Bewust worden van wat er speelt
Om te kunnen overleven regelt jouw bewustzijn allerlei functies als opmerken, onderscheiden, beoordelen, verbinden, onthouden, herinneren, denken, voelen, handelen, ontspannen, regenereren.
Denken doe je met jouw hoofd en verstand, voelen doe je met jouw buik en de rest van jouw lichaam.
En dan is er nog intuïtie.
Hier zijn unieke eigenschappen voor elk van de drie bronnen van informatie.
- Verstand
Redeneren
Het vermogen om logisch na te denken en conclusies te trekken op basis van feiten en informatie.
Analyse
De vaardigheid om complexe informatie te ontleden en verbanden te leggen.
Probleemoplossend vermogen
Het kunnen vinden van oplossingen voor uitdagingen en obstakels. - Gevoel
Empathie
Het vermogen om de gevoelens van anderen te begrijpen en te delen.
Gevoeligheid
Een acute waarneming van emotionele signalen en subtiele veranderingen in de omgeving.
Authenticiteit
De oprechtheid in het uiten van emoties en gevoelens. - Intuïtie
Inzicht
Het vermogen om diepere waarheden of betekenissen te begrijpen zonder uitgebreide analyse.
Creativiteit
Het vermogen om nieuwe ideeën en concepten te genereren op basis van interne inspiratie.
Voorgevoel
Een instinctieve kennis of gevoel over wat er kan komen, zonder duidelijke feiten te hebben.
Wat speelt er en waar?
Soms is het niet zo duidelijk om vast te stellen wat je voelt. Sommige gebeurtenissen roepen tegenstrijdige gevoelens op. Wanneer jouw partner iets doet wat je niet leuk vindt, kan je dat kwaad en verdrietig tegelijk maken. Maar die twee gevoelens zijn niet tegelijk te ervaren. Je voelt dan soms niets. Wel kan het lichaam of de stem aan anderen duidelijk maken dat er andere emoties leven. De oplossing om achter de spelende emoties te komen is dan je af te vragen “wat was het dat mijn partner deed dat mij kwaad maakte” en “wat was het dat mijn partner deed dat mij verdrietig maakte”.
Zoiets werkt alleen wanneer je een paar gevoelens afloopt. Bijvoorbeeld schuldgevoel, angst of zenuwen.
Met jouw hoofd en verstand kom je niet achter de ongrijpbare objectieve waarheid. Je kunt er hoogstens een theorie over verzinnen of nalopen wat niet waar is. Het is een illusie om de uiterste waarheid te kunnen kennen. Het werkt bevrijdend om het zoeken naar de diepste waarheid los te laten. Dit is geen pleidooi om er wat eerlijkheid betreft maar met de pet naar te gooien, maar -juist omgekeerd- alle onwaarheid radicaal uit jouw leven te weren. Met name blokkades en de werking van het ego zou je eerlijk onder ogen moeten zien. Het werkt dan het snelst door te kijken naar het tegenovergestelde van wat je zoekt.
Denken brengt je uit het nu naar het verleden of naar de toekomst.
Je kunt wel bewust observeren wat je denkt en wat je voelt. Gevoelens daarentegen hebben geen onwaarheid. Ze zijn zoals je ze ervaart en je kunt zeker weten wat je voelt.
Wie leeft vanuit het hart neemt zijn intuïtie serieus en weet de juiste afstand aan te houden tot zijn gevoel en verstand en valt met beide samen. Dat heet integriteit, "heel zijn". Het vraagt ook moed om eerlijk te observeren en niet te blijven hangen in piekerend analyseren en zo weer in het hoofd te geraken.
De juiste afstand is je gewaar zijn van wat je denkt en voelt en het daar bij te laten. Je laat jouw gevoelens toe en laat deze net zo groot worden dat je ze nog kunt “containen” en dat ze niet met jou op de loop gaan. Dan verdwijnen ze weer vanzelf zonder een spoor van schade achter te laten. Wanneer je jouw gevoel onderdrukt, voedt je jouw pijnlichaam.
Met meditatie of door er een nachtje over te slapen kun je jouw intuïtie voor je laten werken. Bij een meditatie probeer je open te staan voor wat er tussen jouw gedachten binnenkomt. Wanneer je jouw ego de waarneming niet laat kleuren kan dit heel spiritueel uitvallen. Belangrijk is ook de functie van leegte en niet doen te leren waarderen
Het is weinigen gegeven om permanent de juiste verhouding aan te houden en direct spontaan te kunnen reageren en handelen. Het is altijd goed om je af te vragen of je wel moet reageren. Omgekeerd is het wijs om je dat ook van anderen te realiseren wanneer een ander op jou met een dooddoener reageert. Dit helpt om compassie te blijven voelen.
Van een vals zelf naar een waar zelf
Het citaat "Wanneer je niet leeft wat er in je leeft, dan wordt het je ondergang" wordt toegeschreven aan Carl Gustav Jung, een Zwitserse psychiater en grondlegger van de analytische psychologie. Jung geloofde sterk in het belang van het erkennen en integreren van de verschillende aspecten van het zelf om psychisch welzijn te bereiken. Dit citaat benadrukt het belang van het bewust zijn van en leven in overeenstemming met de innerlijke realiteit om psychologische problemen te voorkomen.
Jung geloofde dat een individu een innerlijk conflict kan ervaren tussen het "ego" of het vals zelf en het "zelf" of het ware zelf. Hij beschreef het proces van "individuatie" als een weg naar heelheid en een transformatie van het vals zelf naar het ware zelf. Volgens Jung zou de individuatieprocessen worden bereikt door het integreren van onbewuste elementen in het bewustzijn, het ontwikkelen van een gevoel van zelfbewustzijn en een bewustwording van de eigen authenticiteit.
Een andere filosoof die dit idee besprak, was de existentialistische filosoof Jean-Paul Sartre. Hij beschouwde het vals zelf als een product van de sociale en culturele omstandigheden en de verwachtingen van anderen. Volgens hem kan de transformatie van het vals zelf naar het ware zelf worden bereikt door een bewustwording van de eigen vrijheid en verantwoordelijkheid en het afwijzen van de opgelegde verwachtingen van anderen.
Jezelf zijn is iets wat je bent wanneer je je goed voelt en er geen onnodige afstand is tussen jouw denken en handelen. Het zelf is niet te ervaren of mentaal op te sporen. Het loslaten dat er een zelf moet zijn, of loslaten dat een gedachte waar is of dat je het niet overleeft wanneer je je overgeeft aan een angst, is de bevrijding die leidt tot zelfrealisatie.
Jezelf realiseren houdt in dat je je bewust bent dat je altijd vrij was, bent en altijd weer zult zijn.
Het houdt ook in dat je niet afgescheiden bent van anderen. Je handelt vervolgens zoveel mogelijk met het oog op het eigen belang en dat van de ander tegelijk.
