Zijn mensen met een psychische afwijking gelijk aan “normale” mensen?
Evenwaardig…
Als je mij wil helpen, probeer me dan niet te veranderen
zodat ik in jouw wereld pas.
Schenk me de waardigheid om mij te ontmoeten zoals ik ben.
Erken dat we beiden even vreemd zijn voor elkaar,
dat mijn bestaanswijze niet zomaar een beschadigde versie is van die van jou.
Stel je veronderstellingen in een vraag.
Vertel mij hoe ik kan omgaan met jou.
Werk met mij om meer bruggen te slaan tussen ons.
Jim Sinclair, man met autisme, 1992
Malou van Hintum is zelfstandig journalist en publicist. Ze werkt onder meer voor de Volkskrant en het Maandblad Geestelijke volksgezondheid. Ze schreef het boek Doe eens normaal – over zin en onzin van psychiatrische stoornissen.
Malou van Hintum vindt dat we minder etiketten moeten plakken op mensen met psychische afwijkingen en zij is dan ook tegenstander van DSM-5. DSM is de manual met diagnoses van psychische afwijkingen die met elke uitgave meer gedetailleerd wordt. Op die ontwikkeling is veel kritiek omdat de diagnoses niet onafhankelijk van de belangen van de farmaceutische industrie lijken te worden gemaakt. Hoe meer categorieën hoe meer therapieën en hoe meer pillen er kunnen worden verkocht.
Volgens haar bestaat er geen waterscheiding tussen mensen met en zonder een stoornis. Dat is maar de vraag en is de reden dat het gedicht boven dit artikel staat. Zou het vermogen om evenwaardigheid te (kunnen of te willen) zien deze waterscheiding kunnen zijn? Zich onevenwaardig opstellen kan de psychiatrische patiënt maar ook de psychiater doen. Mensen met een psychische stoornis kunnen het ver schoppen in het management.
Misschien wordt een deel van het antwoord en een voorbeeld van evenwaardigheid gegeven in het boek dat Reimar Schefold schreef naar aanleiding van een tweejarig verblijf bij de Sakuddei, een geïsoleerd levende gemeenschap op een eiland in de buurt van Sumatra. Zij zijn een volk zonder hiërarchie, geldeconomie en arbeidsdeling, waar je wordt geacht naar vermogen bij te dragen aan de groep. Tussen man en vrouw wordt wel een taakverdeling aangehouden.
De Sakuddei geloven dat de ziel nieuwsgierig is en op reis gaat. Je moet je ziel lokken met mooie dingen en bescherming. Je wordt uitgedaagd creatief te zijn en iets van je leven te maken. Slaag je daar niet in dan gaat de ziel terug naar de voorvaderen en ga je dood.