Er is geen jij, jij bestaat niet

Roeland de Looff is een sociaal wetenschapper die in zijn boek “Jij bestaat niet” de stelling verdedigt dat jij niet bestaat maar slechts een illusie bent. Hij hoopt hiermee voor spirituele zoekers een antwoord te geven waardoor zij niet langer hoeven te zoeken naar zichzelf en verlichting.
Zijn aanpak lijkt op hoe de theologie het goddelijke probeert te definiëren vanuit wat het allemaal niet is. Het ongrijpbare positieve wordt duidelijk gemaakt vanuit het concreet negatieve. Dit heet de apofatische benadering.

Hij schrijft.
Het gevoel van een individueel ik, dat zelfstandig iets doet is en uit vrije wil keuzes maakt, is een illusie. Alleen eenheid doet iets. Jij als zelfstandig handelende entiteit bestaat niet.
Er is geen jij die een relatie zou kunnen hebben of verbinding zou kunnen zoeken met eenheid (immers dat zouden er twee zijn). Er is alleen eenheid. Dit weten is het einde van de spirituele zoektocht. Je ziet in dat je niet anders kunt zijn dan eenheid, dat je nooit iets anders bent geweest dan eenheid. Dat betekent dat je er niet naar hoeft te zoeken of iets zou moeten doen om er verbinding mee te krijgen. Als alle illusies zijn verdwenen blijft alleen de stilte over en dat is wie je bent.
Tot zover de Looff.

Het denken in termen van eenheid staat tegenover de tweedeling die dualisme genoemd wordt. De grondgedachte van non-dualistisch denken berust op de aanname, dat elke vorm van tweedeling geen reëel verschijnsel is, maar dat een dergelijk onderscheid kunstmatig wordt aangebracht. Voorbeelden van non-dualisme zijn te vinden in de tweedelingen tussen: het zelf en de ander, man tegenover vrouw, goed tegenover kwaad et cetera.

Het is ons ego dat ons de illusie oplevert dat wij een afgescheiden ik hebben. Weliswaar heeft ons ego een natuurlijke functie, maar we zouden volgens de Looff moeten accepteren dat we niet via deze weg aan illusies kunnen ontsnappen en de waarheid kunnen zien.
De Looff probeert aannemelijk te maken dat de vrije wil niet bestaat, een illusie is. Hij citeert Jung die stelde dat de vrije wil het verschil is tussen doen wat je doen moet met of zonder vreugde. Het is de uitdaging voor de moderne mens om met dit klein beetje speelruimte het leven aangenaam te maken.

Wie denkt in termen van of-of zal de theorie van de Looff moeilijk kunnen volgen, want dat is een vorm van dualistisch denken. Wie gewend is te denken in termen van en-en zal verder komen en wie paradoxen kan hanteren kan de boodschap dat jij stilte bent kunnen “begrijpen”. Immers, wie kan accepteren dat de waarheid niet valt te grijpen, krijgt veel vrijheid en heeft minder behoefte om een oordeel te zoeken en blijft stil.


Klik hier voor een video-interview met Roeland de Looff.
Jij bestaat niet, de werkelijkheid achter de illusie (bol.com).

Hans Laurentius schrijft in "Rozengeur & Prikkeldraad".
Zoeken leidt niet tot zien. Stoppen wel.
Ontdek de verkleving met de commentator en zie!
Hij is slechts deel van het waarneembare,
een verschijnsel, niet jij.
Ontdek: zonder 'hem' besta ik ook.
Wat je ook maar beschrijven kunt
is niet meer dan wat het is:
een beschrijving van een waarneming.
Wat je ook maar kunt beschrijven is het dus niet.


Marnix Pauwels zegt in een interview met Happinez.


Zoeken zonder voorbehoud

Als spiritualiteit je wapen wordt in de strijd tegen gevoelens van minderwaardigheid, oude pijn, schaamte of welk ander ongemak dan ook, dan bewijs je jezelf geen dienst. Dan probeer je het leven alsnog naar je hand te zetten -ook al noem je het dan misschien heel fraai ‘overgave’. Dan is er altijd nog die angst dat je niet krijgt wat je wilt, in plaats van dat je ontdekt dat die hele ‘je’ een waanzinnige illusie is. En zo blijf je extreem kwetsbaar, terwijl je er voor je gevoel juist alles aan doet om dat te voorkomen. Dus als je tóch zoekt, als je tóch wezenlijk nieuwsgierig bent, zoek dan zonder voorbehoud. Zoek diep en ver en hard en onstuitbaar, zoek of je leven ervan afhangt, en ga geen enkele ervaring uit de weg.

Geloof me: er kan je uiteindelijk niks gebeuren.

Vrij naar Erik van Zuydam.

De meeste mensen leven in de overtuiging dat hun lichaam wordt bewoond door een afzonderlijk ‘ik’, dat zijn of haar leven lijkt te kunnen besturen. Hoe overtuigend dit ook voelt, dit persoonlijke zelf is een illusie.
Vanuit een basaal gevoel van gemis is dit ik op allerlei manieren op zoek naar vervulling. Het leeft in de overtuiging dat ‘dit’, de huidige ervaring, het niet kan zijn en dat er iets moet veranderen om compleet te zijn. Zo ontstaat een zoektocht zonder einde, want zowel de zoeker als het beoogde toekomstige doel zijn imaginair.
Waar we het meest naar verlangen is de totale afwezigheid van het zoeken, naar de vrijheid die dat geeft. Hoe zou je rust kunnen ervaren als je gelooft in het idee dat je ‘er’ nog niet bent, dat er eerst nog iets moet veranderen? Onmogelijk. Zoeken naar jouw ware of "Hogere" zelf leidt niet tot vinden, zoeken leidt tot nog meer zoeken. Het spirituele pad is niet een reis met een eindbestemming, het is een eindeloze vicieuze cirkel. Er is geen eindbestemming in de toekomst. Er is alleen maar dit tijdloze moment.

Wat blijft er over als het zoeken stopt, als die verbeten gerichtheid en het wachten op ‘later’ tot een einde komt? Al wat er overblijft is ‘dit’, de ervaring van dit moment, zonder het idee dat dit moment tot een beter volgend moment zou moeten leiden. De kramp van het zoeken maakt plaats voor een natuurlijk en vrij gevoel van Zijn. De compleetheid is er al. Ze ligt verscholen in alles wat er nu is.