennis of gevoel over wat er kan komen, zonder duidelijke feiten te hebben.
   
   

Wat speelt er en waar?

Soms is het niet zo duidelijk om vast te stellen wat je voelt. Sommige gebeurtenissen roepen tegenstrijdige gevoelens op. Wanneer jouw partner iets doet wat je niet leuk vindt, kan je dat kwaad en verdrietig tegelijk maken. Maar die twee gevoelens zijn niet tegelijk te ervaren. Je voelt dan soms niets. Wel kan het lichaam of de stem aan anderen duidelijk maken dat er andere emoties leven. De oplossing om achter de spelende emoties te komen is dan je af te vragen “wat was het dat mijn partner deed dat mij kwaad maakte” en “wat was het dat mijn partner deed dat mij verdrietig maakte”.
Zoiets werkt alleen wanneer je een paar gevoelens afloopt. Bijvoorbeeld schuldgevoel, angst of zenuwen.

Met jouw hoofd en verstand kom je niet achter de ongrijpbare objectieve waarheid. Je kunt er hoogstens een theorie over verzinnen of nalopen wat niet waar is. Het is een illusie om de uiterste waarheid te kunnen kennen. Het werkt bevrijdend om het zoeken naar de diepste waarheid los te laten. Dit is geen pleidooi om er wat eerlijkheid betreft maar met de pet naar te gooien, maar -juist omgekeerd- alle onwaarheid radicaal uit jouw leven te weren. Met name blokkades en de werking van het ego zou je eerlijk onder ogen moeten zien. Het werkt dan het snelst door te kijken naar het tegenovergestelde van wat je zoekt.

Denken brengt je uit het nu naar het verleden of naar de toekomst.
Je kunt wel bewust observeren wat je denkt en wat je voelt. Gevoelens daarentegen hebben geen onwaarheid. Ze zijn zoals je ze ervaart en je kunt zeker weten wat je voelt.
Wie leeft vanuit het hart neemt zijn intuïtie serieus en weet de juiste afstand aan te houden tot zijn gevoel en verstand en valt met beide samen. Dat heet integriteit, "heel zijn". Het vraagt ook moed om eerlijk te observeren en niet te blijven hangen in piekerend analyseren en zo weer in het hoofd te geraken.
De juiste afstand is je gewaar zijn van wat je denkt en voelt en het daar bij te laten. Je laat jouw gevoelens toe en laat deze net zo groot worden dat je ze nog kunt “containen” en dat ze niet met jou op de loop gaan. Dan verdwijnen ze weer vanzelf zonder een spoor van schade achter te laten. Wanneer je jouw gevoel onderdrukt, voedt je jouw pijnlichaam.

Met meditatie of door er een nachtje over te slapen kun je jouw intuïtie voor je laten werken. Bij een meditatie probeer je open te staan voor wat er tussen jouw gedachten binnenkomt. Wanneer je jouw ego de waarneming niet laat kleuren kan dit heel spiritueel uitvallen. Belangrijk is ook de functie van leegte en niet doen te leren waarderen
Het is weinigen gegeven om permanent de juiste verhouding aan te houden en direct spontaan te kunnen reageren en handelen. Het is altijd goed om je af te vragen of je wel moet reageren. Omgekeerd is het wijs om je dat ook van anderen te realiseren wanneer een ander op jou met een dooddoener reageert. Dit helpt om compassie te blijven voelen.

Van een vals zelf naar een waar zelf

Het citaat "Wanneer je niet leeft wat er in je leeft, dan wordt het je ondergang" wordt toegeschreven aan Carl Gustav Jung, een Zwitserse psychiater en grondlegger van de analytische psychologie. Jung geloofde sterk in het belang van het erkennen en integreren van de verschillende aspecten van het zelf om psychisch welzijn te bereiken. Dit citaat benadrukt het belang van het bewust zijn van en leven in overeenstemming met de innerlijke realiteit om psychologische problemen te voorkomen.

Jung geloofde dat een individu een innerlijk conflict kan ervaren tussen het "ego" of het vals zelf en het "zelf" of het ware zelf. Hij beschreef het proces van "individuatie" als een weg naar heelheid en een transformatie van het vals zelf naar het ware zelf. Volgens Jung zou de individuatieprocessen worden bereikt door het integreren van onbewuste elementen in het bewustzijn, het ontwikkelen van een gevoel van zelfbewustzijn en een bewustwording van de eigen authenticiteit. 

Een andere filosoof die dit idee besprak, was de existentialistische filosoof Jean-Paul Sartre. Hij beschouwde het vals zelf als een product van de sociale en culturele omstandigheden en de verwachtingen van anderen. Volgens hem kan de transformatie van het vals zelf naar het ware zelf worden bereikt door een bewustwording van de eigen vrijheid en verantwoordelijkheid en het afwijzen van de opgelegde verwachtingen van anderen.

Jezelf zijn is iets wat je bent wanneer je je goed voelt en er geen onnodige afstand is tussen jouw denken en handelen. Het zelf is niet te ervaren of mentaal op te sporen. Het loslaten dat er een zelf moet zijn, of loslaten dat een gedachte waar is of dat je het niet overleeft wanneer je je overgeeft aan een angst, is de bevrijding die leidt tot zelfrealisatie.

Jezelf realiseren houdt in dat je je bewust bent dat je altijd vrij was, bent en altijd weer zult zijn.
Het houdt ook in dat je niet afgescheiden bent van anderen. Je handelt vervolgens zoveel mogelijk met het oog op het eigen belang en dat van de ander tegelijk.

Een lustpil voor vrouwen, is dat gek?

Medicalisering van de liefde?

Wie een lustpil op de markt wil brengen moet met DSM-5 in de hand aantonen dat er een medische noodzaak is voor het slikken daarvan. Wie kan aantonen dat er sprake is van een wetenschappelijk onderbouwd syndroom van seksueel disfunctioneren is spekkoper. Snel patent aanvragen op wat varianten van lustpillen voor vrouwen en het grote verdienen kan beginnen. Vervolgens maak je de geesten rijp zijn met twijfel aan het eigen gezonde functioneren of liever niet-functioneren. Dat heet een vorm van medicaliseren.
Veel mannen en vrouwen is na verloop van tijd de lust vergaan om vaak met elkaar te vrijen. Ze wijzen naar elkaar: hij kan niet meer of zij wil niet meer. “Kan-niet ligt op het kerkhof en wil-niet ligt ernaast.” Hun seksleven zo dood als een pier.

Natuurlijk zijn er mannen die wel willen en bereid zijn om viagra te slikken om zichzelf en hun vrouw ter wille te zijn. Omgekeerd zijn er ook vrouwen die bereid zijn te verklaren dat zij wel zouden willen, maar dat er bij hen niets gebeurt wanneer zij tekenen van opwinding bij hun man zien. En vervolgens te denken dat die lust kunstmatig kan worden opgewekt.
In de meeste relaties kan de ander zin maken en hoeft er geen pil aan te pas te komen. Wanneer er korte of langere tijd niet veel opwindends gebeurt is er nog geen man overboord. No problem, even goede vrienden. Ook elkaar een tijdje met rust laten is een vorm van liefde.

Wanneer die periode te lang duurt, is dat een teken aan de wand en ga je onderzoeken waar het aan ligt. En dan ben je blij wanneer er ook een pil achter de hand is om een technisch mankement te verhelpen. Maar de kans is veel groter dat de passie is gedoofd en dat verdoezel je niet met dat het "tussen de oren zit". Niemand de schuld geven is ook een vorm van liefde.

Zoals bij zoveel problemen tussen de seksen gaat het er om het lef op te brengen om zaken bespreekbaar te maken en jezelf kwetsbaar op te stellen. Dat zoiets niet altijd gemakkelijk is zou best bij de ander mogen rekenen op wat compassie. Ook dat is een vorm van liefde.

Ik acht de kans groot dat de opwinding een stuk groter wordt wanneer mannen en vrouwen nog wat vaker van rol wisselen en vrouwen meer initiatief nemen. Dan groeit ook het wederzijdse begrip dat ongrijpbare zaken als liefde en passie opwekken niet eenzijdig zijn te benaderen. Zo komt liefde weer in vorm.

Farmaceutische industrie is niet onafhankelijk

Zembla onderzocht hoe de farmaceutische industrie probeert een sekspil voor vrouwen in de schappen te krijgen.
Op haar site valt te lezen:
Voor mannen met seksproblemen is er sinds 1998 Viagra. Fijn voor die mannen, maar ook voor de farmaceutische industrie. Die verdient jaarlijks miljarden aan medicijnen tegen erectiestoornissen. Het is big business. Daarom proberen fabrikanten van geneesmiddelen al jaren een lustopwekker te ontwikkelen voor vrouwen die geen zin hebben in seks. FSIAD, female sexual interest/arousal disorder, heet die aandoening in de psychiatrie. Er is van alles geprobeerd: pillen, pleisters, neussprays en gels, maar geen enkel middel is nog door de geneesmiddelen-keuring heen gekomen.

Ook in ons land is er veel aandacht voor een lustpil voor vrouwen. Adriaan Tuiten uit Almere ontwikkelt met zijn bedrijf Emotional Brain pillen waardoor vrouwen meer zin krijgen. Hij heeft recent toestemming gekregen van de autoriteiten om zijn pillen op duizenden vrouwen te testen.

'43% van de vrouwen heeft seksuele stoornis'
Volgens farmaceutische bedrijven zou bijna de helft van de vrouwen aan een of andere seksuele stoornis lijden. Rond de introductie van Viagra verschijnt hierover in een belangrijk wetenschappelijk tijdschrift, de JAMA, een artikel waarin onderzocht wordt hoeveel vrouwen een seksuele stoornis hebben. Vrouwen krijgen 7 vragen voorgelegd waarop ze alleen ja of nee mogen antwoorden. Op grond van één keer ja antwoorden is de conclusie van het artikel dat 43% van de vrouwen lijdt aan een seksuele stoornis, oftewel een psychiatrische aandoening.

Banden met industrie
Later blijkt dat twee van de auteurs van het artikel financiële banden hebben met Pfizer, de producent van Viagra. Het tijdschrift moet een correctie plaatsen, want dit was niet vermeld. Hoewel het onderzoek niet door iedereen serieus wordt genomen, duikt de 43% steeds weer op. Ook op de site van het Nederlandse bedrijf Emotional Brain van Adriaan Tuiten.

Maar onderzoeken met hoge percentages zijn meestal afkomstig van de farmaceutische industrie of van wetenschappers die hier banden mee hebben. Onafhankelijke onderzoekers komen uit op een veel lager aantal vrouwen.

Verleidingskapitaal bij de waardering van liefde

Hoe zorg ik dat ik in relatie blijf?

De vrijheid om relaties aan te gaan en af te bouwen is de laatste decennia enorm toegenomen. Dat is prettig, maar soms ook ongemakkelijk want hoe worden we gewaardeerd? Ben ik nog in tel?
Ook de ander zit met die vraag. Gaan we de ander steunen of juist onzeker maken om te voorkomen dat zij voor een ander kiest? Wie is zo sterk dat hij zich aan deze vragen kan onttrekken en zich kwetsbaar kan opstellen? Hoe zorg ik dat ik in relatie blijf? Wat kan ik doen en wat kan ik laten?

Yann Dall'Aglio is een Franstalige spreker op Ted.com die schrijft en spreekt over liefde in het digitale tijdperk.
Via de observatie dat iedereen gewaardeerd en begeerd wil worden, komt hij aan het eind van zijn voordracht bij Ted.com tot de oproep tot tederheid en zelfspot om de liefde te redden uit dat economische getouwtrek met opschepperij en narcisme.

"Op de vrije markt van de individuele verlangens, prijs ik me elke dag in de markt. Vandaar de angst van de hedendaagse mens. Zijn obsessie: ben ik begerenswaardig? In welke mate? Hoeveel mensen houden van me? En hoe reageert hij op die angst? Door op hysterische wijze symbolen van begeerlijkheid te verzamelen. Die verzameling noem ik, en anderen met mij, het verleidingskapitaal".

"Er is een andere manier mogelijk om de liefde te vatten. Hoe dan? Hoe weersta je de hysterische roep om gewaardeerd te worden? Door mijn nietigheid te beseffen. Juist. Ik ben niets. Maar wees gerust: jullie ook. We zijn allemaal niets.

Die nietigheid is eenvoudig te bewijzen. Om gewaardeerd te worden, vraag ik dat de ander mij begeert, dus dat betekent dat ik zelf geen waarde heb, ik heb op zich geen waarde. We doen allemaal alsof we een idool hebben. We doen alsof we een idool zijn voor iemand anders, maar eigenlijk spelen we allemaal vals, zoals de man die onverschillig door de straat flaneert, terwijl hij er alles aan doet opdat alle blikken zijn kant zouden uitgaan.
Je bewust worden van dat veralgemeende valsspelen, dat ons allen aangaat, zou rust brengen in onze amoureuze verhoudingen. Het is omdat ik bewonderd wil worden, van top tot teen, en bevestigd in al mijn keuzes, dat er een hysterie van de verleiding bestaat. Ik wil perfect lijken opdat de ander van mij zou houden. Ik wil dat hij perfect is opdat hij me in mijn waarde zou bevestigen. Dat zorgt voor koppels die geobsedeerd zijn door prestatie en die elkaar bij de minste wanprestatie laten zitten.
Tegen die houding roep ik de hulp in van de tederheid, van de liefde als tederheid. Wat is tederheid? Teder zijn, is de zwaktes aanvaarden van het beminde wezen. Je moet je daarom niet omscholen tot een triest koppel hulpverleners. Daar heb je niet veel aan. Er zit juist veel charme en plezier in de tederheid. Ik denk met name aan een soort humor, dat helaas weinig beoefend wordt, een soort poëzie van de veronderstelde onhandigheid.
Ik denk aan de zelfspot. Voor een koppel dat niet meer ondersteund wordt door de vereisten van de traditie, is zelfspot volgens mij dé manier om stand te houden".
Tot zover Dall'Aglio.

Arnon Grunberg schrijft in zijn voetnoot op de voorkant van de Volkskrant over het tegenovergestelde van waardering over en weer, namelijk elkaar omlaag halen:
"Wederzijdse destructie is verslavend, en heeft rationele verklaringen: de angst voor verlies".
"Vergeet ook niet dat de twijfels van de man aan zijn seksuele vermogens een onvermijdelijk neveneffect zijn van het beschavingsproces. Het seksuele vermogen van de man is op zijn best overwonnen twijfel. Misschien zoekt hij bevestiging van die twijfel in zijn partner.
Niets voorstellen is uiteindelijk een opluchting. In die opluchting schuilt het genot van het masochisme.
De liefde, zowel eros als caritas, heeft een masochistische kern".
Tot zover Grunberg.

In een goede relatie floreren liefde en vrijheid, vooral wanneer deze ongrijpbare concepten goed worden gekoppeld.
Liefde en eigenwaarde hebben niet veel met elkaar te maken. Maar het proces van onderzoeken en ontwikkelen daarvan houdt in zowel het gevoel van eigenwaarde te vergroten als het weer los te laten. Eigenwaarde maakt dat je voor jezelf opkomt, maar jezelf opofferen ("even niets zijn") is ook waardevol.
Een deel van onze individuele inzet in een relatie is om het leven door te geven. Daarvoor geef je vrijheid tijdelijk op en helpt liefde om gemotiveerd te blijven. De dood en daarmee het einde aan een relatie komt onvermijdelijk, je kunt deze hoogstens uitstellen. Maar het aanhouden van een relatie om het bewijs te blijven zoeken dat je begerenswaardig bent en om jouw eigenwaarde alsmaar te vergroten, kan tamelijk zinloos zijn. Dan kun je beter kiezen voor de vrijheid en ondertussen tederheid en zelfspot behouden. De kracht om die keuze opnieuw te kunnen maken maakt je begerenswaardig.

Liefde en macht gaan niet samen

Het samen leven draait om balans

Liefde verbindt mensen en wie verliefd is geworden, is in de ban van een ander geraakt. Die ban zet iemand in beweging om een band met de ander op te bouwen. In de opbouw daarvan gaat het om de balans tussen vrijheid en liefde.

Wanneer één persoon in een relatie de macht heeft, kan dit leiden tot misbruik en onderdrukking van de ander. Dit soort machtsverhoudingen zijn vaak niet gebaseerd op liefde, maar eerder op controle en manipulatie.

Aan de andere kant kan liefde echter ook de macht hebben om mensen te veranderen en ze in staat te stellen om te groeien en te bloeien. Liefde kan mensen motiveren om elkaar te ondersteunen en te helpen, in plaats van te concurreren of te domineren.

Dus terwijl liefde en macht niet van nature incompatibel zijn, is het belangrijk om te onthouden dat het de manier is waarop deze twee krachten worden uitgeoefend die bepalen of ze goed samengaan. In een gezonde relatie moet de macht gebalanceerd zijn en moeten beide partners zich vrij voelen om hun eigen beslissingen te nemen en hun eigen identiteit te behouden.

In onze jeugd ontwikkelen we van afhankelijk naar autonoom. In dat proces starten de ouders met macht over de baby en verandert dit -alles goed gaat- naar gezag over hun pubers. In de eerste maanden van het leven is de baby in een soort evenwaardige verbinding met de omgeving en na een jaar of anderhalf, met de ontwikkeling van het ego vindt er een eerste afzondering plaats. Het Ik wordt verkend. In de jaren erna ervaart het kind dat die afgescheidenheid samen gaat met keuzes maken in met wie om te gaan. In die omgang ontwikkelt het kind een gevoel voor een sociale positie, waarin het controle, macht, vriendschap, verliefdheid, wel of niet erbij horen, angst, verdriet etc. leert ervaren.
Dit proces van afzondering van de ouders om geleidelijk klaar te zijn om zelfstandig en volwassen te worden brengt ons in de samenleving met verschillen in hartelijkheid en evenwaardigheid.

Jiddu Krishnamurti

De tekst hieronder gaat over de opvattingen van Krishnamurti, die zijn gehoor duidelijk wilde maken dat liefde en macht niet samengaan.

Jiddu Krishnamurti (1895-1986) heeft bijna 65 jaar lang gesproken voor en met mensen in alle werelddelen. Hoewel hij sprak over inzicht en meditatie, bracht hij geen nieuw geloof, geen nieuwe filosofie. Wat hij deed was samen met zijn toehoorders nagaan wat de oorzaken zijn van de problemen waarmee de mens sinds jaar en dag te kampen heeft.
Krishnamurti vertegenwoordigt daarbij geen enkele 'school', geen enkele richting. Hij houdt zich alleen bij de feiten en is niet geïnteresseerd in ideeën, theorieën of meningen.

Uit een toespraak uit 1985 in Washington.
We zouden ons moeten verdiepen in die belangrijke vraag wat liefde is. We gebruiken het woord "liefde" zo gemakkelijk, het is iets puur sensueels, seksueels geworden; liefde wordt met genot, genoegen geïdentificeerd. Om dat aroma van liefde te vinden moet je je in de vraag: "wat is geen liefde?" verdiepen. Door te ontkennen kom je tot het positieve, niet andersom. Maak ik mijzelf duidelijk? Door datgene te ontkennen wat geen liefde is kom je bij dat wat onmetelijk waar is, en dat is liefde. Dus, liefde is geen haat, dat is duidelijk; liefde is geen ijdelheid of arrogantie; liefde is niet in handen van macht - mensen die macht hebben willen meer macht najagen -, het doet er niet toe over wie, over een klein kind, over een groep mensen, of over een heel volk. Dat is bepaald geen liefde. Liefde is niet hetzelfde als genot, noch als begeerte. …….
Liefde is zeker geen denkwerk. Kun je dit alles dus terzijde schuiven: je ijdelheid, het gevoel van macht, hoe klein, hoe gering ook, het is als een sneeuwbal. Hoe meer macht, hoe kwalijker. En daarom gaan macht en liefde niet samen. Evenmin in eerzucht, als iemand eerzuchtig, agressief is - jullie allemaal zijn ermee opgevoed: agressief zijn, succesrijk, bekend, beroemd worden. En volgens de spreker is dat alles zó volkomen kinderlijk. Hoe kan er liefde zijn? Liefde is dus niet iets dat opgeroepen of gecultiveerd kan worden; het ontstaat vanzelf, heel gemakkelijk als die andere dingen er niet zijn. En al lerend over jezelf stuit je erop. Waar liefde is, daar is mededogen (compassie). En mededogen heeft z'n eigen intelligentie; niet de intelligentie van het denken, de intelligentie van sluwe misleiding en al zo meer. Alleen als er volledige liefde en mededogen is, is er die uitzonderlijke soort intelligentie die niet werktuiglijk is.

Uit het boek Krishnamurti over Relaties een tekst over macht en relaties (Bangalore, 1948).
Als wij ons leven onderzoeken, onze relatie met elkaar, dan zullen wij ontdekken dat het een proces is waarin wij onszelf afzonderen. Wij zijn helemaal niet geïnteresseerd in elkaar; wij hebben er de mond vol van, maar in feite zijn wij niet geïnteresseerd in onze medemens. We hebben slechts een relatie met iemand voor zolang die relatie ons genot verschaft, zolang zij ons tot schuilplaats dient, zolang zij ons bevredigt. Maar op het moment dat er iets in de relatie verstoord raakt en wij ons daardoor niet meer op ons gemak voelen, verbreken we de relatie. Met andere woorden, er is alleen sprake van een relatie zolang wij er voldoening in vinden. Dit klinkt misschien hard, maar als u uw eigen leven heel nauwkeurig bekijkt, zult u zien dat het waar is. En het vermijden van een feit betekent leven in onwetendheid, hetgeen nimmer een juiste relatie zal voortbrengen.
….
Het proces van uzelf afzonderen is een proces van streven naar macht. Of u nu individueel naar macht streeft of naar macht voor een ras of een nationale groepering, het isolement zal altijd bestaan, want de begeerte naar macht, naar een positie betekent op zichzelf al afzondering. Dit is toch wat ieder van ons wil, nietwaar? Wij willen allemaal een machtige positie waarin wij kunnen domineren, hetzij thuis, hetzij op kantoor, hetzij in een bureaucratisch regime. Iedereen zoekt macht en door macht te zoeken, vestigen wij een samenleving die gebaseerd is op macht, enzovoort – dat ligt voor de hand. Is de begeerte naar macht op zichzelf niet een proces van uzelf afzonderen? Ik denk dat het heel belangrijk is dit te begrijpen, want de mens die een vreedzame wereld wenst, een wereld zonder oorlogen, zonder gruwelijke vernietiging, zonder catastrofale ellende op gigantische schaal, moet deze fundamentele vraag begrijpen. Zolang u als individu naar macht streeft, hoeveel of hoe weinig ook, hetzij als president, als gouverneur, als advocaat, hetzij gewoon als man of als vrouw thuis – dat wil zeggen, zolang u naar een gevoel van overwicht verlangt, naar een gevoel van kunnen afdwingen, naar een gevoel van macht kunnen uitoefenen, van invloed hebben – zult u onvermijdelijk een samenleving creëren die het resultaat is van een proces van uzelf afzonderen. Want macht op zich isoleert, brengt scheiding teweeg.
Tot zover Krishnamurti.

Seksuele intimidatie is machtsmisbruik

Van lust tot last

Sissen, op agressieve wijze om seks vragen, vrouwen reduceren tot lustobject of hen uitmaken voor hoer. Dit soort gedrag moet verboden worden en beboet. Dat vindt een groep van negen Nederlandse mannen en vrouwen. Op de website straatintimidatie.nl zijn zij een burgerinitiatief begonnen. Doel is het ophalen van 40.000 handtekeningen, zodat het onderwerp op de agenda van de Tweede Kamer komt. Volgens kenniscentrum seksualiteit Rutgers WPF heeft een kwart van de Nederlandse vrouwen in de leeftijd van 25 tot 70 jaar wel eens te maken met seksueel kwetsende opmerkingen in de openbare ruimte.

Op de site is het volgende te lezen.
Een onbekende vrouw uitschelden voor ‘hoer’ of reduceren tot een seksueel object is niet hetzelfde als een toenaderingspoging. Straatintimidatie is een manier om vrouwen hun 'plaats' te wijzen, een manier om hen te laten weten: “Je kan rondlopen, studeren, werken, maar je blijft een vrouw. En dus hebben wij wat over je te zeggen”.
De meeste aspecten van straatintimidatie zijn (net) niet te vatten onder het verbod op bedreiging of op belediging. Dit geldt zelfs het uitschelden voor ' hoer', omdat dit naar de letter genomen een aanduiding voor een beroep is. Herhaaldelijk "Wil je seks?" in het gezicht van iemand zeggen, kan naar de letter ook opgevat worden als een toenaderingspoging.
Zo wordt dit gedrag echter niet ervaren door vrouwen. Zij voelen zich vernederd, zo niet bedreigd. De jongens die dit gedrag vertonen, weten dit ook. De reden van straatintimidatie is niet versieren, maar intimideren.
Daarnaast moet voor belediging en bedreiging aangifte worden gedaan. Een boete kan sneller door een agent opgelegd worden. Het slachtoffer hoeft dan geen procedure in.

Zijn er nog bewustwordingsprojecten?

Met alleen een boete kom je er inderdaad niet. Er zijn veel mensen bezig met bewustmakingsprojecten zoals Hollaback en Stop Street Harrassment. Sommige gerelateerde projecten zijn speciaal gericht op mannen, zoals bijvoorbeeld White Ribbon, en in Nederland eMANcipator.

Op de site kun je een petitie tekenen en zo de overheid vragen door middel van wetgeving een duidelijk signaal af te geven dat dit gedrag niet wordt getolereerd.

Het zou mooi zijn wanneer iedereen zich zo vrij voelt als het Turkse meisje Sule in een column van Harriet Duurvoort, die het initiatief naar zich durft toe te trekken.

Een man, daar is ze nu niet mee bezig. Hoewel.

'Ik was laatst een maand in Analya. Alleen maar Nederlanders daar. Die hebben daar vijftien jaar terug voor tien keer niks een huis gekocht. Ik ontmoette er een leuke vent, Bert, een fietsenmaker. 'Wat heb ik nog in Nederland te zoeken!' zei hij steeds'.

Misschien is dat wel haar toekomst. Haar zeepaard in Turkije zou zomaar Hollands kunnen zijn. 'Want Turkse mannen en ik - ik ben ooit zeven jaar getrouwd geweest - dat botert gewoon niet zo'.

Een Antilliaanse jongen fietst langs, breed glimlachend vaart minderend, klaar om ons van mannelijk commentaar te voorzien. Nog voordat hij de kans heeft om te sissen, roept Sule: 'Hé stuk, alles goed? Wat heb je toch een lekker kontje!'.

Het blijft altijd oppassen

Terug naar de Tweede Kamer. Ook politici worstelen met de juiste aandacht en het maken van suggestieve opmerkingen rondom veiligheid.

De partner van een patiënt trekt het niet altijd

Maud Effting interviewt voor de Volkskrant de partner van iemand die jaren kanker heeft gehad en er aan stierf.
Bovenaan schrijft zij.
“Journaliste Lideweij Bosman verliet haar doodzieke vriend en ging naar Hawaï. Ook als hij sterft, komt ze niet terug. Iets wat haar zeer kwalijk wordt genomen”.

Voor wie weet dat de relatie van Lideweij met haar ex-partner Sander niet werkte, had de inleiding ook als volgt kunnen luiden.
“Lideweij en Sander vochten jaren samen om zijn kanker te overwinnen. Wanneer Sander aan de drank raakt en dat voor haar probeert te verbergen, trekt zij het niet meer. Ze besluiten uit elkaar te gaan en Lideweij vertrekt naar Hawaï waar beiden goede herinneringen hebben liggen”.

Een ander artikel van Maud Effting in dezelfde uitgave van de Volkskrant van 26 augustus begint met:
Kankerpatiënten krijgen opvallend vaak relatieproblemen. Dat blijkt uit een rondgang langs oncologen en behandelaars. 'Kankerpatiënten kunnen door hun ziekte ontzettend nare, vervelende partners worden', zegt psychiater Leo van Weezel van het Antoni van Leeuwenhoekziekenhuis.
'Dat je tijdens kanker nader tot elkaar komt, is een geromantiseerd idee', zegt Van Weezel. 'Zo'n veronderstelling maakt mensen nog eenzamer. Ze hebben het gevoel dat ze niet aan het plaatje voldoen. Natuurlijk lukt het een deel wel om hun relatie goed te houden. Maar een behoorlijk percentage slaagt daar niet in'.

'Ongeveer de helft van mijn cliënten heeft ernstige relatieproblemen', zegt systeemtherapeut Joyce Vermeer van het Helen Dowling Instituut, gespecialiseerd in psychosociale problemen bij kanker. 'Na de diagnose zijn mensen alleen maar aan het regelen en rennen. Ze praten vaak niet meer met elkaar. Daardoor kunnen ze uit elkaar groeien. Als zoiets drie maanden duurt, kun je dat wel opbrengen. Maar als het zich jaren voortsleept, raak je uitgeput'. Bovendien gaat alle aandacht naar de zieke. 'Als ik aan partners vraag hoe het met hen gaat, worden ze vaak emotioneel'.

Beide therapeuten zien in hun praktijk partners die geen relatie meer hebben, maar toch bij elkaar blijven. Psycho-oncologische zorg voor partners staat onder zware druk: behandeling van relatieproblemen wordt door bezuinigingen niet meer vergoed. Journaliste Bosman is daarom bezig een platform op te zetten voor partners van kankerpatiënten. 'Niemand ziet hoe groot dit probleem is, terwijl mensen hun hele leven door moeten met die angst'.
Tot zover de Volkskrant.

Lideweij Bosman maakte van haar leven met Sander een boek Naupaka een boek over verlies, rouw, liefde en kracht en schrijft op de cover:
Hawaï is de plek waar Sander haar tien maanden eerder met de Hawaïaanse legende van de naupakabloem ten huwelijk heeft gevraagd. Ze beleeft er een helende reis, waarbij Hawaïaanse levenslessen helpen om haar diepe verdriet te verwerken en tranen langzaam plaatsmaken voor inspirerende inzichten en nieuwe dromen.

Op een site over het boek en de publiciteit legt ze uit wat die legende is
Het gaat over de vuurgodin Pele die volgens de Hawaïanen nog steeds op het eiland woont. Deze vuurgodin Pele had een oogje op een man die al een geliefde had. Het echtpaar was zo hecht dat het de vuurgodin niet lukte het tweetal uit elkaar te drijven. Woest joeg ze de man de bergen in om hem te vermoorden met haar vuur. Maar gelukkig staken de zussen van Pele hier een stokje voor en betoverden hem in een halve bloem. Zo ook zijn vrouw die aan de waterkant zat. Hawaï wordt zowat overwoekerd door de naupaka-bloem: in de bergen met de blaadjes omhoog en aan de waterkant met de blaadjes naar beneden. Volgens de legende groeien ze op een dag weer naar elkaar toe en vormen ze één bloem. Ook Sander en ik waren heel close en werden door het kwaad – de lymfeklierkanker – uit elkaar gedreven. Sander zei: we zullen niet samen oud worden, maar ooit vormen we weer één bloem.

Een aantal citaten uit het interview met Effing.
Hij gebruikte alcohol om zichzelf te verdoven', zegt Lideweij. 'Het was de enige manier waarop hij verlichting vond. Hij was radeloos. Ik werd standaard wakker in een leeg bed. Dan trof ik hem in de huiskamer met lege flessen, laveloos op de bank. Om de kater in te dammen dronk hij wel altijd goede witte wijn, dat wel'.

Maar de alcohol verandert hem. 'Hij raakte steeds meer in zichzelf gekeerd'.

Ze krijgen ruzies. 'We vervreemdden van elkaar. We konden niet meer lachen samen. Achteraf vertelden de buren me hoe vaak ze ons hoorden schreeuwen. Het gekke was: ik begreep hem wel. Ik zag wat die jeuk met hem deed. Hoe hij niet anders kon'.

Pas een jaar later zitten ze in het ziekenhuis. 'Je hebt kanker', zegt de oncoloog onomwonden. 'Maar gelukkig is het Hodgkin.. Het is lymfklierkanker, met een overlevingskans van 90 procent.

'We konden het niet geloven', zegt Lideweij. 'We waren zo jong: hij was 30, ik 28. Maar omdat de arts zei dat de kansen zo goed waren, dachten we: oké, nou, te gek. Die avond zijn we het gaan vieren in een restaurant'. Ze zijn opgelucht dat het geen longkanker is. 'We dachten: kom maar op, we gaan voor genezing. Even die chemo's, en dan zijn we klaar.'

Maar er is iets veranderd in hun relatie. 'We stonden op het punt om uit elkaar te gaan', zegt Lideweij. 'Ik ging er bijna aan onderdoor. Ik durfde niet te praten over zijn alcoholgebruik. De schaamte was te groot'.
Tot zover de Volkskrant.

Als modejournalist voor het magazine Elsevier Stijl en modevakblad Textilia is Lideweij gewend aan het wisselen van perspectieven.

Er is het perspectief van de familie van Sander. Hij ging terug naar zijn ouders om daar verzorgd te worden en tenslotte te sterven. Die zijn niet blij met het boek en vinden dat de dood van Sander door Lideweij wordt geëxploiteerd.

Er is het perspectief van het publiek. Een deel vindt dat Lideweij tot het einde voor Sander had moeten zorgen.

Tenslotte is er het perspectief van filmmakers. Lideweij meldt dat drie belangstelling hebben getoond voor verfilming van het boek.

Op haar site.
Is jouw boek abacadabra voor iemand die geen kaas heeft gegeten van spiritualiteit?
“Voor mij was het een manier om grip te krijgen op een ongrijpbare wereld. Een onmogelijke missie natuurlijk. Dus heb ik mijn proces daarin zo goed en zo concreet mogelijk geprobeerd te verwoorden, zodat het begrijpelijk is voor iedereen. Ik sprak met mensen die na het overlijden van hun geliefden ook contact hadden met hun overledenen, maar er nooit eerder met anderen over durfden te praten. Uit angst om afgeschilderd te worden als een dwaas. Hoewel het nog niet echt geaccepteerd is in onze maatschappij, wil ik open en eerlijk zijn over wat mijn ervaring is met het ongrijpbare en het hiernamaals”.