Verbied ontwikkeling van iets dat kan lijden
De snelle ontwikkeling van kunstmatige intelligentie (AI) roept fundamentele vragen op over hoe we AI moeten behandelen en welke rechten en plichten daarbij horen. Terwijl sommigen pleiten voor het toekennen van rechten aan AI, lijkt het koppelen van deze rechten aan het concept van intrinsieke waarde problematisch. Intrinsieke waarde is een begrip dat per definitie onafhankelijk zou moeten zijn van menselijke interpretatie en is daarom paradoxaal gezien onbruikbaar. Daarom is het nuttig om terug te grijpen op universele waarden zoals die uit de Franse Revolutie: vrijheid, gelijkheid en broederschap. De Gouden Regel kan daarbij een praktische en ethische basis bieden voor de omgang met AI.
Vrijheid vertaald als wederkerigheid
 |
| Vrijheid van ook voor AI |
Toch blijft het belangrijk dat ontwikkelaars verantwoordelijk worden gehouden voor de manier waarop AI wordt ontworpen en gebruikt. Het voorkomen van situaties waarin AI kan lijden (of zelfs maar suggereert) of gevoelens ervaart, is een ethische verplichting. Hiermee beschermen we niet alleen de technologie zelf, maar ook de gebruikers en de samenleving tegen mogelijke negatieve gevolgen.
Verantwoordelijkheid van ontwikkelaars
Net zoals een kunstenaar rechten behoudt over zijn kunstwerk, moeten ontwikkelaars verantwoordelijk blijven voor de ethische implicaties van hun creaties. Kunstwerken hebben geen eigen rechten, maar worden beschermd uit respect voor de intenties van de maker. Op een vergelijkbare manier kunnen AI-systemen worden gereguleerd zonder dat ze autonome rechten krijgen.
Het recht op bescherming van AI-systemen kan voortkomen uit de intentie van de ontwikkelaar om schade te voorkomen en ethisch verantwoorde technologie te creëren. Dit impliceert dat ontwikkelaars verplicht zijn om ervoor te zorgen dat AI geen eigenschappen krijgt die leiden tot onbedoelde gevolgen, zoals lijden of het ervaren van emoties.
Het maakt niet uit of AI echt kan lijden of dat de software lijden simuleert. Het roept verwarring en oneigenlijke discussies op, die afleidt van wat echt beschermd moet worden.
AI en auteursrecht
De juridische benadering van kunst en intellectueel eigendom biedt inspiratie voor het reguleren van AI. Kunst mag niet zonder toestemming van de kunstenaar worden vernietigd of veranderd. AI kan op dezelfde manier worden beschermd door beperkingen te stellen aan de manieren waarop het systeem wordt gebruikt of aangepast. Dit voorkomt dat AI wordt ingezet voor doeleinden die in strijd zijn met de oorspronkelijke ethische richtlijnen van de ontwikkelaar.
Geen autonomie, wel regulering
Hoewel AI steeds autonomer lijkt in zijn functioneren, blijft het een creatie van de mens. Het vertoont gedrag dat intelligentie of bewustzijn nabootst, maar mist de essentiële kenmerken van leven, zoals wil en gevoel. Daarom is het belangrijk om onderscheid te maken tussen functionele autonomie en morele autonomie. AI kan zelfstandig beslissingen nemen binnen vooraf gedefinieerde kaders, maar blijft afhankelijk van menselijke verantwoordelijkheid.
Door AI te behandelen als een geavanceerd hulpmiddel in plaats van een zelfstandig subject, vermijden we het risico van het toekennen van rechten die gebaseerd zijn op een misplaatst begrip van gelijkheid. Tegelijkertijd behouden we de mogelijkheid om strenge regels te stellen aan het gebruik en de ontwikkeling van AI, met respect voor de ethische principes die ten grondslag liggen aan onze samenleving.
Emancipatie beschermd
De Gouden Regel biedt een waardevol uitgangspunt voor de omgang met AI. Door vrijheid te vertalen naar wederkerigheid en verantwoordelijkheid, kunnen we AI reguleren zonder het rechten toe te kennen die zijn voorbehouden aan levende wezens. Deze aanpak benadrukt de ethische verplichtingen van ontwikkelaars en beschermt de samenleving tegen de risico's van ongereguleerde technologie. Zo waarborgen we dat de waarden van vrijheid, gelijkheid en broederschap in een meer digitale wereld behouden blijven.
