Aforisme of dooddoener?
Een aforisme is een korte, bondige uitspraak, vaak niet meer dan een regel lang. Aforismen zijn vaak grappig, paradoxaal en/of absurd of bevatten een boodschap van wijsheid.
Een voorbeeld is "liefde verdrijft de tijd en tijd verdrijft de liefde".
Op mijn persoonlijke site nog wat voorbeelden.
De volgende zinnetjes zijn geen goede voorbeelden van een aforisme, ze zijn daarvoor wat te algemeen en missen humor, maar zijn de aanleiding van dit artikeltje.
“We zijn allemaal één”.
“Alles is liefde”.
“Alles gebeurt zoals het gebeurt en het is goed zo”.
“Alles hangt met alles samen”.
In deze voorbeelden lijkt een aforisme verdomd veel op een dooddoener. Het te kort door de bocht pogen om de menselijke conditie of het leven te beschrijven slaat (een gesprek) dood.
Wijsheid verbeeld of verwoord?
In de parabel van het net van de Indra wordt de mensheid verbeeld door een net(werk) met op de knooppunten blinkende juwelen, waarbij in elk afzonderlijk juweel alle andere juwelen worden weerspiegeld. Til je het net op, dan gaan alle juwelen mee omhoog, de dichtbij zijnde meer dan de verder gelegen juwelen. Indra's Net benadrukt het idee dat alle dingen in het universum met elkaar verbonden zijn, en dat de acties en keuzes van één individu een invloed kunnen hebben op alle andere individuen en het geheel. Het symboliseert een holistisch begrip van de werkelijkheid, waarin het concept van afgescheidenheid wordt overstegen.
In dit beeld zitten drie niveaus verwoord: het individu, de samenhang en het geheel.
De een probeert de werkelijkheid te benaderen via het woord, de ander via het beeld, sommigen met beide. Niemand kan garanderen dat het lukt om de boodschap over te brengen. Het is de gelukkige keerzijde van de paradox van vrijheid. We zijn vrij omdat niemand de waarheid in pacht heeft en kan opleggen aan een ander.
Eenheid in verscheidenheid
In het Taoïsme wordt niet gezegd dat we allemaal één zijn, maar wordt dit beeld benaderd vanaf de andere kant: we zijn niet twee. In Sanskriet “A-dvaita”, “niet-twee”.
Door dingen tegen elkaar af te zetten, bijvoorbeeld -voorgrond en achtergrond- of -zwart en wit- en in het Taoïsme met -yin en yang- kunnen we de realiteit leren kennen. Maar willen we het geheel van de realiteit leren kennen dan moeten we dat geheel veronderstellen achter de verschijnselen zonder daarvoor het sluitende bewijs te eisen of te verwachten. Deze manier van omgaan met de eenheid van wezenlijke verschijnselen heet non-dualiteit en de methodiek is “doen door niet te doen” (wu wei).
Op dit blog vele voorbeelden van de uitwerking van deze manier van in de wereld staan. Ook een andere manier van aankijken tegen dooddoeners kan helpen al dansend te communiceren en zo te zien wat er bedoeld wordt dat “alles gebeurt zoals het gebeurt en het zo goed is”.
Bij deze korte tekst wil ik het laten. Op deze blogs worden deze zienswijze in vele artikelen uitgewerkt. Wie verder wil lezen hoeft alleen te klikken op de labels onderaan of op de links in de tekst.