Een balans in compassie en onverschilligheid

Bewust zijn en zelfbescherming

In het streven naar een betere wereld en het verlenen van hulp aan anderen, is het van essentieel belang om een balans te vinden en/of te houden tussen liefde, compassie en onverschilligheid. Hoewel liefde en compassie fundamentele waarden zijn die ons als mens verbinden, kan onverschilligheid ook een positieve kant hebben als het gaat om zelfbescherming en het behouden van onze eigen energie en welzijn.
Onverschilligheid kan worden gezien als een zelfbeschermingsmechanisme dat ons in staat stelt om onze emotionele energie te behouden en te richten op wat werkelijk belangrijk is. In een wereld vol problemen en uitdagingen kan het overweldigend zijn om voortdurend aandacht te besteden aan alle negativiteit en ellende die we om ons heen zien. Het stellen van grenzen en het selectief zijn in waar we onze energie aan besteden, kan cruciaal zijn voor ons eigen welzijn en onze mentale gezondheid.
Het betekent echter niet dat onverschilligheid gelijkstaat aan ongevoeligheid of het negeren van de behoeften van anderen. Het gaat erom dat we bewuste keuzes maken over waar we onze energie, tijd en middelen aan besteden, zodat we effectiever kunnen zijn in het helpen van anderen en het bijdragen aan positieve verandering.

Daadwerkelijk bijdragen

Het is belangrijk om onze liefde en compassie te richten op diegenen die het het meest nodig hebben, waarbij we ons bewust zijn van onze eigen beperkingen. Door selectief te zijn in onze betrokkenheid en ons te concentreren op gebieden waar we een echte impact kunnen hebben, kunnen we effectiever zijn in onze inspanningen en daadwerkelijk bijdragen aan positieve verandering.
Het vinden van de balans tussen liefde, compassie en onverschilligheid is een persoonlijke reis die afhangt van individuele grenzen, capaciteiten en omstandigheden. Het is belangrijk om eerlijk te zijn tegenover onszelf en te erkennen wanneer we overweldigd raken of onze eigen welzijn in gevaar brengen door te veel van onszelf te geven. Zelfzorg is een cruciaal aspect van het behouden van onze eigen energie en veerkracht, zodat we anderen op een gezonde en duurzame manier kunnen ondersteunen.
Het stellen van grenzen betekent niet dat we onverschillig zijn voor het lijden van anderen of de problemen in de wereld. Het betekent dat we bewuste keuzes maken over hoe en waar we onze energie en middelen inzetten. Het kan betekenen dat we ons richten op lokale gemeenschappen waar we directe impact kunnen hebben, of dat we ons inzetten voor specifieke oorzaken waar we gepassioneerd over zijn.
Het is ook belangrijk om te erkennen dat onverschilligheid niet altijd negatief hoeft te zijn. Soms is het nodig om afstand te nemen van bepaalde situaties of relaties die ons uitputten of schadelijk zijn. Het betekent niet dat we ongevoelig zijn, maar eerder dat we ons richten op het behoud van onze eigen welzijn en gezondheid.

Balanceren

In essentie draait de balans tussen liefde, compassie en onverschilligheid om zelfbewustzijn, het stellen van grenzen en het maken van bewuste keuzes. Door ons te richten op gebieden waar we een echte impact kunnen hebben en tegelijkertijd onze eigen energie en welzijn te beschermen, kunnen we effectief bijdragen aan positieve verandering zonder onszelf uit te putten.
Het is belangrijk om te onthouden dat iedereen zijn eigen balans moet vinden, en dat kan variëren afhankelijk van individuele omstandigheden en persoonlijke capaciteiten. Door zorg te dragen voor onszelf, kunnen we op de lange termijn een grotere bijdrage leveren aan anderen en de wereld om ons heen.

De parallel met respect tonen

De balans tussen liefde en onverschilligheid doet denken aan de manier hoe ik aankijk tegen respect. Respect is voor mij de balans tussen betrokkenheid en de juiste afstand houden, tussen liefde en vrijheid.
Het impliceert het erkennen en waarderen van de waarde, waardigheid en autonomie van anderen, terwijl men tegelijkertijd ruimte laat voor individuele vrijheid en persoonlijke grenzen.
Door respect te tonen, toon je een dieper begrip en erkenning van de uniciteit van anderen. Het gaat niet alleen om het tonen van beleefdheid en fatsoen, maar ook om het waarderen van iemands eigenheid, meningen, overtuigingen en levensstijl, zelfs als deze verschillen van de jouwe. Het betekent dat je anderen serieus neemt, naar hen luistert en hen de ruimte geeft om hun eigen keuzes te maken.

Grenzen

Respect houdt ook in dat je de grenzen van anderen respecteert en hen niet dwingt of probeert te beïnvloeden tegen hun wil. Het betekent dat je anderen toestaat om hun eigen beslissingen te nemen en hun eigen pad te volgen, zelfs als het anders is dan wat je zelf zou kiezen. Tegelijkertijd houdt respect ook in dat je grenzen stelt voor jezelf, zodat je jezelf beschermt tegen ongezonde situaties en relaties.
Net zoals bij liefde en onverschilligheid, is het vinden van de juiste balans tussen betrokkenheid en afstand, tussen liefde en vrijheid, een voortdurend proces. Het vergt bewustzijn, empathie en een open geest. Het vraagt om het cultiveren van een dieper begrip van anderen en het ontwikkelen van een gevoel van mededogen en acceptatie, terwijl je tegelijkertijd ruimte geeft voor diversiteit en individuele groei.
Respect is een waardevolle eigenschap die kan bijdragen aan positieve relaties, harmonie en vreedzaam samenleven. Het is een manier om verbinding te maken met anderen op een dieper niveau en om wederzijds begrip en acceptatie te bevorderen.

Er zijn meerdere wegen

Door het erkennen en waarderen van de grootsheid van God of het universum in zijn veelzijdigheid en het aanbieden van gelijke kansen op spirituele groei, kunnen mensen een dieper begrip en respect ontwikkelen voor de diverse wegen die anderen bewandelen. Dit kan bijdragen aan een sfeer van tolerantie, samenwerking en vreedzaam samenleven, waarin iedereen wordt aangemoedigd om zijn of haar eigen unieke spirituele pad te ontdekken en te bewandelen.

Betaal niet te veel voor meditatie en mindfulness

Betalen voor stilzitten?

Wie shopt op Internet naar cursussen meditatie of mindfulness vindt veel kostbare cursussen, bijvoorbeeld 900 euro voor acht dagdelen van 3 uur. Het doet een beetje denken aan betalen voor gebakken lucht. Het wezen van wat deze cursussen leren is een stille plek te vinden in jezelf door tot ontspanning te komen, jouw adem te volgen en wat misvattingen te voorkomen. Dat kan uiteraard ook gratis en of het volgen van een cursus daarbij blijvend helpt is nog maar de vraag.
Je kunt tijdens de oefeningen allerlei blokkades tegenkomen en je zou jezelf of de begeleiders de vraag moeten stellen of je eraan toe bent om deze blokkades eerlijk onder ogen te zien en indien ja, of de begeleiders dan wat voor je kunnen betekenen.

Veel mensen vinden het lastig om de discipline op te brengen om dagelijks 1 of 2 keer een 15-30 minuten stil te houden. In groepsverband en gedwongen om een dure cursus te laten renderen lijkt sommigen effectiever. Dat kan zo zijn, maar overweeg dan ook eens de aanschaf van een boek over meditatie. Een goed voorbeeld is: Paula van Cuilenburg. De stille plek in jezelf, meditatie in de psychosynthese (bol.com).
Een waarschuwing is op zijn plaats. Van Cuilenburg schrijft het volgende.

Contra-indicaties

Voor mensen die een neiging hebben tot dissociatie - de beleving buiten je eigen gevoelswereld of buiten je lichaam te staan - is meditatie niet geschikt. Zij beleven zichzelf alsof ze in een droom leven. Soms ervaren ze de buitenwereld als onwerkelijk. Relaxatieoefeningen, het systematisch aanleren van lichamelijke en mentale ontspanning, kan leiden tot toename van de klachten. Dit betreft ook meditatie.

Valkuilen

Bij meditatie kun je verbinding maken met het hogere onbewuste (zie het `ei-diagram' op p. 36). 'Hogere' energieën zoals inspiraties en intuïtieve ingevingen kunnen vrijkomen. Soms echter kan een wens of drijfveer uit het middelste of lagere onbewuste opgevat worden als een hoger ideaal dat nagestreefd moet worden. Persoonlijke motieven waarin uitsluitend sprake is van eigen belang, kunnen aangewend worden als hogere spirituele motieven. Goed onderscheid is dan nodig. Belangrijk hierbij is het antwoord op de vraag of 'de ontvangen boodschap, het nieuwe inzicht bijvoorbeeld, dienend is voor het grotere geheel, voor de gehele mensheid'.
Tot zover Cuilenburg.

Een goede plek om te mediteren is een kerk. In veel kerken kun je ook buiten de missen terecht en je kunt er ook afspreken met anderen om gezamenlijk te mediteren en daarna iets gezelligs te gaan doen.
Bezoekers van de katholieke kerk doen al decennia op zondag eigenlijk niets anders. Ze volgen op zondag drie kwartier de mis en nemen daarna een bak koffie of een pintje in het locale café.
Natuurlijk is het zo dat de meeste kerkgangers niet mediteren tijdens de mis, maar de tijd gebruiken om van alles te overdenken of te luisteren naar de voorganger. Dat is wezenlijk anders dan mediteren omdat mediteren mede inhoudt om gepaste afstand te houden van de binnenvallende eigen of andermans gedachten en gevoelens.

Het is eigenlijk doodzonde dat in ons land de kerken leeg staan en de voorgangers zo weinig genegen zijn om de betekenis van de wekelijkse rituelen in begrijpelijke taal en in eerlijke bescheidenheid uit te leggen. Als zij aansluitend op een gewone mis de kerk beschikbaar zouden houden voor mediterenden zou dat meerdere functies in één keer verenigen.
De beste ervaringen in het leven zijn simpel en gratis en stellen in wezen niets voor, maar kunnen een wereld van verschil maken.

In het magazine Vorm & Leegte een interview met Urgyen Sangharakshita, grondlegger van het westers boeddhisme. Hij vindt het jammer dat mensen mindfulnesstraining los volgen van de juiste levensweg, dat Dharma genoemd wordt. In het boeddhisme wordt de nadruk gelegd op het begrijpen van de aard van het lijden (dukkha) en het streven naar verlichting door middel van persoonlijke ervaring en inzicht. Het gaat niet zozeer om het volgen van rigide leefregels, maar om het ontwikkelen van wijsheid, compassie en het overwinnen van de begeerten en onwetendheid die lijden veroorzaken.

In het boeddhisme zijn er verschillende sets van voorschriften en ethische principes, maar de meest bekende zijn de vijf voorschriften en de achtvoudige weg. De vijf voorschriften zijn de volgende. 

1. Onthoud je van het doden van levende wezens. 
2. Onthoud je van het nemen van wat niet gegeven is (d.w.z. stelen). 
3. Onthoud je van seksueel wangedrag en ongepast gedrag. 
4. Onthoud je van het vertellen van leugens.
5.  Onthoud je van het gebruik van verdovende middelen en alcohol.

Dit zijn de acht simultane stappen van het edel achtvoudige pad van de levensweg.
Het ontwikkelen van wijsheid door gelijktijdig het volgende te doen.

1. Juist zien (vanuit het realiseren dat het pad bijvoorbeeld tot het einde van de angst voor bv lijden, onderscheid en verandering leidt).
2. Juist denken (bv vanuit de juiste intentie handelen).
   

   Het ontwikkelen van een ethische levensstijl, van deugd door het volgende.

3. Juist spreken (bv niet roddelen of oordelen).
4. Juist handelen (bv geen onrecht begaan).
5. Juist levensonderhoud (bv niet geld verdienen ten koste van anderen).
   

   Meditatie.

6. Juiste inspanning (bv met voldoende inzet en oprechte motivatie).
7. Juiste opmerkzaamheid (bv alert zijn in het hier en nu).
8. Juiste concentratie (bv de focus hebben op het hier en nu).

Een dialoog is ook belangrijk in het boeddhisme. De Boeddha moedigde zijn volgelingen aan om zijn leringen kritisch te onderzoeken en niet blindelings te accepteren. Het is een proces van het stellen van vragen, reflecteren, mediteren en het ontwikkelen van persoonlijk inzicht. Een leraar-studentrelatie of een spirituele gemeenschap kan een rol spelen in deze dialoog, waarbij ervaringen en inzichten worden gedeeld en besproken.

Deepak Chopra onderscheidt op basis van de Vedanta zeven bewustzijnsniveaus. De eerste drie zijn slapen, dromen en waken. In het vierde bewustzijnsniveau wordt een aanzet gemaakt via meditatie naar synchronisch leven.
"De vierde bewustzijnstoestand doet zich voor wanneer we voor even de ziel aanschouwen, als we transcenderen, als we, ook is het maar een fractie van een seconde, helemaal rustig en stil worden en ons bewust worden van de getuige in ons. Hierin kunnen we terechtkomen tijdens meditatie, op het moment dat we een 'gat' of leegte ervaren, dat moment van stilte tussen gedachten". De laatste drie bewustzijnsniveaus zijn het universele ego, het niveau van de oorzaak en het effect, waarbij alle gebeurtenissen en ervaringen verbonden zijn en het hoogste niveau van bewustzijn, waarbij er geen afgescheidenheid meer is tussen het individu en het universum en waarbij men zich bewust is van het onveranderlijke, tijdloze en oneindige aspect van het Zelf.

Voor het bevorderen van eenheidservaringen hoeven we niet het leed van de hele wereld op onze schouders te nemen, maar we kunnen wel een liefdevolle grondhouding aannemen, een uitgangspunt om de wereld te benaderen.

Siddhartha Gautama Boeddha, de grondlegger van het boeddhisme, riep op om te mediteren op de kracht van liefde en wel op de vier onmetelijke krachten die in alles en iedereen bestaan.

1. Maitri, liefdevolle betrokkenheid: het verlangen om geluk te brengen aan alle levende wezens met bewustzijn.
2. Karuna, compassie: het streven om alle levende wezens te bevrijden van hun pijn.
3. Mudita, meevoelende vreugde: de blijdschap om het geluk van anderen.
4. Upeksha, gelijkmoedigheid: een evenwichtigheid die ons in staat stelt evenveel en zonder onderscheid van alle levende wezens te houden. 

Boeddhistische principes kunnen als volgt worden toegepast in de praktijk. 

• Meditatie. Meditatie is een belangrijke praktijk in het boeddhisme en kan helpen om de geest te kalmeren en te focussen. Dit kan bijvoorbeeld worden toegepast door dagelijks een paar minuten te mediteren om meer bewust te worden van je gedachten en emoties. 
• Compassie. Compassie is een kernprincipe in het boeddhisme en houdt in dat je probeert het lijden van anderen te verminderen. Dit kan bijvoorbeeld worden toegepast door vriendelijk te zijn tegen anderen, vrijwilligerswerk te doen of te doneren aan een goed doel. 
• Mindfulness. Mindfulness houdt in dat je je bewust bent van het huidige moment en je aandacht richt op wat er nu gebeurt, zonder oordeel. Dit kan bijvoorbeeld worden toegepast door tijdens een wandeling in de natuur je te concentreren op je ademhaling en de sensaties in je lichaam. 
• Eerbied voor alle levende wezens. Het boeddhisme leert dat alle levende wezens waardevol zijn en gerespecteerd moeten worden. Dit kan bijvoorbeeld worden toegepast door geen vlees te eten of een vegetarische levensstijl te volgen. 
• Geweldloosheid. Het boeddhisme pleit voor geweldloosheid en het oplossen van conflicten door middel van dialoog en begrip. Dit kan bijvoorbeeld worden toegepast door niet te reageren op boze uitbarstingen van anderen en in plaats daarvan te proberen te begrijpen wat er achter hun woede zit.

De voor- en nadelen van de nieuwe DSM

Het nieuwe handboek voor de psychiatrie, de DSM-5, geeft aanleiding tot vele kritische beschouwingen.
De DSM-5 bestempelt normale variaties van menselijk gedrag tot ziektes waarvoor je hulp moet zoeken en pillen moet slikken. Wat je aandacht geeft, groeit.

AartJan Beekman, voorzitter van de Nederlandse Vereniging voor Psychiatrie, ziet dat niet terug in de Nederlandse cijfers. Hij wijst in artikel van Tonie Mudde in de Volkskrant van 18 mei op de zogeheten NEMESIS-studies; grote periodieke steekproeven om de geestelijke gezondheid van de Nederlandse bevolking te peilen. Uitkomst: psychische stoornissen komen nu net zo vaak voor als tien jaar geleden. Beekman: 'Ook in landen als Amerika en Australië neemt het aantal diagnoses over de gehele linie niet toe, ook niet na de publicatie van een nieuwe editie van de DSM'.
Wat door de jaren heen wél toeneemt, is het aantal behandelingen en het medicijngebruik. Inmiddels slikken 900 duizend Nederlanders antidepressiva, een stijging van 2 procent per jaar. 200 duizend Nederlanders nemen nu medicatie tegen ADHD, een stijging van gemiddeld 14 procent per jaar.
Beekman: 'In 1997 kregen zes op de tien mensen met een depressie een behandeling. Nu is dat acht op de tien. We geven dus niet steeds meer mensen een etiket, we behandelen alleen steeds meer mensen'.
Volgens Beekman komt dat omdat taboes rondom psychische afwijkingen langzamerhand verdwijnen. 'Iemand van dertig die zich nu prikkelbaar voelt en geen zin heeft in zijn werk denkt veel eerder aan een stemmingsstoornis dan zijn ouders dat zouden hebben gedaan. Als hij dan ook nog iemand kent die is opgeknapt van pillen, zal hij daar eerder zelf om vragen bij zijn huisarts'.
Tot zover Mudde in de Volkskrant.

Het belang van het betrouwbaar diagnosticeren van dezelfde verschijnselen over verschillende landen en culturen heen, heeft veel voordelen. Behandelingsresultaten kunnen gemakkelijker worden vergeleken en cross-cultureel worden onderzocht. Men kan van elkaar leren welke behandeling het effectiefst, snelst, goedkoopst, de minste bijwerkingen etc. is.
Belangrijk is dat iemand bij een bepaalde diagnose of label niet te snel naar medicijnen grijpt of denkt dat hij ziek of “gek” is. Je bent niet minder waard als je gedrag vertoont wat in de DSM beschreven wordt.
Natuurlijk is het voor verzekeringsmaatschappijen gemakkelijk om de voorwaarde te stellen dat zij alleen iets vergoeden wat officieel in de DSM is beschreven, maar het moet niet zo zijn dat een behandelaar iemand een afwijking aanpraat zodat hij dan er een cliënt of patiënt bij heeft. Het is aan de verzekeringsmaatschappij om dit te controleren en aan de samenleving en de politiek om te monitoren dat gezondheidszorg en verzekering elkaar niet de bal (geld) toeschuiven. Het is aan patiëntverenigingen om mee te denken over wat te doen na het krijgen van een DSM-label.

Zie ook “Pas je als hulpvrager in het goedkoopste of in het lucratiefste plaatje van de hulpverlener”?

Het boek Betere mensen laat zien dat wetenschappelijk onderzoek de werkelijkheid eerder vormgeeft dan dat ze haar ontdekt. Er is veel meer openheid nodig over de manieren waarop wetenschap de realiteit creëert, betoogt Trudy Dehue, omdat ze het leven anders vóór anderen, maar niet met hen maakt. Het onderzoek naar ADHD bij volwassenen en het ontwerp van nieuwe hersentechnologie dienen als centrale voorbeelden in een pleidooi voor het behoud van variatie in typen wetenschap, omwille van het behoud van variatie in typen mensen.



Trudy Dehue (1951) is wetenschapsfilosoof en als zodanig een luis in de pels van de universiteit. Ze houdt met haar laatste boek Betere mensen een fel pleidooi tegen standaardisering en voor diversiteit. Zie ook dit audio-interview.
Ernst-Jan Pfauth van De Correspondent.
"Ze spreekt dan ook van een systeem waar iedereen aan meedoet. Toch laat Dehue zich niet verleiden (al probeer ik het wel) om personen in staat van beschuldiging te stellen, of te spreken van een schandaal (terwijl ik daar in sommige gevallen wel degelijk aanleiding toe zie)".

Op zoek naar snelle waarheid op Internet

Stel: je bent een ambitieus, maar naïef wiskundige en je bent op zoek naar de waarheid in de media.
Je veronderstelt dat op:
• de ene webpagina waarheid staat;
• op een andere webpagina onwaarheid staat;
• de ene webmaster altijd de waarheid spreekt;
• een andere webmaster altijd liegt.

Er staat op de sites niet bij wie van de webmasters altijd liegt en op welke webpagina de waarheid staat. Of het staat er wel bij en je weet niet wie je mag geloven.
Je wilt snel via één e-mail maar één vraag stellen en dan wil je weten op welke webpagina de waarheid staat.
Die vraag die je aan een van beide webmasters moet stellen is op welke webpagina volgens de andere webmaster de waarheid staat.

Stel: op webpagina B staat de waarheid.
Als webmaster A liegt, dan zegt webmaster B dus de waarheid. A zegt dus: A (B zou B zeggen).
Als A de waarheid zegt, dan weet hij dat B liegt. B zou dus A zeggen, dus A zegt: A.
De webpagina die niet genoemd wordt is de pagina waarop de waarheid staat.

Cruciaal in dit raadsel is dat de webmasters consequent zijn. Helaas is dat in het echte mensenleven (en) op Internet niet het geval. Er zit niets anders op dan zelf na te denken.
Het opvragen van referenties over betrouwbare webpagina’s helpt ook niet veel in een onbetrouwbare Internetomgeving. Wie bepaalt welke websites betrouwbaar zijn en zou dat wel geloofd worden?
Gelukkig werken gebruikers, bezoekers en webmasters wel samen om onwaarheden te vinden.

Er is zoveel informatie op Facebook en Twitter dat we dreigen ten onder te gaan aan informatiestress. Het is geen geheim dat veel nieuws op nieuwssites ook niet is te vertrouwen. Er wordt gezocht naar en gewerkt aan software voor het opsporen van onzin, zoals leugens en hoaxen. Een hoax is een nepbericht, een broodje aap, dat door vele paniekerige Internetters wordt rondgezonden in de eigen kring. Voor de identificatie daarvan is een betrouwbare centrale database nodig waar hoaxen worden verzameld en men kan kijken of het zojuist ontvangen bericht erbij staat.
En die site bestaat en is hier te vinden: https://sites.google.com/site/dehoaxwijzer/

En dan zijn er de merken die niet gewoon adverteren maar via journalistieke bijdragen de aandacht op zich willen vestigen. Het commerciële succes van de sociale nieuwssite Buzzfeed is gebaseerd op nieuws dat tot doel heeft zo vaak mogelijk gedeeld te worden via de sociale media zoals Facebook, Twitter en Pinterest. Het gaat voor een deel om gesponsorde verhalen die nauwelijks als zodanig herkenbaar zijn tussen alle andere verhalen.

Het steeds schreeuweriger medialandschap zet aan tot steeds harder geschreeuw om gehoord te worden, vindt Amerikaanse columniste Sally Kohn. Haar oproep: click responsibly. “Die tirannie der luidruchtigen moedigt de tirannie van de schofterigen aan”.

Over een leugen wordt al eeuwen gezegd: al is de leugen nog zo snel, de waarheid achterhaalt hem wel. En tegenwoordig met de snelle media hoeft een leugen niet lang te wachten op een reactie. Maar in het woud der reacties zie je al gauw door de bomen het bos niet meer.

Het is zaak om aan te voelen welke belangen er achter websites zitten. Wiens brood men eet, diens woord men spreekt is een oud gezegde. Wanneer er geld verdiend kan worden met het handelen in aandelen dan is betrouwbare informatie over hoe het gaat met de business van beursgenoteerde bedrijven cruciaal. Door het verspreiden van valse informatie kunnen mensen aandelen van de hand gaan doen en de aanstichter van de waardedaling koopt later de goedkope aandelen weer over. Ondertussen verdient hij ook aan de provisie.

In de politiek gaat het bij verkiezingen om het werven van stemmen. Als politicus moet je niet betrapt worden op leugens, maar met het weglaten van ongunstige informatie kom je mogelijk wel mee weg. Bij sites van politieke partijen moet je tussen de regels lezen.

Wie wel eens foto’s terugkijkt op Facebook van een feestje waar jij ook bent geweest, constateert dat mensen heel blij en vriendschappelijk met de hoofden tegen elkaar poseren en dat je die scene op het feest zelf op andere momenten buiten het zicht van fotografen niet ziet.

Wie op Twitter een (spectaculair) bericht langs ziet komen, hoeft alleen maar even te wachten hoe anderen reageren om te weten of er een kern van waarheid inzit. Wil je zelf eerst een dagje nadenken en een weloverwogen reactie geven dan kun je dat beter nalaten want niemand is meer geïnteresseerd. Het is dan geen trending topic meer.

Twitter is dus voor snelle en korte reacties, mededelingen en meningen. Facebook is vooral om een bepaald (ideaal) beeld van jezelf uit te dragen.

Jiddu Krishnamurti: “De waarheid is nooit te vangen in een ideaal, een plan of een denksysteem. De waarheid zal iemand die zich aan een vast patroon wil spiegelen altijd ontgaan. De waarheid kan nooit worden waargenomen aan het begin van je zoektocht, maar openbaart zich pas als het zoeken zijn voltooiing heeft bereikt.”

Menselijk gedrag wordt gevoed door de wens om angst te onderdrukken en veiligheid te verwerven zonder dat er te veel energie wordt verspeeld. Dat gaat ten koste van een kritische houding bij het zoeken naar waarheid. De waarheid ligt (ongrijpbaar) in het midden. Maar dit midden ligt in een onzichtbaar krachtenveld.
Misschien kunnen we leren van vogels. Het is niet voor niets dat twitter en tweets vernoemd zijn naar het geluid van vogels. Vogels zoeken niet naar waarheid, maar werken consequent samen waarbij het individuele belang ondergeschikt wordt gemaakt aan het collectieve belang. En zo kunnen de spreeuwen in onderstaande video ontsnappen naar vrijheid.

Vogels weten onmiddellijk de juiste afstand te houden van elkaar. Dit staat symbolisch voor wat mensen ook zouden kunnen doen wanneer zij respect willen tonen. Respect is het midden houden tussen betrokken willen zijn en de juiste afstand bewaren. Dat midden moet telkens opnieuw en in een split-second worden bepaald. Voor wie dit bewust toepast en vaak genoeg toepast zal respect vanzelf gaan en vanzelfsprekend zijn. Doen we het allemaal dan functioneert de samenleving als de vlucht spreeuwen in een dansende eenheid.

Een simpel aandachtspunt snel leren toepassen vergemakkelijkt het sociale verkeer, maar soms is traagheid een kwaliteit. In onderstaande video wordt dit betoogd.
Tegenwoordig willen we zo snel onze zin krijgen dat mensen die een oplossing bieden voor een tragere levensstijl, meer in balans, zo snel moeten reageren om hun oplossing aan te bieden, dat zij vaak te laat zijn.

In deze Ted Talk een pleidooi voor traagheid. Ook René Diekstra pleit daarvoor.
Wie het wezen van respect snapt, heeft alle tijd van de wereld om waarheid te ontdekken.

In tijden van virusuitbraak toon je respect door met de juiste afstand te houden jouw betrokkenheid bij de gezondheid (is een vorm van vrijheid) van anderen te betonen.

Een straffende Godheid is een misvatting

Wie gelooft in een almachtige God zou ook moeten aannemen dat die God onafhankelijk is van de mens. Of die God streng of liefdevol of beide is, is onze menselijke interpretatie van wat we menen te zien aan Goddelijke ingrepen. Wat mensen vervolgens met anderen doen als gevolg van die interpretatie gaat ons allemaal aan of je nu een gelovige, een agnost of een atheïst bent.

Neale Donald Walsch heeft vele boeken geschreven over zijn gesprekken met God. In een soort afsluitend boek onder de titel “Wat God zei” kijkt hij terug op deze gesprekken. In het boek behandelt hij 25 boodschappen van God, die hij heeft beluisterd.

Boodschap nummer 22 luidt:
“Er zijn Vijf Misvattingen over God die crisis, geweld, moorden en oorlog creëren. Ten eerste het idee dat God iets nodig heeft. Ten tweede het idee dat God kan falen in het krijgen van wat Hij nodig heeft. Ten derde het idee dat God jou van Hem gescheiden heeft omdat je Hem niet hebt gegeven wat Hij nodig heeft. Ten vierde het idee dat God nog steeds nodig heeft wat Hij zo hard nodig heeft dat God nu van jou verlangt dat jij dit, vanaf jouw afgescheiden positie, aan hem geeft. Ten vijfde het idee dat God je zal vernietigen als je niet tegemoetkomt aan Zijn eisen”.

Walsch: “Veel religies en miljarden volgelingen geloven dit. Zij zullen je vertellen dat wanneer je niet aan Gods eisen voldoet, je ten gevolge hiervan zult branden en onmetelijk zult lijden in de eeuwige vuren van de hel.
Dit ben ik de Tweede Straf van God gaan noemen. De Eerste Straf was verbanning uit de Hof van Eden. De Tweede Straf is de afwijzing van de geschiktheid om terug te keren en de veroordeling tot eeuwig durende marteling”.

Klik hier voor een uitwerking van deze geschiedenis.

Walsch concludeert met de cynische samenvatting: “Je hebt een God die dingen nodig heeft, die niet kan krijgen wat Hij nodig heeft, die jou heeft weggestuurd omdat Hij niet kon krijgen wat Hij nodig had van je voorvaderen miljarden jaren geleden, die nu eist dat je Hem geeft wat Hij op dit moment nodig heeft en die je eeuwig zal straffen wanneer je dit niet doet”.
“God kan niet falen dat te krijgen wat God nodig heeft, vooropgesteld dat God iets nodig heeft. God heeft de mensheid niet van Hem gescheiden. God eist niet van ons dat we God iets geven. En God zal ons nooit vernietigen voor het niet tegemoetkomen aan Gods niet-bestaande eisen”.

Vul hier voor God in: Allah of Boeddha of welke Godheid dan ook. Wanneer je ook nog eens aanneemt dat we allemaal een deel van God in ons hebben, dan kan de prettige conclusie niet anders zijn dan dat God een liefhebbende God is. Wie aan God een wraakzuchtige of straffende inborst toeschrijft heeft zijn eigen, discutabele belangen om dit beeld aan anderen op te leggen. Dat belang is meestal macht uit te oefenen door de ander bang te maken.

Volgens Walsch is het eerste geschenk van God aan de mens “vrijheid”. "Vrijheid is tot uitdrukking gebrachte liefde". Daarmee hebben we ook een verantwoordelijkheid die inhoudt dat wij mensen in de gaten moeten houden of er liefde in plaats van bloed stroomt. En dat geldt voor alle mensen of zij nu wel of niet gelovig zijn. Andermans grenzen overschrijden mag nooit verdedigd worden uit naam van een God of wat dan ook.
“Wat gij niet wilt dat u geschiedt, doe dat ook een ander niet”. Dit adagium is de basis van ons rechtssysteem, etiquette, religie, moraal et cetera.
Voor wie dit niet herkent, het adagium kun je ook verwoorden als: "waar andermans grenzen beginnen, houdt mijn vrijheid op".
Onze menselijke vrijheid en verantwoordelijkheid houdt ook in dat we God niet kunnen verwijten dat hij/zij niet ingrijpt bij onrecht en ellende. Het verklaart ook dat God zowel door sommigen gezien wordt in alle levensvormen als zelf voor iedereen onzichtbaar is. Net als een Zelf in een mens niet fysiek aanwijsbaar is, is God ongrijpbaar.

Wat hebben we aan de opvattingen en boeken van Walsch?
Het beeld dat we (via de ziel) allemaal onderdeel zijn van een liefhebbende God maakt het aantrekkelijker om aandacht te hebben voor spiritualiteit. We hebben er namelijk alleen maar positieve gevolgen van te verwachten. De kunst is om het kaf van het koren te kunnen (onder)scheiden en niet over het hoofd te zien dat die liefhebbende en vrijheid schenkende God ons ook evenwaardigheid voorhoudt. Een opspelend ego (dat zich meer voelt dan een ander) en een zuivere kijk op spiritualiteit gaan moeilijk samen.
Het valt onder onze vrijheid dat we zonder Godsbewijs de opvattingen van Walsch serieus nemen en tegelijk (on)gelovig, atheïst of agnost blijven. De opvattingen kunnen bijdragen aan het begrip voor het standpunt van anderen en weerhouden ons hopelijk tot het vellen van oordelen daarover.

Volgens Walsch is boodschap 23:
"Er zijn ook Vijf Misvattingen over het leven die eveneens crisis, geweld, moorden en oorlog creëren. Ten eerste het idee dat mensen van elkaar gescheiden zijn. Ten tweede het idee dat er niet genoeg is van wat mensen nodig hebben om gelukkig te zijn. Ten derde het idee dat om de spullen te krijgen waarvan er niet genoeg is, mensen met elkaar moeten wedijveren. Ten vierde het idee dat sommige mensen beter zijn dan andere mensen. Ten vijfde het idee dat het juist is dat mensen hun ernstige meningsverschillen die gecreëerd zijn door al die andere misvattingen oplossen door elkaar te doden".

Net als bij het motto van de Franse Revolutie “vrijheid, gelijkheid en broederschap” gaat het bij boodschap 23 om het (h)erkennen van de eenheid tussen mensen. In yoga heeft de namasté mudra, ook wel het respectgebaar, de symbolische betekenis van "ik buig naar de godheid in jou". Het staat symbool voor respect. "De ziel in mij, groet de ziel in jou".
God spiegelt zich in de medemens.
Eenheid is ook het terrein van de non-dualiteit (A-dvaita: niet-twee). Wat een non-duale levensstijl kan opleveren staat in deze column.

De zin van het leven vanuit omdenken

Creëer je eigen zingeving 

In plaats van te zoeken naar een universeel antwoord op de vraag naar de zin van het leven, kunnen we omdenken gebruiken om onze eigen zingeving te creëren en te ontdekken wat voor ons persoonlijk belangrijk is. 

Hieronder volgen enkele tips om omdenken toe te passen bij het zoeken naar de zin van het leven. 

• Focus op de mogelijkheden in plaats van de beperkingen. In plaats van te denken aan de dingen die ons beperken om de zin van het leven te vinden, kunnen we ons richten op de mogelijkheden die we hebben. We kunnen nadenken over onze passies, interesses, talenten en waarden en kijken hoe we deze kunnen gebruiken om zin te geven aan ons leven. 
• Gebruik uitdagingen als kansen. Uitdagingen en moeilijke momenten kunnen ons helpen om te groeien en ons sterker te maken. In plaats van ons te laten ontmoedigen door de obstakels die we tegenkomen, kunnen we omdenken gebruiken om te zien hoe deze uitdagingen ons kunnen helpen om onze persoonlijke zingeving te ontdekken. 
• Vind vreugde in de kleine dingen. De zin van het leven hoeft niet altijd groot en betekenisvol te zijn. We kunnen ons richten op de kleine dingen in het leven die ons vreugde brengen, zoals tijd doorbrengen met familie en vrienden, genieten van de natuur, het ontdekken van nieuwe ervaringen of het beoefenen van een hobby. 
• Help anderen. Door anderen te helpen, kunnen we betekenis geven aan ons leven en ons een gevoel van voldoening geven. We kunnen omdenken gebruiken om te zien hoe we ons kunnen inzetten voor anderen en hoe dit ons kan helpen om betekenis en zin te vinden in ons eigen leven. 

Kortom, omdenken kan ons helpen om anders te kijken naar de vraag naar de zin van het leven en ons helpen om onze eigen zingeving te creëren. Door ons te richten op de mogelijkheden, uitdagingen als kansen te zien, vreugde te vinden in de kleine dingen en anderen te helpen, kunnen we betekenis en voldoening vinden in ons leven

Zeven leerpunten

Fokko Obbema is journalist van de Volkskrant. Nooit gerookt, een matig drinker, geen overgewicht, dagelijks gezond eten en enkele keren per week sporten - wat kon hem gebeuren? Wat zou dan de zin zijn van zo vroeg al doodgaan?
Toch overkwam het hem bijna op zijn 54-ste: een hartstilstand en ternauwernood ontsnapt aan de dood omdat zijn echtgenote toevallig in de buurt was en levensreddend optrad. Na zijn herstel is Obbema 40 interviews gaan houden met bijvoorbeeld een filosofe, predikante, schrijver, celbiologe, huisarts, boeddhist, sociologe en psychiater over de zin van het leven. Zoals valt te verwachten komen ze allemaal met een zinnig, maar elk met een ander antwoord: positief of neutraal, er is geen zin van het leven. Zie de site van de Volkskrant.

Obbema vat zijn bevindingen met zeven leerpunten samen.
1. Kwetsbaarheid als essentie, het belang van verbinding.
2. Veerkracht, hand in hand met dankbaarheid.
3. Het leven is een leerschool.
4. Hoop op vooruitgang – op weg naar een groter ethisch bewustzijn?
5. Beperkingen van de wetenschap en herwaardering van religie.
6. Het nut van de dood – zoeken naar de essentie.
7. Geen zin, wel betekenis?

Het antwoord van Akhmanova

Celbiologe Akhmanova ziet het anders.
De zin van het leven volgens haar is het doorgeven van je DNA en je leven aan je kinderen. Daarin ligt zelfs onsterfelijkheid besloten. Aan dit antwoord valt niets af te dingen. Het menselijke lichaam en de menselijke geest zijn ingericht en voorbereid om zwanger te maken en te raken. Weliswaar probeert de geest zo prudent mogelijk via een langdurige relatie dit geluk te bestendigen, het lichaam is volkomen neutraal. Via meer of minder slinkse wegen regelt de seksualiteit dat we vaak dichtbij een bevruchting komen. Homoseksualiteit en voorbehoedsmiddelen staan dit hoogstens in de weg of nopen tot adoptie. Drankgebruik neemt remmingen weg en hormonen etc. proberen de mens te verleiden om seks te hebben. Met voortplanting (dupliceren) als zin hebben we het voornaamste antwoord te pakken.
Tot zover Akhmanova.

Kanttekeningen

Moet iemand die bewust of ongewild geen kinderen krijgt dan concluderen dat zijn of haar leven geen zin heeft?

Gelukkig niet.
Er is naast liefde ook nog zoiets als evolutie. Die vindt plaats over generaties heen en zorgt dat het genenpakket van het ene individu uitsterft en van de ander wordt doorgegeven. Haar gerichtheid is niet neutraal, maar zonder oordeel.
Ieder individu mag er zijn en is evenwaardig.

Is geen kinderen krijgen dan equivalent aan afgewezen worden door de bedoeling van evolutie?

Zeker niet.
Te meer wanneer je ervan uitgaat dat de evolutie ook abstracte doelen kan hebben als het vergroten van vrijheid en liefde. Het liefdevolle antwoord op de vraag wat de zin van het leven is vanuit liefde en vrijheid is dan: “je mag de zin van jouw leven zelf kiezen en ook of je je wel of niet genen doorgeeft”.

Terug naar het antwoord op de vraag vanuit de ongrijpbaarheid van de vraag naar de zin van het leven. De filosofie en de religie kennen het omzeilen van het zoeken naar waarheid via de via negativa. Dat is je richten op wat het antwoord niet is en zo zicht te krijgen op wat het antwoord zou kunnen zijn zonder (de pretentie) het onder woorden te kunnen of hoeven brengen.

Stel dat niemand de waarheid in pacht heeft over wat de zin van het leven is, dan is ieders antwoord in principe even waardevol. En daarmee ook ieders leven. Immers was er een concrete zin van leven dan waren we niet vrij. En zo zonder concrete zin kan iedereen in principe evenwaardig bijdragen aan een evolutie gericht op ontwikkeling en vermeerdering van vrijheid en liefde.

Voor degenen die bang zijn dat bovengenoemde spirituele inzichten leiden tot maatschappelijke anarchie de opmerking dat elke samenleving gezamenlijk bepaalt hoe met vrijheid om te gaan. Het is natuurlijk niet zo dat elke samenleving daarbij voortdurend de wijsheid in pacht heeft. Jouw eigen ego en cultuur kunnen relativeren blijft altijd een punt van aandacht.

Het antwoord van Jolande Withuis

Een voorbeeld uit de reeks van interviews die Obbema hield waarin veel aspecten zitten, die samenhangen met de vraag naar de zin van het leven, is het interview met sociologe Jolande Withuis. Zij schrijft boeken over de levens van haar vader (Raadselvader), communisten en Juliana. Het zijn vooral voorbeelden van levens van mensen die door geboorte of overtuiging niet evenwaardig waren aan anderen en waarin gebrek aan vrijheid en liefde een worsteling was. Zelf vertelt zij over de zin van haar leven dat zij tevreden is over het zoeken en vinden van haar eigen behoeften, haar eigen wensen en het vak waarin zij haar talenten kan ontplooien.

Een citaat uit het interview.

Wat is de zin van ons leven?

‘Geen. We zijn een van de miljoenen organismen op aarde die leven en sterven. We zijn er gewoon. Mijn eerste associatie is een boekje van Jaap van Heerden (wetenschapsfilosoof, red., niet door Obbema geïnterviewd), Wees blij dat het leven geen zin heeft. Hij betoogt dat als het leven een vastgestelde zin zou hebben, er veel wegen worden afgesloten. Want dan is er een ijkpunt waar je al je handelen aan moet afmeten. Het mooie van het leven is juist dat het open ligt. Dat het geen zin heeft, geeft eindeloos veel kansen. Van Heerden laat ook zien dat opvattingen die uitgaan van een zin tot groot leed hebben geleid, inclusief massamoorden – denk aan godsdienstoorlogen en het communisme. Dat ben ik met hem eens’.

Dus u bent blij dat het leven geen zin heeft?

‘Nou ‘blij’ vind ik wat overmoedig. Wanneer het in mijn leven lekker loopt, komt de vraag naar de zin niet op. Ben ik aan het onderzoeken dan voel ik me gelukkig. Schrijven is de zin van mijn leven. Mijn werk gaat over wezenlijke onderwerpen.
Tot zover het interview met Withuis.

Kanttekeningen van anderen

Sheila Sitalsing, columniste in de Volkskrant, schrijft naar aanleiding van het interview van Obbema met celbiologe Akhmanova het volgende.
"Zo goed zijn de mensen in het doorgeven van hun genen en in het voorzetten van het leven en in het zich aanpassen aan nieuwe omstandigheden en in het doorgeven van informatie om nog langer en nog beter verder te kunnen leven, dat ze heel veel ruimte zijn gaan innemen. Zoveel ruimte, dat de mens in hoog tempo andere dieren aan het uitmoorden is. We trekken een bloedspoor over de wereld".

Onze vrijheid kent ook verantwoordelijkheid nemen voor de gevolgen van ons gedrag voor anderen, mens en dier, zelfs ver weg in de wereld. Jezelf overgeven aan natuurlijke driften zonder na te denken over de gevolgen kan je de aansluiting met vrijheid en liefde kosten.

Citaat uit een recensie van boeken van Van Heerden.
Op beschaafd-ironische conversatietoon, maar niet zonder precisie en soms felheid, bespreekt hij uiteenlopende kwesties: Is Eline Vere als kind seksueel misbruikt? Maakt pornografie vrouwen tot tweederangs burgers? Is het tijd voor de slachtoffers van andermans verveling een vuist te maken? Zijn wij allemaal het resultaat van een verkrachting, lang geleden? Eigenlijk doet het er weinig toe waarover Van Heerden schrijft omdat het altijd een heilzaam genoegen is zijn spirituele en onwrikbaar verstandige denktrant te volgen. Koketterie, de vetvlek op het werk van menige columnist, ontbreekt. Voor "Wees blij dat het leven geen zin heeft" kreeg hij de Wijnaendts Franckenprijs.

De zin van het leven. Gesprekken over de essentie van het leven (bol.com).
Jaap van Heerden. Wees blij dat het leven geen zin heeft (bol.com).

Hans Laurentius schrijft in Een handvol scherven. Leven is zinloos! Wat een feest! Godzijdank!

Het inzicht dat we absolute vrijheid zouden kunnen genieten leidt niet automatisch tot eenheid.
Casper Thomas schrijft in de Groene Amsterdammer.
"In het boek The Authoritarian Dynamic concludeert de Australische psycholoog Karen Stenner dat in iedere samenleving grofweg een derde deel van de witte kiezers ‘eenheid en samenhang’ belangrijker vindt dan ‘vrijheid en diversiteit’. Dit deel van de bevolking, schrijft Stenner, zal zich nooit comfortabel voelen in een moderne liberale democratie, waarin verscheidenheid en pluralisme de uitgangspunten zijn".
"Hoe meer machtsspreiding, hoe groter het risico van fragmentatie van die gedroomde eenheid".

Fokke Obbema. Een zinvol leven. De mens en zijn verhaal (bol.com).

Leren op jezelf te vertrouwen

Hoe ontwikkel je gezond zelfvertrouwen?

Het wordt zo gemakkelijk gezegd: “vertrouw op jezelf” of “zorg dat je zelfvertrouwen krijgt”. Het ontwikkelen van zelfvertrouwen is een doorlopend proces en kan variëren afhankelijk van individuele persoonlijkheden en doelen. Kun je in dat proces ook blijven hangen of doorschieten en is altijd wel duidelijk wat dat zelf is waarop je wilt leren vertrouwen?

Wat is dat "zelf" waarop je leert vertrouwen?

Het concept van het "zelf" in zelfvertrouwen verwijst naar je innerlijke identiteit, je waarden, overtuigingen, gevoelens en percepties over wie je bent. Het omvat hoe je jezelf ziet, wat je denkt dat je waard bent en hoe je jezelf waardeert. Het zelf is een complex geheel van psychologische, emotionele en sociale factoren dat je uniek maakt.
Zelfvertrouwen heeft te maken met het geloof en de overtuiging in je eigen capaciteiten en waarde als persoon. Het gaat erom dat je jezelf accepteert zoals je bent, inclusief je sterke punten, zwakke punten en imperfecties. Zelfvertrouwen houdt in dat je gelooft dat je in staat bent om uitdagingen aan te gaan, problemen op te lossen en te groeien als individu.
In feite is zelfvertrouwen een positieve relatie met jezelf opbouwen. Het gaat erom jezelf te zien als een waardevol individu met het vermogen om te leren, te groeien en positieve veranderingen aan te brengen in je leven. Het vertrouwen in jezelf helpt je om met uitdagingen om te gaan, je doelen na te streven en jezelf met vriendelijkheid en mededogen te behandelen.
Een gebalanceerd en vervuld leven gaat om het begrijpen van (de samenhang tussen) je innerlijke kern (zijn), bewust zijn van je gedachten en emoties (bewustzijn), en het ervaren van een diep gevoel van innerlijke vreugde en tevredenheid (gelukzaligheid).
Het begrip van het "zelf" kan complex zijn en kan worden beïnvloed door sociale normen, persoonlijke ervaringen, cultuur en vele andere factoren. Het opbouwen van een gezond zelfvertrouwen gaat vaak gepaard met zelfreflectie, zelfontdekking en het bewust aanpakken van negatieve overtuigingen en patronen die je zelfbeeld kunnen ondermijnen.

Volgens filosoof Blaise Pascal (1623-1662) kunnen we onszelf nooit volledig kennen. We kunnen ons alleen bewust zijn van onze tegenstrijdige natuur die heen en weer gaat tussen ellende en grootsheid. Dat leidt niet tot een vernedering van het zelf, maar wel tot zelfrelativering en een idee van gelijkheid.

Hier zijn tips om zelfvertrouwen op te bouwen.

1. Identificeer je sterke punten, vaardigheden en prestaties. Dit herinnert je eraan wat je hebt bereikt en waar je goed in bent.
2. Stel haalbare doelen voor jezelf en werk eraan om ze te bereiken. Succesvolle prestaties zullen je zelfvertrouwen vergroten.
3. Monitor en verander negatieve gedachten in positieve gedachten. Vervang zelfkritiek door positieve affirmaties en aanmoedigende woorden.
4. Iedereen maakt fouten. Zie fouten als leermomenten en kansen om te groeien in plaats van ze te beschouwen als bewijs van onbekwaamheid.
5. Zorg voor je fysieke en mentale welzijn. Voldoende slaap, gezonde voeding en lichaamsbeweging dragen bij aan je algehele gevoel van welzijn. Dans het leven. 
6. Zoek blijvende vreugde die niet afhankelijk is van materie.
7. Wees je bewust wat je kunt doen, maar evenzeer wat je beter kunt laten of vermijden.
   
8. Blijf leren en jezelf ontwikkelen. Het vergaren van kennis en nieuwe vaardigheden kan je zelfvertrouwen vergroten.
9. Daag jezelf uit door nieuwe ervaringen aan te gaan en situaties te verkennen die buiten je comfortzone liggen. Dit kan je helpen om te groeien en meer vertrouwen te krijgen.
10. Leer complimenten te aanvaarden zonder ze te minimaliseren. Ze zijn er om je successen te erkennen.
11. Kies mensen uit je omgeving die je ondersteunen en aanmoedigen, en vermijd personen die je zelfvertrouwen ondermijnen.
12. Beeld jezelf succesvol uit in verschillende situaties. Dit kan helpen om je voor te bereiden op positieve uitkomsten.
13. Het ontwikkelen van zelfvertrouwen kost tijd. Het is een geleidelijk proces dat constante aandacht en inspanning vereist.
14. Erken je sterke punten zonder arrogant te worden en accepteer je zwakkere punten zonder jezelf te onderschatten. Zelfreflectie, feedback van anderen en voortdurende zelfontwikkeling kunnen allemaal bijdragen aan het vinden van de juiste balans tussen zelfoverschatting en zelfonderschatting.
    

Het zijn ongeveer dezelfde aanbevelingen die je kunt volgen met als doel meer van jezelf te houden. Door onszelf lief te hebben en te accepteren, vergroten we ons zelfvertrouwen om diezelfde liefde met anderen te delen. Wanneer iemand zichzelf goed kent en diepgaand inzicht heeft in zijn of haar eigen gedachten, gevoelens, verlangens en motivaties, kan dit leiden tot een gevoel van innerlijke verbondenheid. Dit bewustzijn kan vervolgens uitgroeien tot een groter besef van de gemeenschappelijke menselijke ervaring en de onderlinge verbondenheid van alle levende wezens.

Het betere is de vijand van het goede

Over het algemeen kun je voelen dat je voldoende zelfvertrouwen hebt wanneer je in staat bent om uitdagingen aan te gaan, positieve keuzes te maken, en jezelf op een positieve manier waardeert zonder arrogantie. Het doel is om een evenwicht te vinden waarin je je comfortabel voelt met wie je bent, terwijl je jezelf nog steeds uitdaagt om te groeien.
Het einddoel is niet om 100% zekerheid te hebben over wie of wat je bent. Die zekerheid is niet nodig om je gelukkig te voelen of zorgeloos te ervaren. Maar de wens om volledige zekerheid te hebben kan, als een Sisyphus klus, dat allemaal wel in de weg staan. Laat die wens los.

Wat kun je beter vermijden bij het vergroten van jouw zelfvertrouwen?

Bij het streven naar meer zelfvertrouwen zijn er enkele valkuilen en negatieve gewoonten die je beter kunt vermijden. Het vermijden van negatieve gedachten en gewoonten zal je helpen om een sterker gevoel van zelfvertrouwen en eigenwaarde op te bouwen.
Hier zijn enkele dingen die je moet vermijden bij het vergroten van je zelfvertrouwen.

1. Voortdurend jezelf vergelijken met anderen kan leiden tot gevoelens van ontoereikendheid. Iedereen heeft zijn eigen pad en prestaties. Richt je op je eigen groei in plaats van je te laten beïnvloeden door de prestaties van anderen.
2. Constant negatieve gedachten over jezelf koesteren zal je zelfvertrouwen ondermijnen. Leer om negatieve gedachten om te buigen naar positieve affirmaties en zelfliefde.
3. Het nastreven van perfectie is vaak onrealistisch en kan tot frustratie leiden. Begrijp dat fouten en tekortkomingen normaal zijn en deel uitmaken van groeiprocessen.
4. Jezelf voortdurend bekritiseren zal je energie en motivatie verminderen. Concentreer je op het verbeteren van je zwakke punten in plaats van jezelf voortdurend naar beneden te halen.
5. Het vermijden van nieuwe situaties uit angst voor mislukking zal je groei belemmeren. Zie uitdagingen als kansen om te leren en te groeien, zelfs als het resultaat niet perfect is.
6. Vermijd mensen die je zelfvertrouwen ondermijnen of negatieve energie uitstralen. Omring jezelf liever met mensen die je ondersteunen en aanmoedigen.
7. Je zelfwaarde mag niet afhangen van wat anderen van je denken. Zelfvertrouwen komt van binnenuit en zou niet bepaald moeten worden door externe goedkeuring.
8. Als je je fysiek en mentaal niet goed voelt, zal je zelfvertrouwen worden beïnvloed. Zorg voor jezelf door voldoende rust, voeding en beweging.
9. Groei komt vaak voort uit het nemen van risico's. Het vermijden van nieuwe ervaringen uit angst voor falen zal je kansen op zelfvertrouwen en persoonlijke ontwikkeling beperken.
10. Als je merkt dat je vastzit in negatieve gedachtepatronen, probeer dan bewust te schakelen naar positievere denkwijzen en positieve acties.

Welke misvattingen zijn er over zelfvertrouwen?

Er zijn verschillende misverstanden over zelfvertrouwen die kunnen leiden tot verwarring of onjuiste verwachtingen.
Hier zijn enkele veelvoorkomende misvattingen over zelfvertrouwen.

1. Zelfvertrouwen is hetzelfde als arrogantie. Zelfvertrouwen gaat over een gezond geloof in je eigen capaciteiten, terwijl arrogantie een overdreven gevoel van superioriteit en minachting voor anderen inhoudt.
2. Zelfvertrouwen betekent nooit twijfelen. Iedereen twijfelt wel eens. Zelfvertrouwen betekent niet dat je nooit aan jezelf twijfelt, maar eerder dat je in staat bent om met die twijfels om te gaan en ze te overwinnen.
3. Zelfvertrouwen komt van externe goedkeuring. Ware zelfvertrouwen komt van binnenuit en is niet afhankelijk van wat anderen van je denken. Het gaat erom hoe je jezelf waardeert, niet hoe anderen dat doen.
4. Alleen succes leidt tot zelfvertrouwen. Zelfvertrouwen wordt niet alleen opgebouwd door succes, maar ook door het omgaan met uitdagingen, mislukkingen en tegenslagen.
5. Zelfvertrouwen betekent altijd uitblinken. Zelfvertrouwen betekent niet dat je altijd perfect moet zijn. Het betekent dat je jezelf accepteert, inclusief je fouten en tekortkomingen.
6. Zelfvertrouwen is aangeboren. Hoewel sommige mensen misschien een natuurlijke aanleg hebben voor zelfvertrouwen, kan zelfvertrouwen worden ontwikkeld en verbeterd door bewuste inspanning en groei.
7. Zelfvertrouwen elimineert angst. Zelfvertrouwen kan helpen bij het omgaan met angst, maar het betekent niet noodzakelijkerwijs dat alle angst verdwijnt.
8. Zelfvertrouwen is statisch. Zelfvertrouwen is geen vaststaand kenmerk. Het kan veranderen afhankelijk van ervaringen, omstandigheden en inspanningen om eraan te werken.
9. Zelfvertrouwen is egoïstisch. Zelfvertrouwen gaat niet over egoïsme. Het betekent dat je jezelf waardeert en in staat bent om anderen op een respectvolle en empathische manier te behandelen.
10. Zelfvertrouwen is voor bepaalde mensen. Zelfvertrouwen is geen exclusieve eigenschap. Iedereen heeft het potentieel om zijn of haar zelfvertrouwen te vergroten.

Het begrijpen van deze misconcepties kan je helpen om een realistischer beeld te krijgen van wat zelfvertrouwen werkelijk inhoudt en hoe je eraan kunt werken om een gezonde mate van zelfvertrouwen te bereiken.

Wat zijn tekenen van een te groot zelfvertrouwen?

Te groot zelfvertrouwen kan leiden tot arrogantie en een gebrek aan realisme. Hier zijn enkele tekenen die kunnen duiden op overmatig zelfvertrouwen.

1. Minachting voor anderen. Mensen met te groot zelfvertrouwen kunnen anderen als minderwaardig beschouwen en minachting tonen voor hun meningen of prestaties.
2. Gebrek aan luisteren. Ze kunnen de neiging hebben om anderen niet serieus te nemen en weinig rekening te houden met de standpunten van anderen.
3. Negeren van kritiek. Ze kunnen kritiek of feedback afwijzen en ervan uitgaan dat ze altijd gelijk hebben.
4. Onrealistische inschatting van eigen capaciteiten. Mensen met te groot zelfvertrouwen kunnen hun eigen vaardigheden en kennis overschatten en moeilijkheden onderschatten.
5. Nemen van onnodige risico's. Overmatig zelfvertrouwen kan leiden tot impulsieve beslissingen en het nemen van risico's zonder de consequenties volledig te overzien.
6. Moeite met samenwerken. Personen met te groot zelfvertrouwen kunnen moeite hebben om effectief samen te werken, omdat ze mogelijk geloven dat ze altijd de leiding moeten nemen.
7. Ontkennen van eigen fouten. Ze hebben misschien moeite om verantwoordelijkheid te nemen voor fouten of mislukkingen en kunnen de schuld afschuiven op anderen.
8. Behoefte aan constante erkenning. Personen met te groot zelfvertrouwen kunnen voortdurend bevestiging en lof nodig hebben om hun ego te voeden.
9. Weerstand tegen leren en groeien. Overmatig zelfvertrouwen kan leiden tot het gevoel dat er niets meer te leren valt, wat kan resulteren in stagnatie.
10. Verlies van relaties. Het gedrag dat vaak gepaard gaat met te groot zelfvertrouwen kan leiden tot conflicten en het verlies van relaties.

Het is belangrijk om te begrijpen dat gezond zelfvertrouwen niet betekent dat je altijd het hoogste niveau van zelfverzekerdheid moet hebben. Gezond zelfvertrouwen gaat hand in hand met nederigheid, het vermogen om te leren van anderen en een realistisch begrip van je eigen sterktes en zwaktes.

Blijf gericht op evenwaardigheid. Je bent niet minder en niet meer dan een ander. Zo voorkom je dat je doorschiet en vergroot je de kans op waardering door anderen.

Waarin verschilt overmatig zelfvertrouwen van narcisme?

Narcisme is een persoonlijkheidstrek die wordt gekenmerkt door een diepgaande behoefte aan bewondering en een opgeblazen gevoel van eigenwaarde. Narcistische individuen kunnen anderen vaak minachten, manipuleren en uitbuiten om hun eigen behoeften te bevredigen. Ze hebben de neiging om zichzelf als superieur te beschouwen en hebben moeite met het erkennen van de waarde of het perspectief van anderen. Narcisme kan leiden tot manipulatief gedrag en gebrek aan empathie.

Overmatig zelfvertrouwen en narcisme kunnen enkele gelijkenissen vertonen, maar er zijn belangrijke verschillen tussen de twee concepten. In essentie gaat overmatig zelfvertrouwen vaak gepaard met positieve eigenschappen zoals nederigheid en respect, terwijl narcisme gekenmerkt wordt door manipulatief gedrag, gebrek aan empathie en een overdreven gevoel van superioriteit.

Belangrijkste verschillen zijn de volgende.

1. Mensen met overmatig zelfvertrouwen kunnen nog steeds respect en waardering hebben voor anderen. Narcistische individuen hebben de neiging om anderen te minachten en zichzelf als superieur te beschouwen.
2. Mensen met overmatig zelfvertrouwen kunnen effectief samenwerken en luisteren naar andere standpunten. Narcisten hebben vaak moeite om anderen serieus te nemen en kunnen manipulatief gedrag vertonen om hun eigen doelen te bereiken.
3. Personen met overmatig zelfvertrouwen kunnen nederigheid tonen en hun zwakke punten erkennen. Narcisten hebben de neiging om zichzelf te bewieroken en fouten te minimaliseren.
4. Mensen met overmatig zelfvertrouwen kunnen empathisch zijn en begrip tonen voor de gevoelens van anderen. Narcistische individuen hebben vaak een gebrek aan empathie en kunnen moeite hebben om zich in anderen in te leven.
5. Terwijl overmatig zelfvertrouwen zich voornamelijk richt op iemands eigen capaciteiten, richt narcisme zich vaak op het verkrijgen van bewondering en aandacht van anderen, soms ten koste van anderen.

Het doel van zelfontwikkeling is om je eigen vaardigheden, kennis en capaciteiten te vergroten, zodat je een betere versie van jezelf kunt worden, ongeacht hoe dat zich verhoudt tot anderen.

Houden van, is dat een gevoel?

Voelen of doen?

Houden van, kan variëren van een diepe genegenheid tot romantische liefde. Veel mensen beschouwen liefde als een gevoel, omdat het vaak wordt geassocieerd met gevoelens zoals geluk, vreugde, verlangen, verbondenheid en tevredenheid.

"Houden van", kan zowel een gevoel als een actie zijn. Wie intens houdt van een ander ervaart vele positieve gevoelens. Maar geen van die gevoelens is zelf de aard van liefde. Er zijn allerlei afgeleide vormen van liefde.
Gevoelens zijn per definitie tijdelijk. Alles wat je voelt voor iemand van wie je zegt te houden is een afgeleide van liefde. Dat is geen devaluatie van die gevoelens, maar zou een bevrijding kunnen zijn van een kramp om bij "houden van" voortdurend iets blijvends te willen voelen. Geniet vooral van de gevoelens die liefde oproept (zoals verliefdheid), maar klamp je er niet aan vast. De tijdelijkheid van niet zo prettige gevoelens is immers ook een zegen bij wat een geliefde oproept die je verlaat.
"Houden van", kan ook een actie zijn, zoals het tonen van liefde door daden van zorg en opoffering, of het uiten van liefde via woorden of gebaren. 

Een definitie van "houden van"

Van de site van IDEE (Therapie & Training) deze definitie.
Houden van is een vorm van houden, vasthouden. De oudst bekende vorm van dit woord luidt hoeden. En dit is ook precies de kern van het begrip: houden van een ander is hem of haar accepteren en door dik en dun beschermen, het is zorgen voor de ander en, daaruit voortvloeiend, (mede-)verantwoordelijkheid nemen voor zijn of haar welzijn.
Houden van is daarom eerder een bewuste act dan iets wat je overkomt. Je besluit er toe, houdt je er aan, beroept je er op en cultiveert het met de jaren.
Houden van heeft betrekking op al het wezenlijke in een relatie, zoals de emoties en gevoelens, het seksuele en intieme, en het denken en handelen, plus dat wat de ander nodig heeft om goed te kunnen functioneren.
Het betekent ongeveer hetzelfde als liefde voelen voor. Het verschil is dat we bij het laatste de gevoelswaarde van de relatie benadrukken terwijl we bij houden van de nadruk leggen bij verantwoordelijkheid nemen, en het beschermen van en zorgen voor de ander.
Houden van hoeft niet wederkerig te zijn. Omdat het een bewuste keuze is, kan degene van wie wordt gehouden ervoor kiezen om het te ondergaan en het houden van niet te beantwoorden. De bevrediging van het houden van is namelijk daarin gelegen dat je het doet, niet in dat je het terugkrijgt - ook al is dat natuurlijk wel prettig.
Een wezenlijk aspect van houden van is dat je naarmate je jezelf meer accepteert, makkelijker en vollediger kunt houden van iemand anders. Dit is een inzicht wat in de psychologie en alle godsdiensten naar voren komt. Het refereert vooral aan de wederkerigheid en gelijkwaardigheid die een relatie mooi en vol kunnen maken.
Daarmee komt ook een cultureel-ethisch aspect om de hoek kijken want gelijkwaardigheid en wederkerigheid worden in de diverse culturen zelden op een gelijke manier ingevuld.
Het is maar dat je het weet.
Tot zover de site.

Onvoorwaardelijke liefde en het hart

Leven vanuit het hart betekent vooral de rol en betekenis van het hoofd (en de kracht van het denken) niet stellen boven de waarde van andere bronnen als gevoel en intuïtie. Het betekent voor man en vrouw ook het mannelijke (animus) niet boven het vrouwelijke (anima) stellen. Het is wijs om aandacht voor beide polen in jezelf te hebben en beide in evenwicht te brengen.
"Liefde stroomt" en "voelen doe je van hart tot hart", zo zegt populair taalgebruik. Het zou mooi zijn wanneer er iemand opstaat die concreet kan maken wat dit betekent. Het hart is een spier, waarvan je het functioneren kunt (ont)regelen via gedachten, emoties en gevoelens. Verliefdheid doet jouw hart sneller kloppen en liefdesverdriet leidt tot een gebroken hart en hartzeer. Maar bovengenoemde uitleg van houden van spreekt niet over een rol van het hart daarbij.
Dit doen wel mensen die geloven in chakra’s. Chakra's bestaan niet fysiek, maar hebben een symboolfunctie, waarvan je kunt leren. “Het hartchakra is het centrum van de liefde, de geborgenheid en het medeleven”. Maar het kennen van de waarheid daarvan ligt buiten de werking van onze zintuigen, hoogstens in het bewustzijn.

Stromende liefde is ook het beeld van iemand die eerst zelf put uit de bron door zijn/haar kom in de stroom te houden en die alles weggeeft wat uit de kom overstroomt. Geef onvoorwaardelijk weg wat je over hebt.

Elk is

Verstand omsluit elk is met is-niet en besluit elk is-niet met is. Met het verstand verdelen wij en onderscheiden wij het één van het ander.
Met het kleine verstand wordt het één door het ander bepaald.
Met het grote verstand behoort het één bij het ander. Zonder verstand is het één het ander. (Ray Grigg).

Liefde is vooral een werkwoord

Leven vanuit het hart betekent dat je leeft op basis van je innerlijke gevoelens, intuïtie en ware verlangens. In plaats van te worden geleid door externe verwachtingen, normen en maatschappelijke druk, neem je beslissingen die aansluiten bij je diepste waarden en verlangens. Leven vanuit het hart houdt ook in dat je openstaat voor je gevoelens en deze op een gezonde manier uitdrukt en verwerkt. Het betekent dat je verbonden bent met jezelf en met anderen op een authentieke en liefdevolle manier. Om te leven vanuit het hart is het belangrijk om stil te staan bij wat voor jou belangrijk is en wat je echt wilt in het leven. Door te luisteren naar je intuïtie en je gevoelens serieus te nemen, kun je keuzes maken die echt bij je passen en die je vreugde en vervulling brengen.
Vanuit je hart leven is een vorm van en-en leven: je houdt balans tussen denken en voelen en wat je intuïtief (en daarmee onmiddellijk) te binnen schiet. Volg je hart en gebruik je hoofd. Geen van de drie onderdelen heeft prioriteit of een hogere waarde. Je ervaart het (in het) midden en probeert te handelen naar wat alle drie bronnen je ingeven.

Helen Fisher over romantische liefde

Ik begon te beseffen dat romantische liefde geen emotie is. Ik had altijd gedacht dat het een serie van emoties was, van heel hoog tot heel laag. Maar eigenlijk is het een drijfveer. Het komt van de motor van het verstand, het behoeftige deel van het verstand, het verlangende deel van het verstand. Het soort verstand -deel van het verstand- wanneer je reikt naar dat stukje chocolade, wanneer je die promotie op het werk wilt verdienen. De motor van het verstand. Het is een drijfveer.

Liefde is ongrijpbaar

We zijn het allemaal waard om het te beleven. Liefde is en hoeft alleen maar ontdekt en gekoesterd te worden. Liefde stroomt vrij nadat blokkades opgespoord en opgeheven worden.
Zonder liefde geen vrijheid en zonder vrijheid geen liefde.

Riekje Boswijk-Hummel in het boek van Han Kuik 'De moed tot liefde. De weg naar liefde, vervulling'.
"Liefde is echt een diepe intentie. Die ligt dieper dan het gevoel, in feite nog dieper dan het hart, het is een intentie van de ziel".

Machtsstrijd tussen oudergenoten

Het is niet vanzelfsprekend dat oudergenoten -broers en zusters met één of meer gemeenschappelijke ouders- van elkaar houden. Hoe komt dat eigenlijk?

Door het leeftijdsverschil van broers en zusters is er wanneer iedereen nog thuis woont ook een verschil in macht. Of de oudere broer is fysiek sterker of de oudere zuster is handiger in het krijgen van haar zin. Van dat verschil maken kinderen soms graag misbruik.
Ouders proberen wel om hun aandacht liefde gelijkmatig te verdelen, maar zijn daar niet altijd consequent in. De een is een oogappeltje of ruzies worden beteugeld met de oproep “wees als oudere nu de wijste” en er wordt niet gekeken wie een ruzie heeft veroorzaakt. Wanneer twee kinderen ruziën hebben twee schuld. Dat is juist, maar het is niet gezegd dat beide evenveel schuld hebben.
Kortom veel kinderen denken al snel dat de andere(n) meer erkenning krijgt. Helaas zijn er ook veel ouders die de twijfel van kinderen gebruiken om hen aan te moedigen meer hun best te doen. Het onthouden van liefde of doen twijfelen of er wel onvoorwaardelijk van kinderen wordt gehouden is een kwalijke vorm van opvoeden en disciplineren.

Zo wordt al vroeg een basis gelegd voor een machtsstrijd, die bij het klimmen der jeugdjaren telkens weer nieuwe vormen aanneemt. Terwijl gezinsleden op een gegeven moment het huis uitgaan, zal niet ieder kind er voor kiezen om voor die tijd een einde te maken aan die strijd. Ook als er een relatief groot leeftijdsverschil is zal het oudere kind al snel denken "laat maar zitten'. Het gevolg en vervolg kan een leven lang duren en weer oplaaien wanneer kinderen gedwongen moeten samenwerken in het verzorgen van hun ouders of hun begrafenis en afhandelen van de erfenis.

Ook kinderen zitten er niet altijd mee of zaken wel eerlijk verlopen. In de kindertijd kan dan een hekel worden opgebouwd die nog niet is verdwenen wanneer iedereen het ouderlijk huis heeft verlaten. Wanneer kinderen volwassen zijn dan is de verwachting dat iedereen zich evenwaardig ten opzichte van elkaar gedraagt. Maar dat is vaak een onuitgesproken verwachting, zodat die opvatting in de praktijk niet altijd wordt gedeeld of bijvoorbeeld bij de aangetrouwde kant geen instemming vindt. Een jonger kind dat relatief dominant is kan na zijn 18e levensjaar er geen enkele been in zien om de machtsverhouding vanaf dat moment om te draaien. “Nu is het mijn beurt”.
Een machtsstrijd binnen een gezin kost veel energie en levert veel verdriet op. En de spanningen lopen nog hoger op wanneer de impliciete boodschap van ouders is dat hun kinderen expliciet zeggen dat ze van elkaar houden, terwijl ze het eigenlijk niet zo voelen. En dan is elke verjaardag een pijnlijke herinnering dat dit niet vanzelfsprekend is.

Riekje Boswijk-Hummel is een therapeute die een bruikbaar boek heeft geschreven over de achtergronden van een machtsstrijd. Ook draagt zij bruikbare oplossingsrichtingen aan.

Oorzaak: opvoeding, discutabele pedagogie
Gevolg: jaloezie, kindertrauma,
Verband: competitie, worsteling met liefde

We bevinden ons in een begeerte crisis

Libido verschilt over culturen. Volgens onderzoek heeft bijna de helft van de Japanse meisjes en een kwart van de Japanse jongens geen zin in seks. In deze column gaat het over de begeerte binnen langdurige relaties. De chinezen wisten het al: wanneer een pas getrouwd stel een boon in een pot stopt voor elke keer dat ze seks hebben en na het eerste jaar er juist weer een boon uithaalt, dan zal de pot nooit leeg raken.

Sara Berkeljon interviewt voor de Volkskrant psychologe Esther Perel over haar nieuwste boek.

De boodschap van Esther Perel is dat het moderne romantische ideaal voor vrijwel niemand haalbaar is. We bevinden ons in een begeertecrisis. Perel: “Mijn boek gaat over stellen die van elkaar houden, maar elkaar niet of niet meer begeren. Dat is een taboe. Waar mensen zich vroeger schaamden voor hun seksleven, schamen ze zich nu voor het ontbreken daarvan. De crisis van het begeren bestaat overal waar het romantisch ideaal geldt. Het is een wereldcrisis”.

Erotische intelligentie

Een vaste relatie geeft zekerheid, maar hoe houd je het spannend?
De meeste mensen zoeken zekerheid in hun relatie. Ze willen een betrouwbare, monogame partner die ze door en door kennen. Maar een intieme en gelijkwaardige relatie leidt niet noodzakelijk tot een goed seksleven. En juist het ontbreken van erotiek kan een relatie onder druk zetten.
In onze huidige maatschappij zijn de belangrijkste waarden die we nastreven in een relatie: gelijkwaardigheid, vertrouwen en eerlijkheid. Deze waarden zijn echter dodelijk voor een opwindend seksleven, dat juist gebaat is bij machtsspelletjes, oneerlijke voordelen en verleidelijke manipulaties. Perel neemt ons mee in deze paradox tussen liefde en lust en toont aan dat intimiteit en erotiek goed samen kunnen gaan in een sterke relatie.

Erotische intelligentie, kun je verlangen naar iets wat je al hebt? (bol.com)
Berkeljon:
Er bestaan koppels die het wel kunnen, een lange relatie en een bevredigend seksleven. Wat is het geheim?
"We weten een paar dingen. De partners gunnen elkaar hun fantasieën zonder erover te oordelen. Als de ander hen een keer afwijst, vatten ze dat niet persoonlijk op, maar proberen ze iets anders. De partners zien elkaar als erotische wezens, niet uitsluitend als vader, moeder of echtgenoot. Ze zijn intiem, maar niet versmolten". Zie haar Ted Talk in deze video.
In de paradox tussen liefde en verlangen lijkt het vreemde, dat juist deze ingrediënten die liefde voeden -wederkerigheid, veiligheid, zorg, verantwoordelijkheid voor de ander- soms de ingrediënten zijn die verlangen verstikken. Want verlangen gaat vaak gepaard met gevoelens die niet altijd de liefde ten goede komen: jaloezie, bezitsdrang, agressie, macht, dominantie, ondeugendheid, onheil. In principe zullen de meesten van ons 's nachts opgewonden raken door dezelfde zaken waar we overdag tegen demonstreren. De erotische geest is niet erg politiek correct.
Tot zover een citaat uit haar lezing.

Er is een bovengrens aan de mate van verbonden zijn. Verlangen vraagt een zekere ruimte en afstand. "Vuur heeft lucht nodig". Wie de ander wil veranderen en knechten doodt alle affectie.
We zijn nooit 100% twee, maar we kunnen en willen ook niet 100% van de tijd samengesmolten (één) zijn. Wie zich bewust is van de tegenstrijdigheid om tegelijkertijd autonoom en verbonden te willen zijn, kan leren de positieve spanning tussen die twee behoeftes te optimaliseren. Wie de switch in aandacht tussen beiden weet te timen kan dit zelfs moeiteloos toepassen. Dit is de 'erotische intelligentie' die we kunnen ontwikkelen.

Transformatie

Over het boek De zeven eigenschappen van effectief leiderschap zegt Stephen Covey:
“Ik heb die zeven eigenschappen niet zelf bedacht. Het zijn algemeen bekende principes die in alle wereldgodsdiensten terug te vinden zijn. In feite is het common knowledge, al is het dan geen common practice – en daarin zit het probleem. Naar onze aard zijn we reactief ingesteld en geneigd om uit eigenbelang te handelen. Maar als mensen zijn we tegelijk tot hogere zaken in staat en kunnen we een proactieve houding ontwikkelen, waardoor we ons eigen lot in handen nemen en iets kunnen toevoegen aan het geluk van de mensen om ons heen”.

De zeven eigenschappen zijn:
1. Wees proactief
2. Begin met het einde voor ogen
3. Begin bij het begin
4. Denk in termen van winnen/winnen
5. Probeer eerst te begrijpen, dan begrepen te worden
6. Werk synergistisch
7. Hou de zaag scherp

Van reactief via pro-actief leven naar transformeren wie je zou kunnen zijn. We leren en ontwikkelen via een blik in de spiegel die een ander ons biedt en door zelfinzicht. We transformeren door te weten wat te accepteren en wat los te laten.

Covey gaat ervan uit dat je pas echt blijvend kunt veranderen als je dat van binnenuit doet – als je niet je gedrag maar je karakter onderzoekt en aanpast. Die verandering kan ook alleen maar in overeenstemming zijn met wie je nu bent: een geheel ander mens willen worden is gewoon niet realistisch. Het is het vermogen te weten wie je bent en wat je wilt bereiken in het leven, met alle beperkingen van dien, waardoor je tevredener en succesvoller kunt worden. Succes meet je dan niet af in termen van geld of status, maar door te kijken in hoeverre je het door jezelf gevisualiseerde doel hebt bereikt of gaat bereiken.
Je weet dan in elke situatie die zich voordoet in je leven wat de beste reactie of de volgende stap is.



Sean Covey is de zoon van Stephen R. Covey.

De theorie van Covey sluit aan bij de theorie U van Otto Scharmer.
Theorie U gaat over persoonlijk leiderschap, met als kernvraag: Hoe kan ik als mens een volstrekt eigen bijdrage leveren aan de maatschappij, die tegelijkertijd aansluit bij wat de omgeving echt nodig heeft? Otto Scharmer nodigt ons uit om de wereld op een nieuwe manier te zien. Waar en hoe we onze aandacht inzetten is de sleutel tot wat we creëren. Hetgeen ons vaak weerhoudt om 'in het nu te zijn', is wat Scharmer onze blinde vlek noemt, een plek in ons innerlijk waaruit we handelen. Het is van het grootste belang om ons van deze blinde vlek bewust te worden. Door het U-proces te doorlopen leren we in contact te komen met ons ware zelf. De stappen in het proces zijn een open geest (niet oordelen), een open hart (onbevooroordeeld waarnemen) en een open wil (contact maken met spirituele intelligentie en open laten wiens wil je gaat volgen). Deze laatste fase is vergelijkbaar met de wijsheid van Socrates: weten dat je eigenlijk niets zeker weet, wat je bescheiden maakt en je voorbereidt op waardevol inzicht dat intuïtief tot je kan komen.
In deze video noemt Scharmer gaan door dit proces 'presencing', 'to sense and bring in the present one's highest future potential', ofwel het hoogst haalbare toekomstige potentieel waar te nemen en in het nu te realiseren.

Seksuele intimidatie is machtsmisbruik

Van lust tot last

Sissen, op agressieve wijze om seks vragen, vrouwen reduceren tot lustobject of hen uitmaken voor hoer. Dit soort gedrag moet verboden worden en beboet. Dat vindt een groep van negen Nederlandse mannen en vrouwen. Op de website straatintimidatie.nl zijn zij een burgerinitiatief begonnen. Doel is het ophalen van 40.000 handtekeningen, zodat het onderwerp op de agenda van de Tweede Kamer komt. Volgens kenniscentrum seksualiteit Rutgers WPF heeft een kwart van de Nederlandse vrouwen in de leeftijd van 25 tot 70 jaar wel eens te maken met seksueel kwetsende opmerkingen in de openbare ruimte.

Op de site is het volgende te lezen.
Een onbekende vrouw uitschelden voor ‘hoer’ of reduceren tot een seksueel object is niet hetzelfde als een toenaderingspoging. Straatintimidatie is een manier om vrouwen hun 'plaats' te wijzen, een manier om hen te laten weten: “Je kan rondlopen, studeren, werken, maar je blijft een vrouw. En dus hebben wij wat over je te zeggen”.
De meeste aspecten van straatintimidatie zijn (net) niet te vatten onder het verbod op bedreiging of op belediging. Dit geldt zelfs het uitschelden voor ' hoer', omdat dit naar de letter genomen een aanduiding voor een beroep is. Herhaaldelijk "Wil je seks?" in het gezicht van iemand zeggen, kan naar de letter ook opgevat worden als een toenaderingspoging.
Zo wordt dit gedrag echter niet ervaren door vrouwen. Zij voelen zich vernederd, zo niet bedreigd. De jongens die dit gedrag vertonen, weten dit ook. De reden van straatintimidatie is niet versieren, maar intimideren.
Daarnaast moet voor belediging en bedreiging aangifte worden gedaan. Een boete kan sneller door een agent opgelegd worden. Het slachtoffer hoeft dan geen procedure in.

Zijn er nog bewustwordingsprojecten?

Met alleen een boete kom je er inderdaad niet. Er zijn veel mensen bezig met bewustmakingsprojecten zoals Hollaback en Stop Street Harrassment. Sommige gerelateerde projecten zijn speciaal gericht op mannen, zoals bijvoorbeeld White Ribbon, en in Nederland eMANcipator.

Op de site kun je een petitie tekenen en zo de overheid vragen door middel van wetgeving een duidelijk signaal af te geven dat dit gedrag niet wordt getolereerd.

Het zou mooi zijn wanneer iedereen zich zo vrij voelt als het Turkse meisje Sule in een column van Harriet Duurvoort, die het initiatief naar zich durft toe te trekken.

Een man, daar is ze nu niet mee bezig. Hoewel.

'Ik was laatst een maand in Analya. Alleen maar Nederlanders daar. Die hebben daar vijftien jaar terug voor tien keer niks een huis gekocht. Ik ontmoette er een leuke vent, Bert, een fietsenmaker. 'Wat heb ik nog in Nederland te zoeken!' zei hij steeds'.

Misschien is dat wel haar toekomst. Haar zeepaard in Turkije zou zomaar Hollands kunnen zijn. 'Want Turkse mannen en ik - ik ben ooit zeven jaar getrouwd geweest - dat botert gewoon niet zo'.

Een Antilliaanse jongen fietst langs, breedglimlachend vaart minderend, klaar om ons van mannelijk commentaar te voorzien. Nog voordat hij de kans heeft om te sissen, roept Sule: 'Hé stuk, alles goed? Wat heb je toch een lekker kontje!'.

Het blijft altijd oppassen

Terug naar de Tweede Kamer. Ook politici worstelen met de juiste aandacht en het maken van suggestieve opmerkingen rondom veiligheid.

Denkfouten maken we allemaal

En de reden daarvoor is dat ons brein voorbereid moe(s)t zijn op acuut gevaar. Toen we nog bedreigd werden door gevaarlijke dieren in prehistorische tijden kon een snelle reactie jouw leven redden. Wie patronen kon detecteren die wezen op het naderen van dat gevaar kon simpelweg eerder reageren. Een keer te vaak gevaar zien is minder erg dan een keer te weinig.
Als overblijfsel van de manier waarop ons brein gevormd is door om te gaan met mogelijk gevaar maken we tegenwoordig nog steeds denkfouten, hoe slim we ook denken te zijn.
Schrijfster en psycholoog Suzanne Weusten is oprichter van De Denkacademie.
In haar boek haalt zij voorbeelden van denkfouten uit haar eigen leven aan en uit onderwerpen die in 2017 in het nieuws zijn geweest. Prettig is ook dat zij aandacht besteedt aan de foute conclusies en fraudes die wetenschappers in het verleden hebben gedaan. En dat ze vervolgonderzoek aanhaalt, die verdiept en nuanceert.

In de Volkskrant schrijft zij een beschouwing:
“Ik besloot het denkproces onder de loep te nemen. Hoe denken we eigenlijk? Zit er een systeem in de dwaalwegen van het denken? En kun je ze voorkomen? Mijn onderzoek leerde me dat de mentale missers niets zeggen over intelligentie, maar des te meer over de eigenaardigheden van het menselijk brein. Ons denksysteem is een zuinig apparaat dat snelheid verkiest boven grondigheid en eenvoud boven complexiteit. Als het makkelijk kan, waarom zouden we dan moeilijk doen? Dus zien we in een schichtig kijkende man al snel een potentiële inbreker en vertrouwen we een keurige dame op leeftijd blindelings. Of storten we ons spaargeld op de rekening van de aardige adviseur, om er later achter te komen dat we erin zijn geluisd. Het is de keerzijde van een efficiënt brein.
Maar de verraderlijkste dwaalweg van het denken, zo ontdekte ik, is niet de vooringenomen houding ten opzichte van anderen, maar het rooskleurige beeld dat we van onszelf hebben. Wij vergissen ons niet, want wij zijn slim. Anderen doen domme dingen”.

Lees ook: "Boeken van Suzanne Weusten".

Een lustpil voor vrouwen, is dat gek?

Wie een lustpil op de markt wil brengen moet met DSM-5 in de hand aantonen dat er een medische noodzaak is voor het slikken daarvan. Wie kan aantonen dat er sprake is van een wetenschappelijk onderbouwd syndroom van seksueel disfunctioneren is spekkoper. Snel patent aanvragen op wat varianten van lustpillen voor vrouwen en het grote verdienen kan beginnen. Vervolgens maak je de geesten rijp zijn met twijfel aan het eigen gezonde functioneren of liever niet-functioneren. Dat heet een vorm van medicaliseren.
Veel mannen en vrouwen is na verloop van tijd de lust vergaan om vaak met elkaar te vrijen. Ze wijzen naar elkaar: hij kan niet meer of zij wil niet meer. “Kan-niet ligt op het kerkhof en wil-niet ligt ernaast”. Hun seksleven zo dood als een pier.

Natuurlijk zijn er mannen die wel willen en bereid zijn om viagra te slikken om zichzelf en hun vrouw ter wille te zijn. Omgekeerd zijn er ook vrouwen die bereid zijn te verklaren dat zij wel zouden willen, maar dat er bij hen niets gebeurt wanneer zij tekenen van opwinding bij hun man zien. En vervolgens te denken dat die lust kunstmatig kan worden opgewekt.
In de meeste relaties kan de ander zin maken en hoeft er geen pil aan te pas te komen. Wanneer er korte of langere tijd niet veel opwindends gebeurt is er nog geen man overboord. No problem, even goede vrienden. Ook elkaar een tijdje met rust laten is een vorm van liefde.

Wanneer die periode te lang duurt, is dat een teken aan de wand en ga je onderzoeken waar het aan ligt. En dan ben je blij wanneer er ook een pil achter de hand is om een technisch mankement te verhelpen. Maar de kans is veel groter dat de passie is gedoofd en dat verdoezel je niet met dat het "tussen de oren zit". Niemand de schuld geven is ook een vorm van liefde.

Zoals bij zoveel problemen tussen de seksen gaat het er om het lef op te brengen om zaken bespreekbaar te maken en jezelf kwetsbaar op te stellen. Dat zoiets niet altijd gemakkelijk is zou best bij de ander mogen rekenen op wat compassie. Ook dat is een vorm van liefde.

Ik acht de kans groot dat de opwinding een stuk groter wordt wanneer mannen en vrouwen nog wat vaker van rol wisselen en vrouwen meer initiatief nemen. Dan groeit ook het wederzijdse begrip dat ongrijpbare zaken als liefde en passie opwekken niet eenzijdig zijn te benaderen. Zo komt liefde weer in vorm.

Zembla onderzocht hoe de farmaceutische industrie probeert een sekspil voor vrouwen in de schappen te krijgen.

Op haar site valt te lezen:

Voor mannen met seksproblemen is er sinds 1998 Viagra. Fijn voor die mannen, maar ook voor de farmaceutische industrie. Die verdient jaarlijks miljarden aan medicijnen tegen erectiestoornissen. Het is big business. Daarom proberen fabrikanten van geneesmiddelen al jaren een lustopwekker te ontwikkelen voor vrouwen die geen zin hebben in seks. FSIAD, female sexual interest/arousal disorder, heet die aandoening in de psychiatrie. Er is van alles geprobeerd: pillen, pleisters, neussprays en gels, maar geen enkel middel is nog door de geneesmiddelen-keuring heen gekomen.

Ook in ons land is er veel aandacht voor een lustpil voor vrouwen. Adriaan Tuiten uit Almere ontwikkelt met zijn bedrijf Emotional Brain pillen waardoor vrouwen meer zin krijgen. Hij heeft recent toestemming gekregen van de autoriteiten om zijn pillen op duizenden vrouwen te testen.

'43% van de vrouwen heeft seksuele stoornis'
Volgens farmaceutische bedrijven zou bijna de helft van de vrouwen aan een of andere seksuele stoornis lijden. Rond de introductie van Viagra verschijnt hierover in een belangrijk wetenschappelijk tijdschrift, de JAMA, een artikel waarin onderzocht wordt hoeveel vrouwen een seksuele stoornis hebben. Vrouwen krijgen 7 vragen voorgelegd waarop ze alleen ja of nee mogen antwoorden. Op grond van één keer ja antwoorden is de conclusie van het artikel dat 43% van de vrouwen lijdt aan een seksuele stoornis, oftewel een psychiatrische aandoening.

Banden met industrie
Later blijkt dat twee van de auteurs van het artikel financiële banden hebben met Pfizer, de producent van Viagra. Het tijdschrift moet een correctie plaatsen, want dit was niet vermeld. Hoewel het onderzoek niet door iedereen serieus wordt genomen, duikt de 43% steeds weer op. Ook op de site van het Nederlandse bedrijf Emotional Brain van Adriaan Tuiten.

Maar onderzoeken met hoge percentages zijn meestal afkomstig van de farmaceutische industrie of van wetenschappers die hier banden mee hebben. Onafhankelijke onderzoekers komen uit op een veel lager aantal vrouwen.

Spiritueel meeleven tijdens het stervensproces

Er is de laatste jaren terecht meer aandacht gekomen voor de slotfase van het aardse leven. Mensen krijgen vaker dan vroeger begeleiding en ondersteuning bij hun persoonlijke beleving van het stervensproces. Toch is dit niet de enige manier waarop iemand kan 'meeleven' met stervenden. Er blijken ook ervaringen te bestaan waarbij direct betrokkenen spiritueel lijken in te tunen op sterfbedvisioenen en bijnadoodervaringen. In sommige gevallen kun je er moeilijk omheen dat er meer aan de hand is dan een simpele fantasie, en het is dan ook belangrijk dat het aantal gedocumenteerde ervaringen wordt uitgebreid. Een voorbeeld van zo'n geval is de ervaring van verpleegster Margaret Moser. Zij zag in 1949 diverse keren dezelfde verschijning als haar stervende patiënt. Ze nam die verschijning van een overleden vrouw zo duidelijk waar dat ze later in staat was de zoon van de verschenen overledene te herkennen omdat zijn gezicht zo sterk op dat van haar leek. Mrs. Moser beschrijft haar eigen ervaring als volgt:
"In de winter van 1948-1949 verpleegde ik een heel erg zieke oude dame, Mrs. Rose B. Ze was erg intelligent, had een goede opleiding gehad en was zeer cultureel ingesteld en ze woonde al vele jaren in New York City. Op dat moment verbleef ze in het Savoy Hotel op Fifth Avenue en tot op het allerlaatste moment bleef ze geestelijk actief.
Op een middag had ik mijn patiënt vroeg naar bed gebracht voor een middagdutje en ik zat aan het tafeltje naast het raam haar kaart bij te werken. Ik zat met mijn gezicht naar het bed, de deur was achter me. Mrs. B. lag te slapen, maar plotseling zag ik haar rechtop zitten en wuiven. Ze zag er gelukkig uit, haar gezicht één en al glimlach. Ik keek naar de deur omdat ik dacht dat één van haar dochters was binnengekomen; maar tot mijn grote verbazing zag ik een oude dame die ik nog nooit eerder had gezien. Ze leek sprekend op mijn patiënte ?diezelfde lichtblauwe ogen, maar een langere neus en een zwaardere kin. Ik zag haar heel duidelijk, want het was klaarlichte dag; de luiken waren maar een heel klein beetje dicht. De bezoekster liep naar mijn patiënte toe, bukte zich en toen gaven ze elkaar, voor zover ik het me kan herinneren, een kus. Maar toen ik opstond en naar het bed liep, was ze weg.
Mrs. B. zag er erg gelukkig uit. Ze pakte mijn hand vast en zei: "Dat was mijn zuster". Toen viel ze weer vredig in slaap. Later zag ik dezelfde verschijning nog twee keer, maar niet meer zo duidelijk en vanuit een andere kamer. Maar iedere keer als ze kwam, was mijn patiënte altijd opgetogen". Een paar weken later stierf Mrs. B. Op haar begrafenis, zag Margaret Moser een man die sprekend leek op de verschijning die ze had gezien. Ze vroeg aan één van Mrs B's dochters wie dat was. Het bleek de zoon van de overleden zus van Mrs B.

Auteur Titus Rivas