De verwijdering tussen God en mensen onderling

Al duizenden jaren vertellen mensen over een breuk in de relatie tussen mens en God. In de oudst bekende verhalen was er sprake van vele onsterfelijke goden, die eigenschappen hadden die op mensen leken. Goden als spiegels van het menselijke karakter. Er was behoefte om te verklaren waarom God niet rechtstreeks was te benaderen of om het bestaan van maar één God te bewijzen.

In een onlangs ontcijferde tekst, 800 jaar ouder dan de eerste Bijbelteksten, zou de god Adam bestraft zijn voor zijn bemoeienis met de strijd tussen de scheppergod El en zijn rivaal Horon. Horon, in de vorm van een slang, beet Adam en hij veranderde in een sterfelijk mens. Om het verlies van zijn onsterfelijkheid te compenseren schiep (een zonne)god de vrouw (zodat ze door hun kinderen toch voort konden leven).

Net als bij de machtsstrijd in de godenwereld lijkt het er op dat er van oudsher competitie is tussen culturen in het presenteren van een monotheïstische Godsbeeld. In de Joodse en islamitische religie heeft God (Allah) als het ware gewonnen en hebben de andere bovenaardse wezens een bijrol gekregen als engelen. Het zijn de engelen die menselijke trekjes vertonen en soms ongehoorzaam zijn. Zo zou de duivel (Lucifer of Satan genoemd) een gevallen engel zijn. In de Bijbel schiep God man en vrouw en laat hen leven in het Paradijs op slechts een voorwaarde, namelijk dat zij niet aten van de vruchten van de boom van het kennis van goed en kwaad. Die kennis leidt tot veroordelen en afstand tot de ander. Kennis van goed en kwaad was voorbehouden aan de goden. Met het eten van deze vruchten zouden de mensen goden worden.
Het was de duivel in de vorm van een slang die Eva verleidde om toch van de vrucht te eten en Adam te bewegen om dat ook te doen. Het leidde tot de verwijdering van God en de mens en verdrijving uit het paradijs. Sindsdien lag de erfzonde als een vloek over hun nageslacht en bidden gelovigen in het onze vader om "vergeving van onze schuld".

Het christendom slaagde erin om zich te nestelen in de top drie van monotheïsmen door 2 millennia te verhalen over de geboorte van Jezus als zoon van God, die de banvloek van de zondeval weer verbrak. Het is al die tijd weer mogelijk om terug te keren tot God, maar wanneer en in welke vorm? Dat wordt bepaald met de wederkomst van Christus op de dag van het laatste Oordeel. Zelf was Jezus naar verluid in staat om uit de dood op te staan en na het tonen van het bewijs en het geven van instructies aan zijn discipelen weer naar de Hemel te varen. Gelovigen worden begraven in afwachting van de wederopstanding en uitroeiing van het Kwaad. Er zullen weinig mensen zijn die zich laten begraven omdat zij letterlijk verwachten op de jongste dag weer op te staan. Geen wonder dat crematie steeds populairder is geworden. Het is not done om geestelijken over de logica van wederopstanding en andere verhalen uit de Bijbel door te zagen. Wat een gelovige echt gelooft is dan ook vaak onduidelijk: "er is iets of meer tussen hemel en aarde".

Het zijn in de afgelopen eeuwen de kerkelijke instituties geweest die getracht hebben de menselijke behoeften aan een beter leven te kanaliseren en zo macht te verwerven. Priesters gaven aan hoe je leven moest (met een beloning na de dood) en hoopten zo de mensheid te verheffen boven de onschuldige, maar onbewust levende dieren.
Nu we leven in een samenleving van welvaart is voor velen de wens tot het toetreden van het hiernamaals verdwenen. Het leven voor de dood is inmiddels aardig paradijselijk geworden. We willen niet langer verteld worden hoe te leven of verlost worden. Dat maken we zelf wel uit.

Gebleven is de drang tot competitie, de machtsstrijd en de neiging om te veroordelen. Monotheïstische culturen claimen dat zij een persoonlijke relatie met God hebben die zich exclusief zal inzetten voor hun eigen zaak. En dat leidt tot kinnesinne en bloedige godsdienstoorlogen. Nietzsche verklaarde dat God dood was, mogelijk om een bijdrage te leveren tot het staken van de gevechten op leven en dood.

Mensen vinden het nog steeds moeilijk om anderen als gelijke te accepteren. In sport en spel leven we die kinderlijke behoefte uit om meer en beter te zijn dan een ander. We willen blijven groeien en ontwikkelen, niet in de laatste plaats om ook op de oude dag autonoom en comfortabel te kunnen leven.
Mensen willen veiligheid en erkenning. We willen als goed beoordeeld worden. Als eerste van onze ouders, dan van onze leraren, later van onze partner of werkgever en het zou mooi zijn wanneer we het ook van God zouden krijgen.

In het leven zijn er een aantal angstige momenten dat we verwijderd raken van de ander. Het begint bij de geboorte met het doorknippen van de navelstreng, vervolgens maken we de eerste breuk in het ontdekken van ons ego en we oefenen in het zelfstandig verbinding maken en loslaten in onze puberteit. De laatste breuk met anderen is bij onze dood. Gelovigen hopen dan genoeg krediet te hebben verzameld om opgenomen in een probleemloos leven in een hiernamaals.
Op deze wijze hopen mensen te ontsnappen aan de zinloosheid van het leven. "Stof zijt gij en tot stof zult gij wederkeren". Velen zien hierin het recht op een vrij leven en weinigen zien een plicht om een evenwaardig leven te leiden en hierin wederkerigheid te eisen van anderen.

Het disciplineren van jezelf uit religieuze motieven, het je houden aan de tien geboden of gewoon uit fatsoen kost sommigen veel moeite. Het valt dan niet gemakkelijk te kijken naar anderen die het niet zo nauw nemen met de regels of die een geloof beschimpen. Trots en eerwraak leiden tot agressie die in tegenspraak is met de religieuze beginselen die oproepen tot naastenliefde, compassie, mededogen en barmhartigheid.

We hebben moeite met vertrouwen en ruimte te geven aan anderen. Het boeddhisme waarin stilte, ruimte en leegte belangrijke elementen zijn, vinden veel westerse mensen aantrekkelijk maar ook lastig. We willen die elementen wel voor onszelf, maar wanneer we het overlaten aan anderen zou er dan genoeg voor onszelf overblijven? Wij zijn gericht op "doen" en onderschatten de waarde van "laten".
Het boeddhisme slaat met haar non-dualiteit een brug over de kloof die we ervaren naar anderen. Er is eenheid in niet twee-zijn.

Zie ook Neale Donald Walsch over de misvatting dat een almachtige God behoefte zou hebben om mensen te straffen.

Kwantumtheorie en tautologie

De kwantumtheorie bevat veel onzekerheid. Die onzekerheid wordt door "zieners" gebruikt om verstrekkende conclusies te trekken op basis van overeenkomsten die men ziet bij menselijke ambities om zich te ontwikkelen tot hogere niveaus. In dit artikel een kritische kijk op dit gebruik van "gedachtesprongen".

Op Wikipedia wordt de theorie van de kwantummechanica uitgelegd. Van deze tekst wat bewerkte citaten (met cursief een kleine toevoeging, een filmpje en weglatingen) om de hoofdlijn te kunnen volgen.

In de kwantumtheorie wordt de werkelijkheid op een fundamenteel andere manier benaderd dan in de klassieke natuurkunde, waarin ervan wordt uitgegaan dat er een waarnemer-onafhankelijke werkelijkheid is en natuurkundige grootheden continue variabelen zijn, die in elke gewenste combinatie gemeten kunnen worden.
In de kwantumtheorie variëren natuurkundige grootheden stapsgewijs (discontinu met 1 kwantum tegelijk) en is er geen waarnemer-onafhankelijke werkelijkheid. Door dit tweede fundamentele verschil met de klassieke natuurkunde is het principieel uitgesloten om het effect van de waarneming uit te schakelen: de keuze die de waarnemer maakt bij het opzetten van zijn experiment bepaalt in belangrijke mate de uitkomst daarvan.
De beschrijving van systemen door middel van een golffunctie betekent dat deeltjes zich, afhankelijk van de manier waarop ze worden waargenomen, soms als een deeltje in klassieke zin, maar soms als een golfverschijnsel gedragen. Zo kunnen bijvoorbeeld elektronenbundels, net als lichtbundels, brekingsverschijnselen en interferentie (versterking of uitdoving) en diffractie vertonen.
In deze video wordt dit uitgelegd.
Een ander opmerkelijk feit in de kwantummechanica is dat fysische grootheden van een systeem in sommige combinaties niet tegelijkertijd met willekeurige nauwkeurigheid bekend kunnen zijn. De belangrijkste voorbeelden hiervan zijn plaats en snelheid, en tijd en energie. Dit feit staat bekend als de onzekerheidsrelatie van Heisenberg.
Volgens een bepaalde zienswijze binnen de kwantummechanica bestaan ten gevolge van het onzekerheidsprincipe deeltjes niet eens totdat er een waarneming plaatsvindt. Schrödinger was door deze zienswijze dermate ontstemd dat hij het beroemde voorbeeld van de kat beschreef, die door dit effect tegelijkertijd zowel dood als levend was. Schrödinger hoopte met dit onmogelijke voorbeeld te laten zien dat deze filosofie belachelijk was en dat men dit denkbeeld maar snel moest laten vallen. Tot zijn verdriet is bijna het tegenovergestelde gebeurd en is Schrödingers kat een geheel eigen leven gaan leiden.
Tot zover Wikipedia.

Belangrijk onderdeel in deze tekst is dat er voor de waarnemer bij licht tijdens metingen verschil is in gedrag. Dat wil niet zeggen dat dit ook betekent dat in werkelijkheid licht van aard verandert en soms een deeltje is en soms een golf is. Deze “wilde” conclusie doet denken aan het psychologische verschijnsel dat mensen wanneer zij het gedrag van anderen zien er conclusies aan verbinden over hoe de “kwaliteit” van die mensen is. Een arts die euthanasie “pleegt”, pleegt in de ogen van de een een moord en van de ander een medemenselijke daad. De waarnemer ziet wat hij wil zien.

Het is de waarnemer die indirect invloed uitoefent via de waarneming die hij kiest. Kiest hij een andere manier van waarnemen dan bestaat de kans dat hij een andere conclusie trekt.
De menselijke waarneming is op het gebied van de allerkleinste bekende deeltjes niet in staat om te kijken zoals we in ons dagelijkse leven om ons heen kijken. We zien bijvoorbeeld maar een deel van de uitgezonden frequenties van lichtgolven. Zelfs het gebruik van instrumenten helpt ons daarbij niet om te kunnen stellen dat we een transformatie kunnen doen die recht doet aan de (zichtbare) werkelijkheid van het elektron.

De beste manier om valkuilen in de waarneming te voorkomen is zelfkennis en het zo lang mogelijk uitstellen van oordelen.

De filosofische vraag of een gebeurtenis wel plaatsvindt wanneer er geen waarnemer is, is een onzinnige vraag. Het zijn slechts taalspelletjes.

Voor sommigen is materie het resultaat van interferentie van golven en energie. Daarmee zouden alle waarneembare verschijnselen verklaard kunnen worden als gedragingen van (elektromagnetische) golven van licht. So far so good, maar vervolgens worden met reuzenstappen gigantische conclusies getrokken.
Een voorbeeld.
“Omdat het brandpunt van deze golven zelfreferentieel is, schept het zelfbewustzijn. Ieder atoom in het universum is bij gevolg zelfbewust en het universum als geheel is derhalve één bewust wezen: het universele bewustzijn, God is alles wat er bestaat, het is alom aanwezig, en almachtig. Hij is zich bewust van alle dingen die gaande zijn in het universum omdat hij het universele bewustzijn zelf is”.

Ook dit zijn tautologische taalspelletjes. Een tautologie is een uitdrukking die hetzelfde zegt met verschillende woorden, zonder dat er nieuwe informatie wordt toegevoegd.

Wat wel zinnig is te doen met onzekerheidsrelaties is het te gebruiken bij het en-en denken. Twee of meer interpretaties van een gebeurtenis kunnen tegelijkertijd waar zijn. Daarbij is het gegeven dat de ene interpretatie meer waarschijnlijkheid heeft dan de andere niet een rechtvaardiging om de meest waarschijnlijke interpretatie tot absolute waarheid te verheffen.

Ziekelijk aandacht afdwingen

Nina Blom werd jarenlang door haar eigen moeder ziek gemaakt. Op het laatste moment greep een kinderarts in. Ze was toen veertien jaar, bijna vergiftigd door zware medicatie en kon niet meer lopen.
In Eenvandaag een aangrijpende reportage.
Nina’s moeder leed aan het Munchhausen by Proxy syndroom. Ze maakte haar kind ziek om zelf aandacht te krijgen van artsen. Dit fenomeen heet Munchhausen naar de fantast Baron von Munchhausen en “by Proxy” komt van de Engelse term die betekent “via een tussenpersoon”. In dit geval was Nina de tussenpersoon via wie de moeder aandacht wilde trekken.

Op de site van Roos Boum vele antwoorden op de vraag hoe het kan dat een moeder haar kind zo misbruikt, bijvoorbeeld: Waarom aandacht van medisch personeel? Een positieve ervaring (eventueel uit hun jeugd) met medisch personeel of hulpverleners, doet ze terugverlangen naar diezelfde positieve ervaring. Het is een intense behoefte om contact te hebben met artsen. Dat contact is gebaseerd op een gevoel van afhankelijkheid. Het ziekenhuis is een spannende wereld waar ze veel aandacht krijgen, waar iedereen geïnteresseerd is in hun kind en men bewondering voor kind en dader heeft. Daders willen het slachtoffer permanent ziek houden, om zo zelf nog meer aandacht te krijgen. Münchhausen by proxy-daders vinden het geweldig om er zo middenin te zitten. Er zijn vele voordelen om een ziek kind te hebben. Je offert immers je eigen leven op om voor je kind te zorgen. Je krijgt veel aandacht vooral van medische staf en wordt bijna als een heilige beschouwd. Je krijgt een band met het medisch personeel. Hoe krijgen ze aandacht van het medisch personeel? Deze vrouwen maken hun kinderen met opzet ziek door allerlei ziektesymptomen bij hun kinderen te veroorzaken of te verzinnen. Als een ouder zelf acute symptomen toebrengt kan hij de held uithangen door zelf ter plekke het kind EHBO te geven of snel naar de EHBO te gaan of als hij al in het ziekenhuis is de assistentie van verplegend personeel te krijgen.

Macht en seksueel geweld

Een commissie onder leiding van Wim Deetman onderzocht eind 2011 hoeveel jongeren in de periode na de Tweede Wereldoorlog tot begin jaren ’80 geconfronteerd zijn met seksueel misbruik.
De kans op ongewenste seksuele benadering was voor minderjarigen in een instelling twee keer zo groot als het landelijk gemiddelde van 9,7 procent.
Daarbij is geen verschil tussen instellingen met en zonder rooms-katholieke achtergrond. De commissie schat dat enkele tienduizenden minderjarigen in de afgelopen decennia te maken hadden met grensoverschrijdend seksueel gedrag.
Dit aantal wijkt nauwelijks af van misbruikcijfers onder niet-katholieken in Nederland.

Mensen met een verstandelijke beperking zijn vaker slachtoffer van seksueel geweld dan mensen zonder beperking. Ook is het seksueel geweld ernstiger, en zijn de plegers meestal bekenden van het slachtoffer.
61% van de vrouwen en 23% van de mannen met een verstandelijke beperking heeft een vorm van seksueel geweld meegemaakt, variërend van op een kwetsende manier aangeraakt worden tot verkrachting. Dit is hoger dan in de algemene bevolking. Bij vrouwen met een lichamelijke beperking is dit cijfer 35% en bij mannen 15%. Die percentages worden hoger als er naar specifieke vormen van seksueel geweld wordt gevraagd. Een aanzienlijk deel van het seksueel geweld heeft zich in de jeugd afgespeeld, met name bij mensen met een lichamelijke of zintuiglijke beperking. Ook mannen met een lichamelijke of visuele beperking bleken met name op jonge leeftijd vaker seksueel geweld te hebben meegemaakt dan mannen zonder beperking.

Ook in het buitenland is seksueel misbruik aan de orde. In de volgende cijfers gaat het om vrouwen en het instituut huwelijk. Het percentage is vergelijkbaar met seksueel misbruik binnen RK instituten (bijna 20%).
Bijna 20 procent van de vrouwen in de VS is ooit verkracht. Onder de mannen is dat maar 1 op de 71. Bij meer dan de helft van de verkrachte vrouwen was de dader een (voormalige) partner. Bij een op de acht verkrachte vrouwen was de dader een lid van de eigen familie.

Het gaat bij de seksuele misbruik niet op de eerste plaats om seksuele bevrediging. Het gaat om misbruik van macht door seksueel geweld. De seksualiteit wordt als middel of “wapen” gebruikt, om macht uit te oefenen. Seksueel misbruik is niet een gewelddadige vorm van seksualiteit, maar een seksuele vorm van geweld.

Volwassenen die in hun jeugd ernstig, langdurig misbruikt zijn kunnen klachten krijgen op vier gebieden:

1. Psychische klachten. De angst die het kind als slachtoffer heeft meegemaakt kan zich later uiten in angsten, paniekreacties, depressiviteit en slaapproblemen. Die reacties treden vooral op in situaties die lijken op de vroegere gebeurtenissen. Bijvoorbeeld, er niet tegen kunnen ergens alleen te zijn en bang te zijn achtervolgd te worden.
2. Relationele problemen. Een kind dat zich gebruikt en verraden voelt door iemand van wie het afhankelijk was, kan op latere leeftijd anderen nog maar moeilijk vertrouwen. Dat gaat gepaard met gevoelens van machteloosheid, onzekerheid, nietswaardigheid en eenzaamheid. Soms kan dat leiden tot problemen bij het opvoeden van de eigen kinderen.
3. Seksuele problemen. Seksuele toenaderingspogingen van de partner roepen meteen onaangename herinneringen op aan het misbruik. Bij sommigen is sprake van afkeer van partners en aanrakingsangst. Eigen kinderen worden heel angstig gemaakt voor mogelijk misbruik.
4. Gezondheidsklachten. Soms ontstaan lichamelijke problemen, zoals hoofdpijn, buikklachten, rugpijn, maagklachten en hyperventilatie, zonder dat daar een aanwijsbare lichamelijke oorzaak voor is.

De ernst van de gevolgen kan groter worden naarmate:

• de afhankelijkheidsrelatie tot de pleger groot is (bijvoorbeeld een ouder, leerkracht, verzorger, hulpverlener of leidinggevende).
• de duur en de frequentie van het seksuele misbruik hoog is.
• de seksuele handelingen ingrijpend zijn.
• er geweld en/of dwang door de pleger is toegepast.
• het slachtoffer jonger is toen het misbruik begon.
• er sprake is van een of van meerdere plegers.
• de omgeving het slachtoffer niet gelooft of de schuld bij het slachtoffer legt.

bronnen: nu.nl; begrensdeliefde.nl

De krediet- en vertrouwenscrisis

Een gezonde economie is gebaseerd op gezond vertrouwen. Wie toelaat dat bedrijven, banken en overheden een ondoorzichtig beleid en handel mogen uitvoeren, kan wachten op fraude en misbruik. Vertrouwen komt te voet en flitst weg te paard.

De volgende omstandigheden leiden tot problemen en een vertrouwenscrisis

De internationale mogelijkheden van banken leiden tot flitskapitalisme: geld wordt bliksemsnel onttrokken aan de ene regio en uitgeleend of belegd in een andere regio, waar ook ter wereld. Werknemers en banken kunnen zich fiscaal daar vestigen waar maximaal belastingvoordeel valt te behalen.

Er is de mogelijkheid om geld te verdienen aan de waardedaling van aandelen (optiestrategie die gericht is op het profiteren van een koersdaling).

Banken hebben de mogelijkheid om goedkoop geld te lenen en duurder uit te lenen. Hiermee wordt een oneigenlijke stroom van oneigenlijke en tijdelijke waardevergroting aangejaagd.

Banken hoeven nauwelijks (7 tot 20%) dekking (kapitalisatie) te hebben voor het geld dat spaarders bij hun uitzetten. Een pensioenfonds moet 105% van het geld, dat uitbetaald moet worden, liquide hebben (kunnen uitbetalen).

Sommige banken groei(d)en zo uit, dat er geen regering meer is die garant kan staan voor het opvangen van de risico's. Nederland kent daar zelfs meerdere van die gelijk staan aan 6x het bruto nationale product.

Ondernemingen richten hun beleid meer op het voordeel voor de aandeelhouders dan op het welzijn van de werknemers.

Nieuwe investeringen zijn niet meer gericht op vergroten van werkgelegenheid, maar op het automatiseren van arbeidskracht.

Tot zover een aantal factoren die hebben geleid tot de kredietcrisis.

Schrijver Chang komt in zijn boek "23 dingen die ze je niet vertellen over het kapitalisme" tot de conclusie dat onbeperkte economische vrijheid niet leidt tot maximale welvaart en dat de rol van de overheid belangrijk is.

De volgende besluiten kunnen tot een oplossing leiden en tot herstel van vertrouwen

Laat de overheid een bank stichten of nationaliseren waar burgers en ook de overheid geldzaken kunnen onderbrengen en waar niet gespeculeerd wordt. Geef geen garantie tegen failliet gaan meer aan (klanten van) banken die met geld willen speculeren.

Geef een overheidsinstantie de mogelijkheid om financiële dienstverlening of producten die ondoorzichtig zijn te verbieden. Geef prioriteit aan transparantie. Eis dit ook bij het uitbrengen van een stem.

Geef een landoverstijgende instantie voldoende macht om effectief in te grijpen in regeringsbeleid van landen die een risicovolle financiële koers volgen die de financiële belangen van burgers in andere landen (bijvoorbeeld binnen de eurozone) kan schaden.

Maak onderscheid in (steun voor) economische groei die schadelijk is voor mens, dier- en milieu en onschadelijke economische groei. Geef een landoverstijgende instantie voldoende macht om de schadelijke activiteiten tegen te gaan.

Verplicht roulatie van controlerende instanties zodat bedrijven aangezet worden tot transparantie en controlerende instanties aangezet worden op het vermijden van fouten en vriendjespolitiek.

Wat valt op?

Het ging fout, omdat het kon. In de wereldeconomie is een weeffout (deregulering financiële sector) geslopen, die sommigen goed uitkwam en iedereen werd een worst voorgehouden (privatisering van het publieke domein) dat zij mee zouden profiteren via economische groei en werkgelegenheid. De banken mochten speculeren en de overheid garandeerde dat de burger zijn geld kon behouden. Een burger met schulden is afhankelijk en politiek meer manipuleerbaar.

Bovengenoemde oplossingen negeren hebzuchtige en schadelijke neigingen en worden daardoor niet gehinderd.
Ze gaan over een daadkrachtige en te snappen overheid die banen schept en betrouwbare en veilige alternatieven creëert. De samenleving moet worden georganiseerd op een hoger niveau voor het stellen van grenzen aan schadelijk handelen in het bedrijfsleven en de bankwereld. Die grensoverstijgende instantie moet niet de burger het gevoel geven dat door de grootschaligheid ook een bodemloze put ontstaat wanneer zij de financiële sector probeert te redden. Het vertrouwen moet worden hersteld dat eerlijkheid het langst duurt.