De grillen van het universum verhaald
Sprookjes en mythen belichten vaak diepgewortelde menselijke psychologische patronen, zoals liefde, jaloezie, angst, ambitie en wraak. Door deze emoties in personages te belichamen, bieden ze inzicht in menselijke ervaringen en gedragingen.
Veel sprookjes en mythen bevatten morele en ethische lessen die door de generaties heen zijn doorgegeven. Door middel van verhaalstructuren en symboliek leren ze als een soort 'oerpsychologie' over goed en kwaad, de gevolgen van keuzes en de betekenis van deugdzaamheid.
Absurditeit is een concept dat al eeuwenlang wordt besproken in de
filosofie, literatuur en kunst. Het idee dat het leven vol absurditeiten
zit en dat deze worden veroorzaakt door de grillen van hogere machten,
zoals goden, is een fascinerend perspectief dat door verschillende
filosofen is verkend.
Een van de meest bekende voorstellingen van absurditeit komt van de Franse filosoof Albert Camus, met name in zijn essay "De Mythe van Sisyphus". Camus beschrijft het menselijk bestaan als inherent absurd omdat het zoeken naar betekenis en doel in een wereld zonder inherente betekenis en doel uiteindelijk vruchteloos is. Sisyphus, de figuur uit de Griekse mythologie die veroordeeld is om een rots een heuvel op te rollen, alleen om deze telkens weer naar beneden te zien rollen, wordt door Camus gebruikt als een metafoor voor de menselijke ervaring: het continue streven naar betekenis in een wereld die uiteindelijk geen zin heeft.
Het idee dat goden zich vermaken met de absurditeiten van het menselijk leven is een variant op deze thema's. Het suggereert dat het universum of hogere machten op zijn best onverschillig zijn voor menselijke zorgen en lijden, en op zijn slechtst actief betrokken zijn bij het veroorzaken ervan. Dit perspectief roept vragen op over de aard van moraliteit, het bestaan van het kwaad en de relatie tussen mens en godheid(en).
Twistappel
Ook de mythe van de gouden appel van Paris kan worden beschouwd als een voorbeeld van de absurde bemoeienis van de goden in het menselijke domein. Volgens de Griekse mythologie ontstond er een twist tussen de godinnen Hera, Athena en Aphrodite over wie van hen de mooiste was. Om deze twist te beslechten, wendden ze zich tot Paris, een sterfelijke prins van Troje, om als scheidsrechter op te treden.
Om zijn oordeel te winnen, boden de godinnen Paris geschenken aan. Athena bood hem wijsheid en militair succes aan, Hera beloofde hem macht en heerschappij, en Aphrodite bood hem de liefde van de mooiste vrouw ter wereld, Helena. Paris koos uiteindelijk voor Aphrodite vanwege haar verleidelijke aanbod, wat leidde tot de ontvoering van Helena en het uitbreken van de Trojaanse Oorlog.
Deze mythe illustreert de grillige en onvoorspelbare aard van de goden in de Griekse mythologie, die zich bezighouden met menselijke ijdelheid en jaloezie en de loop van de geschiedenis beïnvloeden door middel van absurde uitdagingen en beloften. Het toekennen van de gouden appel aan de mooiste godin lijkt een onschuldige wedstrijd, maar het heeft verstrekkende gevolgen gehad voor de menselijke wereld, wat resulteerde in een van de beroemdste oorlogen uit de mythologie.
Zinloze herhaling
Filosofen zoals Friedrich Nietzsche hebben ook soortgelijke ideeën verkend, zij het op een andere manier. Nietzsche's concept van de 'eeuwige terugkeer', waarbij hij voorstelt dat het leven zich eindeloos herhaalt in een oneindige lus, kan ook worden gezien als een vorm van absurditeit. Het idee dat alles wat we doen zich keer op keer herhaalt, zonder enig doel of vooruitgang, kan een gevoel van zinloosheid oproepen.
In essentie onderzoeken deze filosofische perspectieven de diepere vragen over het menselijk bestaan, de aard van het universum en de betekenis van het leven. Hoewel ze soms somber kunnen lijken, kunnen ze ook een bron van reflectie en zelfontdekking zijn.
Levenskunst
Levenskunst is inzicht verwerven in wanneer te doen en wanneer te laten en zo om te gaan met absurditeit. Levenskunst gaat vaak over het cultiveren van een houding van flexibiliteit, veerkracht en acceptatie. Het gaat erom te leren omgaan met veranderingen en tegenslagen, terwijl we tegelijkertijd onze eigen waarden en doelen blijven nastreven. Door bewust te blijven van de balans tussen doen en laten, kunnen we een gevoel van evenwicht en welzijn bevorderen in ons dagelijks leven.
Balans tussen handelen en niet-handelen
In veel filosofische tradities, zoals het taoïsme, wordt het belang van het vinden van een balans tussen handelen (wei) en niet-handelen (wu wei) benadrukt. Dit idee suggereert dat het leven zijn eigen ritme heeft en dat soms niet-handelen, of het laten gebeuren van de dingen zoals ze zijn, net zo belangrijk is als actief ingrijpen. Dit kan worden gezien als een reactie op de absurditeit van het menselijk streven naar controle over een wereld die uiteindelijk onvoorspelbaar en onbeheersbaar is.
Acceptatie van het onvermijdelijke
Een ander aspect van weten wanneer te doen en wanneer te laten is het vermogen om te accepteren wat buiten onze controle ligt. Dit kan betrekking hebben op de absurditeit van het leven zelf, waarin we vaak geconfronteerd worden met situaties die we niet kunnen begrijpen of veranderen. Door te leren wanneer we moeten accepteren en loslaten, kunnen we een dieper begrip ontwikkelen van de beperkingen van ons eigen handelen en de absurditeit van het menselijk bestaan.
Humor en ironie
Het idee van weten wanneer te doen en wanneer te laten kan ook worden geïnterpreteerd in termen van humor en ironie. Soms is het juiste om te handelen niet zo duidelijk als we zouden willen, en het vermogen om dit te erkennen met humor en ironie kan een manier zijn om de absurditeit van het leven te omarmen. Dit kan ons helpen om flexibeler en veerkrachtiger te zijn in het gezicht van onzekerheid en complexiteit.
Grip krijgen op (on)rechtvaardigheid via moraliteit
Mensen hebben door de eeuwen heen geprobeerd om controle te krijgen over hun omgeving en hun lot door middel van ethische principes zoals de Gulden Regel. De Gulden Regel, die in verschillende vormen voorkomt in vele religieuze en ethische tradities, stelt dat men anderen moet behandelen zoals men zelf behandeld wil worden, en kan gezien worden als een fundamenteel principe van moraliteit. Veel mensen hebben in de loop van de millennia getracht vanuit deze gedachte het welzijn en de cohesie in de samenleving te bevorderen.
In de context van Camus' werk, waarin de absurditeit van het menselijk bestaan wordt benadrukt, kan de Gulden Regel worden geïnterpreteerd als een poging om zin en betekenis te vinden in een wereld die intrinsiek zinloos lijkt. Camus betoogt dat zelfs als we deze morele principes volgen, we nog steeds geconfronteerd worden met de absurde realiteit van het leven.
Omdenken naar vrijheid
Ondanks zijn uitzichtloze situatie, kiest Sisyphus er volgens Camus voor om zijn lot te aanvaarden en betekenis te vinden in de daad van het rollen van de rots. Op deze manier weigert hij toe te geven aan de absurditeit van zijn situatie en omarmt hij zijn vrijheid om zijn eigen betekenis te creëren, zelfs in het gezicht van het onvermijdelijke.
We blijven streven naar vrijheid en betekenis, zelfs als we weten dat we die nooit volledig kunnen bereiken.
Het is vaak een delicate evenwichtsoefening om actief te blijven streven naar onze doelen en idealen, terwijl we tegelijkertijd erkennen dat sommige dingen buiten onze controle liggen en dat perfectie niet (altijd) haalbaar is.
Ook de gedachte dat het leven zinloos lijkt en dat het voor iedereen geldt, kan je vrij maken, want niemand kan je iets verwijten wanneer je eigen invulling aan de zin van jouw leven geeft.
Balans in doen en laten
Het idee van het vinden van balans tussen doen en laten, kan worden gezien als een manier om dit evenwicht te bereiken. Door te erkennen wanneer het gepast is om actief te handelen en wanneer het beter is om te accepteren en los te laten, kunnen we een gevoel van innerlijke harmonie en vrede cultiveren, zelfs te midden van de onzekerheden en uitdagingen van het leven.
Het is een voortdurend proces van zelfreflectie, aanpassing en groei, maar het streven naar deze balans kan ons helpen om meer voldoening en vervulling te vinden in ons leven, zelfs te midden van de onvermijdelijke absurditeiten en uitdagingen die we tegenkomen.