Sommige mensen overkomt iets heftigs, maar constateren verbaasd bij zichzelf dat zij niet iets voelen. Zij realiseren zich niet dat sommige gevoelens elkaar kunnen opheffen. Logisch is dat vreugde en verdriet elkaar opheffen. Maar dat kan ook gebeuren met kwaadheid en verdriet of kwaadheid en schuldgevoelens of een combinatie van deze laatste drie.
Wanneer je dan vraagt “welk aspect van de gebeurtenis maakte je kwaad?” en “welk aspect verdrietig?” dan lukt het meestal wel om iets te voelen.
De interpretatie van een gebeurtenis hangt dus samen met welk gevoel opkomt. Deze conclusie betekent niet dat de interpretatie voorafgaand komt aan een gevoel. Meestal komen gevoelens eerder dan hoe mensen een situatie interpreteren en de interpretatie die men weer kiest, is daardoor waarschijnlijk beïnvloed door het sterkst opkomende gevoel.
Emoties zijn van levensbelang.
Zonder gevoelens zou de mens nauwelijks in staat zijn om (vooruit) te denken.
Sommige gevoelens zijn niet welkom of men vindt deze gegeven de omstandigheden niet gepast (bijvoorbeeld leedvermaak). Ze worden dan ook onderdrukt maar houden vervolgens het duidelijk voelen van andere gevoelens tegen.
Het optreden van gevoelens heeft dus meestal met de hersenen te maken en minder zoals populair wordt gesteld met het hart. Hartkloppingen als gevolg van heftige emoties natuurlijk per definitie weer wel. Verder is de buik een belangrijke plaats van gewaarworden van emoties. Denk maar eens aan “Vlinders in de buik”. Bioloog Marcel Roele heeft over de werking van de onderbuik een interessante column geschreven. Nederlands wetenschapper Nico Frijda, werkzaam in Amerika, schreef standaardwerk over emoties: wat is hun (on)nut en wat zijn emoties eigenlijk?
De versmelting in de liefde
In het Volkskrant Magazine staat elke zaterdag een interessante rubriek “Van twee kanten” waarin twee partners vertellen hoe ze tegen hun verhouding aan kijken en hoe het zo is gekomen. In het Magazine van 18 februari het verhaal van Jose en Maarten die tegengestelden zijn van elkaar. Als ze elkaar vroeger waren tegengekomen hadden ze elkaar vast niet leuk gevonden. De titel is “versmelten is een illusie”.
Die behoefte aan versmelten is een onbewust verlangen van twee geliefden die hun even doet terugvoeren naar de kinderlijke toestand dat zij nog vrijwel één waren met hun moeder. De volwassen mens weet dat dit verlangen niet lang stand mag houden, want de volwassene kiest voor zijn of haar vrijheid. Het verlangen is niet verkeerd, zolang mensen zich maar bewust blijven dat het er in het leven omgaat om de afwisseling. Je binden aan een ander is niet aantrekkelijk wanneer je jouw vrijheid dreigt te verliezen. In dit spel van aantrekken en afstoten gaat het dus om het kennen van de grenzen: te lang versmelten lijkt op verslaving; te lang uit elkaar gaan, lijkt op onverschilligheid. Net als bij respect is de gezonde verhouding een spanningsveld van betrokken zijn (zelf in passionele mate) en afstand kunnen houden (dat wil zeggen op tijd weer kunnen loslaten). Mensen die in hun jonge leven voldoende zelfvertrouwen hebben geleerd van hun ouders hebben daarmee geleerd er op te vertrouwen dat de ander altijd weer terugkomt als dit spanningsveld tussen aantrekken en afstoten op een gezonde manier wordt opgebouwd.
De verhalen uit de rubriek van het Magazine zijn gebundeld door Corine Koole in dit boek.
Corine Koole. Hij / Zij en de liefde (bol.com).
Een schrijver en psychotherapeut die over dit proces interessante boeken heeft geschreven is Jürg Willi. In zijn boek Psychologie van de liefde met als ondertitel 'jezelf ontwikkelen door partnerrelaties' schreef Willi het volgende.
"Om zichzelf ten volle te kunnen ontplooien, heeft de mens andere mensen nodig, en in het bijzonder de partner van wie hij of zij houdt.
Het is niet langer een taboe toe te geven dat je iemand nodig hebt om te kunnen leven, en dat je ook erg graag nodig wilt zijn voor die ander. De hunkering naar nabijheid en tederheid, het verlangen je aan iemand te binden, de `stabiele tweezaamheid´ is terug".
Jürg Willi. De partnerrelatie (bol.com).
Maar bevordert zo´n relatie nu de ontwikkeling van je persoonlijkheid, of staat zij die juist in de weg? Een relatie zonder wrijvingen en zonder evolutie lijkt in ieder geval een relatie die is doodgebloed. In een actieve relatie, zo stelt Willi, blijven de partners juist steeds een raadsel voor elkaar en blijven ze een leven lang naar elkaar op zoek. Met dit boek maakt hij duidelijk hoe een stabiele relatie en je eigen persoonlijke ontwikkeling hand in hand kunnen gaan.
Voor meer boeken over de liefde, klik hier.
Die behoefte aan versmelten is een onbewust verlangen van twee geliefden die hun even doet terugvoeren naar de kinderlijke toestand dat zij nog vrijwel één waren met hun moeder. De volwassen mens weet dat dit verlangen niet lang stand mag houden, want de volwassene kiest voor zijn of haar vrijheid. Het verlangen is niet verkeerd, zolang mensen zich maar bewust blijven dat het er in het leven omgaat om de afwisseling. Je binden aan een ander is niet aantrekkelijk wanneer je jouw vrijheid dreigt te verliezen. In dit spel van aantrekken en afstoten gaat het dus om het kennen van de grenzen: te lang versmelten lijkt op verslaving; te lang uit elkaar gaan, lijkt op onverschilligheid. Net als bij respect is de gezonde verhouding een spanningsveld van betrokken zijn (zelf in passionele mate) en afstand kunnen houden (dat wil zeggen op tijd weer kunnen loslaten). Mensen die in hun jonge leven voldoende zelfvertrouwen hebben geleerd van hun ouders hebben daarmee geleerd er op te vertrouwen dat de ander altijd weer terugkomt als dit spanningsveld tussen aantrekken en afstoten op een gezonde manier wordt opgebouwd.
De verhalen uit de rubriek van het Magazine zijn gebundeld door Corine Koole in dit boek.
Corine Koole. Hij / Zij en de liefde (bol.com).
Een schrijver en psychotherapeut die over dit proces interessante boeken heeft geschreven is Jürg Willi. In zijn boek Psychologie van de liefde met als ondertitel 'jezelf ontwikkelen door partnerrelaties' schreef Willi het volgende.
"Om zichzelf ten volle te kunnen ontplooien, heeft de mens andere mensen nodig, en in het bijzonder de partner van wie hij of zij houdt.
Het is niet langer een taboe toe te geven dat je iemand nodig hebt om te kunnen leven, en dat je ook erg graag nodig wilt zijn voor die ander. De hunkering naar nabijheid en tederheid, het verlangen je aan iemand te binden, de `stabiele tweezaamheid´ is terug".
Jürg Willi. De partnerrelatie (bol.com).
Maar bevordert zo´n relatie nu de ontwikkeling van je persoonlijkheid, of staat zij die juist in de weg? Een relatie zonder wrijvingen en zonder evolutie lijkt in ieder geval een relatie die is doodgebloed. In een actieve relatie, zo stelt Willi, blijven de partners juist steeds een raadsel voor elkaar en blijven ze een leven lang naar elkaar op zoek. Met dit boek maakt hij duidelijk hoe een stabiele relatie en je eigen persoonlijke ontwikkeling hand in hand kunnen gaan.
Voor meer boeken over de liefde, klik hier.
Respect afdwingen
Wanneer je op straat loopt en je kijkt bepaalde jongeren te lang aan, dan loop je de kans dat zij eisen om respect. Dat is een vreemde gewaarwording, want je zou denken dat degene die respect wil afdwingen eerder valt te verwijten dat hij geen respect toont.
Het is een teken aan de wand dat respect snel in het geding is. Respect is het spanningsveld tussen betrokken zijn en afstand houden. Een vreemde lang en nadrukkelijk aankijken is geen teken van afstand houden. Dat de vreemde vervolgens respect gaat afdwingen is, is het stellen van een grens op een agressieve manier. Het gevolg is ergernis of angst, kortom zeker geen betrokkenheid, laat staan waardering.
Iemand die vol zelfvertrouwen is, zal geen respect eisen. Hij zal kalm en vriendelijk zijn grenzen stellen.
In de regels van de etiquette (de omgangsregels) wordt dan ook zoveel mogelijk een confrontatie vermeden. Dat is niet uit zwakte, maar is gemotiveerd vanuit kracht.
Waar het omgaat is dat mensen zich bewust zijn van de weg van innerlijke vrijheid. Deze bewustwording leidt ertoe dat mensen geen aantasting meer ervaren van hun eigenwaarde van buitenaf.
Een schrijver die dit proces goed beschrijft is Robert Hartzema.
Meer van Hartzema lezen? Klik hier.
Meer over etiquette lezen? Klik hier.
Het is een teken aan de wand dat respect snel in het geding is. Respect is het spanningsveld tussen betrokken zijn en afstand houden. Een vreemde lang en nadrukkelijk aankijken is geen teken van afstand houden. Dat de vreemde vervolgens respect gaat afdwingen is, is het stellen van een grens op een agressieve manier. Het gevolg is ergernis of angst, kortom zeker geen betrokkenheid, laat staan waardering.
Iemand die vol zelfvertrouwen is, zal geen respect eisen. Hij zal kalm en vriendelijk zijn grenzen stellen.
In de regels van de etiquette (de omgangsregels) wordt dan ook zoveel mogelijk een confrontatie vermeden. Dat is niet uit zwakte, maar is gemotiveerd vanuit kracht.
Waar het omgaat is dat mensen zich bewust zijn van de weg van innerlijke vrijheid. Deze bewustwording leidt ertoe dat mensen geen aantasting meer ervaren van hun eigenwaarde van buitenaf.
Een schrijver die dit proces goed beschrijft is Robert Hartzema.
Meer van Hartzema lezen? Klik hier.
Meer over etiquette lezen? Klik hier.
Eenzaamheid en zelfbevestiging
Eenzaamheid is een gevoel waarvan mensen soms zichzelf, soms anderen de schuld geven.
Eenzaamheid is niet het onvermijdelijke gevolg van alleen zijn. Het is een gevoel dat kan opduiken wanneer je eigenlijk je medemens ziet als degene die jouw waarde zou moeten bevestigen.
En dat doet die ander meestal niet en zeker niet wanneer je je van je eigen behoefte aan zelfbevestiging niet bewust bent.
Een stap naar de uitweg uit eenzaamheid is jezelf eerlijk de vraag stellen wat je zoekt in het contact met anderen.
Wanneer dat zelfbevestiging is, kun je proberen deze behoefte niet meer op anderen te richten, maar proberen om iets in je persoon, gedrag of situatie te veranderen zodat je weer trots kunt worden op jezelf.
Het contact met anderen krijgt vervolgens een open karakter. Wanneer je dat leert zien, kun je een zinvolle relatie met veel mensen opbouwen en verdwijnt eenzaamheid.
Meer lezen? Klik hier.
Eenzaamheid is niet het onvermijdelijke gevolg van alleen zijn. Het is een gevoel dat kan opduiken wanneer je eigenlijk je medemens ziet als degene die jouw waarde zou moeten bevestigen.
En dat doet die ander meestal niet en zeker niet wanneer je je van je eigen behoefte aan zelfbevestiging niet bewust bent.
Een stap naar de uitweg uit eenzaamheid is jezelf eerlijk de vraag stellen wat je zoekt in het contact met anderen.
Wanneer dat zelfbevestiging is, kun je proberen deze behoefte niet meer op anderen te richten, maar proberen om iets in je persoon, gedrag of situatie te veranderen zodat je weer trots kunt worden op jezelf.
Het contact met anderen krijgt vervolgens een open karakter. Wanneer je dat leert zien, kun je een zinvolle relatie met veel mensen opbouwen en verdwijnt eenzaamheid.
Meer lezen? Klik hier.
Moet je je alle ellende aantrekken?
Het maakt nogal wat uit of je de Telegraaf leest of het NRC voor de indruk van de hoeveelheid criminaliteit die je krijgt. Als het je te veel wordt en je beklaagt je erover, dan krijg je al snel te horen dat je beter een andere krant kunt nemen.
Is het asociaal om je rug te keren naar de schaduwzijde van onze maatschappij of naar alle slachtoffers van natuurrampen?
Nee, dat is het niet. Waar het omgaat in de problemen in onze wereld (onze “sociale agenda”) is dat mensen zich inzetten naar vermogen. Niemand kan alle ellende van de wereld op zijn schouders nemen en wie het wel probeert bezwijkt zeker.
In de Volkskrant schrijft Doutje Lettinga:
Impliceert de stelling “Verbeter de wereld, begin bij JEZELF” niet juist dat individualisme dat mij en mijn leeftijdsgenoten verweten wordt? Vergelijkbaar met een andere, typisch jaren negentig, slogan “Een slimme meid, is op haar toekomst voorbereid”, wordt er immers een beroep gedaan op onze eigen verantwoordelijkheid en ons eigen kunnen. Dat wij maatschappelijke betrokkenheid omzetten in daden waar wij zelf ook wat aan hebben, getuigt van een zelfstandigheid die ons met de paplepel is ingegoten. Bovendien, doen onze ouders vrijwilligerswerk uit puur altruïstische overwegingen of gaat het ook om reputatie en het belang van een fijne buurt? Maar terwijl ik me te goed doe aan het zoveelste kerstkransje, bekruipt me het onbehaaglijke gevoel dat ik typisch een kind van deze tijd ben door idealisme en eigenbelang zo aan elkaar te koppelen.
In de Volkskrant (31-12-05) schrijft Evert Nieuwenhuis onder de kop “liever een praktische idealist dan helemaal geen” “laat het goede niet de vijand van het beste zijn”.
Zo is het maar net: beter iets kleins aangepakt wat je aankunt en uit je directe omgeving dan een heel jaar getwijfeld over de meest effectieve oplossing voor de grootste problemen in de wereld.
Het zou in onze “sociale agenda” in de eerste plaats moeten gaan om vrijheid. Wanneer je eigen vrijheid kunt combineren met compassie wordt het nog mooier. Wanneer je helpt een ander zijn vrijheid te vergroten ook.
Meer over vrijheid als ideaal? Lees dit artikel.
Is het asociaal om je rug te keren naar de schaduwzijde van onze maatschappij of naar alle slachtoffers van natuurrampen?
Nee, dat is het niet. Waar het omgaat in de problemen in onze wereld (onze “sociale agenda”) is dat mensen zich inzetten naar vermogen. Niemand kan alle ellende van de wereld op zijn schouders nemen en wie het wel probeert bezwijkt zeker.
In de Volkskrant schrijft Doutje Lettinga:
Impliceert de stelling “Verbeter de wereld, begin bij JEZELF” niet juist dat individualisme dat mij en mijn leeftijdsgenoten verweten wordt? Vergelijkbaar met een andere, typisch jaren negentig, slogan “Een slimme meid, is op haar toekomst voorbereid”, wordt er immers een beroep gedaan op onze eigen verantwoordelijkheid en ons eigen kunnen. Dat wij maatschappelijke betrokkenheid omzetten in daden waar wij zelf ook wat aan hebben, getuigt van een zelfstandigheid die ons met de paplepel is ingegoten. Bovendien, doen onze ouders vrijwilligerswerk uit puur altruïstische overwegingen of gaat het ook om reputatie en het belang van een fijne buurt? Maar terwijl ik me te goed doe aan het zoveelste kerstkransje, bekruipt me het onbehaaglijke gevoel dat ik typisch een kind van deze tijd ben door idealisme en eigenbelang zo aan elkaar te koppelen.
In de Volkskrant (31-12-05) schrijft Evert Nieuwenhuis onder de kop “liever een praktische idealist dan helemaal geen” “laat het goede niet de vijand van het beste zijn”.
Zo is het maar net: beter iets kleins aangepakt wat je aankunt en uit je directe omgeving dan een heel jaar getwijfeld over de meest effectieve oplossing voor de grootste problemen in de wereld.
Het zou in onze “sociale agenda” in de eerste plaats moeten gaan om vrijheid. Wanneer je eigen vrijheid kunt combineren met compassie wordt het nog mooier. Wanneer je helpt een ander zijn vrijheid te vergroten ook.
Meer over vrijheid als ideaal? Lees dit artikel.
Abonneren op:
Posts (Atom)