Wat wil de ander van mij?
Toen we in de oudheid nog gevaren van wilde dieren konden ondervinden, was onze inschatting bij ontmoetingen met onbekende dieren gebaseerd op drie vragen: is hij mij ongunstig gezind? Is hij sterk? Is hij snel? Zo niet, dan hadden we weinig te vrezen. Zouden bij partnerkeuzes niet ongeveer dezelfde vragen in ons hoofd omgaan?
Bij het evalueren van bedreigingen van wilde dieren, waren de criteria van 'ongunstig gezind zijn', 'sterkte' en 'snelheid' gericht op directe fysieke bedreigingen en de mogelijkheid om te overleven in geval van een confrontatie. Deze criteria waren primair gericht op de directe fysieke kenmerken en gedragingen van het dier. Men wilde overleven. Safety first.
Bij het kiezen van een partner zijn er meer factoren in het spel dan alleen fysieke kracht en snelheid. Mensen zijn complexe wezens met emotionele, sociale en intellectuele behoeften. Bij het evalueren van een potentiële partner kunnen mensen verschillende criteria hanteren, waaronder persoonlijkheid, gedeelde waarden, emotionele compatibiliteit, intellectuele stimulatie, enzovoort. Niet alleen fysieke kenmerken, maar ook emotionele en mentale eigenschappen spelen een rol bij het beoordelen van een partner. De ander mag spannend zijn maar men wil zich wel veilig voelen. Wederom: safety first.
Dat gezegd hebbende, kunnen er enkele overeenkomsten zijn tussen de twee scenario's.
Bijvoorbeeld, iemand kan zich afvragen of een potentiële partner hen vriendelijk gezind lijkt, wat kan wijzen op hun vermogen om empathie en zorgzaamheid te tonen. Sterkte kan ook relevant zijn, zij het niet op een puur fysieke manier - het kan bijvoorbeeld verwijzen naar emotionele veerkracht of vastberadenheid. Snelheid kan worden geïnterpreteerd als iemands bereidheid en vermogen om zich aan te passen aan veranderende omstandigheden of om problemen snel op te lossen.
Compatibel zijn
Partners zijn vaak vergelijkbaar op een aantal aspecten. Gelijksoortige aantrekkelijkheid tussen partners soms ook wordt verklaard door het concept van assortatieve paring, waarbij individuen de neiging hebben om partners te kiezen met vergelijkbare kenmerken als henzelf, zoals aantrekkelijkheid, sociaaleconomische status, enzovoort. Zouden ze te veel verschillen dan heeft een van beide meer te vrezen van concurrentie.
Zoeken naar balans
Over alle waarden en eigenschappen heen gewogen is de mentale weegschaal in het ideale geval in balans. Er zijn geen “zwaarwegende” aanleidingen om uit elkaar te gaan.
Evenwaardigheid is daarnaast een “evenwichtige” eigenschap om te zoeken in een partner. Het streven naar een relatie gebaseerd op gelijkwaardigheid legt een gezonde basis voor respect, wederzijds begrip en een gezonde dynamiek binnen de relatie.
Respect en waardering
Wanneer twee mensen elkaar als gelijken behandelen, betekent dit dat ze elkaars meningen, gevoelens en behoeften respecteren en waarderen. Het zorgt ervoor dat beslissingen en verantwoordelijkheden binnen de relatie eerlijk worden verdeeld en dat beide partners zich gehoord en gewaardeerd voelen.
Delen en verbinden
Evenwaardigheid gaat verder dan alleen gelijke rechten en kansen; het omvat ook het delen van macht (ook het niet spelen van een machtsstrijd), verantwoordelijkheden en emoties binnen de relatie. Het stelt beide partners in staat om zichzelf te zijn, hun eigen doelen na te streven en tegelijkertijd elkaar te ondersteunen in hun individuele groei en ontwikkeling. Het vermogen om conflicten op een respectvolle en constructieve manier op te lossen, is ook een belangrijk aspect van een relatie gebaseerd op gelijkwaardigheid. Dit draagt bij aan een gezonde communicatie en een positieve dynamiek binnen de relatie.
Het streven naar evenwaardigheid in een relatie kan leiden tot diepgaande verbondenheid, vertrouwen en tevredenheid. Het is een waardevolle eigenschap om te koesteren en te cultiveren in elke relatie, omdat het de basis vormt voor een gezonde en duurzame verbintenis.