De vrouw is aan het puberen en de man aan het remanciperen

"Als de onderdrukker (man) wegvalt, dan gaat de onderdrukte (vrouw) zich gedragen als de onderdrukker". "Vrouwen veranderen, ze zijn bevrijd, maar slaan door, het is een complot, er moet een nieuwe balans komen". "Mannen hebben van vrouwen taken overgenomen, zijn voortrekker in de emancipatie, maar worden daar niet voor gewaardeerd".

Remco Veldhuis en Richard Kemper zijn de mannen achter het cabaretduo Veldhuis & Kemper. Ze doen momenteel try-outs van hun nieuwe voorstelling We moeten praten. Ze waren te gast bij Pauw en Witteman. De site meldt: “In hun nieuwe theaterprogramma staat de man centraal, en dan vooral de 'ontmannelijking' van de man. Na het feminisme en de metroman weten mannen niet meer wat ze zijn en wat er van ze verwacht wordt. Zijn de heren zelf ook de weg kwijt?”

De uitspraak “de man wil remanciperen” is afkomstig van een training die wordt gegeven aan mannen door de makers van de site Remancipatie. Op deze site staat te lezen:
Remancipatie betekent meer aandacht voor de mannelijke kant van de maatschappij.
We hebben in onze westerse samenleving geen inwijding tot man meer. Mannen van nu zijn hun hele leven 'ondergedompeld' geweest in het publieke debat over vrouwelijke normen en waarden en zijn daardoor, ongemerkt, het contact met hun mannelijke kern verloren. Gewoon omdat er geen aandacht aan besteed is. Dat is volledig ongemerkt gebeurd, en de kans is groot dat de meeste mannen zich hier totaal niet van bewust zijn. Een druppel weet ook niet dat hij in de oceaan zit.
Vrouwen hebben het inmiddels gemerkt en klagen dat er: ‘Gewoon geen leuke mannen meer zijn.’ Nu zitten er altijd twee kanten aan een medaille, maar als we ons richten op de mannelijke kant, dan hebben ze gelijk.

Achter het slimme onbewuste zit geen intelligent design maar mogelijk een relaxte schepper

Ap Dijksterhuis schreef een boek over de werking van het onbewuste dat 200.000 keer zo veel werk zou verzetten als het bewuste. In een Woord achteraf stelt Dijksterhuis dat het schrijven hem niet al te veel moeite heeft gekost en dat het voor een groot deel onbewust ging.
In hoofdstuk 7 met als titel Onbewust doen beschrijft hij de discussie tussen evolutie en intelligent design. Als verdedigers van Intelligent Design voert hij de Creationisten op. Creationisten beweren op grond van de Bijbel dat de wereld door God is geschapen binnen één week tussen 6000 en 10.000 jaar geleden. De Creationisten opvoeren als uitvinders van intelligent design is net zo flauw om in de discussie aan de ene kant Darwin aan te halen en aan de andere kant een willekeurig dorpsbewoner van Staphorst.
Volgens Dijksterhuis is de mens in haar huidige vorm voor een groot deel gebaseerd op toevalligheden. We bestaan door de (veel minder dan 1%) mutaties die het succesvolst zijn gebleken. Een nieuwe soort ontstaat uit een bestaande soort, waaraan één of twee levensvatbare nieuwe onderdelen zijn toegevoegd.
Er is geen ontwerper die van te voren besluit welke onderdelen nu weer zullen worden toegevoegd.
Tot zover de redenatie van Dijksterhuis waarom de evolutie louter en alleen op toeval berust en er geen aanwijzingen zijn voor Intelligent Design.
Er zijn een aantal aspecten die bij Intelligent Design worden verondersteld en dat is dat het een kracht is die snel en doelgericht werkt. Laten we die kracht God noemen. Maar waarom zou God haast hebben? Omdat in de Bijbel staat dat alles in zes dagen is geschapen? Achter deze gedachte gaat weer de veronderstelling schuil dat wat er in de Bijbel staat een goede vertolking zou zijn van wat een Almachtige Schepper zou hebben gedaan.
Misschien heeft God wel onder het motto "Go with the flow" een evolutie op gang gebracht met als enig doel om bewustzijn te scheppen en kan het hem of haar niets schelen hoe lang het duurt voordat een nieuwe levensvorm deze ontwikkelt en langs welke weg. Misschien vindt hij/zij vrijheid wel (bijna) net zo belangrijk als liefde.
Zo bekeken gaan de observaties van Dijksterhuis en Intelligent Design samen.



Misschien is evolutie wel iets voor scheppers die heel veel tijd over hebben. Het is niet voor niets dat God de zevende dag rust nam, nadat hij constateerde dat hij iets op gang had gebracht dat de goede kant op ging.
Het leven is een voortdurend spiraalvormig proces van ont-wikkeling, zodat we telkens langs hetzelfde punt komen, maar dan op een hoger niveau van bewustzijn.

De economische zeepbel weerspiegeld in de vrouwelijke ego

Het kapitalistische denken beïnvloedt ook de manier waarop mensen de waarde van elkaars handelen beoordelen. Nu veel vrouwen meer inkomen verdienen dan hun partners lopen ook veel mannen het risico dat er getwijfeld gaat worden aan hun mannelijkheid. (Economische) macht erotiseert, maar de hier bedoelde aantrekking wordt eerder gezocht in de werkrelatie dan gevonden in de partnerrelatie.
Narcisme is de laatste twintig jaar met 67 procent toegenomen, concluderen de hoogleraren psychologie Jean Twenge en Keith Campbell, voornamelijk onder vrouwen. Steeds meer vrouwen vinden zichzelf slimmer, aantrekkelijker en getalenteerder dan ze daadwerkelijk zijn.
Wanneer de vrouwen ook nog eens komen van een lage inkomenspositie en veel hoger uitkomen dan hun partner, komt de vraag op of zij wel de juiste partner hebben gekozen. Vrouwen zijn soms net mannen.
Deze vraag wordt nog pregnanter wanneer de mannen de "hoorn des overvloeds (zie afbeelding)" gebruiken om zelf een stapje terug te doen in hun inspanning om geld te verdienen. Daar is op zich weinig mis mee, maar wanneer hun eega de indruk krijgt dat zij vervolgens nog harder moet gaan werken, dan komt de grens van haar belastbaarheid in zicht en raakt zij geprikkeld. "Jij dwingt mij om mijn mannelijke kant te laten prevaleren terwijl ik liever mijn vrouwelijke kant laat zien", krijgt hij te horen. Zij is gewend om onder hoge werkdruk veel werk te verzetten en zij verwacht dezelfde voortvarendheid van het thuisfront. Thuis is om te ontspannen en dat zij soms haar werkstress op een kleinerende wijze afreageert op hem is voor haar niet meer dan gerechtvaardigd, want "wie betaalt die bepaalt". Zij wil dat hij naar haar pijpen danst.

De situatie die ontstaat lijkt een beetje op een gespiegelde situatie van wat Freud over een bepaalde fase in de kindertijd aanduidde met "penisnijd" en "castratieangst". De spiegeling zou je "penisverwijt" en "castratiedwang" kunnen noemen. De vrouw verwijt de man dat zij een mannelijke kant krijgt opgedrongen en de man wordt door vrouw met respectloze opmerkingen "gecastreerd". Door hem voor "lul" te zetten probeert ze hem te dwingen om zijn mannelijke rol in te vullen en haar te ontslaan van haar mannelijke zorgverplichting.
Het moge duidelijk zijn dat beide partners hierin hun eigen verantwoordelijkheid moeten nemen om boven dit onverwerkte deel van hun kindertijd uit te groeien.



Voordat beide (v)echtgenoten het in de gaten hebben is de zeepbel van de illusie, dat de relatie een geëmancipeerde economisch eenheid is, gebarsten.
Laurence J. Peter beschreef een organisatorische wet die vrij vertaald naar de relatie luidt "In een hiërarchie stijgt elk deelnemer tot zijn of haar niveau van incompetentie". Deze wet staat bekend als het Peter principle. In een relatie functioneren beide partners oorspronkelijk tot ieders tevredenheid. Enthousiast en ambitieus wordt een stap hoger gedaan tot het niveau waarop het spaak loopt. En dan is een stap terug niet meer zo voor de hand liggend. Het kost geld en de kosten van wat nog meer verloren dreigt te gaan zijn niet zo gemakkelijk zichtbaar te maken op de balans.

Uiteraard zal zij bespreekbaar maken dat de balans zoek is en dat ook zij graag een stapje terugdoet in de ratrace. Hun mannen zullen beamen dat het mooi zou zijn als de balans weer hersteld wordt, maar dan slaat de economische crisis toe of is het gezien hun leeftijd toch niet zo gemakkelijk om een passende baan te vinden. Zij verliezen hun baan of krijgen minder kansen om een betere positie te verwerven.
En dan begint de ellende. Doen de mannen wel voldoende hun best om de balans te herstellen of doen zij wel voldoende waardevolle pogingen om de onbalans te compenseren? En zien de vrouwen wel de waarde van de niet-economische inbreng in de relatie?
Dichter Lucebert zei al “Alles van waarde is weerloos”. In het licht van alles in termen van geld te zien en de onzekere financiële toekomst is het niet gemakkelijk om precies op de grens te gaan zitten van wat je nodig hebt. Misschien is enige financiële reserve door wat meer te gaan en blijven werken wel een veel veiliger strategie.
Eigenlijk gaat het om liefde, die de vrouw het beste allereerst aan zichzelf kan geven. Maar zij kiest ervoor om zichzelf over te slaan en het via de omweg van de partner en het gezin te krijgen. Deze beslissing tot de omweg komt voort uit de kindertijd. De liefde die voor zichzelf bedoeld is wordt omgeleid naar de zorg voor anderen. Maar als zij niet goed aangeeft (en zich realiseert) wat ze zelf nodig heeft, dan krijgt ze onvoldoende terug. De oorspronkelijke passie wordt (uit)gedoofd door een oplaaiende haat, een (zelf)destructieve ramkoers en het resulterende, zwakke gevoel wordt niet herkend en juist benoemd.
Dan hangt het van het geduld, de realiteitszin, de zelfkennis van de partners, hun emotionele zelfbeheersing, volwassenheid en integriteit van hun communicatie af of deze situatie tot een relatiecrisis leidt of tot een schikking.
Dat zijn nogal wat factoren waarop het fout kan gaan. En dan hebben zowel mannen en vrouwen weinig voorbeelden van de vorige generatie waaraan zij zich op een positieve manier kunnen spiegelen. De status van huisman is nu eenmaal niet erg hoog. Hij lijkt al snel een uitvreter. Voor de man geen Simone de Beauvoir die zijn tweede positie waardeert, zoals zij voor vrouwen de verleiding om zich neer te leggen bij de ongelijkheid verdedigde in haar boek de Tweede Sekse.



De oplossing? Die is niet gemakkelijk, maar zal toch moeten worden gevonden in een gemeenschappelijke visie op welke stappen vooruit en welke stapjes terug. Is er nog wel voldoende basis in de relatie om bij elkaar te blijven? Is er eigenlijk wel sprake van passie en liefde of wordt verzorging en liefde door elkaar gehaald? Kan de man zichzelf eerlijk bezien, legt hij zijn overwegingen en emoties eerlijk aan zijn vrouw voor? Hou je voldoende van jezelf om voor jouw behoeften te staan? Nemen beide partners hun verantwoordelijkheid voor hun zelfbeheersing?
Pas dan kunnen ze een balans opmaken van geven en nemen. Dat vraagt inzicht en wellicht vaardigheid onderscheid te kunnen maken tussen welke van de behoeften door de ander te vervullen zijn en welke door zichzelf vervuld dienen te worden. Voor al op dat laatste stuk dient dan ook de moed, wil en discipline aanwezig te zijn om daarvoor te zorgen (aan te werken). Dat vraagt het verlaten van de slachtoffer positie en de bereidheid een stap hoger te doen in termen van autonomie en verantwoordelijkheid of volwassenheid. Dat vraagt op zijn beurt weer om voltooid ‘emotiewerk’ om in termen van Marinus Knoope te spreken. Bij voorbeeld de handeling van vergeven van de veroorzaker van de kwetsuur of pijn, die iemand meeneemt vanuit het verleden; dat vraagt dat iemand zich daarover heeft ontfermt; dat iemand de pijn heeft erkend en omarmt, zodat deze heeft kunnen helen.

Wordt er dan nog steeds getwijfeld aan jouw mannelijkheid? Vraag je dan af tegen welk deel van de vrouwelijke druk je nee kunt zeggen. Kies je het goede deel? Dat vertelt jouw vrouw je door het te accepteren of niet.

Harvey Mansfield schreef een boek over mannelijkheid. Hij stelt dat mannelijkheid en vrouwelijkheid in de ongepolijste vorm tot weinig vrolijkheid stemmen en dat wederzijdse bijschaving aan de orde is. Werk aan de winkel, dus, voor beide seksen!