Ziekelijk aandacht afdwingen

Nina Blom werd jarenlang door haar eigen moeder ziek gemaakt. Op het laatste moment greep een kinderarts in. Ze was toen veertien jaar, bijna vergiftigd door zware medicatie en kon niet meer lopen.
In Eenvandaag een aangrijpende reportage.
Nina’s moeder leed aan het Munchhausen by Proxy syndroom. Ze maakte haar kind ziek om zelf aandacht te krijgen van artsen. Dit fenomeen heet Munchhausen naar de fantast Baron von Munchhausen en “by Proxy” komt van de Engelse term die betekent “via een tussenpersoon”. In dit geval was Nina de tussenpersoon via wie de moeder aandacht wilde trekken.

Op de site van Roos Boum vele antwoorden op de vraag hoe het kan dat een moeder haar kind zo misbruikt, bijvoorbeeld: Waarom aandacht van medisch personeel? Een positieve ervaring (eventueel uit hun jeugd) met medisch personeel of hulpverleners, doet ze terugverlangen naar diezelfde positieve ervaring. Het is een intense behoefte om contact te hebben met artsen. Dat contact is gebaseerd op een gevoel van afhankelijkheid. Het ziekenhuis is een spannende wereld waar ze veel aandacht krijgen, waar iedereen geïnteresseerd is in hun kind en men bewondering voor kind en dader heeft. Daders willen het slachtoffer permanent ziek houden, om zo zelf nog meer aandacht te krijgen. Münchhausen by proxy-daders vinden het geweldig om er zo middenin te zitten. Er zijn vele voordelen om een ziek kind te hebben. Je offert immers je eigen leven op om voor je kind te zorgen. Je krijgt veel aandacht vooral van medische staf en wordt bijna als een heilige beschouwd. Je krijgt een band met het medisch personeel. Hoe krijgen ze aandacht van het medisch personeel? Deze vrouwen maken hun kinderen met opzet ziek door allerlei ziektesymptomen bij hun kinderen te veroorzaken of te verzinnen. Als een ouder zelf acute symptomen toebrengt kan hij de held uithangen door zelf ter plekke het kind EHBO te geven of snel naar de EHBO te gaan of als hij al in het ziekenhuis is de assistentie van verplegend personeel te krijgen.

Wanneer begint het ontwaken van spiritueel bewustzijn?

Spiritualiteit lijkt nauwelijks besteed aan jong volwassenen. Zij zijn bezig met grenzen te verleggen en zelf alle ruimte in te nemen die geboden wordt. Wat moet een puber met stilte, leegte en het je niet identificeren met je eigen ego? Dat levert toch geen winst, winnen, genoegdoening, extra kracht of geld op? Ze willen en-en, maar wel één waarheid.
Voor een puber zijn verzet, snel schakelen en een cool imago de aspecten van ware vrijheid. Zij nemen vooral hun verantwoordelijkheden licht. Volgens Boeddhist Eckhart Tolle zijn je niet verzetten, niet oordelen en onthechting aspecten van ware vrijheid en verlicht leven. Ook een vorm van lichte verantwoordelijkheid, trouwens.

Wat maakt dat iemand zich begint te af te vragen of er meer is tussen hemel en aarde?
Een pasgeborene begint zijn leven nog helemaal onbewust, maar wel verbonden met alles en niets. Een jong volwassene begint zich af te scheiden en is net in vorm gekomen terwijl zijn ouders, eerder dan zij willen, zich ervan bewust worden dat alle vorm niet alles (meer) is. Er komt (nog meer) behoefte aan balans en aan het laten van ruimte voor een ander en het waarderen van stilte om te horen wat er meer is. Maar dit verschil is niet zwart-wit, er zijn ook veel in wie het spirituele bewustzijn nooit ontwaakt. Zij proberen hun leven lang het ongrijpbare te (be)grijpen, aan hun status vast te houden of blijven bang dat ze er alleen voorstaan en het niet zullen redden.
Het inzicht, dat er meerdere waarheden naast elkaar kunnen worden gezien, komt langzaam. Een paradox is niet meer onbestaanbaar, bijvoorbeeld dat het enige dat vaststaat is dat niets vaststaat. Alles verandert en het enige dat je kunt doen is “zijn in het nu”. Bij het verleden kun je niet meer komen en de toekomst blijft altijd in het verschiet.
Tot nu toe alleen nog maar clichés en nog geen spirituele overwegingen. Ook het inzicht dat het sympathiek en constructief is om je ego voor een ander (al is het alleen maar voor jouw nageslacht) opzij te zetten is nog steeds gewoon de menselijke maat.
Het spirituele begint bij de gedachte dat het ongrijpbare met reden ongrijpbaar is en dat in het loslaten de mogelijkheid tot verbinden ligt. Dat het Zelf misschien niet zelfstandig bestaat, maar dat een verbinding naar een hoger, universeel Zelf wel tot de mogelijkheden behoort. Dat door je jezelf te openen je naar binnen en naar buiten kunt laten stromen wat wezenlijk is. Dat jij niet de scheppende bent, maar dat een schepper zich via jou manifesteert. Dat een hogere macht zou kunnen bestaan, maar dat die niet voor jouw karretje is te spannen en dat jij mogelijk wel bereid bent om dat wel voor een hoger doel te doen. Dat jouw gedachten en gevoelens wel hun functie hebben, maar dat zin en harmonie ook vorm krijgen in de stilte en in een evenwaardige communicatie met anderen.
Het begin van spiritueel bewustzijn is soms een vorm van genade, waar velen naar op zoek zijn en wat bij het stoppen met zoeken soms aan enkelen wordt gegeven. Wanneer je jouw bewustzijn afstemt op het grotere geheel komen behulpzame en synchronistische gebeurtenissen en zinvolle toevalligheden op jouw pad. En dan weet je dat het spirituele bewustzijn is begonnen te ontwaken.

De boeken van Eckhart Tolle (bol.com).

Macht en seksueel geweld

Een commissie onder leiding van Wim Deetman onderzocht eind 2011 hoeveel jongeren in de periode na de Tweede Wereldoorlog tot begin jaren ’80 geconfronteerd zijn met seksueel misbruik.
De kans op ongewenste seksuele benadering was voor minderjarigen in een instelling twee keer zo groot als het landelijk gemiddelde van 9,7 procent.
Daarbij is geen verschil tussen instellingen met en zonder rooms-katholieke achtergrond. De commissie schat dat enkele tienduizenden minderjarigen in de afgelopen decennia te maken hadden met grensoverschrijdend seksueel gedrag.
Dit aantal wijkt nauwelijks af van misbruikcijfers onder niet-katholieken in Nederland.

Mensen met een verstandelijke beperking zijn vaker slachtoffer van seksueel geweld dan mensen zonder beperking. Ook is het seksueel geweld ernstiger, en zijn de plegers meestal bekenden van het slachtoffer.
61% van de vrouwen en 23% van de mannen met een verstandelijke beperking heeft een vorm van seksueel geweld meegemaakt, variërend van op een kwetsende manier aangeraakt worden tot verkrachting. Dit is hoger dan in de algemene bevolking. Bij vrouwen met een lichamelijke beperking is dit cijfer 35% en bij mannen 15%. Die percentages worden hoger als er naar specifieke vormen van seksueel geweld wordt gevraagd. Een aanzienlijk deel van het seksueel geweld heeft zich in de jeugd afgespeeld, met name bij mensen met een lichamelijke of zintuiglijke beperking. Ook mannen met een lichamelijke of visuele beperking bleken met name op jonge leeftijd vaker seksueel geweld te hebben meegemaakt dan mannen zonder beperking.

Ook in het buitenland is seksueel misbruik aan de orde. In de volgende cijfers gaat het om vrouwen en het instituut huwelijk. Het percentage is vergelijkbaar met seksueel misbruik binnen RK instituten (bijna 20%).
Bijna 20 procent van de vrouwen in de VS is ooit verkracht. Onder de mannen is dat maar 1 op de 71. Bij meer dan de helft van de verkrachte vrouwen was de dader een (voormalige) partner. Bij een op de acht verkrachte vrouwen was de dader een lid van de eigen familie.

Het gaat bij de seksuele misbruik niet op de eerste plaats om seksuele bevrediging. Het gaat om misbruik van macht door seksueel geweld. De seksualiteit wordt als middel of “wapen” gebruikt, om macht uit te oefenen. Seksueel misbruik is niet een gewelddadige vorm van seksualiteit, maar een seksuele vorm van geweld.

Volwassenen die in hun jeugd ernstig, langdurig misbruikt zijn kunnen klachten krijgen op vier gebieden:
  1. Psychische klachten. De angst die het kind als slachtoffer heeft meegemaakt kan zich later uiten in angsten, paniekreacties, depressiviteit en slaapproblemen. Die reacties treden vooral op in situaties die lijken op de vroegere gebeurtenissen. Bijvoorbeeld, er niet tegen kunnen ergens alleen te zijn en bang te zijn achtervolgd te worden.
  2. Relationele problemen. Een kind dat zich gebruikt en verraden voelt door iemand van wie het afhankelijk was, kan op latere leeftijd anderen nog maar moeilijk vertrouwen. Dat gaat gepaard met gevoelens van machteloosheid, onzekerheid, nietswaardigheid en eenzaamheid. Soms kan dat leiden tot problemen bij het opvoeden van de eigen kinderen.
  3. Seksuele problemen. Seksuele toenaderingspogingen van de partner roepen meteen onaangename herinneringen op aan het misbruik. Bij sommigen is sprake van afkeer van partners en aanrakingsangst. Eigen kinderen worden heel angstig gemaakt voor mogelijk misbruik.
  4. Gezondheidsklachten. Soms ontstaan lichamelijke problemen, zoals hoofdpijn, buikklachten, rugpijn, maagklachten en hyperventilatie, zonder dat daar een aanwijsbare lichamelijke oorzaak voor is.

De ernst van de gevolgen kan groter worden naarmate:
  • de afhankelijkheidsrelatie tot de pleger groot is (bijvoorbeeld een ouder, leerkracht, verzorger, hulpverlener of leidinggevende).
  • de duur en de frequentie van het seksuele misbruik hoog is.
  • de seksuele handelingen ingrijpend zijn.
  • er geweld en/of dwang door de pleger is toegepast.
  • het slachtoffer jonger is toen het misbruik begon.
  • er sprake is van een of van meerdere plegers.
  • de omgeving het slachtoffer niet gelooft of de schuld bij het slachtoffer legt.

bronnen: nu.nl; begrensdeliefde.nl

De ander als spiegel van de ziel

Eenzaamheid en heling

Wie op Internet zoekt naar het antwoord op de vraag waarom God de mens schiep, komt veel vermakelijke uitleg tegen. Zonder de pretentie te hebben wel de waarheid in pacht te hebben wil ik de volgende metafoor aan u voorleggen.

Een van de vele redenen die aangedragen zijn als verklaring voor het scheppen van de mens is dat God eenzaam was en zichzelf wilde ontmoeten en spiegelen in zijn evenbeeld. Hij schiep dus een paradox: mensen zijn individuen die allemaal verschillend, maar ook zijn evenbeeld. Er is eenheid in verscheidenheid. We zijn allemaal concrete vormen van het vormloze zelf.
Om verschillend te kunnen zijn moeten mensen in zekere mate vrij zijn en zelf(s) het bestaan van God kunnen ontkennen. Dan pas wordt het interessant, nietwaar?
Misschien gaat dit beeld van mensen die anderen nodig hebben om hun eenzaamheid te verdrijven en tot zelfkennis te komen ook op voor de romantische liefde. De romantiek leidt tot samensmelten en eenheid.
We zoeken een partner om meerdere redenen, bijvoorbeeld om onszelf te leren kennen en samen de eenzaamheid te verdrijven.
Of de reden is dat de een ietwat gehavend uit zijn jeugd is gekomen en een andere, gebutste ziel zoekt om te helen en om mee samen te smelten. We projecteren dan in onze verliefdheid de gemiste kansen die onze ouders niet hebben gegeven. De ander moet dan de leegte vervullen. Lukt de heling dan kunnen we weer verder.
In de ander zien we onszelf weerspiegeld, maar de ander voegt (in de interactie) ook een interpretatie toe, waarmee we onszelf nog beter kunnen leren kennen.

“Ken uzelve en gij zult het Al en de goden kennen”.

Van zelf naar Zelf

Wanneer iemand zichzelf goed kent en diepgaand inzicht heeft in zijn of haar eigen gedachten, gevoelens, verlangens en motivaties, kan dit leiden tot een gevoel van innerlijke verbondenheid. Dit bewustzijn kan vervolgens uitgroeien tot een groter besef van de gemeenschappelijke menselijke ervaring en de onderlinge verbondenheid van alle levende wezens. Dit kan uiteindelijk leiden tot het inzicht dat de grenzen tussen het individuele zelf en het collectieve Zelf vloeiend en illusoir zijn.

Mensen die zich bewust zijn van de eenheid in alles, kunnen de neiging hebben om hun persoonlijke identiteit en ego minder centraal te stellen en meer open te staan voor de bredere menselijke ervaring en het grotere geheel van het universum. Dit kan leiden tot een gevoel van mededogen, empathie en dienstbaarheid aan anderen.

Wat wil een mens nog meer?

Voor wie de metafoor van het evenbeeld van God aanspreekt, kan de visie van Eckhart Tolle interessant zijn. Tolle roept op om jezelf te observeren en je niet te identificeren met je ego en met jouw verstand en gevoel. Die identificatie leidt tot verbreking van de verbinding.
In de visie van Tolle ben je als het ware een toeschouwer van een toneelstuk waarbij je tegelijk speler en regisseur bent. Je bent de ruimte waarin het toneelstuk zich afspeelt. Hoe minder identificatie, hoe groter de ruimte om naar jezelf te kijken, maar ook (paradoxaal) om verbinding met de ander te ervaren.
De ziel wordt door de verschillende religies als het ondeelbare en onsterfelijke deel van de mens, diens essentie gezien. Door uit te gaan van de non-dualiteit is de vraag of en waar een ziel bestaat minder relevant. De mens is immers het evenbeeld van God.
Het boeddhisme ontkent het bestaan van een permanente ziel. Boeddhist Eckhart Tolle spreekt over het ontwaken van een nieuw bewustzijn, een "zien in de eigen ware aard", die leeg is en dat er een onveranderlijke essentie (zelf) ontbreekt in alles wat er bestaat (vorm heeft). Alles verandert, panta rhei. Niets is eeuwig, alles (al zijnde) wordt. Inzicht in de aard van de eenheid geeft rust om de verandering te accepteren.

Zie ook Neale Donald Walsch.

Doorschieten met NLP

Met neurolinguïstisch programmeren (NLP) programmeer je jouw brein met taal om zich goed te voelen. Het is een alternatieve vorm van psychotherapie die overigens niets met neurolinguïstiek (taalwetenschap) te maken heeft.

Op Wikipedia.
Volgens vele wetenschappers en psychologen ontbreekt een wetenschappelijke onderbouwing voor de claims van NLP, zowel voor de effectiviteit als voor de onderliggende theorie (Heap, 1988; Sharpley, 1984, 1987. NLP kan geclassificeerd worden als een pseudowetenschap, aangezien vaak beweerd wordt dat het op wetenschappelijke gronden is gebaseerd, terwijl het niet voldoet aan de gebruikelijke eisen van wetenschappelijke ondersteuning, reproduceerbaarheid en falsifieerbaarheid (Lilienfeld et al., 2004).

Hoe kan het dat NLP teleurstelt, immers de bedoelingen zijn zo mooi?
Wie deze videonieuwsbrief bekijkt kan beginnen te beseffen waarom NLP ondanks de enthousiaste aanbeveling mogelijk niet (lang) werkt.

Arend Landman schrijft over NLP op zijn blog.
NLP zorgt voor een nieuwe kijk op de werkelijkheid, voor out of the box denken. Een nieuwe kijk of perceptie geeft nieuwe mogelijkheden om jouw doelen te bereiken. NLP zorgt voor nieuwe communicatieve vaardigheden zodat de communicatie met anderen effectiever verloopt. NLP leert je minder snel te oordelen. Zowel over jezelf als over anderen. Met NLP wordt je wereld groter. Met NLP kun je onder ander het volgende bereiken:
• Snel goed contact opbouwen met anderen.
• Verbeterde communicatie met anderen en jezelf.
• De mogelijkheid anderen te inspireren en te motiveren.
• Het beter kunnen managen van emoties en persoonlijke rust.
• Afleren van improductief gedrag en onwenselijke gewoonten.
• Omzetten van beperkende overtuigingen naar versterkende overtuigingen.
• Verhoging van creativiteit.
• Verbeterde leervaardigheden.
• Loslaten van destructieve relaties en het opbouwen van constructieve relaties.
• Krachtige coachingstechnieken om anderen te helpen hun doelen te bereiken.
• Meer geloof in jezelf en je kunnen.
• Ontdekken of versterken van jouw levensdoel.
Tot zover Landman. 

Dat klinkt bijna te mooi om waar te zijn. De reden waarom wordt duidelijk in het vervolg van de tekst.
NLP heeft als uitgangspunt dat de hersenen werken als een computer. De hersenen voeren programma’s of mentale instructies uit in een bepaalde volgorde. NLP meet en identificeert de fysiologische staat (houding etc.) en de mentale strategie die iemand gebruikt op een bepaald tijdstip, en geeft daarna specifieke informatie om de fysiologie en mentale strategie te verbeteren zodat een gewenst eindresultaat ontstaat.
Tot zover Landman.

De analogie tussen hersenen en computers is slechts beperkt geldig en inderdaad geen wetenschappelijke onderbouwing. We kunnen snelle en krachtige computers bouwen en inzetten. Computers kunnen niet moe worden. Zolang ze goed gekoeld worden, functioneren ze. Menselijke hersenen kunnen overbelast worden. Het is beter om ook het hoofd koel te houden.
Wie de video bekijkt en Landman leest zal beseffen dat wie NLP inzet om zichzelf tot het uiterste te verbeteren in de valkuil belandt om uit balans te geraken. Net als de bekende NLP-er Emile Ratelband is de praktijk van NLP vaak over de top.
Wie het onderste uit de kan wil hebben, krijgt het deksel op zijn neus.

Een van de zwakke punten van NLP is dat het gebrek heeft aan wetenschappelijke validatie. NLP is ontwikkeld als een praktische en pragmatische methode om verandering te bewerkstelligen, maar er is weinig wetenschappelijk bewijs om de effectiviteit ervan te ondersteunen. Hoewel er enkele onderzoeken zijn uitgevoerd die suggereren dat NLP-technieken kunnen helpen bij het verbeteren van bepaalde vaardigheden en het verminderen van symptomen zoals angst en fobieën, is er nog geen overtuigend bewijs dat NLP op zichzelf effectief is.
Een ander zwak punt van NLP is dat sommige van de claims en technieken controversieel kunnen zijn. Sommige critici beweren dat sommige NLP-technieken gebaseerd zijn op pseudowetenschap en dat sommige claims van NLP-beoefenaars niet worden ondersteund door wetenschappelijk bewijs. Er is ook bezorgdheid geuit dat sommige NLP-technieken kunnen worden gebruikt om mensen te manipuleren en te beïnvloeden, wat kan leiden tot misbruik van deze technieken.
Tot slot is een ander zwak punt van NLP dat het een ongereguleerde en ongestructureerde praktijk is. Er is geen centrale autoriteit die NLP reguleert of accrediteert, wat kan leiden tot variatie in de kwaliteit van de training en de beoefenaars van NLP. Er zijn ook verschillende interpretaties en toepassingen van NLP, wat kan leiden tot inconsistenties in de praktijk.

Een starre Occupy beweging

De Occupy beweging probeert mensen bewust te maken van de nadelen van ons huidige economische systeem. Zij sloeg haar tenten op bij het Beursplein en op het Internet. Nu met de komende winter en het opraken van het geduld van de autoriteiten wordt kamp na kamp geruimd. En dat is maar goed ook, want de vorm waarin het protest wordt gegoten is zowel de kracht als de zwakte van de beweging. Een beweging gericht op bewustwording moet telkens een nieuwe vorm zoeken, net zolang totdat de gewenste verandering bewerkstelligd is. Doet zij dat niet dan wordt zij gekaapt en trekt zij allerlei randverschijnselen aan.
Een verandering in ons economische systeem zal de meesten eerst geld kosten en je moet een aantrekkelijk vergezicht schetsen wanneer je mensen mee wilt laten investeren. Zo is het nu in het systeem en zo zal het ook zijn in het alternatief. Het fenomeen dat randfiguren eerst proberen te profiteren van de beweging is het bewijs dat in het zoeken van een alternatief eerst een plek moet worden gegeven aan de menselijke hebzucht. Een nieuw economisch systeem moet daar tegen kunnen en vervolgens een betrouwbare duurzame oplossing bijdragen. Het probleem nu is dat er meer schulden worden gemaakt dan met economische groei kan worden opgevangen. Het is dus vooral een zaak van begrenzen van de eigen en elkaars ambitie en het schetsen van een aantrekkelijk alternatief.
De consument en/of de kiezer moet de gevolgen van zijn gedrag op vele terreinen doorzien. Het is zaak om hem in beweging te krijgen. Daarvoor moet hem telkens opnieuw voorgehouden worden hoe de economische verandering zowel heilzaam is voor zichzelf als voor de samenleving als geheel. Wanneer landen er niet effectief in willen samenwerken, dan zit er weinig anders op dan om de economie op een veel lager en regionaal niveau te organiseren. Economische en politieke structuren moeten organisch groeien, dat wil zeggen pas wanneer de stabiliteit op een bepaald niveau is bewezen, kun je gaan praten over organisatie op een hoger niveau. Anders vervalt het tot chaos.
Er is niets op tegen dat niemand de leiding heeft bij de Occupy beweging, wel dat er te lang wordt vastgehouden aan dezelfde vorm.

Bewustwording is een voortdurend spiraalvormig proces van ont-wikkeling, zodat we telkens langs hetzelfde punt komen, maar dan op een hoger niveau van bewustzijn. Misschien moet de beweging wel 99 keer een vorm kiezen alvorens zij 99% van de bevolking bewust heeft gemaakt .....

En zo moet het niet.
Op de grond zittende studenten, die zich op een campus verzameld hadden voor een sit-downdemonstratie van de protestbeweging Occupy Wall Street, werden met pepperspray aangevallen. Deze video toont hoe een politieagent (campusbewaker) de jongeren gericht met het drijfgas aanviel, hoewel het protest volkomen geweldloos verliep.

Paradoxale lessen in liefde

Wilma de Rek interviewde voor de Volkskrant Lisa Appignanesi. Lisa schreef een anti-zelfhulpboek onder de titel “Alles over de liefde”. Verliefd worden is iets geweldigs en ook vreselijk. Je wilt de intensiteit daarvan niet missen. Er bestaan over de liefde geen wetten, wel rode draden.
Wilma de Rek loopt in het interview met Lisa in zes stappen door de onbeheersbare emotie die liefde is.
  1. Lessen in de liefde bestaan niet
  2. Liefde is waanzin
  3. Liefde is entertainment
  4. Liefde laat zich niet sturen
  5. Clichés kloppen niet
  6. Vriendschap is een van de belangrijkste vormen van liefde

Wie haar boek zou lezen in de verwachting vervolgens ook alles over de liefde te weten zal van een koude kermis thuiskomen. Want de lessen van Lisa zijn vooral paradoxaal. En dat betekent dat hoe meer grip je erop wilt, des te groter de kans is om de grip te verliezen. Maar het is ook verstandig om je erin te verdiepen, want (zoals Stendhal zei) voor wie niet hartstochtelijk heeft liefgehad blijft de helft van het leven verborgen.

Valkuilen bij meditatie en spirituele groei

Wie de voordelen van mediteren wil genieten moet voorbereid zijn op een paradoxale ervaring: hoe harder je jouw best doet hoe minder je bereikt, maar ook hoe gemakzuchtiger je jouw doelen wilt bereiken, hoe minder je bereikt.
Doen door niet-te-doen en Leven in het Nu, het klinkt zo simpel om alleen maar te zijn, maar is het dat ook?
De techniek van mediteren is erop gericht om je geest te verlossen van onnodige gedachtes en hersenactiviteit, maar hoe harder je probeert geen onnodige gedachten te hebben, hoe harder ze aan je opdringen. “Denk niet aan een witte olifant”.
Je zou haast gaan twijfelen aan je mentale kracht en zelfbeheersing.
Om tot ontspanning te komen, probeer je tijdens een meditatie te focussen.
Deze focus kan zijn op onze ademhaling, een woord (mantra) dat we herhalen, sensaties in ons lichaam (ruiken, voelen, luisteren of proeven).

Hier zijn enkele veelvoorkomende valkuilen waar je op moet letten. 

  • Het zoeken naar snelle resultaten. Meditatie en spirituele groei zijn processen die tijd en toewijding vergen. Als je te veel gefocust bent op het snel behalen van resultaten, kun je gefrustreerd raken en opgeven. 
  • Het vermijden van pijnlijke emoties. Sommige mensen kunnen geneigd zijn om pijnlijke emoties te vermijden door te mediteren of zich te richten op spirituele groei. Dit kan echter averechts werken en je groei belemmeren. Het is belangrijk om ook de moeilijke emoties te erkennen en te accepteren. 
  •  Het vasthouden aan dogma's. Sommige mensen kunnen dogma's of rigide overtuigingen vasthouden over spirituele groei, meditatie of religie. Dit kan leiden tot dogmatisch denken en het vermijden van nieuwe ideeën en perspectieven. 
  • Het vergelijken van jezelf met anderen. Het vergelijken van je eigen meditatie- of spirituele praktijk met die van anderen kan leiden tot gevoelens van minderwaardigheid of superioriteit. Het is belangrijk om je eigen pad te volgen en niet te veel te vergelijken met anderen. 
  • Het verwaarlozen van je dagelijkse verantwoordelijkheden. Meditatie en spirituele groei mogen niet ten koste gaan van je dagelijkse verantwoordelijkheden, zoals werk, relaties en persoonlijke verzorging. Het is belangrijk om een gezonde balans te vinden tussen je spirituele praktijken en je dagelijkse leven.

Eckhart Tolle, een spiritueel raadsman, beveelt (net als alle meditatiecoaches) aan om gedachten en sensaties die opkomen tijdens het mediteren gewoon te laten zijn. Het gaat er Tolle om open te staan voor wat het bewustzijn binnenkomt in de ruimte of pauze tussen deze gedachten en sensaties. Wat dat is, is voor iedereen persoonlijk, maar paradoxaal volgens Tolle ook universeel. Voor wie het niet lukt om open te staan en blijft hangen (rond”tollen”) in negatieve gedachten heeft Tolle het begrip pijnlichaam geïntroduceerd, een soort oud zeer, dat hij koppelt aan het ego. Beiden zijn een soort negatieve energie opgebouwd uit oude pijnen en kwetsuren. Zij proberen te groeien in het nu omdat zij schreeuwen om verwerking.

De kunst is deze groei toe te staan zonder je daarmee te identificeren. Het ego en het pijnlichaam zijn geen realiteit, maar proberen dit te worden en houden je vervolgens af van wat reëel is in het nu. De reden dat je dit risico loopt komt omdat het "ware" zelf "vormloos" is en voortdurend zoekt naar vormen waarmee het zich kan identificeren. Door dit proces te observeren, zonder identificatie, en ruimte te maken voor wat er meer is, groeit het bewustzijn. Tolle noemt dit het nieuwe bewustzijn. Oefeningen om identificatie los laten laten je de vraag stellen "Wie ben ik?" en laten je ontdekken dat het goed leven is zonder een concreet antwoord.

Deze fenomenen maken mediteren en spirituele groei zo lastig: twee stappen vooruit, een stap achteruit. Lastig des te meer wanneer je er sensationele verlichtingservaringen van verwacht. Mogelijk zijn die ervaringen er, maar ook dan is het zaak om je er niet mee te identificeren om de spirituele groei niet te frustreren. Dit soort ervaringen (ook soms in de ruimte en de stilte van de natuur beleefd) vallen je toe en kunnen niet met je verstand worden opgeroepen. Het ego zou wel willen, maar moet constateren dat het gebeurde door niet te doen.

Meditatie is een oefening in het niet doen.

Zie ook deze video van Eckhart Tolle.
Meer lezen over Tolle? Klik hier of op de tags en steekwoorden hieronder.

Hoogmoed komt voor de val

De huidige berichtgeving over de eurocrisis in Griekenland en de fraude door wetenschappers als Diederik Stapel doet denken aan de zeven hoofdzonden. Deze zijn hebzucht, afgunst, hoogmoed, luiheid, woede, wellust en vraatzucht.
De Grieken zou je tegenwoordig zowel uitvinder als slachtoffer van de hoofdzonden kunnen noemen. Hoogmoed wordt als een van de ergste gezien, maar ook als de zonde die nooit lang kan duren.
Wikipedia schrijft over hybris of hoogmoed het volgende.
De hybris-gedachte is een typisch en veel voorkomend thema in het Griekse denken, dat in verschillende mythen, epen en tragedies en in de ethiek onder allerlei vormen naar voren treedt. De vermetele overmoed van een mens, die, in eigenwaan verstrikt en verblind, zich door niets of niemand een halt wenst te laten toeroepen en in zijn ongebreidelde heerszucht zelfs de hand slaat aan een door de goden vastgelegde wereldorde of tegen het lot, wordt door goddelijk ingrijpen meedogenloos afgestraft.

Tot zover Wikipedia, waar vele voorbeelden worden genoemd van hoogmoedige goden die “ten val zijn gekomen”.
In de Volkskrant van 9 november schrijft Joost Zwagerman over de in zijn ogen aan pseudologia fantastica lijdende Stapel, Boudenwijn Büch en Tara Singh Varma. Stapel zou zijn verslagen door de liegende gestalte door wie hij werd gegijzeld.
"Door de recente onthullingen voelde Stapel zich genoodzaakt van zijn geloof te vallen - het geloof in zichzelf en zijn goede inborst. Die geloofscrisis is in éen moeite door zijn huidige bestaanscrisis".

Hoogleraar Margriet Sitskoorn, zelf ook betrapt op een zonde als plagiaat, heeft over de relatie tussen zonden en hersenactiviteit een boek geschreven “Passies van het brein, waarom zondigen zo verleidelijk is”.

Op bol.com valt over haar boek te lezen:

Hoe komt het toch dat het soms zo moeilijk is om het zondigen te laten? Dat we geen weerstand kunnen bieden aan bepaalde krachten? We eten en drinken bijvoorbeeld te veel, bedriegen onze partners, blijven passief bij het leed van anderen, laten ons meevoeren door hebzucht, of halen met liefde een ander onderuit. Waarom blijven we ons, tegen beter weten in, bezondigen aan dit soort gedrag?
In Passies van het brein beschrijft Margriet Sitskoorn aan de hand van intrigerende verhalen, fascinerende wetenschappelijke bevindingen en controversiële dilemma's hoe de zeven zonden zijn verankerd in ons brein. Hoe zij ons sturen, doen struikelen, laten vallen en vervolgens aanzetten tot weer doorgaan. Onderwerpen als verslaving, asociaal gedrag, manipulatie, pijn en macht, maar ook genot, motivatie, empathie en wijsheid passeren de revue. Al lezende wordt duidelijk dat onze zonden niet voor niets zo krachtig zijn en dat ze zelfs iets van een deugd in zich dragen. Gaandeweg wordt onthuld waarom zondigen zo verleidelijk is.
Tot zover bol.com.



Als advocaat krijgt Jan Henk van der Velden bijna dagelijks te maken met leugens. Om ze te kunnen herkennen en te herleiden ontwikkelde hij een methodiek: de liegladder.

Deugden en hoofdzonden

Een hoofdzonde is een essentiële zwakte oftewel een ontbrekende deugd. Volgens de katholieke kerk liggen deze aan de basis van vele andere "zonden". Je hoeft niet gelovig te zijn om eens na te denken over de krachten die spelen bij de zwaktes en de poging om daarin een balans te vinden. Er zitten nu eenmaal aantrekkelijke kanten aan deze zwaktes.

Een voorbeeld van een deugd is wijsheid. Wijsheden liggen vaak neergelegd in spreekwoorden.

Guus Martens schrijft over praktische levensvragen. In dit blog twee voorbeelden van zijn boeken over de wijsheid in spreekwoorden en over de zeven hoofdzonden.

Wat Jantje is, zal Jan worden. Zo maar een spreekwoord uit de rijkdom van talloze spreekwoorden die door de eeuwen heen zijn ontstaan. Een spreekwoord is de neerslag van wijsheid. Een wijsheid die zich heeft gekristalliseerd in een kernachtige uitspraak, die je niet alleen makkelijk vasthoudt, maar je ook aan het denken zet. Zo laat de titel van dit boekje zien, dat je in de loop van het leven verandert, maar toch dezelfde blijft.
In onze hectische tijd is er veel behoefte aan bezinning. En bezinning leidt hopelijk tot wijsheid. Door je bezig te houden met de betekenis van spreekwoorden kun je op een eenvoudige manier de wijsheid binnengeleid worden.
In dit boekje zijn spreekwoorden verzameld die je de mogelijkheid geven om over alledaagse situaties en levenservaringen na te denken en zo tot meer zelfkennis en wijsheid te komen.



De zeven hoofdzonden blijven door de eeuwen heen boeien. Ze zijn de meest in het oog lopende gedragsvormen die het eigen leven en dat van anderen kunnen verstoren, en die je niet zo makkelijk onderkent. Het liefst zou je ze negeren. Ze tonen vaak de zwakheden waarop anderen je aanspreken. De hoofdzonden zijn een raster om eigen gedrag en dat van anderen aan de kaak te stellen. Toch hebben sommige ook aantrekkelijke kanten, denk aan wellust en gulzigheid. Andere, zoals jaloezie en woede, zijn zonder meer lastig voor anderen en jezelf. Maar de omgang met mensen die lijden aan hebzucht of hoogmoed, kan een verschrikking zijn. De meest rampzalige ondeugd echter is die van de onverschilligheid. In dit boek worden de zeven hoofdzonden beschreven als misvormde deugden en wordt de ellende die ze je bezorgen aan de orde gesteld, maar ook hoe je ze omvormt tot ware deugden die je tot een aangenaam mens voor anderen maakt en tot geluk leiden.

Oudere vrouwen meer biseksueel?

In de Volkskrant van 21 oktober een artikel over vrouwelijke biseksualiteit, die zou toenemen naarmate vrouwen ouder worden.

Een citaat:
Psychologe Lisa Diamond volgde gedurende 15 jaar een groep vrouwen die zich tot hetzelfde geslacht aangetrokken voelen. Haar gegevens tonen aan hoe seksualiteit zich in een leven ontwikkelt. Ze vroeg hen aan het einde van het onderzoek hun seksuele geaardheid te benoemen als lesbisch, biseksueel, heteroseksueel of onbepaald. Ook gaven ze details over hun liefdesleven.
Ze was erg verrast door de resultaten, want ze ontdekte dat elke vrouw herhaaldelijk haar seksuele geaardheid veranderde. 'Hoe ouder dames worden, hoe vaker ze voor onbepaald kiezen. Ze hebben dus het gevoel dat hun seksualiteit niet in een hokje te stoppen valt. Hoe ouder je wordt, hoe zekerder je van je geaardheid bent, is de algemene opvatting. Wie zien het ontdekken van wie je bent als een teken van maturiteit. Maar het omgekeerde is dus waar'.
Tot zover de Volkskrant.

De conclusie van Diamond is discutabel om twee redenen: zij onderzoekt een selecte groep vrouwen die zich al aangetrokken voelt tot andere vrouwen en zij beoordeelt het proces van het jezelf ontdekken als identiek met het kiezen voor eenduidige seksuele geaardheid.
Het is best verdedigbaar om het niet willen uitspreken van een voorkeur voor mannen of vrouwen te zien als de ware aard van iemand.
Wanneer mannen en vrouwen ouder worden verandert de mogelijkheden tot het krijgen van kinderen. Vrouwen kunnen het na de overgang niet meer, mannen nog wel. Het is logisch dat dit invloed heeft op de seksuele voorkeur van vrouwen. Waarom zou jij je beperken tot het vrijen met een man als het net zo leuk kan zijn als met een vrouw?
Deze vraag zou oudere mannen ook aan het denken mogen zetten over de manier waarop zij het vrijen aantrekkelijk kunnen houden.

De krediet- en vertrouwenscrisis

Een gezonde economie is gebaseerd op gezond vertrouwen. Wie toelaat dat bedrijven, banken en overheden een ondoorzichtig beleid en handel mogen uitvoeren, kan wachten op fraude en misbruik. Vertrouwen komt te voet en flitst weg te paard.

De volgende omstandigheden leiden tot problemen en een vertrouwenscrisis

De internationale mogelijkheden van banken leiden tot flitskapitalisme: geld wordt bliksemsnel onttrokken aan de ene regio en uitgeleend of belegd in een andere regio, waar ook ter wereld. Werknemers en banken kunnen zich fiscaal daar vestigen waar maximaal belastingvoordeel valt te behalen.

Er is de mogelijkheid om geld te verdienen aan de waardedaling van aandelen (optiestrategie die gericht is op het profiteren van een koersdaling).

Banken hebben de mogelijkheid om goedkoop geld te lenen en duurder uit te lenen. Hiermee wordt een oneigenlijke stroom van oneigenlijke en tijdelijke waardevergroting aangejaagd.

Banken hoeven nauwelijks (7 tot 20%) dekking (kapitalisatie) te hebben voor het geld dat spaarders bij hun uitzetten. Een pensioenfonds moet 105% van het geld, dat uitbetaald moet worden, liquide hebben (kunnen uitbetalen).

Sommige banken groei(d)en zo uit, dat er geen regering meer is die garant kan staan voor het opvangen van de risico's. Nederland kent daar zelfs meerdere van die gelijk staan aan 6x het bruto nationale product.

Ondernemingen richten hun beleid meer op het voordeel voor de aandeelhouders dan op het welzijn van de werknemers.

Nieuwe investeringen zijn niet meer gericht op vergroten van werkgelegenheid, maar op het automatiseren van arbeidskracht.

Tot zover een aantal factoren die hebben geleid tot de kredietcrisis.

Schrijver Chang komt in zijn boek "23 dingen die ze je niet vertellen over het kapitalisme" tot de conclusie dat onbeperkte economische vrijheid niet leidt tot maximale welvaart en dat de rol van de overheid belangrijk is.

De volgende besluiten kunnen tot een oplossing leiden en tot herstel van vertrouwen


Laat de overheid een bank stichten of nationaliseren waar burgers en ook de overheid geldzaken kunnen onderbrengen en waar niet gespeculeerd wordt. Geef geen garantie tegen failliet gaan meer aan (klanten van) banken die met geld willen speculeren.

Geef een overheidsinstantie de mogelijkheid om financiële dienstverlening of producten die ondoorzichtig zijn te verbieden. Geef prioriteit aan transparantie. Eis dit ook bij het uitbrengen van een stem.

Geef een landoverstijgende instantie voldoende macht om effectief in te grijpen in regeringsbeleid van landen die een risicovolle financiële koers volgen die de financiële belangen van burgers in andere landen (bijvoorbeeld binnen de eurozone) kan schaden.

Maak onderscheid in (steun voor) economische groei die schadelijk is voor mens, dier- en milieu en onschadelijke economische groei. Geef een landoverstijgende instantie voldoende macht om de schadelijke activiteiten tegen te gaan.

Verplicht roulatie van controlerende instanties zodat bedrijven aangezet worden tot transparantie en controlerende instanties aangezet worden op het vermijden van fouten en vriendjespolitiek.

Wat valt op?

Het ging fout, omdat het kon. In de wereldeconomie is een weeffout (deregulering financiële sector) geslopen, die sommigen goed uitkwam en iedereen werd een worst voorgehouden (privatisering van het publieke domein) dat zij mee zouden profiteren via economische groei en werkgelegenheid. De banken mochten speculeren en de overheid garandeerde dat de burger zijn geld kon behouden. Een burger met schulden is afhankelijk en politiek meer manipuleerbaar.

Bovengenoemde oplossingen negeren hebzuchtige en schadelijke neigingen en worden daardoor niet gehinderd.
Ze gaan over een daadkrachtige en te snappen overheid die banen schept en betrouwbare en veilige alternatieven creëert. De samenleving moet worden georganiseerd op een hoger niveau voor het stellen van grenzen aan schadelijk handelen in het bedrijfsleven en de bankwereld. Die grensoverstijgende instantie moet niet de burger het gevoel geven dat door de grootschaligheid ook een bodemloze put ontstaat wanneer zij de financiële sector probeert te redden. Het vertrouwen moet worden hersteld dat eerlijkheid het langst duurt.

Niet zeuren over liefdesverdriet

Wim de Jong is columnist in het Magazine van de Volkskrant. Al een paar jaar schrijft hij over de tanende liefde van zijn 10 jaar jongere vrouw. Nadat zij bij hem weg is gegaan heeft hij zijn worsteling met zijn liefdesverdriet op schrift gezet in het boek “De Oefenvijftiger”.
De worsteling van Wim wordt met gemengde gevoelens ontvangen door zijn (vrouwelijke) collega’s.

Op 19 september discussiëren de Jong en zijn collega Koole over De Oefenvijftiger bij Pauw & Witteman.
Het leven van de vijftigplusman is niet eenvoudig, beweert Volkskrant-columnist Wim de Jong. Hij treurt over zijn verloren jeugd, twijfelt over gemiste kansen en kleedt zich als een cowboy.
De Jong, zelf 54 jaar, schreef er een boek over: De Oefenvijftiger, belevenissen van een man in midlife.
Wim de Jong moet niet zo zeuren, zegt Corine Koole. De schrijfster van onder meer Hoe mannen liefhebben vindt een klagende vijftigplusman erg onaantrekkelijk. De Jong zou zich beter bezig kunnen houden met mooie verhalen schrijven dan met zwelgen in ongeluk.

Een paar citaten uit wat Malou van Hintum 20-sep-11 schreef in de Volkskrant:
Mensen worden er niet aantrekkelijker op als ze in hun relatie helemaal geen grenzen stellen en hun lot volledig in handen leggen van hun partner. Het zou dan ook jammer zijn als 'de oefenvijftiger' die Wim de Jong presenteert een model wordt dat navolging krijgt. Mannen moeten niet trutten. Dat wil niet zeggen dat ze niet mogen aarzelen, twijfelen, of de dingen nog eens van een andere kant bekijken. Maar ze moeten niet huiselijke seks kopen met een pakje sigaretten of stukje kaas, een liposuctie nemen om hun vrouw te behagen, of hun ogen - in De Jongs geval zonder succes - laten laseren omdat mevrouw de geliefde een bril niet meer sexy vindt. Grow up!

Ruggengraat
Tegenwoordig barst het van de mensen rond de vijftig die nog één keer het roer omgooien in de hoop nu eindelijk een Verstandige Keuze te maken. Die maak je niet wanneer je zelf je rug niet recht, maar toelaat dat je speelbal bent van de beslissingen en emoties van iemand anders. Zelfrelativering gecombineerd met een gezond gevoel voor eigenwaarde zijn geen garantie om een midlifecrisis te ontlopen, maar ze helpen wel om je erin staande te houden. En nee, dat is niet eenvoudig. Dan mag je heus van je stuk zijn, en het even allemaal niet meer zo goed weten. Maar een beetje ruggengraat helpt wel om te voorkomen dat je op den duur je zelfrespect verliest, en niets anders kunt dan afwachten: afwachten of mevrouw De Jong je weer in genade aanneemt.
Oefenvijftiger, lotgevallen van een midlifeman (bol.com).

Hoe mannen liefhebben bekentenissen over verliefdheid, sex, verlangen en totale overgave (bol.com).

Een gebroken hart is een ingrijpende gebeurtenis in een mensenleven, omdat je niet alleen te maken hebt met het verdriet en het gemis maar ook met gevoelens van onmacht, falen, schaamte en een gebrek aan zelfvertrouwen. Toch is het mogelijk op een zinvolle wijze met deze gevoelens om te gaan, waardoor je er uiteindelijk gelukkiger en sterker door wordt. Susan Piver beschrijft vanuit haar eigen ervaring hoe je een pijnlijke ervaring als een gebroken hart kunt omzetten in een bron van positieve levenskracht.

De wijsheid van een gebroken hart, liefdesverdriet als bron van spirituele groei (bol.com) .

Misschien een troost voor Wim de Jong, zijn Volkskrant collega Wilma de Rek legt uit waarom winnaars vaak de echte losers zijn. In een interview: "Diep in veel mensen blijkt de angst te schuilen die ik ook ken: op een dag val ik door de mand. Op een dag komen ze erachter dat ik eigenlijk niks kan. Wat zullen ze lachen. Ik zou dolgraag zeggen dat ik mijn losergevoel volledig heb overwonnen. Maar dat is niet zo. Mijn gehunker naar erkenning, waardering, bevestiging en al die andere hinderlijke dingen is geen gram minder geworden. Het enige verschil met een jaar geleden is dat ik er gelukkig niet meer mee zit".

Allemaal losers, de kunst van het verliezen (bol.com).
Mannen die deugen, Op zoek naar een nieuwe vorm van mannelijkheid (bol.com).

Iedereen maakt fouten

De schrijfster werd zaterdag 4 juni 2011 geïnterviewd in de Volkskrant over haar nieuwe boek “Menselijke gebreken voor gevorderden”.
Uit het interview een paar tips & trucs.
  1. Slijmen werkt, ook al zegt iedereen dat hij niet slijmt en nooit beslijmd wordt. Al die keren dat je erin trapt, merk je het immers niet. Het is de dagelijkse smeerolie van het sociale verkeer.
  2. Hoe dommer mensen zijn, des te meer ze zichzelf overschatten. Je kunt domme mensen niks verwijten, want ze missen het vermogen om te weten dat ze dom zijn.
  3. Als een relatie hecht wordt, verdwijnt de passie; dat is op te lossen door iets te beginnen met iemand van wie je nooit zeker bent. Lekker spannend en hartstochtelijk.
Tot zover de Volkskrant.

Het lijkt zo gevoelig en authentiek: je gevoel volgen en niet over je grenzen gaan. Maar het is vaak gewoon je zin doordrijven en in een klein beperkt wereldje blijven. In het verlangen naar eigenheid zijn we te veel met onszelf bezig, terwijl dat niet eens zelfkennis oplevert. Je wordt wijzer en vrijer door om je heen te kijken.
Met haar scherpe en luchtige observaties, ondersteund door recent psychologisch onderzoek, haalt Roos Vonk onze illusies over onszelf een voor een onderuit. Hoe we in groepen beslissingen nemen waar niemand het in z’n hart mee eens is, ook al menen we nog zo onafhankelijk te zijn. Hoe de passie verdwijnt in een goede relatie, en waarom het helpt als je een foute man hebt. Of bent. Waarom macht de creativiteit bevordert en denken aan seks juist niet. De lol van leedvermaak, en waarom meer verdienen dan anderen gelukkig maakt. Het domme onbewuste, dat per ongeluk plagiaat pleegt, ons verzoent met verkeerde keuzes, en onze misstappen verfraait zodat we er niets van leren.
Door de luchthartige en onderhoudende stijl van dit boek herkennen we met plezier onze eigen gebreken. Zo krijgen we een gezonde dosis zelfrelativering toegediend. Prikkelend voor iedereen die meer inzicht wil in zijn eigen en andermans blinde vlekken en verborgen bedoelingen.


Recensent Suzanne Weusten is teleurgesteld in de door de mand gevallen psycholoog Roos Vonk, maar blijft bij haar vijf sterren. In de Volkskrant van 24 september schrijft zij:
"Of ik achteraf nog achter de vijf sterren sta die ik op 18 juni in Boeken gaf aan Menselijke gebreken voor gevorderden van de Nijmeegse hoogleraar Roos Vonk, zo vroegen enkele lezers van de Volkskrant zich af. Inmiddels is immers gebleken dat het vlees-hufteronderzoek dat ze samen met Diederik Stapel deed op bedrog berust. De vraag is: kan iemand die fraudeert met onderzoeksgegevens eigenlijk wel een goed boek schrijven?
Ik vind Menselijke gebreken voor gevorderden een goed boek, nog steeds. Het feit dat lezers zich deze vraag stellen, komt trouwens ook voort uit een menselijk gebrek, om maar in de terminologie van Vonk te blijven".

Met negatieve emoties op koers blijven

Het utilitarisme dat zegt dat men moet streven naar het ‘grootste geluk voor het grootste aantal’ is de inspiratiebron voor het proefschrift ‘Onvolmaakt Geluk’ van drs. A. Bergsma, waarop hij op 10 mei 2011 aan de Erasmus Universiteit Rotterdam promoveerde. De promovendus probeert op drie manieren een bijdrage te leveren aan de positieve psychologie. Hij heeft als eerste gekeken naar de rol van geluksadvies. In het tweede deel staat het geluk van mensen met een psychische stoornis centraal. Als laatste gaat hij in op welke manier wijsheid en geluk met elkaar samenhangen.
De positieve psychologie bestudeert optimaal menselijk functioneren en ziet geluk als een van haar belangrijkste studieobjecten. Welke kwaliteit heeft geluksadvies dat door de eeuwen is gegeven en in hoeverre sluit het aan bij wat we op dit moment weten over geluk? Bergsma heeft daarvoor in Nederland 57 veel verkochte, psychologische zelfhulpboeken geanalyseerd. Hieruit blijkt dat veel onderwerpen met het vinden van geluk zijn verbonden.
Het tweede deel van dit proefschrift richt zich op het geluk van de grote aantallen mensen die door een psychische stoornis hebben. Dit is een onderwerp waar niet of nauwelijks onderzoek naar bestond, waarschijnlijk omdat het antwoord wel duidelijk lijkt. Immers, het lijden of het anderen laten lijden is de centrale kern van de definitie van iedere psychische stoornis. Toch blijkt twee derde deel van de mensen met een psychische stoornis zich vaak gelukkig te voelen. Alcoholmisbruik lijkt het geluk op de korte termijn zelfs helemaal niet te schaden.
Het derde deel van dit proefschrift gaat dieper in op de grenzen van het geluk. Het streven naar meer wijsheid heeft bijvoorbeeld nauwelijks rendement als het gaat om toegenomen geluk en ook lijken wij mensen negatieve emoties nodig te hebben om ons leven op koers te houden. Volmaakt geluk is riskant, omdat het mensen belemmert bij ongedaan maken van vergissingen. Wijsheid is grotendeels onafhankelijk van geluk en is een waardevol doel voor menselijke ontwikkeling in zichzelf.
Twee derde van de patiënten met een psychische stoornis voelt zich vaak gelukkig. Alcoholmisbruik lijkt het geluk op korte termijn zelfs helemaal niet te schaden.
Bron: Erasmus Universiteit Rotterdam

Wat wil de jeugd?

Mens& Natuur meldt in haar lentenummer 2011 dat Motivaction op basis van ruim tien jaar waardenonderzoek onder 22.000 Nederlanders de ontwikkeling van de jongste generatie en hun opvoeders in kaart brengt.

Wat blijkt? De `grenzeloze generatie' van jongeren tussen de 15 en 23 jaar leeft intens, gefascineerd door uiterlijk, kicks, status en netwerken. Hun opvoeders hebben het `forever young-ideaal' omarmd, en opvoeden met gezag is taboe verklaard. Het belang van zelfbeheersing en het nemen van verantwoordelijkheid wordt gebrekkig overgedragen, met als gevolg een groeiende jeugdproblematiek.

Volgens Motivaction zijn er onder de jeugd deze tien trends actueel.
  1. Geboren netwerkers.
  2. Milieubewustzijn neemt af.
  3. Hang naar hiërarchie neemt toe.
  4. Groep verantwoordelijken neemt af.
  5. Traditionele sekserollen meer in zwang.
  6. Vaker boosheid, verveling en irritatie.
  7. Meer blijdschap en verlangen.
  8. Sterk gericht op uiterlijk en merken.
  9. Minder afwijzing van geweld op tv.
  10. Zeer open voor vernieuwing.
De conclusie is onvermijdelijk: emoties worden extremer en de komende generatie wordt oppervlakkiger. Het milieu en de natuur hebben van de jeugd weinig te verwachten. Gelukkig is de groep jongeren niet (meer) zo groot, de ouderen zijn in de meerderheid.
De oudere, “eeuwig jong blijvende” generatie zal haar eigen fouten die gevolgen hadden voor natuur en milieu, moeten en kunnen corrigeren en vertalen in politieke keuzes. Op deze wijze kan zij, weliswaar laat, haar verantwoordelijkheid alsnog nemen en het goede voorbeeld geven.

Het romantisch misverstand

Vrij, vrijer, vrijen

Ianthe Sahadat interviewde voor de Volkskrant Jan Drost. Aan de hand van filosofen en schrijvers als Plato, Schopenhauer, Nietzsche, Stendhal, Saul Bellow en Amos Oz laat Jan Drost in zijn boek Het romantisch misverstand, anders denken over liefde (bol.com) zien hoe allerlei ideeën over liefde en romantiek in ons hoofd terechtkomen en daar doorwerken, zowel ten goede als ten kwade. Seks, macht, jaloezie, vreemdgaan, trouw, romantische idealen – het komt allemaal aan de orde.
Jan Drost is ervan overtuigd dat onze manier van denken ons voelen en handelen beïnvloedt en dat anders denken tot anders handelen kan leiden. Denken kan ons vermogen tot liefhebben een goede dienst bewijzen, bijvoorbeeld door het ontmaskeren van romantische idealen die onze liefde in de weg staan, zo niet onmogelijk maken.
Veel liefde gaat verloren aan romantiek en misverstand. Maar wij zijn vrijer dan we veronderstellen. En wij kunnen zoveel beter, zoveel mooier, ook in de liefde. Vooral in de liefde.

Een diep verlangen om op te gaan in de andere persoon

De kern van de behoefte aan intieme liefdesrelaties is het verlangen om een bepaalde relatie die je in je vroege jeugd met je moeder had, te verwezenlijken. Toen je een baby was, vier of vijf maanden oud, bevond je je in een staat die 'symbiotische eenheid' wordt genoemd. In deze staat was je in wezen versmolten met je moeder. Er was geen gevoel van 'ik ben ik' en 'jij bent iemand anders'. Er was totale, ongedifferentieerde eenheid met prachtige, plezierige, warme, smeltende soorten gewaarwordingen. Als je nadenkt over wat je wilt in een relatie, zul je meestal merken dat wat je wilt, zo hecht is dat er niet langer twee afzonderlijke individuen zijn. 

Er is een diep verlangen om in de ander op te gaan, zonder grenzen, zodat het niet eens een kwestie is van twee mensen die van elkaar houden - er is gewoon een staat van liefde. Het is een grote plas – een prachtige, gouden plas – als honing waar de zon doorheen schijnt. Een gouden baarmoeder. Je voelt je veilig, beschermd, smeltend. Je lichaam is een en al plezier; je geest bestaat niet. Omdat we deze ervaring met moeder hadden tijdens onze kindertijd, geloven we heel diep dat we, om deze toestand weer te krijgen, bij een andere persoon moeten zijn. Dus gaan we op zoek naar de juiste persoon. Waar we eigenlijk naar op zoek zijn, is dat gevoel van samensmelting, het gouden, smeltende gevoel zonder verlies van vrijheid.
Op het uiteindelijk leven in vrijheid van hun kinderen zijn ouders meestal wel gericht, maar hoe zal het gaan met een partner?

Op wat voor fabels baseren wij ons beeld van de liefde zoal?

Citaat uit de Volkskrant.
'Dat liefde een gevoel is, bijvoorbeeld, en als dat gevoel niet meer zo hartstochtelijk is als in het begin, dat de relatie niet meer goed is. Het geloof in de ware. De klik: het moet meteen goed zijn, anders deugt het niet. Dat liefde een vorm van samensmelting is. Die kom ik heel vaak tegen. Ook bij mensen die helemaal niet beseffen dat ze dat geloven.

'Of de opvatting dat liefde niet eindig mag zijn. Een verbroken relatie is per definitie een mislukte liefde. Een vrouw werd in een interview eens gevraagd, vindt u het niet erg dat alle drie uw huwelijken mislukten? Zij antwoordde verontwaardigd: ik ben drie keer gelukkig getrouwd geweest'.

'Liefde blijft altijd hetzelfde, is er nog een. In het ideaalbeeld van eeuwige liefde, moet de liefde vaak zo blijven als in het begin - passievol. Dat je elkaar na twintig jaar huwelijk nog steeds verliefd in de ogen staart. Dan kun je niet anders dan een langdurige liefdesrelatie zien als een soort afname, een sterfproces'.

Esther Perel over begeertecrisis

De boodschap van psychologe Esther Perel is dat het moderne romantische ideaal voor vrijwel niemand haalbaar is. We bevinden ons in een begeertecrisis.
Perel: “mijn boek gaat over stellen die van elkaar houden, maar elkaar niet of niet meer begeren. Dat is een taboe. Waar mensen zich vroeger schaamden voor hun seksleven, schamen ze zich nu voor het ontbreken daarvan. De crisis van het begeren bestaat overal waar het romantisch ideaal geldt. Het is een wereldcrisis”.

Een ijzeren band met mijn fiets

Toen ik 15 jaar werd kreeg ik van mijn vader een fiets om dagelijks twee keer 11 kilometer naar en van school te fietsen in Emmeloord. Het was een Union Oxford Sport met een terugtraprem. In 1975 ging ik in Groningen studeren en gebruikte ik deze als stadsfiets. Ergens eind jaren zeventig van de vorige eeuw was ik een zaterdagnacht wezen dansen in de Kattebak op het Kattendiep. Toen ik zondagochtend om 7 uur met een patatje de Grote Markt op kwam lopen zag ik een leeg plein met daarop drie mensen om mijn fiets. Eén jongen lag op zijn knieën met een grote bos sleutels te zoeken naar een sleutel die de fiets kon losmaken van het rek. Een meisje stond met haar hand op zadel te wachten tot zij er mee weg konden gaan. Ik ben er naartoe gegaan en ben er zwijgend bij gaan staan totdat mijn patatje op was. Ik gooide het lege bakje in de prullenbak en zei tegen de jongen met de sleutels “het wil nog niet zo lukken, wel? “. Het meisje trok haar hand van het zadel. De jongen zei niets en ik gaf hem de sleutel van het slot dat om de paal zat. Ik zei “weet je wat jullie probleem is? Jullie hebben niet de goede sleutels”. Hij maakte het slot los en ik pakte de sleutel van het slot om mijn achterwiel. Ik pakte het slot terug en fietste weg met de woorden “als je die andere sleutel nou nog had gehad, dan …”.

Het was een mooie zomerdag aan het worden.

Ergens in de jaren negentig ging ik weer eens vanuit mijn werk Chinees halen aan het Zuiderdiep. Tijdens het wachten maakte ik een praatje met de vrouw die daar al jaren aan de bar stond. Ze vroeg wat ik deed en ik vertelde haar dat ik al lang in de stad woonde, over waar voor ik werkte en dat ik al een jaar of twintig op dezelfde fiets reed.
Toen ik met mijn plastic tasje buiten kwam was mijn fiets weg. Omdat ik trek had besloot ik eerst naar huis te gaan om te eten en later naar het politiebureau aan de Rademarkt te gaan om mijn fiets als gestolen op te geven. Maar eerst besloot ik via een omweg daar naartoe te lopen. En jawel, na een paar zijstraten van het Zuiderdiep, voorbij de Chinees, kwam ik mijn fiets tegen bij een huisdeur. De fiets was nog op slot. De dief had deze slechts honderd meter verder getild en wilde deze blijkbaar op een rustig moment verder openbreken.

Ergens in de beginjaren van deze eeuw ging ik weer na een avond dansen een patatje halen in de Peperstraat. Ik zette mijn fiets in een steeg en toen ik terugkwam was deze verdwenen. Er zat niets anders op dan om naar huis te lopen en ik nam de kortste weg via de Nieuwe Weg. Die fietste ik nooit, omdat dat tegen het verkeer in was, maar lopend was dat het kortst. Halverwege, bij de Coffeeshop, stond mijn fiets, onbeheerd. De dief had het Axaslot geforceerd. Er stond wel iemand bij, maar die zei niets. Ik kon dus mijn weg naar huis, nu fietsend, vervolgen.
Gisteravond parkeerde ik mijn fiets in de Brugstraat, bij het A-Kerkhof. Omdat ik afgeleid was door iemand die mij vroeg of de supermarkt nog open was, liet ik per ongeluk de sleutels in een van beide sloten zitten. Toen ik drie uur later kwam om mijn fiets te zoeken, vond ik deze niet. Dat was op zich niet zo vreemd, want vaak als ik mijn fiets tussen veel andere fietsen geparkeerd had zag ik er overheen omdat het zo’n onopvallende fiets was. Maar ik was er niet gerust op, want ik vond de sleutels ook niet in mijn jaszak. Ik trok de voor de hand liggende conclusie dat ik nu mijn fiets toch echt kwijt was en liep naar huis via de Grote Markt. Op de Grote Markt bestelde ik een patatje bij de Febo en luisterde naar de verhalen van rechtenstudentes die lachten over een gevonden boodschappenkarretje ergens in het donker van de Grote Markt. "Res Nullius" noemden ze dat: een ding dat van niemand is. Al lopend met mijn patatje door de Poelestraat viel mijn oog op een bagagedrager van een fiets, die achter een zuil geparkeerd stond. Die bagagedrager kwam mij bekend voor en ik liep om de zuil heen. Er zaten twee vreemde, oranje kettingen van samen wel zeven kilo om de fiets. Elk detail van de fiets kwam mij toch wel bekend voor. In de loop van de 39 jaar was alleen het frame dezelfde gebleven en gelukkig was nog vaag te lezen “Union Oxford Sport”. Het was mijn fiets en ik heb deze maar naar huis getild.

Terugkijkend op de drie pogingen om mijn fiets te stelen, moet ik constateren dat de dief er niet meer dan 300 meter mee heeft gefietst. Te lui om te lopen?

Moraal van het verhaal?
Ik heb geen idee, maar zou u volgende keer mijn fiets willen laten staan, ook al heb ik deze niet op slot gedaan?

Inzicht voor het zoeken naar verlichting

Bewust overstijgen 

Het concept van zelfrealisatie of Verlichting gaat vaak gepaard met het idee van bewust leven in het hier en nu, en het overstijgen van tegenstellingen door ze te bekijken vanuit een gevoel van eenheid of verbondenheid.

Januskop

Dit betekent dat je bewust leeft in het moment, zonder je al te veel zorgen te maken over het verleden of de toekomst, en dat je je bewust bent van je eigen ervaringen en emoties zonder dat deze je volledig beheersen. Op deze manier kun je een dieper gevoel van vrede en voldoening vinden in het leven, omdat je niet langer wordt afgeleid door externe omstandigheden of innerlijke conflicten.
Tegelijkertijd betekent het overstijgen van tegenstellingen dat je jezelf openstelt voor de mogelijkheid dat alles met elkaar verbonden is en dat er geen absolute scheiding bestaat tussen verschillende aspecten van het leven. Dit kan je helpen om meer compassie en begrip te ontwikkelen voor andere mensen en de wereld om je heen, omdat je erkent dat alles met elkaar verbonden is en dat we allemaal deel uitmaken van een groter geheel.

Magazine

Voor mensen die al te zeer geloven in de ratio wordt het magazine InZicht zeer aanbevolen. Ook mensen die krampachtig zoeken naar de ervaring van verlichting.
K. Bor stelt in het februari 2011 nummer van het magazine Inzicht “Pas als ‘jij’ jezelf niets meer afvraagt en niet meer met verlichting bezig bent, is er die Vrijheid zoals die er altijd al lag”.
Hans van Dam ondersteunt deze stelling op zijn site met de volgende “Dwaaltekst”.

Het Lege Register

De namen van alle verlichten van alle tijden vind je in het Lege Register. Inschrijving in het Lege Register geschiedt volautomatisch. Je hoeft er dus niets voor te doen. Deze procedure, of liever, het ontbreken daarvan, garandeert dat het Lege Register altijd up-to-date is. Wil je weten of je verlicht bent? Check dan gratis het Lege Register. Doe het nu en maak een einde aan die martelende onzekerheid.
Tot zover van Dam.

K. Bor in Inzicht: de beste manier om realisatie voor te blijven is ernaar te zoeken.

Voor wie het bovenstaande te cryptisch is, is misschien het video-interview van een wandeling met Hans Laurentius inzichtelijk.
Volgens Hans Laurentius is verlichting de spontane en diepgaande herkenning dat er geen ik is, geen verleden, geen toekomst, geen lijden, geen wensdromen, geen weerstand tegen hoe het is.
De persoon die je denkt te zijn heeft er niks aan. Het geloof in 'ik' valt weg en er valt niets meer te doen in de sfeer van zelfverbetering. Punt.
(uit Rozengeur en Prikkeldraad).

De mannen verslindende draak is een vrouw

Lisette Thooft ziet het gevecht tussen man en vrouw als een beschavingsgeschiedenis. De macht van de vrouw, die zetelde in haar onderbuik, ging omhoog naar haar hart, waardoor zij een manipulatief kreng werd, en is nu op weg naar het hoofd, de ratio.
Mannen worden gek van de claimende, bemoeizuchtige, bazige, controleerderige, bezitterige, gestresste en lastige vrouwen in hun leven. Omgekeerd ergeren vrouwen zich regelmatig aan de lakse, luie, botte, slordige, ongedisciplineerde, onverantwoordelijke en egocentrische mannen om hen heen. Zo is het al eeuwen en eeuwen. Maar intussen zijn we wel een stuk beschaafder geworden, met ons allen, doordat we steeds een beetje minder man of vrouw oftewel steeds meer androgyner worden.
Na de geslachtsdaad blijft de man leeg en beroofd achter. Vandaar dat mannen soms zo afwezig lijken achter hun krant of computer of starend naar hun dobber.
Zou die afwezigheid een teken van onvrede zijn of een teken van tevredenheid? Het is jammer dat Thooft in "De onverzadigbare vrouw en de afwezige man" niet een tweegesprek is aangegaan met een mannelijke coauteur zoals Saskia met Jan in hun boek over seks en liefde. Dan zou de ondertitel van het boek "Een nieuwe visie op de verhouding tussen mannen en vrouwen" ook een "gebalanceerde of beschaafde visie" kunnen heten, maar nu is het aan de fantasie van de lezer om de tegenspraak te leveren. Je kunt natuurlijk ook gewoon laten verslinden door het vlammende betoog van deze draak.

Citaat van Thooft

Volgens Rudolf Steiner, de Oostenrijkse filosoof en grondlegger van antroposofie, heeft de mensheid twee doelen: vrijheid en liefde. Toen ik dat gegeven op mijn man- en vrouwbeeld plakte, vielen ineens een hoop puzzelstukjes op hun plaats. Want wat willen mannen? Vrijheid. En wat willen vrouwen? Liefde. Ze hebben allebei een flinke dosis egoïsme, maar niet in dezelfde vorm. Zijn drang naar vrijheid geeft hem andere dingen te doen: hij wil zijn goddelijke gang gaan. Hij moet verder, wil presteren en ook andere dames gelukkig maken.

Zijn streven heeft veel technologische vooruitgang gebracht, maar als hij die vrijheidsdrang te ver doorvoert, wordt hij gevoelloos en wendt hij zich af. De vrouw wil liefde, ze wil de man aan zich binden, maar als zij haar drang naar verbondenheid overdrijft, is ze destructief.

Zie dit video-interview van Lisette Thooft door Tom Gorny.

Emoties herkennen

Vrouwen die testosteron krijgen toegediend, blijken minder goed in staat om zich in een ander in te leven. Dat schrijft experimenteel psycholoog Jack van Honk van de Universiteit Utrecht in een artikel dat onlangs verscheen in het toonaangevende tijdschrift Proceeding of the National Academy of Sciences (PNAS).
Vrouwen wordt over het algemeen meer empathisch vermogen toegedicht en ze beschikken over veel minder testosteron dan mannen. Om het effect van testosteron op inlevingsvermogen te onderzoeken, maakten Jack van Honk en zijn mede-onderzoekers dan ook gebruik van vrouwelijke proefpersonen. De onderzoekers lieten deze vrouwen voor en na toediening van testosteron foto’s zien waarop mensen met verschillende gezichtsuitdrukkingen waren afgebeeld. Na toediening van het testosteron bleken de vrouwen meer moeite te hebben met het interpreteren van de gezichtsuitdrukkingen. Volgens Van Honk betekent dit dat testosteron, het belangrijkste mannelijke geslachtshormoon, direct van invloed is op de mate van sociale intelligentie. Van Honk: “Bij extra testosteron gaat het empathisch vermogen van de vrouw dus achteruit. Deze uitkomst is van groot belang om de psychobiologie van de menselijke sociale intelligentie te begrijpen”.

Tot zover Van Honk.
Het is maar de vraag of hij gelijk heeft.
Feit is dat vrouwen na het toedienen van testosteron gezichtsuitdrukkingen anders interpreteren dan daarvoor en anders dan Van Honk vindt dat deze betekenen. Hij wekt de suggestie met zijn interpretatie van de onderzoeksresultaten dat mannen minder sociaal intelligent zijn dan vrouwen. Dat lijkt een open deur, maar is dat bij nadere inspectie toch niet. Vrouwen hebben er belang bij om goed in te kunnen schatten wat de emotionele situatie is bij anderen, zeker ook bij kinderen, die nog niet goed kunnen praten of een gesloten partner. Maar er grotere gevoeligheid voor hebben wil niet zeggen dat zij daarin onder alle omstandigheden beter in functioneren of misschien zelfs in willen functioneren.
Gezichtsuitdrukkingen hangen samen met gevoelens. Ben je verdrietig, dan kijk je verdrietig. Ben je boos, dan kijk je boos. Maar veel gebeurtenissen roepen meerdere gevoelens op. Wanneer een man een vrouw teleurstelt, komt vaak eerst verdriet op en na enige tijd boosheid. Het onderbewuste van de mens onderscheidt in gebeurtenissen verschillende aspecten, als bijvoorbeeld agressie of juist liefdevolle aandacht, die hij/zij koppelt aan gevoelens. Die gevoelens kunnen tegenstrijdig zijn en elkaar een tijdje in evenwicht houden. Welk gezichtsuitdrukking daarbij past, is op dat moment niet door een man of vrouw eenduidig te determineren. In het denken en de communicatie over wat een gebeurtenis oproept, komt duidelijkheid over de betekenis en vervolgens komen de bijpassende gevoelens mee en die zijn weer zichtbaar in de gezichtsuitdrukking.
Misschien maakt testosteron vrouwen meer onverschillig in de aard van emoties en verlegt het de aandacht naar de complexiteit van een situatie. Wie zal het zeggen? Inderdaad, daar is meer onderzoek voor nodig en zo kennen we de onderzoekswereld weer.
Wilt u meer lezen over vooroordelen over emoties en man-vrouw verschillen? Klik hier.

Populair in de laatste week

Alle labels van het blogspot

#metoo (2) aanbevolen (15) aandacht (9) aanraken (2) aanwezigheid (4) achterdocht (2) ADHD (2) afhankelijkheid (3) afstand nemen (6) agnost (4) agressie (2) alcoholisme (4) altruïsme (6) ambitie (2) ander (1) angst (22) apofatisch (9) authenticiteit (9) autisme (1) autonomie (5) balans en evenwicht (51) begeerte (1) behoefte (5) belangen (10) belemmerende overtuigingen (10) beoordelen (5) beslissen (2) betrokkenheid (5) betrouwbaarheid (2) bewustwording (12) bewustzijn (26) bezinning (1) bindingsangst (3) bioscoopfilm (7) biseksualiteit (1) blijdschap (3) bodhisattva (2) boeddhisme (9) boek (162) boosheid (2) brein (2) burn-out (2) communicatie (16) compassie (10) competentie (4) competitie (14) complottheorie (3) constructief gesprek (4) consumeren (2) coping (2) creativiteit (3) crisis (7) dans (6) daten (5) deflexie (1) demagogie (4) denken (12) denkfouten (5) deugd (9) deugdzaamheid (1) diagnose (4) dialoog (10) dieren (4) discipline (1) dooddoener (6) drama (3) drie-eenheid (6) drogredenen (7) drugsgebruik (5) DSM (4) dualisme (5) duurzaamheid (5) echt (4) eenheid (33) eenzaamheid (8) ego (45) eigenschappen (2) eigenwaarde (5) emancipatie (5) emergentie (2) emotie (13) empathie (5) en-en (23) endogene depressie (1) energie (13) erkenning (8) ethiek (9) etiquette (6) evenwaardigheid (51) evolutie (23) faalangst (1) fabel (1) feedback (2) filmpje (79) filosofie (18) fraude (9) Freud (2) functioneren (4) gebreken (1) gedragsverandering (5) geduld (2) geest (3) geheugen (3) gekwetstheid (6) geld (5) gelijk hebben of gelijk krijgen (7) gelijkmoedigheid (4) geloven (18) geluk (34) genade (5) genot (1) Gestalt (1) Getuige (5) gevoelens (35) gezag (1) gezichtsverlies (3) gezondheid (5) gezondheidszorg (1) GGz (2) go with the flow (2) God (41) goedgelovigheid (3) gokken (1) grenzen (9) hechting (1) heelheid (8) hersenen (4) hier en nu (8) holisme (2) hoofdzonde (3) humor (12) ideaalbeeld (2) identificatie (10) identiteit (13) ik-boodschap (1) illusie (12) imago (1) individualisme (5) innerlijke vrijheid (17) integriteit (3) Intelligent Design (1) Internet (3) intrinsieke waarde (1) intuïtie (8) InZicht (12) islam (2) jaloezie (4) jeugd (1) jezelf worden en zijn (12) jongeren (3) karakter (2) katafatisch (1) kenmerken (2) kiezen (10) kind (13) kosten (1) kracht (6) Krishnamurti (2) kuddegedrag (1) kunstmatige intelligentie (2) kwakzalverij (1) kwaliteit (16) kwetsbaarheid (5) l (1) leegte (15) leiderschap (4) leugens (9) levensfase (3) levenskunst (8) levensvragen (3) levensweg (3) licht (3) liefde (97) liefdesverdriet (3) lijden (1) loslaten (20) macht (23) machtsstrijd (9) magisch denken (7) man-vrouw verschillen (11) mannelijkheid (2) mannen (1) media (2) meditatie (14) metacommunicatie (8) metafoor (2) metafysica (5) milieu (1) mindfulness (4) misbruik (4) model (1) moraliseren (1) motto (1) mystiek (5) nabijheid (2) narcisme (4) natuur (5) negatie (16) neti neti (3) niet doen (22) NLP (1) non-duaal bewustzijn (6) non-dualiteit (41) omdenken (7) omgangsregels (3) onderwijs (3) onderzoek (8) ongelukkig zijn (4) onmacht (2) onrust (2) ontrouw (1) ontwikkeling (10) onverwerkt kindertrauma (3) oordeel (18) opvoeding (8) orgasme (2) Osho (6) ouderen (5) overgave (4) overheid (1) overvloed (6) panpsychisme (1) pantheïsme (1) paradox (27) Pareto principe (1) partnerkeuze (6) passie (2) pedagogie (2) perfectie (2) personeelsbeleid (2) persoonlijkheid (6) persoonlijkheidsstoornis (3) pesten (1) Peter principle (1) pijnlichaam (8) politiek (10) populair (11) positieve (11) privacy (1) processie (1) projectie (9) psychiatrie (4) psychofarmaca (1) psychotherapie (1) puberen (1) reïncarnatie (2) relatie (17) relatievaardigheid (5) respect (32) rijkdom (2) rol (4) romantiek (5) rust (5) ruzie (5) samensmelten (10) schaamte (2) scheiden (2) schizofrenie (1) schouwen (6) schrijfdrang (1) schuld (3) schuldgevoel (2) seks (14) selectie (3) sociale druk (4) somberheid (1) spel (3) spiegelogie (4) spijt (1) spiritualiteit (51) spreekwoorden (1) sprong (1) statistiek (1) status (1) sterven (5) stilte (15) straling (1) strategie (1) stress (5) synchroniciteit (14) taal (16) Taoïsme (18) tederheid (1) Tegenwoordigheid (2) The Secret (2) The Work (1) therapie (1) tijdgeest (5) toeval (5) Tolle (18) transcenderen (6) transformatie (5) transparantie (2) trend (2) tunnelvisie (1) twijfel (5) verandering (2) verantwoordelijkheid (12) verbinding (33) verdriet (2) vergeten (2) verlangen (5) verlatingsangst (1) verleiding (3) verlichting (14) verliefdheid (4) verlies (1) vermijding (1) vermoeidheid (1) verslaving (7) vertrouwen (18) verveling (2) verwondering (2) vicieuze cirkel (1) video (1) voeding (1) voelen (3) volgzaamheid (1) vragenlijst (2) vreugde (2) vrije wil (6) vrijen (3) vrijheid (90) waarheid (26) waarneming (7) ware (8) wederkerigheid (6) welzijn (7) wezen (2) wijsheden (10) wilskracht (2) woede (2) wu wei (23) yin en yang (4) zelfbeheersing (3) zelfbevestiging (3) zelfbewustzijn (8) zelfdoding (4) zelfkennis (12) zelfkritiek (1) zelfoverschatting (2) zelfrealisatie (12) zelfvertrouwen (5) zelfverwerkelijking (2) zelfwaardering (5) Zen (2) ziel (14) Zijn (11) zin van het leven (10)