Beleef je bestaan als eenheid

Wanneer ons bewustzijn eeuwig en eindeloos is, is er niets wat we niet zijn. Wie gezond is, voelt zich heel. Het is dan gemakkelijk om van jezelf te houden. Wie zichzelf goed kent en accepteert, herkent ook zichzelf in de ander. Het is dan een kleine stap om je één en heel met die ander te voelen of zelfs met alles wat leeft. Hoe gaat dat proces van zelfrealisatie? Word je er wijzer van door je één te (willen) voelen met een ander? Kun je je overgeven en je wil laten afhangen van een groter geheel?

Beren Hanson (pseudoniem 1945-2020) schreef een trilogie waarvan het eerste deel getiteld is De mystiek van Direct Healing, beleef je bestaan als eenheid. Realiseer je liefde in jezelf. Het tweede deel heeft als titel Realiseer je liefde in de ander en het derde deel (beschikbaar 03-03-2023) heeft de titel Realiseer je heelheid met elkaar. Die latere delen zijn al geschreven, vandaar dat de hoofdstukken daaruit ook al vermeld staan in het eerste deel.
Het moge duidelijk zijn dat de trilogie gaat over eenheid, heelheid, liefde en vriendschap (philia: samenleven met verwanten en vrienden). Uit de geschiedenis van de mensheid en uit vele culturen worden daarvan voorbeelden genoemd (zie schema).

Vraag aan Beren.
Uit welke culturen zijn er in het boek voorbeelden van het denken in eenheid verwerkt?
Een belangrijke rol speelt het Hindoeïsme. Die kent de drie guna’s: tamas, rajas, sattva. In hun kijk op het bovennatuurlijke en het hogere Zelf onderscheiden zij Brahman en Atman. Uit de Chinese filosofie haal ik het Taoïsme aan met Yin en Yang en wei wu wei, handelen door niet te handelen. Uit Japan komt Zen. Uit Tibet Tantra. Uit Afrika Ubuntu. De term gnosis komt uit hermetisme, de gnostiek en het manicheïsme. De Aboriginals kennen de droomtijd en in Mexico kent men Teotihuacán, de stad ‘waar mensen goden worden’. Voor hen bestaan er twee werkelijkheden, de alledaagse werkelijkheid (Tonal) en de niet-alledaagse werkelijkheid (Nagual).
Tot zover zijn antwoord.

Spiritueel bewustzijn draait om voortdurende overgave aan iets hogers. Aan wat precies, dat kan en wil Beren Hanson niet aanduiden ("neti neti", "niet dit, niet dat"). Iets een naam geven verstoort de werkelijkheid van het één geheel vormen met alles. Hij gebruikt alle namen en aanduidingen die in de diverse culturen voor het ervaren van eenheid worden gebruikt en plaatst ze aan het eind van het boek in een uitklapbaar schema, zodat de lezer al lezend overzicht kan houden op de parallellen.
De eerste stap naar spiritueel bewustzijn is voor Hanson een ondubbelzinnig, direct en zuiver beroep op de innerlijke Ontstaansbron in je bewustzijn; in het christendom De Vader of God genoemd.

Een citaat.
Als je deze ‘instantie’ liever een andere naam geeft, dan kan dat natuurlijk net zo goed. ‘Het beestje’ moet nu eenmaal een naam hebben om er met elkaar over te kunnen spreken. Je kunt je meditaties, gebeden, affirmaties of mantra’s ook richten: aan Allah, of aan ‘Het Bestaan waar jij als individu één mee bent’. Maar ook aan Het Hogere Zelf, de Macrokosmos, De Grote Geest; waar jij als je lager zelf, microkosmos of kleine mensengeest rechtstreeks toegang toe hebt, omdat je daar nu eenmaal één mee bent. Je maakt er dus niet zozeer onlosmakelijk deel vanuit, maar je bent er volledig één mee; je bent het helemaal zèlf.
…
Je bent zèlf dit bestaansaspect wat alles in zich bevat (immanent) en tegelijkertijd alles te bóven gaat (transcendent). Je bent als mens geen verzameling niet met elkaar verbonden, beperkte functies, maar een organisme en dat laatste gaat ver boven al die afzonderlijke functies uit. Het kwantificerende van de verzamelingenleer gaat hier niet op. Immers: het geheel is oneindig veel méér dan de som der delen. Hoe dat kan, is in onze vooral kwantitatief denkende cultuur, meestal volstrekt onbegrijpelijk. Maar het móét logisch wel zo zijn, want als jij als druppel ‘oceáánwater’ bent, dan omvat je ‘de kwaliteit oceaan’ óók in jezelf. Immers: zonder die oceaan ontbreekt je bestaansrecht en bestaanswijze als oceaanwater. Het kan niet anders zijn, dan dat dat kwantitatieve, kwalitatief gezien, de beperking overstijgt, omdat je nu eenmaal beide, noodzákelijk, zowel kwantiteit als kwaliteit, bènt.
Tot zover dit citaat.

Nog een citaat.
Met je bewustzijn van liefde, blijf je je hele leven bezig. Het doet er niets toe hoe ver je er van nature al in gevorderd was, want je kunt er altijd verder in komen. Het materiaal is altijd voorhanden: je bènt namelijk zelf die eenheid in liefde; feitelijk. Je kunt wat dat betreft altijd door je bewustzijn meer meesterschap over jezelf verwerven. Dan gaat het niet om ‘controle uitoefenen’, maar om Meester ZIJN. “Door je heen je natuur De Meester te laten zijn”, (ofwel zelfrealisatie, want dat is m.i. hetzelfde).
Het is echter maar heel soms, of slechts betrekkelijk korte periodes dat de ontwikkeling van deze praktische discipline van De Liefde ook op een prozaïsche manier verloopt, zeker zoals ik hier de indrukwekkende resultaten ervan beschrijf. Zodra je over de extatische top van je ervaring heen bent (peak-experience), is het namelijk vooral een kwestie van volhouden, van héél hard werken en vaak ook van puur ‘àfzien’, om in het jargon van de wielersport te spreken. Zolang je nog niet weet hoe ‘overgave’ in elkaar zit, is een vaak bijna mechanische inspanning noodzakelijk om steeds weer opnieuw bij Je Liefde uit te komen.
Tot zover dit citaat. Lees ook: "De drie boeken van Beren Hanson (bol.com)".

De ziel is waar zij liefheeft

De taal weerspiegelt de ziel

April 2012 was de maand van de filosofie met als thema ‘de ziel’.
Het bestaan van een (on)sterfelijke ziel is ongewis, het boeddhisme bijvoorbeeld gelooft er niet in.

De ziel heeft zich zeker in onze taal genesteld. Seneca zei al "De taal weerspiegelt de ziel".

• de ogen zijn de spiegels der ziel
• door de ziel gaan
• op zijn ziel trappen
• jouw ziel blootleggen
• een goed geloof en een kurken ziel dan drijft men de zee over
• hoe hoger het hart, hoe lager de ziel
• hoe meer zielen, hoe meer vreugd
• met hart en ziel
• met zijn ziel onder de arm lopen
• zielenroerselen
• moederziel alleen
• ter ziele zijn
• God hebbe zijn ziel
• zielsverwanten: twee zielen, één gedachte
• zijn ziel en zaligheid verkopen
• zijn ziel in lijdzaamheid bezitten

In geen van deze uitdrukkingen wordt de aard van de ziel duidelijker, terwijl het woord ziel juist dan gebruikt wordt om de kern van de zaak aan te duiden. Maar het wordt ook gebruikt als een verlegenheidsaanduiding, bijvoorbeeld "zielig" of juist "zielsgelukkig".

Leven vanuit het hart

Zo is het begrip "ziel" met "het zelf", "leven uit het hart" en "ware liefde" iets wat ongrijpbaar is. Sommige mensen interpreteren "leven vanuit je hart" als het volgen van je intuïtie, het vinden van wat je passie is en het nemen van beslissingen die in lijn zijn met je waarden en verlangens. Dit kan betekenen dat je je niet laat beïnvloeden door de mening van anderen en dat je trouw blijft aan jezelf en je innerlijke stem.

Andere mensen kunnen "leven vanuit je hart" zien als het hebben van een hart dat openstaat voor compassie, vriendelijkheid en mededogen voor jezelf en anderen. Dit kan betekenen dat je empathisch bent en begripvol naar anderen toe, zonder oordeel of veroordeling.

Waar ontspringt de bron van wijsheid?

Het is echter belangrijk om te onthouden dat het hart niet de enige bron van wijsheid is. Het kan nuttig zijn om ook je verstand te gebruiken bij het nemen van beslissingen en het nemen van acties die in lijn zijn met je doelen en verantwoordelijkheden.
We moeten niet de vergissing maken dat we de weerspiegeling van deze begrippen in onze taal verwisselen met de oorsprong (zie ook de allegorie van de grot bij Plato). We kunnen net als met een spiegel wel wat over onszelf te weten komen door iets te doen (communiceren) en mee te kijken in de spiegel (luisteren).
Wie kijkt naar iets in de spiegel om te grijpen, grijpt mis. Wie open (leeg, zonder oordeel) kijkt om te ervaren, komt verder.
Dat wat er werkelijk toe doet, laat zich niet afdwingen.

De kwaliteit van de ziel

De ziel worden de volgende 12 kwaliteiten toegedacht.

1. Liefde - deze kwaliteit staat voor onvoorwaardelijke acceptatie en genegenheid voor jezelf en anderen. 
2. Vreugde - deze kwaliteit staat voor een innerlijke staat van geluk en tevredenheid. 
3. Vrede - deze kwaliteit staat voor een innerlijke staat van rust en kalmte, zelfs te midden van chaos. 
4. Geduld - deze kwaliteit staat voor het vermogen om te wachten en te volharden zonder gefrustreerd of boos te worden. 
5. Vriendelijkheid - deze kwaliteit staat voor vriendelijk en attent zijn naar jezelf en anderen. 
6. Goedheid - deze kwaliteit staat voor het doen van het goede, zelfs als het niet direct in je eigen belang is. 
7. Geloof - deze kwaliteit staat voor vertrouwen hebben in jezelf, anderen en het universum. 
8. Zachtaardigheid - deze kwaliteit staat voor het vermogen om zorgzaam en medelevend te zijn naar jezelf en anderen. 
9. Zelfbeheersing - deze kwaliteit staat voor het vermogen om je emoties en impulsen te beheersen. 
10. Bescheidenheid - deze kwaliteit staat voor een bescheiden houding en het vermogen om te waarderen wat je hebt zonder arrogant te zijn. 
11. Wijsheid - deze kwaliteit staat voor een diepgaand begrip van jezelf en het universum. 
12. Moed - deze kwaliteit staat voor het vermogen om angst te overwinnen en risico's te nemen voor het goede. 

Deze kwaliteiten worden "zielskwaliteiten" genoemd omdat ze verband houden met het innerlijke wezen van een persoon, ofwel de ziel. Deze kwaliteiten worden vaak geassocieerd met spirituele ontwikkeling, omdat ze kunnen bijdragen aan een diepere verbinding met jezelf en anderen, en aan een gevoel van vervulling en betekenis in het leven. Ze worden beschouwd als belangrijke deugden die kunnen helpen bij het ontwikkelen van persoonlijke integriteit en morele verantwoordelijkheid

Waar is de ziel niet?

In Volzin nr 7 een interview met cultuurfilosoof Gerard Visser.
Het betoog van Visser’s boek over de ziel (Niets cadeau) gaat uit van de hypothese dat de ziel in de Europese filosofie is gestorven aan de illusie van haar kenbaarheid. De auteur gaat vervolgens na hoe in de moderne levensfilosofische en fenomenologische bezinning op het vraagstuk van de individualiteit een spirituele voeling met de ziel terugkeert, die is gebaseerd op de ervaring van haar ondoorgrondelijkheid.
Er valt over de ziel door Visser niet zo veel te zeggen, maar des te meer over de fenomenen die er mee samenhangen als de dood, het zelf, het geweten en Dasein.
Met behulp van Meister Eckhart en dichteres Szymborska (schrijfster van het gedicht Niets cadeau komt Visser tot de conclusie, dat we niet zonder het zielbegrip kunnen. Want de ziel “heeft ons nodig, om haar liefde ('amor in caritas') mede te delen”.
Hij citeert filosoof Schelling. “De ziel is niet waar zij is, maar waar zij liefheeft”.
Terzijde.
De Soefi's zien de ziel als de plek waar God zich toont en mede in het licht dat God liefde is, wordt door het geloof in het hogere het vermogen bevrijd om lief te hebben. Het is het beeld van vorm krijgen terwijl de vormgever onzichtbaar blijft.

Open staan voor de ziel

Visser’s laatste boek over Nietzsche begint met de volgende zin.
Een filosofische weg werkt meestal toe naar het onuitsprekelijke, in zekere zin naar dat waar geen woorden meer voor zijn.
Gerard Visser ziet de ziel als ‘resonantieruimte’ of ’open midden’ als iets ontvankelijks dat de opdracht heeft dit midden te behoeden voor bezetting door bijvoorbeeld de wetenschapper. Een bekend voorbeeld is Dick Swaab, die het bestaan van een vrije wil ontkent en alle verschijnselen, die daarmee (en met de ziel) samenhangen, verklaart als illusionaire bijproducten van hersenactiviteit.

God en de ziel zijn uiteindelijk ondoorgrondelijke, maar gelukkig wel ervaarbare fenomenen. Het vraagt om opheffing van blokkades, onbevooroordeeld voorbereid zijn en open staan, kortom om er voor te zorgen dat er niets in de weg staat.

Op weg naar vrijheid met de via negativa

Het midden houden

Wie denkt dat schijnbare ongrijpbare doelen vooral zijn te bereiken door hard je best te doen oftewel veel energie te investeren, mist de relaxte mogelijkheden van een alternatieve middenweg.
Niemand kan voortdurend geluk ervaren. Het is wel goed mogelijk om voortdurend ongeluk te voorkomen.

Deze "via negativa" ook wel de apofatische benadering genoemd, wordt in verschillende filosofische en religieuze tradities gebruikt, waaronder het boeddhisme. Het houdt in dat men de essentie van iets probeert te benaderen door te beschrijven wat het niet is, in plaats van wat het wel is. 

Andere voorbeelden, die via deze weg te verduidelijken zijn, is het bestaan van God, wat wijsheid is, wat liefde is, wat schoonheid is of wat de zin van het leven is.

Hier zijn enkele aspecten van de via negativa en waarom het als aantrekkelijk wordt beschouwd.

Transcenderen van concepten

De via negativa moedigt aan tot het transcenderen van beperkende concepten en definities. Door te benadrukken wat iets niet is, wordt de geest uitgenodigd om voorbij de grenzen van conventionele denkwijzen te gaan en een dieper begrip na te streven.

Waardering voor mysterie en transcendentie

De via negativa erkent het mysterie van het bestaan en de transcendente aspecten van het leven. Het benadrukken van wat niet kan worden vastgelegd in woorden moedigt een bescheidenheid aan in het aangezicht van het onkenbare en het onuitsprekelijke.

Overstijging van dualiteit

Door te benadrukken wat iets niet is, helpt de via negativa bij het overstijgen van dualistisch denken, zoals goed versus kwaad, mooi versus lelijk. Het moedigt aan tot een begrip dat voorbij polariteiten gaat en zoekt naar een dieper begrip dat niet gevangen zit in tegenstellingen (neti neti).

Spirituele nederigheid en erkennen van grenzen

De via negativa herinnert aan de beperkingen van taal en concepten in het uitdrukken van het goddelijke of het transcendente. Dit bevordert spirituele nederigheid en respect voor het onbekende.

Persoonlijke ervaring en zwijgen

Het benadrukken van wat niet gezegd kan worden, moedigt aan tot contemplatie en directe ervaring. Het suggereert dat sommige waarheden diepgaand en persoonlijk zijn, niet beperkt tot verbale uitdrukkingen.

Loslaten van vasthouden

Door te focussen op wat niet kan worden vastgehouden of begrepen, helpt de via negativa bij het loslaten van hechting aan starre overtuigingen en definities. Dit kan leiden tot een gevoel van bevrijding en openheid.

Integratie van paradoxen

De via negativa helpt bij het omarmen van paradoxen en schijnbare tegenstrijdigheden in het begrip van het goddelijke en de realiteit. Dit kan leiden tot een meer inclusieve en tolerante geesteshouding.

In het boeddhisme wordt de via negativa vaak geassocieerd met het begrip van leegte (shunyata), waarbij men zich richt op wat geen inherent bestaan heeft. Door af te zien van star vasthouden aan concepten, wordt een ruimte gecreëerd voor dieper begrip en spirituele groei. De via negativa nodigt uit tot een ontdekkingsreis naar de grenzeloze dimensies van het bestaan, voorbij de beperkingen van taal en concepten.

Het pad naar vrijheid

De via negativa nodigt uit tot een bevrijding van beperkingen en beklemmende denkwijzen, waardoor er ruimte ontstaat voor een meer onbevangen en authentieke ervaring van het leven. Het is een pad naar (innerlijke) vrijheid dat voortkomt uit het loslaten van wat niet essentieel is, waardoor er meer ruimte komt voor innerlijke groei, flexibiliteit en acceptatie.
Hier zijn enkele manieren waarop de via negativa kan bijdragen aan het begrip en de ervaring van vrijheid.

Vrijheid van conceptuele beperkingen

De via negativa moedigt aan tot het loslaten van conceptuele beperkingen en vastomlijnde definities. Het erkent dat de realiteit niet volledig kan worden gevat in menselijke woorden en ideeën. Door voorbij te gaan aan deze beperkingen, ontstaat er een gevoel van vrijheid van beperkende denkpatronen.

Vrijheid van hechting

Via negativa benadrukt wat iets niet is, wat kan helpen bij het verminderen van hechting aan specifieke identiteiten, overtuigingen of verwachtingen. Dit loslaten van hechting creëert ruimte voor een vrijere en meer open benadering van het leven.

Vrijheid van dualiteit

Door de nadruk te leggen op wat iets niet is, helpt de via negativa bij het overstijgen van dualistisch denken, zoals goed versus kwaad, winnen versus verliezen. Het bevordert een begrip dat voorbij polariteiten gaat, wat kan leiden tot een gevoel van innerlijke vrijheid.

Vrijheid van conditionering

De via negativa moedigt aan tot het in vraag stellen van diepgewortelde conditioneringen en aannames over de realiteit. Dit proces van ontkoppeling van vooraf vastgestelde overtuigingen kan leiden tot een bevrijding van beperkende mentale patronen.

Vrijheid van identificatie

De via negativa benadrukt dat de ware aard van het zelf niet volledig kan worden geïdentificeerd met enige specifieke eigenschap of gedachte. Het erkennen van deze niet-identificatie kan leiden tot een gevoel van vrijheid van zelfbeperkende definities.

Vrijheid van oordelen

Doordat via negativa wijst op de beperktheid van menselijke beoordelingen en classificaties, kan het leiden tot een vrijheid van oordelen. Het moedigt aan tot een meer open en tolerante geesteshouding ten opzichte van verschillende perspectieven.

Vrijheid van verwachtingen

Het begrip dat het goddelijke, het zelf, of andere essentiële concepten niet volledig kunnen worden omvat door menselijke verwachtingen, opent de deur naar vrijheid van vastklampen aan specifieke uitkomsten.

Niet alleen vrijheid van maar ook vrijheid tot

In de volgende voorbeelden komt naar voren dat de via negativa, wanneer positief benaderd, niet alleen een proces van loslaten is, maar ook een opening creëert voor nieuwe mogelijkheden, groei en diepere verbindingen. Het is een benadering die de weg vrijmaakt voor een rijkere en meer bevredigende ervaring van vrijheid tot in verschillende aspecten van het leven.

Vrijheid tot zelfontdekking

Door te erkennen wat het zelf niet is, ontstaat er ruimte voor zelfontdekking. Het individu is vrij om voorbij oppervlakkige identificaties te gaan en een dieper begrip van de eigen aard te ontwikkelen.

Vrijheid tot creativiteit

Een positieve via negativa-benadering moedigt aan tot het loslaten van beperkende ideeën over creativiteit. Dit opent de weg naar vrijheid tot expressie en innovatie, omdat men niet gebonden is aan vooraf bepaalde regels of verwachtingen.

Vrijheid tot liefde

Door te erkennen wat liefde niet is, wordt ruimte gecreëerd voor een bredere en meer onvoorwaardelijke liefde. Vrijheid tot liefde ontstaat wanneer men niet beperkt is door beperkte opvattingen over wie of wat men liefheeft.

Vrijheid tot acceptatie

Een positieve via negativa-benadering kan leiden tot vrijheid tot acceptatie. Door te begrijpen wat niet aanvaardbaar is, kan men ruimte maken voor een diepere en bredere acceptatie van zichzelf en anderen.

Vrijheid tot openheid

De via negativa moedigt aan tot het loslaten van starre overtuigingen en dogma's. Dit opent de weg naar vrijheid tot openheid, waar men bereid is nieuwe ideeën en perspectieven te omarmen zonder vooroordelen.

Vrijheid tot innerlijke vrede

Het erkennen van wat innerlijke vrede niet is, kan leiden tot de vrijheid om vrede te vinden te midden van de chaos. Men is niet langer gebonden aan externe omstandigheden voor innerlijke rust.

Vrijheid tot keuze

Door te begrijpen wat keuze niet moet beperken, ontstaat vrijheid tot keuze. Men is vrij om bewustere keuzes te maken, niet beperkt door automatische reacties of conditioneringen.

Vrijheid tot verbinding

Een positieve via negativa-benadering kan leiden tot vrijheid tot verbinding met anderen. Door voorbij te gaan aan oppervlakkige verschillen en definities, ontstaat er ruimte voor authentieke en diepgaande verbindingen.

Elkaar evenwaardig bezien

Een positieve benadering van de via negativa kan leiden tot het begrip dat het zelf niet fundamenteel verschilt van anderen. In de via negativa wordt de nadruk gelegd op wat het zelf niet is, wat kan leiden tot een erkenning van de gemeenschappelijke, niet-beperkte aard van alle wezens.

In wezen moedigt de via negativa aan tot het loslaten van beperkende concepten en definities, waardoor de deur wordt geopend naar een meer inclusief begrip van de wereld. Deze benadering bevordert een gevoel van evenwaardigheid doordat men voorbij oppervlakkige verschillen kijkt en de diepere, gemeenschappelijke dimensie van het bestaan erkent. Het is een pad naar het begrijpen van de gelijkwaardigheid van alle wezens en verschijnselen in hun essentiële aard.

Vingers die wijzen naar het Onnoembare

Tao, Brahman, Bewustzijn of God zijn allemaal woorden die verwijzen naar het Onnoembare.
De redactie van het tijdschrift InZicht heeft in haar eerste vijf jaargangen gezocht naar zeer leesbare artikelen die een vingerwijzing vormen van en naar wat Onnoembaar is.
U treft in deze bijzondere en betaalbare uitgave de onderstaande auteurs aan. Bij elke auteur hieronder een kenmerkend citaat.

Alexander Smit “Waarheid kan nooit binnen een vorm worden gevonden”.

Catherine Ingram “Ontwaakt bewustzijn weet welk aspect van het ‘IK’-verhaal aandacht moet hebben, maar kan het ook loslaten”.

Nisargadatta “’Ik ben’ is de wortel, God is de boom”.

Roy Whenary “We moeten leren met de stroom van het leven mee te gaan zonder vast te zitten of gehecht te zijn aan een reeds vooraf bepaald resultaat”.

Steven Harrison “Door de structuur van ons gedachteproces wordt het of/of-paradigma geschapen, vereeuwigd, en versterkt. Het geheel bevindt zich niet in het denken, niet in taal en het huist in geen enkel standpunt, geloofssysteem of in welke filosofie dan ook”.

Douwe Tiemersma “Iedereen heeft in zichzelf het besef van een onbeperkt Zelf-zijn”.

Wolter Keers “Als het waar is dat er in mij een bron is, een peilloze, onuitputtelijke bron van dat licht die liefde, die vrijheid die ik zoek, wat ben ik dan eigenlijk”?

Anthony de Mello “Spiritualiteit betekent wakker worden en zien dat alles goed is”.

Jan van Delden “De dankbaarheid van het zien dat er niets te bereiken valt, dat alles wat er lijkt te worden bereikt ons toevalt en dat we nooit iets doen noch gedaan hebben, maakt dat we er constant van bewust zijn dat we alles krijgen”.

Joan Tollifson “Je moet zelf de sprong wagen. En de paradox is dat er geen ‘jij’ is om dat te doen, en geen ‘afstand’ om te overbruggen. De ‘sprong’ is de oplossing van dat hele droombeeld".

Tony Parsons “Aan de ene kant is het geheim verborgen, aan de andere kant is het volstrekt duidelijk”.

Leo Hartong “Het Zelf is producent, toeschouwer en acteur in de grote voorstelling van het zich ontvouwende kosmische drama, net zoals een dromer tegelijkertijd de droom produceert, er naar kijkt en erin verschijnt".

Ram Tzu “Slechts enkelen van jullie zullen er geen gedachte aan verspillen”.

Alexander Smit “Het standpunt dat je inneemt, precies zo ziet de wereld eruit”.

Chuck Hillig “De grote parodox is dat er niets is dat jij bent, en dat er tegelijkertijd niets is dat je niet bent”.

Francis Lucille “Uw lichaam bevindt zich in u”.

Philip Renard “Zie, vanuit de stilte, wat de oude pijn is, zodat die kan smelten. Zodat het niet langer ‘twee’ is”.

Ramesh Balsekar “Polariteit is beduidend meer dan enkel tegengesteldheid of dualiteit. Het betekent dat de tegengestelden onscheidbaar met elkaar verbonden zijn”.

Jeff Foster. As long as you think you’re awakened, or enlightened, or liberated, there’s a you there who thinks that. That idea of personal achievement is the hardest thing to let go of.

Zou God zich willen laten verrassen?

Het beeld van een speelse God

G.K. Chesterton werd geboren op 29 mei 1874 in Londen, Engeland, en stierf op 14 juni 1936 in Beaconsfield, Buckinghamshire, Engeland. Hij was een prominente schrijver, dichter, filosoof en journalist, vooral bekend om zijn werken op het gebied van fictie, non-fictie en religieuze en politieke filosofie.
In zijn boeken fantaseerde hij over de motieven van God. God heeft volgens hem eeuwig de tijd, maar wil zich niet vervelen en houdt van verrassingen. Natuurlijk  kan G. K. Chesterton, net zo min als jij en ik, weten wat God denkt of zich een betrouwbare voorstelling maken wat er in God omgaat. De fantasie over God van G. K. Chesterton zegt dus iets over wat wij mensen zouden ervaren wanneer we goddelijke gaven zouden hebben.
Door te speculeren over wat God zou willen of ervaren, brengt hij eigenlijk menselijke eigenschappen en verlangens over op het concept van God. Dit kan dienen als een herinnering aan de beperktheid van ons begrip en de nederigheid die daaruit voortkomt.
Als we ons voorstellen dat God verrassingen waardeert en zichzelf niet wil vervelen, suggereert dit dat zelfs een wezen dat almachtig is, verlangt naar variatie en spanning, net zoals wij mensen. Dit idee kan impliceren dat we, ondanks onze individuele beperkingen, toch verbonden zijn door gedeelde menselijke kenmerken en verlangens. 

Spontaniteit en humor

Chesterton benadrukte het belang van het omarmen van onverwachte wendingen in het leven en het koesteren van spontaniteit. Dit kan worden gezien als een uitnodiging om het leven met een gevoel van avontuur te benaderen, net zoals een kind de wereld met verwondering en opwinding benadert. Hij zag humor als een krachtig instrument om de absurditeit van het leven te omarmen en tegelijkertijd een gevoel van lichtheid en speelsheid te behouden, zelfs te midden van ernstige zaken.
Door deze gedachtegang te volgen, kunnen we ook tot het besef komen dat niemand werkelijk boven anderen staat. We zijn allemaal onderdeel van een groter geheel, met gedeelde ervaringen en verlangens, en daarom zouden we elkaar moeten respecteren en behandelen met empathie en gelijkwaardigheid. Dit kan worden gezien als een boodschap van universele broederschap en bescheidenheid.

Wat wilde Chesterton vertellen?

Over het algemeen bevatten de boeken van Chesterton een rijke morele en ethische boodschap die lezers uitdaagt om na te denken over de diepere aspecten van het leven, de menselijke natuur en de maatschappij.

Enkele van de belangrijkste morele thema's die door zijn werken lopen, zijn onder meer de volgenden.

Verdediging van het traditionele en het alledaagse

Chesterton had een diepe waardering voor het traditionele en het alledaagse. Hij geloofde dat de gewone aspecten van het leven vaak werden onderschat en dat er schoonheid en waarheid te vinden waren in schijnbaar alledaagse dingen. Zijn boeken benadrukken vaak het belang van het waarderen van de eenvoudige geneugten van het leven.

Kritiek op rationalisme en materialisme

Chesterton was een felle criticus van het rationalisme, materialisme en secularisme van zijn tijd. Hij geloofde dat deze filosofieën de menselijke waardigheid en spiritualiteit ondermijnden. Zijn werken bevatten vaak satire en paradoxen om de beperkingen van puur rationeel denken aan te tonen en om de noodzaak van geloof en spiritualiteit te benadrukken.

Waardering voor mysterie en paradox

Chesterton geloofde dat de wereld vol was van mysteries en paradoxen die niet volledig konden worden begrepen door de menselijke rede alleen. Hij moedigde aan om het mysterie van het bestaan te omarmen en de complexiteit van het leven te erkennen. Zijn boeken bevatten vaak ironie en paradox om deze boodschap over te brengen.

Liefde en mededogen

Een ander belangrijk moreel thema in de boeken van Chesterton is liefde en mededogen. Hij benadrukte het belang van het tonen van liefde en begrip voor anderen, zelfs voor degenen met wie we het niet eens zijn. Zijn personages worden vaak gekenmerkt door hun mededogen en empathie jegens anderen.

Wat gaf en geeft het leven richting?

Vormgeving van het leven vanuit een inherente kracht in het universum?

Hoe het bestaan begon gaat ons begrip te boven. Het begrip daarvan transcendeert ons als het ware. Voor het gemak gaan sommigen er vanuit dat het bestaan toeval is, anderen veronderstellen een transcendente intelligentie. In dit artikel wordt uitgegaan van het bestaan van een intelligentie die in ieder geval geen haast heeft. Aan de wetenschap kunnen we overlaten om de (samenhang in de) werking van natuurwetten te ontrafelen, via de filosofie en/of onze eigen intelligentie kunnen we overdenken hoe het waarom van het bestaan geduldig werkzaam kan zijn.

Vanuit een visie op de natuur of God als een interne kracht of essentie die inherent is aan het universum, kan het Goddelijke worden beschouwd als de onderliggende bron van alle leven en evolutie, die de natuurlijke processen bezielt en een richting geeft aan de ontwikkeling van het leven.
Volgens deze visie zou de oerknal niet alleen het begin van het universum vertegenwoordigen in termen van materie en energie, maar ook het begin van een ontwikkeling die uiteindelijk zou leiden tot complexe structuren, levende wezens en bewustzijn.
Dit idee kan worden gezien als een manier om de intrinsieke verbondenheid tussen alle aspecten van het universum te benadrukken. Het stelt voor dat bewustzijn het universum laat evolueren, zonder haast en geleidelijk een hoger doel dienend.
Vanuit dit perspectief werd en wordt het leven beschouwd als een natuurlijk en organisch onderdeel van de kosmische evolutie, waarbij bewustzijn en energie samenkomen om de complexiteit en diversiteit van het universum te laten ontstaan.

Doelen in ontwikkeling vanuit bewustzijn

In het kader van theïstische evolutie met een intern Goddelijk perspectief, kan de ontwikkeling van liefde en vrijheid worden gezien als een manifestatie van deze inherente Goddelijke essentie die in de kosmos aanwezig is. Bewustzijn, als een wezenlijk kenmerk van het menselijk bestaan, zou dan kunnen worden beschouwd als een manier waarop deze innerlijke Goddelijke aanwezigheid zichzelf ervaart en uitdrukt in de wereld.
De ontwikkeling van bewustzijn en de mogelijkheid om liefde te voelen en vrijheid te begrijpen, kan dan worden gezien als een inherent aspect van de natuurlijke evolutie die wordt beïnvloed door de Goddelijke aanwezigheid in alle levende wezens. Het bewustzijn wordt beschouwd als een innerlijk raamwerk waardoor de wereld wordt ervaren en waarin de menselijke ziel een dieper begrip en verbinding met het Goddelijke kan ervaren.
Het leven wordt vaak beschouwd als een drager van bewustzijn en energie, waarbij bewustzijn de mogelijkheid biedt om gewaarwording en ervaring te hebben, en energie de kracht levert om vanuit die gewaarwording in actie te komen.
Bewustzijn is wat ons in staat stelt om onszelf en onze omgeving te ervaren, gedachten en emoties te hebben, en betekenis te geven aan onze ervaringen. Het is het innerlijke licht dat schijnt op onze percepties en ons in staat stelt om een dieper begrip van onszelf en de wereld te krijgen.
Energie, aan de andere kant, is de drijvende kracht achter alle activiteit in het universum. Het is wat beweging, verandering en actie mogelijk maakt. In levende wezens, zoals mensen, wordt energie gebruikt om onze lichamen te laten functioneren, onze spieren aan te sturen, onze zintuigen te laten werken en onze gedachten te laten ontstaan.
Samen vormen bewustzijn en energie de basis van ons menselijk bestaan en geven ze betekenis aan ons leven. Bewustzijn stelt ons in staat om de wereld te ervaren en te begrijpen, terwijl energie ons in staat stelt om te handelen en onze intenties en doelen na te streven.

Maken of breken?

Net zoals een kunstenaar creatief gebruik maakt van zijn bewustzijn en energie om kunstwerken te creëren en schoonheid voort te brengen, kunnen mensen ook hun bewustzijn en energie gebruiken om positieve veranderingen te bewerkstelligen, goede daden te verrichten en anderen te helpen. Dit kan bijdragen aan het maken en opbouwen van een betere wereld.
Aan de andere kant kunnen bewustzijn en energie ook destructief worden gebruikt, bijvoorbeeld om schade toe te brengen, anderen pijn te doen of negatieve doelen na te streven. Dit kan leiden tot het breken of vernietigen van wat eerder was opgebouwd.
Het belangrijke punt is dat bewustzijn en energie als krachten op zichzelf neutraal zijn. Het is de intentie en het gebruik ervan door individuen die bepalen of ze een positieve of negatieve impact hebben. Mensen hebben de verantwoordelijkheid om bewust te zijn van hun acties en intenties en om hun bewustzijn en energie op een constructieve en verantwoordelijke manier te gebruiken.
In onze menselijke ervaringen kunnen we getuige zijn van zowel creatie als vernietiging, en het is aan ons om bewust te kiezen welke kracht we in de wereld willen brengen. Bewustzijn kan ons helpen om te begrijpen wat we doen en welke gevolgen onze acties hebben, terwijl energie ons de kracht geeft om die intenties in actie om te zetten.
Het is daarom van groot belang om bewustzijn en energie te gebruiken met wijsheid, empathie en mededogen, zodat we positieve veranderingen kunnen bewerkstelligen en een betere wereld kunnen creëren voor onszelf en anderen. Het is een voortdurend proces van zelfbewustzijn en zelfreflectie om te groeien als individuen en als samenleving.

Welvaart en welzijn

Financiële vrijheid kan een gevoel van onafhankelijkheid en autonomie bieden, waarbij mensen meer controle hebben over hun leven en meer mogelijkheden hebben om hun doelen en verlangens te realiseren. Het stelt mensen in staat om comfortabel te leven, toegang te hebben tot essentiële diensten en voorzieningen, en in staat te zijn om hun tijd en energie te besteden aan wat voor hen belangrijk is.
Liefde en menselijke relaties zijn van essentieel belang voor ons welzijn en geluk. Het hebben van sterke en liefdevolle banden met anderen geeft betekenis aan ons leven en biedt een gevoel van verbondenheid en steun.
Sommige mensen zien financiële welvaart als een manier om meer liefdevolle en zorgzame relaties te cultiveren, omdat het hen in staat stelt om anderen te ondersteunen en bij te dragen aan de gemeenschap. Bovendien kan financiële stabiliteit een gevoel van veiligheid bieden dat kan helpen bij het opbouwen en behouden van liefdevolle relaties.
Het is echter belangrijk om op te merken dat geld op zichzelf geen bron van liefde is, maar eerder een hulpmiddel om bepaalde aspecten van het leven te vergemakkelijken. Liefde en echte menselijke verbindingen worden gevormd door emoties, wederzijdse zorg en begrip, en niet door materiële rijkdom.
Het nastreven van financiële middelen om vrijheid en liefde te ervaren, kan zeker een legitiem doel zijn, maar het is ook belangrijk om in gedachten te houden dat geluk en vervulling niet alleen afhankelijk zijn van externe omstandigheden, maar ook van onze innerlijke houding, onze relaties met anderen, en hoe we betekenis geven aan ons leven. Een evenwichtige benadering van welzijn omvat vaak zowel externe factoren als innerlijke groei en zelfbewustzijn.

Bewustwording van wat echt belangrijk is

Een evenwichtige benadering van welzijn kan worden bevorderd door bewustwording. Bewustwording verwijst naar het proces van zelfreflectie en het ontwikkelen van een dieper begrip van onszelf, onze gedachten, emoties, gedragingen en onze relaties met anderen en de wereld om ons heen.
Bewustwording stelt ons in staat om het volgende te ontwikkelen.

1. Door bewust te zijn van onze gedachten, overtuigingen en emoties, kunnen we onszelf beter begrijpen en ontdekken waarom we bepaalde keuzes maken en hoe we reageren op verschillende situaties.
2. Bewustwording van onze emoties stelt ons in staat om ze te herkennen, te begrijpen en op een gezonde manier ermee om te gaan. Het helpt ons ook om empathie te tonen en beter met anderen te communiceren.
3. Bewustwording van onze stressoren en reacties kan ons helpen effectieve coping strategieën te ontwikkelen om stress te verminderen en veerkrachtiger te zijn.
4. Bewustwording van onze communicatiestijl en hoe we ons gedragen in relaties kan ons helpen om oprechte en diepgaande verbindingen met anderen tot stand te brengen.
5. Door bewust te zijn van wat echt belangrijk voor ons is, kunnen we doelen stellen die aansluiten bij onze waarden en betekenis geven aan ons leven.
6. Bewustwording opent de deur naar persoonlijke groei en ontwikkeling, omdat we in staat zijn om te leren van onze ervaringen en onszelf voortdurend te verbeteren.

Bewustwording kan worden gestimuleerd door verschillende praktijken, zoals meditatie, mindfulness, zelfreflectie, het bijhouden van een dagboek of een blog en het bewust oefenen van aandacht in het dagelijks leven. Het is een continu proces en een reis van zelfontdekking die ons helpt om ons leven met meer betekenis, balans en welzijn te leiden.
Het cultiveren van bewustwording kan ons ook helpen om te onderscheiden wat echt belangrijk is in ons leven en ons te richten op de dingen die ons werkelijk gelukkig maken en vervullen. Het is een krachtig hulpmiddel om te gedijen en te groeien op zowel persoonlijk als spiritueel vlak.

Tot hier en verder lezen

Op dit blog zijn veel artikelen te vinden over eerdere uitwerking van de gedachten hierboven. Die artikelen zijn te vinden via de zoekfunctie links bovenaan of via de labels van de onderwerpen direct of verder onderaan elk artikel.

Leven vanuit non-duaal bewustzijn

Eenheid ervaren

Mensen die leven vanuit non-duaal bewustzijn ervaren de eenheid tussen alle levende wezens, ervaren vrijheid en het allesomvattende stromen van liefde.

Dit artikel is daarom geschreven in de je- en wij-vorm.

De ontmoeting met de ander is niet gericht op doen, maar op zijn.
We gebruiken het woord “ik” en “jij” om te communiceren, maar geloven niet in een scheiding tussen jij en ik. We kunnen leven met deze paradox. Door mij verschijnen jij en ik.

We trekken geen grenzen, laten alles en iedereen binnenkomen, maar laten ons niet overspoelen. We zijn niet bang om gekwetst te worden omdat er niet een afzonderlijk "ik" is. We roepen geen weerstand op en maken geen problemen. We hebben de waarheid niet in pacht, veroordelen niet, accepteren alles met “ja” en verkondigen niets. We beschouwen onszelf en de ander als evenwaardig. We zijn betrokken en onaangedaan in één, althans, niet-twee (A-dvaita).

Niets moet

Je mag, maar hoeft niets te leren of te veranderen. Laat liefde in en met vrijheid stromen zonder het te (be)grijpen.

We ervaren het leven als een dans en een zero-sum spel. We zijn (daarin) evenwaardige spelers.
Het non-duale inzicht kan ons genadevol in onze schoot zijn geworpen, opgeroepen door hallucinogene middelen of (na) het doorlopen van een (zeer) diepe crisis of lange meditatie. Terugkijkend realiseren we ons dat het komen tot non-duaal bewustzijn geen moeite hoeft te kosten en niet langs rationele weg valt te bereiken.

Hoe kun je non-duaal leven?

Hier zijn enkele suggesties voor het leven vanuit non-duaal bewustzijn. 

• Mediteer regelmatig. Meditatie is een beproefde manier om ons te helpen onze geest te kalmeren en ons bewustzijn te verruimen. Door regelmatig te mediteren, kunnen we meer gewaarwording krijgen van ons non-duale bewustzijn en deze toestand van bewustzijn integreren in ons dagelijks leven. 
• Wees in het moment. Het leven in het moment is een belangrijk aspect van non-duaal bewustzijn. Probeer bewust te zijn van wat er om je heen gebeurt en wees aanwezig bij wat je doet. Als je je bewust bent van het huidige moment, kun je meer openstaan ​​voor de verbondenheid tussen alles. 
• Erken de onderlinge afhankelijkheid van alle dingen. In plaats van te denken in termen van afzonderlijke entiteiten en gebeurtenissen, probeer te erkennen dat alle dingen onderling afhankelijk zijn van elkaar en elkaar beïnvloeden. Dit kan je helpen om een dieper begrip te krijgen van de non-duale aard van het leven. 
• Cultiveer mededogen. Het cultiveren van mededogen en vriendelijkheid voor alle wezens kan je helpen om je verbondenheid met anderen te voelen. Probeer je te richten op het verlichten van het lijden van anderen en probeer te handelen vanuit een plaats van liefde en begrip. 
• Vraag jezelf af wie of wat ervaart. In plaats van jezelf te zien als een afzonderlijk zelf, vraag jezelf af wie of wat er ervaart. Dit kan je helpen om je bewustzijn te verschuiven van het idee van een afzonderlijk zelf naar een bewustzijn van non-duale verbondenheid. 

Leven vanuit non-duaal bewustzijn is een continu proces van bewustwording en ontwikkeling. Door te oefenen en bewust te zijn van onze verbondenheid met alles om ons heen, kunnen we ons bewustzijn verruimen en onze ervaringen van het leven transformeren.

Peter Fenner schrijft in Radiant Mind op pagina 139.

Intimiteit omhult alles

Vaak gebruik ik liever het woord 'intimiteit' dan 'liefde' om deze ervaring te beschrijven, omdat in deze ervaring geen scheiding is tussen mijzelf en anderen. Non-duaal bewustzijn is geen gevoel. Het is eerder een besef van alomvattendheid omdat ik geen andere keus heb. Ik omhels, ik sluit alles in zonder oordeel of voorbehoud en niet omdat dat een goed idee is of een of ander moreel standpunt, maar gewoon omdat hier niemand is om zich ergens tegen te verzetten.
   Ik ben niet geïdentificeerd met mijn conditionering, ik kan je volledig ontvangen. Jij en ik voelen een echte verbinding - onze werkelijkheden dringen in elkaar door in een ruimte van diepe intimiteit en openheid. Ik ben totaal open en beschikbaar. Ik kan niets van mij afduwen, ik kan niets verder meer binnenlaten. Hoe zou ik dat kunnen doen? Er is geen weerstand. Er is alleen totale openheid - een gevoel dat je totaal en volkomen bij mij binnen kunt komen.
Tot zover een citaat.

Radiant mind, een praktische weg naar non-duaal bewustzijn (bol.com).

Non-duaal bewust van de paradox bij zelfrealisatie

Bij het omschrijven van non-duaal bewustzijn en zelfrealisatie wordt van de paradox gebruik gemaakt om te verbeelden wat je niet beschrijven kunt.
Je kunt comfortabel leven met een paradox en niet gevangen zijn. Zelfrealisatie is geen resultaat van de inspanningen van het ego maar van het contact herstellen met een ruimer gewaarzijn dat zich bevindt voorbij en voorafgaand aan het duale denken. Hoe meer je kijkt vanuit de eenheid, hoe meer je de dualiteit kunt accepteren en hoe meer je kijkt vanuit de dualiteit hoe beter je de eenheid kunt omarmen.

Je kunt de paradox niet in en niet uit. Je kunt er van alles mee en ook langs heen.

• "Alleen Brahman (God, de natuur enz.) is reëel, de wereld is maya (illusie). Brahman en maya zijn niet twee".
• Non-duaal bewustzijn is niet iets en niet niets.
• Non-dualisme werkt niet voor wie er alleen zelf beter van wil worden. Iedereen wil er beter van worden. Non-dualisme werkt niet voor mij alleen.
• Zelfrealisatie is als gaan door een Poortloze Poort. Niemand kan door deze poort, dus wees niemand. Je kunt direct naar binnen en naar buiten om er te komen, maar er is geen pad, want je bent er al. Via de weg van ervaring tot inzicht komen "waar ik naar kijk dat ben ik zelf".
• Ik ben Dat.
• Je doet door niet te doen.
• Je bent en bent niet in één.
• Je ervaart eenheid als niet-twee.

De islam is gekaapt door dominante mannen en hun hormonen

In zijn essaybundel “Sta op en leef, vader” beschrijft Said El Haji de invloed van zijn overheersende vader op zijn broers en zus.
In een Volkskrant interview met Paul Onkenhout zegt Said:
'Bovenaan staat Allah. Daaronder de koning en daaronder het volk. Die hiërarchische structuur is alomtegenwoordig in elk islamitisch land. Er mag geen gelijkwaardigheid zijn. God dient alleen maar om gezag te kunnen uitoefenen. God en tederheid, God en liefde, die relatie bestaat niet. Er is geen liefde'.

'Van mijn moeder kregen we zorg. Liefde. Tederheid. Niet van mijn vader. De vader is gezag, discipline, geweld, autoriteit. Mijn vader heeft nooit sorry tegen mij gezegd als ik weer eens de ene klap na de andere had gekregen omdat ik ongehoorzaam was geweest of de Koran niet goed had geleerd. Soms liet hij mij alle hoeken van het huis zien, maar ik kan me niet herinneren dat hij zich er ooit voor excuseerde'.
En:
'Als ik één conclusie zou moeten trekken, is het dat die schizofrenie, die verscheurdheid, het gevolg is van de patriarchale cultuur. Maar er is meer dan dat. Er hoort ook dwingelandij bij. Tirannie. Autoritair gezag. Geweld.
'Nog geen half jaar geleden bleek uit een groot onderzoek dat een derde van de Marokkaanse kinderen te maken heeft met huiselijk geweld. Juist veel van die jongeren ontsporen. Dit is allemaal het gevolg van de hiërarchische structuur die het patriarchale systeem kenmerkt. Er is geen gelijkwaardigheid. Er wordt alleen maar gedicteerd en respect geëist'.

Later: 'Het was niet alleen het probleem van mijn vader. Al die mannen hebben altijd alles binnen moeten houden, konden nooit ergens over praten, want dan zouden ze zich kwetsbaar tonen. Ze hebben nooit geleerd teder te zijn. Ze hebben alleen maar geleerd hun gevoel te onderdrukken'.

'De lach ontbreekt totáál. Een gebrek aan humor, mannen met lange tenen, alle clichés kloppen. Maar als rechtse politici zeggen dat dat door de islam komt, ben ik het niet met ze eens. Dat standpunt houdt veranderingen zelfs tegen, want dan voelen mensen zich alleen maar beledigd. De islam is gekaapt door dominante mannen en hun hormonen, terwijl er wel degelijk vrouwelijker interpretaties mogelijk zijn'.

De politiek treft schuld, zegt hij. 'Dertig jaar lang heerste er een idealistische overtuiging dat we allemaal hetzelfde en gelijk zijn. We moesten blij zijn met die heerlijke multiculturele samenleving. Wie de problemen vanuit de cultuur verklaarde, werd snel in een extreem-rechtse hoek geplaatst. Daardoor zijn een heleboel mensen onwetend gebleven'.

Meer zinvol toeval beleven

Open en ontvankelijk zijn

Dit artikel benadrukt het belang van openheid en ontvankelijkheid voor nieuwe ervaringen bij het ervaren van synchroniciteit. Filosofen zoals Heidegger, Sartre, Merleau-Ponty en Kant benadrukken dit als essentieel voor het ontdekken van diepere betekenissen en het vergroten van ons begrip van de wereld. Synchroniciteit, gedefinieerd als zinvol toeval, wordt waargenomen als ondersteuning voor degenen die zelfbewust hun eigen pad volgen, terwijl ze tegelijkertijd een evenwicht vinden tussen realiteitszin en de mystieke dimensie van het bestaan.
Alle wezens zijn gelijkwaardig in hun vermogen om zin aan het leven te geven, zonder enige voorsprong of achterstand.
Meditatie wordt genoemd als voorbeeld van een methode om inzicht te krijgen en te ervaren in de betekenis van toeval en evenwaardigheid, ongeacht geloofsovertuiging. Het is echter belangrijk op te merken dat synchroniciteit niet afgedwongen kan worden, spontaan kan optreden maar soms eerst niet wordt opgemerkt. Het is essentieel stapsgewijs te leren vertrouwen op intuïtie en innerlijke leiding. Het vraagt flexibiliteit en zien wanneer kansen zich voordoen.

Eigen belang of psychische groei?

Het wordt vaak gezegd dat het leven geen benoembare zin heeft. Daar kun je verschillend mee omgaan. Een positieve conclusie daarbij zou kunnen zijn dat ieder levend wezen evenwaardig is: niets en niemand heeft een voorsprong of achterstand in de mogelijkheid om het leven zelf zin te geven.
In de Hindoeïstische filosofie wordt het leven vergeleken met een spel en wordt het een zero sum game genoemd. Je komt met niets en gaat met niets.
Alles in de Kosmos is opgebouwd uit energie. Energie in actie en beweging. Van wat energie precies is, daar kunnen we ons geen beeld van maken. We kennen een aantal vormen en toepassingen van energie en weten dat het niet verloren gaat. Ook onze gevoelens en emoties zijn uitingen van energie. Ze ondersteunen ons creatieve vermogens en geven ons feedback over de kwaliteit van ons handelen.
Het leven streeft naar de evolutie en het onderhoud van kwaliteit door creatie en groei.
Die kwaliteit heeft betrekking op zaken en op levende wezens. Wat weinig kwaliteit heeft wordt niet ondersteund en verdwijnt naar de achtergrond.

Synchroniciteit en mystiek

In gebeurtenissen die vlak op elkaar volgen zien we vaak oorzaak en gevolg. Soms zijn er gebeurtenissen die vrijwel gelijktijdig optreden en waarbij we overtuigd zijn dat er geen oorzakelijk verband is, maar die wel als zeer zinvol en opvallend aan ons voorkomen. Op zo’n moment lijkt de synchroniciteit geen toeval, maar met een bepaalde ondersteunende bedoeling aan ons te verschijnen.
Er valt met de inzichten van synchroniciteit geen persoonlijk of maatschappelijk voordeel te halen. Synchroniciteit verluchtigt het leven en is ondersteunend voor degenen die hun eigen pad volgen en integriteit serieus nemen.
Voor wie het wil zien is het een bewijs dat er een hogere intelligentie is (Tao, God, Natuur, universele geest, you name it).
Voor Jung was synchroniciteit een kenmerk van een collectief onbewuste.

In het kader van mystieke ervaringen kan synchroniciteit worden gezien als een manier om de betekenisvolle verbindingen te begrijpen die individuen ervaren tussen hun innerlijke belevingen en de externe wereld. Het kan dienen als een raamwerk om te begrijpen hoe mystieke ervaringen, zelfs als ze niet direct verklaarbaar zijn, toch betekenisvol kunnen zijn binnen het bredere kader van het universum en de menselijke ervaring.

Het perspectief van filosofen op openheid

Verschillende filosofen hebben gesproken over het belang van ontvankelijkheid en openheid voor nieuwe en zinvolle ervaringen. Hier zijn enkele voorbeelden.
Martin Heidegger geloofde dat we ons bewustzijn open moeten stellen voor het mysterie van het zijn om diepere betekenissen te kunnen ontdekken. Hij benadrukte het belang van ontvankelijkheid en zei dat we moeten leren luisteren naar de wereld en ons ervoor openstellen.
Jean-Paul Sartre: Sartre geloofde dat we onze vrijheid en keuzevrijheid moeten omarmen om ons open te stellen voor nieuwe ervaringen. Door ons te concentreren op wat ons beperkt en onze beperkende overtuigingen te overwinnen, kunnen we ons openstellen voor nieuwe mogelijkheden.
Maurice Merleau-Ponty stelde dat onze ervaring van de wereld niet alleen wordt bepaald door onze perceptie, maar ook door onze relatie met de wereld. Hij geloofde dat we ons open moeten stellen voor de wereld om een diepere betekenis te kunnen vinden en te begrijpen hoe we ons verhouden tot de wereld om ons heen.
Immanuel Kant benadrukte het belang van een open geest om nieuwe kennis en ervaringen te ontvangen. Hij geloofde dat onze geest actief moet zijn om nieuwe kennis te vergaren, maar ook dat we open moeten staan voor nieuwe ervaringen om ons begrip van de wereld te vergroten.

Waar een wil is, is een weg

Deepak Chopra zegt het in zijn boek "Synchronisch leven. De onbegrensde kracht van het zinvolle toeval" als volgt.
“Alles wat in het universum plaatsvindt, begint met intentie. Deze intentie ontstaat altijd in het niet plaatsgebonden of universele geest, maar neemt een plaats in de ruimte in via de individuele geest”.
“De beste manier om ervoor te zorgen dat al je intenties verwezenlijkt worden, is ze in overeenstemming brengen met de kosmische bedoeling, door harmonie creëren tussen jouw voornemens en wat het universum met jou voorheeft. Als die congruentie eenmaal ontstaat, zul je merken dat synchroniciteit een grotere rol in jouw leven gaat spelen. Je kunt die harmonie het beste creëren wanneer je een houding van eenvoud en dankbaarheid ontwikkelt. Maak je dankbaarheid kenbaar voor alles wat je in het leven wordt aangereikt“.

“Door zijn aard maakt de plaatsgebonden geest voortdurend onderscheid tussen ons en de rest van de schepping. De niet plaatsgebonden geest – het universele bewustzijn - daarentegen is zuiver ziel, zuiver geest. Hij opereert buiten de begrenzingen van de normale tijd-ruimtelijkheid, is de ordende en verbindende kracht in het universum en kent geen beperkingen in ruimte en tijd. Door zijn aard verbindt de niet plaatsgebonden geest alle dingen – omdat het alle dingen is. Hij vraagt niet om aandacht, energie of goedkeuring, is inherent één en trekt daarom liefde en acceptatie aan. Hij is immanent creatief, vormt de oerbron van alle creativiteit”.
“Hoe kom je erachter welke van je intenties het meest in aanmerking komen voor vervulling? Het antwoord is: let op de aanwijzingen die je worden aangereikt door de niet plaatsgevonden geest. Let op de coïncidenties in je leven. Coïncidenties zijn boodschappen. Ze zijn door God, de geest of de niet plaatsgebonden werkelijkheid aangereikte sleutels die je ertoe aanzetten je karmische geconditioneerdheid, je vastgeroeste denkpatronen te doorbreken. Ze bieden je een mogelijkheid om het bewustzijnsdomein binnen te gaan waar je omringd wordt door liefde en waar de oneindige intelligentie – je bron – voor je zorgt. Spirituele tradities noemen dit de toestand van genade”.

De methode om inzicht te krijgen in de betekenis van toeval is voor iedereen, atheïst, agnost en gelovige, beschikbaar en is meditatie. Je mediteert eenvoudig op de vraag “wat betekent dit toeval”. Het is uiteraard zaak om geduld te betrachten in het ontvangen van een antwoord en om niet naar jezelf toe te redeneren. Dat is naïef en egocentrisch bijgeloof.
Ook hier is “ken jezelf” het adagium.

Eenvoud, geduld en mededogen

Uit de Tao Box (Priya Hemenway).
De mens heeft drie schatten: eenvoud, geduld en mededogen.
Eenvoud maakt alles licht, ontspannen en ongedwongen. Eenvoud is weten dat je nooit van huis bent weggegaan. Je bent al bij de bron.
Met geduld kun je luisteren, leren en begrijpen. Je gaat er ‘ja’ door zeggen. Door geduld ga je langzamer en kun je het moment ervaren zonder haast.
Mededogen is liefde. Het is de ultieme expressie. Het is alles wat je nodig hebt en alles wat je te geven hebt. Buiten liefde bestaat er niets.
Eenvoud, geduld en mededogen vormen de toegang tot Tao. Keer terug tot de bron. Jezelf kennen is de meest grootse expressie van het leven. Je weg naar huis vinden is een grootse reis. Reis met geduld, ga langzaam en geniet van elke stap. Blijf aanwezig in het moment en je zult vinden wat je zoekt. Laat je leiden door mededogen. Je hart heeft de weg altijd gekend.

Blijf kritisch

Wanneer we zinvol toeval observeren door stil te staan en te contempleren, kunnen er enkele valkuilen zijn waar we ons bewust van moeten zijn.

Subjectieve interpretatie

Onze perceptie van zinvol toeval kan sterk beïnvloed worden door onze eigen overtuigingen, ervaringen en verwachtingen. Hierdoor lopen we het risico om betekenissen te projecteren die er niet echt zijn.

Selectieve aandacht

We hebben de neiging om alleen die gebeurtenissen op te merken die passen bij onze vooraf bepaalde ideeën of doelen, terwijl we andere, relevante signalen misschien over het hoofd zien.

Confirmation bias

Zodra we een patroon van synchroniciteit waarnemen, kunnen we geneigd zijn om alleen nog maar te zoeken naar bevestiging van dat patroon, zelfs als andere verklaringen logischer zouden zijn.

Overmatige attributie van betekenis

We kunnen te snel betekenis toekennen aan ogenschijnlijk toevallige gebeurtenissen, zonder voldoende bewijs of logische redenering om die betekenis te ondersteunen.

Verlies van objectiviteit

Intense focus op synchroniciteit kan ons afleiden van het zien van bredere contexten, feitelijke oorzaken en rationele verklaringen voor gebeurtenissen.

Niet forceren

Antropoloog Hans Feddema ziet het zo.
"Je kunt zeggen dat het universum een eigen perfect ritme heeft, waarbij alles wat gebeurt een doel heeft of achter elke vorm een intelligentie zit, die synchroon werkzaam is. Omdat we dit met onze zintuigen niet waarnemen, staan we er vaak sceptisch tegenover. Dit ook, omdat we graag ons als ego willen neerzetten. Het go with the flow, het accepteren van een verborgen orde strijdt vaak met onze ‘vrije wil’ en onze geconditioneerde overtuigingen. Terwijl synchroniciteit weleens een weg naar vrijheid zou kunnen zijn en een weg om de kracht van de ziel of het onbewuste te beleven. Ons onbewuste is verbonden met het collectief onbewuste en heeft zo vele malen meer wijsheid dan ons bewuste.
Het laatste leidt vaak tot mentaal activisme. Maar werkt dat? Door wu wei ‘doen door niet-doen’, zoals taoïsten zeggen, stil zijn, vertrouwen hebben en je overgeven aan een groter bewustzijn, lossen vragen zich vaak vanzelf op en ontwikkelen dingen zich zoals de bedoeling is. Krampachtig ‘doen’ vaak niet".

Samengevat

Synchroniciteit kan op verschillende manieren worden ervaren en kan ook spontaan optreden zonder specifieke spirituele oefeningen. Er zijn verschillende manieren waarop iemand een aanzet kan krijgen naar een meer synchronisch leven. 

• Door meer aandachtig te zijn en meer in het huidige moment te leven, kan men zich meer openstellen voor de betekenisvolle verbindingen in het leven. Mindfulness meditatie en andere aandachtsoefeningen kunnen helpen om de geest te kalmeren en ons meer bewust te maken van de verborgen synchroniciteit in ons leven. 
• Creativiteit kan ons helpen om ons te verbinden met onze innerlijke wijsheid en intuïtie, en kan ons openstellen voor nieuwe mogelijkheden en betekenisvolle toevalligheden. Door te experimenteren met verschillende kunstvormen, zoals schilderen, schrijven, muziek maken of dansen, kunnen we ons vermogen vergroten om onze innerlijke wereld te verkennen en ons te verbinden met de wereld om ons heen. 
• Het beoefenen van spirituele oefeningen zoals meditatie, yoga, tai chi of qi gong kan ons helpen om ons bewustzijn te verruimen en ons te openen voor de betekenisvolle verbindingen in het leven. Deze oefeningen kunnen ons helpen om ons te concentreren en onze geest te kalmeren, zodat we ons meer bewust worden van de subtiele signalen en synchroniciteit in ons leven. 
• Door onszelf te blijven ontwikkelen en te groeien als persoon, kunnen we ons openstellen voor nieuwe ervaringen en inzichten die ons leven kunnen verrijken. Zelfreflectie, bijvoorbeeld door middel van in het dagboek schrijven, kan ons helpen om onze innerlijke wereld beter te begrijpen en ons te verbinden met onze innerlijke wijsheid en intuïtie. Het kan ons ook helpen om onze overtuigingen en waarden te onderzoeken en eventueel te herzien om meer in overeenstemming te zijn met onze diepere verlangens en doelen.

Onthoud dat synchroniciteit niet afgedwongen kan worden en dat het soms kan voorkomen dat je het eerst niet opmerkt. Het belangrijkste is om open en ontvankelijk te blijven voor de mogelijkheid van zinvol toeval en om te blijven vertrouwen op je intuïtie en innerlijke leiding.

Synchronisch Leven. De Onbegrensde Kracht Van Het Zinvolle Toeval (bol.com).

Meer over toeval, synchroniciteit, valkuilen en intenties en Deepak Chopra leest u hier.

Maakt vroom zijn een beter mens?

Karakter sterken

Vroomheid verwijst naar het streven naar religieuze of spirituele toewijding en het volgen van morele en ethische principes die door een bepaalde religie worden onderwezen. Als iemand zichzelf als vroom beschouwt, kan dat betekenen dat ze proberen te leven volgens bepaalde waarden zoals naastenliefde, compassie, vergeving en altruïsme.
Als iemand deze waarden serieus neemt en ze probeert toe te passen in hun dagelijks leven, kan dat hun karakter versterken. Door middel van gebed, meditatie, contemplatie en andere religieuze praktijken kan iemand ook werken aan het ontwikkelen van innerlijke rust, geduld en acceptatie.
Samenlevingen hebben er altijd een voordeel in gezien om mensen te bewegen tot een deugdzaam en vroom leven. Vroom in de zin van godsvruchtig of braaf. Autochtonen met een lange religieuze geschiedenis hechten hieraan en tegenwoordig ook sommige jonge moslim(a)s.
Er is niets mis mee om een zekere druk te ervaren om je te gedragen naar de regels van een groep of in ieder naar de wet. Het is duidelijk dat die druk ook kan doorslaan. Want wie mag straffen wanneer niemand kan waarmaken dat hij of zij een moreel beter standpunt inneemt dan een ander? "Wie zonder zonde is, werpe de eerste steen". Strafrecht is gebaseerd op het voorkomen en corrigeren van onrecht. Zolang mensen anderen niet schaden met hun gedrag is er grote vrijheid. Ook God oordeelt niet bij leven en of God oordeelt na de dood moeten gelovigen nog maar afwachten.

Iedereen is evenwaardig in het recht op vrijheid

Hoe meer vrijheid mensen elkaar toestaan hoe sterker de cohesie in een samenleving. Maar wanneer dat toestaan voortkomt uit onverschilligheid is er juist minder cohesie.
Zo is het met vroomheid ook. Hoe meer mensen zich vroom gedragen, hoe meer vertrouwen er onderling zal zijn. Maar wanneer vroomheid voortkomt uit competitie dan leidt het tot roddel en achterklap. Ook hier zou evenwaardigheid voorop moeten staan.
Helaas zijn wij in onze jeugd vaak voorgehouden dat wie zijn best doet om braaf te zijn vaker beloond zal worden dan degenen met minder discipline. En wie lui was of veel pech had, kan dat beamen.
Geluk kan je afdwingen en ongeluk ligt in een klein hoekje. Het betekent dat je door alert en waakzaam te zijn ongeluk kan voorkomen en door discipline jezelf kan trainen. En dat is nuttig wanneer je als ambitie hebt om ergens aan de top te komen, bijvoorbeeld in het bedrijfsleven of in de sport. Mensen die de top hebben bereikt worden vaak als voorbeeld gesteld voor anderen. Het is een voorbeeld dat discipline leidt tot progressie in een rangorde. De suggestie dat moraal ook een rangorde kent is een valse illusie.

Niets kan leiden tot het worden van een beter mens dan een ander wezen

Ernest Hemingway zei ooit het volgende. "There is nothing noble in being superior to your fellow man; true nobility is being superior to your former self".
Deze uitspraak benadrukt dat het niet zinvol is om jezelf te vergelijken met anderen en te proberen beter te zijn dan zij. In plaats daarvan is het belangrijk om je te concentreren op je eigen persoonlijke groei en ontwikkeling, en om te streven naar een betere versie van jezelf dan je in het verleden was.

We zijn allemaal (ook dieren) goed genoeg om er te mogen zijn. Evenwaardigheid betekent dat alle mensen op een bepaald vlak dezelfde waarde hebben. En dat vlak is vrijheid. Vrijheid is onbepaald en kent wel een tegendeel: onvrijheid, bijvoorbeeld in de vorm van angst. En vroomheid inzetten om elkaar te steunen in het vrij worden uit onterechte vrijheid is een vorm van liefde.
In de huidige tijd krijgt ieder individu de ruimte om zichzelf te manifesteren. De discussie over genderneutraliteit is een voorbeeld. Het is een mooie samenleving waarin iedereen de ruimte krijgt om zich vrij te positioneren op de diverse schaal met mannelijkheid en vrouwelijkheid als polen. Dat slaat pas door wanneer mensen denken dat gewoon zijn een afwijking is.

Laten we elkaar attenderen op verborgen verleiders, maar vooral in het nut om daarbij maat te houden.

Onderscheid maken in het geheel

Dit artikel is een lichtvoetige combinatie van westerse, oosterse en overstijgende inzichten. Bij het zoeken naar de eenheid als doel, maakt het zien van alleen maar tweedelingen veel problemen, maar ligt de oplossing in het kiezen van de juiste driedeling.

Driedeling en drie-eenheid

1. Het getal 3 verenigt 1 en 2 en staat voor stabiliteit en voor constructieve zaken. Met een simpele tweedeling kunnen we de rust en de beweging in de duale wereld niet vol-ledig beschrijven en verenigen. We hebben plaats en tijd van leven dankzij de driedimensionale ruimte. Ons leven startte nadat één en één drie werd. Dat is biologie, fysica en metafysica in één.
   Het Sanskriet woord voor non-dualiteit is A-dvai-ta, wat niet-twee(heid) betekent. Het is een voor velen een vage, maar in alle bescheidenheid een oeroude Oosterse spirituele wijsheid, waarmee bijvoorbeeld het een en het ander wordt verenigd, maar ook meer.
   
2. We zijn allemaal één, maar onderscheid en contrast moet er zijn. Niet alleen in voorgrond en achtergrond, maar ook alles er tussenin. (Over)leven is het voortdurend switchen tussen het geheel zien en de details via het onderscheid opmerken. Dat is op zich niet vermoeiend, tenzij wij voortdurend twijfelen of we het wel juist zien. Wie te lang en te veel twijfelt, is niet vrij en niet zichzelf. Wie focust, bevrijdt zichzelf paradoxaal gesproken door zichzelf tijdelijk gevangen te zetten. Dit is geen probleem zolang je voortdurend alert en aandachtig aanwezig bent om weer uit te zoomen. Een voortdurende dans van bewegen en rust.
   
3. Wanneer het systeem van ons lichaam en geest gezond is, werken beide samen door in stilte afwisselend te luisteren naar ons verstand en gevoel. Er is nog een derde, mogelijk externe bron van informatie en dat is onze intuïtie. Het meest optimaal zijn we vrij wanneer we ontspannen en niet vooringenomen kunnen luisteren naar onze gedachtes, gevoelens en invallen. Je weet dat je goed zit wanneer deze drie resoneren.

Dualisme en non-dualisme verenigd

1. Niveau 0. Dualisme verwijst naar het idee dat er twee fundamenteel gescheiden en onafhankelijke aspecten van de realiteit zijn.
2. Niveau 1. Op dit niveau wordt non-dualisme begrepen als het overstijgen van de dualiteit van subject-object relaties. Dit houdt in dat je de illusie van scheiding tussen jezelf en de wereld om je heen doorziet. Dit is het soort non-dualisme dat vaak wordt geassocieerd met spirituele leringen en bewustzijnspraktijken.
3. Niveau 2. Hier wordt non-dualisme breder geïnterpreteerd als de erkenning dat dualiteit en non-dualiteit beide aspecten zijn van de totale realiteit. Dit betekent dat dualiteit (zoals onze individuele ervaringen en verschillende vormen) en non-dualiteit (de eenheid en verbondenheid van alles) beide geldig zijn op verschillende niveaus van begrip.

Eenheid bespreken en ervaren

Drie-eenheid (triade) en tegelijk driedeling zie je op heel veel vlakken. Deels zijn die natuurlijk en deels functioneel en kunstmatig, bijvoorbeeld de Trias Politica. De taal (ook zwijgen) functioneert daarbij afwisselend als verbinder en scheider, bijvoorbeeld wanneer we negeren of een oordeel vellen. De balans oftewel koers houden tussen twee uitersten is het adagium. Eenheid ervaren kunnen we met onszelf, met de ander of met een groep. Wie binnen zichzelf eenheid ervaart bij de drie bronnen van kennen of weten: het denken, het voelen en het laten invallen, heeft weinig moeite met handelen of zwijgen en keuzes maken.

We maken contact, verbinden ons en laten elkaar weer los, althans, wie dat wil. Wie niet kan en niet wil loslaten, verliest de verbinding toch op den duur en misschien wel voor altijd.
Er is voortdurend beweging of we dat nu willen (zien) of niet. Heel abstract gezegd: er is het niet veranderende (het Zijnde) en het veranderende (het Wordende). En de beweging vindt plaats in de tijd, die weer hoort bij de ruimte. Opnieuw drie zaken die bij elkaar horen, maar ook iets ongrijpbaars hebben. Wat is tijd meer dan een afspraak en hoe groot is de ruimte? Oneindig?
We leven tussen verleden en toekomst in een eeuwigdurend heden (hier en nu).

Ook de dialectiek kent drie elementen: these, antithese en synthese. Wie voorbij willekeurige informatie tot zinvolle kennis wil komen, moet zich houden aan de evenwaardige beweging die zit in een dialoog. De dialoog start als gesprek en gaat via evenwaardige tegenspraak tot een gemeenschappelijke conclusie.

Zit de waarheid op het ongrijpbare en onzichtbare niveau?

Niemand heeft de waarheid in pacht. Dat is een open deur, maar een misverstand dat snel gemaakt wordt, zit in de aanduiding van hoger en lager bij een niveau van bewustzijn. 

Wie zich wil verdiepen in spiritualiteit heeft net zo veel baat bij zich verdiepen in het lagere bewustzijn als in het hogere bewustzijn. Het hogere bewustzijn is een staat van bewustzijn waarin we ons bewust zijn van onze verbinding met het universum en onze plek in het grotere geheel. Het lagere bewustzijn bevat alle blokkades die ons weerhouden om helder waar te nemen. Wie zich toelegt op het opruimen van belemmerende overtuigingen en vooroordelen in het lagere bewustzijn is voldoende voorbereid om te leven met een open mind. Wie zich wil verheffen en niet bescheiden kan blijven, schiet zijn spirituele doel voorbij. Het is en-en, spelen in evenwaardigheid.

Liefde overstijgt de dualiteit. Oosterse spirituele filosofie en ware liefde bedrijven is als een trap met drie treden. Het begint met lust en grijpen naar. Op de hoogste trede heb je stilte (rust, die fysieke stilte overstijgt en de stem van het geheel (God) hoorbaar maakt) en hopelijk bevrediging en overzicht. Je komt weer tot jezelf, maar je bent geen beter mens geworden. Je hebt hoogstens betere aansluiting bij het mysterieuze onbekende en kunt je bij het ongrijpbare neerleggen. Je bent je bewust geworden dat je je afscheidt (zou afscheiden) van het geheel op het moment dat je denkt (zou denken) dat je niet de moeite waard bent.

Hoe goed kennen we het bewustzijn?

Bewustzijn is de subjectieve ervaring van de realiteit, van gedachten, gevoelens, sensaties en de omgeving. Het omvat ook de capaciteit om aandacht te richten, op het zelf en op het moment.
In het hindoeïsme onderscheidt men drie gunas: rajas, tamas en sattva, waarmee het speels omgaan met beweging, rust en structuur wordt beschreven. Een universeel voorbeeld is de dans: afwisselend stappen (bewegen) en inhouden (rust) op de maat (structuur).
De gunas bepalen als ongrijpbare krachten (energieën) moeiteloos en speels de kwaliteit van het subjectief bewustzijn, zeggen de hindoes. Wie zichzelf of zijn leven wil vervolmaken kan dit in lijn met de gunas ook toepassen door af en toe zijn geest leeg te maken en zich (al omdenkend) bewust te zijn van het verschil tussen zinloos toeval en zinvolle synchroniciteit. Was wat er gebeurde een dankbare leerervaring of tenminste een geluk bij een ongeluk?

De menselijke hersenen kennen drie lagen: de hersenstam (reptielenbrein), de kleine (zoogdierenbrein) en grote hersenen (neocortex – mensenbrein). Alle drie niveaus werken samen en hebben invloed op ons gedrag.
In wezen zijn we allen één op het niveau van bewustzijn. Maar is de aard van ons bewustzijn materieel, emergent of duaal? Moeten we wel kiezen of kan het niet-weten ook aanleiding zijn om bescheiden op te stellen en andere wezens op aarde met meer respect te bezien?
Waar zetelt ons bewustzijn? Is het alleen in het lichaam, of afgescheiden in de geest, of zelfs deels in een ziel? Welk deel van de hersenen schept, bevat of ontvangt de gedachten, gevoelens en intuïtie? Wanneer onze hersenen niet meer functioneren dan raken we buiten bewustzijn. Zover is duidelijk. Maar genereren hersenen bewustzijn of weerspiegelen de hersenen activiteit uit een onderliggend bewustzijn? Leven we in het bewustzijn of is het bewustzijn afhankelijk van een deel van ons dat leeft? Kent het bewustzijn ook drie verschijningsvormen (zoals de gunas drie hoedanigheden van het bewustzijn zijn)? Is er een verbinding met een collectief onbewuste of bewustzijn of met een energieveld of het Akashaveld?

Het zijn vragen waarvan de antwoorden niet binnen de reguliere wetenschap worden gezocht, maar toch hebben beroemde natuurkundigen als Einstein en Planck erkend dat bewustzijn voorafgaat aan hoe wij tegen het gedrag van materie en energie aankijken.

Verschijningsvormen en mysterie

• 
  Hermes Trismegistus wordt vaak gezien als de vereniger van de fysieke, mentale en spirituele werelden. Hij wordt beschouwd als een meester van alchemie en magie, en de hermetische geschriften die aan hem worden toegeschreven, benadrukken vaak het belang van het begrijpen en integreren van alle drie de werelden in de zoektocht naar spirituele verlichting en transformatie.
  Het doel van alchemie is in wezen om iets te transformeren van een lager niveau van zijn naar een hoger niveau van zijn, en dit omvat vaak het werken met symbolen en rituelen die verwijzen naar de eenheid van alle dingen. Bijvoorbeeld, de bekende alchemistische formule "solve et coagula" (oplossen en samenstellen) is bedoeld om het proces van scheiding en vereniging te symboliseren, wat betekent dat de alchemist eerst het materiaal moet ontleden en zuiveren voordat het weer samen kan worden gebracht en getransformeerd tot iets hogers.
  Het alchemistische transformatieproces is gericht op het loslaten van beperkende patronen en overtuigingen, en het ontwikkelen van nieuwe, bevrijdende inzichten. Dit proces kan worden gezien als een groei naar vrijheid, zowel innerlijk als uiterlijk. Het kan leiden tot een dieper begrip van onszelf en onze omgeving, en tot een meer bevredigend en vervuld leven.
  Voortdurend gaat van alles over van materie met energie naar een nieuwe vorm. Het geheel daarvan vormt vaak een mysterie. Het leven zit vol met mysterieuze, spirituele  paradoxen. In het omgaan met paradoxen heb je drie keuzes: je kunt ze proberen op te lossen, je kunt er in ronddwalen en je kunt ze laten (liggen). Er zit troost in de gedachte dan niemand het ongrijpbare kan grijpen.
• De aarde en ons lichaam bestaan voornamelijk uit water. Water vind je op het land, ter zee en in de lucht. Water kent drie verschijningsvormen: ijs (vast), heldere vloeistof en stoom (gas). Hier is duidelijk onderscheid en beweging tussen de vormen door de werking van (zonne)energie op de materie. Deze eigenschappen van water maken het leven op aarde mogelijk door de beweging in de kringloop (zee, regen, rivier). En dat leven is miljarden jaren geleden simpel begonnen en heeft zich ontwikkeld tot de mooie verschijningsvormen die wij zijn en waar we onbeperkt van mogen genieten. Je bent niet een druppel in een oceaan, je bent de gehele oceaan in één druppel (Rumi). 
• Muziek kent de muzikant, het instrument en het liedje. Alle drie hebben invloed op de beleving en kunnen het maken en breken. De zintuigen nemen het waargenomene waar en worden in het bewustzijn geïnterpreteerd. Alle drie kunnen de realiteit (ver)vormen.
  Het (Engelse) spreekwoord zegt: two's company and three is a crowd. Alle goede dingen bestaan in drieën en aan alle goede dingen komt een eind.
  Met het toekennen van het getal 3 aan onderscheidende, verbindende en stabiliserende processen en het oproepen, bespreken en beantwoorden van sommige vragen, kom ik nu (met een glimlach) tot een geheel open einde ….

De ander als spiegel van de ziel

Eenzaamheid en heling

Wie op Internet zoekt naar het antwoord op de vraag waarom God de mens schiep, komt veel vermakelijke uitleg tegen. Zonder de pretentie te hebben wel de waarheid in pacht te hebben wil ik de volgende metafoor aan u voorleggen.

Een van de vele redenen die aangedragen zijn als verklaring voor het scheppen van de mens is dat God eenzaam was en zichzelf wilde ontmoeten en spiegelen in zijn evenbeeld. Hij schiep dus een paradox: mensen zijn individuen die allemaal verschillend, maar ook zijn evenbeeld. Er is eenheid in verscheidenheid. We zijn allemaal concrete vormen van het vormloze zelf.
Om verschillend te kunnen zijn moeten mensen in zekere mate vrij zijn en zelf(s) het bestaan van God kunnen ontkennen. Dan pas wordt het interessant, nietwaar?
Misschien gaat dit beeld van mensen die anderen nodig hebben om hun eenzaamheid te verdrijven en tot zelfkennis te komen ook op voor de romantische liefde. De romantiek leidt tot samensmelten en eenheid.
We zoeken een partner om meerdere redenen, bijvoorbeeld om onszelf te leren kennen en samen de eenzaamheid te verdrijven.
Of de reden is dat de een ietwat gehavend uit zijn jeugd is gekomen en een andere, gebutste ziel zoekt om te helen en om mee samen te smelten. We projecteren dan in onze verliefdheid de gemiste kansen die onze ouders niet hebben gegeven. De ander moet dan de leegte vervullen. Lukt de heling dan kunnen we weer verder.
In de ander zien we onszelf weerspiegeld, maar de ander voegt (in de interactie) ook een interpretatie toe, waarmee we onszelf nog beter kunnen leren kennen.

“Ken uzelve en gij zult het Al en de goden kennen”.

Van zelf naar Zelf

Wanneer iemand zichzelf goed kent en diepgaand inzicht heeft in zijn of haar eigen gedachten, gevoelens, verlangens en motivaties, kan dit leiden tot een gevoel van innerlijke verbondenheid. Dit bewustzijn kan vervolgens uitgroeien tot een groter besef van de gemeenschappelijke menselijke ervaring en de onderlinge verbondenheid van alle levende wezens. Dit kan uiteindelijk leiden tot het inzicht dat de grenzen tussen het individuele zelf en het collectieve Zelf vloeiend en illusoir zijn.

Mensen die zich bewust zijn van de eenheid in alles, kunnen de neiging hebben om hun persoonlijke identiteit en ego minder centraal te stellen en meer open te staan voor de bredere menselijke ervaring en het grotere geheel van het universum. Dit kan leiden tot een gevoel van mededogen, empathie en dienstbaarheid aan anderen.

Wat wil een mens nog meer?

Voor wie de metafoor van het evenbeeld van God aanspreekt, kan de visie van Eckhart Tolle interessant zijn. Tolle roept op om jezelf te observeren en je niet te identificeren met je ego en met jouw verstand en gevoel. Die identificatie leidt tot verbreking van de verbinding.
In de visie van Tolle ben je als het ware een toeschouwer van een toneelstuk waarbij je tegelijk speler en regisseur bent. Je bent de ruimte waarin het toneelstuk zich afspeelt. Hoe minder identificatie, hoe groter de ruimte om naar jezelf te kijken, maar ook (paradoxaal) om verbinding met de ander te ervaren.
De ziel wordt door de verschillende religies als het ondeelbare en onsterfelijke deel van de mens, diens essentie gezien. Door uit te gaan van de non-dualiteit is de vraag of en waar een ziel bestaat minder relevant. De mens is immers het evenbeeld van God.
Het boeddhisme ontkent het bestaan van een permanente ziel. Boeddhist Eckhart Tolle spreekt over het ontwaken van een nieuw bewustzijn, een "zien in de eigen ware aard", die leeg is en dat er een onveranderlijke essentie (zelf) ontbreekt in alles wat er bestaat (vorm heeft). Alles verandert, panta rhei. Niets is eeuwig, alles (al zijnde) wordt. Inzicht in de aard van de eenheid geeft rust om de verandering te accepteren.

Zie ook Neale Donald Walsch.

Het globale brein komt tot ontwikkeling

Gehoord worden

Kennis komt van binnen en van buiten. Het neurale netwerk in de hersenen vertoont een gelijkenis met het externe netwerk wat internet vormt. Het aantal aangesloten individuen is bijna even groot als het aantal zenuwcellen.
Door de moderne media kunnen we met een veel grotere groep anderen communiceren. Die communicatie is vooral zenden en weinig nadenken over de betrouwbaarheid van wat er binnenkomt. 

Het is zoveel en de snelheid en kwaliteit van de beelden is zo hoog en realistisch dat ons geheugen niet meer kan bijhouden wat we zelf hebben meegemaakt of wat we hebben gezien op Tv of Internet. Zelf krijgen we nauwelijks feedback op de kwaliteit van onze uitingen op sociale media. Roeptoeters worden niet vaak teruggefloten en blijven doodgemoedereerd door elkaar heen roepen, niemand luistert en weinig nemen er aanstoot aan. Het roept het beeld op van vurende neuronen in een hersenstelsel waarvan de activiteit wel wordt geregistreerd, maar niet in detail. Dat is ook niet nodig want het gaat om welk signaal het luidst (door)klinkt.

We weten dat velen proberen zich mooier voor te doen dan ze zijn (Facebook, reclame), maar we hebben nauwelijks een idee meer hoe veel, hoe vaak en hoe ver van de realiteit dit gebeurt. De moderne communicatie is domweg te vluchtig, te haastig en te overvloedig. Dat opent mogelijkheden en valkuilen.

Die omstandigheid maakt dat we (paradoxaal gesproken) ook meer vertrouwen gaan hebben in wat ons te binnen komt buiten de techniek om. We leren onze eigen gedachten en gevoelens te relateren aan wat andere communiceren en zo te relativeren. Inhoud en tekst is uit, energie en beeld is in. Door de groter wordende wereld zijn er altijd mensen te vinden die briljanter lijken te functioneren en te communiceren. Dat is imponerend en frustrerend tegelijk.
Het lijkt wel of we buiten onze klassieke vijf zintuigen steeds meer aangesloten raken op meer communicatiekanalen en een hoger bewustzijn. Maar goedgelovigheid ligt op de loer.

Ontwikkelende netwerken

Het idee van een soort globaal ontwikkelend bewustzijn is niet iets van de laatste tijd.
Er zijn verschillende wetenschappelijke theorieën en onderzoeken die kunnen bijdragen aan het idee van een globaal brein of een globaal ontwikkelend bewustzijn.

1. Systeemtheorie. Systeemtheorie stelt dat alles in de natuur verbonden is en dat de natuur bestaat uit complexe systemen die interacties hebben met elkaar. Dit kan helpen om de onderlinge afhankelijkheid tussen alle levende wezens en zelfs de planeet als geheel te begrijpen. 
2. Chaostheorie. De chaostheorie suggereert dat kleine veranderingen in het ene deel van een systeem grote gevolgen kunnen hebben voor andere delen van het systeem. Dit kan bijdragen aan het idee van een globaal bewustzijn waarbij de acties van individuen en groepen over de hele wereld invloed hebben op het geheel. 
3. Kwantumfysica. De kwantumfysica stelt dat alle deeltjes in het universum met elkaar verbonden zijn op een fundamenteel niveau. Dit kan bijdragen aan het idee van een collectief bewustzijn waarbij alle levende wezens en de planeet als geheel verbonden zijn. 
4. Sociale netwerkanalyse. Sociale netwerkanalyse kan helpen om de interacties tussen individuen en groepen op wereldwijde schaal te begrijpen en te bestuderen. Dit kan bijdragen aan het begrip van hoe informatie en kennis zich verspreiden en hoe er sprake kan zijn van een collectief geheugen of collectieve kennis.

Deze theorieën leveren nog geen onomstotelijk bewijs dat zich een globaal brein ontwikkelt.

Vrij naar Wikipedia.
Het globale brein is een speculatief concept vergelijkbaar met (dan wel verwant aan) het concept van de noösfeer van respectievelijk Vladimir Vernadsky en Pierre Teilhard de Chardin, de Akasha-kronieken en het "Akashic field" (overdracht van gedachten of ingevingen) van de Hongaarse wetenschapsfilosoof Ervin László. Het begrip als zodanig werd in 1982 voor het eerst gebruikt door Peter Russell in zijn boek The Global Brain.
Volgens de meeste beoefenaars van deze disciplines is de bewustwording van een globaal brein het eindpunt van de (menselijke en culturele) evolutie op deze planeet. Dan zal alle kennis en geestelijke activiteit op bewust niveau samengesmolten zijn in een enkel systeem waarvan het internet nu al een rudimentaire afspiegeling vormt.
In bewust geworden staat zal het bestaan uit een wereldomspannend, transpersoonlijk, transcultureel en transreligieus netwerk van mensen, kunstmatige intelligenties en de infrastructuur om dit alles te verbinden. Net als bij een menselijk brein zouden in dit netwerk allerlei ideeën, gedachten, meningen en discussies plaatsvinden en ontstaan. Tevens zou dit globale brein in de vorm van databanken alle verzamelde kennis van de mensheid bevatten.
Waarschijnlijk zal dit geheel op den duur zo nauw met elkaar verweven worden dat er geen afzonderlijk individueel bewustzijn meer is, maar een allesomvattend bewustzijn van eenheid in verscheidenheid dat vrijelijk 'gedragen' wordt door het netwerk met zijn digitale en biologische 'componenten' (want als door een zeer innige mens-computer interface alle mensen verbonden zijn, dan kan men niet meer spreken over gedachten, meningen of geheugenbeelden van afzonderlijke individuen spreken). Sommigen beweren zelfs dat dit geheel een soort van zelfbewustzijn zal krijgen dat ver uitstijgt boven wat de modale mens aan zelfbewustzijn ervaart.
Raakvlakken hiermee hebben de Gaia-hypothese van James Lovelock (dat het leven zijn eigen ideale levensomstandigheden creëert door de aardse omgeving te beïnvloeden) en de these van het Omegapunt van Pierre Teilhard de Chardin. Teilhard de Chardin probeerde de evolutie-ideeën met het christelijke gedachtegoed te verenigen en zag het leven en de kosmos als voortdurende beweging onder God, die nog niet op de eindbestemming (Omega) was aangeland. De mens is volgens hem al boven het dierlijke leven uitgestegen maar heeft de potentie boven zichzelf en de kosmos uit te stijgen naar het omegapunt, de organische, sociale en geestelijke integratie van de mensheid in zijn geheel en uiteindelijk de eenwording met het universum.
Tot zover Wikipedia.

Taal als middel en valkuil

Steeds meer mensen mediteren op zo’n wijze dat zij proberen open te staan voor wat hen in het bewustzijn toevalt terwijl ze gedachten en gevoelens gewoon laten passeren.
Deze woordeloze wijze van schouwen komt overeen met de manier waarop mensen duizenden jaren geleden luisterden naar hun intuïtie. Gecombineerd met de verbeterde wijze waarop mensen hun eigen ingevingen onder woorden kunnen brengen en delen op de sociale media mag worden verwacht dat de geboorte van het globale brein al is geweest of bezig is te gebeuren.
Een groot verschil met vroeger is dat we tegenwoordig veel beter kunnen verwoorden wat onze visie is. Tegelijkertijd schuilt in de onthechting een gevaar, namelijk vervreemding en argwaan in de vorm van globale samenzwering. Wie de parallellen tussen alles, wat hij ziet of te binnen schiet, al te letterlijk neemt, ziet over het hoofd dat de werkelijkheid (en ook vrijheid en liefde) niet volledig in taal, woord of in tekst, maar ook niet in beeld valt te vangen. Dat proberen is verleidelijk, maar ook zinloos.

Bij niet-linguïstisch denken kunnen gedachten opkomen in niet-verbale vormen, zoals beelden, emoties of abstracte concepten, en dan kunnen we proberen ze te vertalen naar taal om ze beter te begrijpen of met anderen te delen.

Taal is bedoeld om de communicatie tussen mensen op gang te brengen en een poging om de werkelijkheid te beschrijven, maar wie de werking van het ego en van de illusie van projecties niet doorziet, denkt ten onrechte dat hij de werkelijkheid totaal doorgrondt.

Self fulfilling prophecies

Voor wie dit te abstract vindt een concreet voorbeeld. Fysici, die zich bezighouden met kwantummechanica, stellen dat alle materie een vorm van energie is. Dat wordt door sommigen uitgelegd dat materie een illusie is. Wie vervolgens probeert door een raam te stappen omdat glas gestolde energie is en voornamelijk bestaat uit lege ruimte en "dus" slechts een illusie is, zal zijn hoofd stoten en zich onsterfelijk belachelijk maken. Er zijn parallellen tussen dimensies, maar die gelden niet altijd letterlijk. Het gaat erom te kunnen schakelen tussen niveaus van perceptie en bewustzijn. Wie daar slecht in is en zichzelf slecht kent, zal te kampen krijgen met bijvoorbeeld machtsstrijd en egospelletjes.

Het feit dat je allerlei processen in een computer met gigantische rekenkracht vage processen kunt doorrekenen tot een concreet cijfer wil nog niet zeggen dat de representatie in het model en de werkelijkheid gelijk zijn door beiden in de taal hetzelfde te benoemen. Martin Armstrong, bijvoorbeeld, ziet in de frequentie waarmee economische crisissen voorkomen telkens het getal pi terugkomen (IDFA, The forecaster). Men ziet in zijn bemoeienis met de economie een "pi"ramidespel.

Ontwikkeling van bewustzijn

Als er in de ruimte of universum sprake is van een bewustzijn dan heeft dat (God?) wel wat beters te doen dan ongebreideld informatie op te slaan. Zelfs op aarde hebben wij mensen al last van informatiestress terwijl we een astronomisch kleine fractie informatie opslaan van wat er beschikbaar is.

Het is maar wat je wilt zien in de moderne ontwikkelingen die zichtbaar zijn in de media. Evolutie van het bewustzijn is een bundeling van krachten die sporadisch een extra vrijheidsgraad oplevert, maar waarvan de vorm en inhoud van te voren niet zijn bepaald.

Ook het leven in het hier en nu wordt bevorderd door de globalisering van de menselijke vermogens, vooral zichtbaar in de economie. Het dwingt vrijwel iedereen om niet te ver vooruit te kijken in de toekomst en dat maakt onzeker. De samenleving raakt met het vrijer worden ook steeds losser. Dat lijkt een beweging weg van samenleven, maar kan ook worden gezien als een opmaak voor een nieuwe samenhang (op een ander niveau).
Omgekeerd geldt voor het verleden dat steeds algemener wordt aangenomen dat onze geschiedschrijving vooral in het licht moet worden gezien van de toenmalige machthebbers. We worden dus ingesloten tussen verleden en toekomst op een manier die weliswaar bij velen angst oproept maar die niet per se onaangenaam genoemd hoeft te worden. Hoe we de snel geformuleerde uitingen van onszelf en anderen in de (sociale) media opvatten en de mate waarop we daarop vertrouwen daar moeten nog heel wat kinderziektes worden overwonnen. Is de zwijgende ander een onthechtte wijze of een onverschillige opportunist?
We leveren vrijheid in door ons te organiseren op globaal niveau en krijgen hopelijk -wanneer we wat opletten- er meer en nieuwe vrijheid voor terug. Vooral wanneer we evenwaardigheid in het oog houden en het zelfs uitbreiden naar dier en natuur.
Maar we leren (steeds sneller) en het eindpunt van de ontwikkeling (het punt omega) is nog lang niet in zicht ("if ever").

Ook dieren kennen het fenomeen dat zij zich door zich te groeperen als een soort hoger organisme gaan functioneren om hun vijanden te ontlopen. Ze leveren individuele bewegingsvrijheid in om op een hoger niveau veiliger (en dus vrijer) te kunnen bewegen. Het enige wat ze doen is op de juiste afstand te blijven.
Zie ook deze video.