Bewustwording, waardering en wil laten zich lastig verklaren met materie

Op Ted.com een lezing van David Chalmers. Hij vraagt zich af of bewustzijn een universeel fundamentele eenheid is, zoals massa, ruimte en tijd dat ook zijn. Hij behandelt de consequenties van dit denken via het panpsychisme. Elk organisme heeft een bepaalde graad van bewustzijn. Dit denken heeft gevolgen voor ons handelen en onze ethiek.
Wikipedia meldt het volgende.
Panpsychisme is een metafysisch begrip en een filosofische leer. Het woord komt uit het Grieks: 'pan'= alles, geheel en 'psychè' = ziel, geest; het is een synoniem van 'al-bezielings-leer'. Panpsychisme gaat ervan uit dat ofwel alle materie bezield is, ofwel, in ruimere zin, dat de kosmos als organisme bezield is. Hiermee wordt niet bedoeld dat alle materie levend is of bewustzijn bezit, maar eerder dat de samenstellende delen van de materie of wat het vormgeeft een soort bewustzijn heeft. Het panpsychisme kent aldus niet alleen aan mens en dier, maar ook aan planten en aan alles in de anorganische natuur een vorm van bewustzijn toe. Dus ook materie zou volgens het panpsychisme van psychische aard zijn, met als conclusie de identificatie van psychè met substantie.

Bekende vertegenwoordigers van panpsychisme zijn Rupert Sheldrake (morfogenetische velden) en Thomas Nagel. Hoewel Sheldrake en Nagel beiden een bredere kijk hebben op bewustzijn en de aard van de werkelijkheid, zijn hun benaderingen en ideeën verschillend. Sheldrake stelt dat bewustzijn niet alleen inherent is aan de geest van levende organismen, maar ook aan het hele universum. Nagel erkent de beperkingen van de wetenschappelijke benadering om de ervaring van bewustzijn te begrijpen, maar benadrukt dat bewustzijn zich bevindt in de subjectieve ervaring van de geest.

Thomas Nagel is hoogleraar filosofie en rechtsgeleerdheid aan de Universiteit van New York. Hij heeft zich in zijn essay Panpsychism (1979) beziggehouden met dit begrip. Hij definieert panpsychisme als "de visie dat de meest fundamentele fysische componenten van het universum mentale eigenschappen hebben, ongeacht zij delen zijn van levende organismen". Hij stelt dat het panpsychisme volgt uit een enkele op zich plausibele premissen (hoewel hij daarmee niet stelt dat het panpsychisme plausibel is).

1. Material composition. Een organisme bestaat louter uit materiële onderdelen. Alle onderdelen van ons bestaan al een (veel) langere tijd vooraleer zij tot bij ons kwamen en deel van ons werden.
2. Nonreductionism. Alledaagse mentale toestanden als gedachten, gevoelens, emoties, ... zijn geen fysische eigenschappen van een organisme, noch zijn zij ertoe reduceerbaar.
3. Realism. Deze mentale toestanden zijn wel delen van het organisme, en daarbij zijn ze geen delen van de ziel, noch zijn eigenschappen van "niets". Ze kunnen niet in het niets zweven.
4. Nonemergence. Werkelijke emergente eigenschappen bestaan niet. Alle eigenschappen van een complex systeem bestaan uit kleinere onderdelen van dit systeem en hun onderlinge interactie. In plaats van holistisch te stellen dat er eigenschappen van het geheel zijn, die niet uit de onderdelen voortkomen en dus "uit het geheel" emergeren, is het volgens Nagel plausibeler te stellen dat er gewoon nog onbekende onderdelen of onbekende eigenschappen van deze onderdelen zijn.

Uit deze vier premissen volgt volgens Nagel panpsychisme: als mentale eigenschappen niet reduceerbaar zijn tot fysische eigenschappen en als ze daarnaast wel al in deze basisonderdelen moeten zitten, dan moet men aannemen dat de basisonderdelen van deze wereld mentale eigenschappen hebben. Omdat alle materie in staat is om een onderdeel te zijn van een organisme, moet dus alle materie mentale eigenschappen hebben.
Bewustwording, waardering en wil, het zijn enkele geestelijke processen die zich lastig laten verklaren met materie. Zonde, vindt filosoof Thomas Nagel, want daardoor lopen we het risico een deel van de natuur nooit te kunnen ontrafelen. Biologie, evolutie en de kosmos, we kunnen ze niet verklaren als we niet ook oog hebben voor het geestelijke, betoogt Nagel.

Neem het bewustzijn. De geest is ook onderdeel van ecosystemen die zich hebben ontwikkeld door evolutie. Daarom schiet traditionele evolutionaire biologie - uitsluitend gericht op het materiële - fundamenteel tekort. Ook de geschiedenis van het heelal en de oerknal, waarmee de voorwaarden voor evolutie werden gecreëerd, laten zich niet verklaren op basis van het tastbare alleen. Een juiste interpretatie van de natuur zou immers ook een verklaring moeten geven voor de aanwezigheid van ons bewustzijn, dat niet tot materie is terug te brengen.

Nagel plaatst zijn vraagtekens niet vanuit een bepaalde religieuze overtuiging. Ook biedt hij geen duidelijk alternatief. Maar in Geest en kosmos suggereert hij wel dat als de materialistische benadering incompleet is, andere beginselen ook wel eens een rol zouden kunnen spelen bij het ontstaan van de natuur.

Geest en kosmos, hoe houdbaar is de neodarwinistische visie? (bol.com).
Jacob Jolij. Wat is bewustzijn nou eigenlijk? Ebook Tooltip. Een prikkelende zoektocht van neurobiologie tot parapsychologie (bol.com).

Een gelukkige wending in het leven

De Volkskrant heeft een thema over wendingen in het leven. Op 15 juli het verhaal van Huub Buijssen, die eerst te horen dat hij nog maar kort had te leven en toch een tweede kans kreeg. In de tussentijd verdiepte hij zich in de vraag waar een mens geen spijt van zou moeten krijgen in zijn leven.
Een citaat:
Geluk overvalt tuinderszoon Buijssen nu als hij met zijn laarzen op het land staat. Sinds die ene week, die hij steevast omschrijft als 'heuglijk', werkt hij dagelijks drie uur in de moestuin. Dan denkt hij vaak aan een toepasselijk Chinees gezegde: 'Als je een avond gelukkig wilt zijn, moet je een fles wijn drinken, wil je een jaar gelukkig zijn, moet je trouwen, maar wil je een leven lang gelukkig zijn, dan moet je gaan tuinieren'.
Vorig jaar las hij The top 5 regrets of the dying van de Australische schrijfster Bronnie Ware. Ware werkte jarenlang als stervensbegeleider en tekende op waarvan mensen in de laatste maanden van hun leven spijt hadden. Het leverde een opmerkelijk eenduidig lijstje op. Buijssen pakt het boek erbij, vertelt dat hij zichzelf in de week van de fatale diagnose dezelfde vragen heeft gesteld.
Hij loopt de spijt-top-5 langs en vinkt af. Hij had wél de moed gehad zijn eigen leven te leiden. Hij had zijn gevoelens voldoende geuit. Hij had voldoende genoten. Hij had niet te hard gewerkt. Maar bij het vijfde spijtpunt moest hij passen: Hij had, besefte hij, niet genoeg tijd en aandacht voor zijn vrienden gehad. Dat is veranderd: 'Vroeger zegde ik makkelijk afspraken af, maar dat doe ik niet meer. Ik realiseer me nu hoe waardevol vriendschappen zijn. Uit onderzoek blijkt dat vrienden de belangrijkste geluksbrengers zijn'.
Er was nog een zesde, zelf geformuleerde spijtvraag die hem bezighield: had hij voldoende liefgehad? Of beter nog: had hij zijn liefde voldoende getoond? Een vraag die hem snel tot daden bracht. Toen zijn moeder niet meer alleen kon zijn en hij met zijn broers en zussen een oppasrooster maakte, bood hij zich aan voor de minst geliefde avond: de zaterdag. Bijna zeven jaar lang reisde hij elke zaterdagavond naar Limburg om te 'mama-sitten' om pas zondagmiddag terug te keren naar Tilburg.
Tot zover de Volkskrant.

De lijst van 5 zaken waarvan stervenden spijt van kunnen krijgen is geschreven door Bronnie Ware.
Na een aantal jaar zoeken naar een baan die haar écht voldoening gaf, accepteerde Bronnie Ware zonder de juiste diploma's of ervaring een baan in de palliatieve zorg. Al snel bleek ze haar ware roeping gevonden te hebben. In de jaren dat ze stervenden begeleidde, veranderde haar leven compleet door alle inzichten en lessen die ze van hen leerde.

Op internet schreef ze een blog over de openhartige uitlatingen van mensen in de laatste fase van hun leven: waar hebben ze spijt van, wat zouden ze nu anders aanpakken?

Als ik het leven over mocht doen, een jonge vrouw op zoek naar vijf belangrijke levenslessen (bol.com).

We bevinden ons in een begeerte crisis

Libido verschilt over culturen. Volgens onderzoek heeft bijna de helft van de Japanse meisjes en een kwart van de Japanse jongens geen zin in seks. In deze column gaat het over de begeerte binnen langdurige relaties. De chinezen wisten het al: wanneer een pas getrouwd stel een boon in een pot stopt voor elke keer dat ze seks hebben en na het eerste jaar er juist weer een boon uithaalt, dan zal de pot nooit leeg raken.

Sara Berkeljon interviewt voor de Volkskrant psychologe Esther Perel over haar nieuwste boek.

De boodschap van Esther Perel is dat het moderne romantische ideaal voor vrijwel niemand haalbaar is. We bevinden ons in een begeertecrisis. Perel: “Mijn boek gaat over stellen die van elkaar houden, maar elkaar niet of niet meer begeren. Dat is een taboe. Waar mensen zich vroeger schaamden voor hun seksleven, schamen ze zich nu voor het ontbreken daarvan. De crisis van het begeren bestaat overal waar het romantisch ideaal geldt. Het is een wereldcrisis”.

Erotische intelligentie

Een vaste relatie geeft zekerheid, maar hoe houd je het spannend?
De meeste mensen zoeken zekerheid in hun relatie. Ze willen een betrouwbare, monogame partner die ze door en door kennen. Maar een intieme en gelijkwaardige relatie leidt niet noodzakelijk tot een goed seksleven. En juist het ontbreken van erotiek kan een relatie onder druk zetten.
In onze huidige maatschappij zijn de belangrijkste waarden die we nastreven in een relatie: gelijkwaardigheid, vertrouwen en eerlijkheid. Deze waarden zijn echter dodelijk voor een opwindend seksleven, dat juist gebaat is bij machtsspelletjes, oneerlijke voordelen en verleidelijke manipulaties. Perel neemt ons mee in deze paradox tussen liefde en lust en toont aan dat intimiteit en erotiek goed samen kunnen gaan in een sterke relatie.

Erotische intelligentie, kun je verlangen naar iets wat je al hebt? (bol.com)
Berkeljon:
Er bestaan koppels die het wel kunnen, een lange relatie en een bevredigend seksleven. Wat is het geheim?
"We weten een paar dingen. De partners gunnen elkaar hun fantasieën zonder erover te oordelen. Als de ander hen een keer afwijst, vatten ze dat niet persoonlijk op, maar proberen ze iets anders. De partners zien elkaar als erotische wezens, niet uitsluitend als vader, moeder of echtgenoot. Ze zijn intiem, maar niet versmolten". Zie haar Ted Talk in deze video.
In de paradox tussen liefde en verlangen lijkt het vreemde, dat juist deze ingrediënten die liefde voeden -wederkerigheid, veiligheid, zorg, verantwoordelijkheid voor de ander- soms de ingrediënten zijn die verlangen verstikken. Want verlangen gaat vaak gepaard met gevoelens die niet altijd de liefde ten goede komen: jaloezie, bezitsdrang, agressie, macht, dominantie, ondeugendheid, onheil. In principe zullen de meesten van ons 's nachts opgewonden raken door dezelfde zaken waar we overdag tegen demonstreren. De erotische geest is niet erg politiek correct.
Tot zover een citaat uit haar lezing.

Er is een bovengrens aan de mate van verbonden zijn. Verlangen vraagt een zekere ruimte en afstand. "Vuur heeft lucht nodig". Wie de ander wil veranderen en knechten doodt alle affectie.
We zijn nooit 100% twee, maar we kunnen en willen ook niet 100% van de tijd samengesmolten (één) zijn. Wie zich bewust is van de tegenstrijdigheid om tegelijkertijd autonoom en verbonden te willen zijn, kan leren de positieve spanning tussen die twee behoeftes te optimaliseren. Wie de switch in aandacht tussen beiden weet te timen kan dit zelfs moeiteloos toepassen. Dit is de 'erotische intelligentie' die we kunnen ontwikkelen.

Vertel het verhaal zoals jij het in overvloed wilt hebben

Esther en Jerry Hicks hebben veel geld verdiend door workshops te geven over de Law of Attraction oftewel de Wet (van aantrekking). Ze meenden zelfs dat positief denken ziektes als kanker in korte tijd kan genezen. Toen Jerry Hicks zelf kanker kreeg nam hij toch maar chemokuren, maar dit voorkwam niet dat hij op 84 jarige leeftijd aan de ziekte overleed. Je kunt wel veel krijgen maar geen fysieke onsterfelijkheid.

Inspiratie vond het echtpaar Hicks in channeling van een zekere Abraham. Het principe van de Wet is ook verfilmd in The Secret.

Het Instituut Voor Positieve Psychologie (IVPP) schrijft het volgende.
Zoals gezegd zijn er een aantal psychologische processen die verklaren waarom de Law of Attraction wel werkt. Ik noem er hier een paar.

• Sturen van de aandacht: als we ergens aan denken, zullen we er ook meer op letten. We zien dan eerder kansen als die zich aandienen. Het is dus niet zo dat er meer kansen zijn gekomen, maar alleen dat we de beschikbare kansen beter zien.
• Visualisatie: uit studies onder topsporters blijkt dat ons voorstellingsvermogen ons handelen kan verrijken. Met andere woorden: als je vaak aan iets denkt, zal je er uiteindelijk beter in worden of in ieder geval beter op voorbereid.
• Inspanning: als je iets wilt hebben, moet je er voor werken. Wanneer je vaak aan een Mercedes denkt, ga je misschien zoeken naar manieren om meer geld te verdienen. Daarnaast ga je actief op zoek mogelijkheden om een goedkope Mercedes te verkrijgen. Je gedachten veranderen nu niet de werkelijkheid, maar je gedachten sturen je acties en je acties maken een verandering in de werkelijkheid.

De mechanismen zijn dus anders dan verondersteld. Het denken leidt niet direct tot resultaat. Het zorgt er daarentegen voor dat je andere acties gaat ondernemen en die acties leiden tot het resultaat.
Tot zover het IVPP.

Belangrijk is actie ondernemen in een efficiënte en bewuste balans tussen doen en laten.

Het echtpaar Hicks roept op om jouw verhaal over gebrek om te bouwen tot een positief verhaal over overvloed. Met dat verhaal kun je alles wat je wenst in overvloed krijgen.

Een voorbeeld van een universeel nieuw verhaal. Vul voor “X” het onderwerp in waarvan je in overvloed wilt leven.

Ik vind het een prettig idee dat er in even ruime mate X voorradig is als de lucht die ik adem. Ik vind het een prettig idee meer X in te ademen en uit te ademen.
Ik vind het amusant om me voor te stellen dat er massa’s X naar me toe stromen. Ik zie in dat mijn gevoel over X van invloed is op X dat naar me toe komt. Ik ben blij dat ik begrijp dat ik met oefening mijn houding ten opzichte van X of wat dan ook kan sturen. Ik merk dat ik me beter voel hoe meer ik mijn verhaal van overvloed vertel.
Ik vind het prettig te weten dat ik de schepper ben van mijn eigen realiteit en dat de hoeveelheid X dat mijn ervaring binnenstroomt rechtstreeks verband houdt met mijn gedachten. Ik vind het prettig te weten dat ik de hoeveelheid X die ik ontvang kan aanpassen door mijn gedachten aan te passen.
Nu ik de creatieve formule begrijp, nu ik begrijp dat ik daadwerkelijk de essentie krijg van waar ik over denk, en bovenal nu ik begrijp dat ik aan hoe ik me voel kan aflezen of ik op X of gebrek aan X ben gericht, voel ik het vertrouwen dat ik op den duur mijn gedachten zal afstemmen op overvloed – en dat er een krachtige stroom X mijn ervaring zal binnen vloeien.
Ik begrijp dat de mensen om mij heen sterk uiteenlopende perspectieven hebben op aspecten van X en dat het niet nodig is dat ik hun meningen of ervaringen begrijp. Het lucht me op te weten dat ik dat niet allemaal hoef te analyseren. Het is heel prettig te weten dat mijn enige werk is dat ik mijn eigen gedachten over X afstem op mijn eigen verlangens over X en dat wanneer ik me goed voel, ik die afstemming heb gevonden.
Ik vind het prettig om te weten dat het niet erg is dat ik nu en dan negatieve emotie voel met betrekking tot X. Maar het is mijn intentie om snel mijn gedachten te richten in positievere richtingen, want het komt me logisch voor dat gedachten die goed voelen wanneer ik ze denk, positieve resultaten zullen brengen.
Ik begrijp dat X zich niet per se onmiddellijk in mijn ervaring zal manifesteren zodra ik mijn denken verander, maar ik verwacht wel gestage verbetering te zien als gevolg van mijn bewuste inspanning positievere gedachten te denken. Het eerste bewijs van mijn afstemming met X zal mijn verbeterde gevoel, mijn verbeterde stemming en mijn verbeterde houding zijn – daadwerkelijke veranderingen in mijn situatie mbt X zullen dan spoedig volgen. Daar ben ik zeker van.

Tot zover een deel van "het nieuwe verhaal", geciteerd uit het onderstaande boek.

Het was Eckhart Tolle die mensen waarschuwde om kritisch te zijn ten opzichte van hun eigen verhaal wanneer dat vooral wordt gekleurd en ingegeven door het ego en het pijnlichaam. Maar ook hij schrijft over het verwerven van overvloed.
In Een Nieuwe Aarde schrijft hij (blz 150).
Het erkennen van het goede dat al in je leven is, is de grondslag van alle overvloed. De werkelijkheid is: wat je denkt dat de wereld jou onthoudt is wat jij de wereld onthoudt. Je onthoudt het omdat je diep van binnen denkt dat je klein bent en niets te geven hebt.
Probeer eens een paar weken het volgende en kijk dan hoe je werkelijkheid erdoor verandert: geef mensen wat je denkt dat ze jou onthouden – lof, waardering, steun, liefde, zorg enz. Je hebt het niet? Doe dan gewoon alsof je het hebt en dan komt het.

Tot zover Tolle.

Sean Blackwell houdt zich al jaren bezig met de connectie tussen spiritueel ontwaken en ‘psychoses’ en in het bijzonder in relatie tot de DSM-4 diagnose bipolaire stoornis. Mensen met deze stoornis blazen hun ego op en lijden aan magisch denken. Hij schrijft het volgende.
Ook kinderen lijden wereldwijd aan de geestelijke aandoening ‘magisch denken’ omdat alle kinderen hun ontwikkeling op deze manier beginnen. Waarom denk je dat ze allemaal dol zijn op Harry Potter?

Dus vanuit deze beperking hebben zowel mensen die in stammen leven als kinderen magische gedachten. Eveneens vanuit beperking maar in iets mindere mate, beschouwt de moderne psychiatrie deze vorm van denken bij volwassenen als een teken van een geestesziekte terwijl in werkelijkheid magisch denken voor alle mensen op bepaalde niveaus van bewustzijn volledig normaal is.

Zelfs de recent overleden scepticus Rob Nanninga schreef over The Secret in Skepter.
Het geloof is niet in alle opzichten onzin. Op het terrein van menselijk relaties is het bijvoorbeeld waar dat een vijandige houding vijandschap oproept. Positieve gedachten leveren ook meer op dan depressieve. Maar dat valt gewoon binnen de normale wetenschap. Dat hoeven we niet te verklaren met een geheime wet die het hele universum beheerst en afstemt op wat mensen denken en voelen. Er is geen reden om aan te nemen dat alles wat mij overkomt met mijn gedachten te maken heeft. Ten eerste ben ik niet alleen op de wereld (u bent er ook nog) en ten tweede lukt het mij zelfs al niet om de val van een dobbelsteen te beïnvloeden.
‘Wanneer je dingen ziet die je niet wilt ervaren, spreek er dan niet over. Schrijf er niet over. Sluit je niet aan bij groepen die zich er zorgen over maken. Doe je best om ze te negeren’, sprak Abraham bij monde van mevrouw Hicks. Deze pagina had dus beter blanco kunnen blijven, want het wordt nu alleen nog maar erger. Sceptici trekken zelf de onzin aan.


Hoogleraar psychologie Roos Vonk ziet het anders.
De 3 tips om in actie te komen van Roos Vonk zijn de volgende.

1. Niet denken maar doen.
2. Positief denken is niet genoeg.
3. Doe het.

Zie ook deze video.
Je begint met iets te doen en jouw overtuigingen hobbelen er achteraan. Van doen naar denken. Om er achter te komen hoe het bij jou werkt, stel jezelf de vraag: handel ik vanuit overtuigingen of met een open mind?

Praat over werkdruk voordat het werkstress wordt

In de Volkskrant van 4 mei een artikel over werkstress. Een citaat:
We praten niet graag over de stress die ons werk kost. Werknemers schamen zich of zijn bang dat het ze hun baan kost. Die angst is deels terecht. Uit onderzoek van TNO blijkt dat wanneer werkgevers moeten reorganiseren ze eerder geneigd zijn een gezonde werknemer te ontzien dan een werknemer met psychische klachten. Ook werkgevers praten liever niet over werkstress uit angst slapende honden wakker te maken. 'Ze willen het woord vaak niet eens gebruiken', zegt Carolien Hamming, directeur van CSR Centrum voor Stressmanagement, dat bedrijven helpt bij de aanpak van stress. 'Werkgevers zeggen geregeld tegen ons dat ze werkstress een te negatief woord vinden. Ze hebben het liever over bevlogenheid en vitaliteit'. Ook belangrijk, vindt Hamming, maar daarmee wordt het probleem van werkstress niet opgelost.
Tot zover de Volkskrant.

Wat stress kenmerkt is een spanning die zo lang duurt, intens is en zonder perspectief dat ontspanning niet meer helpt. Vaak wordt het voorbeeld genoemd van een elastiek dat zover op gerekt is dat de rek eruit is. De verantwoordelijkheid van het management om stress te voorkomen is duidelijk.
Onder werkbelasting kun je bezwijken, maar ook van herstellen. Het is de verantwoordelijkheid van de werknemer om tijdig te reageren.
Wanneer een deel van de werknemers wel tegen de werkomstandigheden kan en een ander deel klachten ontwikkelt dan ligt het voor de hand dat de tweede groep overweegt om ander werk te gaan doen.
Wel of niet praten over de negatieve kanten van het werk zorgt voor een dilemma: de kans op onherstelbare schade neemt toe door de duur van de werkdruk en het niet op tijd signaleren wekt de suggestie dat het eigenlijk niet zwaar genoeg is om te stoppen. Het gaat om de manier waarop je gesprek aan gaat: niet te snel, maar wel voor het te laat is en met bereidheid mee te denken over alternatieven.

Meer lezen over stress? Klik hier.

In het Volkskrant artikel werden vier obstakels genoemd die de aanpak van werkstress bemoeilijken:
1. praten over werkdruk tot taboe verklaren
2. het ervaren van werkdruk als individueel probleem zien
3. alleen de symptomen van werkdruk bestrijden
4. te weinig tijd en geld in een oplossing steken

De verwijdering tussen God en mensen onderling

Al duizenden jaren vertellen mensen over een breuk in de relatie tussen mens en God. In de oudst bekende verhalen was er sprake van vele onsterfelijke goden, die eigenschappen hadden die op mensen leken. Goden als spiegels van het menselijke karakter. Er was behoefte om te verklaren waarom God niet rechtstreeks was te benaderen of om het bestaan van maar één God te bewijzen.

In een onlangs ontcijferde tekst, 800 jaar ouder dan de eerste Bijbelteksten, zou de god Adam bestraft zijn voor zijn bemoeienis met de strijd tussen de scheppergod El en zijn rivaal Horon. Horon, in de vorm van een slang, beet Adam en hij veranderde in een sterfelijk mens. Om het verlies van zijn onsterfelijkheid te compenseren schiep (een zonne)god de vrouw (zodat ze door hun kinderen toch voort konden leven).

Net als bij de machtsstrijd in de godenwereld lijkt het er op dat er van oudsher competitie is tussen culturen in het presenteren van een monotheïstische Godsbeeld. In de Joodse en islamitische religie heeft God (Allah) als het ware gewonnen en hebben de andere bovenaardse wezens een bijrol gekregen als engelen. Het zijn de engelen die menselijke trekjes vertonen en soms ongehoorzaam zijn. Zo zou de duivel (Lucifer of Satan genoemd) een gevallen engel zijn. In de Bijbel schiep God man en vrouw en laat hen leven in het Paradijs op slechts een voorwaarde, namelijk dat zij niet aten van de vruchten van de boom van het kennis van goed en kwaad. Die kennis leidt tot veroordelen en afstand tot de ander. Kennis van goed en kwaad was voorbehouden aan de goden. Met het eten van deze vruchten zouden de mensen goden worden.
Het was de duivel in de vorm van een slang die Eva verleidde om toch van de vrucht te eten en Adam te bewegen om dat ook te doen. Het leidde tot de verwijdering van God en de mens en verdrijving uit het paradijs. Sindsdien lag de erfzonde als een vloek over hun nageslacht en bidden gelovigen in het onze vader om "vergeving van onze schuld".

Het christendom slaagde erin om zich te nestelen in de top drie van monotheïsmen door 2 millennia te verhalen over de geboorte van Jezus als zoon van God, die de banvloek van de zondeval weer verbrak. Het is al die tijd weer mogelijk om terug te keren tot God, maar wanneer en in welke vorm? Dat wordt bepaald met de wederkomst van Christus op de dag van het laatste Oordeel. Zelf was Jezus naar verluid in staat om uit de dood op te staan en na het tonen van het bewijs en het geven van instructies aan zijn discipelen weer naar de Hemel te varen. Gelovigen worden begraven in afwachting van de wederopstanding en uitroeiing van het Kwaad. Er zullen weinig mensen zijn die zich laten begraven omdat zij letterlijk verwachten op de jongste dag weer op te staan. Geen wonder dat crematie steeds populairder is geworden. Het is not done om geestelijken over de logica van wederopstanding en andere verhalen uit de Bijbel door te zagen. Wat een gelovige echt gelooft is dan ook vaak onduidelijk: "er is iets of meer tussen hemel en aarde".

Het zijn in de afgelopen eeuwen de kerkelijke instituties geweest die getracht hebben de menselijke behoeften aan een beter leven te kanaliseren en zo macht te verwerven. Priesters gaven aan hoe je leven moest (met een beloning na de dood) en hoopten zo de mensheid te verheffen boven de onschuldige, maar onbewust levende dieren.
Nu we leven in een samenleving van welvaart is voor velen de wens tot het toetreden van het hiernamaals verdwenen. Het leven voor de dood is inmiddels aardig paradijselijk geworden. We willen niet langer verteld worden hoe te leven of verlost worden. Dat maken we zelf wel uit.

Gebleven is de drang tot competitie, de machtsstrijd en de neiging om te veroordelen. Monotheïstische culturen claimen dat zij een persoonlijke relatie met God hebben die zich exclusief zal inzetten voor hun eigen zaak. En dat leidt tot kinnesinne en bloedige godsdienstoorlogen. Nietzsche verklaarde dat God dood was, mogelijk om een bijdrage te leveren tot het staken van de gevechten op leven en dood.

Mensen vinden het nog steeds moeilijk om anderen als gelijke te accepteren. In sport en spel leven we die kinderlijke behoefte uit om meer en beter te zijn dan een ander. We willen blijven groeien en ontwikkelen, niet in de laatste plaats om ook op de oude dag autonoom en comfortabel te kunnen leven.
Mensen willen veiligheid en erkenning. We willen als goed beoordeeld worden. Als eerste van onze ouders, dan van onze leraren, later van onze partner of werkgever en het zou mooi zijn wanneer we het ook van God zouden krijgen.

In het leven zijn er een aantal angstige momenten dat we verwijderd raken van de ander. Het begint bij de geboorte met het doorknippen van de navelstreng, vervolgens maken we de eerste breuk in het ontdekken van ons ego en we oefenen in het zelfstandig verbinding maken en loslaten in onze puberteit. De laatste breuk met anderen is bij onze dood. Gelovigen hopen dan genoeg krediet te hebben verzameld om opgenomen in een probleemloos leven in een hiernamaals.
Op deze wijze hopen mensen te ontsnappen aan de zinloosheid van het leven. "Stof zijt gij en tot stof zult gij wederkeren". Velen zien hierin het recht op een vrij leven en weinigen zien een plicht om een evenwaardig leven te leiden en hierin wederkerigheid te eisen van anderen.

Het disciplineren van jezelf uit religieuze motieven, het je houden aan de tien geboden of gewoon uit fatsoen kost sommigen veel moeite. Het valt dan niet gemakkelijk te kijken naar anderen die het niet zo nauw nemen met de regels of die een geloof beschimpen. Trots en eerwraak leiden tot agressie die in tegenspraak is met de religieuze beginselen die oproepen tot naastenliefde, compassie, mededogen en barmhartigheid.

We hebben moeite met vertrouwen en ruimte te geven aan anderen. Het boeddhisme waarin stilte, ruimte en leegte belangrijke elementen zijn, vinden veel westerse mensen aantrekkelijk maar ook lastig. We willen die elementen wel voor onszelf, maar wanneer we het overlaten aan anderen zou er dan genoeg voor onszelf overblijven? Wij zijn gericht op "doen" en onderschatten de waarde van "laten".
Het boeddhisme slaat met haar non-dualiteit een brug over de kloof die we ervaren naar anderen. Er is eenheid in niet twee-zijn.

Zie ook Neale Donald Walsch over de misvatting dat een almachtige God behoefte zou hebben om mensen te straffen.

Positieve principes

Happinez schenkt in tijdschrift nummer 3 2014 en op Facebook gedurende 18 weken aan positieve aspecten van een levensstijl, gekenmerkt door een boeddhistische invloed.

1. Sereen zijn is leven in een rustige, heldere toestand.
2. Regelmaat scheelt onrust.
3. IJdelheid vermijden is boven jouw ego uitstijgen.
4. Oprechtheid is mogelijk zonder een ander te kwetsen en maakt dat je jezelf kunt zijn.
5. Simpelheid ontbloot de essentie.
6. Waarachtigheid ondersteunt jouw betrouwbaarheid en geloofwaardigheid.
7. Gelijkmoedigheid toont dat je weet hoe je weer in balans kunt komen.
8. Doelgerichtheid focust jouw aandacht.
9. Niet geprikkeld raken laat je open staan voor de positieve motieven van anderen.
10. Flexibiliteit toont dat je weet waar jouw grenzen en die van anderen liggen.
11. Bescheidenheid maakt ruimte voor de ander.
12. Vasthoudendheid zorgt ervoor dat je verder komt wanneer een doel niet in een keer valt te bereiken.
13. Integriteit zorgt dat jouw gedrag samenhangt met jouw opvattingen.
14. Edelmoedigheid betekent je het goede in de ander wilt zien.
15. Grootmoedigheid is vergeven door te delen.
16. Liefdadigheid zet woorden om in daden.
17. Vrijgevigheid levert meer op dan je weggeeft.
18. Zuiverheid is niet bang voor vervuiling.

Zaken die je kunt laten om gelukkiger te worden

1. Geef de behoefte op om altijd gelijk te krijgen
2. Geef de behoefte op om alles onder controle te houden
3. Stop met anderen de schuld te geven wat bij jou niet goed gaat
4. Stop met aandacht te geven aan jouw eigen negatieve gedachten over jezelf
5. Houdt niet langer vast aan overtuigingen over jouw beperkingen
6. Stop met klagen
7. Stop met kritiseren van wat afwijkt
8. Stop met indruk te maken op anderen
9. Laat je weerstand tegen verandering los
10. Stop met labelen en open je mind
11. Besteed niet langer aandacht aan jouw angsten
12. Stop met excuses te maken
13. Laat het verleden rusten
14. Wees nergens aan verslaafd
15. Probeer niet langer aan andermans verwachtingen te voldoen

Alan Watts in deze video over de kracht van niet proberen.

Waarom een non-dualistische levensstijl aantrekkelijk is

Innerlijke rust en tevredenheid

Een non-dualistische levensstijl kan voor veel mensen aantrekkelijk zijn om verschillende redenen. 

• Verbinding. Een non-dualistische levensstijl bevordert verbinding en eenheid met anderen, in plaats van afscheiding en dualiteit. Dit kan resulteren in een gevoel van verbondenheid en saamhorigheid met anderen, en kan helpen om een gevoel van eenzaamheid en isolement te verminderen. 
• Mindfulness. Een non-dualistische levensstijl benadrukt het belang van mindfulness en bewustzijn in het dagelijks leven. Door te leven in het huidige moment en bewust te zijn van je gedachten en emoties, kan je meer innerlijke rust en tevredenheid ervaren. 
• Compassie. Non-dualiteit bevordert ook compassie en mededogen voor anderen, omdat het ons eraan herinnert dat we allemaal één zijn en dat we allemaal lijden. Door het cultiveren van mededogen en empathie kunnen we ons meer verbonden voelen met anderen en ons meer inzetten voor het helpen van anderen. 
• Spirituele groei. Non-dualiteit kan ook bijdragen aan spirituele groei en ontwikkeling, omdat het ons aanmoedigt om onze eigen innerlijke ervaringen te verkennen en ons bewustzijn te vergroten. Door ons te concentreren op innerlijke groei en het loslaten van dualistisch denken, kunnen we ons meer openstellen voor spirituele ervaringen en een diepere betekenis vinden in ons leven. 
• Minder stress. Een non-dualistische levensstijl kan ook helpen om stress en angst te verminderen, omdat het ons eraan herinnert dat we ons niet vast hoeven te houden aan dualistische denkpatronen en labels. Door het loslaten van dualiteit en het omarmen van een meer holistisch perspectief, kunnen we ons meer ontspannen en geaard voelen in het huidige moment.

Autonomie en verbinding

Mensen zijn al eeuwenlang in alle culturen ter wereld bezig met de verhouding tussen autonomie en verbinding. In de Franse revolutie werd dit fraai samengevat in het adagium “vrijheid, gelijkheid en broederschap” en werden de eerste twee begrippen zoveel mogelijk verwoord in wetgeving. Want wanneer vrijheid niet gerelateerd wordt aan gelijkheid dan hebben de brutalen de halve wereld. Broederschap oftewel liefde en verbinding valt slecht vast te leggen in wetten. Liefde stroomt vrij binnen kade(r)s.

In het streven naar vrijheid voor iedereen op alle niveaus is het een constant zoeken naar een vorm die vrijheid zowel begrenst als garandeert. En die vorm moet in beweging blijven omdat starheid juist vrijheid verkleint. En in die beweging ontstaan soms uitwassen.

Een uitwas van het Ik-tijdperk is dat mensen hun ego niet meer kunnen relativeren en uit balans zijn in het redelijk afwegen van eigen belang versus andermans belang. Onbescheidenheid, onverschilligheid en onwaarachtigheid kenmerken na 30 jaar doorgeschoten assertiviteit politici, reclame, media en veel individuen.

Ontwikkeling

Het is een fase in een eeuwenlange ontwikkeling naar vrijheid, waarbij elke drie stappen vooruit worden gevolgd door twee stappen terug waarna de vrijheid weer wordt bedreigd. Toch is de som positief omdat er heel langzaam vrijheidsgraden op meerdere dimensies worden opgebouwd. Individuele vrijheid gaat langzaam steeds meer gepaard met collectieve vrijheid en welvaart. Dit resultaat wordt gesteund door technologie als computers, Internet en domotica en door vergroting van menselijke competenties als communicatieve vaardigheden en mogelijkheden. Een mogelijk nadeel is vergrote afhankelijkheid van elkaar.

De cultuur van het westen en het oosten ontwikkelen hun eigen dynamiek en komen van tijd tot tijd bij elkaar. Geweldloosheid en zinvol omgaan met het ongrijpbare als liefde en vrijheid zijn thema’s waarop we van elkaar kunnen leren. Beide culturen proberen de eenheid tussen mensen na te streven en te bewaren door liefde en vrijheid met elkaar te verbinden. Kijken vanuit beide culturen maakt het gemakkelijker om tegengestelde bewegingen tegelijkertijd te accepteren. Het is het beeld van iemand die fraai danst en die timen, bewegen en stil houden weet te integreren.

"Voorgangers" in de non-dualistische levensstijl faciliteren de spirituele ontwikkeling van anderen door hen te ontregelen. Door je vragen te stellen naar je identiteit "wie is het die ....."; door je te laten zien dat jouw vrije wil zo weinig voorstelt dat je net zo goed kunt stellen dat je het product bent van hersenactiviteit, "maar je bent niet jouw brein".
Belangrijk is kritisch te blijven. Wie een leraar kritiekloos tot guru verheft en zichzelf onnodig wegcijfert, loopt het gevaar dat de verhouding ontspoort en verwordt.

Eenheidservaring

Ook bijna-dood-ervaringen kunnen een eenheidservaring oproepen.
Je leert identificatie met welke overtuiging dan ook en verhalen over wie je bent, los te laten. Je leert dat vasthouden aan het ego je ergens zal brengen en je leert dat open staan je verder brengt in de kwaliteit van de verbindingen die je aangaat.
De visie van non-dualiteit doet mensen realiseren dat het ik /jij onderscheid een illusie is. "Ik ben een andere jij".
Levinas ‘Ik word ik in het aangezicht van de ander’.
Bewust en wakker leven houdt in het niet-twee zijn van mensen te zien en te doorleven.

De vier vormen (Brahmaviharā) van je verhouden tot anderen (die boeddhisten ook al nastreefden), worden dan de volgenden.

1. Liefde aan iedereen; de hoop dat het ieder wezen goed gaat.
2. Compassie; de hoop dat het lijden van alle wezens wordt verminderd.
3. Altruïstische vreugde in de daden en acties van anderen.
4. Gelijkmoedigheid; het leren accepteren van verlies en winst, lof en blaam, succes en falen zonder gehechtheid zowel voor jezelf alsook voor anderen.

Esther Perel schrijft in "erotische intelligentie": wanneer men samensmelt, wanneer twee mensen een worden, kan er geen verbinding meer ontstaan. Er is niemand meer met wie je een band kunt vormen. Vandaar dat afzonderlijkheid een voorwaarde is voor een verbintenis; dit is de wezenlijke paradox van intimiteit en seks.
Tot zover Perel.

Non-dualiteit

In het verlengde hiervan kan ook bij non-dualiteit verbinding alleen ervaren worden in dualiteit. Men spreekt liever over niet-twee zijn dan over één zijn. Wel samensmelting, niet een tijdelijke met één ander individu, maar permanent met alle anderen zonder verlies van individualiteit.

De gedachte dat alles verandert impliceert dat er geen permanent, onveranderlijk zelf of essentie is in de wereld. Dit kan worden gezien als een uitdrukking van het principe van 'niet-twee' uit het nondualisme, waarbij er geen strikte scheiding is tussen dingen, maar eerder een onderliggende eenheid die door verandering en verschijning wordt uitgedrukt.

Het concept van 'niet-twee' erkent de dynamische en onderling verbonden aard van alle fenomenen, terwijl het ook de schijnbare dualiteit transcendeert die wordt waargenomen wanneer we de wereld in afzonderlijke entiteiten en gebeurtenissen verdelen. In deze zin kunnen we zeggen dat alles niet letterlijk één is, maar eerder een geïntegreerd geheel dat zich ontvouwt in voortdurende verandering.

De behoefte om absolute macht uit te oefenen verdwijnt wanneer je realiseert dat die ander (mens of dier) net als jij onderdeel is van hetzelfde grotere geheel.
Macht corrumpeert en maakt dat een verbinding tussen vrijheid en liefde verwordt. De voortdurende cyclus van verbinden en loslaten heeft (alleen) zin wanneer het individu ondertussen werkt aan zijn eigen integriteit, zodat het iteratieve proces tegelijk een transformatie wordt naar een hoger niveau van beschaving.

Moet je voor het ontwikkelen van non-duaal bewustzijn iets doen?

Nee, maar het helpt om en-en te denken en wanneer je kunt omgaan met paradoxen. Je wordt bescheidener over jouw vrije wil en verwerft meer vrijheid.

Meer lezen over non-dualiteit, klik hieronder op de labels.

Het abstracte karakter van non-dualiteit wordt omschreven door "voorganger" Jan van den Oever, die in deze video paradoxaal betoogt dat het bestaat via dualiteit.
Non-duaal bewustzijn gaat om het inzicht dat er geen ervaarder van de ervaring is. Zelfrealisatie is "oplossen in dualiteit". Stilte is beschikbaarheid voor het kennen. Ons wezen is kwetsbaar en ongrijpbaar, omdat er geen doener is. Ons ego probeert dat te verhullen. Authentieke mensen laten dat na en geven zich over aan de totale kwetsbaarheid.

Niemand bezit non-duaal bewustzijn en het is ook geen gevoel. Het is een verwijzing. Het verwijst naar dat er geen doener is. Het universum beweegt. Er is wijsheid, er is dans, er is humor, er is zwijgen.

Waartoe dient het vrouwelijk orgasme?

Om met de deur in huis te vallen: het vrouwelijk orgasme dient evolutionair nergens toe, maar is zeker ergens goed voor.
Bij gewoon geslachtsverkeer komen weinig vrouwen klaar. Mannen wel, de functionele reden is duidelijk.
Maar dat is geen oproep om vrouwen dit genoegen te onthouden, het is een oproep om bij het vrijen juist rekening met haar te houden. Onderzoekster Elisabeth Lloyd stelt dat het orgasme een bonus is die met het vrouwelijk lichaam meekomt in het embryonale stadium. Het wordt in het vrouwenlichaam in de eerste 10 weken aangelegd zonder een functie zoals de tepels bij een man ook zonder functie worden aangelegd.
Moet er dan nog meer over het onderwerp worden gezegd? Nou nee, maar vrouwen hoeven zich in ieder geval niet schuldig te voelen. Wanneer ze wel klaar willen komen, dan is het zaak om aan te geven hoe ze het wel willen. Elk pad naar een vrouwelijk orgasme is een goede.
En welke man wil daar nu niet rekening mee houden?

Maar je hebt volgens Mary Roach helemaal geen man of genitaliën nodig legt zij uit op deze video.